USTAWA. z dnia r.

Transkrypt

1 USTAWA z dnia r. o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Art. 1. W ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z 2009 r. Nr 76, poz. 641 oraz z 2010 r. Nr 107, poz. 679) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 3: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. W razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej innych niż wymienione w wykazie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia może ogłosić, w drodze rozporządzenia, zakażenie lub chorobę zakaźną oraz, o ile jest znany, wywołujący je biologiczny czynnik chorobotwórczy., b) uchyla się ust. 4; 2) po art. 3 dodaje się art. 3a w brzmieniu: Art. 3a. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia: 1) kryteria rozpoznawania, na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, zakażenia lub choroby zakaźnej; 2) rodzaje badań laboratoryjnych lub dodatkowych niezbędnych do potwierdzenia rozpoznania; 3) procedury postępowania świadczeniodawców w przypadku wykrycia określonego biologicznego czynnika chorobotwórczego. 2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia będzie brał pod uwagę konieczność: 1) zapewnienia porównywalności informacji zbieranych na potrzeby krajowego oraz międzynarodowego nadzoru epidemiologicznego; 2) zapobiegania przeniesieniu zakażenia na osoby szczególnie narażone na zakażenie; 1

2 3) zapobiegania powstawaniu lekooporności biologicznych czynników chorobotwórczych. ; 3) w art. 5 w ust. 1: a) pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:,,2) poddawania się szczepieniom ochronnym, przedekspozycyjnemu albo poekspozycyjnemu profilaktycznemu stosowaniu produktów leczniczych lub leczeniu; 3) poddawania się nadzorowi epidemiologicznemu, kwarantannie, izolacji lub hospitalizacji;, b) po pkt 3 dodaje się pkt. 3a w brzmieniu: 3a) powstrzymania się od przebywania w miejscach publicznych;, c) pkt 6 otrzymuje brzmienie: 6) zaniechania wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby; ; 4) w art. 8 w ust. 1 pkt 2 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Koszty laboratoryjnego badania sanitarno-epidemiologicznego wykonywanego u osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest wojewoda, bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego."; 5) w art. 11 w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie: 3) opracowanie, wdrożenie i nadzór nad procedurami zapobiegającymi zakażeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych; ; 6) po art. 16 dodaje się art. 16a w brzmieniu: Art. 16a. 1. Kierownicy zakładów opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych, a także osoby inne niż udzielające świadczeń zdrowotnych podejmujące czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, są obowiązani do zapewnienia dekontaminacji: 1) skóry i błon śluzowych lub innych tkanek; 2) pomieszczeń oraz przedmiotów, które mogą być źródłem zakażenia, w szczególności wyrobów medycznych oraz urządzeń, narzędzi lub materiałów związanych z prowadzoną działalnością; 2

3 2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do opracowania, wdrożenia i nadzoru nad procedurami dekontaminacji, o których mowa w ust Dekontaminacja może być przeprowadzana w ramach działalności podmiotów, o których mowa w ust. 1, lub zlecana podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług dekontaminacji. 4. Minister właściwy do spraw zdrowia może, w drodze rozporządzenia, określić: 1) rodzaje sterylizatorni oraz szczegółowe wymagania dla nich oraz innych pomieszczeń, w których wykonywana jest sterylizacja, 2) warunki przeprowadzania, kontrolowania skuteczności oraz dokumentowania procesu dekontaminacji, 3) warunki transportowania i przechowywania przedmiotów poddanych dekontaminacji, 4) sposoby postępowania mające na celu zapobieganie przeniesieniu zakażeń w sterylizatorniach lub innych pomieszczeniach, w których wykonywana jest sterylizacja, 5) szczegółowe wymagania wobec osób wykonujących lub nadzorujących proces dekontaminacji, 6) szczegółowy sposób i tryb przeprowadzania kontroli podmiotów, o których mowa w ust. 1, w zakresie przestrzegania przez nie wymagań, o których mowa w pkt 1-5 z uwzględnieniem rodzajów udzielanych świadczeń zdrowotnych lub prowadzonej działalności. ; 7) w art. 18 w ust. 11: a) pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) sposób przechowywania szczepionek stanowiących rezerwę przeciwepidemiczną kraju, b) zdanie końcowe otrzymuje brzmienie: - uwzględniając konieczność stworzenia systemu stałego zaopatrzenia podmiotów wykonujących szczepienia ochronne i zapewnienie ochrony zdrowia publicznego., 8) w art. 21: 3

4 a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje niepożądany odczyn poszczepienny, ma obowiązek, niezwłocznego, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od podejrzenia lub rozpoznania jego wystąpienia, zgłoszenia tego faktu świadczeniodawcy, który wykonał szczepienie oraz państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca powzięcia podejrzenia lub rozpoznania jego wystąpienia, b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu: 1a. Świadczeniodawca, który wykonał szczepienie, uzupełnia formularz zgłoszenia o dane i okoliczności związane ze szczepieniem przekazuje go państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu ze względu na miejsce wykonania szczepienia. 1b. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny, nie później niż po upływie godziny od otrzymania zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, powiadamia o nim niezwłocznie Głównego Inspektora Sanitarnego, wskazaną przez niego jednostkę specjalistyczną oraz wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego., c) ust. 8 otrzymuje brzmienie: 8. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 1) rodzaje niepożądanych odczynów poszczepiennych i kryteria ich rozpoznawania na potrzeby nadzoru epidemiologicznego oraz jednostki, o których mowa w ust. 2, o zakres ich powiadamiania ze względu na rodzaj niepożądanego odczynu poszczepiennego, 2) sposób zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych, 3) wzór formularza lub wzory formularzy zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych, 4) sposób prowadzenia rejestru zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych, udostępniania danych nim objętych oraz okres ich przechowywania - mając na względzie jednolitość rodzajów rozpoznawanych niepożądanych odczynów poszczepiennych, zapewnienie skutecznego nadzoru epidemiologicznego w zakresie ich występowania oraz zasady współczesnej wiedzy medycznej. ; 9) w art. 24: 4

