Krótkie nogi i długa historia łgarstwa litewskich władz

Transkrypt

1 DZIENNIK POLSKI NA LITWIE CZWARTEK 13 PAŹDZIERNIKA 2011 r. Nr. 196 (16741) cena 1,20 Lt Krótkie nogi i długa historia łgarstwa litewskich władz W NUMERZE Święto Plonu 2011 w rejonie trockim Str. 6-7 Kolejny blamaż Litwy Postanowienia protokólarne z posiedzenia Komisji Polsko-Litewskiej zadają kłam twierdzeniom litewskich polityków i mediów, że protesty polskiej mniejszości są podyktowane potrzebą kampanii wyborczej i są inspirowane doraźnymi ambicjami polskich polityków Fot. Marian Paluszkiewicz Déjà vu i amnezja w relacjach polsko-litewskich zżerają, wydaje się, litewskie umysły polityczne, które obiecują wiele, a potem udają, że niczego nie obiecywały, żeby na nowo obiecać to, co już było obiecane i nie spełnione. Zagmatwane? Niewątpliwie! Tak samo, jak zagmatwane są manewry litewskich polityków stosunkach z polską mniejszością na Litwie oraz partnerami, ponoć wciąż strategicznymi, w Polsce. Dzisiaj w stolicy rozpoczyna się Międzynarodowy Festiwal Teatralny V Wileńskie Spotkania Sceny Polskiej. W ciągu pięciu dni mieszkańcy stolicy i goście miasta będą mieli wyjątkową możliwość obejrzeć spektakle polskich teatrów z Litwy, Zastanawia więc, jak długo jeszcze Polacy na Litwie, a przede wszystkim tam, w Warszawie, będą dawali się nabrać na obiecanki cacanki litewskich władz w zakresie realizacji przecież swoich zobowiązań, które wielokroć władze te składały. Po raz pierwszy i najbardziej wyraźnie (i chyba po raz ostatni) te deklaracje strony litewskiej w kwestii polskiej mniejszości zostały zawarte w Traktacie Polsko-Litewskim z kwietnia 1994 Polski, Ukrainy, Rosji, Niemiec, Kanady i USA. Spotykamy się już po raz piąty, a więc można to nazwać małym jubileuszem. Dlatego cieszę się, że w tym roku mamy szczególnie dużo uczestników. Udział w festiwalu bierze aż 10 roku. Nigdy zresztą one nie zostały spełnione. Co więcej, teraz, ustami wielu polityków, Litwa mówi, że zobowiązania te nigdy też nie zostaną spełnione, bo, jak sugeruje prof. Vytautas Landsbergis, zostały one złożone bezpodstawnie i do końca nie wiadomo przez kogo konkretnie, mimo że dokument ten jest sygnowany konkretnymi nazwiskami i nie tylko po polskiej stronie dokumentu. str. 4-5 Mały jubileusz Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Wilnie teatrów, które przybyły do nas z wielu krajów Europy i Ameryki Północnej zaznacza Lilija Kiejzik, kierownik Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, który właśnie zajmuje się organizacją festiwalu. str. 2-3 Str. 8 Warsztaty Polska Multimedialna Szkoła na Litwie Str. 11 Edukacyjna wizyta przyjaźni Str. 12 Litewsko-polsko-niemiecki projekt matematyczny Str. 13 ISSN

2 2 WYDARZENIA Czwartek 13 Październik 2011 Imieniny: Daniela,Edwarda, Fausta, Gerald, Gerbert, Honorata, Marcjalisa, Maurycego, Mikołaja, Siemisława, Teofila, Wacława, Wenancjusza i Wenantego...Danutė Arlauskienė, lekarza epidemiologa Wileńskiej Profilaktycznej Stacji Dezynfekcyjnej 1. Ostatnie tygodnie w wielu dzielnicach Wilna, bloki zaatakowały myszy. Czy rok bieżący jest pod tym względem wyjątkowy? I czy mamy dzielnice szczególnie nawiedzane przez te gryzonie? Skoro chodzi o rok, to bieżący bynajmniej nie jest wyjątkowy, albowiem każdego roku wraz z nadejściem jesieni zaczyna się migracja gryzoni myszy, szczurów, które szukają cieplejszego pomieszczenia, przenoszą się z pól do domów, zabudowań. Tak jest od końca września, ze szczytem w listopadzie. Były lata, gdy gryzoni było znacznie więcej, bo lato było dłuższe, cieplejsze. Ale jeżeli mówimy o dzielnicach szczególnie nawiedzanych przez myszy, szczury to dotyczy to Lazdynai, Karolinek, które są usytuowane w pobliżu lasków, łąk. Jak należy walczyć z tymi szkodnikami, roznosicielami chorób i czy to możliwie to robić we własnym 2. zakresie? Jak najbardziej, jeżeli nie ma stanu zagrażającego, to znaczy nie jest mnóstwo gryzoni. Sposobów deratyzacji, odszczurzania jest kilka. Zwalczanie za pomocą środków chemicznych, fizycznych lub biologicznych. Przeważnie zatrutym pokarmem lub za pomocą pułapek, rzadziej innymi metodami. 3. Ukazuje się od 1 lipca 1953 roku Birbynių g. 4a, Vilnius, Lietuvos Respublika, tel./fax DZIENNIK NALEŻY DO EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA GAZET CODZIENNYCH MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH Dofinansowano ze środków Senatu RP dzięki pomocy Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie TRZY PYTANIA DO... Ale jeżeli nie możemy tego zrobić we własnym zakresie? Po to istniejemy my. To znaczy profilaktyczne stacje dezynfekcyjne. Skoro chodzi o Wilno, to skontaktować się z nami można telefonicznie: Jeżeli chodzi o domy prywatne to usługa jest płatna: 32 lity plus koszta trucizny. Pół kilograma kosztuje 18 litów. Natomiast domy tzw. państwowe obsługujemy bezpłatnie. Jeżeli w blokach jest swoje stowarzyszenie, które ma podpisaną z nami umowę to wtedy również mieszkańcy nie muszą płacić. Rozmawiała Helena Gładkowska Redaktor naczelny: Ro bert Mic kie wicz (tel , redaktor@kurierwilenski.lt). Zastępca red. nacz.: Aleksander Borowik (info@kurierwilenski.lt, tel ) Sekretarz redakcji: Kazimierz Tomkowski (tel , sekret@kurierwilenski.lt) Dziennikarze: He le na Gład kow ska, Stanisław Tarasiewicz, Ewa Gedris, Edyta Szałkowska, Brygita Łapszewicz, ze str.1 Ma rian Pa lusz kie wicz fo to re por ter Współpracownicy: Barbara Chikashua, Da nu ta Ka mi le wicz, Ja dwi ga Pod most ko, Ali na So bo lew ska, Krzysztof Subocz, Ju lit ta Tryk, Witold Janczys Dział Promocji: Jolanta Baniukiewicz re kla ma (tel , reklama@kurierwilenski.lt), Bożena Manatowa kol por taż-pre nume ra ta (tel , kol port@ku rierwi len ski.lt). Mały jubileusz Międzynarodowego Cieszę się, że zarówno widzowie, jak też aktorzy, mają możliwość zapoznać się z działalnością polskich teatrów w różnych krajach. Jest to właśnie jednym z głównych celów festiwalu teatralnego. Lilija Kiejzik przyznaje, że koordynowanie takiego przedsięwzięcia nie jest łatwe. Mimo to, że sami bierzemy udział w festiwalu, jesteśmy również jego organizatorami. A to znaczy, że mamy dwukrotnie więcej pracy i o wiele mniej czasu do jej wykonania. Czyli trzeba znaleźć miejsce na spektakle, ustalić wygodny dla wszystkich program, zaopiekować się ponad setką gości z różnych państw oraz znaleźć czas na własne repetycje energicznie wymienia organizatorskie obowiązki rozmówczyni. Warto zaznaczyć, że po raz pierwszy w festiwalu udział weźmie Polska Akademia Teatru Niezależnego na Litwie z Solecznik. Mnie szczególnie cieszy ten fakt, że w nasze grono rozszerzyło się i do festiwalu dołączył się, trzeci polski teatr na Litwie mówi Lilija Kiejzik. Festiwal rozpocznie się przedstawieniem o intrygującym tytule Mój Anioł Lewy Mój Anioł Prawy wg scenariusza Alwidy Bajor w reżyserii Lilii Kiejzik. Z okazji roku Czesława Miłosza spektakl ten będzie poświęcony nobliście. W pewnym sensie w przedstawieniu zostanie ujawniona biografia poety. A skąd się tutaj wzięły anioły? Podobno Miłosz wierzył w mistykę i miał przy sobie tych swoich aniołów, czyli ciemną i światłą stronę. Zresztą, każdy z nas jest pełen kontrastów. Trzeba tu przyznać, że właśnie ludzie twórczy bardziej wgłębiają się w tę sprawę. Ale więcej o treści spektaklu nie opowiem nic, może tylko po jego premierze... tajemniczo uśmiecha się Lilija Kiejzik. Kierowniczka Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie zaznacza, że tegoroczny repertuar festiwalu jest poważny, a spektakle o głębokiej treści mają zachęcić widza do Międzynarodowy Festiwal Teatralny zostanie zainaugurowany w Państwowym Wileńskim Teatrze Małym Fot. Marian Paluszkiewicz Wydawca: VšĮ Kurier Wilenski" Druk: VšĮ Vilnijos žodis" Ma te ria łów nieza mó wio nych re dak cja nie zwra ca. Za strze ga so bie pra wo do skra ca nia i ad iu sta cji tek stów. Za treść ogło szeń re dak cja nie od po wiada. Opinie Czy tel ni ków za war te w ich li stach nie za wsze są zbież ne z opi nią re dak cji. Nakład: 3500 egz. Redaktor dyżurny: Brygita Łapszewicz

3 Festiwalu Teatralnego w Wilnie Lilija Kiejzik Fot. M. P. zamyślenia się. Podkreśla jednak, że słowa poważny nie trzeba utożsamiać ze słowem nudny. Rzeczywiście, w repertuarze mamy tylko jedno przedstawienie na wesoło, które zaprezentuje Polski Teatr w Wilnie. Ale tematy i wypełnienia spektaklów są bardzo różne, więc każdy widz znajdzie sztuki dla siebie mówi Lilia Kiejzik. Nie zapomnieliśmy też o najmłodszych widzach. Dla nich właśnie Teatr Lalki i Aktora Otwarte Oczy z Niemiec przyszykował przedstawienie Niezwykła historia czarnego koguta, które będzie można obejrzeć w wileńskim DKP. Spektakle tegorocznego festiwalu Wilnie obędą się w dwóch miejscach: w Domu Kultury Polskiej przy ul. Nowogródzkiej 76 oraz w Państwowym Wileńskim Teatrze Małym przy al. Giedymina 22. Lokalizacja festiwalu nieco zmieniła się. Zwykle spektakle festiwalowe były wystawiane w Teatrze na Pohulance. Jednak w tym roku nie udało się nam otrzymać miejsca na scenie tego teatru. A szkoda, gdyż w Małym teatrze sala jest mniejsza niż potrzebujemy mówi Lilija Kiejzik. Zaznacza jednak, że ci, którzy podczas festiwalu nie zdążą obejrzeć występu Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, będą mogli to zrobić już w następnym miesiącu. Spektakl odbędzie się 6 listopada we wspomnianym powyżej Teatrze na Pohulance (czyli na scenie obecnego Litewskiego Rosyjskiego Teatru Dramatycznego). W ramach festiwalu niektóre przedstawienia będą zagrane też w Miednikach, Rudominie, Trokach oraz Solecznikach. A więc nie warto przejmować się tym, że z jakichś powodów ktoś nie będzie mógł przyjechać na festiwal do stolicy dodaje Lilija Kiejzik. *** Dokładny program Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego V Wileńskie Spotkania Sceny Polskiej można znaleźć na stronie internetowej Z kolei bilety do nabycia są w kasach Bilietai.lt i Wileńskiego Teatru Małego. Zarezerwować bilety można też pod nr tel Brygita Łapszewicz Z okazji Imienin ks. Edwardowi Dukielowi obfitości łask, radości, pogody ducha oraz życzliwości od napotykanych ludzi. Niech Bóg prowadzi po pięknej, lecz niełatwej drodze kapłańskiego życia i pomyślność niech sprzyja w nowym miejscu posługi Życzy rodzina Szałkowskich Bezpłatna pomoc prawna Bezpłatna pomoc prawna w sprawach zwrotu ziemi udzielana jest przez członków Związku Polaków Prawników na Litwie w Domu Kultury Polskiej w Wilnie przy ul. Nowogrodzkiej (Naugarduko) 76. Pokój nr Zakres świadczonej pomocy obejmuje pełną obsługę prawną, w tym również przygotowanie pism procesowych i zastępstwo procesowe przed sądami i innymi instytucjami Republiki Litewskiej. Osoby zainteresowane prosimy o rejestrację tel. pod numerem: , w godzinach pracy. ZDJĘCIE DNIA PULS KURIERA KOMENTARZ DNIA Nadzieje litewskiego premiera WYDARZENIA Wyciek ponad 350 ton mazutu z kontenerowca Rena, który w ubiegłym tygodniu osiadł na mieliźnie, spowodował największą katastrofę ekologiczną w dziejach Nowej Zelandii Fot. EPA-ELTA Nasz premier Andrius Kubilius wiąże (przynajmniej tak mówi) duże nadzieje z nowymi władzami Polski, mimo że u władzy w Warszawie pozostają ci sami politycy. Dla Polski sąsiedztwo Litwy, już nie mówiąc o sąsiedztwie Polski dla Litwy, jest nadzwyczaj ważne. Mam nadzieję, że politykom i zwykłym obywatelom Polski i Litwy wystarczy wyrozumiałości, by uświadomić, że to sąsiedztwo należy szanować, dążyć, by przyniosło obu krajom jak najwięcej korzyści zadeklarował Kubilius. Trudno byłoby się nie zgodzić z panem premierem, gdyby nie jedno ale. Z tej dyplomatyczno-kurtuazyjnej wypowiedzi możemy wywnioskować, że strona litewska nadal nie rozumie, że partner w Warszawie już dawno wyczerpał swój limit wyrozumiałości i czeka od swego partnera w Wilnie konkretnych czynów skierowanych na znormalizowanie sytuacji polskiej mniejszości. Z komentarza litewskiego premiera wyborów w Polsce wynika jeszcze jeden wniosek. Rząd litewski w sprawie polskiej mniejszości nadal jest nastawiony na załatwianie jej w drodze negocjacji wyłącznie z władzami państwa polskiego. Dla państwa polskiego zarezerwowano rolę pośrednika pomiędzy państwem litewskim a własnymi obywatelami narodowości polskiej. Rząd konserwatystów z Kubiliusem na czele nawet nie próbuje podjęcia się poważnego dialogu z własnymi obywatelami. Wygląda na to, że chyba ma nadzieję, że nowy rząd Donalda Tuska będzie tłumaczył nam na Wileńszczyźnie, jak troskliwy dla Polaków na Litwie jest rząd Andriusa Kubiliusa. Robert Mickiewicz CYTAT DNIA Teraz bardzo ważne jest, aby proces apelacyjny był przejrzysty i sprawiedliwy, zgodny z najwyższymi standardami napisał w oficjalnym oświadczeniu minister spraw zagranicznych Litwy Audronius Ažubalis, zaniepokojenie wyrokiem sądu dla byłej premier Ukrainy Julii Tymoszenko. LICZBA DNIA 82 proc. mleka litewskie mleczarnie nabyły w kraju, a pozostałą część na Łotwie i Estonii. 3

