FUNKCJONOWANIE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W KRAKOWIE W NOWYCH WARUNKACH FORMALNO - PRAWNYCH

Transkrypt

1 FUNKCJONOWANIE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W KRAKOWIE W NOWYCH WARUNKACH FORMALNO - PRAWNYCH styczeń 2015 Henryk Kultys Prezes Zarządu MPO Kraków 1

2 Zintegrowany System Gospodarowania Odpadami Komunalnymi w Gminie Miejskiej Kraków POZIOM ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Gmina Miejska Kraków POZIOM ZARZĄDZANIA OPERACYJNEGO Zarządca Zintegrowanego Systemu - Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. (przedsiębiorstwo użyteczności publicznej) POZIOM WYKONAWCZY Przedsiębiorstwa wywozowe Punkty selektywnego zbierania odpadów Regionalne instalacje do przetwarzania odpadów 2

3 Geneza Systemu [1] Podstawę wdrożenia Zintegrowanego Systemu Gospodarowania Odpadami Komunalnymi w Krakowie stanowi znowelizowana w dniu 1 lipca 2011 r. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; Rada Miasta Krakowa podjęła szereg uchwał wymaganych przepisami znowelizowanej Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w tym uchwały istotne ze względu na dochody budżetu Gminy Miejskiej Kraków w tym regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kraków 3

4 Geneza Systemu [2] Na podstawie wymienionych uchwał właściciele nieruchomości zlokalizowanych na obszarze Gminy Miejskiej Kraków złożyli deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z brzmieniem przepisów art. 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. Gmina zobowiązana jest do objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości zlokalizowanych na jej terenie systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; 4

5 Geneza Systemu [3] Gminy są obowiązane osiągnąć do dnia 31 grudnia 2020 r. poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50% wagowo; poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych w wysokości co najmniej 70% wagowo. Gminy zostają również obowiązane do ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania: do dnia 16 lipca 2013 r. do nie więcej niż 50% wagowo, całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz do dnia 16 lipca 2020 r. do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. 5

6 Geneza Systemu [4] Od 1 lipca 2013 r. zaczął funkcjonować w Krakowie Zintegrowany System Gospodarowania Odpadami Komunalnymi. 6

7 Kluczowe elementy eksploatowanej infrastruktury Firmy odbierające odpady Firmy odbierające odzyskane surowce Miasto Kraków MPO Kraków MBP Barycz Kompostownia Sortownia ZDOW Firmy odbierające paliwo alternatywne Deponowanie odpadów balastowych z instalacji Składowisko Barycz straciło status samodzielnej instalacji przyjmującej odpady do składowania i stało się elementem Regionalnej Instalacji Mechaniczno-Biologicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK Barycz) Zgodnie z obowiązującymi przepisami obecnie odpady zmieszane przyjmowane są do zagospodarowania w ramach instalacji regionalnej MBP Barycz Do składowania trafiają obecnie jedynie odpady balastowe po procesach zagospodarowania odpadów w poszczególnych instalacjach (w tym głównie po biostabilizacji w ramach MBP Barycz) 7

8 Kluczowe elementy eksploatowanej infrastruktury INSTALACJE PRZETWARZANIA I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW instalacja do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych RIPOK (regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych) dla Regionu Zachodniego wg Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego wraz z miejscem do deponowania odpadów balastowych kontenerowa kompostownia odpadów (sukcesywnie rozbudowywana od 2011 r.) sortownia odpadów selektywnie zbieranych PSZOK-i ( Lamusownia przy ul. Nowohuckiej oraz drugi Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych na Baryczy) zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych i odpadów urządzeń elektrycznych i elektronicznych instalacja do produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych (biogaz pozyskiwany ze składowiska odpadów komunalnych) W 2013 r. rozpoczęto budowę jednej z najnowocześniejszych (nie tylko w Polsce) instalacji do sortowania zmieszanych odpadów komunalnych Instalacja w pełni zautomatyzowana o przepustowości ton/rok dla odpadów zmieszanych Głównym zadaniem sortowni będzie maksymalne i równoległe wyodrębnienie ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych frakcji biodegradowalnej oraz frakcji surowcowych, takich jak papier, tworzywa sztuczne, szkło i metale 8

