Szkolenie gminne. Metody szacowania i sposób zgłaszania szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez różne gatunki dziko występujących zwierząt

Transkrypt

1 Szkolenie gminne Metody szacowania i sposób zgłaszania szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez różne gatunki dziko występujących zwierząt Przodkowo, 23 października 2017r.

2 Plan prezentacji: 1. Szkody w uprawach stan obecny. Przyczyny występowania szkód w uprawach. 2. Porównanie systemów zarządzania zwierzyną dziką w Polsce i wybranych krajach europejskich. 3. Polski system odszkodowań za straty wyrządzane przez zwierzynę dziką w uprawach i płodach rolnych. 4. Szacowanie szkód w uprawach i płodach rolnych. 5. Czy aktualny system spełnia oczekiwania społeczne?

3 Populacja zwierząt łownych. Województwo pomorskie wyróżnia się na tle kraju wyjątkowymi walorami przyrodniczymi. Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2014

4 Populacja zwierząt łownych.

9 Populacja zwierząt łownych. Rozmieszczenie populacji dzika w woj. pomorskim

10 Populacja zwierząt łownych. Dynamika liczebności zwierząt łownych w Polsce.

11 Populacja zwierząt łownych. Populacja dzika w Europie i Polsce od szeregu lat nieustannie wzrasta. Obecnie krajowa populacja dzika wynosi blisko 300 tys. osobników. Roczne tempo przyrostu populacji pomiędzy 2012 a 2013 rokiem wyniosło 10,2%, a w ujęciu ostatnich 13 lat doprowadziło do ponad dwukrotnego wzrostu liczebności populacji.

12 tysiące hektarów Populacja zwierząt łownych. Powierzchnia zasiewów kukurydzy na ziarno oraz rzepaku i rzepiku w Polsce na przestrzeni lat ,5 947, , ,4 550, ,6 319,8 339,4 333, , ,1 16, kukurydza na ziarno 4 5,1 16, ,4 333,4 670,3 rzepak i rzepik 140,2 297,6 319,8 500,4 550,2 945,5 947,1 59

13 Populacja zwierząt łownych. Liczebność dzika w Polsce na przestrzeni lat w sztukach / / / / /2015

14 Populacja zwierząt łownych. Populacja dzika w Polsce wg województw

15 liczebność w sztukach Populacja zwierząt łownych. Liczebność i pozyskanie dzika przez koła łowieckie w Polsce / / / /2015 Dzik liczebność Dzik pozyskanie

16 sztuk Realizacja planów pozyskania dzika w Okręgu Gdańskim PZŁ / / /2014 Planowany odstrzał Wykonany odstrzał Niewykonany plan Łącznie w ciągu 3 lat nie odstrzelono sztuk dzików!

17 Sztuki Realizacja planów pozyskania dzika w Okręgu Elbląskim PZŁ / / / / /2016 Plan Wykonanie Niewykonany plan

18 Realizacja planów pozyskania dzika w Okręgu Gdańskim PZŁ Gdański okręg PZŁ w sezonie 2011/2012 znalazł się na przedostatnim miejscu w kraju pod względem realizacji planów pozyskania dzika 57% realizacji planu. W sezonach nastąpiła poprawa wykonania 2012/ % 2013/ %

19 Populacja zwierząt łownych. W latach liczebność dzików w Polsce wzrosła niemal sześciokrotnie natomiast pozyskanie wzrosło niespełna 3,5 krotnie.

20 Populacja zwierząt łownych. Czynniki wpływające na wzrost populacji dzika: Czynniki przyrodnicze: rzeczywista liczebność i struktura populacji, produkcja rolna klimat, choroby. Czynniki społeczno-etyczne: regulacje prawne, dokarmianie dzików, wysokość szkód w płodach i uprawach rolnych, nie wykonywanie założonych planów łowieckich.

21 Populacja zwierząt łownych. Problem ze szkodami wyrządzanymi przez dziki występuje nie tylko w Polsce.

22 Populacja zwierząt łownych. Pozyskanie dzików w Niemczech. Polska Niemcy Powierzchnia kraju w km Lesistość 29,4% kraj, woj. pomorskie 36,3% 31% Gęstość zaludnienia os./km

23 Liczba myśliwych w Europie

24 Efektywność systemu krajowego na tle rozwiązań europejskich. Rozwiązania europejskie w zakresie zarządzania populacjami zwierząt dzikich.

