SPIS AKWAREL SYLWESTRA ZIELIŃSKIEGO będących w zbiorach BIBLIOTEKI POLSKIEJ W PARYŻU

Transkrypt

1 SPIS AKWAREL SYLWESTRA ZIELIŃSKIEGO będących w zbiorach BIBLIOTEKI POLSKIEJ W PARYŻU GWARDIA NARODOWA Piechota 1 akwarela Pułkownik Gwardii Narodowej w mundurze wielkim. Wyróżniają go epolety z bulionem czyli grubszymi frędzlami oraz ryngraf złoty tuż pod kołnierzem. Kolor kołnierza i łapek na rękawach błękitny tak jak u całej Gwardii Narodowej. Wyłogi na piersi białe, podobnie poły od fraka mundurowego. Oficer Woltyżerów Gwardii Narodowej w mundurze wielkim. Oficer Kompanii Woltyżerskiej, czyli jednej z dwóch w kompanii Wyborczych, charakteryzuje się odmiennym niż u innych oficerów kolorem kołnierza i łapek, są żółte mimo że kolorem Gwardii Narodowej był jasny błękit. Na ramieniu epolet z cienkimi frędzlami. Prawdopodobnie jest to porucznik bądź kapitan. Fizylier Gwardii Narodowej w kurtce kroju polskiego. Kołnierz i łapki błękitne. Wyłogi kurtki białe. Czako okrągłe z pomponem niebieskim oznacza przynależność do kompanii fizylierskiej. 2 akwarela Dobosz pułkowy, albo tamburmajor. Strój niezwykle ozdobny w stylu francuskim, ale buty i spodnie typu węgierskiego. Wyposażony w szpadę i buławę, Dobosz Pułkowy był przełożonym muzyków i sygnalistów w pułku. Grenadier Gwardii Narodowej w kurtce kroju polskiego. Prawdopodobnie podoficer Kompanii Grenadierskiej, świadczą o tym ukośne złote galony nad łapką rękawa i galon złoty na górnym brzegu czapki. Kordon i kita czerwone na czaku, temblak czerwony na tasaku u lewego boku, a także epolety czerwone na ramionach są oznakami Kompanii Grenadierów, pierwszej kompanii w każdym batalionie. Łapka rękawa i kołnierz jak w reszcie Gwardii błękitne.

2 Woltyżer Gwardii Narodowej w kurtce kroju polskiego. Mimo błękitnych barw Gwardii narodowej kołnierz i łapki żółte, jak u woltyżerów pułków liniowych. Wyłogi kurtki białe. Czako okrągłe z kitą żółtą i pomponem zielonym. Na czaku galon zielony i takież kordony. Zielone również epolety temblak na tasaku, czyli krótkiej szabli piechoty. PUŁKI LINIOWE Piechota 3 akwarela Oficer Kompani Grenadierów w mundurze wielkim. Kapitan (bądź wg. innych źródeł porucznik) z jednolitym złotym kontrepoletem na prawym ramieniu i takim epoletem na ramieniu lewym. Frak granatowy z wyłogami białymi, zgodny z ogólnym wzorem dla całej piechoty, ma czerwone łapki i granatowy kołnierz. Na szyi ryngraf złoty ze srebrnym orłem. Od oficerów innych kompanii odróżnia go futrzana bermyca ze srebrnym kordonem, zamiast bicornu na głowie. Grenadierzy ponadto obowiązkowo nosili dostojne wąsy i bokobrody. Oficer Fizylierów w mundurze małym. Nieco skromniejszy oficer fizylierów, w mundurze małym, codziennym. Frak jednorzędowy, granatowy, bez wyłogów. Oficer zgodnie z przepisami wyposażony jest w szpadę. Stopień wojskowy taki jak u stojącego obok grenadiera, widoczny jest dzięki epoletom na ramionach. Na głowie kapelusz stosowany. 4 akwarela Sierżant Kompanii Woltyżerów w kurtce kroju polskiego. Oznaki podoficerskie-sierżanckie to galonek złoty nad łapką, czyli mankietem i galon złoty na górnym brzegu czapki rogatej.w tym przypadku kordony na czapce są białe, w niektórych pułkach bywały też żółte bądź zielone. Sierżant Kompanii Grenadierów w kurtce kroju polskiego. Oznaczenia Kompanii Grenadierskiej to przede wszystkim bermyca zamiast czaka lub czapki, czerwone epolety i temblak na tasaku. Oznaki podoficerskie to galonki na rekawach, takie jak u stojącego obok woltyżera.

