Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum.

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. I Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 1 Posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza podstawowe wymagania programowe w danej klasie. 2 Samodzielnie rozwija swoje zainteresowania geograficzne poprzez korzystanie z literatury, oglądanie filmów popularno naukowych, itp. 3 Przejawia twórcze myślenie, proponuje niekonwencjonalne formy analiz i rozwiązań problemów geograficznych. 4 Osiąga sukcesy w Konkursie Geograficznym. II Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: 1 Wykazuje opanowanie pełnego zakresu wiedzy i umiejętności określonego podstawowymi wymaganiami programowymi w danej klasie. 2 Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, potrafi je usystematyzować, analizować, zastosować do rozwiązywania problemów geograficznych w sytuacjach nowych. 3 Umiejętnie posługuje się atlasem. 4 Potrafi poprawnie przedstawiać graficznie dane statystyczne, wyciągać odpowiednie wnioski i właściwie je interpretować. 5 Używa we właściwy sposób słownictwa geograficznego. 6 Wykazuje bardzo dobrą orientację na mapie. III Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: 1 Opanował wszystkie wiadomości określone podstawowymi wymaganiami programowymi w danej klasie. 2 Samodzielnie rozwiązuje typowe zadania lub problemy geograficzne. 3 Wykazuje dobrą orientację na mapie. 4 Poprawnie, w typowy sposób prezentuje i stosuje wiadomości. IV Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: 1 Opanował większość wiadomości określonych podstawowymi wymaganiami programowymi w danej klasie. 2 Samodzielnie rozwiązuje zadania i problemy geograficzne o średnim stopniu trudności. 3 Potrafi podać definicje podstawowych pojęć geograficznych i przy pomocy nauczyciela potrafi je rozwinąć i wysnuć wnioski. 4 Wykazuje podstawową znajomość mapy. V Ocenę dopuszczającą otrzymuję uczeń, który: 1 Posiada braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych podstawowymi wymaganiami programowymi, nie przekreślające jednak możliwości uzyskania podstawowej wiedzy geograficznej w ciągu dalszej nauki. 2 Wykazuje elementarną znajomość mapy. 3 Rozwiązuje typowe zadania i problemy geograficzne o niewielkim stopniu trudności. 4 Popełnia błędy rzeczowe, lecz potrafi je skorygować przy pomocy nauczyciela. VI Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: 1 Nie opanował wiadomości i umiejętności określonych podstawowymi wymaganiami programowymi w danej klasie, a braki uniemożliwiają mu dalsze zdobywanie wiedzy geograficznej. 2 Nie wykazuje elementarnej orientacji na mapie. 3 Popełnia kardynalne błędy rzeczowe, oraz nie potrafi ich skorygować nawet z pomocą nauczyciela. 4 Nie potrafi rozwiązać zadań i problemów geograficznych o elementarnym stopniu trudności. 5 Nie wykazuje znajomości elementarnych pojęć geograficznych. Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. 1

2 Podstawowe wymagania programowe z geografii opracowane w oparciu o podstawę programową DzU z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17. Poziom wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający wyjaśnia, czym zajmuje się zna imiona lub nazwiska przedstawia ewolucję geografia fizyczna i społeczno- elipsoidą a geoidą uczonych i ich dokonania w poglądów na temat kształtu i -ekonomiczna omawia współzależności poznaniu kształtu wymiarów podaje główne cechy zachodzące między sferami omawia wpływ omawia wpływ działalności kształtu i wymiarów poszczególnych sfer na na funkcjonowanie życie i działalność gospodarczą sfer geografia wymienia podstawowe dyscypliny nauk geograficznych wymienia sfery źródeł informacji geograficznej siatka geograficzna i globusie południki: 0 i 180 oraz półkule wschodnią i zachodnią i globusie równik oraz półkule północną i południową mapa, skala mapy, siatka kartograficzna, legenda wymienia elementy mapy plan dokonuje podziału map ze względu na skalę i treść wymienia metody prezentacji zjawisk na mapach wymienia metody prezentacji rzeźby terenu na mapach wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych i tematycznych wymienia planety Układu Słonecznego orbita, ruch obiegowy, równonoc wiosenna, równonoc jesienna, przesilenie zimowe, przesilenie letnie wymienia daty równonocy wiosennej i jesiennej oraz przesilenia letniego i zimowego wymienia cechy południków i równoleżników wskazuje na globusie oraz mapie zwrotniki i koła podbiegunowe terminów: długość geograficzna, szerokość geograficzna określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie siatką geograficzną a siatką kartograficzną rozróżnia rodzaje skali mapy wskazuje skalę mniejszą i większą posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie wskazuje różnice między mapą a planem wymienia i wskazuje przykłady map tematycznych dobiera odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych, w tym również odczytuje wysokość bezwzględną identyfikuje położenie odpowiadających sobie obiektów geograficznych na fotografiach, zdjęciach lotniczych oraz mapach topograficznych wymienia planety Układu Słonecznego, zachowując właściwą kolejność porównuje planety Układu Słonecznego, korzystając z danych liczbowych podaje cechy ruchu obiegowego podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obiegowego określa wartość kąta nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity podaje przyczynę zmiany kąta padania promieni odczytuje współrzędne geograficzne na globusie określa położenie matematyczno- -geograficzne punktów i obszarów na mapie lokalizuje na globusie i na mapie obiekty na podstawie współrzędnych geograficznych wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawianiu różnych informacji geograficznych na mapie przekształca rodzaje skali mapy posługuje się w terenie planem oblicza wysokość względną oraz charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy hipsometrycznej posługuje się w terenie mapą topograficzną, turystyczną i samochodową (m.in. orientuje mapę oraz identyfikuje obiekty geograficzne na mapie i w terenie) lokalizuje na mapach (również konturowych) najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce (niziny, wyżyny, góry, rzeki, jeziora, wyspy, morza, państwa itp.) terminów: górowanie, widnokrąg przedstawia (wykorzystując również własne obserwacje) zmiany w oświetleniu oraz w długości trwania dnia i nocy w różnych szerokościach geograficznych i porach roku wymienia przyczyny występowania astronomicznych pór roku obszary, na których występują dni i noce polarne ocenia znaczenie umiejętności określania współrzędnych geograficznych w życiu oblicza skalę mapy, znając odległość rzeczywistą i odległość na mapie wyjaśnia, na czym polega generalizacja treści mapy i uzasadnia konieczność jej stosowania charakteryzuje wybrane metody prezentacji zjawisk na mapach dobiera właściwą metodę do przedstawienia wybranego zjawiska na mapie projektuje i opisuje trasy wycieczek na podstawie map turystycznych, samochodowych i topograficznych wyjaśnia przyczyny występowania zjawiska dnia i nocy polarnej dowodzi związku między ruchem obiegowym a zmianą długości trwania dnia i nocy w ciągu roku dowodzi wpływu nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity na występowanie astronomicznych pór roku przedstawia na ilustracji układ, Słońca i Księżyca podczas zaćmienia Słońca i Księżyca podaje zasady działania oraz przykłady zastosowania systemu nawigacji satelitarnej GPS oblicza powierzchnię rzeczywistą, znając skalę mapy i powierzchnię na mapie wskazuje możliwości praktycznego wykorzystania planów i różnych rodzajów map charakteryzuje wybrane metody prezentacji rzeźby terenu na mapach rysuje profil terenu, korzystając z rysunku poziomicowego wykazuje związek między cechami środowiska przyrodniczego a zagospodarowaniem obszaru na podstawie mapy topograficznej terminów: galaktyka, Droga Mleczna, planety karłowate omawia wpływ ruchu obiegowego na zmiany w przyrodzie i życie oblicza wysokość Słońca nad widnokręgiem Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. 2