25 Prawo własności ma decydujący wpływ na regulację wielu spraw, w tym na prawo łowieckie. Zwierzęta wolno żyjące stanowią dobro ogólnonarodowe art. 21 ustawy O ochronie zwierząt - zatem jest to własność Skarbu Państwa Zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa art. 2 ustawy Prawo łowieckie Zasadniczą cechą prawną jest to, że zwierzęta stanowią dobro ogólnonarodowe i państwo odpowiada za warunki ich rozwoju i swobodnego bytu

26 Porównanie prawa własności do zwierzyny dzikiej w wybranych państwach europejskich Polska Niemcy Francja Finlandia Własność zwierzyny zarówno zwierzęta wolno żyjące jak i zwierzęta łowne - są własnością państwa żywa nie należy do nikogo (res nullius) żywa nie należy do nikogo (res nullius) zwierzęta wolno żyjące są własnością państwa

27 Porównanie prawa własności gruntu do prawa do polowań w wybranych państwach europejskich Polska Niemcy Francja Finlandia Prawo do polowań na własnym gruncie oderwane od prawa własności gruntu, przynależy do dzierżawcy lub zarządcy (PZŁ) przynależy do właściciela gruntu przynależy do właściciela gruntu przynależy do właściciela gruntu

28 Porównanie czynników mających wpływ na decyzję o wielkości populacji w wybranych państwach europejskich Polska Niemcy Francja Finlandia Czynniki wpływające na decyzje o ustaleniu wielkości populacji Zgodnie z art. 3 ustawy Prawo Łowieckie Szkody w uprawach wyrządzane przez zwierzynę zagęszczenie populacji jakość środowiska życia szkody w uprawach Trwałe i zrównoważone użytkowanie zasobów naturalnych z uwzględnieniem: szkód w lasach i uprawach wypadków drogowych z udziałem zwierzyny

29 W 3 art. ustawy Prawo Łowieckie stwierdza, że celem łowiectwa jest: 1. Ochrona, zachowanie różnorodności i gospodarowanie populacjami zwierząt łownych. 2. Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków bytowania zwierzyny. 3. Uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakości trofeów oraz właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego. 4. Spełnianie potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej. Brak jest odniesienia do ograniczania szkód powodowanych przez zwierzynę w lasach i na polach, co jest wyraźnie akcentowane w systemach łowieckich większości krajów europejskich.

30 Co zrobić aby szybko i skutecznie dochodzić odszkodowania z tytułu szkód w uprawach rolnych wyrządzanych przez zwierzęta dziko żyjące?

31 Podstawy prawne dla problemu szkód wyrządzanych przez dzikie zwierzęta (najważniejsze akty): Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. nr 147, poz. 413 z późn.zm.) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U. nr 45, poz. 272) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2005 r. w sprawie rocznych planów łowieckich i wieloletnich łowieckich planów hodowlanych Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. nr 111, poz. 724 z późn. zm.) Kodeks Cywilny

32 Różne ścieżki w zależności od gatunku, który wyrządził szkodę Ustawa Prawo Łowieckie Jeleń Daniel Łoś Sarna Dzik Ustawa o Ochronie Przyrody Żubr Bóbr Wilk Ryś Żbik Niedźwiedź

33 Gmina Przodkowo Dane dotyczące gospodarki łowieckiej Osoba odpowiedzialna w UG - Marek Mazur tel

34 Baza Danych o Lasach

35

36 Obwód łowiecki nr 71 dzierżawca WKŁ 326 Łoś Gdynia

37 Obwód łowiecki nr 71

39 Obwód łowiecki nr 84 dzierżawca KŁ Głuszec Kartuzy

42 Obwód łowiecki nr 97 dzierżawca KŁ Sokół -Kolejarz

45

46 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Szkody za które odpowiada Skarb Państwa na podstawie Prawa Ochrony Przyrody: Żubr (plony, zasiewy), Bóbr (plony, las, urządzenia wodne), Wilk, ryś, żbik (szkody w zwierzętach gospodarskich), Niedźwiedź (barcie, zwierzęta gospodarskie) Odpowiedzialność nie obejmuje utraconych korzyści!