3 5 akwarela Sierżant Kompanii Fizylierów 2 pułku w lejbiku. Oznaki podoficerskie to lejbik granatowy, czyli kurtka jednorzędowa z galonami złotymi nad łapką rękawa, przeznaczona do prac obozowych ćwiczeń i przemarszów. Ponadto galon złoty na górnej krawędzi czapki, oraz tasak u lewego boku, gdyż szeregowy fizylier tasaka nie mógł posiadać. Oznaka kompanii fizylierskiej to przewaznie czarny pompon na czapce i białe kordony. Kapral Kompanii Fizylierów 2 pułku w kurtce kroju polskiego i spodniach zimowych. Granatowe spodnie świadczą że jest to mundur zimowy. Oznaki podoficerskie to galon żółty nad łapką rękawa i galon żółty na czapce. Kapral posiada również tasak. Kurtka kroju polskiego z białymi wyłogami i czerwono białą łapką dwustopniową rekawa. O przynależności do pułku 2go świadczy głównie blacha z numerem na czapce. WETERANI Piechota 6 akwarela Pułkownik Weteranów. Pułkownik z epoletami srebrnymi z bulionem srebrnym zamiast frędzli. Całość munduru jasno błękitna z kołnierzem i wypustkami karmazynowymi oraz srebrnymi dodatkami oznacza przynależność do weteranów. Wyposażony w szpadę i laskę. Weteran w kurtce kroju polskiego (tutaj z przedłużonymi połami). Zadaniami weteranów była głównie służba wartownicza. Mieli specyficzne jasno błękitne mundury z czerwonymi-karmazynowymi wypustkami i kołnierzem, oraz białe badź srebrne dodatki. Czapka rogata czarna z blachą srebrną, przesłoniętą prawdopodobnie podpinką granatową z czerwoną wypustką. Oficer Weteranów. Kolory i krój munduru zgodne z regulacjami dla korpusu Weteranów. Oznaczenia stopnia tak jak w całej piechocie. Na głowie bicorn, a u boku szpada.

4 KORPUS ARTYLERII I INŻYNIERÓW Saperzy 7 akwarela Saper w lejbiku. Saper w mundurze roboczo-obozowym. Lejbik biały z pąsowymi wypustkami. Do tego czapka - furażerka zielona z wypustkami pąsowymi. Pod kołnierzem lejbika widoczny halsztuk - husta czarna. Saper w pełnym mundurze. Kurtka prawdopodobnie krótka, kroju francuskiego. KORPUS ARTYLERII I INŻYNIERÓW Artyleria Piesza 8 akwarela Artylerzysta w mudurze wielkim. Artylerzysta pieszy wyposażony był w karabin, tasak i ładownice. Czako okrągłe z kordonami i kitą czerwoną. Czerwone równierz epolety i wypustki na mundurze. Kurtka kroju francuskiego z czarnymi wyłogami, kołnierzem i łapkami. Artylerzysta w mundurze codziennym. Całosć wyposażenia jak przy mundurze wielkim. Jedyne różnica to odpieta czerwona kita i zamiast kurtki kroju francuskiego, lejbik (gilet) biały z zielonym kołnierzem i rękawami. Również kieszeń lejbika z zieloną wypustką. Artylerzysta w kamizeli z rękawami. Kamizela z rękawami (veste a manches) jest ubiorem lekkim, stosowanym do prac obozowych, ciężkich prac wymagających wygody (których nie brakło artylerii) oraz poza służbą. Na szyi, pod kołnierzem obowiązkowy czarny halsztuk. 9 akwarela Oficer Artylerii Pieszej w mundurze wielkim. Kapitan na koniu, ma kontrepolet złoty na prawym ramieniu. Dodatkowo o stopniu mogą świadczyć złote galony na czapraku. Pod czaprakiem dwa pistolety w olstrach. Frak sukienny zielony z czarnymi, aksamitnymi wyłogami, kołnierzem i łapkami. Wypustki pąsowe, guziki złote, na głowie kapelusz dwurożny.

