Przemoc domowa w Republice Białoruś: pomoc psychologiczna dla kobiet ofiar przemocy w rodzinie

Transkrypt

1 Przemoc domowa w Republice Białoruś: pomoc psychologiczna dla kobiet ofiar przemocy w rodzinie Halina Hatalska Wydział Psychologii Białoruskiego Uniwersytetu Pedagogicznego imienia M. Tanka

2 Aktualnośd problemu Niepokojącym zjawiskiem w dzisiejszych czasach jest przemoc w rodzinie psychiczne, ekonomiczne, fizyczne lub seksualne znęcanie się jednego członka rodziny nad pozostałymi domownikami Przemoc w rodzinie (przemoc domowa) jest zjawiskiem rozpowszechnionym na całym świecie, i na czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet po egidą ONZ (Pekin, 4-15 września 1995г.) uznano ją jako problem obecny w większości krajów.

3 Skutki przemocy domowej uszkodzenia cielesne, zabójstwa i samobójstwa, zaburzenia psychiczne, utrata szacunku do własnej osoby, wzrost liczby rozwodów i rodzin niepełnych, bezdomnośd wśród dzieci, przestępczośd wśród nieletnich itd.

4 Zgodnie z wynikami badao z 2008 roku w Repbulice Białoruś: 4 z 5 kobiet na Białorusi w wieku lat są ofiarami przemocy psychicznej w rodzinie, co 4 kobieta (z różną częstotliwością) jest ofiarą przemocy fizycznej, 22.4% kobiet doświadcza przemocy ekonomicznej, 13.1% - przemoc seksualna ze strony męża lub stałego partnera. Co dziesiąta kobieta (8%) doświadcza zarówno przemocy fizycznej, jak i seksualnej. Co dziesiąta kobieta (9,5%) w czasie ciąży ulegała przemocy fizycznej ze strony męża/partnera. Jeśli pojawia się problem stosowania przemocy fizycznej i seksualnej w rodzinie, jedynie połowa kobiet zgłasza się z prośbą o pomoc. 40% kobiet, które doświadczyły przemocy seksualnej lub fizycznej, próbując uniknąd lub uchronid się przed agresją męża/partnera, jest zmuszonych do opuszczenia swojego domu..

5 Dla porównania w ROSJI Co dziesiąta kobieta jest ofiarą przemocy fizycznej i psychicznej ze strony męża.. 57 % kobiet systematycznie doświadcza przemocy psychicznej w postaci poniżania i szyderstw. 30 % kobiet jest zmuszanych do tego, aby prosid się męża o pieniądze na każdy drobiazg i rozliczad się z każdej złotówki. W rodzinie, w której stosuje się przemoc nad matką, około 70% dzieci również doświadcza takiej przemocy. Według danych MSZ FR co dwie minuty mąż bije swoją żonę, a co godzinę mąż zabija swoją żonę. 40% wszystkich zabójstw i ciężkich uszkodzeo cielesnych dokonuje się w rodzinie. [E. W. Jemeljanova. Kobiety w niebezpieczeostwie. Program współpracy z ofiarami przemocy domowej. Wartościowa miłośd, wyd. Reč (ros. Речь ), 2008] tłum. P.P.

6 W Republice Białoruś w 2008 roku: W wyniku kłótni w rodzinie zginęło 140 zdolnych do pracy obywateli naszego kraju. Łącznie w ciągu czterech miesięcy w 2011 roku zostało wszczętych 643 spraw karnych o charakterze prewencyjnym. Oznacza to iż więcej niż pół tysiąca obywateli jest winnych codziennych bójek, pobid, znęcania się, grożenia śmiercią lub przyczynili się do naniesienia ran cielesnych.

7 Wyniki badania socjologicznego w Republice Białoruś ujawniają, że: 11,3 % kobiet było bitych, 12,7 % kobiet było zmuszanych do odbycia stosunku płciowego, 17,2% nie dostawało pieniędzy na zaopatrzenie w najpotrzebniejsze artykuły codziennego użytku. [РЕБЕНОК.BY, ONZ na Białorusi. Monitorowanie sytuacji osób i rodzin dotkniętych problemem przemocy w rodzinie w Republice Białoruś]

8 Wyniki badania pokazują, że 10,3% kobiet, które doświadczyły przemocy, musiało skorzystad z pomocy placówek medycznych.. Kobiety, które były ofiarami przemocy, czasowo utraciły zdolnośd do wykonywania pracy (9,5% kobiet).