4 4 WYDARZENIA KRÓTKO Sejm nie chce cięć Zarząd Sejmu wczoraj jednogłośnie odrzucił propozycję rządu zmniejszenia o 2 proc. projektu budżetu kancelarii sejmowej na rok przyszły. Dlaczego mamy zmniejszać, skoro nikt nie podaje żadnych motywów po co należy to robić powiedziała wiceprzewodnicząca parlamentu, członek Partii Pracy Virginija Baltraitienė. KE zamierza nacisnąć na Polskę i Łotwę Mianowany przez Komisję Europejską koordynator projektu Rail Baltica obiecuje większy nacisk Brukseli na Polskę i Łotwę w związku z tempem realizacji projektu. Ponadto Paweł Teliczka poinformował w Wilnie, że w Komisji Europejskiej już się mówi o nowym projekcie uruchomieniu pociągu pośpiesznego z Tallina do Północnych Włoch. Teliczka na wczorajszym spotkaniu w Wilnie z ministrem komunikacji Eligijusem Masiulisem poinformował, że projekt Rail Baltica byłby priorytetowym w perspektywie finansowej lat i otrzymałby 85 proc. wsparcia unijnego. Oceni się stan wileńskich cmentarzy Grupa robocza, utworzona z przedstawicieli samorządu i Departamentu Dziedzictwa Kulturowego, do końca października ma ocenić stan wileńskich cmentarzy Rossy, Bernardyńskiego i Saulės poinformował wicemer Jarosław Kamiński. Następnie samorząd zamierza prosić państwo o pomoc na uporządkowanie cmentarzy. Kamiński zaznaczył, że na cmentarzu Saulės dotychczas w ogóle nie zostało zatwierdzone terytorium cenne pod względem dziedzictwa, a na Rossie i Cmentarzu Bernardyńskim są niezarejestrowane kaplice. Po inwentaryzacji poprosimy o pomoc w uporządkowaniu cmentarzy. Już dawno należało to zrobić powiedział Jarosław Kamiński. BNS Krótkie nogi i długa historia ze str.1 Również dwie sygnatury polska i litewska zostały złożone na kolejnym dokumencie, do którego dotarła Europejska Fundacja Praw Człowieka. Jest to Protokół z Inauguracyjnego Posiedzenia Komisji Polsko-Litewskiej ds. Problemów Mniejszości Narodowych Rady Międzyrządowej powołanej 14 września 1997 roku przez Radę ds. Współpracy Między Rządami RP i RL. Dokument ten zawiera kilka protokólarnych postanowień ważnych dla spraw polskiej mniejszości na Litwie w zakresie realizacji ich praw zawartych w Traktacie. Jak widać, Komisja ta została powołana przez strony, ponieważ postanowienia traktatowe w zakresie gwarancji prawnych dla polskiej mniejszości na Litwie nie były realizowane przez władze litewskie. Ale ten dokument jest ważny nie tylko pod tym względem, bo przede wszystkim zadaje on kłam twierdzeniom litewskich polityków, a za nimi również litewskich mediów, że polska strona tylko ostatnio zaczęła czepiać się do litewskich partnerów, że nie wywiązują się ze swoich obietnic, a czepianie się to jest elementem kampanii wyborczej. Jeszcze 14 lat temu strona polska przypominała stronie litewskiej (pkt II.4.), że w procesie modyfikacji prawodawstwa litewskiego powinna obowiązywać zasada niepogarszania sytuacji mniejszości. I dalej: Strona polska wyraziła głębokie zaniepokojenie możliwością ograniczenia prawa do używania języka mniejszości polskiej w życiu publicznym przez przygotowywaną nowelizację Ustawy o Mniejszościach Narodowych. Strona polska wyraziła zainteresowanie takim rozwiązaniem, które nie umniejszałoby praw mniejszości polskiej wynikającej z dotychczasowych rozwiązań prawnych, a także obowiązujących umów dwustronnych i porozumień wielostronnych. Tu należy przyznać, że strona litewska spełniła polskie oczekiwanie i nigdy nie uchwaliła nowelizacji Ustawy o Mniejszościach Narodowych, bo ograniczenia prawa do używania języka mniejszości polskiej w życiu publicznym załatwiła przez Ustawę o Języku Państwowym, przychylną zaś dla mniejszości i ich języków starą Ustawę o Mniejszościach Narodowych strona litewska po prostu zlikwidowała. W postanowieniach protokólarnych sprzed 14 lat strona litewska również przyjmowała na siebie zresztą po raz kolejny zobowiązania w zakresie przestrzegania praw polskiej mniejszości na Litwie. W pkt I.1. Protokołu zaznacza się, iż strony zgodnie postanowiły, że: władze litewskie nie dopuszczą do uszczuplania zakresu języka polskiego jako wykładowego w szkołach polskich na Litwie; władze litewskie będą równorzędnie traktowały szkoły polsko- i litewskojęzyczne na terenach zamieszkanych przez mniejszość polską; władze litewskie zwrócą większą uwagę na potrzeby podręcznikowe szkolnictwa polskiego na Litwie. Realizując pierwsze z tych postanowień, strona litewska już po dwóch latach od ich podpisania zlikwidowała obowiązkowy egzamin maturalny z języka polskiego, 10 lat później zaś przyjmując w marcu tego roku nową Ustawę o Oświacie ogra- Polska społeczność niejednokrotnie protestowała przeciwko nowej ustawie oświatowej, dyskryminującej mniejszości narodowe

5 WYDARZENIA 5 łgarstwa litewskich władz niczyła liczbę przedmiotów wykładanych po polsku w szkołach polskich i nie ujednolicając przednio programu nauczania, ujednoliciła egzamin maturalny z języka litewskiego dla szkół mniejszości i szkół litewskich. Z drugiego postanowienia strona litewska również w pełni wywiązała się, bo jak ustaliła Europejska Fundacja Praw Człowieka, W ciągu ostatnich kilkunastu lat ta bolączka polskich szkół stała się na tyle pospolitą, że szkoły te po prostu nauczyły się z tym żyć, korzystając, a propos zobowiązania o nieuszczuplaniu języka polskiego, z podręczników i ćwiczeniówek litewskich rząd Litwy w ramach Programu Socjalnego Rozwoju Litwy Wschodniej sfinansował utworzenie w rejonie wileńskim 17, a w solecznickim 5 szkół rządowych z litewskim językiem nauczania. Szkoły takie istnieją wyłącznie w tzw. polskich rejonach, a rząd nie szczędzi środków na utrzymanie tych placówek, bo tylko w latach wyasygnowano dla nich 43 mln litów. Na domiar zobowiązania się równorzędnego traktowania szkół polsko- i litewskojęzycznych na terenach zamieszkanych przez mniejszość polską, strona litewska również przyjmując w marcu tego roku nową Ustawę o Oświacie postawiła między tymi szkołami wyraźny znak nierówności, bo jeśli nawet w szkole litewskiej na tych terenach zabraknie uczniów, to zlikwidowana zostanie szkoła polska. Co do trzeciego postanowienia w sprawie podręczników to w ciągu ostatnich kilkunastu lat ta bolączka polskich szkół stała się na tyle pospolitą, że szkoły te po prostu nauczyły się z tym żyć, korzystając, a propos zobowiązania o nieuszczuplaniu języka polskiego, z podręczników i ćwiczeniówek litewskich. Europejska Fundacja Praw Człowieka podkreśla, że dodatkowo Litwa zobowiązała się do zintensyfikowania tempa reprywatyzacji ziemi na Wileńszczyźnie, tak aby nadrobić zaległości w stosunku do pozostałych terenów Litwy (pkt VI.10). Jak strona wywiązała się z tego zobowiązania, dobitnie świadczy powołanie przed rokiem rządowej grupy roboczej, która ma wypracować działania mające zintensyfikować tempo reprywatyzacji ziemi na Wileńszczyźnie, tak aby nadrobić zaległości w stosunku do pozostałych terenów Litwy. Ciekawostką, ale też świadectwem absolutnego zakłamania litewskich władz jest także to, że zgodnie z pkt VII.11 Protokołu obiecały one, że postarają się znaleźć możliwości wsparcia»kuriera Wileńskiego«, jako jedynego dziennika w języku polskim na Litwie. Biorąc pod uwagę, że»kurier Wileński«nie otrzymuje od rządu RL wsparcia finansowego, po 14 latach wydaje się, że strona litewska nawet się nie starała poszukać możliwości wsparcia polskiej gazety zauważa Fundacja. Pyta też, o celowości powoływania Polsko-Litewskiego Zespołu Ekspertów Edukacyjnych i Przedstawicieli Mniejszości Narodowych mającego na celu omówienie zmian wprowadzonych w marcową nowelizacją Ustawy o Oświacie, skoro omawiane w niej sprawy zostały już, na takim samym poziomie politycznym, dawno 14 lat temu ustalone. Ponowne powołanie podobnej Komisji, po przeszło 14 latach, jest zaskakujące zauważa Fundacja. Jak też to, że kłamstwem jest, iż Litwa nie składała żadnych wiążących zobowiązań wobec Polski, czego dowodem jest chociażby protokół sprzed 14 lat, nie wspominając już o zapisach Traktatu z 1994 roku czy też o Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych wiążącej Litwę już od roku Kłamstwem i pomówieniem jest też to, że zaostrzenie relacji polsko-litewskich na tle pogarszającej się sytuacji polskiej mniejszości na Litwie jest podsycane ambicjami polskiego ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Wielu litewskich polityków i wysokiej rangi urzędników, o litewskich mediach już nie wspomnieć, to właśnie Sikorskiemu zarzucają. Kolejną ciekawostką natomiast jest, że to właśnie Radosław Sikorski, wtedy podsekretarz stanu w ministerstwie spraw zagranicznych, jako przewodniczący polskiej delegacji Komisji Polsko-Litewskiej ds. Problemów Mniejszości Narodowych Rady Międzyrządowej podpisał protokół sprzed 14 lat, a którego treści i zobowiązań strona litewska nie tylko nie wypełniła, ale też podjęła szereg decyzji wbrew tym postanowieniem. Więc dzisiejsze stanowisko ministra Sikorskiego jest podyktowane niczym innym, jak konsekwentnym domaganiem się od strony litewskiej spełnienia swoich obietnic, jeśli nawet ministrem i kierują jakiekolwiek ambicje, to na pewno nie polityczne, ale człowieka i polityka oszukiwanego przez wiele lat przez strategicznego partnera. A te ambicje są jak najbardziej znane i zrozumiałe dla polskiej mniejszości przez lata oszukiwanej przez władze litewskie. Stanisław Tarasiewicz KRÓTKO Przemysł litewski na piątym miejscu Przemysł litewski wśród 27 państw unijnych nadal należy do odnotowujących największy wzrost. W ciągu roku (porównując sierpień z sierpniem 2010 r.) wzrósł o 6,6 proc. i pod względem tempa wzrostu zajmował piąte miejsce w UE. Litewscy producenci ustępują tylko Estonii (22,7 proc.), Irlandii (10,1 proc.), Niemcom (7,8 proc.) i Rumunii (7,7 proc.). Wzrósł rynek leasingowy W ciągu dziewięciu miesięcy tego roku na Litwie leasingiem sprzedano nowe samochody osobowe prawie 2,5 raza więcej w porównaniu z okresem stycznia-września roku ubiegłego. Tylko we wrześniu, w porównaniu z wrześniem 2010 r., liczba nowych samochodów osobowych sprzedanych leasingiem wzrosła 2,2 raza do 578. BNS OFICJALNY KURS LITA Euro 3,4528 Dolar amerykański 2,5267 Dolar australijski 2, rubli białoruskich 4,7380 Dolar kanadyjski 2,4820 Frank szwajcarski 2, koron czeskich 1, koron duńskich 4,6351 Funt szterling 3, forintów węgierskich 1, islandzkich koron 2, japońskich jenów 3, juanów chińskich 3,6950 Łat łotewski 4, mołdawskich lei 2, koron norweskich 4, złotych polskich 8, rubli rosyjskich 8, koron szwedzkich 3,8103 Lira turecka 1, hrywin ukraińskich 3,1633 Bank Litewski 13 października 2011 r.