5 a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ośrodki referencyjne i jednostki badawczo-rozwojowe współdziałają w celu zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, rozpoznawania i monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz zapewnienia systemu wczesnego powiadamiania o zagrożeniu epidemicznym w kraju., b) w ust. 2 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: W przypadku powzięcia podejrzenia albo rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej, określonych na podstawie ust. 3 pkt 2 lub art. 32c, zgonu z ich powodu, a występujących wśród żołnierzy, funkcjonariuszy i pracowników jednostek oraz osób objętych zakresem działania tych inspekcji, między podmiotami, o których mowa w ust. 1, mogą być przekazywane, w formie papierowej lub elektronicznej, dane tych osób, zawierające:, c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw rolnictwa mogą określić, w drodze rozporządzenia: 1) formy i tryb współdziałania między organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej oraz ośrodkami referencyjnymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi, 2) sposób wykorzystania sił i środków posiadanych przez organy, o których mowa w ust. 1, 3) wykaz zakażeń i chorób zakaźnych, o których mowa w ust. 2, 4) sposób udostępniania danych, o których mowa w ust. 2, oraz okres ich przechowywania 5

6 - uwzględniając konieczność zapewnienia skutecznego nadzoru epidemiologicznego oraz zapobiegania i zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych. ; 10) w art. 27: a) w ust. 1: - wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: 1. Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje zakażenie, zachorowanie lub zgon z powodu choroby zakaźnej, określonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 9 pkt 1 lub art. 32c, ma obowiązek, niezwłocznego, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od chwili podejrzenia lub rozpoznania, zgłoszenia tego faktu:, - pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu lub państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej lub, b) ust. 7 otrzymuje brzmienie: 7. Koszty dokonywania zgłoszeń podejrzeń lub rozpoznań zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest wojewoda.", c) ust. 8 otrzymuje brzmienie: 8. W przypadku powzięcia podejrzenia zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lub zgonu z powodu takiej choroby członka załogi lub pasażera odbywającego podróż międzynarodową, dowódca statku powietrznego, kapitan statku morskiego, kierownik środka transportu drogowego oraz pilot wycieczki i przewodnik turystyczny jest obowiązany do niezwłocznego zgłoszenia tego faktu, dostępnymi środkami łączności państwowemu powiatowemu lub granicznemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla planowanego miejsca przekroczenia granicy państwa albo portu lotniczego lub morskiego, a jeżeli zachorowanie lub zgon nastąpił już po przekroczeniu granicy państwowemu powiatowemu lub granicznemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca powzięcia podejrzenia., d) w ust. 9 pkt 7 otrzymuje brzmienie: 6

7 7) tryb finansowania oraz stawki ryczałtowe refundacji kosztów zgłoszeń, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz sposób i terminy rozliczeń ; 11) w art. 29: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Kierownik laboratorium wykonującego badania w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 pkt 1 lub art. 32c, ma obowiązek: 1) zgłoszenia dodatniego wyniku badania w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin od chwili jego uzyskania, państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla siedziby laboratorium lub podmiotom określonym na podstawie ust. 7 pkt 2; 2) w przypadku określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 pkt 1 lub art. 32c, przekazania badanego materiału lub wyizolowanego biologicznego czynnika chorobotwórczego podmiotom określonym na podstawie art. 9 ust. 2 w celu weryfikacji wyników badań., b) ust. 6 otrzymuje brzmienie: 6. Koszty dokonywania zgłoszeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest wojewoda."; 12) art. 32 otrzymuje brzmienie: Art W przypadku uzyskania danych lub innych informacji o przypadkach lub podejrzeniach zakażeń, zachorowań lub zgonów z powodu choroby zakaźnej państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny, kierując się własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego oraz wytycznymi państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia, niezwłocznie sprawdza lub weryfikuje uzyskane informacje, a następnie, w razie potrzeby, przeprowadza dochodzenie epidemiologiczne oraz podejmuje czynności mające na celu zapobieganie oraz zwalczanie szerzenia się zakażeń i zachorowań na tę chorobę zakaźną. 2. Źródła danych i informacji, o których mowa w ust. 1, stanowią zgłoszenia, o których mowa w art. 27 ust. 1, art. 27 ust. 8, 7

8 art. 29 ust. 1 pkt 1, dane uzyskane z indywidualnego nadzoru epidemiologicznego, dane przekazane przez punkty kontaktowe wspólnotowych i międzynarodowych systemów wczesnego ostrzegania oraz dane i informacje pochodzące z innych źródeł, w szczególności dotyczące ognisk epidemicznych zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną. ; 13) po art. 32 dodaje się art. 32a - 32c w brzmieniu: Art. 32a. 1. Państwowy inspektor sanitarny lub Główny Inspektor Sanitarny, w związku z prowadzonym przez niego dochodzeniem epidemiologicznym, może żądać udostępnienia informacji o: 1) osobach zakażonych lub podejrzanych o zakażenie, chorych lub podejrzanych o zachorowanie na chorobę zakaźną, osobach zmarłych z powodu choroby zakaźnej lub osobach, wobec których istnieje takie podejrzenie, 2) osobach, które miały lub mogły mieć kontakt z osobami, o których mowa w pkt 1 - od podmiotów, w których posiadaniu znajdują się te dane, w zakresie w jakim jest to niezbędne dla zapobiegania i zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych. 2. Dane osób, o których mowa w ust. 1, obejmują: 1) imię i nazwisko, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w przypadku gdy osobie nie nadano tego numeru - serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych, 4) płeć, 5) adres miejsca zamieszkania, 6) informacje o aktualnym miejscu pobytu, 7) numer telefonu kontaktowego oraz adres poczty elektronicznej oraz inne informacje niezbędne dla skutecznego prowadzenia dochodzenia epidemiologicznego. Art. 32b. 1. W razie wystąpienia niebezpieczeństwa szerzenia się zakażeń lub choroby zakaźnej, w szczególności choroby szczególnie 8

