Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r. *

Transkrypt

1 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Wyższe Seminarium Duchowne oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej Hereditas Monasteriorum vol. 8, 2016, s Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r. * Rys historyczny Gwoździec (Hwozdec) w momencie fundacji klasztoru bernardynów znajdował się w powiecie kołomyjskim, w województwie ruskim, w archidiecezji lwowskiej. Podczaszy halicki Prokop z Gwoźdźca ufundował parafię rzymskokatolicką, którą erygowano w 1475 r. Niedługo potem została ona zniszczona w czasie najazdu Tatarów i już później jej nie reaktywowano 1. W XV w. Gwoździec należał do Mikołaja Buczackiego Tworowskiego, podkomorzego kamienieckiego. Mikołaj przekazał go w posagu swojej córce Katarzynie, która wyszła za mąż za Andrzeja Potockiego, starostę jabłonowskiego, jako jego druga żona. Następnie Andrzej przekazał Gwoździec w posagu swojej córce Zofii, która wyszła za mąż za Michała Puzynę. Dla zapewnienia opieki duszpasterskiej miejscowej ludności pisarz wielki litewski Michał Puzyna 2 wystarał się u arcybiskupa lwowskiego Jana Skarbka ( ) o pozwolenie na osadzenie w miasteczku bernardynów. W 1715 r. wybudował drewniane klasztor i kościół i sprowadził zakonników. Obiecał również arcybiskupowi, że w przyszłości wzniesie kościół parafialny. Do tego czasu bernardyni mieli sprawować w Gwoźdźcu duszpasterstwo parafialne. Przyjęli oni nową placówkę za zgodą arcybiskupa (7 VI 1719 r.) i generała zakonu Joségo Garcíi (18 XII 1722 r.). Zofia z Potockich 3 natomiast, wdowa po zmarłym w 1723 r. Michale Puzynie, oblatowała akt fundacyjny wystawiony przez męża najpierw w metryce koronnej (10 IV 1723 r.), następnie w grodzie lwowskim (20 XII 1723 r.) 4. W 1728 r. spaliły się drewniany kościół i klasztor. Wzniesiono zatem kolejne, * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach Research funded under the Ministry of Science and Higher Education s National Programme for the Development of Humanities for M. WRZESZCZ, Gwoździec, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 434; J. MACISZEWSKI, Gwoździec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. 2, Warszawa 1881, s E. SZKLARSKA, Puzyna Michał h. Oginiec, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 29, Wrocław i in. 1986, s Ibidem. 4 Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie, rps XIX-1, Kronika klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu, , s. III, IX, 1.