9 Zanotowano znaczący wpływ poziomu dochodów na stosowanie przemocy w stosunku do kobiet. Korzystna sytuacja materialna w rodzinie zmniejsza ryzyko pojawienia się przemocy domowej. (na przykład, co trzecia kobieta pozbawiona odpowiedniego zabezpieczenia materialnego, przyznała, że stosowano wobec niej przemoc. Wśród kobiet żyjących w dobrobycie taki współczynnik wynosi 5,0%) 75,9% kobiet z grupy o niskim komforcie materialnym przyznało, że stosowano wobec nich przemoc werbalną. W rodzinach zamożnych taka forma przemocy również jest obecna, ale w znacznie mniejszym stopniu obelgi i wyzwiska pod swoim adresem słyszy 60,5% kobiet.

10 Znacznie więcej kobiet w średnim wieku, a także przedstawicielki starszej grupy wiekowej przyznały się do tego, że stosowano wobec nich różne formy przemocy. Młode dziewczyny w wieku od 18 do 29 lat dwa razy rzadziej niż dojrzałe kobiety ulegały przemocy fizycznej i seksualnej, rzadziej odmawiano im pieniędzy, zabroniono pracowad, uczyd się.. Werbalne formy agresji w równym stopniu stosowane zarówno wobec młodych kobiet, jak i tych starszych.. Najczęściej ofiarami przemocy padają kobiety w wieku lat.

11 Duży wpływ na stereotypy zachowania ma sytuacja w rodzinie: 17,8% kobiet i 16,9% mężczyzn było wychowywanych w niepełnej rodzinie, albo z ojczymem, lub też w towarzystwie babd, innych krewnych, lub w paostwowej placówce wychowawczej (typu internat). Więcej niż 1/4 ankietowanych kobiet (27,9%) и 1/4 ankietowanych mężczyzn (24,8%), wychowywanych w pełnych rodzinach, była świadkami kłótni rodzinnych z użyciem siły fizycznej.

12 Wśród badanych kobiet, które obserwowały sceny przemocy we własnym domu, 32,9% z nich doznawało przemocy fizycznej ze strony współmałżonka (przeciw 18,1% ankietowanych, które nie były świadkami kłótni i skandali w rodzinie); 17,5% przemocy seksualnej (przeciw 9,7%, które nie widziały scen przemocy między rodzicami), odpowiednio, przemocy ekonomicznej 30,1% (przeciw 18,4%).

13 W trakcie przeprowadzanych badao zwrócono uwagę na to, w jakim stopniu kobieta, która doznała przemocy fizycznej w dzieciostwie jest narażona na przemoc ze strony swojego partnera: W dzieciostwie 14,1% mężczyzn i 12,5% kobiet doznało przemocy fizycznej. Należy także zwrócid uwagę na fakt, iż wśród tych kobiet, wobec których w dzieciostwie była stosowana przemoc fizyczna, w życiu dorosłym 37,5% z nich ulegało przemocy fizycznej ze strony swojego współmałżonka, 21,9% - przemocy seksualnej. Natomiast, wśród tych kobiet, które nie zaznały kar cielesnych w dzieciostwie, ten współczynnik jest znacznie niższy (odpowiednio, 22,4% i 11,7%).

14 Badania pokazują, że można zaobserwowad także pewną zależnośd między spożywaniem alkoholu a agresją werbalną, agresywnymi myślami, przemocą w rodzinie, wyrządzaniem ran poprzez użycie przemocy, przemocą seksualną, zabójstwami i samobójstwami. Według różnych danych, od 40 do 60% przypadków użycia przemocy zdarza się w stanie upojenia alkoholowego (K. Pernanen).

15 86 % zabójstw, 72 % napadów bandyckich, 64% przestępstw seksualnych, 57 % przypadków codziennej przemocy, 54 % przypadków znęcania się nad dziedmi zdarza się w stanie upojenia alkoholowego (M.A. Rodriguez, C.D. Brindis, P ]. W Rosji około 80% zabójców i 60% ich ofiar zażywało alkohol bezpośrednio przed dokonaniem przestępstwa [Andrijenko J.W.S ].

16 Jeśli w sytuacjach konfliktowych nie pojawi się wsparcie ze strony otoczenia, które nie przyzwala na stosowania przemocy, może dojśd do użycia siły, ponieważ alkohol osłabia mechanizm hamowania agresywnych impulsów. [Razwadowski, 2005 s ].