47 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Pozostałe zwierzęta: za szkody wyrządzone przez ptactwo wodne (kormoran, czapla itp.) teoretycznie odpowiada Skarb Państwa - praktycznie nikt, ponieważ nie wymieniono tych gatunków w rozporządzeniu do Ustawy o ochronie przyrody, za szkody wyrządzone przez wydry, norki, piżmaki (prawnie chronione) teoretycznie odpowiada Skarb Państwa - praktycznie nikt, ponieważ nie wymieniono tych gatunków w rozporządzeniu do Ustawy o ochronie przyrody.

48 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa właściciela gruntu

49 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa właściciela gruntu w świetle Prawa Łowieckiego: 1. Prawo do odszkodowania za plony i zasiewy oraz prawo do pokrycia kosztów zagospodarowania uszkodzonego trwałego użytku zielonego bez prawa do zwrotu utraconych korzyści, 2. Prawo do obecności przy szacowaniu wstępnym i (lub) ostatecznym szkód łowieckich (można ustanowić przedstawiciela, na piśmie), 3. Prawo do wnoszenia uwag do protokołu wstępnego i (lub) ostatecznego szacowania szkody, 4. Prawo do odmowy podpisania protokołu szacowania wstępnego i (lub) ostatecznego szacowania szkody, 5. Prawo wezwania przedstawiciela miejscowej Izby Rolniczej do udziału w oględzinach wstępnych lub ostatecznych,

50 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa właściciela gruntu w świetle Prawa Łowieckiego cd: 6. Prawo wystąpienia do wójta (burmistrza, prezydenta) o mediacje w sprawie wysokości oszacowanych szkód łowieckich, 7. Prawo do wystąpienia na drogę sądową w przypadku braku zgody na proponowane odszkodowanie za szkody łowieckie, 8. Prawo do negocjacji (współdziałania) z Kołem Łowieckim co do sposobu zapobiegania szkodom łowieckim (nie jest to prawo bezwarunkowe), 9. Brak prawa do odwołań i innych czynności zgodnie z KPA - postępowanie o szkody łowieckie nie jest postępowaniem administracyjnym (nie ma decyzji administracyjnej).

51 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa domyślne właściciela gruntu wynikające z pozostałych norm i aktów prawnych

52 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa domyślne właściciela gruntu w postępowaniu o ustalenie odszkodowania za szkody łowieckie: 1. Prawo do gromadzenia wszelkich dowodów związanych z wystąpieniem szkody np. zdjęć, filmów video, nagrań dźwiękowych, zabezpieczenie śladów (odchody, sierść itd.), 2. Prawo do powołania własnego rzeczoznawcy lub biegłego nie będzie to jednak miało zasadniczego znaczenia dowodowego przy szacowaniu szkód łowieckich a tylko będzie mogło stanowić dowód pomocniczy w ewentualnym postępowaniu przed sądem powszechnym, 3. Prawo ograniczenia wejścia na teren osób postronnych, jeśli wykracza to poza zwykłe czynności związane z działalnością łowiecką lub prowadzeniem polowania,

53 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa domyślne właściciela gruntu w postępowaniu o ustalenie odszkodowania za szkody łowieckie cd: 4. Prawo do odszkodowania, na podstawie KC, do odszkodowania za szkody spowodowane gospodarką łowiecką wykraczające poza Prawo Łowieckie, np.. za szkody spowodowane polowaniem, za uszkodzenie ogrodzeń stałych, budynków, za zranienie lub zabicie zwierząt domowych, 5. Prawo wezwania Policji w przypadkach rażącego naruszenia prawa własności przez członków Koła Łowickiego, 6. Prawo do opłaty za ustawienie na gruncie prywatnym urządzeń łowieckich, 7. Prawo do negocjacji sposobu ograniczenia szkód łowieckich poprzez ustawienie urządzeń technicznych (ogrodzenia, pastuchy elektryczne, ambony, paśniki itp.) lub stosowanie zabiegów chemicznych odstraszających (repelenty),

54 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa domyślne właściciela gruntu w postępowaniu o ustalenie odszkodowania za szkody łowieckie cd: 8. Prawo do zawierania umów cywilno-prawnych (ugoda) z Kołami Łowieckimi co do sposobu rozwiązywania problemu szkód łowieckich, nawet w trakcie trwającego postępowania na podstawie Prawa Łowieckiego, 9. Prawo do ustawiania na własnym gruncie własnych urządzeń technicznych ograniczających szkody łowieckie jednak w zgodzie z Prawem Ochrony Przyrody. 10. Prawo do uczestnictwa w postępowaniu administracyjnym o wydzierżawienie obwodu łowieckiego oraz o ustalenie rocznych i wieloletnich planów hodowlanych (na podstawie Ustawy o dostępie do informacji publicznej). 11. Prawo żądania kopii protokołu szacowania szkody.