5 Oficer artylerii Pieszej w mundurze małym, letnim. Prawdopodobnie adiutant major, z epoletem na prawym i konrepoletem na lewym ramieniu. Mundur mały złożony fraka ciemnozielonego bez wyłogów, z łapką i kołnierzem czarnym z pąsową wypustką, do tego kapelusz dwurożny, spodnie białe, letnie, buty z cholewami. Uzbrojony w szpadę. KORPUS ARTYLERII I INŻYNIERÓW Artyleria Konna 10 akwarela Oficer Artylerii Konnej w mundurze wielkim. Stopnie i ogólny wygląd mundurów jak u Strzelców konnych. Tu prawdopodobnie kapitan na koniu, epolet złoty bez bulionu na prawym ramieniu. Na głowie bermyca futrzana okragła z kordonami złotymi. Kurtka sukienna, zielona, bez wyłogów, kroju szaserskiego, z czarnym kołnierzem i łapkami. Wypustki pąsowe, guziki złote. Spodne sukienne zielone z podwójnym lampasem pąsowym. Żołnierz Artylerii Konnej w lejbiku. Żołnierz w stroju roboczym, codziennym. Ma na sobie lejbik biały z pąsowymi wypustkami i furażerkę okragłą z daszkiem, zieloną, również z wypustkami pasowymi. Uzbrojony w szablę zawieszoną na pasie pod lejbikiem. Buty krótkie, spodnie białe płócienne. 11 akwarela Major Artylerii Konnej W ciemnozielonej kurtce szaserskiej, jednorzędowej, ze złotymi dodatkami i pąsową wypustką. Na kołnierzu złoty wizerunek pekajacego granatu. Epolety z bulionem złotym i tasmą srebrną. Pas do ładownicy złoty. Bermyca czarna ze złotymi kordonami i pomponem. Spodnie ciemnozielone z podwójnym pąsowym lampasem. Buty krótkie noszone pod spodnie. Na rękach czarne rękawice. Siodło z czarnym barankiem, a czaprak ciemnozielony z podwójnym złotym galonem. Żołnierz Artylerii Konnej Mundur w kroju szaserskim. Ciemnozielony z pąsowymi dodatkami. Taki też czaprak i mantelzak. Czarne rekawice i krótkie buty. Bermyca czarna z pasowymi dodatkami. Uzbrojony w szablę.

6 SZKOŁY WOJSKOWE Kadeci 12 akwarela Kadet Szkoły Elementarnej w ubiorze codziennym. Mundury i barwy kadetów jak w Artylerii Pieszej, mimo że wg. polskich źródeł np. Polski Mundur Wojskowy Z. Żygulski i H. Wielecki,KAW Kraków1988 piszą, że elewi szkół warszawskich nosili mundur wzorowany na piechotnym. Drobne różnice w stosunku do Korpusu Artylerii i Inżynierów to głównie czerwony kołnierz, okrągła furażerka, zielona z carnym otokiem i pasowymi wypustkami. Kurtka zielona kroju francuskiego, z wyłogami jak u oficerów i widoczną kamizelką pod spodem. Spodnie białe z lampasem czarnym z pąsowymi wypustkami. Kadet Szkoły Elementarnej w mundurze bojowym. Wyposażenie i mundur jak w Korpusie Artylerii i Inżynierów. Kołnierz pąsowy. Spodnie ciemnozielone z lampasem pąsowym, prawdopodobnie to ubiór zimowy. Karabin w wersji krótkiej, artyleryjski. SZKOŁY WOJSKOWE Uczniowie Szkoły Aplikacyjnej 13 akwarela Uczeń Szkoły Aplikacyjnej w mundurze małym. Uczeniowie tej szkoły mieli prawo nosić mundur w stopniu podporucznika artylerii, choć złoty epolet bez czerwonych dodatków na lewym i kontrepolet na prawym mogłyby oznaczać kapitana. Frak jednorzędowy, ciemnozielony, z czarnym kołnierzem, rekawami i pąsowym wywinieciem pół. Wypustki w mundurze pąsowe jak w artylerii. Na połach złoty emblemat gorejącego granatu. Uczeń Szkoły Aplikacyjnej w mundurze wielkim. Mundur i wyposażenie jak u oficera artylerii, jedynie wywinięcie pół pąsowe, a nie ciemnozielone. Frak dwurzędowy ciemnozielony z wyłogami, rękawami i kołnierzem czarnymi. SZKOŁY WOJSKOWE Profesorowie 14 akwarela Profesor Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów. Profesor we fraku jednorzędowym ciemnozielonym, bez szczególnych oznak stopnia. Frak wcięty nisko, nie widać pod nim kamizeli. Kołnierz