6 6 WYDARZENIA Święto Plonu 2011 W ubiegłą niedzielę, w Rudziszkach, już po raz ósmy społeczność polska rejonu trockiego zebrała się na tradycyjne święto dożynkowe. Organizatorem święta Plonu 2011 jest Trocki Rejonowy Oddział ZPL oraz miejscowe dwa koła ZPL. Tradycji stało się zadość. Święto Plonu 2011 rozpoczęło się wspólną Mszą świętą, celebrowaną przez proboszcza parafii w Rudziszkach księdza Tadeusza Švedavičiusa. Wspólna modlitwa podziękowanie Bogu za urodzaj, rolnikom za ich trud. Podczas Mszy świętej wystąpił polski chór parafialny z Rudziszek oraz goszcząca na święcie Miejska Orkiestra Instrumentów Dętych z Białegostoku, kierowana przez Franciszka Mocarskiego. Piękny korowód zespołów, gości, mieszkańców Rudziszek po Mszy świętej udał się na Plac Rynkowy, gdzie odbyły się dalsze uroczystości. W tym roku na święto dożynkowe do Rudziszek przybyło wielu dostojnych gości: Waldemar Tomaszewski, poseł Parlamentu Europejskiego, Michał Mackiewicz, prezes ZPL, poseł na Sejm RL, Przemysław Pierz, pierwszy sekretarz Ambasady RP na Litwie, Stanisław Kargul, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Irena Narkiewicz, wicedyrektor administracji samorządu rejonu trockiego, Edita Tamošiūnaitė, wicedyrektor administracji samorządu miasta Wilna, radni samorządu rejonu trockiego, Na pięknych stoiskach były prezentowane wyroby z plonów tego roku starostowie, dyrektorzy polskich szkół rejonu trockiego. Goście, którzy zabierali głos, gratulowali organizatorom pięknej imprezy, dziękowali za zachowanie polskich tradycji dożynkowych w rejonie trockim. Każdego roku staramy się, aby nasze spotkanie było nieco inne, bardziej interesujące. W tym roku zaprosiliśmy więcej zespołów, aby i mieszkańcom Rudziszek, i przybyłym gościom zaprezentować bogatszy program artystyczny. Dożynki są okazją do zaprezentowania nie tylko dorobku artystycznego zespołów, świetną zabawą w gronie rodaków, ale również możliwością reprezentacji elementów lokalnej tradycji, wszystkiego, z czego mieszkańcy rejonu trockiego są dumni. Na udekorowanych kwiatami i warzywami stoiskach są przecież nasze regionalne przysmaki, warzywa i owoce wyhodowane na niezbyt żyznej Ziemi Trockiej powiedział Kurierowi prezes Trockiego Rejonowego Oddziału ZPL, poseł na Sejm, gospodarz imprezy Jarosław Narkiewicz. W tym roku udział w dożynkach wzięło dziewięć kół ZPL rejonu trockiego. Były to dwa koła z Landwarowa, dwa koła ze Starych Trok, koło z Połukni, z Trok, dwa koła z Rudziszek, koło z Międzyrzecza i Świętnik. Tradycyjnie koła ZPL rejonu trockiego przygotowują piękne stoiska, na których reprezentują wyroby z plonów tego roku. Każde z kół miało swój temat, a gospodynie potrafiły zadziwić wykwintnymi wyrobami z ziemniaków, kapusty, jabłek, marchwi, buraków i zbóż. Różne dania, duch konkurencji, który jednak nie szkodził, piękna pogoda, wszystko sprzyjało imprezie i spotkaniu Polaków rejonu trockiego. W tym roku po raz pierwszy na imprezie dożynkowej wystąpiły zespoły rosyjskie i zaprezentowały muzykę różnych stylów. Można jedynie pogratulować organizatorom pomysłu, ponieważ święto dożynkowe ma ambicje zostać imprezą mniejszości narodowych rejonu trockiego, swego rodzaju jesiennym festiwalem. Dożynki są czekanym świętem, takim połączeniem historii, dawnych tradycji i współczesności. Kosztujemy różne dania, podziwiamy występy. Dla nas, mieszkańców Rudziszek, jest to bardzo potrzebne święto, spotykamy się tu z dawnymi znajomymi. Rozumiem, jak wiele zaangażowania i czasu potrzeba organizatorom i serdeczne Bóg zapłać im za tegoroczne Dożynki powiedziała wzruszona mieszkanka Rudziszek Piękny korowód zespołów, gości, mieszkańców Rudziszek udał się na Plac Rynkowy Gospodynie potrafiły zadziwić wykwintnymi wyrobami

7 Waldemar Tomaszewski gratulował organizatorom pięknej imprezy WYDARZENIA 7 w rejonie trockim pani Helena D. Dziś wielu ludzi, być może, nie są tak mocno związani z ziemią, jednak mieszkańcy rejonu trockiego, to w większości właściciele domów jednorodzinnych, przy których są niewielkie działki i każdy, niezależnie od wykonywanego zawodu czuje się trochę rolnikiem, a pięknie ozdobione i smacznie przygotowane potrawy świadczyły o tym, że Wileńszczyzna potrafi pielęgnować i zachowywać polskie tradycje. Bardzo się cieszę, że coraz aktywniej do działalności społecznej dołącza się powstałe rok temu młodzieżowe koło ZPL Rudziszek. Są to sumienni, pracowici, szczerze zaangażowani młodzi ludzie, w większości studenci. Na nich można polegać i muszę zaznaczyć, że to na nich spadł ogrom obowiązków organizacyjnych, z których bardzo dobrze się wywiązali mówiła prezes koła ZPL w Rudziszkach pani Alina Kowalewska, która wraz z Wincukiem, czyli Dominikiem Kuziniewiczem, na wesoło prowadziła imprezę dożynkową. Na scenie dożynkowej w tym roku swój kunszt artystyczny zaprezentowały zespoły z rejonu trockiego: Połuknianie pod kierownictwem Iwony Grigienė i Renaty Joknienė, Troczanie (kier. Bożena Bielak i Władysław Niedźwiecki), trzy zespoły z Rudziszek Rudziszczanie i Svajonėlė, kierownik Maria Jankowska oraz Gaik z Gimnazjum w Rudziszkach pod kierownictwem Aliny i Włodzimierza Saszenko, orkiestra instrumentów dętych Brass Band pod kierownictwem Vytautasa Pilibavičiusa, zespół Stare Troki pod kierownictwem Liliji Kieras i Elwiry Lavrukaitienė, zespół Rosyjska pieśń z wileńskiej szkoły Saulėtekio pod kierownictwem Tatiany Balkuvienė i Jeleny Pleskaczewskoj i zespół Zabawa pod kierownictwem Natalii Šumskienė. Na tegorocznych Dożynkach można było również zauważyć, że w nieco świątecznej i nieformalnej atmosferze ludzie podchodzą do przedstawicieli władzy, korzystają z możliwości nie tylko zwrócić się bezpośrednio o pomoc czy radę, ale też wyrazić swe podziękowanie za stanowczą pozycję posłów AWPL w obronie spraw polskich. Na zakończenie imprezy, prezes Rejonowego Oddziału ZPL Jarosław Narkiewicz wręczył dyplomy prezesom ZGŁASZAMY KANDYDATÓW NA PLEBISCYT Polak Roku 2011 kół, dziękował sponsorom tego święta: Stowarzyszeniu Wspólnota Polska, administracji samorządu rejonu trockiego, administracji Domu Kultury w Trokach, właścicielowi Placu Rynkowego w Rudziszkach Wojciechowi Winskiewiczowi. Piękne obrazy tradycyjnie dla kół ufundował proboszcz parafii w Rudziszkach. Wiele serdecznych słów Jarosław Narkiewicz skierował również do gospodarza gminy Rudziszki Tadeusza Pawłowskiego, który podczas Dożynek wszystkich częstował chlebem i wyśmienitą zupą. Alina Sobolewska Fot. Elvyra Lavrukaitienė Tak się już tradycyjnie utarło, że wraz z każdym pierwszym miesiącem jesieni Kurier Wileński ogłasza swój kolejny konkurs plebiscyt Polak Roku Stał się on tak, jak i inne organizowane przez nasze pismo konkursy, doroczną tradycją. W tym roku odbędzie się po raz czternasty. Jak wskazuje nazwa, jest to uhonorowanie osób, które w ciągu mijającego roku dokonały czynów wartych upamiętnienia w naszej kronice. Dlatego zapraszamy wszystkich do udziału, to znaczy składania listownych zgłoszeń osób (obowiązkowo z uzasadnieniem), których czyny i obywatelska postawa wobec spraw życiowo ważnych dla nas, Polaków zamieszkujących na Litwie, kwalifikują do zdobycia zaszczytnego tytułu Polak Roku Wybierzmy Polaków, którzy w mijającym roku wnieśli największy wkład w zachowanie i propagowanie polskości na Litwie. Przyczynili się do promowania dobrego imienia Polaków w społeczeństwie naszego kraju. Następnie kapituła konkursu Polak Roku, w skład której wchodzą ludzie, którzy w latach poprzednich zwyciężyli w plebiscycie naszego dziennika, omówi każdą zgłoszoną przez Was kandydaturę i zaproponuje listę kandydatów składającą się z 10 osób do głosowania. A głosowanie odbywać się będzie, jak i dotychczas, poprzez kupony nadsyłane do redakcji. Zgłoszenia należy przysyłać na adres redakcji: Kurier Wileński, Birbynių 4a, LT Vilnius, Lietuva, z dopiskiem: Polak Roku 2011, do 28 października br. Można je również nadsyłać na reklama@kurierwilenski.lt Redakcja

8 8 SPORT SPRINTEM Nie pomógł nawet Lionel Messi Niespodzianka w eliminacjach piłkarskich mistrzostw świata 2014 w Ameryce Południowej Wenezuela zasłużenie wygrała w Puerto La Cruz z grającą w najsilniejszym składzie Argentyną 1:0. Nie pomógł duet znakomitych napastników Lionel Messi Gonzalo Higuain. Albicelestes, którzy przed tygodniem w Buenos Aires rozbili Chile 4:0, tym razem nie znaleźli recepty na rywala. Decydująca okazała się 61. minuta. Po dośrodkowaniu z rzutu rożnego najwyżej do piłki wyskoczył Fernando Amorebieta i strzałem głową zdobył zwycięskiego gola. Dwukrotni mistrzowie świata nie byli w stanie odpowiedzieć skuteczną akcją, co więcej, to gospodarze byli bliżsi podwyższenia wyniku. Liga NHL Trzecie zwycięstwo w czwartym meczu w sezonie ligi NHL odnieśli hokeiści Pittsburgh Penguins. W pierwszym występie przed własną widownią Pingwiny pokonały Florida Panthers 4:2, choć grali osłabieni brakiem kapitana Sidneya Crosby ego i Jewgienija Małkina. Zwycięstwo biało-czerwonych Piłkarze reprezentacji Polski pokonali Białoruś 2:0 w towarzyskim meczu, który odbył się w niemieckim Wiesbaden. Bramki dla biało-czerwonych zdobyli Jakub Błaszczykowski i Robert Lewandowski. Kolejny blamaż Litwy Litwini w fatalnym stylu zakończyli eliminacje do przyszłorocznych Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Jedno zwycięstwo i dwa remisy w całych kwalifikacjach pozwoliły jedynie na zajęcie przedostatniego miejsca w grupie. Słaba gra narodowej reprezentacji sprawiła, że na ostatni mecz z Czechami na trybunach kowieńskiego stadionu im. Dariusa i Girėnasa zasiadło zaledwie 2 tysiące kibiców. Nieliczni widzowie nie zdążyli jeszcze wygodnie usiąść na krzesełkach, kiedy Baroš został sfaulowany przez Andriusa Skerlę w polu karnym. To pozwoliło Czechom już w 2. minucie objąć prowadzenie po trafieniu Kadleca. Chwilę później wyrównać powinien Šernas, ale litewski napastnik został zatrzymany przez czeskiego bramkarza Petra Čecha. Niewykorzystana okazja drogo kosztowała gospodarzy, gdy w 16. minucie po strzale Baroša piłkę dobił Rezek. Czeski napastnik ponownie był w dobrej sytuacji w połowie pierwszej części gry, kiedy po dośrodkowaniu z rzutu wolnego przestrzelił. Natomiast w kolejnej akcji pod bramką gości dobrym blokiem popisał się Petr Jiraček po strzale Robertasa Poškusa. Podopieczni Michala Bilka tuż przed przerwą zdołali podwyższyć wynik na 3:0, kiedy ładne podanie Jaroslava Plašila głową wykorzystał Rezek. W drugiej połowie meczu Czesi mieli nadal zdecydowaną przewagę. Jednak to Litwa zdołała strzelić kontaktowego gola. W 68. minucie goście zostali poważnie osłabieni, ponieważ czerwoną kartką za faul został ukarany Roman Hubnik, a po chwili Darvydas Šernas strzelił bramkę dla Litwy z rzutu karnego. Mimo przewagi liczebnej podopieczni Raimondasa Žutautasa nie byli w stanie zagrozić gościom, którzy w 85. minucie dopełnili dzieła Porażką z Czechami reprezentacja Litwy zakończyła eliminacje do Euro 2012 Fot. ELTA zniszczenia. Wówczas Radavičius sfaulował rezerwowego Tomaša Pekharta, a z 11 metrów trafił Kadlec, ustalając wynik na 4:1. Dzięki temu zwycięstwu reprezentacja Czech zajęła drugie miejsce w grupie I i uzyskała prawo gry w barażach o awans do finałów Euro Czechom pomogli Hiszpanie, którzy nie odpuścili spotkania ze Szkocją. Przed ostatnią serią spotkań, drugie miejsce zajmowali Szkoci, ale czekało ich niezwykle trudne wyjazdowe spotkanie w Alicante. Hiszpania nie zamierzała ułatwiać zadania rywalom. Podopieczni Vicente del Bosque potraktowali to spotkanie bardzo poważnie i pewnie wygrali 3:1. Mecz z Czechami był też ostatnim, w którym rolę szkoleniowca narodowej drużyny pełnił Raimondas Žutautas. Selekcjoner, nie czekając na decyzję Litewskiej Federacji Piłkarskiej (LFF), sam podał się do dymisji. TABELA GRUPY I 1. Hiszpania Czechy Szkocja Litwa Liechtenstein Litwa - Czechy 1:4 (0:3) Bramki: Darvydas Šernas 68 karny Michal Kadlec 2 karny, 85 karny, Jan Rezek 16, 45. Czerwona kartka: Roman Hubnik 67 (Czechy). Sędzia: Stefan Johannesson (Szwecja). Litwa: Žydrūnas Karčemarskas, Ramūnas Radavičius, Marius Žaliūkas, Andrius Skerla, Marius Stankevičius, Saulius Mikoliūnas, Linas Pilibaitis (74 Ričardas Beniušis), Gediminas Vičius, Kęstutis Ivaškevičius (46 Arvydas Novikovas), Darvydas Šernas, Robertas Poškus (57 Mindaugas Panka). Czechy: Petr Čech Theodor Gebreselassie, Michal Kadlec, Roman Hubnik, Tomaš Sivok Jan Rezek (82 Zdenek Pospech), Jaroslav Plašil, Vaclav Pilar (70 Daniel Pudil) Milan Baroš (59 Tomas Pekhart), Daniel Kolar, Petr Jiraček.