9 Łączne nakłady na zrealizowanie obiektów gospodarki odpadami komunalnymi w ramach Projektu Gospodarka odpadami stałymi w Krakowie, Etap I oraz LAMUSOWNIA 118,4 mln PLN (30 mln EUR) 43% 57% Budżet Beneficjenta (MPO Kraków) Fundusz Spójności + Norway Grants Nakłady inwestycyjne na realizację instalacji do mechaniczno biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych Barycz to ponad 60 mln zł ( 15,1 mln EUR) 9

10 Możliwość przetwarzania odpadów 10

11 Elementy Zintegrowanego Systemu Zagospodarowania Odpadów Wytwarzanie, gromadzenie Odbieranie i transport Przetwarzanie Składowanie pozostałości Budowa ekologicznej spalarni odpadów Instalacja do mechaniczno biologicznego przetwarzania odpadów Źródło: ekospalarnia.krakow.pl Modernizacja kompostowni

12 Zakład termicznego przetwarzania odpadów Podstawowe informacje o ZTPO wydajność; 220 tys.mg/rok dwie linie technologiczne o wydajności: 14,1 Mg/h każda średnia wartość opałowa odpadów: KJ/kg minimalny czas pracy: h/rok odzysk energii w kogeneracji: moc elektryczna ok. 11 MW, moc cieplna ok. 35 MW 12

13 Przetargi na odbieranie odpadów [1] Odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zlokalizowanych na terenie Gminy Miejskiej Kraków odbywa się w podziale na sektory ustalone na podstawie Uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie podziału obszaru GMK na sektory* Sektor 1 Sektor 2 Sektor 3 Sektor 4 Sektor 5 ilość mieszkańców *Uchwała nr LXXI/1044/13 z dnia 10 kwietnia 2013, obowiązująca od 14 maja 2013 r. 13

14 Zasady i organizacja odbioru odpadów komunalnych Zorganizowanie przetargu w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości położonych na terenie Gminy Miejskiej Kraków dla 5 zadań tj. sektorów na które został podzielony Kraków. Odbiór odpadów realizuje konsorcjum czterech firm (operatorzy): PUK VAN GANSEWINKEL Spółka z o. o. Lider Konsorcjum, A.S.A Ekopolska Spółka z o.o., Małopolskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami Spółka z o.o. oraz SITA Małopolska Spółka z o.o. Przetarg I do Przetarg II do W ramach Systemu odpady komunalne odbierane są bezpośrednio z nieruchomości (u tzw. źródła ) na podstawie informacji w złożonej deklaracji. Na terenie Gminy Miejskiej Kraków rozróżniamy dwa rodzaje opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi: od gospodarstwa domowego (zabudowa jednorodzinna i wielorodzinna) oraz w zależności od ilości powstałych odpadów komunalnych tzw. metoda pojemnikowa (zabudowa mieszana oraz nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne). 14

15 Zasady i organizacja odbioru odpadów komunalnych Właściciele/Zarządcy nieruchomości są zobowiązani do wyposażenia nieruchomości w pojemniki na odpady komunalne. W przypadku zbierania odpadów w sposób selektywny w zabudowie jednorodzinnej: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło oraz opakowania wielomateriałowe żółty worek, zmieszane odpady komunalne niebieski pojemnik. W pozostałych rodzajach nieruchomości: papier, metal, tworzywa sztuczne oraz opakowania wielomateriałowe - żółty pojemnik, szkło zielony pojemnik, zmieszane odpady komunalne niebieski pojemnik. 15

16 Zestawienie ilości odpadów zebranych w Gminie Miejskiej Kraków w roku 2015 roku , , , , ,00 odpady zielone (liście) odpady zielone odpady wielkogabarytowe odpady kuchenne odpady selektywnie zbierane zmieszane odpady komunalne 5 000,00 0,00 16

17 Kontrola systemu W strukturze Zarządzającego Systemem został wydzielony Dział Kontroli Systemu Gospodarki Odpadami. Dla każdego sektora przyporządkowanych jest dwóch specjalistów ds. Kontroli, we współpracy ze Strażą Miejską. Kontrole obejmują Właścicieli/Zarządców Nieruchomości oraz Operatorów obsługujących poszczególne sektory w zakresie odbioru odpadów komunalnych. W ramach Systemu prowadzone są kontrole planowane i interwencyjne. Kontrole planowane (przy udziale Strażników Miejskich) odbywają się w poniedziałki, wtorki i środy. Kontrole interwencyjne - w zależności od skali problemów zgłaszanych do Zarządzającego pisemnie, telefonicznie, mailowo w systemie Internetowego Biura Obsługi Płatnika oraz zgłoszeń od operatorów i brygady odbierającej szkło. 17