7 pąsowy z ha em złotym. Wywiniecie pół jak w mundurze małym Artylerii Pieszej. Ciekawą rzeczą jest brak trzech guzików na trójzębnej klapce od kieszeni na połach. Profesor Szkoły Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierów Mundur jak w Szkole Elementarnej z tą różnicą, że kołnierz jest czarny ze złotymi ha ami. Taśma na kapeluszu i temblak srebrne. Widoczny halsztuk na szyi. Buty oficerskie z jasną cholewą. JAZDA Huzarzy 15 akwarela Oficer 10 Pułku Huzarów Złotych. Oba polskie pułki huzarów miały ciemno-niebieski dołman z karmazynowym kołnierzem. Mentyk - czyli kurtkę, podszytą czarnym bądź siwym futrem, także ciemnoniebieski. Spodnie jasnoniebieskie. To wszystko w stylu węgierskim, bogato zdobione pętlicami, guzikami itd... Różnice między pułkami polegały na zastosowaniu w pułku 10 ozdób złotych u oficerów, żółtych u żołnierzy, a w pułku 13 ozdoby były srebrne u oficerów, białe u żołnierzy. Stopnie oznaczano galonami nad łapką rękawa, na spodniach i na czaku. Dodatkowo oficerowie mieli złoto czarną ładownicę z pasem. Huzar 13 Pułku Huzarów Srebrnych. Huzar ma biały pas od ładownicy i białe dodatki. Wydaje się że w 13 pułku powinien mieć również siwe futro w podszyciu mentyka, ma jednak czarne. W obu przypadkach zastanawiające jest czako, które powinno być w 10 pułku czarne, a w 13 pułku niebieskie. Tymczasem w obu jest czarne tylko czako 10 pułku ma galon niebieski na górnej krawędzi. Kirasjerzy 16 akwarela Oficer Kirasjerów w mundurze wielkim. Kirasjerzy stanowili ciężką jazdę Księstwa Warszawskiego. Wystawiono jeden ich pułk z numerem 14. Ich wygląd i wyposażenie praktycznie było identyczne jak Kirasjerów francuskich. Od innych rodzajów jazdy różniły ich stalowe hełmy i kirysy - pancerze: napierśnik i naplecznik. Uzbrojeni byli w pałasz i pistolety. Oznaki oficerskie na epoletach na wzór piechoty.