55 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa dzierżawcy obwodu łowieckiego

56 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa dzierżawcy obwodu łowieckiego w świetle Prawa Łowieckiego w stosunku do właściciela gruntu: 1. Prawo do wejścia na teren w ramach prowadzenia gospodarki łowieckiej lub polowania, 2. Prawo do powołania własnego rzeczoznawcy lub biegłego nie będzie to jednak miało zasadniczego znaczenia dowodowego przy szacowaniu szkód łowieckich a tylko będzie mogło stanowić dowód pomocniczy w ewentualnym postępowaniu przed sądem powszechnym 3. Prawo wezwania przedstawiciela miejscowej Izby Rolniczej do udziału w oględzinach wstępnych lub ostatecznych, 4. Prawo do wyznaczenia osoby upoważnionej do szacowania szkód łowieckich (nie ma zasad określających kwalifikacje formalne takiej osoby).

57 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Prawa dzierżawcy obwodu łowieckiego w świetle Prawa Łowieckiego w stosunku do właściciela gruntu cd: 5. Prawo do szacowania szkód wyłącznie na podstawie Rozporządzenia z lipca 2002 roku, w tym prawo określania plonu, ceny rynkowej 6. Prawo do ustawiania, w porozumieniu i we współdziałaniu z właścicielem gruntu, urządzeń ograniczających szkody łowieckie, 7. Prawo do zawierania umów cywilno-prawnych (ugoda) z właścicielem gruntu co do sposobu rozwiązywania problemu szkód łowieckich, nawet w trakcie trwającego postępowania na podstawie Prawa Łowieckiego, 8. Prawo wystąpienia do wójta (burmistrza, prezydenta) o mediacje w sprawie wysokości oszacowanych szkód łowieckich.

58 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Obowiązki dzierżawcy obwodu łowieckiego

59 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Obowiązki dzierżawcy obwodu łowieckiego w świetle Prawa Łowieckiego: 1. Obowiązek zapobiegania lub ograniczania szkód łowieckich, 2. Obowiązek prowadzenia prawidłowej gospodarki łowieckiej, 3. Obowiązek wypłacania odszkodowania za szkody łowieckie, 4. Obowiązek zawiadomienia właściciela gruntu (nie określono w jaki sposób) o terminie oględzin wstępnych oraz szacowania ostatecznego - warunek konieczny, 5. Obowiązek współdziałania z właścicielem gruntu na rzecz ograniczania szkód łowieckich (ustawa nie precyzuje zakresu tego współdziałania), 6. Obowiązek dokonania szacowania wstępnego na tym samym polu po każdym prawidłowym zgłoszeniu szkody przez właściciela gruntu.

60 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Wyłączenia z odszkodowania wg Prawa Łowieckiego: 1. Na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, przyznanych jako deputaty rolne na gruntach leśnych, 2. O wartości nie przekraczającej 100 kg żyta/ha, 3. W płodach złożonych w sterty, kopce i stogi w sąsiedztwie lasu, 4. Powstałe w uprawach rolnych założonych z rażącym naruszeniem zasad agrotechnicznych, 5. Za szkody powstałe wskutek niedokonania sprzętu w terminie dłuższym niż 14 dni od zakończenia zbioru danego gatunku w danym regionie, 6. Osoby, które nie wyraziły zgody na budowę przez dzierżawców lub zarządców obwodu urządzeń lub zabiegów zapobiegającym szkodom.

61 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Obowiązki właściciela gruntu

62 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Obowiązki właściciela gruntu żądającego odszkodowania w świetle Prawa Łowieckiego: 1. Obowiązek zgłoszenia szkody na piśmie w ciągu 7 dni od wystąpienia szkody osobie wskazanej przez dzierżawcę obwodu łowieckiego warunek konieczny, 2. Obowiązek współdziałania z dzierżawcą obwodu łowieckiego na rzecz ograniczania szkód łowieckich (ustawa nie precyzuje zakresu tego współdziałania, ale odmowa współdziałania może być podstawą odmowy wypłaty odszkodowania), 3. Obowiązek zgłoszenia na piśmie planowanego terminu zbioru roślin przy szkodach niecałkowitych na 7 dni przed tym terminem osobie wskazanej przez dzierżawcę obwodu łowieckiego warunek konieczny.