9 niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu oraz Krajowemu Punktowi Centralnemu do spraw Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Art. 32c. 1. W razie wystąpienia niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, w tym wystąpienia choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia i na czas w nim określony szczególne formy monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz metody zapobiegania i zwalczania tego zakażenia lub choroby zakaźnej. 2. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1: 1) kryteria rozpoznawania zakażenia lub choroby zakaźnej; 2) rodzaje badań laboratoryjnych niezbędnych do rozpoznania oraz identyfikacji biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenie lub chorobę zakaźną, o których mowa w ust. 1; 3) okoliczności, w których jest wymagana weryfikacja badań laboratoryjnych, o których mowa w pkt 2, przez podmioty wskazane na podstawie art. 9; 4) obowiązek zgłaszania przypadków zakażeń, zachorowań oraz zgonów z powodu tej choroby zakaźnej oraz ich podejrzeń; obowiązek dokonywania zgłoszeń może być nałożony również na inne podmioty, niż te, o których mowa w art. 27 ust. 1, art. 27 ust. 8 oraz art. 29 ust. 1; 5) obowiązek dokonywania zgłaszania przypadków dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych powodujących zakażenie lub chorobę zakaźną, o których mowa w ust. 1; 6) sposób dokonywania zgłoszeń, o których mowa w pkt 4 i 5, oraz wzory formularzy zgłoszeń; 7) procedury postępowania świadczeniodawców i osób narażonych na zakażenie służące ograniczeniu szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, o których mowa w ust. 1; 9

10 8) obowiązek oraz zasady i tryb ustalania przez organy administracji publicznej oraz inne podmioty w tym świadczeniodawców liczebności osób, należących do grup zwiększonego ryzyka zakażenia lub zachorowania; 9) tryb ustalania przez organy administracji publicznej lub świadczeniodawców zapotrzebowania na szczepionki oraz inne produkty lecznicze, o których mowa w pkt 10 i 11; 10) grupy osób objęte obowiązkiem poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobie zakaźnej, o której mowa w ust. 1, lub uprawnione do ich nieodpłatnego otrzymania, ze szczególnym uwzględnieniem grup ryzyka; 11) grupy osób objęte obowiązkiem poddania się profilaktycznemu stosowaniu produktów leczniczych zapobiegających zakażeniu lub chorobie zakaźnej, o których mowa w ust. 1, lub uprawnione do ich nieodpłatnego otrzymania jako profilaktyki przedekspozycyjnej lub poekspozycyjnej; 12) terminy przeprowadzenia akcji szczepień ochronnych dla poszczególnych grup osób; 13) tryb dystrybucji szczepionek lub produktów leczniczych oraz organizacji akcji szczepień lub stosowania innych produktów leczniczych; 14) tryb, wzory oraz terminy przekazywania sprawozdań przez podmioty wykonujące szczepienia ochronne lub prowadzące dystrybucję produktów leczniczych; 15) wymagania fachowe i sanitarne wobec pomieszczeń, w których będzie prowadzona akcja szczepień ochronnych; 16) sposób i tryb podania rozporządzenia do publicznej wiadomości. 3. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia będzie brał pod uwagę: 1) konieczność rozpoznania oraz monitorowania sytuacji epidemiologicznej; 2) zapewnienia systemu wczesnego powiadamiania o zagrożeniu epidemicznym w kraju; 3) podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych, w szczególności poprzez unieszkodliwienie źródeł zakażenia, przecięcia 10

11 dróg szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz uodpornienie osób podatnych na zakażenie. 4. Świadczenia zdrowotne realizowane w związku ze zapobieganiem i zwalczaniem zakażenia lub choroby zakaźnej, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 1 mogą obejmować również wydawanie produktów leczniczych przez podmiot, który udzielił świadczenia zdrowotnego. 5. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny może wyznaczyć pomieszczenia w których będą wykonywane szczepienia ochronne lub prowadzona profilaktyka z wykorzystaniem produktów leczniczych, o których mowa w ust. 1. O ile w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1 nie określono odmiennie, pomieszczenia w których prowadzone są szczepienia, powinny odpowiadać wymaganiom fachowym i sanitarnym określonym w przepisach o zakładach opieki zdrowotnej, w zakresie w jakim odnoszą się one do wykonywania zabiegów. 6. Przy wykonywaniu szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przechowywania i dystrybucji, wykonywania i dokumentowania obowiązkowych szczepień ochronnych. 7. Koszty zakupu szczepionek lub produktów leczniczych służących zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 1, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia. Przy ich zakupie nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. ; 14) w art. 33: a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:,,1. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny może, w drodze decyzji, nałożyć na osobę zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, obowiązki określone w art. 5 ust

12 2. W celu zapobieżenia szerzeniu się zakażeń lub chorób zakaźnych państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny może, w drodze decyzji: 1) wprowadzić zakaz wstępu do pomieszczeń skażonych; 2) nakazać przeprowadzenie dekontaminacji, dezynsekcji lub deratyzacji nieruchomości lub pomieszczeń; 3) nakazać przeprowadzenie dekontaminacji przedmiotów, a jeśli nie jest to możliwe ich zniszczenia; 4) wprowadzić zakaz korzystania z wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i na potrzeby gospodarcze, pochodzącej z ujęć, co do których istnieje podejrzenie skażenia biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi; 5) wprowadzić zakaz spożywania żywności podejrzanej o skażenie, a w razie potrzeby, zarządzić jej zbadanie, odkażenie, zniszczenie lub przeznaczenie do innych celów; 6) nakazać sekcję zwłok osoby zmarłej, u której rozpoznano lub podejrzewano zakażenie lub chorobę zakaźną; 7) zakazać wykonywania sekcji zwłok ludzi i zwierząt, gdy sekcja zwłok mogłaby prowadzić do zakażenia osób lub skażenia środowiska, z wyjątkiem przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa; 8) nałożyć inne, konieczne do ochrony zdrowia publicznego, obowiązki i ograniczenia., b) ust. 7 otrzymuje brzmienie: 7. W przypadku konieczności poddania izolacji lub kwarantannie osób, o których mowa w ust. 1, 5 i 6, wojewoda zapewnia warunki izolacji lub kwarantanny przez zapewnienie odpowiednich pomieszczeń, wyposażenia oraz skierowanie do pracy osób posiadających odpowiednie kwalifikacje. ; 12