8 Kirasjer w mundurze wielkim. Mundur podobny jak u oficerów tyle, że mniej zdobny w złoto. Półczaprak i klapy od olstrów granatowe z żółtą taśmą. Epolety kirasjerskie czerwono złote, czerwona kita na hełmie. 17 akwarela Kirasjer (prawdopodobnie kompanii wyborczej). Mundur jak u kirasjera na poprzedniej akwareli. Różnica polega na tym że ma nieco inny czaprak, na którym w tylnym rogu widnieje gorejący granat w kolorze czerwonym zamiast żółtego. Podoficer kirasjerów w lejbiku. Lejbik biały z kołnierzem czerwonym. Na rękawie oznaka stopnia w kształcie odwróconego V, tuż nad mankietem. Na rękach białe obszerne rękawice. Spodnie wąskie białe z lampasem błękitnym, od strony wewnętrznej mają naszytą skórę. Buty krótkie noszone pod spodnie. Uzbrojony w pałasz. Strzelcy Konni 18 akwarela Strzelec Konny kompanii wyborczej 5 pułku. Strzelec ma na głowie bermycę z dodatkami czerwonymi co oznacza że należał do kompani wyborczej. Kompanie centralne miały czako z kordonami białymi. Kurtka sukienna, ciemnozielona, z jednym rzędem guzików i krótkimi połami. O jego przynalezności do 5ego pułku świadczy pomarańczowy kolor dodatków w mundurze; kołnierz, łapki rękawa, lampas na spodniach i taśma przy czapraku. Uzbrojony w karabin dragoński, krótszą wersję karabinów piechotnych. Oficer strzelców konnych 5 pułku. Oznaki stopni oficerskich jak w piechocie tyle że taśma epoletu w złotą łuskę. Na głowie bermyca. Pas od ładownicy czarny ze złotymi dodatkami. Ułani 19 akwarela Oficer Ułanów 2go pułku Oficer Ułanów pułku 2giego w vice-mundurze. Ten oficer ma kurtkę vice-mundurową z wyłogami w kroju francuskim, z krótkimi połami, z widoczną pod spodem kamizelką szamerowaną, w kolorze kurtki. Czapka rogata pozbawiona kordonów. O przynależności do pułku 2giego

9 świadczy barwa munduru, pąsowy kołnierz i łapki z białą wypustką. Dodatkowo o numerze pułku informuje nas cyfra na blasze czapki i na mantelzaku za siodłem. Stopnie oznaczane podobnie jak w piechocie, różnica polegała na konstrukcji epoletu. Pokazany tu oficer to prawdopodobnie kapitan, bądź jeśli zamiast frędzli ma przy epolecie grubsze - buliony to podpułkownik. Ułan w stroju codziennym Ułan w lejbiku białym, z pąsowym kołnierzem i wypustkami na łapkach rękawa. Na głowie ma furażerkę granatową z żółtymi zdobieniami. Spodnie białe, po stronie wewnętrznej obszyte skórą. 20 akwarela Oficer Ułanów w mundurze wielkim. Oficer w bermycy z czerwoną flamą i białą kitą. Prawdopodobnie w stopniu szefa szwadronu, o czym świadczy szlifa złota z małymi bulionami oraz rodzaj czapraka. Ułan kompanii centralnej Obaj ułani z pułku drugiego o czym świadczą kolory mundurów i dodatków. Ten ma czapkę rogatą z kordonami białymi i białe epolety jak w kompaniach centralnych. Widoczne białe pasy i lederwerki od ładownicy, oficerowie mieli pasy i lederwerki czarno złote lub czarno srebrne, zależnie od pułku. Ułan kompanii wyborczej Ułan kompanii wyborczej podobnie jak jak w kompanii centralnej wyposażony w lancę, szable i dwa pistolety. Różnią się nakryciem głowy. W kompanii wyborczej noszono bermycę z pąsową flamą i kitą oraz pąsowe epolety z mosiężną karpią łuską. MEDYCY Aptekarze 21 akwarela Aptekarz Naczelny w mundurze galowym. Aptekarskie mundury podobnie jak chirurgów i lekarzy były jasnogranatowe. Krój jak u Inspektorów Popisów, czyli rodzaj jednorzędowego fraka z połami ściętymi wprost ku udom i kieszeniami w poprzek poły. Aptekarze mieli kołnierz i łapki rękawa z ciemnozielonego aksamitu.