2 146 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM też drewniane. Budowę murowanych zabudowań kościelno-klasztornych prowadził drugi mąż Zofii Puzyny, starosta winnicki Ludwik Kalinowski 5. Zofia (zm. ok. 1729) zapisała w testamencie 17 VIII 1729 r. na ten cel pewną sumę i część kosztowności. Kamień węgielny poświęcił 29 IV 1730 r. jeden z kanoników katedralnych. Barokowej jednonawowej świątyni z dwiema dość wysokimi wieżami nadano wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP. Ostatecznie wyposażanie kościoła zakończono w 1765 r. Konsekracji świątyni dokonał arcybiskup lwowski Wacław Hieronim Sierakowski 29 X 1775 r. Klasztor, piętrowy, kryty gontami, o trzech skrzydłach, połączony z kościołem, przeznaczony na mieszkanie dla 15 zakonników, budowano 10 lat dzięki zabiegom gwardiana Alojzego Jabłońskiego ( ) 6. Przez 47 lat ( ) zakonnikiem był tu o. Eukarpiusz Weigel, który przez 34 lata sprawował urząd gwardiana ( ), a przez 21 lat prowincjała prowincji ruskiej ( ). Jako kolega szkolny gubernatora Galicji Józefa Brygidy miał znaczące wpływy u władz austriackich, które przyczyniły się do uchronienia klasztoru przed kasatą. Dopiero w 1945 r. bernardyni zostali zmuszeni do jego opuszczenia w ramach repatriacji. Część wyposażenia kościoła i klasztoru zakonnicy przewieźli do Leżajska, a budynki poklasztorne przejęło państwo 7. Inwentarze O. Letus Mosler został wybrany na urząd prowincjała na kapitule zakonnej bernardynów 26 VI 1855 r. w Kalwarii Zebrzydowskiej 8. Następnie podjął wizytację podległych mu jurysdykcyjnie klasztorów. W grudniu 1855 r., wizytując klasztor gwoździecki, polecił gwardianowi o. Ludwikowi Mozdyniewiczowi sporządzić inwentarze klasztoru i kościoła. Zakonnicy spisali zatem w języku polskim inwentarze: kościoła 29 XII i klasztoru 31 XII 1855 r. Zachowały się one w Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie w fascykule opatrzonym sygnaturą XIX-3, złożonym z luźnych akt za lata , spisanych w językach łacińskim, polskim i niemieckim, i zatytułowanym Akta klasztoru oo. Bernardynów w Gwoźdźcu. Do tej pory klasztor sporządzał jedynie, jak wynika z lektury inwentarza kościoła (s. 106a), inwentarze przeznaczone do użytku cyrkułu. Inwentarz kościoła nosi tytuł Inwentarz Klasztoru Gwoździeckiego OO. Bernardynów spisany podczas Kanonicznej Wizyty Prowincyalskiej dnia 29 grudnia 1855 r. i znajduje się na stronach wspomnianego fascykułu. Autor inwentarza odnotował 100 pozycji. 5 K. NIESIECKI, Herbarz Polski, t. 5, Lipsk 1840, s A. BETLEJ, Kościół OO. Bernardynów w Gwoźdźcu i architekt Franciszek Ksawery Kulczycki, [w:] J. K. OSTROW- SKI (red.), Sztuka kresów wschodnich. Materiały z sesji naukowej, [t. 1], Kraków 1994, s A. CHADAM, Gwoździec, [w:] H. E. WYCZAWSKI (red.), Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, Kalwaria Zebrzydowska 1985, s. 86, 88; N. GOLICHOWSKI, Przed nową epoką. Materiały do historii oo. Bernardynów w Polsce, Kraków 1899, s N. GOLICHOWSKI, Upominek dla czcigodnej zakonnej Braci oo. Bernardynów w Galicyi i W. Ks. Krakowskiem, cz. 1: Szereg prowincyałów i wykaz wypadków znaczniejszych, Lwów 1895, s. 37.

3 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r. 147 Inwentarz klasztoru został zatytułowany Inwentarz Klasztoru Gwoździeckiego OO. Bernardynów dnia 31 grudnia 1855 r. z polecenia Najprzew[ielebniejszego] Ks. Prowincyała napisany, i znajduje się na stronach wspomnianego fascykułu. Na s. 111, na końcu inwentarza klasztoru, widnieje notka: Gwoździec dnia 31 Grudnia 1855 r. podczas Kanonicznej Wizyty i podpisy trzech zakonników gwoździeckich: Ludwika Mozdyniewicza gwardiana, Damiana Karcha wikarego i Kaliksta Pochopnia. Autor inwentarza odnotował 143 pozycje. Inwentarze w późniejszych latach były uzupełniane przez dopiski czy skreślenia. Nie wiadomo, czy powstał jeszcze późniejszy, osobny inwentarz. Poniżej, w języku oryginalnym, w stabelaryzowanej formie prezentuję oba inwentarze. Ryc. 1. Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie, rps XIX-3, Akta klasztoru oo. Bernardynów w Gwoźdźcu, s Fot. A. K. SITNIK

