- o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Transkrypt

1 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Druk nr 3469 Warszawa, 28 sierpnia 2009 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani posłowie wnoszą projekt ustawy: - o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniamy panią poseł Małgorzatę Kidawę-Błońską. (-) Urszula Augustyn; (-) Tadeusz Aziewicz; (-) Bogdan Bojko; (-) Roman Brodniak; (-) Beata Bublewicz; (-) Bożenna Bukiewicz; (-) Andrzej Buła; (-) Marek Cebula; (-) Zbigniew Chlebowski; (-) Janusz Cichoń; (-) Piotr Cieśliński; (-) Andrzej Czerwiński; (-) Alicja Dąbrowska; (-) Grzegorz Dolniak; (-) Ewa Drozd; (-) Artur Dunin; (-) Zenon Durka; (-) Janusz Dzięcioł; (-) Waldy Dzikowski; (-) Jerzy Feliks Fedorowicz; (-) Magdalena Gąsior-Marek; (-) Artur Gierada; (-) Paweł Graś; (-) Rafał Grupiński; (-) Krzysztof Grzegorek; (-) Iwona Guzowska; (-) Andrzej Halicki;

2 (-) Agnieszka Hanajczyk; (-) Tadeusz Jarmuziewicz; (-) Leszek Jastrzębski; (-) Andrzej Kania; (-) Sebastian Karpiniuk; (-) Grzegorz Karpiński; (-) Jarosław Katulski; (-) Jan Kaźmierczak; (-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Magdalena Kochan; (-) Ewa Kopacz; (-) Tadeusz Kopeć; (-) Jacek Kozaczyński; (-) Jerzy Kozdroń; (-) Agnieszka Kozłowska-Rajewicz; (-) Tomasz Kulesza; (-) Kazimierz Kutz; (-) Tomasz Lenz; (-) Arkadiusz Litwiński; (-) Beata Małecka-Libera; (-) Katarzyna Matusik-Lipiec; (-) Janusz Mikulicz; (-) Aldona Młyńczak; (-) Joanna Mucha; (-) Tadeusz Naguszewski; (-) Stefan Niesiołowski; (-) Tomasz Piotr Nowak; (-) Mirosława Nykiel; (-) Alicja Olechowska; (-) Danuta Olejniczak; (-) Paweł Olszewski; (-) Maciej Orzechowski; (-) Witold Pahl; (-) Janusz Palikot; (-) Agnieszka Pomaska; (-) Sławomir Preiss; (-) Tadeusz Ross; (-) Grzegorz Roszak; (-) Jakub Rutnicki; (-) Sławomir Rybicki; (-) Bożena Sławiak; (-) Jarosław Stolarczyk; (-) Michał Stuligrosz; (-) Miron Sycz; (-) Grzegorz Sztolcman; (-) Jakub Szulc; (-) Iwona Śledzińska-Katarasińska; (-) Krzysztof Tyszkiewicz; (-) Robert Tyszkiewicz; (-) Cezary Urban; (-) Jarosław Urbaniak; (-) Monika Wielichowska; (-) Wojciech Wilk; (-) Radosław Witkowski; (-) Norbert Wojnarowski; (-) Adam Wykręt; (-) Renata Zaremba; (-) Marcin Zawiła; (-) Anna Zielińska-Głębocka; (-) Marek Zieliński; (-) Jerzy Ziętek.