10 Różnice stopni oznaczano za pomocą ha ów na łapkach, kołnierzu, kieszeniach i przodzie fraka. Aptekarz dywizyjny Jak widać niższy stopniem ma stanowczo mniej ha ów. Ilość ha ów i ich wzór ściśle określał regulamin. Widać tu również specyfikę tego kroju w kształcie łapki rękawa, która odstaje wyraźnie od munduru, podczas gdy w innych krojach fraków zazwyczaj ściśle przyleg bądź jest nawet przyszyta. Aptekarz 3ciej klasy Najmniej ozdobny z mundurów. Wyraźnie ukazuje konstrukcję kieszeni na połach w mundurze galowym. W mundurze codziennym kieszenie mają wlot pionowy, ukryty w fałdzie. Chirurdzy 22 akwarela Chirurg Naczelny w mundurze galowym. Mundury takie jak u Aptekarzy tyle że kołnierz i łapka rękawa pąsowe. Chirurg dywizyjny Widoczny typowy w ówczesnej modzie krój spodni z klapą z przodu. Tu klapa traktowana jest jak kieszeń, co wygląda nonszalancko ale często spotykane, tym bardziej że pod klapą mogły być wszyte małe kieszonki na drobiazgi czy zegarek. Chirurg 3ciej klasy Na rysunku frak zapinany na lewą stronę, co wydaje się być błędem rysownika. Lekarze 23 akwarela Lekarz dywizyjny Od Aptekarzy i Chirurgów odróżnia lekarzy czarny aksamitny kołnierz i łapka rękawa. Tutaj ponadto widać że mają buty z wywiniętą cholewą, podczas gdy reszta służby zdrowia przedstawiona jest w butach wyciętych kroju węgierskiego.

11 Lekarz Naczelny w mundurze galowym Różnice stopni tak jak w reszcie służby zdrowia. Chirurg 3ciej klasy Z tych akwarel wynika, że urzędnicy 3ciej klasy nosili pas od szpady na fraku, a nie pod nim jak urzędnicy wyżsi stopniem. Ponadto dziwi całkowity brak ha ów, bo w zasadzie mundur bez ha ów przysługiwał uczniom lekarskim i lekarzom niepensyonowanym. Urzędnicy Inspektorzy Rewiów (Popisów) 24 akwarela Inspektor Rewiów w mundurze wielkim Krój jak w służbie zdrowia z tym że frak ciemno-granatowy podszyty materiałem ponsowym.różnica stopni oznaczona za pomoca ha ów i szarfy. Jeśli Ispektor miał uprzednio stopień wojskowy, mógł nosić przynależne mu oznaki. Tutaj mundur urzędowy bez dodatków. Podinspektor Rewiów w mundurze wielkim Od Inspektora odróżnia go skromniejszy ha na rękawie i kołnierzu oraz kolor szarfy. Komisarze Wojenni 25 akwarela Komisarz Wojenny Dywizji w mundurze galowym. Krój jak w służbie zdrowia z tym że frak niebieski podszyty takim samym materiałem. Łapki i kołnierz z sukna ponsowego. Różnica stopni oznaczona za pomoca ha ów. Komisarz dywizyjny ma pojedynczy ha na rękawach kołnierzu i łapkach. Naczelny Komisarz Wojenny Naczelny komisarz ma podwójny ha na łapkach, kołnierzu i kieszeniach oraz wokół sukni czyli z przodu wzdłuż zapięcia i wokół pół fraka. Adiunkt Ma jeden ha na kołnierzu. Na reszcie munduru ha ów nie posiadał.