4 148 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Tabela 1. Inwentarz kościoła z 1855 r. Opisanie kościoła Kościół 1 2 Ten kościół został fundowany pod tytułem Niepokalanego Poczęcia N. M. Panny R przez kniazia Michała de Kozielsko Puzynę i jego małżonkę Konstancyię z domu Potocką. Jest z twardego materyału, sklepienie suffitowe, ale ściany bardzo są popękane zwłaszcza nad zakrystyią i nad ołtarzem ś-go Tadeusza. Dach na kościele dawany jest R Kościół jest długi 70 łokci, a szeroki 48 łokci i zawiera w sobie 9 okien w dobrym stanie. Do kościoła są dwojakie drzwi: wielkie drzwi dębowe ale już stare i małe toż samo. Wieże i dzwonice Przy kościele są dwie wieże blachą i gontami pokryte z krzyżami. Przed kościołem zaś jest dzwonica murowana z ciosowego kamienia pięknej struktury z gankiem, ale potrzebuje reparacyi. Na tej dzwonicy są dzwony: Dzwon wielki 700 kg Dzwon mniejszy 240 kg Dzwonek 14 kg Dzwonek 50 kg Dzwonków małych w kościele 6. Ołtarze 3 Wielki ołtarz snycerską robotą cyborium całe odnowione i Ukrzyżowany Pan Jezus w ołtarzu ustawiony. Za ołtarzem jest chór zakonny, ławki dębowe w dobrym stanie wszystkie. 1 4 Ołtarz ś-go Antoniego robotą snycerską 1 5 Ołtarz Niepokalanego Poczęcia N. M. Panny 1 6 Ołtarz ś-go Tadeusza robotą snycerską z zasuwą 1 7 Ołtarz bł. Jana z Dukli robotą snycerską z zasuwą 1 8 Ołtarz s. Franciszka Patriarchy robotą snycerską z zasuwą 1 9 Ołtarz ś. Joachima i Anny robotą snycerską z zasuwą 1 Konfessyonały i ławki 10 Dwa konfessyonały z dębowego drzewa 2 11 Dwanaście ławek dębowych Ławka politerowana dla Państwa Kollatorów 1 13 Ławeczek małych pod chórem dwie 2 Ambona 14 Ambona drewniana snycerską robotą 1 Organy 15 Pozytew od fundatora jeszcze sprawiony potrzebuje reparacyi 1 Chrzcielnica 16 Drewniana pomalowana z wierzchem wewnątrz zaś jest miedziany kociołek na wodę 1 Groby 17 Pod kościołem są całkiem zasypane grobowce Pretiosa 18 Żadnych pereł ani pretiosów nie ma Złoto i srebro 19 Kielich srebrny całkiem wyzłocony z czeskiemi kamyczkami razem z patyną srebrną wyzłacaną 1 20 Kielich srebrny wewnątrz wyzłocony z cyfrą K. Reg. Data Dwie małe puszki na Olea Sacra srebrne do chorych 2

5 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r Trzy małe puszki srebrne na Olea Sacra do chrztu 3 23 Dwa złote kulczyki jako ofiara do S-go Antoniego 2 24 Pierścionek złoty jeden jako ofiara do S-go Antoniego 1 25 Wotów srebrnych różnej wielkości i formy sztuk 28 u S-go Antoniego Krzyżyków różnych na ołtarzu s-go Antoniego jako vota 6 sztuk Votów u Matki Nayświętszej jest sztuk trzy 38 Votum jedno u P. Jezusa w formie serca Miedź i mosiądz 26 Monstrancyia z mosiądzu pozłacana i posrebrzana 1 27 Kielichów miedzianych i posrebrzanych iuż styranych 3 28 Puszka miedziana wewnątrz pozłacana w cyborium 1 29 Krzyż z blachy mosiężnej posrebrzany 1 30 Trybularz z łódką z blachy białej już stary Dwa stare trybularze już całkiem są bez użytku 3 31 Kociołek miedziany do robienia świc 1 32 Kociołek na wodę święconą 1 33 Kociołki na wodę 2 34 Lichtarzy mosiężnych dwa Lichtarzy platowanych par Zamiast starej puszki nowa kontem bractwa 1857 sprawiona miedziana całkiem pozłacana z patyną 1 36 Krzyż mosiężny wyzłacany kontem bractwa sprawiony 1 Cyna i ołów 37 Lawaterz cynowy w zakrystyi 1 38 Lichtarzy cynowych dużych sztuk Lichtarzy cynowych średnich sztuk Krzyży cynowych na ołtarzach sztuk 2 41 Puszka na wodę przy wielkim ołtarzu 1 Tacek cynowych 2 5 Vasculów na Olea Sacra infirmorum cynowych 2 Żelazo 42 Do pieczenia opłatków żelaz 3 43 Moździerzy małych 4 44 Lichtarzy ściennych 12 Drzewo 45 Krzyże do processyjów wielkie z figurami 3 46 Krzyże małe na ołtarzu 4 47 Krzyże drewniane całkiem złocone 3 48 Figura S. Tróycy szkłem nakryta złocona 1 49 Lichtarzów drewnianych wyzłacanych snycerską robotą 4 50 Lichtarzów toczonych posrebrzanych sztuk Lichtarzów prostych malowanych sztuk Figura Zmartwychwstania 1 53 Katafalek o trzech gradusach 1

