ŁAZIENKI DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Transkrypt

1 ŁAZIENKI DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH Przystępując do projektowania toalety/łazienki przeznaczonej dla osób niepełnosprawnych zasadniczą wytyczną powinno być czy będzie się ona znajdowała w miejscu publicznym czy też będzie w obiekcie prywatnym (domu, mieszkaniu). Z mocy prawa toalety w budynkach użyteczności publicznej muszą bezwzględnie spełniać przepisy zawarte w normatywach. Łazienki/toalety prywatne są z tego obowiązku zwolnione i ich projektowanie/urządzanie powinno być ukierunkowane na potrzeby konkretnego przyszłego użytkownika. Myślą przewodnią łazienek bez barier bez względu na ich umiejscowienie powinna być przestrzeń - osoby niepełnosprawne potrzebują znacznie więcej miejsca, by móc się swobodnie poruszać w danym pomieszczeniu. Szczególnie dotyczy to osób poruszających się na wózku lub o kulach. Podstawowe wytyczne, jakie gwarantują komfort użytkowania łazienki przez osobę niepełnosprawną: szerokość drzwi min. 90cm minimalna powierzchnia manewrowa przed urządzeniami 150x150cm minimalna powierzchnia manewrowa z boku wc - szerokość 95cm, głębokość 70m, wysokość górnej krawędzi umywalki 80cm, wolna przestrzeń pod umywalką min. 67cm, optymalna wysokość sedesu 46cm, optymalna wysokość uchwytów poziomych 75-80cm od poziomu posadzki, przycisk spłukiwania wody na wysokości 100cm, minimalne wymiary powierzchni brodzika 100x100cm, antypoślizgowa powierzchnia podłogi,

2 W OBIEKTACH PUBLICZNYCH Osoby niepełnosprawne muszą mieć możliwość niczym nie utrudnionego (bez barier) korzystania z toalet/łazienek również w obiektach użyteczności publicznej. Powinny zostać stworzone takie warunki, by osoby te mogły być i czuć się dalece niezależne od pomocy innych osób. W tym celu powstał szereg przepisów usprawniających odpowiednie urządzanie takich pomieszczeń. W myśl obowiązujących przepisów w każdym budynku użyteczności publicznej (urzędach, centrach handlowych itp) powinno być co najmniej jedno pomieszczenie sanitarne na każdej kondygnacji dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Drzwi do łazienki powinny mieć szerokość min 90cm, ale zalecane jest by miały 100cm, powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia i nie posiadać progu. Pomieszczenie sanitarne dla takich użytkowników nie musi posiadać przedsionka. Mogą z niego korzystać zarówno kobiety jak i mężczyźni. Przepisy określają również niektóre elementy wyposażenia oraz sposób ich montażu, o czym mowa poniżej przy poszczególnych obszarach sanitarnych. W pomieszczeniu sanitarnym wyróżnia się zasadniczo trzy obszary: wokół umywalki, pod prysznicem i przy toalecie. Każdy z tych obszarów powinien być rozpatrywany i planowany oddzielnie. Punkt umywalkowy

3 Przed umywalką powierzchnia ruchowa powinna wynosić 150x150cm, co umożliwia bezproblemowe poruszanie się wózkiem w miejscu o 360. Umywalka musi mieć szerokość nie mniejszą niż 60cm i długość min. 55cm. Powinna mieć prostą przednią krawędź bądź być wyprofilowana odpowiednio do układu ciała osoby podczas mycia się, umożliwiać podjechanie wózkiem inwalidzkim pod nią i stwarzać możliwość oparcia się o nią całą długością przedramienia. Zawieszona powinna być tak, aby wysokość blatu nie przekraczała 80cm a jej spód znajdował się powyżej kolan osoby na wózku czyli na wysokości min. 67cm. Odpływ oraz syfon nie mogą przeszkadzać stopom ani kolanom osoby myjącej się, należy zapewnić pod umywalką przestrzeń o głębokości 30cm, dlatego wymagane jest stosowanie syfonów podtynkowych lub płaskich (przyściennych) syfonów natynkowych. Lustro przy umywalce powinno dawać możliwość swobodnego przeglądania się osobom siedzącym i stojącym. Prawidłowa wysokość montażu to 85 do 200cm. Zaleca się wybranie lustra o wysokości 100cm. Najwygodniejsze będzie lustro uchylne z kątową regulacją nachylenia łatwą i dostępną dla osoby siedzącej. Przy umywalkach dla osób niepełnosprawnych zalecane jest stosowanie baterii z przedłużonym uchwytem lub na podczerwień. Wskazana jest armatura z termostatem bądź na wodę wstępnie zmieszaną co pozwala zmniejszyć ryzyko oparzenia. Dla poprawienia wygody i bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych zalecany jest montaż uchwytów dla niepełnosprawnych po oby dwóch stronach umywalki. Umożliwiają one przytrzymywanie się osobie niepełnosprawnej oraz ograniczają wpieranie się ciężarem własnym o umywalkę. Ich długość powinna wynosić 50-60cm. Ergonomicznie najlepsza odległość poręczy od umywalki to 5-10cm a jej górna krawędź powinna być min. na wysokości umywalki czyli 80cm (zalecane 85cm). Zgodnie z wytycznymi dozowniki do mydła czy podajniki papieru toaletowego należy zamontować na wysokości od 85 do max 105cm i w takim miejscu by znajdowały się w zasięgu ręki osoby siedzącej na wózku i pozwalały na bezproblemowe korzystanie z nich. Punkt wc Identycznie jak przy umywalce tak i przy wc powierzchnia ruchowa z przodu powinna wynosić 150x150cm. Przy wc