13 15) w art. 34 po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1c w brzmieniu: 1a. W przypadku rozpoznania lub podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej, o której mowa w ust. 1, lekarz lub felczer ma obowiązek pouczyć pacjenta o obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz skierować go do szpitala. Fakt udzielenia pouczenia jest potwierdzany wpisem lekarza lub felczera w dokumentacji medycznej oraz podpisem pacjenta. 1b. Informacja o skierowaniu do szpitala, o którym mowa w ust. 1, jest przekazywana państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu razem ze zgłoszeniem, o którym mowa w art. 27 ust. 1. 1c. W przypadku samowolnego opuszczenia szpitala przez osobę, o której mowa w ust. 1 przed zakończeniem badań diagnostycznych lub leczenia, kierownik szpitala niezwłocznie powiadamia o tym fakcie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla siedziby szpitala. ; 16) w art. 36: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wobec osoby, która nie poddaje się obowiązkowi szczepienia, badaniom sanitarno-epidemiologicznym, zabiegom sanitarnym, kwarantannie lub izolacji, a u której rozpoznano lub podejrzewa się chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób, może być zastosowany środek przymusu bezpośredniego polegający na przytrzymywaniu, unieruchomieniu lub przymusowym podaniu produktów leczniczych., b) ust. 8 otrzymuje brzmienie: 8. Przymusowe podanie produktu leczniczego jest doraźnym lub przewidzianym w planie postępowania leczniczego wprowadzeniem produktów leczniczych do organizmu osoby - bez jej zgody. ; 17) w art. 40: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Obowiązkowemu leczeniu oraz nadzorowi epidemiologicznemu podlegają osoby chore na: 1) gruźlicę płuc; 2) kiłę; 3) rzeżączkę., b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1c w brzmieniu: 13

14 1a. W przypadku rozpoznania lub podejrzenia zakażenia lub choroby zakaźnej, o której mowa w ust. 1, lekarz lub felczer ma obowiązek pouczyć pacjenta o obowiązku, o którym mowa w ust. 1. Fakt udzielenia pouczenia jest potwierdzany wpisem lekarza lub felczera w dokumentacji medycznej oraz podpisem pacjenta. 1b. W przypadku zmiany podmiotu udzielającego choremu świadczeń zdrowotnych związanych z chorobą, o której mowa w ust. 1, lekarz ma obowiązek wystawić choremu skierowanie wskazujące podmiot, który będzie kontynuował leczenie oraz powiadomić o tym fakcie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla dotychczasowego miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego. 1c. W przypadku uchylania się przez osoby, o których mowa w ust. 1, od obowiązku leczenia, lekarz prowadzący leczenie niezwłocznie powiadamia o tym fakcie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego dla miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego., c) ust. 2-5 otrzymują brzmienie: 2. Osoby, które miały styczność z chorymi na gruźlicę płuc w okresie prątkowania, chorymi na kiłę, rzeżączkę, dur brzuszny, chorymi na inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis lub Haemophilus influenzae typu b, podlegają nadzorowi epidemiologicznemu, badaniu klinicznemu, badaniom diagnostycznym, a także w razie potrzeby, profilaktycznemu stosowaniu produktów leczniczych. 3. Świadczenia zdrowotne, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą obejmować również wydawanie produktów leczniczych przez podmiot, który udzielił świadczenia zdrowotnego. 4. Koszty świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z tymi zakażeniami i chorobami, udzielonych ubezpieczonym, a także koszty produktów leczniczych, o których mowa w ust. 3, są finansowane na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 5. Koszty świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z tymi zakażeniami i chorobami zakaźnymi, udzielonych osobom nieposiadającym uprawnień z 14

15 tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a także koszty produktów leczniczych, o których mowa w ust. 3, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia. ; 18) rozdział 7 otrzymuje brzmienie: Działania administracji publicznej w zakresie zapobiegania i zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych Art W celu zapewnienia skuteczności działań służących ochronie zdrowia publicznego przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi, wojewoda sporządza wojewódzki plan działania na wypadek wystąpienia epidemii, zwany dalej planem". 2. Plan obejmuje: 1) charakterystykę potencjalnych zagrożeń dla życia lub zdrowia mogących wystąpić na obszarze województwa, w tym analizę ryzyka wystąpienia zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, z uwzględnieniem chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych; 2) opis zadań, form i sposobu współdziałania między Państwową Inspekcją Sanitarną, Wojskową Inspekcją Sanitarną, Państwową Inspekcją Sanitarną Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Inspekcją Weterynaryjną, Wojskową Inspekcją Weterynaryjną, Inspekcją Ochrony Środowiska oraz innymi służbami, inspekcjami i strażami, ze szczególnym uwzględnieniem zasad wymiany informacji o stwierdzonych zagrożeniach i podejmowanych działaniach; 3) wykaz i rozmieszczenie na obszarze województwa zakładów opieki zdrowotnej i innych obiektów użyteczności publicznej, które mogą zostać przeznaczone do leczenia, izolowania lub poddawania kwarantannie; 4) wykaz i rozmieszczenie na obszarze województwa poradni i punktów konsultacyjnych w zakresie zakażeń i chorób zakaźnych oraz szczepień ochronnych; 5) liczbę osób, które mogą zostać poddane leczeniu, izolacji lub kwarantannie w zakładach opieki zdrowotnej i innych obiektach użyteczności publicznej; 6) imienne listy osób, które mogą zostać skierowane do działań służących ochronie zdrowia publicznego przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi; 7) wykaz zakładów opieki zdrowotnej realizujących zadania, o których mowa 15