3 [projekt na dzień 4 sierpnia 2009 roku] USTAWA z dnia 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy Art. 1. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadza się następujące zmiany: 1) w art : a) dotychczasową treść oznacza się jako 1, b) po 1 dodaje się 2 w następującym brzmieniu: 2. Ustalenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne wobec dawcy komórki rozrodczej innego niż matka w przypadku rozrodu wspomaganego medycznie., c) po 2 dodaje sie 3 w nastę ującym brzmieniu: 3. Z zastrzeżeniem art , zgoda na zastosowanie metody rozrodu wspomaganego medycznie wyklucza możliwość wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa, jeśli dawcą komórki rozrodczej nie jest matka. 2) art. 68 otrzymuje brzmienie: Art Zgoda na zastosowanie metody rozrodu wspomaganego medycznie wyklucza możliwość wytoczenia powództwa o ustalenie ojcostwa, jeżeli dawcą komórki rozrodczej nie jest ojciec. 2. Ustalenie ojcostwa nie jest dopuszczalne wobec dawcy komórki rozrodczej innego niż ojciec w przypadku rozrodu wspomaganego medycznie. 3) po art. 86 dodaje się oddział 3 w brzmieniu: Oddział 3. Ustalenie pochodzenia dziecka narodzonego wskutek rozrodu wspomaganego medycznie. Art Dziecko narodzone wskutek rozrodu wspomaganego medycznie po osiągnięciu pełnoletniości ma prawo uzyskania informacji o dawcach wykorzystanych komórek rozrodczych. Art Informacje, o których mowa w art obejmują dane znajdujące się w rejestrze, o którym mowa w art. 18a ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169 poz. 1411). 2. W zakresie uprawnienia, o którym mowa w art nie obowiązuje tajemnica lekarska. 3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb uzyskiwania informacji, o których mowa w art oraz odpłatność za uzyskanie tych informacji. 4) w art. 128 dotychczasową treść oznacza się jako 1 i dodaje się 2 w brzmieniu: 2. Nie istnieje obowiązek alimentacyjny między dzieckiem narodzonym wskutek rozrodu wspomaganego medycznie a dawcami komórek rozrodczych innymi niż matka lub ojciec ani ich zstępnymi lub wstępnymi. Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

4 Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 2 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy 1. Celem projektu ustawy jest uzupełnienie istniejących regulacji o kwestie związane z ustalaniem rodzicielstwa oraz alimentacją będące wynikiem projektowanych nowelizacji ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów oraz wprowadzenia ustawy o podstawowych prawach i wolnościach człowieka w dziedzinie zastosowań biologii i medycyny oraz o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycznej, w szczególności wprowadzeniem regulacji dotyczących metod rozrodu wspomaganego medycznie (tzw. metoda in vitro ). W istniejącym stanie prawnym brak jest odpowiednich regulacji w tym zakresie. 2. Projekt nowelizacji przesądza o braku możliwości ustalania macierzyństwa i ojcostwa wobec dawców komórek rozrodczych innych niż matka lub ojciec dziecka. Zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym matką jest kobieta, która urodziła dziecko, a ojcem jej partner (mąż bądź konkubent). Ponieważ w myśl wskazanych powyżej projektowanych zmian dziecko urodzone wskutek zastosowania metody rozrodu wspomaganego medycznie po osiągnięciu pełnoletniości będzie miało uprawnienie do ustalenia danych dawców komórek rozrodczych, dla bezpieczeństwa praw stanu cywilnego oraz z uwagi na kwestie alimentacyjne i spadkowe, a także z uwagi na wytworzone więzi emocjonalne, należy jednoznacznie przesądzić o tym kto będzie uznawany za matkę i ojca takiego dziecka. Ustawa przewiduje umożliwienie dziecku urodzonemu wskutek zastosowania metody rozrodu wspomaganego medycznie po osiągnięciu pełnoletniości uzyskania danych osobowych dawców komórek rozrodczych (jeśli są inni niż matka lub ojciec). Uzasadnienie dla takiego rozwiązania stanowi prawo do uzyskania wiedzy co do biologicznego pochodzenia przez każdego obywatela. Ustawa wyklucza możliwość możliwości dochodzenia roszczeń alimentacyjnych przez dziecko narodzone wskutek zastosowania metody rozrodu wspomaganego medycznie od dawców komórek rozrodczych (jeśli są inni niż matka lub ojciec) i odwrotnie ponieważ dziecko po osiągnięciu pełnoletniości ma uprawnienie do ustalenia danych dawców komórek rozrodczych, od początku jest przesądzone, kto jest obowiązany do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka (i odwrotnie). Ocena skutków regulacji 1. Podmioty objęte projektowaną regulacją Regulacje zawarte w projekcie ustawy dotyczyć będą rodziców i dzieci urodzone wskutek zastosowania metody rozrodu wspomaganego medycznie. 2. Wpływ projektowanej regulacji na sektor finansów publicznych Wejście w życie proponowanej nowelizacji nie będzie miała wpływu na sektor finansów publicznych. 3. Wpływ regulacji na warunki życia społecznego i gospodarczego w regionach Projektowane regulacje nie powodują następstw w rozwoju społecznym i gospodarczym 4. Wpływ regulacji na rynek pracy Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy. 5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Przedmiotowy projekt nie będzie miał wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Przedmiotowy projekt nie będzie miał wpływu na sytuację i rozwój regionalny. 7. Konsultacje społeczne Projekt ustawy był przedmiotem konsultacji międzyresortowych i uzgodnień z partnerami społecznymi, w szczególności ekspertami ze wszystkich zainteresowanych środowisk, w tym Kościoła Katolickiego. 8. Zgodność regulacji z prawem Unii Europejskiej