12 Komendant Placu 26 akwarela Komendant Placu w mundurze galowym Mundur ciemno granatowy z podszewką karmazynową. Frak ścięty za uda, z kołnierzem i łapkami tego koloru co reszta munduru. Kapelusz stosowany bez piór. Buty węgierskie. Oznaczenia stopni za pomocą ha ów. Epolety oznaczają stopień wojskowy, a ha y stopień urzędowy. Przedstawiony komendant jest prawdopodobnie w stopniu majora. Ma epolety ze złotą taśmą i srebrnym bulionem. Adiutant Komendanta Placu w mundurze galowym Ma jeden pojedynczy ha na końcach kołnierza. Prawdopodobnie w stopniu podpułkownika-szefa batalionu SZTAB Generał Brygady 27 akwarela Generał Brygady w mundurze galowym Kurtka mundurowa kroju polskiego, granatowa z podwójnym lampasem z sukna białego. Czapka rogatywka, filcowa, czarna z karmazynowym otokiem i daszkiem z grubej skóry, ha owanym z brzegu. Na pasie szarfa srebrna, siatkowa z dodatkami karmazynowymi. Generał Brygady miał pojedynczy ha na kołnierzu, łapkach oraz dwie gwiazdki na szlifach, czyli epoletach. Tutaj kurtka mundurowa zdaje się być jednorzędowa, choć według przepisów powinna być z wyłogami. Adiutant Polowy w mundurze galowym Kurtka szaserska, jednorzędowa, granatowa z niebieskim kołnierzem. Łapki rękawa szpiczaste, granatowe z karmazynową wypustką. Spodnierajtuzy, z karmazynowymi lampasami. Na głowie bermyca czarna z czerwonym denkiem. Pióro czarne na bermycy oznacza że to adiutant generała brygady, podobnie opaska niebieska na prawym ramieniu. Szef Sztabu 28 akwarela Adiunkt Frak sukienny granatowy z kołnierzem karmazynowym i pąsowe sukienne spodnie. Ha y pojedyncze na kołnierzu i łapkach rękawa. Dodatki i ha y srebrne. Buty węgierskie. Wydaje się że przedstawiony tu

13 adiunkt ma szarfę karmazynową, o której nie znalazłem wzmianek w regulaminie. Szef Sztabu Głównego Dywizji Prawdopodobnie adiutant komenderujący w ubiorze letnim galowym. Frak sukienny granatowy z karmazynowymi wypystkami i kołnierzem, zapinany na siedem srebrnych guzików. Ha y na kołnierzu, łapkach i kieszeniach podwójne. W białych krótkich spodniach, spinanych pod kolanem na 3 guziki. Buty ze sztylpami. Poły fraka spięte srebrnymi orłami. Wszystkie dodatki również srebrne. Epolety z bulionami. Oba wizerunki przedstawiają nieco zmodyfikowane w stosunku do regulacji wzory mundurów. Wódz Naczelny 29 akwarela Wódz Naczelny Mundur ogólnie jak dla generałów. Tyle że bogaciej zdobiony ha ami. Ha y w kształcie wężyków - przetrwały do dziś w Polskim Wojsku jako unikalna jego cecha, szczególnie w oznaczeniach generalskich i marszałkowskich. Widoczne krzyże różnych orderów i wstęga. Rząd koński niezwykle bogaty charakteryzuje pewną nonszalancję z jaką Książe traktował swój wizerunek. Adiutanci Adiutanci Księcia Poniatowskiego nosili mundury kroju huzarskiego. Dołman-kurtka- karmazynowy z kołnierzem i łapkami niebieskimi (choć na rysunku są żółte, wydaje się że malarz mógł zapomnieć nanieść kolor, bo tą część potraktował już nieco szkicowo). Mentyk-kurtka podszyta futrem- karmazynowy z barankiem siwym. Szabeltas - torba wisząca u boku, na szabli - karmazynowy z ha owanym srebrno orłem. Czako i spodnie niebieskie. Dodatki srebrne, bogato zdobiące całość. Buty kroju węgierskiego, choć na tym rysunku trudno jednoznacznie ocenić czy nie są to buty krótsze. Różnice stopni oznaczane galonkami nad łapką rękawa i ha em na spodniach. Komentarze i spis według oryginalnych akwarel Woltyżer Nipi BIBLIOGRAFIA PRZEPISY UBIORÓW DLA WOYSK I ADMINISTRACYÓW WOJENNYCH XSIĘ- STWA WARSZAWSKIEGO Warszawa 1810, Muzeum Wojska w Warszawie Bronisław Gembarzewski Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie , Warszawa 1905, reprint wyd. Kurpisz, Poznań 2003 Zdzisław Żygulski jun., Henryk Wielecki Polski mundur wojskowy, wyd. KAW 1988