3 słonecznych na powierzchnię w ciągu roku wymienia strefy oświetlenia podaje przyczyny występowania zaćmienia Słońca i Księżyca ruch obrotowy, doba, czas słoneczny, czas strefowy, czas urzędowy podaje cechy ruchu obrotowego podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchu obrotowego wyjaśnia przyczynę występowania dnia i nocy wyjaśnia, dlaczego zostały wprowadzone strefy czasowe i międzynarodowa linia zmiany daty charakteryzuje strefy oświetlenia czasem słonecznym a czasem strefowym i urzędowym posługuje się mapą stref czasowych do określania różnicy czasu strefowego i słonecznego na wymienia nazwy stref czasowych, w których obrębie położona jest Polska zrozumieniem pojęciami: ruch obrotowy, czas słoneczny, czas strefowy omawia zastosowanie gnomonu wskazuje zależność między ruchem obrotowym a rachubą czasu oblicza czas miejscowy, znając różnicę długości geograficznej uzasadnia konieczność stosowania czasu strefowego i urzędowego wymienia skutki działania siły Coriolisa wyjaśnia, dlaczego międzynarodowa linia zmiany daty nie pokrywa się dokładnie z południkiem 180 omawia wpływ ruchu obrotowego na zjawiska przyrodnicze i życie atmosfera, troposfera, pogoda podaje nazwy gazów wchodzących w skład atmosferycznego wymienia czynniki klimatotwórcze wpływające na wartość temperatury wymienia nazwy warstw atmosfery, zaczynając od warstwy znajdującej się najbliżej powierzchni omawia zmiany temperatury w atmosferze, posługując się ilustracją obszary o najwyższej i najniższej temperaturze charakteryzuje poszczególne warstwy atmosfery sporządza klimatogram, korzystając z danych wykazuje na przykładach związek między wysokością Słońca a temperaturą oblicza średnią roczną temperaturę, średnią roczną amplitudę temperatury oraz roczną sumę opadów oblicza zmiany temperatury wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza wyjaśnia na przykładach wpływ czynników klimatotwórczych na wartość temperatury inwersja termiczna omawia wpływ działalności na zmiany zachodzące w składzie atmosferycznego ciśnienie atmosferyczne, niż baryczny, wyż baryczny, izobara wymienia jednostki ciśnienia atmosferycznego wiatrów stałych i okresowo zmiennych, występujących na kuli ziemskiej wyjaśnia przyczynę powstawania wiatru obszary występowania pasatów i monsunów wyjaśnia zależność między wartością ciśnienia atmosferycznego a wysokością nad poziomem morza sporządza schemat wyżu i niżu barycznego charakteryzuje rodzaje wiatrów na podstawie ilustracji wyjaśnia, w jaki sposób powstają cyklony tropikalne i tornada, charakteryzuje je oraz podaje obszary ich występowania wilgotność, wilgotność względna, kondensacja, resubli-macja wymienia rodzaje opadów i osadów powstawania chmur i opadów obszary o najwyższych i najniższych rocznych sumach opadów rozpoznaje rodzaje opadów i osadów na podstawie fotografii negatywnego wpływu nadmiaru oraz niedoboru opadów na życie i działalność rozpoznaje rodzaje chmur na podstawie fotografii omawia warunki powstawania poszczególnych rodzajów osadów nierównomiernego rozmieszczenia opadów na omawia sposób powstawania opadów frontalnych, konwekcyjnych i orograficznych klimat wymienia elementy klimatu podaje różnicę między klimatem a pogodą wymienia główne czynniki klimatotwórcze charakteryzuje wpływ głównych czynników klimatotwórczych na klimat wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej i wskazuje ich zasięg na mapie stref wykazuje zróżnicowanie klimatyczne na podstawie analizy map temperatury i opadów oraz map stref na charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury i opadów w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych położonych w różnych strefach omawia na przykładach wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat danego obszaru wpływu klimatu na życie i działalność gospodarczą podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia a strefami klimatycznymi charakteryzuje klimat górski omawia wpływ klimatu górskiego na występowanie pięter roślinnych ocenia wpływ klimatu na zagospodarowanie wybranych regionów kuli ziemskiej wód powierzchniowych i podziemnych morze, zatoka, szelf omawia zasoby wodne, korzystając z diagramu podaje jednostkę zasolenia wód oceanicznych zróżnicowania zasolenia wód oceanicznych mórz o występowania falowania i pływów charakteryzuje zjawisko El Niño Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. 3