17 Liczne badania pokazały, że nawet niewielkie obniżenie poziomu spożycia alkoholu jest związane ze znacznym spadkiem przestępczości, a także widocznie przyczynia się do zmniejszenia liczby dokonywanych gwałtów. Na Białorusi, w czasie kampanii przeciw alkoholowi, spadek sprzedaży alkoholu w roku o 41 % wiązał się ze spadkiem liczby zabójstw o 31 % [Razwadowski, J.E. 2003]. Udowodniono, że wzrost akcyzy na piwo o 10% spowodował zmniejszenie liczby zabójstw o 0,3%, gwałtów o 1,3%, grabieży o 0,9%. [Cook P.J., P ].

18 Według danych ONZ, w Rosji w wyniku stosowanie przemocy przez pijanych mężczyzn i partnerów rocznie ginie kobiet. 75 % mężów w stanie upojenia alkoholowego chociaż raz uderzyło swoją żonę. Ratując się przed przemocą domową w rodzinie z problemem alkoholowym rocznie dzieci odchodzi z domu, a dzieci wyrównuje rachunki z przeszłości. [E. W. Jemeljanova. Kobiety w niebezpieczeostwie. Program współpracy z ofiarami przemocy domowej. Wartościowa miłośd, wyd. Reč (ros. Речь ), 2008] tłum. P.P.

19 Zgodnie z wynikami naszego badania (Katedra Psychologii Społecznej i Pedagogicznej Homelskiego Uniwersytetu Paostwowego imienia F. Skaryny) na podstawie doboru losowego studentów dorosłych dzieci alkoholików. Spośród 78% rodzin, w których rodzice cierpią na chorobę alkoholową, kryzys w rodzinie jest spowodowany nadmiernym korzystaniem z domowych środków pieniężnych, co znacząco wpływa na pogorszenie sytuacji materialnej rodziny. Kolejnym czynnikiem wywołującym kryzys jest stosowaniem przemocy psychicznej i fizycznej (w przypadku kiedy alkoholikiem jest ojciec).

20 Przemoc jest stosowana zarówno w stosunku do współmałżonki, jak i w stosunku do dzieci (próby powieszenia, uduszenia, wykorzystania broni ostrej i palnej). Częste pobicia dokonywane przez dorosłe dzieci alkoholików (DDA) są odbierane jako zjawisko powszechne w kontaktach rodzinnych.

21 Stan relaksacji należy uznad jako niebezpieczny, w każdym momencie powinniśmy umied szybko zareagowad (na przykład, koniecznośd ratowania się ucieczką, unikanie ciosów itd.): Mam problemy ze snem, dlatego że pamiętam jak pewnego razu w nocy otworzyłam oczy i zobaczyłam jak ojciec stoi z nożem nad śpiącą matką, Ja musiałam włamywad się do łazienki, żeby uratowad mamę przed popełnieniem samobójstwa, Kiedy ojciec przychodził pijany, wiedząc co może wyczyniad w takim stanie, zamknęłyśmy się z siostrą w sypialni na klucz.

22 Pomoc psychologiczna dla ofiar przemocy Ofiara przemocy może zwrócid się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, które realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej i rehabilitacji społecznej.

23 Na Białorusi utworzono łącznie 145 ośrodków pomocy społecznej dla rodzin, w których pojawia się przemoc, 31 miejsc schronienia dla osób, które doświadczyły przemocy w rodzinie (ros. Krizisnaja komnata). W zeszłym roku w tego typu schronieniach 103 osoby zostały otoczone opieką. Takie ośrodki mogą pomóc wszystkim ludziom, bez względu na wiek i płed. Człowiek, który doświadczył przemocy domowej, może szukad azylu w takich miejscach schronienia. Czas przebywania w palcówce wynosi 10 dób i może się wydłużyd za zgodą kierownika ośrodka. Oprócz tego, w takich sytuacjach pomocy udzielą także różne Instytucje Społeczne, które interweniują w sytuacjach kryzysowych.

24 Nasz model pomocy psychologicznej ofiarom przemocy domowej zawiera: ogólną analizę sytuacji, psychodiagnostykę omówienie wyników diagnostyki, przedstawienie programu rehabilitacji, wyjaśnienie na czym polega specyfika przemocy domowej i jakie niesie ze sobą konsekwencje, ustalenie planu działania w celu uniknięcia ponownych przejawów przemocy.

25 pomoc psychologiczna w celu przezwyciężenia sytuacji krytycznej, formowanie pozytywnego nastawienia (pozbycie się bezzasadnego, irracjonalnego poczucia winy), przedstawienie metod relaksacji, sposobów pozbycia się napięcia, regulacji emocjonalnej, trening panowania nad swoimi emocjami, przeanalizowanie i nauczenie radzenia sobie z emocjami strachu, gniewu, kontrolowanie pracy mięśni.

26 Dziękuję za uwagę!