16 w art, 43 pkt 1, wraz z wyszczególnieniem rodzaju i liczby łóżek; 8) wykaz zakładów opieki zdrowotnej lub innych podmiotów realizujących zadania, o których mowa w art. 43 pkt 2; 9) inne informacje służące ochronie zdrowia publicznego oraz niezbędne do sporządzenia planu. 3. Plan jest przygotowywany i aktualizowany na podstawie danych i informacji uzyskanych z jednostek samorządu terytorialnego, zakładów opieki zdrowotnej i innych dysponentów obiektów użyteczności publicznej. 4. Podmioty, o których mowa w ust. 3, na pisemne żądanie wojewody, przekazują dane wskazane w ust. 14 oraz informacje niezbędne do sporządzenia planu, dotyczące w szczególności: 1) nazwy i lokalizacji zakładu opieki zdrowotnej lub obiektu użyteczności publicznej; 2) rozmieszczenia oraz powierzchni pomieszczeń wchodzących w skład zakładu opieki zdrowotnej lub obiektu użyteczności publicznej; 3) szacunkowej liczby osób, które mogą zostać przyjęte do leczenia, izolacji lub poddawania kwarantannie. 5. Plan podlega systematycznej aktualizacji, a cykl planowania nie może być dłuższy niż dwa lata. W przypadku zmiany danych lub informacji podmioty, o których mowa w ust. 3, są obowiązane do niezwłocznego ich przekazania wojewodzie. 6. Wojewoda, po uzgodnieniu z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, przekazuje projekt planu, w terminie do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan ministrowi właściwemu do spraw zdrowia celem zatwierdzenia. 7. Minister właściwy do spraw zdrowia, może zgłosić, w terminie 30 dni od dnia otrzymania projektu planu, zastrzeżenia do poszczególnych postanowień projektu planu. 8. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń minister właściwy do spraw zdrowia zaleca wojewodzie dokonanie zmian, określając termin ich wprowadzenia nie dłuższy niż 7 dni. 9. Wojewoda zmienia projekt planu, zgodnie z zaleceniami ministra właściwego do spraw zdrowia i przesyła go ponownie celem zatwierdzenia, 16

17 chyba że w terminie 3 dni od dnia otrzymania tych zaleceń zgłosi do nich zastrzeżenia. 10. W terminie 7 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń minister właściwy do spraw zdrowia rozpatruje je, a w razie ich uwzględnienia, zatwierdza projekt planu albo zaleca wojewodzie wprowadzenie zmian w terminie nie dłuższym niż 3 dni. 11. W przypadku zalecenia wprowadzenia zmian, o których mowa w ust. 10, wojewoda zmienia projekt planu zgodnie z zaleceniami ministra właściwego do spraw zdrowia. 12. Z chwilą zatwierdzenia projekt planu staje się wojewódzkim planem działania na wypadek wystąpienia epidemii. 13. Wojewoda zamieszcza plan w Biuletynie Informacji Publicznej, z wyjątkiem informacji, o których mowa w ust. 2 pkt 3, 5, 7 i 8 oraz danych podlegających ochronie w rozumieniu przepisów o ochronie danych osobowych. 14. Listy osób, o których mowa w ust. 2 pkt 6, zawierają dane: 1) imię i nazwisko; 2) wykonywany zawód; 3) datę urodzenia; 4) numer PESEL, a w przypadku gdy osobie nie nadano tego numeru - serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych; 5) płeć; 6) adres miejsca zamieszkania. Art. 43. Wojewoda zapewnia skuteczność działań służących ochronie zdrowia publicznego przed chorobami zakaźnymi szczególnie niebezpiecznymi i wysoce zakaźnymi na obszarze województwa, w szczególności poprzez: 1) organizację hospitalizacji osób chorych na te choroby; 2) organizację transportu sanitarnego chorych łub podejrzanych o zachorowanie na te choroby do zakładu opieki zdrowotnej oraz transportu sanitarnego osób, które były narażone na zakażenie, do miejsca kwarantanny. 17

18 Art Wojewoda zleca, w drodze umowy, realizację zadań, o których mowa w art. 43, zakładom opieki zdrowotnej, udzielającym świadczeń zdrowotnych na terenie województwa lub województwa sąsiedniego, lub innym podmiotom zapewniającym transport sanitarny i izolację osób chorych na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne. 2. Zadania, o których mowa w ust. 1, obejmują utrzymywanie gotowości polegającej w szczególności na: 1) gromadzeniu i przechowywaniu wyrobów medycznych i innych niezbędnych urządzeń, a także środków ochrony osobistej i ubrań ochronnych dla pracowników, w ilości wystarczającej do udzielania, przez co najmniej 3 doby, świadczeń zdrowotnych; 2) zapewnieniu transportu sanitarnego chorych lub podejrzanych o zachorowanie na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną do zakładu opieki zdrowotnej oraz transportu sanitarnego osób, które były narażone na zakażenie, do miejsca kwarantanny. 3. Gotowość, o której mowa w ust. 2, jest utrzymywana całodobowo, także w dni ustawowo wolne od pracy. 4. Zakłady opieki zdrowotnej oraz inne podmioty, z którymi zawarto umowy, o których mowa w ust. 1 dokumentują wykonanie objętych nimi zadań oraz przekazują wojewodzie, w terminie do dnia 28 lutego, sprawozdanie z ich wykonania w roku poprzednim. 5. Wojewodowie przekazują ministrowi właściwemu do spraw zdrowia w terminie do dnia 31 marca sprawozdanie z wykonania w roku poprzednim zadań, o których mowa w art. 43. Art. 45. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 1) sposób finansowania zadań, o których mowa w art. 44 ust. 2, 2) kryteria wyznaczania zakładów opieki zdrowotnej realizujących zadania, o których mowa w art. 44 ust. 2 oraz niezbędną dla Rzeczypospolitej Polskiej wielkość bazy łóżkowej ze stanowiskami o standardzie pełnej izolacji oddechowej, 3) wymagania dla środków transportu sanitarnego przeznaczonych dla: a) chorych lub podejrzanych o zachorowanie na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, b) osób, które były narażone na zakażenie; 18