9 SPORT 9 Estonia rewelacją eliminacji Udział Estonii w barażach o awans do Mistrzostw Europy 2012 jest największą niespodzianką zakończonych piłkarskich eliminacji. Bezpośredni awans zapewnili sobie reprezentacje Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Holandii, Anglii, Rosji, Grecji, Szwecji, Danii i Francji. Prawo gry w finałach jako gospodarze mają Polska i Ukraina. Traktowani w ostatnich latach jako chłopcy do bicia Estończycy we wtorek już nie grali, ale czekali na wynik spotkania Słowenii z Serbią. Ci ostatni do zajęcia drugiego miejsca w grupie C i wyprzedzenia Estonii potrzebowali zwycięstwa w Mariborze. Jak się okazało, nie zdołali nawet zremisować. Gospodarze wygrali 1:0 po golu Dare Vrsica w ostatniej minucie pierwszej połowy. Szwedzi po zwycięstwie 3:2 nad Holandią w Sztokholmie zajęli drugie miejsce w grupie E, ale wywalczyli bezpośredni awans jako drużyna z najlepszym bilansem spośród wszystkich wicemistrzów grup. Do historii futbolu Trzech Koron przejdzie zdobywca decydującego gola we wtorkowym spotkaniu piłkarz PSV Eindhoven Ola Toivonen. W zapowiadającym się bardzo ciekawie spotkaniu w Kopenhadze Duńczycy wygrali z Portugalią 2:1. Ten wynik sprawił, że na koniec eliminacji wyprzedzili piłkarzy z Płw. Iberyjskiego. Portugalczycy, którzy ponieśli pierwszą porażkę pod wodzą trenera Paulo Bento, zagrają w barażach. Dla nich taki rezultat w przeciwieństwie np. do Estonii jest sporym rozczarowaniem. Duże emocje przeżywali kibice na Stade de France. Francuzom do awansu z pierwszego miejsca w grupie D wystarczył remis w starciu z Bośnią i Hercegowiną. Do 78. minuty zanosiło się jednak na niespodziankę. Trójkolorowi przegrywali po golu Edina Dżeko, ale wówczas wyrównał z rzutu karnego Samir Nasri. Bośniacy wystąpią w listopadowych barażach. Przez długi czas w niepokoju pozostawali kibice Grecji. Mistrzowie Europy z 2004 roku do 79. minuty meczu w Tbilisi przegrywali z Gruzją 0:1. Taki wynik dawał bezpośredni awans z grupy F Chorwatom. W ostatnich 11 minutach piłkarze z Hellady zdobyli jednak dwa gole (Giorgos Fotakis, Angelos Charisteas) i zapewnili sobie udział w ME. Najmniej kłopotów z awansem mieli Rosjanie, co było zresztą do przewidzenia. Sbornej do awansu z pierwszego miejsca w grupie B wystarczył w Moskwie remis z Andorą, ale taki wynik w starciu z jedną z najsłabszych drużyn Europy byłby ogromną niespodzianką. Rosjanie zrealizowali swój cel, pokonując rywali aż 6:0. Drugie miejsce wywalczyli Irlandczycy, którzy pokonali u siebie trzecią w tabeli, rewelacyjnie spisującą się w ostatnich miesiącach Armenię 2:1. Na polskich i ukraińskich boiskach zabraknie m. in. czterech uczestników MŚ 2010 w RPA Serbii, Szwajcarii, Słowacji i Słowenii. W sumie w turnieju Euro 2012 wystąpi 16 drużyn. Do dwunastu, które już są pewne awansu, dołączą w listopadzie zwycięzcy czterech par barażowych. Pierwsze spotkania tej fazy odbędą się 11 i 12 listopada, rewanże 15 listopada. Zestaw par poznamy jutro podczas losowania w Krakowie. Stawkę ośmiu drużyn w barażach tworzą: Turcja, Irlandia, Estonia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czarnogóra, Portugalia oraz Czechy. Do czterech rozstawionych zostaną dolosowane cztery kolejne. O rozstawieniu będzie decydował specjalny współczynnik UEFA, uwzględniający wyniki: eliminacji finałów mistrzostw Europy 2008 (20 procent), eliminacji i finałów mistrzostw świata 2010 (40 procent) oraz eliminacji mistrzostw Europy 2012 (40 procent). Turniej finałowy odbędzie się w Polsce i na Ukrainie w dniach 8 czerwca-1 lipca Traktowani w ostatnich latach jako chłopcy do bicia Estończycy zagrają w barażach do Euro 2012 Fot. archiwum SPRINTEM Ferrari chce Vettela Szef Ferrari Stefano Domenicali nie wyklucza, że w 2014 r. do Fernando Alonso może dołączyć Sebastian Vettel obecnie reprezentujący Red Bull- -Renault. Niemiec w niedzielę obronił tytuł mistrza świata Formuły 1, zajmując 3. miejsce w wyścigu o Grand Prix Japonii. Wilnianie poznali rywali Le Mans, Azovmash Mariupol, Krka Novo Mesto to rywale wileńskiej drużyny Lietuvos rytas w grupie F Pucharu Europy koszykarzy. Brazylia lepsza od Meksyku Reprezentacja Meksyku przegrała w Torreon z Brazylią 1:2 (1:0) w towarzyskim meczu. Wszystkie gole uzyskali piłkarze gości, bowiem w 10. minucie samobójczego gola strzelił obrońca David Luiz. W drugiej połowie zwycięstwo zapewnili im Ronaldinho i Marcelo Vieira. Mundial 2018 Piłkarskie mistrzostwa świata w 2018 roku odbędą się w Rosji na 12 stadionach w 11 miastach. Szczegółowa lokalizacja turnieju będzie znana do października przyszłego roku. Rosjanie mają wybudować 11 z 12 stadionów. Wiele z nich będzie gotowych w ciągu dwóch lat. St. Petersburg do końca 2012 roku powinien mieć nowy obiekt na 69 tys. kibiców, nieco później Kazań otworzy stadion na 45 tys. W Soczi będzie 45-tysięczna arena, i na niej odbędzie się otwarcie zimowych igrzysk w 2014 roku. Strony przygotował Kazimierz Tomkowski

10 10 Z SIECI Opinie czytelników z Internetu Inspekcja oczyszcza ministra z pisania po polsku kun., Październik 11, 2011 at 16:50 Bardzo dobrze się stało. Trzeba będzie sprawdzić to w praktyce Urzędnicy mogą od tej pory wywieszać tłumaczenia dokumentów do kun., Październik 11, 2011 at 16:57 Zawsze mogli, np. cała komunikacja z europejskimi instytucjami odbywa się przecież po angielsku lub francusku. A i pomiędzy instytucjami litewskimi w sprawach europejskich bardzo często też. Botan, Październik 11, 2011 at 17:47 Czyli wszyscy chórkiem: DZIĘ-KU-JE-MY PA-NIE MI-NI-STRZE ZA FUR- T=KĘ PRAW-NĄ. NIE, Październik 11, 2011 at 17:56 Nazwy ulic, urzędów, sklepów itd., itp. też są tłumaczone z języka państwowego (litewskiego), jednak to nie przeszkadza urzędnikom litewskim w wypisywaniu mandatów. Jest, Październik 11, 2011 at 17:59 Bardziej interesujące skąd wziął adresy? Anonim, Październik 11, 2011 at 18:39 Lepiej, żeby ten tłuk nie tłumaczył pism na polski, skoro profanuje polszczyznę. kartownik, Październik 11, 2011 at 19:13 Moim zdaniem to początek końca litewskiej bredni językowej. W znanym przykładzie z napisem książki na sklepie można by dać szyld po litewsku, niekoniecznie bardzo duży, potem po litewsku napisać, że następne napisy to tylko tłumaczenie i dla bezpieczeństwa dać dwa napisy po polsku i po angielsku. I oczekiwać na reakcje urzędu. Decyzje niekorzystne skarżyć do instytucji europejskich. Litwa jako członek Unii nie może dowolnie interpretować zapisów prawa. Koniec, kropka. Adam81w, Październik 11, 2011 at 20:02 Podwójne standardy. Brawa dla Europejskiej Fundacji Praw Człowieka za wykazanie dwulicowości obecnych władz Litwy. józef III, Październik 11, 2011 at 20:14 W czasie okupacji niemieckiej okresu II wojny światowej litewskie urzędy w Wilnie początkowo wywieszały obwieszczenia tylko po niemiecku i po litewsku. Niemcy nakazali dodanie wersji językowej polskiej. Litwini mocno tym urażeni, drukowali polskojęzyczne afisze dodając na samym końcu: tłumaczenie z języka litewskiego. Piotrek Trybunalski, Październik 11, 2011 at 20:53 O, jak miło. Komisja podpowiada Polakom, jak rozwiązać sprawę podwójnego nazewnictwa, ups nazwy państwowej i jej tłumaczenia np. na język polski. A swoją drogą to pan minister pisząc te listy w językach mniejszości narodowych chciał chyba bardzo pokazać wszystkim, że po litewsku te mniejszości nie rozumieją, ale chyba przedobrzył, bo ta sprawa pokazała tylko, jak absurdalna jest ta ich ustawa o języku litewskim. Astoria, Październik 12, 2011 at 01:23 Muszę się pokajać, że swego czasu skrytykowałem wniosek EFHR do Państwowej Inspekcji Językowej, nie zdając sobie sprawy z jego genialności. Wniosek stawiał Inspekcję pod ścianą i zmuszał do wyboru: albo ukaranie ministra, albo podważenie zasadności własnych przepisów. Kto by jednak przypuszczał, że Inspekcja wysmaruje uzasadnienie aż tak korzystne dla Polaków, sama sobie strzeli w stopę, nie z pistoletu, ale wręcz z armaty. Polskie samorządy mogą teraz spokojnie prowadzić tłumaczoną korespondencję urzędową po polsku, z prawomocnym błogosławieństwem Inspekcji, byle miały gdzieś w szufladzie litewski oryginał. Czy to nie największy sukces Polaków na Litwie od podpisania Traktatu? Niezależnie od tego, czy EFHR przewidywał tak kuriozalnie korzystny rezultat niekorzystnego werdyktu, gloria spływa na EFHR. Lukasz, Październik 12, 2011 at 01:32 Gratuluje Fundacji, wspaniała sprawa. Tak dalej! yes we can, Październik 12, 2011 at 08:31 Litewscy urzędnicy wspięli się na wyżyny absurdu. Sam Franz Kafka im by pozazdrościł. Od kiedy urząd państwowy wysyła kopię pisma, na dodatek tłumaczenie i to w dowolnie wybranym przez urzędnika języku? Sprawa wysyłania listów do uczniów budzi wiele innych pytań, na które dzięki Fundacji z pewnością otrzymamy odpowiedzi. Nie wątpię, że będą równie absurdalne, jak ta. ben, Październik 12, 2011 at 08:54 Cieszy mnie to, ze EFHR jest otwarta na podszepty internautów KW. JJ, Październik 12, 2011 at 11:02 Serdeczne gratulacje i podziękowania Europejskiej Fundacji Praw Człowieka! Jesteście genialni! Po raz pierwszy od długiego czasu jest taka budująca wiadomość z frontu walk o naszą wileńską polską godność narodową. Ową decyzję Inspekcji należy jak najszerzej upowszechnić (litewskie media naturalnie nabiorą wody w usta) i zacząć niezwłocznie używać w samorządach. Czekamy! A swoją drogą odczuwam niesamowitą Schadenfreude w stosunku do ministra Steponavičiusa. Chciał być bardziej święty niż papież i przedobrzył:) I dwulicowość Inspekcji mamy jak na dłoni, z dowodem na piśmie. Gdyby byli bardziej przewidujący, to lepiej by się im opłaciło ukarać ministra No to teraz jeszcze trzeba nie odpuścić w spawie bezprawnego wykorzystania danych osobistych. MH, Październik 12, 2011 at 11:49 Następny krok. Tylko kto się tego podejmie. Wyszukać urzędowych dokumentów, które zawierają literę w. To nie powinno być trudne. I zapytać się, dlaczego urzędowo pozwala się na jej użycie, ale nie pozwala się na użycie w polskich nazwiskach. Anonim, Październik 12, 2011 at 12:04 Wasza radość i wnioski są mocno przedwczesne. Bo, wierzcie mi, za chwilę się okaże, że tekst Komisji został źle przetłumaczony, bo to był list prywatny, bo to nie dotyczy innych przypadków itp. itd. Zobaczycie!