4 dodatkowo z boku wymagane jest zapewnienie zarówno z prawej jak i lewej strony powierzchni ruchową o szerokości 95cm oraz głębokości 70cm. Powierzchnia ta jest potrzebna, aby umożliwić podjazd wózka do wc z boku w celu przemieszczenia się z wózka na toaletę. Miski ustępowe dla osób niepełnosprawnych powinny mieć długość 70cm, aby użytkownik wózka mógł swobodnie podjechać i dokonać bocznego przemieszczenia się na miskę ustępową. Wysokość wc jest określona na 48cm łącznie z deską, co jest zbieżne z wysokością siedziska wózka inwalidzkiego. Mogą być stosowane zarówno miski wc kompaktowe jak i zawieszane. W przypadku misek zawieszanych wysokość ta musi być zapewniona poprzez zawieszenie miski na odpowiedniej wysokości - zalecane jest stosowanie specjalnych stelaży podtynkowych. Stosowanie misek zawieszanych ma kilka dodatkowych atutów: - ułatwiony dojazd wózkiem do wc brak barier przy podłodze - oszczędność miejsca przy długiej misce, zachowaniu miejsca przed wc to może być dość istotne - możliwość zastosowanie spłukiwanie na podczerwień całkowicie bezobsługowe - możliwość zastosowania spłukiwania za pomocą przycisku na poręczy duże ułatwienie - tradycyjne spłukiwanie w porównaniu z małym przyciskiem w spłuczce tutaj duża powierzchnia przycisku Zgodnie z przepisami istnieje obowiązek zainstalowania przy wc dwóch poręczy. Umożliwiają one przytrzymywanie się osobie niepełnosprawnej podczas przemieszczania się. Zalecane jest by oby dwie poręcze były uchylne, ponieważ należy pamiętać o tym, że strona z której niepełnosprawny przesiada się jest uzależniona od indywidualnych możliwości osoby niepełnosprawnej a nie od wytycznych czy upodobań. Poręcze muszą sięgać 15cm poza przednią krawędź wc. Prawidłowa odległość pomiędzy uchwytami to 70 lub 65cm a wysokość 85cm. Warto wybrać poręcze z dodatkowymi funkcjami np. z uchwytem na papier toaletowy czy przyciskiem do spłukiwania wody, wezwania pomocy. Podajnik papieru toaletowego oraz szczotka wc powinny być umieszczone w zasięgu ręki osoby korzystającej z toalety. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie papieru na specjalnym uchwycie na poręczy. Punkt natryskowy Minimalna przestrzeń powierzchni brodzika to 90 x 90cm sugerowana to 100 x 100cm. Dobrze jeśli całkowita przestrzeń po odsłonięciu zasłonki wynosi 150x150cm, czyli zachowana jest odpowiednia przestrzeń manewrowa.

5 Ze względu na konieczność zachowania bezprogowości pomieszczenia niezbędne jest zastosowanie brodzika wpuszczanego w podłogę o powierzchni antypoślizgowej. W przypadku braku brodzika zastosowanie płytek antypoślizgowych ułożonych ze spadkiem 1-2% z szerszymi fugami. Zasłonki prysznicowe powinny być elastyczne łatwo przesuwalne i łatwe w utrzymywaniu czystości. Nie należy stosować szczelnie zamykanych lub trudno otwieralnych kabin, które ograniczają na stałe przestrzeń prysznica. Bateria mieszająca jednouchwytowa powinna być wyposażona w ogranicznik temperatury lub w termostat. Jej obsługa powinna się odbywać przy pomocy długiego uchwytu. Dodatkowo potrzebny jest natrysk ręczny osiągalny z pozycji siedzącej, zamieszczony na wysokości 85cm. Natrysk powinien być wyposażony w uchwyty wsporcze poziome zamontowane na wysokości 85cm. Dodatkowo można zastosować uchwyty pionowe, które w połączeniu w powyższymi w dużym stopniu ułatwiają korzystanie z prysznica. Wymogiem jest zamontowanie siedziska prysznicowego, które powinno mieć wymiary min. 40cm szerokości i 45cm głębokości na wysokości równej wysokości siedziska wózka. Siedziska mogą być składane bądź nie, z oparciami, podłokietnikami lub bez, montowane do ściany lub zawieszane na poręczy do wyboru w zależności od potrzeby. Polecane jest stosowanie siedzisk składanych, co pozwala na szybkie złożenie go gdy chwilowo nie jest potrzebne oraz siedzisk z oparciem, które niepełnosprawnym dają większy komfort podczas kąpieli.