19 4) zasady prowadzenia dokumentacji dotyczącej realizacji zadań określonych w umowie oraz sposób kontroli realizacji umowy - mając na celu zapewnienie skuteczności działań służących ochronie zdrowia publicznego przed chorobami zakaźnymi szczególnie niebezpiecznymi i wysoce zakaźnymi oraz prawidłowe realizowanie zadań, o których mowa w art. 44 ust. 2. Art. 45a. 1. Zadania, o których mowa w art. 44 ust. 2, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentami są poszczególni wojewodowie. 2. Wojewodowie, do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, przedstawiają ministrowi właściwemu do spraw zdrowia założenia dotyczące finansowania zadań, o których mowa w art. 44 ust Na podstawie założeń, o których mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw zdrowia, do dnia 20 maja roku poprzedzającego rok budżetowy, przedstawia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych propozycję wysokości środków na finansowanie zadań, o których mowa w art. 44 ust. 2, wraz z podziałem środków na województwa. Art. 45b. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia, inni właściwi ministrowie, podmiot, który utworzył zakład opieki zdrowotnej, wojewodowie oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą finansować lub dofinansować nakłady na inwestycje związane z wykonywaniem zadań, o których mowa w art Finansowanie lub dofinansowanie możliwe jest także na podstawie programów wieloletnich ustanawianych przez Radę Ministrów na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych, dotyczących chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych, w formie dotacji celowej z budżetu państwa na rzecz zakładu opieki zdrowotnej. Art. 45c. 1. W ramach nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi może być prowadzony nadzór sentinel. 2. W nadzorze, o którym mowa w ust. 1, uczestniczą: 1) wskazane przez ministra właściwego do spraw zdrowia podległe mu jednostki oraz ośrodki referencyjne lub instytuty badawcze na podstawie umowy zawartej z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz stacje sanitarno-epidemiologiczne; 19

20 2) zakłady opieki zdrowotnej oraz lekarze wykonujący zawód w ramach praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej lub grupowej praktyki lekarskiej, z którymi państwowi wojewódzcy inspektorzy sanitarni zawarli umowy uczestnictwa w nadzorze sentinel. 3. Koszty uczestnictwa w nadzorze sentinel podmiotów, o których mowa w ust. 2 pkt 2, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest wojewoda. 4. Przy zawieraniu umów, o których mowa w ust. 2 nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. 5. Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzenia: 1) zakażenia lub choroby zakaźne objęte nadzorem sentinel, 2) zadania realizowane przez podmioty uczestniczące w nadzorze sentinel, 3) tryb zawierania umów z podmiotami uczestniczącymi w nadzorze sentinel - mając na względzie cele nadzoru epidemiologicznego oraz zalecenia i opinie Światowej Organizacji Zdrowia i Europejskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób. ; 19) w art. 46: a) uchyla się ust. 3, b) w ust. 4: - pkt 7 otrzymuje brzmienie: 7) obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych przeciw określonym zakażeniom i chorobom zakaźnym, rodzaj szczepionek oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom oraz określić sposób dystrybucji szczepionek oraz organizacji akcji szczepień,, - po pkt 7 dodaje się pkt 8 w brzmieniu: 8) obowiązek poddania się przedekspozycyjnemu lub poekspozycyjnemu profilaktycznemu stosowaniu produktów leczniczych, rodzaj produktów leczniczych oraz grupy osób podlegające tej formie profilaktyki oraz sposób dystrybucji produktów leczniczych oraz organizacji akcji profilaktycznego ich stosowania, c) po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b brzmieniu: 20

21 4a. Przy zakupie produktów leczniczych, o których mowa w ust. 4 pkt 7 i 8, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. 4b. Koszty zakupu produktów leczniczych, o których mowa w ust. 4 pkt 7 i 8, są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia., 20) załącznik do ustawy otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszej ustawy. Art. 2. W ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851, z późn. zm. 1) ) w art. 8a w ust. 2 uchyla się pkt 1. Art Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 3a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 4, art. 16 ust. 9, art. 19 ust. 3, art. 21 ust. 7 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późn. zm. 2) ), utrzymane w mocy na podstawie art. 68 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie 18 ust. 11, art. 21 ust. 8, art. 24 ust. 3 i art. 27 ust. 9, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem art. 45a ust. 1, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1032, Nr 170, poz. 1217, Nr 171, poz i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 227, poz i Nr 234, poz. 1570, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 20, poz. 106, Nr 92, poz. 753 i Nr 157, poz oraz z 2010 r. Nr 21, poz. 105 i Nr 81, poz ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 199, poz. 1938, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz i Nr 210, poz. 2135, z 2006 r. Nr 220, poz oraz z r. Nr 234, poz

22 Załącznik do ustawy z dnia 2010 r. (poz. ) WYKAZ ZAKAŻEŃ I CHORÓB ZAKAŹNYCH 1) bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu; 2) bąblowica i wągrzyca; 3) biegunki o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej u dzieci do lat 2; 4) błonica; 5) borelioza z Lyme; 6) bruceloza; 7) chlamydiozy i inne zakażenia nierzeżączkowe układu moczopłciowego; 8) cholera; 9) choroba Creutzfeldta-Jakoba i inne encefalopatie gąbczaste; 10) czerwonka bakteryjna; 11) dur brzuszny i zakażenia pałeczkami durowymi; 12) dur wysypkowy (w tym choroba Brill-Zinssera) i inne riketsjozy; 13) dury rzekome A, B, C i zakażenia pałeczkami rzekomodurowymi; 14) dżuma; 15) glistnica i inwazje innymi robakami obłymi; 16) giardioza; 17) gorączka Q; 18) gruźlica i inne mikobakteriozy; 19) grypa (w tym zachorowania wywołane przez szczepy odzwierzęce wirusa grypy); 20) grzybice skóry, grzybice narządowe i układowe; 21) inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis; 22) inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae; 23) inwazyjne zakażenia Streptococcus pyogenes; 24) inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae; 25) jaglica; 26) jersinioza; 27) kampylobakterioza; 28) kiła; 22