11 SZKOLNICTWO 11 Warsztaty Polska Multimedialna Szkoła na Litwie Na przełomie września i października wystartowały programy wsparcia Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej dla szkół polskich na Litwie. W ramach tych programów trzydziestoosobowa grupa pedagogów nauczania początkowego pod patronatem Macierzy Szkolnej wzięła udział w szkoleniach, zorganizowanych przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (ORPEG). Kurs Polska Multimedialna Szkoła na Litwie, którym kierowała mgr Małgorzata Małyska z Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie, odbył się w dniach 30 września-3 października w Centrum Szkoleniowym, które się znajduje w malowniczym Sulejówku pod Warszawą. Uwaga, opieka i warunki, stworzone do pracy, mobilizowały w sposób szczególny. Po każdym zajęciu rozumiałyśmy coraz lepiej, jak wiele obecnie zależy od atrakcyjności i nowoczesności systemu nauczania. I mimo że pierwsza wychowawczyni musi czasem pocieszyć i przytulić, to musi też iść noga w nogę z postępem technologii multimedialnych. Dziś nie wystarczy tak niezawodna od wieków kreda i tablica... Podczas pierwszego zajęcia, które prowadził mgr Krzysztof Tkaczyk, psycholog, dowiedzieliśmy się o szansach i zagrożeniach, wynikających z korzystania z komputera, Internetu i multimediów. Zajęcia pt. Ukryty Internet prowadziła mgr Liliana Sosnowska. Uczestnikom warsztatów wskazała ogromne zasoby dydaktyczne Internetu oraz metody ich poszukiwania. Pełne podziwu jesteśmy dla nauczycieli z Lublina Janusza Woźniaka i Ewy Kołodziejczyk. Janusz Woźniak okazał się prawdziwym pasjonatem tego, co robi. Wykorzystuje Internet do zajęć gry na flażolecie, jego klasa to cała orkiestra. Specjalnie do zajęć z nami sprowadził z Lublina flażolety, różnego rodzaju bębny, dzwony i inne instrumenty, które stosuje na lekcjach. Służył przykładem nie tylko lekcji muzyki, ale też zapału do przedmiotu. Ewa Kołodziejczyk zaś na lekcjach w szkole początkowej już od jakiegoś czasu wykorzystuje multimedia. Podczas jej zajęć nauczyłyśmy się korzystać z rzutnika Epson. Wskazała na wiele możliwości wykorzystania tej techniki w szkole, wystarczy zastosować te pomoce dydaktyczne, które otrzymałyśmy w prezencie podczas zajęć. Zaprezentowany przez Grzegorza Zajączkowskiego program Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą Włącz Polskę ma na celu, promowanie pracy metodą projektów edukacyjnych i pomoc w uatrakcyjnieniu lekcji. Ponieważ jedną z wprowadzanych przez polskie ministerstwa form pomocy jest nie tylko szkolenie nauczycieli z polskich szkół na Litwie, ale też wyposażenie ich w odpowiedni multimedialny sprzęt do nauki, dlatego też podczas warsztatów szczególny akcent padł na wykorzystanie tego sprzętu podczas zajęć lekcyjnych w szkole. Zresztą tematów lekcji nie trzeba będzie tworzyć. Każda z uczestniczek otrzymała nagrania lekcji multimedialnych dla klas 1-3. Uczestniczki kursu spotkały się również z przedstawicielami MSZ i MEN, między innymi Janem Borkowskim, sekretarzem stanu w MSZ, Krzysztofem Stanowskim, podsekretarzem stanu w MSZ. W spotkaniu uczestniczyła też dr Joanna Wójtowicz, administrator BIP ORPEG PCN w Lublinie. Mirosław Sielatycki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, który również brał udział w spotkaniu, zaznaczył, że oprócz wyprawek i zakupu sprzętu dla polskich szkół na Litwie, planowane są działania takie jak edukacja ekonomiczna czy wakacyjne obozy integracyjne dla uczniów szkół polskich Podczas warsztatów nie zabrakło zajęć integracyjnych z Litwy. To podbudowuje, że wsparcie edukacji w szkołach polskich na Litwie nie jest akcją jednodniową. Wyrazy uznania jak najbardziej należą się mgr Małgorzacie Małyskiej, która nie tylko czuwała nad całą pracą kursu, uzupełniała zajęcia wykładowców, ale też służyła przykładem profesjonalizmu w dziedzinie pedagogiki wczesnoszkolnej oraz zachwyciła nas wyjątkową osobowością. Podczas zajęć z mgr Jackiem Szpunarem melodie piosenek kresowych wypełniły przestrzeń dworku w Sulejówku. Przygoda z muzyką podczas warsztatów miała ciąg dalszy w postaci wypadu do Teatru Muzycznego Roma w Warszawie, na musical wszech czasów Les Misérables w reżyserii Wojciecha Kępczyńskiego, oparty na ponadczasowej powieści Wiktora Hugo Nędznicy. Wróciłyśmy z bagażem wiedzy, pomocy dydaktycznych i wielkim zobowiązaniem, że realizacja programu wsparcia MSZ i MEN Rzeczypospolitej Polskiej dla szkół polskich na Litwie w wielkim stopniu zależy od nas, nauczycieli klas początkowych. Fot. archiwum Podczas pisania relacji z kursu krążyły mi w myślach słowa, wypowiedziane kiedyś przez wielkiego romantyka Juliusza Słowackiego, a wykute na grobie Józefa Montwiłła na wileńskiej Rossie: Niech żywi nie tracą nadziei i przed narodem niosą oświaty kaganiec. I mimo wieków, które minęły od momentu wypowiedzenia tych słów, mimo rozwoju metod nauczania i możliwości współczesnych multimediów, tylko kształcenie człowieka daje nadzieję na przytomne i godne społeczeństwo. Alina Balčiūnienė uczestniczka warsztatów Szk. Podst. im. A. Wiwulskiego

12 12 SZKOLNICTWO Edukacyjna wizyta przyjaźni 20-osobowa grupa uczniów 4c klasy Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach i dwóch opiekunów miała możliwość gościć w Polsce, w Łomży, na zaproszenie Hanki Gałązki, prezes Łomżyńskiego Oddziału Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Wyruszyliśmy w drogę z ogromną chęcią, ciekawością i nadzieją na miłe spędzenie czasu oraz zwiedzenie nowych miejscowości. Nasz pobyt trwał pięć dni, od 26 do 30 września. Spędziliśmy je bardzo treściwie. Braliśmy udział w zajęciach integracyjnych w Szkole Podstawowej nr 5. Prowadzące je Małgorzata Zawadzka i Irena Bartnik zatroszczyły się o to, aby jak najwięcej naszych uczniów zabrało głos podczas zajęć. Przedstawiciele komitetu uczniowskiego opowiedzieli o tradycjach szkoły, zaangażowali nasze dzieci do konkursu wiedzy o Polsce i za każdą trafną odpowiedź wręczali upominki. Dzieci dobrze wywiązały się z tego zadania. W szkole obchodzono Dzień Chłopaka, na zakończenie którego była zorganizowana dyskoteka, w której uczestniczyły też nasze dzieci. Ten pobyt był także czasem zwiedzania i poznawania. Mieliśmy wycieczkę po Łomży. Najwięcej radości sprawiła naszym dzieciom kilkugodzinna wycieczka po Starym Mieście, podczas której podziwialiśmy stare łomżyńskie kamieniczki. Byliśmy w Urzędzie Miejskim miasta Łomży, który znajduje się w Ratuszu. Powitała nas zastępca Prezydenta Miasta Łomży Mirosława Kluczek. Dzieci miały nawet okazję posiedzieć w krześle Prezydenta Miasta. W sali konferencyjnej oglądaliśmy film o Łomży, jego zabytkach, odbywających się tu imprezach i świętach. W końcu wizyty otrzymaliśmy prezenty. Zwiedziliśmy zabytkowy cmentarz, założony w 1801 r., modliliśmy się w Katedrze, obejrzeliśmy Sanktuarium Miłosierdzia Bożego, przy którym podczas IV pielgrzymki do Ojczyzny w 1991 r. Ojciec Święty Jan Paweł II sprawował Mszę Świętą. Byliśmy w Teatrze Lalki i Aktora. Aktorzy tego teatru opowiadali dzieciom o sztuce kukiełkowej. Uczniowie nawet mogli spróbować zagrać na scenie teatru. Jak się okazało, to wcale nie jest łatwa sztuka... Dzieci miały też okazję wstąpić do niepublicznego przedszkola Mały Artysta, do którego zaprosiła nas dyrektor tej placówki Izabela Czerniawska. To przedszkole jest bardzo dobrze wyposażone w sprzęt, pomoce dydaktyczne, zabawki. Są w nim kąciki zainteresowań oraz relaksu. Wiele radości dla dzieci sprawił także pobyt na pływalni miejskiej. Do Warszawy pojechaliśmy z przedstawicielami komitetu uczniowskiego Szkoły Podstawowej nr 5 oraz Marzeną Chętnik i Anną Zaczek. Warszawa zachwyciła nas urokiem swoich zabytków. Spacerowaliśmy uliczkami starego miasta, zwiedziliśmy Zamek Królewski, widzieliśmy Pałac Prezydenta. Niesamowitą atrakcją dla naszych dzieci była wycieczka do zoo. W powrotnej drodze od opiekunek z Łomży otrzymaliśmy słodycze i upominki. Uwieńczeniem naszego pobytu był wieczór pożegnalny. Nasi polscy przyjaciele wręczyli nam na pamiątkę pięknie wykonane laurki. My z kolei wyraziliśmy im wdzięczność swoim krótkim występem. Dni pobytu w Polsce dla nas były żywym kontaktem z polską kulturą, językiem i tradycją. Wróciliśmy pełni wrażeń i z nadzieją, że w przyszłości jeszcze nieraz spotkamy się z naszymi kolegami z Łomży podczas wspólnych wyjazdów. Nic dziwnego, że nasz pobyt się udał, organizatorami bowiem byli ludzie, którzy mają serca przepełnione dobrocią. Pragnę w imieniu dzieci, ich rodziców, dyrekcji Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego oraz swoim osobistym wyrazić Szanownej Pani Hance Gałązce serdeczne podziękowanie za sponsorowanie naszego pobytu, za jej tak bardzo skuteczną działalność, za umożliwienie dzieciom z Litwy przeżycia niezapomnianych chwil. Szczególne podziękowanie składam gronu pedagogicznemu Szkoły Podstawowej nr 5 w Łomży na czele z dyrektor Małgorzatą Pietrusewicz za stworzenie miłej atmosfery, za troskę i opiekę, jaką nas otaczano. Nie sposób wymienić nazwisk wszystkich tych, którzy byli razem z nami i pomogli nam głębiej poznać dzieje Polski. Wszystkim Wam szczere Bóg zapłać. Jadwiga Sinkiewicz wychowawczyni klasy 4c Gimn. im. J. Śniadeckiego w Solecznikach Łomża jest piękna, ale i Warszawa zachwyciła nas urokiem swoich zabytków Fot. archiwum