6 150 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Ornaty białe Ornatów białego koloru podług inwentarza cyrkularnego powinno być sztuk 30 Dalmatyk par trzy Kap białych trzy Bractwo sprawiło w 1858 r. ornaty dwa białe ze złotemi galonami z jedwabnej w kwiaty materyi z Wiednia Toż samo kapę białą jedną parę z Wiednia Teraz znajduje się zaś Ornatów białych wszystkich sztuk 32 Dalmatyk par 3 Kap białych sztuk trzy Od Pani starościanki Sadurskiej Tekli przybyło dwa ornaty Z brackiej kassy sprawiono dwa ornaty białe piękne Ornatów powinno być wszystkich 19, brakuje 3 Dalmatyk jedna para Kapa czerwona jedna Teraz znajdują się Ornatów sztuk 16 Dalmatyk para jedna Kapa czerwona jedna Ornaty czerwone Ornaty fioletowe Ornatów zielonych i fioletowych powinno być 11, brakuje 3 Dalmatyk para jedna Kapa jedna Teraz znajduje się Ornatów sztuk 8 Dalmatyk para jedna Kapa jedna Ornatów czarnych powinno być sztuk 14 Dalmatyk par dwie Kapa jedna Teraz znajduje się Ornatów sztuk 14 Dalmatyk para jedna, brakuje jedna para Kap dwie w dobrym stanie Ornaty czarne Bielizna kościelna 58 Alb z koronkami podszytych płótnem czerwonem Alb z koronkami niepodszytemi starych 8 60 Komeszek dla księży starych 6 nowa Komeszek dla chłopców starych Tuwalni do monstrancyi 3 starych nowa jedna 4 63 Obrusów z koronkami lepszych Obrusów z koronkami podlejszych Obrusów grubych na spód? 66 Ręczników większych 2 67 Ręczników małych 24

7 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r Humerałów Korporałów Purifikaterzy Kosztem bractwa w 1858 r. sprawiono alb płócianych z koronkami cztery, kumeszek płócienych 4 dla księży, humerałów w toczka haftowanych 4 Inne sprzęty w kościele 72 Firanek jedwabnych różnego koloru par 4 73 Firanek tiulowych białych par 6 74 Dywanów na stopnie ołtarzy nowe 3, starych 2, kilimków Antepediów z złotemi ramami 3 76 Antepediów z czarnemi ramami 4 77 Sukna na gradusy 2 78 Baldachinów 1 79 Chorągwi większych i mniejszych 6 80 Umbraculum 1 81 Luster w kościele sztuk 4 82 Poduszek na ołtarzach Pasków wełnianych 4 84 Lampy i pająki 1 85 Lampy szklane Ampułki par 4 87 Sukno żałobne czarne 1 88 Sukienek dla chłopców 3 89 Sukienek na puszkę z nowej materyi 6 Obrazy 90 Figura Matki Najśw[iętszej] do noszenia podczas processyi 1 91 Obraz Matki Najświętszej do noszenia podczas processyi 1 92 Obrazów P. Jezusa, S. Franciszka i S. Piotra do noszenia podczas processyi 3 93 Obrazy Fundatorów 3 94 Obraz S. Mikołaja w złotych ramach kosztem bractwa za 80 fl. Od Pana Tyrowicza wymalowany 1 Książki kościelne 95 Mszał nowej edycyi już sponiewierany 1 96 Mszałów starych dobrze oprawnych 5 97 Mszalików do Requiem Mszał Ruski 1 99 Agend różnych Kancionałów 3