23 29) kłykciny kończyste; 30) kryptosporydioza; 31) krztusiec; 32) legioneloza; 33) leiszmaniozy; 34) leptospirozy; 35) listerioza; 36) mykoplazmoza; 37) nagminne zapalenie przyusznic (świnka); 38) nosacizna i melioidoza; 39) odra; 40) ornitozy; 41) ospa prawdziwa; 42) ospa wietrzna; 43) pełzakowica; 44) pneumocytoza; 45) płonica; 46) posocznica; 47) promienica; 48) pryszczyca; 49) ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego (choroba Heinego-Medina) oraz inne ostre porażenia wiotkie, w tym zespół Guillaina-Barré; 50) różyczka i zespół różyczki wrodzonej; 51) różyca; 52) rzeżączka; 53) rzęsistkowica; 54) salmonelozy inne niż wywołane przez pałeczki Salmonella Typhi i Salmonella Paratyphi A, B, C oraz zakażenia przez nie wywołane; 55) świerzb; 56) tasiemczyce i inwazje przywrami; 57) tężec; 58) toksoplazmoza i toksoplazmoza wrodzona; 59) toksokaroza; 60) trąd; 23

24 61) tularemia; 62) twardziel; 63) wąglik; 64) wirusowe gorączki krwotoczne, w tym żółta gorączka; 65) wirusowe zapalenia wątroby (A, B, C, inne) oraz zakażenia wywołane przez wirusy zapalenia wątroby; 66) wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu; 67) włośnica; 68) wrodzone zakażenia i choroby zakaźne; 69) wszawica; 70) wścieklizna; 71) zakażenia żołądkowo-jelitowe i zatrucia pokarmowe o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej; 72) zakażenia szpitalne; 73) zakażenia wirusem zachodniego Nilu; 74) zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS); 75) zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm); 76) zespół hemolityczno-mocznicowy i inne postaci zakażenia enterokrwotocznymi i werocytotoksycznymi pałeczkami Escherichia coli (EHEC); 77) zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS); 78) zgorzel gazowa; 79) ziarniniak pachwinowy; 80) zimnica (malaria). 24

25 UZASADNIENIE Podjęcie prac nad przygotowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz oraz z 2009 r. Nr 76, poz. 641) spowodowane było m.in. koniecznością dostosowania jej przepisów do potrzeb nadzoru epidemiologicznego oraz zwalczania chorób zakaźnych w zmieniających się warunkach prawnych i organizacyjnych, które oddziałują na organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 99, poz. 826), z dniem 1 stycznia 2010 r. uległa zmianie struktura organizacyjna i funkcjonalna Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a tym samym jej podległość organizacyjna. Każda z poszczególnych propozycji nowelizacji analizowana była pod kątem jej merytorycznego uzasadnienia. Uwagi do nowelizacji zgłaszane były zarówno przez przedstawicieli Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jak i jednostek naukowo-badawczych. Po dokonaniu przeglądu wszystkich zgłoszonych uwag okazało się, iż niektóre z rozwiązań ustawowych wymagają pilnej nowelizacji w związku ze zmianami organizacyjnymi. Te przepisy, które w praktycznym stosowaniu okazały się niejednoznacznie sformułowane, a tym samym nie pozwalają na prawidłowe realizowanie obowiązków i zadań, wymagały zaś doprecyzowania. Projekt ustawy dostosowuje przepisy aktualnie obowiązującej ustawy do zmian organizacyjnych i strukturalnych Państwowej Inspekcji Sanitarnej, które zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2010 r., zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie. W związku powyższym zgodnie ze znowelizowanymi art. 8 ust. 3, art. 27 ust. 7, art. 29 ust. 6 oraz art. 45 ust. 3 zmianie ulegnie źródło finansowania zadań realizowanych przez stacje sanitarnoepidemiologiczne - z części budżetu państwa pozostającego w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia na część pozostającą w dyspozycji wojewody. Ponadto proponowane zmiany są podyktowane doświadczeniami z funkcjonowania ustawy w pierwszym roku jej obowiązywania oraz doświadczeniami z ostatniego okresu dotyczącymi sytuacji związanych z występowaniem ognisk zakażeń wywołanych przez Neisseria meningitidis (meningokoki) oraz szerzenia się 25

26 zachorowań wywołanych szczepem pandemicznym grypy A(H1N1)v. Powyższe doświadczenia wyznaczają kierunki zmian, które zmierzają do zwiększenia skuteczności prowadzenia działań przeciwepidemicznych w warunkach zagrożeń, jak również uelastycznienia funkcjonowania systemu nadzoru epidemiologicznego w takich sytuacjach. Proponowana nowelizacja w zakresie kwestii obejmujących działania w sytuacjach wywołanych niebezpieczeństwem szerzenia się choroby zakaźnej ma na celu zmianę przepisów zawartych dotychczas w art. 3 ustawy. Zakłada ona wyeliminowanie zawartych w nim nieścisłości oraz uszczegółowienie fakultatywnych przepisów upoważniających ministra właściwego do spraw zdrowia do wydawania rozporządzeń wykonawczych. Obecny przepis art. 3 reguluje kwestie rutynowego nadzoru epidemiologicznego, jak również zagadnienia związane z działaniami przeciwepidemicznymi w sytuacji wystąpienia niebezpieczeństwa szerzenia się choroby zakaźnej. Powyższe rozwiązanie rodzi niejasności co do przesłanek upoważniających ministra zdrowia do wydawania rozporządzeń w każdej z powyższych sytuacji oraz zakresu spraw przekazanych do uregulowania. Jednocześnie zakres ustawowego upoważnienia nie dostarcza narzędzi prawnych, które byłyby wystarczająco specyficzne dla każdej z ww. sytuacji. W związku z powyższym zagadnienia związane z zapewnieniem prawidłowości funkcjonowania rutynowego nadzoru epidemiologicznego oraz ogólnych zasad związanych z zapobieganiem chorobom zakaźnym pozostawiono w rozdziale ustawy zawierającym przepisy ogólne jako art. 3a. Natomiast kwestie związane z wystąpieniem niebezpieczeństwa szerzenia się choroby zakaźnej zostały uregulowane w nowym art. 32c, który został umieszczony w rozdziale 6, który dotyczy zasad postępowania w przypadku wystąpienia zachorowań na chorobę zakaźną. Przepisy projektowanego artykułu 32c, pozwalają na prowadzenie działań przeciwepidemicznych poprzez przeprowadzenie akcji szczepień jak również stosowanie farmakoprofilaktyki poekspozycyjnej wobec osób, które zostały narażone na zakażenie. Proponowana regulacja stwarza możliwości działania w sytuacjach, gdy konieczne jest przeprowadzenie akcji szczepień przeciw chorobie zakaźnej, która nie jest objęta obowiązkiem szczepień w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) lub też w sytuacjach, gdy wymagane jest zaszczepienie innych grup wiekowych lub innych grup ryzyka niż te, o których mowa w PSO. Przepisy umieszczone w art. 32c mogą znaleźć zastosowanie zarówno w przypadku chorób 26