13 SZKOLNICTWO 13 Litewsko-polsko-niemiecki projekt matematyczny Nauczyć się przyjaźni, pracy w zespole i stać się dobrym fachowcem w swojej dziedzinie poprzez rozwiązywanie zadań matematycznych to podstawowe cele realizowanego w Szkole Technologii, Biznesu i Rolnictwa w Wojdatach projektu unijnego Comenius. W projekcie udział biorą również uczniowie z Polski i Niemiec. Centralnym przesłaniem projektu jest współpraca młodzieży. Matematyka rządzi się językiem uniwersalnym, dlatego możemy znaleźć wiele punktów wspólnych. Taki projekt daje uczniom pewne nawyki socjalne, bo chodzi o pracę w zespole. Także przyczynia się do tego, by uczniowie osiągali lepsze wyniki w nauce powiedział Rudolf Lahme, koordynator projektu ze szkoły BBSI w Osterode am Harz w Niemczech. Do powstania tego swoistego partnerskiego trójkąta litewsko-polsko-niemieckiego znacznie się przyczynił Henryk Rybacki, dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych im. Sandora Petofi w Ostródzie. Z tą uczelnią wojdacka szkoła współpracuje od lat. Finansowany przez Unię Europejską projekt matematyczny Obliczanie miejsc zerowych funkcji kwadratowej, jej zastosowanie w ekonomii i innych dziedzinach nauki startował przed rokiem. W ten sposób rozpoczęła się współpraca między szkołą w Wojdatach, zespołem szkół zawodowych w Ostródzie i szkołą BBSI w Osterode am Harz w Niemczech. Dla naszej szkoły to poważna próba i okazja do wykazania się. Cieszy, że integracja jest nie tylko na papierze, bo młodzież naprawdę się zaprzyjaźniła. Oprócz przyjaźni projekt nauczył młodzież przede wszystkim jak żyć w warunkach współczesnej Europy powiedziała Wanda Jarmałkowicz, koordynator projektu po stronie litewskiej. Zdaniem Henryka Rybackiego, uczestnicząca w projektach młodzież jest bardziej Heiko Secmann-Weymar (pierwszy z prawej) wyraził nadzieję, że projekt stanie się zaczątkiem czegoś większego otwarta, ma większe zainteresowania, zwłaszcza jeśli chodzi o dziedzinę, w której się kształci. Podobnie jak inne projekty unijne ten projekt jest również rozliczony na dwa lata. Zakończy się w maju 2012 r. Jak powiedział Rudolf Lahme, że jeszcze zbyt wcześnie jest mówić o jakichś odczuwalnych efektach, ale w ciągu tego roku powstały jednostki funkcyjne, uczniowie wymienili się zadaniami, powstały filmy wideo z projektu. Heiko Secmann-Weymar, dyrektor partnerskiej szkoły z Niemiec, zaakcentował, że zarówno w Niemczech, jak i innych krajach są cztery dość problematyczne obszary matematyka, technika, nauki przyrodnicze i informatyka. To są trudne, ale niezwykle ważne dziedziny. Uczniowie niechętnie je wybierają. Zależy nam więc na tym, by ich zachęcić. Takie projekty mają się przyczynić również do kształcenia fachowców, którzy w przyszłości będą kształcili innych fachowców. W Niemczech jest duże zapotrzebowanie na inżynierów, w ogóle specjalistów od nauk technicznych. Być może ten projekt stanie się zaczątkiem czegoś większego Rudolf Lahme składa na ręce Wandy Jarmałkowicz walizeczkę z pomocami naukowymi wyraził nadzieję Heiko Secmann-Weymar. Również nadzieję, że ta współpraca będzie trwała wyraził dyrektor wojdackiej szkoły Stanisław Hejbowicz. Cieszymy się, że możemy wziąć udział w takim projekcie. Przede wszystkim zyskaliśmy nowe przyjaźnie. Poprzez projekt poznajemy nowe kultury i oczywiście zgłębiamy matematykę mówiły zgodnie w rozmowie z Kurierem Anna Wienczo i Ewelina Radzewicz, studentki II roku kierunku kulinarnego szkoły w Wojdatach. Bardzo nas zaskoczyło na przykład to, że u nas, na Litwie, w Polsce i w Niemczech są różne sposoby rozwiązywania tych samych zadań. Podczas wspólnych zajęć o tym się przekonaliśmy każdy na swój sposób rozwiązywał zadania i otrzymaliśmy te same wyniki dzieliła się wrażeniami z zajęć w ramach projektu Anna. Goście z Niemiec przywieźli w darze dla szkoły pomoce naukowe, które, jak sami powiedzieli, bardzo często są stosowane u nich podczas zajęć i które teraz będą mogły pomóc uczniom szkoły w Wojdatach. Edyta Szałkowska Fot. Marian Paluszkiewicz

14 14 NAUKA I TECHNIKA FLESZ Drukarka, skaner i kopiarka W ofercie firmy Sharp pojawiło się nowe urządzenie wielofunkcyjne AL WH przeznaczone dla małych firm, biur domowych oraz do niewielkich przestrzeni roboczych. Przenośny, kompaktowy model Sharp AL-1035-WH stworzono z myślą o miejscach, w których z racji ograniczonej przestrzeni trudno jest ustawić duże urządzenie wielofunkcyjne lub gdy dostęp do drukarki jest niezbędny nie tylko w siedzibie firmy, ale także poza nią. Notebooki dla bardzo wymagających Samsung wprowadza na rynek najnowszą rodzinę wydajnych laptopów serię 7. Na jej trzon składają się dwa modele flagowy notebook o oznaczeniu 7 oraz laptop dla graczy 7G. Zamknięty w cienkiej, kompaktowej obudowie ze szczotkowanego aluminium jest smukły i kompaktowy. 14-calowy model waży 2,17 kg, a 15-calowy 2,31 kg przy 23,9 mm grubości. Fujifilm X10 Aparatu Fujifilm X10 pojawi się i w europejskich sklepach na początku listopada w cenie 600 dolarów. Aparat posiada niewymienny obiektyw mm. Aparat potrafi wykonywać nawet do siedmiu zdjęć na sekundę przy maksymalnej rozdzielczości. Nie zabraknie również możliwości nagrywania filmów w rozdzielczości 1080p. Za jakość zdjęć odpowiada 12-megapikselowa matryca z możliwością rejestrowania zdjęć nawet w ISO Stronę przygotowała Łucja Stankevičiūtė Wiąże się to ze specyficznym działaniem płatów czołowych. Przekonanie, że szklanka jest zawsze do połowy pełna, może być czymś pozytywnym, obniżając poziom stresu i lęku, a także sprzyjając zdrowiu i ogólnemu dobrostanowi. Może też jednak oznaczać, że z mniejszym prawdopodobieństwem podejmiemy działania zaradcze, uprawiając np. seks z zabezpieczeniem czy oszczędzając na emeryturę. Czemu więc nie uczymy się na podstawie informacji ostrzegawczych? zastanawia się dr Tali Sharot z Wellcome Trust Centre for Neuroimaging. By się tego dowiedzieć, Sharot, prof. Ray Dolan (także z Wellcome Trust) oraz Christoph Korn z Berlińskiej Szkoły Umysłu i Mózgu przeprowadzili eksperyment z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, podczas którego 19 ochotnikom przedstawiano 80 negatywnych scenariuszy, takich jak kradzież samochodu czy zdiagnozowanie choroby Parkinsona. Badanych poproszono, by oszacowali, z jakim prawdopodobieństwem dana rzecz może im się przytrafić. Po krótkiej przerwie Optymiści nie poddają się stresom naukowcy podawali, ile wynosi ryzyko dla populacji generalnej. Po zakończeniu skanowania wolontariusze wypełniali kwestionariusz dotyczący optymizmu, musieli też po raz drugi oszacować prawdopodobieństwo zaistnienia danej rzeczy w swoim życiu. Okazało się, że ludzie dokonywali większej korekty swoich oszacowań, gdy prawdopodobieństwo dla populacji generalnej było niższe od osobiście wytypowanego. Jeśli więc twierdzili, że prawdopodobieństwo zgonu na nowotwór wynosiło w ich przypadku 50 proc., a średnia dla populacji wynosiła 35 proc., to w kolejnej ocenie osobiste ryzyko określano np. na 37proc. Jeśli jednak pierwszy typ był niższy od ryzyka populacyjnego, to korekta stawała Mózg optymistów ignoruje negatywne informacje Osoby z optymistycznym podejściem do życia (czasem nawet wbrew zdrowemu rozsądkowi i rzeczywistości) mają tendencję do uczenia się wyłącznie na postawie informacji potwierdzających ich nastawienie. Kosmolog Wiaczesław Dokuczajew z Instytutu Badań Nuklearnych Rosyjskiej Akademii Nauk uważa, że w super masywnych czarnych dziurach mogło powstać życie. Jego zdaniem, najnowsze badania wskazują, że nie jest to niemożliwe. Wewnątrz czarnych dziur mogą się bowiem znajdować regiony, w których fotony są w stanie przetrwać na stabilnych okresowych orbitach. Dokuczajew specjalizuje się właśnie w badaniu tych orbit. Uczony spekuluje, że skoro istnieją tam stałe orbity dla fotonów, to nie ma powodu, dla którego nie mogłyby istnieć stałe orbity większych obiektów, np. planet. Zdaniem naukowca, życie mogłoby istnieć poza horyzontem Cauchy ego. Jednak, jako że panują tam zupełnie inne warunki, przede wszystkim występują w nim potężne siły pływowe, to ewentualne istniejące tam cywilizacje mogą być znacznie Fot. archiwum się o wiele mniejsza. Badani wydawali się ignorować obiektywne statystyki. Członkowie zespołu opowiadają, że zjawiskom tym towarzyszył ciekawy wzorzec aktywności mózgu. Przy scenariuszu ryzyko jest niższe, od oszacowanego przeze mnie następował wzrost aktywności płatów czołowych. Kiedy jednak sytuacja okazywała się gorsza od spodziewanej, to im większym optymistą był dany człowiek, tym słabiej płaty czołowe reagowały na informację o błędzie. Nasze studium sugeruje, że wybieramy informację, której słuchamy. Im większymi optymistami jesteśmy, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że wpłyną na nas negatywne informacje o przyszłości podsumowuje dr Sharot. Życie wewnątrz czarnych dziur? bardziej zaawansowane niż nasza cywilizacja. Dokuczajew nie wyklucza, że są to cywilizacje typu III na skali Kardaszewa. Byłyby one zdolne do wykorzystywania całej energii dostępnej w swojej galaktyce, czerpania jej nawet z gwiazd neutronowych czy czarnych dziur. Wnętrza czarnych dziur mogą być zamieszkane przez niewidoczne z zewnątrz, zaawansowane cywilizacje stwierdził Dokuczajew.

15 ROZRYWKA 15 Uśmiechnij się Chłopak pyta starszego kolegę: Czy głupota mężczyzny może być powodem rozwodu? Tego nie wiem, ale często jest przyczyną małżeństwa. *** Staruszek na spowiedzi: Proszę księdza, w czasie wojny ukrywałem Żyda u mnie w piwnicy. To bardzo dobry uczynek, nawet chwalebny. Ale proszę księdza, za każdy dzień musiał mi płacić 100 dolarów. To zrozumiałe, ryzykowałeś życiem, to żaden grzech. Co za ulga mówi staruszek, oddala się na parę kroków, jednak po chwili wraca i niepewnie pyta: A może powinienem mu powiedzieć, że wojna się już skończyła? *** U lekarza: Panie doktorze, czy wyleczy mnie pan z bezsenności? Tak, ale najpierw trzeba ustalić i zlikwidować przyczynę. Lepiej nie. Żona jest bardzo przywiązana do naszego dziecka. *** Pani w szkole: Czy pamiętaliście, aby przez weekend zrobić dwa dobre uczynki? Na to odzywa się Jaś: Tak. Jak przyjechałem w sobotę do cioci, to się ucieszyła, a jak następnego dnia wyjeżdżałem, cieszyła się jeszcze bardziej! *** Wnuczek pyta babcię: Babciu! Kto to jest kochanek? Rany boskie! krzyczy babcia, biegnąc otworzyć szafę. FOTODOWCIP Litery z pól ponumerowanych od 1 do 9 utworzą rozwiązanie nazwę artysty ludowego, rzeźbiącego lub malującego wizeruniki świętych. Ułożył Kazimierz Wołodko ROZWIĄZANIE KRZYŻÓWKI Z 12 PAŹDZIERNIKA Poziomo: ar, chmara, as, rywal, odznaka, ca, tal, Ibisz, aparat, akta, kolo, skaner, set, takt. Pionowo: radca, skos, szala, Piast, hrabia, smyk, brokat, awaria, Ona, ara, stołek, alasz, ort. Hasło: chłystek KALENDARIUM Czwartek (13.X) jest 286 dniem roku. Do końca roku pozostało 79 dni. Znak Zodiaku Waga. Wschód słońca Zachód Długość dnia 10 godz. 43 min. Księżyc Pełnia zmarł Tycho de Brahe (ur. 1546), astronom duński, sporządził pierwszy kompletny katalog wszystkich gwiazd widocznych gołym okiem z szerokości geograficznej Danii urodził się Rudolf Virchow (zm. 1902), niemiecki anatom, patolog i antropolog, jeden z twórców współczesnej patologii urodziła się Eugenie Cotton (zm. 1967), działaczka francuskiego i międzynarodowego ruchu kobiecego, pierwsza przewodnicząca Światowej Demokratycznej Federacji Kobiet.