18 Kontrola systemu Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z o.o. w Krakowie Kontrole operatorów obejmują: - zgodność terminów odbioru odpadów z harmonogramami wywozu, - prawidłowość odbioru odpadów (tj. czy odpady nie są mieszane, czy są w całości zbierane oraz czy po odbiorze odpadów nieruchomość jest uprzątnięta). Ponadto sprawdzany jest: stan techniczo-sanitarny pojazdów, oznakowanie pojazdu, numery boczne, ubiór, identyfikatory brygady oraz czy po zakończeniu odbiorów pojazd został umyty. Podczas całego procesu kontroli operatorów sprawdzane jest przede wszystkim czy cały strumień odpadów trafia do odpowiednich instalacji regionalnych (zgodnych WPGO) 18

19 Kontrola systemu (od stycznia do grudnia 2014) 2409 kontrole planowane kontrole doraźne 5152 Od 1 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014 kontrolerzy MPO Kraków przeprowadzili łącznie 7561 kontroli. 19

20 Ilość deklaracji Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z o.o. w Krakowie MIESIĄC ILOŚĆ DEKLARACJI (szt.) Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień

21 Proporcja ilości poszczególnych deklaracji [szt.] Proporcje wysokości przypisu przypadającego na poszczególne typy deklaracji [%] 21

22 Działalność informacyjno edukacyjna [1] AKCJE EKOLOGICZNE: Spacer po Centrum Ekologicznym Barycz warsztaty artystyczne dla dzieci W krainie rzeczy niezwykłych Festiwal recyklingu film Milion ton śmieci Ekologiczny Piknik Rodzinny Sprzątanie Świata gra edukacyjna Segreguj odpady KAMPANIA INFORMACYJNA W ZWIĄZKU Z POTRZEBĄ PONOWNEGO SKŁADANIA DEKLARACJI: Do właścicieli nieruchomości (zwłaszcza w zabudowie jednorodzinnej) deklaracje wraz z opłaconą kopertą zwrotną zostały rozwiezione przez kurierów Akcja informacyjna w miejskich autobusach i tramwajach, na słupach ogłoszeniowych, w lokalnej rozgłośni radiowej i telewizji, w wydaniach regionalnej prasy (Gazeta Wyborcza, Dziennik Polski, Gazeta Krakowska, Fakt) nowa infolinia przeznaczona wyłącznie dla udzielania informacji dotyczących wypełniania i składania nowych deklaracji 22

23 Działalność informacyjno edukacyjna [2] WDROŻENIE SYSTEMU: broszury z wyjaśnieniem nowych zasad wysłane do mieszkańców ulotki z informacją o konieczności segregacji odpadów (w tym akcje w rejonie centrów handlowych) spoty reklamowe w miejskich autobusach i tramwajach, lokalnej rozgłośni radiowej i telewizji strona nowa strona internetowa zarządcy nowego systemu gospodarki odpadami, tj. MPO Kraków: informacje przypominające o konieczności i sposobie złożenia deklaracji w wydaniach regionalnej prasy (Gazeta Wyborcza, Dziennik Polski, Gazeta Krakowska, Fakt, Nowy Kurier Krakowski) planowe i systematyczne konsultacje, spotkania i szkolenia dla właścicieli i zarządców nieruchomości plakaty mówiące o całym systemie segregowania i miejscu w systemie poszczególnych właścicieli i zarządców nieruchomości przekazane zarządcom w zabudowie wielorodzinnej akcja outdoorowa kampania internetowa - przewodnik po odpadach plakaty, z graficznym podziałem Krakowa na sektory odbioru odpadów komunalnych Emisja w TVP Kraków odcinków programów informacyjnych w cyklu Nowa gospodarka odpadami informator 23

24 Wnioski Gmina Miejska Kraków wywiązała się z obowiązku zorganizowania odbierania odpadów komunalnych nałożonego ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (art. 6c ustawy) wdrażając z dniem 1 lipca 2013 roku Zintegrowany System Gospodarki Odpadami Komunalnymi Wymóg osiągnięcia poziomów recyklingu wymaga od gmin zastosowania coraz doskonalszych, bardziej skomplikowanych i kosztownych systemów przetwarzania odpadów komunalnych System gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce wdrożone na mocy znowelizowanej Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wymaga około dwurocznego okresu wdrażania, na co nie zwrócił uwagi ani Ustawodawca, ani Ministerstwo Środowiska 24

25 Dziękuję 25