27 stale występujących na terenie naszego kraju, mogących szerzyć się epidemicznie (np.: Neisseria meningitidis - ogniska zakażeń meningokokowych) oraz w przypadku chorób, które uległy zmianie w zakresie charakterystyki antygenowej powodujących je patogenów (np. grypa wywołana szczepami pandemicznymi lub odzwierzęcymi), jak również w sytuacjach celowego uwolnienia biologicznego czynnika zakaźnego (np. profilaktyka poekspozycyjna z użyciem antybiotyków wobec osób narażonych na kontakt z laseczką wąglika). Powyższe sytuacje poza koniecznością podjęcia bezpośrednich działań przeciwepidemicznych mogą również, w niektórych przypadkach, wymagać wprowadzenia czasowego, dedykowanego systemu monitorowania sytuacji epidemiologicznej. W związku z powyższym projektowany art. 32c zawiera upoważnienie fakultatywne dla ministra właściwego do spraw zdrowia do wydania, w razie potrzeby, stosownych rozporządzeń regulujących opisane wyżej kwestie. Przepis zawarty w art. 32c wypełnia lukę pomiędzy przepisami pozwalającymi ministrowi właściwemu do spraw zdrowia określać rutynowe działania związane z nadzorem epidemiologicznym oraz zapobieganiem i zwalczaniem chorób zakaźnych (zawartymi w art. 3a), a przepisami regulującymi takie sytuacje nadzwyczajne, które ze względu na swój charakter mogą wymagać poważnej ingerencji w prawa i swobody obywatelskie i w związku z tym wymagają formy prawnej określonej w przepisach o stanie zagrożenia epidemicznego lub stanie epidemii (art. 42). Następnie projekt rozszerza i doprecyzowuje zawarty w art. 5 katalog obowiązków, które mogą być nałożone na osoby przebywające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis w dotychczasowym kształcie ograniczał się do wymienienia obowiązku poddawania się szczepieniom prowadzonym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Należy zwrócić uwagę, że art. 5 nie wyczerpuje w ten sposób wszystkich sytuacji, w których ustawa przewiduje możliwość nałożenia obowiązku szczepień ochronnych. Obowiązek poddania się innym szczepieniom ochronnym niż te, o których mowa w PSO przewidywał bowiem również dotychczasowy art. 46 ust. 3, jak również przewiduje go projektowany art. 32c. Art. 5 został również uzupełniony o określone w ustawie obowiązki w zakresie profilaktycznego stosowania leków wobec osób po narażeniu na kontakt z osobą chorą lub zakażoną. Profilaktyka przed- i poekspozycyjna zapobiega rozwojowi zakażenia zarówno u osób narażonych na zakażenie jak również już zakażonych i w konsekwencji chroni je przed zachorowaniem. Zarazem chroni 27

28 kolejne osoby przed zakażeniem wtórnym, co pozwala przerwać krążenie patogenu w populacji. W konsekwencji możliwe jest powstrzymanie dalszego szerzenia się choroby zakaźnej oraz uniknięcie wszystkich wynikających stąd poważnych konsekwencji. Ponadto projekt ustawy wskazuje w kilku przepisach państwowego granicznego inspektora sanitarnego jako podmiot właściwy do podejmowania stosownych działań zapobiegawczych i przeciwepidemicznych w przypadku wystąpienia zachorowań na statku morskim, na pokładzie samolotu lądującego w porcie lotniczym, a także dla obszarów przejść granicznych drogowych, kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich, portów lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód terytorialnych. Ponadto z dniem 1 stycznia 2010 r. Główny Inspektor Sanitarny stał się właściwy do bezpośredniego podejmowania działań w sytuacji powzięcia informacji lub podejrzenia zagrożenia epidemiologicznego. Proponowany projekt umożliwi właściwym organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej podjęcie stosownych działań przeciwepidemicznych niezwłocznie, w celu jak najszybszego przerwania dróg szerzenia się zakażenia lub unieszkodliwienia źródła zakażenia. Przepisy art. 32a regulują kwestie związane z wyszukiwaniem osób narażonych na biologiczne czynniki chorobotwórcze. Ma to niezwykle istotne znaczenie w przypadku wielu dochodzeń epidemiologicznych począwszy od tych, które są prowadzone w związku z np.: zachorowaniami wywołanymi spożyciem skażonej żywności, aż po przypadki narażenia na kontakt z osobą chorą na chorobę wysoko zakaźną i szczególnie niebezpieczną w czasie wielogodzinnych podróży lotniczych (wirusowe gorączki krwotoczne, SARS, grypa ptaków A(H5N1), grypa pandemiczna). Ponadto propozycje nowelizacji ustawy wprowadzone w art. 16a obejmują zagadnienia dekontaminacji, które w dotychczasowym stanie prawnym pozostawały w dużym stopni nieuregulowane. Dotychczasowe przepisy ustawy w sprawie wymagań sanitarnych i fachowych dla zakładów opieki zdrowotnej nie obejmowały obszaru dekontaminacji, w tym sterylizacji, podobnie jak inne akty prawne dotyczące udzielania świadczeń zdrowotnych oraz wykonywania procedur z naruszeniem ciągłości tkanek. Całkowicie nieuregulowane, pozostawały dotychczas kwestie związane z dekontaminacją wykonywaną poza zoz-ami, w obiektach usługowych świadczących takie usługi na rzecz innych podmiotów, w szczególności w zakresie sterylizacji narzędzi i wyrobów medycznych. Należy podkreślić, że są to zagadnienia 28