63 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód w świetle Prawa Łowieckiego

64 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące OGÓLNE ZASADY SZACOWANIA SZKÓD ŁOWIECKICH Szacowanie szkód łowieckich jest procesem złożonym i wymaga od szacującego dużej wiedzy rolniczej oraz niezbędnego doświadczenia. W celu dokonania prawidłowego oszacowania i wyceny szkody należy kierować się procedurą postępowania, która przewiduje następujące etapy: SZACOWANIE WSTĘPNE - OGLĘDZINY SZACOWANIE KOŃCOWE

65 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok I Zgłoszenie szkody zgłasza szkodę w formie pisemnej osobie uprawnionej do przyjmowania zgłoszeń (informacje o takiej osobie można uzyskać w urzędzie gminy) w ciągu 7 dni od jej powstania; ze względów dowodowych najlepiej wysłać zgłoszenie listem poleconym lub osobiście, za potwierdzeniem na kopii; przepisy nie określają, jak ma wyglądać to zgłoszenie praktycznie, poza danymi adresowymi wniosek powinien zawierać stwierdzenie zgłaszam szkodę a następnie określenie daty powstania szkody, przypuszczalnego gatunku, który szkodę wyrządził, miejsca wystąpienia szkody (nr działki, nr obrębu geodezyjnego), rodzaju uprawy lub płodu rolnego, opisu szkody i jej rozmiaru (m2, % uszkodzenia, ton, kg );

66 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok I c.d. Zgłoszenie szkody sam opis szkody nie ma formalnego znaczenia z punktu widzenia procedury szacowania jednak na etapie sprawy sądowej staranność przy sporządzeniu tego opisu jest argumentem na korzyść rolnika; do wniosku można dołączyć materiał graficzny, np. nagranie video zniszczonego fragmentu pola lub zdjęcia; należy (można) wskazać w zgłoszeniu szkody na udział w postępowaniu przedstawiciela izby rolniczej. powtarzające się w okresie wegetacyjnym szkody na danej uprawie można zgłaszać dowolną ilość razy, oczywiście kierując się zdrowym rozsądkiem i kalendarzem rolniczym.

67 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok II c.d Oględziny: Z oględzin sporządza się protokół wg urzędowego wzoru, którego rolnik może nie podpisać lub może wnieść uwagi. Z prawa tego należy bezwzględnie skorzystać, w razie potrzeby. W czasie oględzin Prawo Łowieckie przypisuje poszkodowanemu formalnie bierną rolę obserwatora, jednak właściwym jest przyjmowanie postawy aktywnej, nastawionej na rzetelne przedstawienie szkody. W przypadku szkód na dużych powierzchniach i w sytuacjach trwałego konfliktu z myśliwymi, warto w czasie oględzin sporządzić nagranie video lub zdjęcia, które ewentualnie staną się materiałem dowodowym w sądzie.

68 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok II c.d Oględziny: Z punktu widzenia Prawa Łowieckiego rolnik nie ma żadnych możliwości, oprócz wniesienia uwag do protokołu, przedkładania dowodów na tym etapie szacowania szkody. W przypadku szkód całkowitych (100%) na tym etapie odbywa się też ostateczne szacowanie szkody.

69 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok III ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania następuje najpóźniej na dzień przed sprzątnięciem uszkodzonej lub zniszczonej uprawy. Poszkodowany obowiązany jest powiadomić szacującego o terminie planowanego uprzątnięcia uszkodzonych upraw i płodów rolnych w ciągu 7 dni przez zamierzonym zbiorem. Ze względów dowodowych należy takie zawiadomienie sporządzić na piśmie i przesłać pocztą z awizem lub uzyskać potwierdzenie.

70 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok III c.d. ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania Należy pamiętać, że poszczególne sejmiki wojewódzkie opublikowały uchwały w swoich dziennikach urzędowych dotyczące terminów zakończenia zbioru poszczególnych roślin, UCHWAŁA NR 1057/XLI/09 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 28 grudnia 2009 roku w sprawie określenia terminu zakończenia okresu zbioru roślin uprawnych w województwie pomorskim, Jeśli zbiór danej rośliny nastąpi po upływie 14 dni od takiego terminu odszkodowanie nie przysługuje.