16 16 TELEWIZJA 6.00 Labas rytas 9.00, Makleodo dukterys. Serialas Teisė žinoti Forumas Kultūrų kryžkelė. Menora 12.15,,Yra šalis... Patriotinių dainų konkursas Žinios 15.10,,Volkeris, Teksaso reindžeris. Veiksmo serialas 17.00,,Senis. Serialas Šiandien (su vertimu į gestų kalbą) 18.45,,Vunderkindai.lt. Jaunųjų talentų konkursas 20.25, Loterija,,Perlas Panorama 21.15, 22.15,,Mūsų dienos - kaip šventė. Estrados klasikos vakaras Sporto panorama Vakaro žinios 23.30,,Forsaitų saga. Romantinis draminis mini serialas , Gustavo enciklopedija 8.30 Kultūrų kryžkelė. Rusų gatvė 8.45, Miesto kodas 9.00 Labas rytas 11.30,,Idiotas. Draminis mini serialas Literatų gatvė Kultūros namai 13.30,,Makleodo dukterys. Serialas 14.20, 14.45, 15.35,,Šauniojo kareivio Šveiko nuotykiai Pasauliniame kare. Anim. filmas Lietuvos kronika. Tėve mūsų Veidai. LTV dokumentika Žinios Krašto spalvos Vakaro autografas 19.15,,Lyderiai. Atvira Lietuvos universitetų žinių lyga Gintarinės batutos meistrai Poezijos spektaklis 22.10,,Neskubėk gyventi. TV serialas 23.00,,Kai gandras nuvilia. Pasaulio dok Muzikos pasaulio žvaigždės Panorama 0.40 Laiko portretai. Karščiuojančios dainos 6.20,,Geniuko Vudžio šou. Anim. serialas 6.50, 13.40,,Tomo ir Džerio nuotykiai. Anim. serialas 7.20, Pričiupom! Humoro laida 7.50, 0.15 Pasaulio Gineso rekordai 8.50, Būk mano meile 9.50,,Saldi nuodėmė. Serialas Dainuok, jei gali. Muzikinis ekstremalių išbandymų šou Neišgalvoti gyvenimai. Gyvenimo būdo laida 12.10,,Mano puikioji auklė. Humoro serialas 13.10,,Draugai IX. Humoro serialas 14.10,,Drakonų kova Z. Anim. serialas 15.40,,Elenos paslaptis. Telenovelė valandos 18.45, Žinios Valanda su Rūta. Pokalbių laida Misija- grožis. Realių pokyčių projektas KK2. Infošou Dviračio šou. Humoro laida 22.30,,Superagentas Simonas. Veiksmo komedija. N Sveikatos ABC 6.30 Televitrina 7.00,,Sveikatos kodas. TV žurnalas 8.00, 19.20, 0.30,,Lietuvėlė. Humoro serialas 8.30, 20.20,,Kviečiu vakarienės. Kulinarinis realybės šou 9.00,,Lietuvos princesė. Realybės šou 10.00, 15.30,,Be namų negerai: naujas gyvenimas. Serialas 11.00, 16.30,,Margoša: moterimi negimstama. Serialas 12.00, 17.30, 1.40,,Galileo: norintiems žinoti. Populiarioji dok ,,Ekstrasensų mūšis. Sensacijų šou 13.30, 18.15,,Muchtaro sugrįžimas. Serialas 14.30,,Pragaro virtuvė. Kulinarinis realybės šou 18.00, Žinios 21.00,,Pirmas pasimatymas. TV šou 22.00,,Mergina, kuri žaidė su ugnimi. Krim. Drama. N ,,Bamba. S 6.40 Teleparduotuvė 6.55, 14.10,,Slaptasis agentas Konoras. Serialas 7.25, 15.10,,Simpsonai. Anim. serialas 7.55 Juokingiausi Amerikos namų vaizdeliai 8.55,,Meilės sūkuryje. Drama 10.00,,Svetimi. Serialas 10.30,,Drąsos kaina. Drama Lietuvos talentai Norite tikėkite, norite - ne! 13.40,,Katašunis. Anim. serialas 14.40,,Heraklis. Anim. serialas 15.40,,Aurora. Drama 16.40,,Meilės triumfas. Drama Ką manai? Pokalbių laida Susitikime virtuvėje. Kulinarijos laida TV3 žinios 19.10,,Naisių vasara. Drama Paskutinė instancija. Publicistikos laida 20.30,,Žvaigždė policininkas. Realybės drama 21.00,,Moterys meluoja geriau. Serialas TV3 vakaro žinios 22.00,,Kobra 11. Nuotykių serialas 23.00,,Kaulai. Krim. serialas 24.00,,Nepažįstamieji. Drama. N ,,Anarchijos vaikai. Krim. drama. N ,,Įstatymas ir tvarka. Operatyvinių tyrimų skyrius. Drama. N ,,Galaktikos kovos. Fantast. serialas 6.54, TV parduotuvė 7.10 Teletabiai 8.10, 10.50, 20.25, 23.00,,Griūk negyvas!. Humoro laida 8.35,,Negaliu tylėti. Pokalbių laida 9.40, 22.25,,Super L.T.. Pramoginė laida 10.15, 15.25,,Pora kaip tvora. TV serialas 11.15, 16.05,,Kas tu toks?. TV žaidimas 12.05, 21.00, Reporteris 13.30,,Nėštumo paktas. Drama 16.00, Žinios 17.20, Lietuva tiesiogiai 17.50, 20.50, 23.35, 2.20,,Naujienošana. Humoro laida VTB Vieningoji lyga. Mariupolio,,Azovmaš (Ukraina) - Vilniaus,,Lietuvos rytas (Lietuva). Per pertrauką - Žinios minučių. Informacinė laida 0.40,,Santa žudikas. Siaubo. S 8.05, Teleparduotuvė 8.40,,Nerealių draugų namai. Anim. serialas 9.10,,Betmeno nuotykiai. Anim. serialas 9.35,,Džekio Čano nuotykiai. Anim. serialas 10.05,,Superdidvyrių komanda. Anim. serialas 10.30,,Jos vardas Nikita. Nuotykių serialas 11.30,,Meilės sparnai. Telenovelė 12.30,,Keršto bučiniai. Telenovelė 13.30,,Indiškos aistros. Telenovelė 6.00,18.00 Особое мнение. Экономические новости Мультфильмы Вечерние новости из Америки. 9.00,15.00, 2.00 Русский шоколад УГРО-2. Выбор Страна и люди В круге света Мультфильм Гелли и Нок ,1.00 Особое мнение , 5.00 Тайны следствия-4. Истинные ценности , 4.00 Кейс Полный Альбац , 3.00 УГРО-2. Тригорский Отелло Сейчас в мире Худ. ф. Храни меня, мой талисман Телеканал Доброе утро Жить здорово! 11.00, Новости (с субтитрами) Хочу знать Модный приговор Другие новости Понять. Простить , 5.45 Обручальное кольцо Давай поженимся Вечерние новости (с субтитрами) , 1.05 Участковый детектив Пусть говорят Время. Литовское Время Новости спорта + Погода (на рус. яз.) , 4.50 Охотники за бриллиантами, заключ. с Человек и закон Ночные новости , 6.50 Литовское Время + Новости спорта + Погода (на лит. яз.) Федеральный судья Звездолёт Худ.ф. Скверный анекдот Худ.ф. Искренне Ваш Музыкальный проект 6.25,17.00 Одна любовь души моей 7.25, Панорама. 8.05, Любовь как любовь. 9.00, 12.00, 15.00, 18.00, Новости Спорт-кадр. 9.40, Белорусское времечко Синематека Новости Союзного государства Земельный вопрос Не бойся, я с тобой!, 1 с У рэху iменi твайго Каждый имеет право быть разным , Знахарь Земельный вопрос Музыкальная мельница Смешное времечко Тысячелетие Деловая жизнь Преступление века Каранi Мински минчане Сфера интересов Песни Победы Не бойся, я с тобой!, 2 с Утро России Маршрут милосердия ,13.00,15.00,19.00 Вести С новым домом!. Токшоу О самом главном! Ток-шоу , 0.40 Кулагин и партнёры , 3.55 Вести - Москва Вести - спорт , Чокнутая Вести - Москва Дежурная часть Когда её совсем не ждёшь Слово женщине , 4.05 Ефросинья. Продолжение Прямой эфир Дом у большой реки Поединок, Программа В.Соловьева Вести Профилактика Вести. ru Детектив Огарёва, Фирменная история Нина Час суда. 9.05, Право на любовь , 0.30 Новости , 0.50 Провинциалы Люди Шпака ,19.50 Званый

17 TELEWIZJA ,,Meilė ir kančia. Telenovelė 16.00, 23.30,,Atskalūnas. Serialas Daktaras Ozas. Šeimos gydytojo patarimai 18.00,,Nauja pradžia. Serialas 19.00,,Alisa. Širdžiai neįsakysi. Serialas 20.00,,Įstatymas ir tvarka. Nusikaltimo motyvai. Serialas 21.00,,Pavojingasis Deivisas. Detektyvinė komedija 22.30,,Trauma. Veiksmo serialas 9.25, Teleparduotuvė 10.05, 16.00,,Angelas. Fant. veiksmo serialas 11.05, 17.00,,Medikopteris. Veiksmo drama 12.05, 18.00,,Kaulai. Krim. drama 13.00, 20.00,,Kaip aš susipažinau su jūsų mama. Komedija 14.00, 21.00,,Naša Raša. Humoro serialas 15.00, 23.20,,Gordono Ramzio virtuvės košmarai. Kulinarinis šou 19.00, 0.20,,CSI Majamis. Krim. serialas 21.30,,Abejonių šešėlis. Trileris 1.10,,Futurama. Anim. serialas 7.00, Rezydencja - serial 7.35 WOK - wszystko o kulturze 8.25 Smaki czasu z Karolem Okrasą 9.00 Gwiezdny pirat - serial 9.30 Pytanie na śniadanie Dzika Polska 12.25, Barwy szczęścia - serial 13.00, 20.30, 2.30 Wiadomości 13.15, 19.20, 1.45 Plebania - serial Złotopolscy - serial M jak miłość - serial 15.15, Polonia Szansa na sukces Program publicystyczny Szczęśliwa Teleexpress Zestrzelony nad Czechosłowacją - dok , 2.15 Miś Uszatek - serial Nowa - serial Egzamin z życia - serial 0.25 Lotnicy kosmonauci - dok Badacze natury - dok Glina - serial 6.40 Na Wspólnej - serial 7.10, 7.40 B jak brzydula - serial 8.10, Kuba Wojewódzki - talk show 9.10, Ostry dyżur - serial 10.10, Czerwony Orzeł - serial 11.20, Punkt krytyczny - serial Telezakupy 13.55, Usta usta - serial 18.05, Przyjaciele - serial Wielka heca Bowfingera - komedia Uciekająca panna młoda - komedia 1.20 Bezimienni - serial 2.20 Arkana magii - rozrywka 6.35 Telezakupy 7.00 Kawa czy herbata? 9.00, 13.00, 16.00, Wiadomości 9.05 Pogoda poranna 9.10 Polityka przy kawie 9.20 Telezakupy 9.55 Lippy and Messy - DO-BE-DO Domisie - program dla dzieci Mysia Klinika i Doktorek Humorek - program dla dzieci Jak to działa - magazyn Młodzi konstruktorzy - program edukacyjny A mnie się uda My Wy Oni - magazyn Agrobiznes To się opłaca - magazyn ZUS dla ciebie - program poradnikowy Natura w Jedynce - Dziki nowy świat - film dok , Plebania - telenowela 15.25, Klan - telenowela Program publicystyczny Moda na sukces - serial EUROexpress - magazyn Teleexpress Pogoda 19.25, Pogodni - serial interaktywny Jaka to melodia? - teleturniej muzyczny Zabawy z LIPPY AND MESSY - język angielski dla dzieci Wieczorynka Ojciec Mateusz - serial kryminalny Rezydencja - serial Sprawa dla reportera Namiętność - dramat 2.05 Determinator - serial kryminalny 3.05 S. O. S. - serial 6.25 Sekcja telenowela dok Egzamin z życia - serial 7.45 Telezakupy 8.30 Na dobre i na złe - serial 9.30 Pytanie na śniadanie Obok nas - magazyn 12.15, 0.40 Pogodni - serial interaktywny Pożyteczni.pl 12.55, Jeden z dziesięciu - teleturniej Sąsiedzi - serial komediowy 14.00, Barwy szczęścia - serial obyczajowy Postaw na milion - teleturniej 15.40, 16.05, Wiadomości z drugiej ręki - serial Panorama Kraj Poziom magazyn Panorama Sport--telegram Polska bez fikcji dni - reportaż Dr House - serial obyczajowy Felieton Kocham Kino Rozstania i powroty - film obyczajowy 0.50 Intrygi i kłamstwa - serial obyczajowy 1.45 Opętani przez złe moce - film dok Oszustwa i kłamstwa - film kryminalny 9.00, 11.00, 15.00, 17.20, Informacje kulturalne 9.15 Utwory Grażyny Bacewicz - Kwartet Śląski cz.1 - koncert Miniatury muzyczne - Aleksandra Chacińska śpiewa arię z opery Manon Lescaut Giacomo Pucciniego Pod batutą Krzysztofa Pendereckiego. Antonin Dvorak VIII Symfonia G - dur op koncert Romanca o zakochanych - dramat Fangor - notatki z wystawy - film dok Dwie strony obrazu - Jan Dobkowski - cykl dok Śladami złodziei aniołów - Rubens z Kalisza - reportaż Kobiety czekają - dramat Od A do Z - Kora od A do Z - film anim , Studio Kultura Łowcy bomb - film dok Dwie drogi - film Club Date. Pixies w Bostonie - koncert Limuzyna Daimler - Benz - film sensac Film dok Pociąg grozy - horror ужин Жадность , Фантастические истории Настоящие Красиво жить Следаки , Экстренный вызов Формула стихии Звёздные истории Настоящие Конный спорт. Кубок наций Футбол. Евро Футбол. Евро Обзор матчей , 1.45 Теннис Бойцовский клуб Бойцовский клуб. Тотальный нокаут Боевые искусства , 0.40 Про рестлинг. 7.00,16.35 Демонтаж. 7.25,12.00, 2.55 Действительно большие вещи. 8.20, 19.00, 5.10 Как это устроено? 8.50, 15.40, 19.30, 5.40 Как это сделано? 9.15, Лаборатория спецэффектов , 18.00, 3.50 Разрушители легенд Рёв моторов на Моtor City Смертельный улов Братья по трясине , 20.00,1.00 Тор Gеаr Рыба-меч: жизнь на крючке , 2.00 Парни с пушками Самые трудные военные профессии Боевые машины Молниеносные катастрофы Настроение. 8.10,13.55 Энциклопедия Мультфильм Волшебный клад. 8.35,1.45 Врачи. 9.20,15.25, 4.35 Градъ-город. 9.35, 16.45, Две звезды Человек в Большом городе , 14.30, 17.30, 20.30, События ,17.50,0.35 Огонь любви , 1.20 Док. с. Сыщики века , 3.15 Избранники , Док. ф. Пивной путч Адольфа Гитлера , Док. с , 3.25 Рго жизнь Взрослые люди Деловая Москва , Петровка, Док. ф , 3.00 Док. с рассказ о кино , 4.50 Сердцу не прикажешь , 5.35 Мультфильм Вересковый мёд Место для дискуссий Док. ф. Дар бесценный. Обретение Прогнозы Дачный ответ. ; 8.35,14.35,17.35,1.55 Обзор. Чрезвычайное происшествие. 9.00, 12.00, 15.00, 18.00, Сегодня Медицинские тайны До суда Суд присяжных Судебный детектив Центр помощи Анастасия Прокурорская проверка Говорим и показываем Лесник Глухарь. Возвращение Зверобой Женский взгляд Проклятый рай Лучший город Земли Убийство свидетеля Худ. ф. Побег на край света Худ. ф. Чапаев Комедия Комета Худ. ф. Пиковая дама , Худ. ф. Завещание Сталина , Худ. ф. Белое проклятье , 0.05 Худ. ф. Любимая девушка , 1.40 Худ. ф. Вдовы , 3.15 Худ. ф. Игрок.

