TEMATY NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO w ZSE i L w roku szk. 2014/2015

Transkrypt

1 TEMATY NA USTNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO w ZSE i L w roku szk. 2014/2015 I. LITERATURA 1. Zaprezentuj różne koncepcje państwa, odwołując się do wybranych utworów 2. Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 3. Odwołując się do wybranych przykładów, omów funkcjonowanie motywu snu w wybranych utworach 4. Młodość jako ważny motyw literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 5. Motyw spotkania w literaturze. Omów jego funkcje na wybranych przykładach. 6. Odwołując się do wybranych dzieł, omów różne sposoby widzenia wsi w literaturze. 7. Polski krajobraz i jego funkcje w wybranych utworach. Zinterpretuj różne przykłady tekstów 8. Porównaj różne ujęcia motywu wesela w literaturze i ich funkcje, odwołując się do wybranych 9. Sposoby kreowania arkadii w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 10. Zjawy, duchy, sny w literaturze. Zbadaj ich funkcje w wybranych tekstach. 11. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach. 12. Romantyczne i pozytywistyczne kryteria oceny człowieka. Na podstawie wybranych przykładów omów podobieństwa i różnice między nimi. 13. Różne ujęcia literackie rewolucji i ich funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 14. Literatura jako diagnoza stanu społeczeństwa. Odwołując się do utworów z różnych epok literackich, wykaż, że są one wiernym obrazem rzeczywistości, w której powstały. 15. Życie w społeczeństwie - przekleństwo czy wygoda? Odpowiedz na pytanie, analizując postawy wybranych bohaterów 16. Degradacja człowieczeństwa i próby jej przezwyciężenia. Omów problem, odwołując się do przykładów literatury opisującej mechanizmy działania systemu totalitarnego. 17. Przedstaw różne ujęcia tragizmu losu ludzkiego. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów 18. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory. 19. Niepokoje ludzi schyłku wieków. Dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości wybranych autorów. 20. Wpływ miasta na psychikę bohatera. Rozważ problem na wybranych przykładach 21. Niepogodzeni ze światem. Przedstaw literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych. 22. Kamienica jako przestrzeń życiowa bohatera literackiego. Zaprezentuj różne sposoby ujęcia tego motywu w wybranych utworach. 23. Sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 25. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby ich kreowania w wybranych utworach różnych epok. 26. Literackie portrety matek. Omów na przykładach utworów z różnych epok. 27. Literacki portret żony. Zaprezentuj wybrane postacie, odwołując się do utworów z kilku epok.

2 28. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach. 29. Literackie kreacje rycerza, spiskowca, żołnierza. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 30. Literackie mitologizacje rzeczywistości - uwznioślenie rzeczywistości czy degradacja mitu? Rozważ problem, odwołując się do wybranych 31. Wizerunek duchownego w literaturze. Zaprezentuj portrety bohaterów, odwołując się do wybranych 32. Groteska jako środek wyrazu artystycznego w literaturze XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 33. Rola kostiumu historycznego w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych 34. Na podstawie wybranych utworów omów funkcję humoru w literaturze. 35. W odniesieniu do wybranych utworów omów cechy i funkcje paraboli. 36. Biografia jako klucz interpretacyjny. Na podstawie wybranych przykładów omów związki między życiem artysty a jego twórczością. 37. Dokumentaryzm i kreacjonizm literatury XX wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 38. Omów różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice na podstawie analizy wybranych utworów. 39. Wskazówki dla rządzących państwem zawarte w utworach Omów je na podstawie przykładów z kilku różnych epok i rozważ ich uniwersalność. 40. Literatura jako narzędzie walki z systemem totalitarnym. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów XX wieku. 41. Ważne zdarzenia naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń patriotyczna itp.). Zaprezentuj na wybranych przykładach. 42. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach bohaterów 43. Rozmowy człowieka z Bogiem w literaturze. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 44. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach. 45. Polskie mity narodowe i polemika z nimi. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 46. Na podstawie wybranych utworów ukaż obyczaje polskiej szlachty. 47. Jak, gdzie i co jadają bohaterowie literaccy? Przedstaw motyw sztuki kulinarnej w tekstach literackich różnych epok. 48. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 49. List jako tworzywo literackie. Omów jego rolę i sposoby funkcjonowania w wybranych utworach. 50. Ważne rozmowy w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 51. Przedstaw żywotność postawy franciszkańskiej w literaturze różnych epok. 52. Na wybranych przykładach literackich ukaż różne rodzaje bohaterstwa. 53. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw słynne pojedynki oraz omów sposób ich obrazowania. 54. Omów konstrukcję świata przedstawionego powieści kryminalnej, odwołując się do różnych utworów tego gatunku. 55. Przedstaw i porównaj różne sposoby kreowania postaci ojca w literaturze. 56. Motyw zdrady w literaturze. Zaprezentuj różne ujęcia, odwołując się do wybranych 57. Biesiady, wesela, bale przedstaw kreację i rolę tych motywów w wybranych utworach 58. Zaprezentuj wybranych bohaterów literackich idących własną drogą i zanalizuj ich postawy. 59.Więzienie i sytuacja uwięzienia. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów

3 60. Obraz II wojny światowej oczami uczestników i świadków. Omów temat na wybranych przykładach literatury faktu (powieść reportażowa, pamiętnik, wywiad itp.) 61. Funkcja motywu dworku szlacheckiego w literaturze. Przedstaw temat na wybranych przykładach 62. Polska powieść historyczna. Na wybranych przykładach dokonaj porównania różnych sposobów prezentacji i oceny naszej historii. 63. Człowiek wobec kataklizmu. Ukaż obraz społeczeństwa i jednostki w obliczu zagłady na wybranych przykładach 64. Choroba jako jedno z ludzkich doświadczeń. Opracuj temat na podstawie wybranych tekstów 65. Mityczne stwory, bestie, smoki etc.. Na wybranych przykładach omów świat fantastyki i jego funkcję w literaturze różnych epok. 66. Problemy niezrozumienia i depresji. Omów temat na podstawie wybranych utworów 67.Podobieństwa postaw bohaterów mitologicznych i romantycznych. Omów temat na podstawie wybranych utworów 68. Porównaj ujęcia motywu przeznaczenia w tradycji literackiej różnych epok. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Różne wizerunki kobiety w kulturze. Przedstaw problem na podstawie wybranych 2. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach. 3. Polaków portret własny w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury. 4. Portrety Żydów w literaturze i sztuce. Przedstaw na podstawie wybranych tekstów kultury. 5. Koncepcja mężczyzny i męskości w kulturze. Omów zagadnienie. Wypowiedź uzasadnij przykładami z tekstów kultury różnych epok. 6. Na wybranych przykładach z różnych tekstów kultury przedstaw obraz dziecka w kulturze. 7. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Rozwiń temat na podstawie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 8. Negatywny bohater, czarny charakter. Odwołując się do przykładów z różnych tekstów kultury przedstaw sposób i cel takich kreacji. 9. Nowe wzorce osobowe. Parenetyczne znaczenie kultury popularnej. Omów na wybranych przykładach. 10. Parodia rzeczywistości PRL-u w literaturze i filmie. Omów problem, odwołując się do wybranych 11. Socrealizm jako sposób kreowania rzeczywistości. Scharakteryzuj zjawisko na przykładach wybranych tekstów kultury i oceń je. 12. Przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach. 13. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Zaprezentuj wybrane teksty kultury wykorzystujące ten motyw. 14. Różnorodne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych 15. Odwołując się do różnych tekstów kultury, przedstaw obraz Warszawy. 16. Motyw Syberii w polskiej literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych dzieł. 17. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, omów różne ujęcia motywu vanitas. 18. Odwołując się do wybranych dzieł, zaprezentuj różne sposoby przedstawiania śmierci w kulturze.