4 kontynentalny, gejzer, wody termalne, wody mineralne oceany i podaje ich nazwy wymienia rodzaje ruchów wody morskiej omawia zasolenie wód oceanicznych wymienia typy mórz i wskazuje ich przykłady na terminów: ciepły prąd morski, zimny prąd morski ciepłych i zimnych prądów morskich największym i najmniejszym zasoleniu wód wymienia i wskazuje na przykłady ciepłych i zimnych prądów morskich rozumie znaczenie mórz i oceanów w życiu i gospodarce gospodarczego wykorzystania wód podziemnych wyjaśnia mechanizm funkcjonowania gejzerów obszarów występowania gejzerów wymienia metody badania wnętrza minerał, skała, prądy cieplne, magma wymienia kolejne warstwy wnętrza, zaczynając od warstwy znajdującej się najgłębiej magma zna podział dziejów na Ery i okresy wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni ryft oceaniczny, grzbiet śródoceaniczny, hipocentrum, epicentrum badań geofizycznych w poznawaniu budowy wnętrza wskazuje różnicę między minerałem a skałą klasyfikuje skały ze względu na ich genezę wyjaśnia różnicę między litosferą a skorupą ziemską wymienia najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej, posługując się tablicą stratygraficzną podaje główne cechy płytowej budowy litosfery podaje przyczynę ruchu płyt litosfery podaje przyczynę trzęsień ziemi omawia skutki trzęsień ziemi kamieni szlachetnych gospodarczego wykorzystania skał i minerałów omawia budowę wnętrza, posługując się ilustracją podaje zależność między głębokością a temperaturą we wnętrzu magma charakteryzuje na podstawie tablicy stratygraficznej najważniejsze wydarzenia geologiczne, które miały miejsce w poszczególnych erach dowodzi znaczenia skamieniałości przewodnich dla odtwarzania dziejów obszary wzmożonej aktywności sejsmicznej podaje skalę, w której określana jest siła trzęsień ziemi porównuje warstwy wnętrza rozpoznaje na podstawie okazów skał wybrane skały i określa ich rodzaj ze względu na genezę omawia warunki powstawania poszczególnych rodzajów skał na podstawie ilustracji płytową budową litosfery a występowaniem trzęsień ziemi omawia sposób powstawania ryftów oceanicznych, grzbietów śródoceanicznych i rowów oceanicznych określa twardość minerałów na podstawie skali Mohsa działań podejmowanych przez w celu zminimalizowania skutków trzęsień ziemi lawa, erupcja, wulkan, wymienia produkty erupcji wulkanicznej omawia budowę wulkanu, posługując się ilustracją omawia pozytywne i negatywne skutki erupcji wulkanów i wskazuje je na obszary wzmożonej aktywności wulkanicznej płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk przebieg Ognistego Pierścienia Pacyfiku najwyższe wulkany poszczególnych kontynentów i podaje ich nazwy ruchy górotwórcze wymienia nazwy er, zaczynając od najstarszej ery wymienia rodzaje gór wymienia wielkie formy lądów podaje we właściwej kolejności nazwy okresów w dziejach wymienia najważniejsze orogenezy w dziejach wymienia wielkie formy ukształtowania dna oceanów gór fałdowych, zrębowych i wskazuje na ogólnogeograficznej mapie przykłady wielkich form lądów subdukcja wymienia zjawiska towarzyszące procesowi subdukcji gór wypiętrzonych podczas poszczególnych orogenez charakteryzuje na podstawie ilustracji mechanizm powstawania gór fałdowych i zrębowych powstawania gór charakteryzuje wielkie formy lądów oraz dna oceanów wymienia najwyższe szczyty na kontynentach i podaje ich wysokości wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni wietrzenie wymienia rodzaje wietrzenia podaje nazwę produktu wietrzenia krasowienie wymienia nazwy skał ulegających krasowieniu wietrzenia fizycznego, chemicznego i biologicznego wyjaśnia zjawisko wietrzenia mrozowego i łuszczenia się skał wymienia formy krasu powierzchniowego i podziemnego omawia zależność między warunkami klimatycznymi a rodzajem i przebiegiem wietrzenia omawia procesy krasowe i warunki, w których zachodzą zrozumieniem pojęciem wietrzenie charakteryzuje proces odpadania i formy rzeźby terenu powstałe w jego wyniku omawia formy krasowe występujące na powierzchni i pod powierzchnią ziemi wymienia i charakteryzuje rodzaje ruchów masowych niebezpieczeństw grożących człowiekowi wskutek wystąpienia ruchów masowych podaje nazwy i wymiary najdłuższych oraz najgłębszych jaskiń na świecie i w Polsce Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. 4