71 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok III c.d. ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania Niezbędne czynności i ustalenia podczas szacowania końcowego to: Ocena stanu plantacji, ustalenie powierzchni plantacji całkowitej i uszkodzonej Obliczenie obsady roślin na 1m2 w części uszkodzonej. Punktowe: liczymy rośliny na powierzchniach próbnych Gniazdowe: polega na określeniu % zniszczenia poprzez liczenie roślin, które pozostały. Powierzchnie takie powinny być stosunkowo małe, a szkoda na nich w miarę możliwości 100%- owa. Powierzchnie gniazdowe sumujemy i otrzymujemy pow. zredukowaną gniazdowo.

72 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok III c.d. ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania c.d Obliczenie średniego procentu zniszczenia plantacji w części uszkodzonej przez zwierzynę. Ustalanie plonu najbardziej miarodajnym jest określanie wydajności na podstawie bezpośredniego zbioru np. kombajnem, ważenia uzyskanego plonu z uwzględnieniem powierzchni i wilgotności ziarna;

73 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok III c.d. ostateczne szacowanie szkody i określenie wysokości odszkodowania c.d Rolnik może wnieść ponowne zastrzeżenia do protokołu a także, w razie konfliktu, powinien sporządzić zapis video i zdjęcia. Tutaj uwagi mogą dotyczyć nie tylko fizycznego rozmiaru szkód ale też przyjętego plonu oraz ceny (skupu lub rynkowej).

74 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok IV wypłata odszkodowania w ciągu 30 dni od daty sporządzenia ostatecznego protokołu. W przypadku gdy pomiędzy właścicielem lub posiadaczem gruntu, a dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego powstał spór o wysokość wynagrodzenia za szkody, strony mogą się zwrócić, w celu pośredniczenia lub polubownego rozstrzygnięcia sporu, do właściwego ze względu na miejsce powstałej szkody organu gminy (wójt, burmistrz, prezydent).

75 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok IV wypłata odszkodowania w ciągu 30 dni od daty sporządzenia ostatecznego protokołu. W przypadku gdy pomiędzy właścicielem lub posiadaczem gruntu, a dzierżawcą lub zarządcą obwodu łowieckiego powstał spór o wysokość wynagrodzenia za szkody, strony mogą się zwrócić, w celu pośredniczenia lub polubownego rozstrzygnięcia sporu, do właściwego ze względu na miejsce powstałej szkody organu gminy (wójt, burmistrz, prezydent).

76 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód łowieckich Krok IV c.d. wypłata odszkodowania Jeśli i mediacja nie doprowadzi do porozumienia, rolnikowi pozostaje podjęcie decyzji o skierowaniu sprawy na drogę sądową. Należy pamiętać, że całe postępowanie, począwszy od oględzin, może odbyć się bez obecności podpisu rolnika, a jeśli dojdzie mimo to do przyjęcia ustalonego odszkodowania (np. poprzez wpływ na konto), to oznacza to akceptację tego stanu rzeczy, co praktycznie przekreśla szanse w sądzie. Tak więc sprawę do sądu należy skierować przed upływem 30 dni.

77 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Szacowanie szkód w świetle Prawa Ochrony Przyrody

78 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową żubry, wilki, rysie, niedźwiedzie i bobry oraz zwierzęta łowne podlegającej całorocznej ochronie łosie. Zgłoszenie szkody Zgłoszenia szkód wyrządzanych przez te zwierzęta w województwie pomorskim dokonuje się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku (RDLP) Komórką organizacyjną obsługującą sprawę jest Wydział Ochrony Przyrody i Obszarów Natura 2000, godziny pracy: poniedziałek piątek w godzinach: Telefony kontaktowe: , lub kom Miejsce składania dokumentów: Kancelaria Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku lub za pośrednictwem poczty na adres: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku, ul. Chmielna 54/57, Gdańsk.