8 152 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Ryc. 2. Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie, rps XIX-3, Akta klasztoru oo. Bernardynów w Gwoźdźcu, s Fot. A. K. SITNIK Tablela 2. Inwentarz klasztoru z 1855 r. Sprzęty gospodarskie 1 Pług z żelazami dobrym stanie 1 2 Bron nie do użycia starych 2 3 Wozów starych zreperowanych 2 4 Bryczka niby nowa, lecz reperowana 1 5 Stara bryczka 1 6 Sanie proste nowe w grudniu 1855 kupione 1 7 Sanie do wyjazdu nie do użycia 1 8 Siekier 3

9 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r Piła do drzewa w sierpniu kupiona Piła stara nie do użycia 1 11 Rzezak nowy kupiony w sierpniu Kosy nie do użycia stare 3 13 Rydlów 4 ale jeden tylko do użycia 4 14 Grabie z żelaznemi ząbkami 1 15 Graca 1 16 Piłeczka mała do drzew w ogr[odzie] 1 17 Kłutek różnych wielkości 7 18 Sierpów 2 19 Beczek dużych i małych 8 20 Beczek nie do użycia 6 21 Fasek 3 22 Baryłek wielkich 2 23 Szaflików 3 24 Konewek 4 25 Sito 1 26 Przetaków 1 z drutu, a 3 drewniane 4 27 Masniczek 2 28 Wanna 1 29 Magiel 1 30 Cwierć 1 31 Balia 1, lewarek 1, lijek Worków w złym stanie 12 Kredens i refectarz 1 Zegar wielki 1 2 Stoły wielkie 4 3 Obrusów 7 4 Serwetki do herbaty 16 5 Talerzy stare poszarpane 27 6 Lyżek 10 7 Noży 16 8 Widelców 22 9 Waza 1 10 Półmisków 6 11 Filiżanek Salaterka 1 13 Karafek 5 14 Szklanek 6 15 Kieliszków 8 16 Lampeczek do wina Miseczek 8 18 Na ocet i oliwę białe 2

10 154 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM 19 Na ocet i oliwę niebieskie 2 20 Sosniczka 1 21 Kieliszków wiwatowych 4 22 Solniczek 4 23 Cukierniczek 1 24 Łyżeczek do kawy 5 25 Kochli 2 26 Stół na naczynie 1 Sprzęty kuchenne 1 Rądlów miedzianych 6 2 Pokrywek 6 3 Rądlów żelaznych 2 4 Kocioł miedziany wielki z piwa nie do użycia z żelaznym dnem 1 5 Kociołek na wodę do prania 1 6 Kociołek do mycia naczynia 1 7 Nogi żelazne do kociołków do prania 1 8 Garki miedziane 3 9 Moździerz mosiężny 1 10 Nożów kuchennych 2 11 Patelna żelazna 1 12 Piecyk do kawy palenia 1 13 Durszlak miedziany 1 14 Tarka blaszana 1 15 Blacha miedziana 1 16 Blachy żelazne 2 17 Imbryczków 6 18 Garneczków na śmietanę Szpryca 1 20 Maszynka do kawy 1 Kanapa 1 Stół do chleba 1 Konie i bydło 1 Koni para: stary 1, a drugi kupiony 1855 October młodszy 2 2 Na drugą parę koni są pieniądze 210 fr. Niezapisane w regestrach 3 Krów 4 4 Świń w karmie 3 5 Świń chodzących 7 6 Prosiąt 4 7 Kupił xiądz Gwardian parę klacz młodych karych i teraz jest koni 4 W stajniach końskich 1 Półszorki angielskie jeszcze dobre para 1 2 Druga para starych półszorków nie do użycia z powodu twardości 1 3 Szczotka do koni 1