5 erozja wgłębna, erozja wsteczna, erozja boczna, akumulacja przykłady najdłuższych rzek granica wiecznego śniegu obszary współcześnie zlodowacone abrazja deflacja, korazja gleba wyjaśnia, na czym polega proces glebotwórczy wymienia czynniki glebotwórcze wymienia strefy roślinne na wskazuje na ilustracji przedstawiającej dorzecze: źródło, rzekę główną, dopływy, ujście, obszar dorzecza, dział wodny form powstałych w wyniku niszczącej i budującej działalności rzeki wymienia typy ujść rzecznych wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem wymienia czynniki warunkujące powstawanie lodowców górskich i lądolodów wymienia formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza wymienia typy wybrzeży morskich niszczącej i budującej działalności wiatru na pustyniach wymienia rodzaje pustyń ze względu na rodzaj podłoża ogólnogeograficznej największe pustynie żyzność gleby wskazuje i nazywa poziomy glebowe na ilustracji przedstawiającej profil glebowy gleb strefowych i astrefowych omawia znaczenie gleb w przyrodzie i gospodarce wskazuje strefy roślinne na obszary występowania rzeźby krasowej powstawania meandrów i starorzeczy omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt i ujść lejkowatych przykłady ujść deltowych i lejkowatych rozpoznaje na ilustracjach i fotografiach formy polodowcowe oraz podaje ich nazwy omawia, korzystając z ilustracji, proces cofania się klifu oraz proces powstawania mierzei wskazuje na ogólnogeograficznej mapie typy wybrzeży morskich barchanem a wydmą paraboliczną charakteryzuje poziomy glebowe charakteryzuje wybrane typy gleb strefowych i astrefowych omawia zróżnicowanie stref roślinnych na terenie formy krasowe zrozumieniem pojęciem erozja rolę wód płynących wykazuje związek między spadkiem rzeki a charakterem procesów rzeźbotwórczych wody płynącej w wyniku działalności rzeki rolę lądolodów i lodowców górskich omawia, korzystając z ilustracji, podobieństwa i różnice w krajobrazie polodowcowym powstałym w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów rolę fal morskich wyjaśnia genezę typów wybrzeży morskich w wyniku działalności morza rolę wiatru w wyniku działalności wiatru porównuje profile glebowe różnych typów gleb wykazuje zależności zachodzące między czynnikami glebotwórczymi a typem genetycznym gleby wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na oblicza średni spadek rzeki ocenia wpływ zmian na grubość pokrywy lodowej lodowców górskich i lądolodów działań mających na celu ochronę wybrzeży klifowych przed abrazją omawia wpływ szaty roślinnej na rzeźbotwórczą działalność wiatru uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami zróżnicowaniem stref roślinnych na a działalnością gospodarczą W przypadku usprawiedliwionej nieobecności ucznia na zapowiedzianym sprawdzianie wiadomości, jest on zobowiązany do zaliczenia odpowiednie partii materiału w terminie i formie ustalonej z nauczycielem. Planowane powtórzenia materiału oraz pisemne sprawdziany wiadomości są przeprowadzane zgodnie z zasadami określonymi w wewnątrzszkolnym systemie oceniania. Nauczyciel w terminie ustalonym w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania informuje uczniów i rodziców o przewidywanych rocznych (semestralnych) ocenach klasyfikacyjnych poprzez wpis w zeszycie przedmiotowym. W przypadku, gdy uczeń, lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną oceną, a sprzeciw ma uzasadnienie w ocenach cząstkowych ucznia, uczeń ma prawo w terminie i formie ustalonej przez nauczyciela przystąpić do zaliczenia partii materiału objętego okresem klasyfikacji. opracował Marek Tarabasz Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy I gimnazjum. 5