4 19. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze i sztuce. 20. Zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania motywu cierpienia w kulturze, odwołując się do wybranych 21. Na podstawie wybranych przykładów omów różne sposoby funkcjonowania motywów mitologicznych w kulturze. 22. Na podstawie wybranych przykładów omów różne sposoby funkcjonowania motywów biblijnych w kulturze. 23. Problemy adaptacji filmowej. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem. Oceń adaptację. 24. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Omów na podstawie wybranych 25. Inspiracje malarskie dzieł Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych 26. Niepokoje wieku XVII i ich odbicie w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych 27. Ku pokrzepieniu serc. Odwołując się do dzieł literackich i malarskich, wyjaśnij, jak ową ideę realizowała polska sztuka XIX wieku. 28. Dramaty Szekspira jako źródło inspiracji dla literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach. 29. Motyw powstania styczniowego i jego funkcje w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów na podstawie wybranych 30. Na podstawie wybranych przykładów literackich i filmowych przedstaw mechanizmy działania systemów totalitarnych. 31. Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw wybrane przykłady. 32. Historia jako temat lub pretekst w literaturze i malarstwie. Omów na podstawie wybranych 33. Brzydota kategorią estetyczną? Podejmując próbę odpowiedzi, sięgnij po wybrane dzieła literackie i plastyczne. 34. Omów zjawisko kiczu, analizując wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki i literatury. 35. Symbolika stroju. Omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe czy teatralne). 36. Symbolika koloru. Omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie czy filmowe). 37. Różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce oraz jego funkcje. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 38. Różne modele rodziny. Przedstaw problem na podstawie literatury i filmu. 39. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych 40. Przedstaw literackie i malarskie portrety muzyków i ich instrumentów na przykładach wybranych dzieł. 41. Motyw szaleństwa i obłąkania w kulturze. Omów na wybranych przykładach. 42. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw różne ujęcia toposu apokalipsy w literaturze i malarstwie, 43. Na podstawie wybranych tekstów kultury ukaż i porównaj wizje początku i końca świata. 44. Jacek Kaczmarski jako reinterpretator tekstów kultury. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów poety. 45. Na podstawie wybranych tekstów kultury przedstaw różne zagrożenia związane z rozwojem technologii. 46. Ukaż różne sposoby i funkcje wykorzystania motywu podróży, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 47. Powstania narodowe w literaturze i sztuce. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do wybranych 48. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, ukaż różne sposoby kreacji dziecka. 49. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, ukaż różne sposoby i funkcje zniewolenia człowieka.

5 50. Motyw zemsty w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach. 51. Wykorzystując wybrane teksty kultury, omów zabiegi artystyczne służące przeniesieniu dorosłych do krainy fantazji. 52.Motyw konia w literaturze i sztuce. Omów sposoby funkcjonowania tego motywu, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 53. Starość jako ważny motyw kultury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 54.Średniowiecze jako inspiracja dla twórców kultury. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł. 55. Przedstaw i porównaj portrety zabójców w tekstach kultury różnych epok. III. JĘZYK 1. Najczęściej spotykane błędy językowe w prasie współczesnej. Wyjaśnij, na czym polegają i przedstaw ich klasyfikację. 2. Dawne procesy fonetyczne i ich ślady we współczesnym języku polskim. Zanalizuj na wybranych przykładach. 3. Przywołując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej. 4. Dokonaj analizy stylistycznej najdowcipniejszych fragmentów wybranych dzieł, uzasadniając celowość zastosowanej w nich organizacji materiału językowego. 5. Perswazyjna funkcja języka na przykładach tekstów propagandowych. Dokonaj analizy wybranych 6. Perswazyjna funkcja reklamy. Omów na wybranych przykładach aktualnie emitowanych i publikowanych reklam różnych typów. 7. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jakie relacje zachodzą między tytułem czasopisma a jego zawartością. 8. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji. 9. Rola języka w zakłamywaniu rzeczywistości. Na podstawie wybranych materiałów prasowych (lub telewizyjnych) i przykładów literackich omów zagadnienie nowomowy. 10. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych 11. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw funkcje stylizacji gwarowej w literaturze. 12. Omów funkcje stylizacji biblijnej w wybranych tekstach literatury pięknej. 13. Omów funkcje archaizacji w wybranych utworach 14. Oceń przydatność stylistyczną wulgaryzmów i zdrobnień, wykorzystując wybrane utwory literackie. 15. Neologizmy, ich typy i funkcja stylistyczna. Omów na podstawie wybranych tekstów 16. Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych na język polski w przeszłości i współcześnie. 17. Różne sposoby realizowania gry słów. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych fraszek i aforyzmów. 18. Dokonując analizy środków językowych prasy młodzieżowej, wyjaśnij, jaki obraz świata ona kreuje. 19. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw sklepów, kawiarń, instytucji itp. w Twoim miejscu zamieszkania. 20. Językowy obraz człowieka (np. części ludzkiego ciała) w polszczyźnie. Omów problem na przykładzie wybranych związków frazeologicznych. 21. Metafora w reklamie. Omów zjawisko (rodzaje, sposoby tworzenia, funkcje) na przykładach aktualnie emitowanych i publikowanych tekstów reklamowych.

6 22. Na przykładach aktualnie emitowanych i publikowanych reklam różnych typów przedstaw obraz świata kreowanego przez reklamę. 23. Dokonując analizy języka reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 24.Dokonując analizy języka tekstów piosenek młodzieżowych, wyjaśnij funkcje wykorzystanych w nich środków językowych i zabiegów Tematy opracowały: Wioletta Malan, Urszula Murawska, Agnieszka Ryba i Marzena Suska