11 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r Zgrzebło 1 5 Dwa koce na konie teraz kupione 2 6 Wożyska jedno nowe, a drugie stare 2 7 Sznury do bielizny 2 Sprzęty i rzeczy w celach W celi ks. Gwardyana 1 Stół okrągły wielki 1 2 Stolik mały w kącie 1 3 Na którym zegar stary 1 4 Krzeseł 5 5 Wielkich krzeseł 2 6 Łóżek 1 7 Sofa 1 8 Portret ks. Arcybiskupa 1 9 Szafa na książki 1 10 Stolik do kart 1 11 A drugi w celi Prowincjała 1 W kancelaryi 1 Szafa na książki 1 2 Stolików 2 3 Krzesełko 1 4 Katederka 1 5 Portret ks. Pisteka Lustro 1 U ks. Wikarego 1 Stoły 2 2 Krzesła 3 3 Taborecik 1 4 Stolik mały 1 5 Spluwaczka 1 6 Obrazki małe 3 7 Siennik 1 8 Filiżanka nocna cynowa 1 U o. Nauczyciela 1 Łóżka 2 2 Siennik 1 3 Szafa stara 1 4 Taboreciki 2 5 Krzesło 1 9 Ks. Franciszek Paulo Pistek (Pisztek) 24 VII 1835 r. został mianowany przez cesarza Ferdynanda I arcybiskupem lwowskim, prekonizowany 1 II 1836 r. przez Grzegorza XVI. 18 IV 1842 r. poświęcił dzwon Bł. Jan z Dukli w klasztorze bernardynów we Lwowie. Zmarł 2 II 1846 r. we Lwowie i tam został pochowany N. GoLICHOWSKI, Kościół OO. Bernardynów we Lwowie, Lwów 1911, s. 116.

12 156 o. Aleksander Krzysztof SITNIK OFM 6 Stoły 2 U ks. Juliana 1 Łóżko 1 2 Krzeseł 3 3 Stołów 2 4 Szafa na suknie 1 U Laurentego 1 Łóżko 1 2 Siennik 1 3 Stół 1 4 Krzesło 1 U ks. Kalixta 1 Stół 1 2 Krzesła 4 3 Katederka 1 4 Obrazek 1 5 Siennik 1 6 Łóżko 1 Razem: 1 Łóżek 8 2 Sienników 6 3 Krzeseł do użycia 18 4 Sofy 2 5 Filiżanki nocne nowe 2, a 1 u ks. Juliana 3

13 Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r. 157 Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Wyższe Seminarium Duchowne oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej Hereditas Monasteriorum vol. 8, 2016, s Inwentarze kościoła i klasztoru bernardynów w Gwoźdźcu z 1855 r. Streszczenie Ufundowany w XVIII w. klasztor bernardynów w Gwoźdźcu trafił w 1772 r. pod panowanie Habsburgów austriackich. Władze austriackie wymagały sporządzania inwentarzy często, nawet co kilka lat. Bernardyni gwoździeccy sporządzali takie inwentarze, ale nie zachowały się one w archiwum bernardyńskim. Zachował się natomiast pochodzący z 1855 r. inwentarz sporządzony na polecenie prowincjała bernardynów. W następnych latach zakonnicy dopisywali w nim jedynie ubytki i nabytki. Twórcami inwentarzy byli zakonnicy, często dyskreci klasztoru. Następnie komisja złożona z przedstawicieli władz zakonnych badała zgodność inwentarza ze stanem rzeczy i składała swoje podpisy i pieczęcie. Inwentarze służyły prowincjałom bernardyńskim do prowadzenia kontroli nad stanem majątkowym poszczególnych klasztorów. Były one przedstawiane i zatwierdzane również na kapitułach prowincjalnych. Gwoździec, bernardyni, inwentarz, klasztor Słowa kluczowe