18 18 OGŁOSZENIA SPRZEDAŻ Ciągle sprzedajemy kleje, tynki, farby, styropian dla ocieplenia domów. Vilnius, tel.: , , Polska Szkoła Średnia im. św. Urszuli Ledóchowskiej w Czarnym Borze zatrudni nauczyciela matematyki w niepełnym wymiarze godzin. Zwracać się do sekretariatu pod nr tel.: lub Sprzedam kamienie polne idealne na skalniaki, podmurówki, elementy ogrodzeń, ozdoby ogrodów. Załadunek oraz transport we własnym zakresie. Cena 70 Lt /tona. Tel Wyprzedaż owiec na hodowlę i na mięso. Tel.: , PRACA Perspektywiczna praca dla młodych i komunikatywnych osób. Szkolenia. Kariera. Doświadczenie nieobowiązkowe. Tel ( ) Tel (w weekend po 17.00) Konkurs Europa na co dzień Europejska Fundacja Praw Człowieka serdecznie zaprasza do udziału w kreatywnym konkursie Europa na co dzień, który ruszył już od poniedziałku 3 października. Nagrodą główną jest lekki i energooszczędny, 13 calowy notebook, do wygrania również odtwarzacze mp3 i mp4, gry planszowe, wyjątkowe książki oraz wiele innych nagród. Wystarczy wykorzystać wyobraźnię i wykazać się kreatywnością, aby zdobyć atrakcyjne nagrody. Motywem przewodnim konkursu jest hasło Europa na co dzień. Zapraszamy uczniów klas 1-4 do tworzenia prac plastycznych na wskazany temat, natomiast uczniowie klas starszych i studenci mają za zadanie wykonać pracę w technice dowolnej (esej, film, zdjęcie, komiks etc.). Podczas konkursu Europa na co dzień młodzież szkolna i studenci mieszkający na Litwie poprzez samodzielną naukę oraz poszukiwanie informacji będą mieli możliwość głębiej poznać instytucje Unii Europejskiej, prawo międzynarodowe oraz prawa człowieka. Konkurs jest organizowany przez Europejską Fundację Praw Człowieka na zlecenie Kancelarii Senatu w ramach zadania: opieka nad Polonią i Polakami za granicą w 2011 r., dzięki pomocy Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie. Wsparli nas również: Wydział Konsularny Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Wilnie, firma Kamratas (dystrybutor gier planszowych GRAN- NA), Fundacja Nowoczesna Polska, Instytut Polski w Wilnie, firma Mylida, LOTOS, hotel RunMis. Patronat nad konkursem objęły: Wydział Konsularny Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Wilnie, Kurier Wileński, Samorząd Rejonu Wileńskiego, Samorząd Rejonu Solecznickiego, Wilnoteka, Radio Znad Willi, Filia Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie, Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy, Forum Rodziców Szkół Polskich, Macierz Szkolna, Dom Kultury Polskiej w Wilnie. Termin nadsyłania prac 20 listopada Więcej informacji o konkursie, a także regulamin na stronie fundacji

19 Mieszkańcy wsi się złożyli na hotel Gigantyczny drapacz chmur w chińskiej wiosce W wiosce Huaxi w Chinach oddano do użytku drapacz chmur, w którym znajduje się 74-piętrowy hotel. Koszt jego budowy w dwóch trzecich pokryli mieszkańcy. Huaxi leży w prowincji Ciangsu. Jest uważana za najbogatszą wioskę w Chinach. Drapacz chmur ma 328 metrów wysokości i 74 piętra. Dwie trzecie kosztów budowy, ok. 470 mln dolarów (ponad 1,1 mld Lt), pokryli mieszkańcy. Złożyła się prawie każda rodzina. W budynku mieszczą się m. in. pięciogwiazdkowy hotel i ekskluzywne sklepy, na dachu znajduje się basen. Budowa wieżowca zaczęła się w 2007 roku, a zakończyła się na 50-lecie wioski Huaxi. Chińczycy budynek nazywają symbolem kolektywizmu. Wioska bogaczy Huaxi leży 200 km od Szanghaju. Twórcą jej sukcesu był w latach 60. sekretarz partyjny Wu Renbao, który postanowił oficjalnie przytakiwać komunistycznym władzom, a po cichu założył fabrykę nylonu. Włożył w nią swoje oszczędności i namówił do tego resztę wioski. Za zarobione pieniądze zbudowali następne fabryki. Na ryżowiskach powstały hale produkcyjne, pola zamieniły się w magazyny i w latach 80. Huaxi była już ciągiem fabryk. Po reformach Deng Xiaopinga mieszkańcy zarejestrowali swoją wieś jako spółkę, obecnie notowaną na giełdzie. Wciąż lwią część zarobków i należnych im dywidend przeznaczają na nowe inwestycje. Zadziwiający wyczyn 84-latka Amerykański turysta Richard Byerley ustanowił rekord świata, zdobywając w 84. roku życia, najwyższą górę Afryki Kilimandżaro. Fot. archiwum Teraz mieszkaniec stanu Waszyngton ma wszelkie powody, by jego nazwisko zostało umieszczone w Księdze Rekordów Guinnessa. Byerley na najwyższą górę Afryki wspinał się w towarzystwie miejscowych przewodników, tragarzy i dwóch wnuków. W czasie ekspedycji 84-latek nie miał żadnych problemów ze zdrowiem. Do tej pory najstarszą osobą, która zdobyła Kilimandżaro, był brytyjski profesor George Solt, który w ubiegłym roku wspiął się na afrykański szczyt w wieku 82 lat. Kilimandżaro (5895 m n.p.m.) to najwyższy szczyt Afryki i jeden z najwyższych samotnych masywów. Leży w Tanzanii przy pograniczu z Kenią. Inf. agencyjne A PROPOS Mamy w głowie kilka komputerów W głowie mamy kilka komputerów, a nie jeden w ten sposób teorię inteligencji wielorakich tłumaczy prof. Howard Gardner z Uniwersytetu Harvarda. Według niego, mamy kilka inteligencji. Według Gardnera, standardowa teoria inteligencji, badanej za pomocą testów IQ, zakładała, że mamy w głowie tylko jeden komputer, który albo pracuje dobrze, albo nie. Jego zdaniem, nie jest to teoria właściwa. Osoba, uznana za inteligentną w szkole/pracy, może mieć problemy w lesie czy na giełdzie papierów wartościowych. Moje podejście zakłada, że mamy kilka komputerów, może siedem, może dziesięć. Niektóre mogą pracować wydajnie, a inne mniej. Według Gardnera, istnieje inteligencja językowa, silna u poetów, logiczno-matematyczna charakterystyczna dla naukowców, inteligencja muzyczna rozwinięta u kompozytorów i kinestetyczna u tancerzy i chirurgów. Inteligencja przyrodnicza pomaga rozróżnić rodzaje roślin czy chmur, wizualno-przestrzenna jest typowa dla pilotów i żeglarzy. Inteligencja interpersonalna pomaga w kontaktach z innymi ludźmi, a intrapersonalna jest typowa dla osób o szczegółowej, trafnej samowiedzy. Badacz uważa, że być może jest też inteligencja cyfrowa. Każdy z nas jest w stanie zidentyfikować różne dary, talenty, uzdolnienia. Ale zwykle mamy tendencję do oddzielania tego od inteligencji. Udało mi się zanegować główny pogląd na temat inteligencji poprzez to, że włączyłem te różne zdolności, jak zdolność muzyczna, i nazwałem je inteligencjami powiedział. Naukowiec podkreślił, że ważne jest, iż te różne inteligencje w różny sposób można stymulować. Wymienił dwa ważne aspekty edukacyjne teorii: indywidualizację i pluralizację. Według indywidualizacji, każde dziecko jest inne i trzeba znaleźć najlepszy dla niego sposób uczenia i oceny tego, czego się nauczyło. Idea pluralizacji natomiast polega na tym, by uczyć w różny sposób. Jednego tematu można uczyć poprzez dzieła sztuki, odgrywanie scenek, opowiadanie historii czy łamigłówki logiczne. Każdy, kto mówi, że jest tylko jeden sposób nauki danego tematu, jest złym nauczycielem. Jeśli każdego tematu będziemy uczyć w różny sposób, to wyniki będą doskonałe, bo dotrzemy do większej grupy dzieci powiedział. Gardner zaznaczył, że inteligencji wielorakich nie można sprawdzić przy pomocy testów rozwiązywanych długopisem na kartce; trzeba obserwować dzieci czy dorosłych w różnych sytuacjach. Mamy w głowie kilka komputerów, niektóre mogą pracować wydajnie, a inne mniej Fot. archiwum

20 20 A PROPOS... Dziewczyna»Kuriera Wileńskiego«Miss Polka Litwy 2012 POGODA Koniec tygodnia ma być chłodny z nocnymi przymrozkami. Dzisiaj zachmurzenie z przejaśnieniami, przelotne opady. Wiatr północno-zachodni i zachodni w porywach do 18 m/s. Temperatura 6-11 stopni. Jutro miejscami krótkotrwałe opady, możliwy mokry śnieg. Temperatura w nocy 1-6, na wybrzeżu do 8, lokalne przymrozki do minus 2 stopni. W dzień od 6 do 11 stopni. Każda piękna i każda różna, tak jak różne i piękne są pory roku... Najpierw finalistki ukazały się widzom w pięknej scenerii kwitnącej wiosny pod zachwycającą muzykę Cztery pory roku Vivaldiego. Tak było na finale konkursu Dziewczyna»Kuriera Wileńskiego«Miss Polka Litwy Konkursu, który od lat jest ten sam, a jednak za każdym razem inny, coraz nowszy, barwniejszy, bogatszy. Jednego roku na scenie ożyła Wenecja, w drugim scenę okupowały prześliczne piratki. Rokrocznie zmienia się scenariusz, ale nie zmieniają się założenia i warunki tego tradycyjnego, najbardziej popularnego konkursu naszego pisma oczekiwanego nie tylko przez panów, ale i przez wszystkich widzów, no i oczywiście przez same uczestniczki. Aby wziąć udział w tegorocznym konkursie, należy wypełnić kupon (który zamieszczamy poniżej) i do dnia 7 listopada br. wraz ze zdjęciem przysłać na adres redakcji: Birbynių 4a, Vilnius-30 z dopiskiem: Konkurs Dziewczyna»Kuriera Wileńskiego«Miss Polka Litwy Fotografie można przynieść również osobiście. Jeżeli chętna do udziału kandydatka nie dysponuje zdjęciami, redakcyjny fotograf wykona je nieodpłatnie. Fotografie można również przysłać na adres owy: reklama@kurierwilenski.lt. Więcej informacji na temat konkursu Dziewczyna»Kuriera Wileńskiego«Miss Polka Litwy 2012 można uzyskać pod nr tel W listopadzie odbędzie się pierwsze spotkanie z uczestniczkami konkursu. Redakcja Dziewczyna»Kuriera Wileńskiego«Miss Polka Litwy 2012 Prosimy o wypełnienie kuponu i dołączenie go do zdjęcia Imię Nazwisko Data urodzenia Adres, telefon O sobie Zajął 3. miejsce w maratonie. Zabrali mu medal, bo... Kolejny przykład na to, że kłamstwo ma krótkie nogi. Rob Sloan zajął trzecie miejsce w maratonie odbywającym się w brytyjskiej miejscowości Kielder. Był świetny czas (2:51), medal, gratulacje i uśmiechy. Na tym by się skończyło, gdyby nie mały szczegół inni zawodnicy nie mogli sobie przypomnieć, by Rob ich wyprzedzał. Ponadto jako jedyny zawodnik osiągnął lepszy wynik w drugiej niż pierwszej części biegu. Brytyjscy naukowcy wyruszają w jedną z najciekawszych wypraw polarnych ostatnich czasów. Głęboko pod lodami Antarktydy będą szukać śladów pradawnego i obecnego życia. Antarktyda jest krainą lodu, ale głęboko pod powierzchnią znajdują się jeziora. Były one odcięte od powierzchni przez setki tysięcy, może nawet milion lat. Teraz naukowcy chcą wyżłobić trzykilometrowy tunel i dotrzeć Dotknięty tymi oskarżeniami mężczyzna nie krył oburzenia. Jestem zdenerwowany i zły z powodu tych oszczerstw. To śmieszne twierdził. Okazało się, że jednak nie takie śmieszne. Przyciśnięty do muru w końcu przyznał, że po 32 kilometrach poczuł zmęczenie i... podjechał autobusem. Znaleźli się świadkowie, którzy widzieli, jak 31-latek skrywa się za drzewem i tuż przed metą wskakuje na trzecią pozycję. Pomysłowemu biegaczowi odebrano medal. Został również wykluczony ze swojego klubu Sunderland Harriers. Prawdopodobnie nie będzie też mógł brać udziału w kolejnych maratonach. Sprawiedliwości stało się zadość. Medal trafił do Stevena Cairnsa, który nie kryje rozgoryczenia postawą biegacza. Na swoim profilu na Facebooku napisał: Przez cały czas byłem trzeci, ale jakimś cudem po przekroczeniu mety byłem czwarty. On ukradł mi moją chwałę i chwile na podium pisze. Chęć zwycięstwa jest tak silna, że z pewnością jeszcze wiele razy usłyszymy o podobnych zdarzeniach. Szukają życia na Antarktydzie do tajemniczego jeziora Ellsworth. Jeśli wszystko się uda, dokonamy przełomu w badaniach nad życiem, a także odkryjemy historię zachodniej Antarktydy mówi jeden z autorów programu, profesor Martin Siegert z Uniwersytetu Edynburskiego. Przy okazji eksperci chcą sprawdzić, czy kiedykolwiek w historii lody Antarktydy stopniały i czy może zdarzyć się to ponownie. To pomoże w badaniach nad zmianami klimatu. Inf. agencyjne