5 Projektowana nowelizacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

6 BAS-WAL-1760/09 Warszawa, 21 września 2009 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Małgorzata Kidawa-Błońska) Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 roku Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz. 47) sporządza się następującą opinię: 1. Przedmiot projektu ustawy Projekt zakłada zmianę ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, ze zmianami). Zmiana dotyczy zasad ustalania pochodzenia dziecka narodzonego wskutek rozrodu wspomaganego medycznie. Należy zwrócić uwagę, że art. 1 pkt 3 projektu w zakresie proponowanego art zmienianej ustawy nie zawiera wymaganych w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP wytycznych dotyczących treści przewidzianego w tym przepisie rozporządzenia. Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia. 2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem Ze względu na przedmiot projektu ustawy należy wskazać dyrektywę 2004/23/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie ustalenia norm jakości i bezpiecznego oddawania, pobierania, testowania, przetwarzania, konserwowania, przechowywania i dystrybucji tkanek i komórek ludzkich (Dz. Urz. UE L 102 z r., str. 48 oraz L 188 z r., str. 14; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 8, str. 291). Dyrektywa ustanawia normy jakości i bezpieczeństwa dotyczące tkanek i komórek ludzkich przeznaczonych do stosowania u ludzi w celu zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego (art. 1). Dyrektywa ma zastosowanie do oddawania, pobierania, testowania, przetwarzania, konserwacji, przechowywania oraz dystrybucji tkanek i komórek ludzkich przeznaczonych do stosowania u ludzi oraz wytwarzanych produktów uzyskanych z tkanek i komórek ludzkich przeznaczonych do stosowania u ludzi (art. 2).

7 3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej Artykuł 1 pkt 3 projektu stanowi, że dziecko narodzone wskutek rozrodu wspomaganego medycznie po osiągnięciu pełnoletności będzie miało prawo uzyskania informacji o dawcach wykorzystanych komórek rozrodczych. Przepis ten nie narusza dyrektywy 2004/23/WE, która w art. 14 ust. 3 zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania, że tożsamość biorcy nie jest ujawniana dawcy lub jego rodzinie i odwrotnie, bez uszczerbku dla ustawodawstwa obowiązującego w państwach członkowskich w sprawie warunków jej ujawniania, zwłaszcza w przypadku oddawania komórek rozrodczych. 4. Konkluzja Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie narusza prawa Unii Europejskiej. Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego Akceptował: Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu Lech Czapla 2

8 Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, in vitro, kodeks rodzinny i opiekuńczy, dziecko 3

9 BAS-WAL-1761/09 Warszawa, 21 września 2009 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie stwierdzenia w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Małgorzata Kidawa-Błońska) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej Projekt zakłada zmianę ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, ze zmianami). Zmiana dotyczy zasad ustalania pochodzenia dziecka narodzonego wskutek rozrodu wspomaganego medycznie. Projekt nie narusza prawa Unii Europejskiej. Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej. Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego Akceptował: Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu Lech Czapla

10 Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, in vitro, kodeks rodzinny i opiekuńczy, dziecko 2

11

12

13

14

15