79 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Bobry Odszkodowanie przysługuje: właścicielom gospodarstw rolnych, leśnych i rybackich. Wymagane dokumenty i wzory: wniosek fragment mapy ewidencyjnej obejmującej teren działki, na której wystąpiła szkoda, aktualny wypis z rejestru gruntów, umowa dzierżawy w przypadku dzierżawienia działki, w przypadku szkód wyrządzonych w obwałowaniach stawów rybnych pozwolenie na budowę lub pozwolenie wodno-prawne w przypadku korzystania z wód płynących, zaświadczenie o prowadzeniu gospodarstwa rolnego potwierdzone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

80 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Bobry Szkody wyrządzone przez bobry nie są szacowane w okresie zimowym przy występującej pokrywie śnieżnej, a dopiero po jej ustąpieniu. Szacowania dokonują pracownicy RDLP w obecności poszkodowanego lub upoważnionej przez niego osoby. Podstawą oszacowania szkody jest protokół oględzin sporządzany każdorazowo przez szacujących w obecności poszkodowanego. W oparciu o protokół ustalona jest i przedstawiana do akceptacji propozycja wielkości odszkodowania, wypłacana w ramach środków z budżetu Państwa - przelewem na rachunek bankowy, po zgodzie poszkodowanego W przypadku braku zgodności stanowisk przysługuje droga sądowa z powództwa cywilnego.

81 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Wilki Odszkodowanie przysługuje: właścicielom zwierząt gospodarskich. Wymagane dokumenty: wniosek zaświadczenie weterynarza sporządzone na okoliczność powstałej szkody (przyczyna padnięcia z opisem zwłok, wiek, orientacyjna waga, zwierzę hodowlane czy rzeźne itp.), kserokopia paszportu zwierzęcia, w przypadku szkód wyrządzonych w pogłowiu zwierząt gospodarskich hodowlanych należy dołączyć dokumentację hodowlaną, kserokopia świadectwa utylizacji, oryginał rachunku za usługi weterynaryjne, dokumentacja fotograficzna,

82 Szacowanie szkód wyrządzonych w uprawach rolniczych przez zwierzęta dziko żyjące Wilki Poszkodowany powinien szkodę w pogłowiu zwierząt gospodarskich zgłosić niezwłocznie (najlepiej telefonicznie) po jej stwierdzeniu w terenie do RDOŚ, a następnie wysłać zawiadomienie pisemne w terminie do 7 dni od terminu wystąpienia zdarzenia. W celu zweryfikowania szkody wilczej należy: do czasu przybycia przedstawiciela RDOŚ nie usuwać zabitych zwierząt, ani nie zmieniać miejsca ich położenia, zwłoki zwierząt zabezpieczyć, zabezpieczyć miejsce zdarzenia tak, aby ewentualne ślady pozostawione przez wilki (np. tropy, odchody) nie uległy zatarciu, zabezpieczyć inne dowody wskazujące na przyczynę lub okoliczności powstania szkody w miejscu jej wystąpienia, Niedopuszczalne jest przenoszenie zagryzionych zwierząt w inne miejsce.

83 Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta dziko żyjące Prace nad zmianą prawa.

84

85 Dziękuję za uwagę Alicja Łepek Dział Rolnictwa Ekologicznego i Środowiska Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu a.lepek@podr.pl, tel:

86 Zapraszamy do odwiedzenia naszych stron strefa.agro.pl

87

88 E-porady Elektroniczna Platforma Świadczenia Usług PODR Zapraszamy do skorzystania z elektronicznych porad, oraz platformy do otrzymywania ważnych informacji dot. działalności PODR Na stronie w górnej części jest zakładka, gdzie można założyć konto Po założeniu konta mamy kontakt mailowy z doradcą oraz będziemy otrzymywać ważne informacje dotyczące działalności PODR

89 Newsletter sygnalizacyjny PODR Cotygodniowa informacja nt. występowania organizmów szkodliwych na plantacjach roślin uprawnych w województwie pomorskim (w sezonie wegetacyjnym) Poradnik sygnalizatora ochrony roślin opis zaobserwowanych agrofagów Zapisy na

90

91 Zamów prenumeratę Roczna 33,00 zł - odbiór u doradcy 44,00 zł - z wysyłką pocztową Półroczna 18,00 zł - odbiór u doradcy 28,00 zł - z wysyłką pocztową Wpłaty: Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu Lubań, ul. Tadeusza Maderskiego Nowy Barkoczyn PODR w Lubaniu, Bank Gospodarstwa Krajowego Nr konta Informacje na temat prenumeraty: tel. (58) On-line ww.podr.pl/wydawnictwa