Polonus 3-4 / Zdjęcia: I. Olszewska i F. Marculeac

Transkrypt

1

2 1 Zdjęcia: I. Olszewska i F. Marculeac

3 Na dzień 20 marca 2010 r. zwołano VII. Zjazd Związku Polaków w Rumunii, odbywający się zgodnie z postanowieniami statutu co 4 lata. W zjeździe udział wzięło 150 delegatów reprezentujących 14 stowarzyszeń z całej Rumunii. Podczas części oficjalnej za stołem prezydialnym zasiedli: Gerwazy Longher, Bogdan Polipciuc, Cazimir Longher, Stanislava Iachimovschi i Anton Perlanovschi. Prezes Związku Polaków w Rumuni Gerwazy Longher przywitał przybyłych gości: przewodniczącego Rady Wojewódzkiej w Suczawie, marszałka Gheorghe Flutura, konsul RP w Bukareszcie Annę Zalewską, senatora PDL Sorina Fodoreanu, duchownych z dziekanatu bukowińskiego z ks. dziekanem Ştefanem Babiaşem na czele oraz wszystkich delegatów. Jako pierwszy głos zabrał Gheorghe Flutur podkreślił wieloetniczny charakter Bukowiny, zwanej Europą w miniaturze, odniósł się do dobrej współpracy z władzami Związku Polaków, a także wysoko ocenił zalety Polaków, będących ludźmi uczciwymi, gościnnymi i dobrymi gospodarzami. Konsul Anna Zalewska przekazała przesłanie Ambasadora RP w Bukareszcie, podziękowała za zaproszenie, mówiła także o dobrej współpracy placówki dyplomatycznej ze Związkiem Polaków w Rumunii. Następnie odczytano list od posła PSD Eugena Bejinariu. Na zakończenie części oficjalnej głos zabrał ks. Ştefan Babiaş proboszcz parafii suczawskiej i dziekan Bukowiny, a motywem przewodnim jego wystąpienia były słowa mówiące o tym, że każdy czło- 2 În ziua de 20 martie 2010 a fost convocat cel de al VII-lea Congres al Uniunii Polonezilor din România, desfăşurat, conform prevederilor statutare, o dată la 4 ani. La congres au fost prezenţi 150 de delegaţi din partea celor 14 asociaţii ale polonezilor din întreaga Românie. În partea oficială, la masa prezidiului au luat loc: Ghervazen Longher, Bogdan Polipciuc, Cazimir Longher, Stanislava Iachimovschi şi Anton Perlanovschi. Preşedintele Uniunii Polonezilor din România Ghervazen Longher a urat un cald bun venit oaspeţilor care ne-au onorat cu prezenţa: Gheorghe Flutur preşedintele Consiliului Judeţean Suceava, Anna Zalewska consul al Republicii Polone la Bucureşti, Sorin Fodoreanu senator PDL, preoţii din decanatul de Bucovina cu pr. decan Ştefan Babiaş în frunte, apoi delegaţilor la congres. În cuvântul său, dl. Gheorghe Flutur a evidenţiat caracterul multietnic al Bucovinei, această Europă în miniatură, referindu-se apoi la buna colaborare cu conducerea Uniunii şi a apreciat polonezii pentru calităţile lor: onestitate, ospitalitate, spirit gospodăresc. Doamna consul Anna Zalewska a transmis mesajul Ambasadorului R.P. la Bucureşti, a mulţumit pentru invitaţie şi a subliniat buna conlucrare cu Uniunea Polonezilor din România. Apoi s-a dat citire mesajului deputatului PSD Eugen Bejinariu. În încheierea acestei părţi a luat cuvântul pr. Ştefan Babiaş paroh de Suceava şi decan de Bucovina, lait motivul alocuţiunii lui fiind acela că omul trebuie să lase ceva în urma lui. Zdjęcia: Zdjęcia I. Olszewska : J. Wilga i F. Marculeac i R. Chowaniec

4 wiek powinien pozostawić po sobie jakiś trwały ślad. W części roboczej wybrano prezydium kierujące pracami zjazdu w składzie: Bogdan Polipciuc prezes, Barbara Breabăn, Anton Perlanovschi, Iosif Irişec i Cazimir Balac. Wybrano także komisje robocze: ds. sporządzenia protokołu (Lucia Maria Şmid, Cristina Cehaniuc şi Ana Zielonka), ds. statutu (Gabriel Climovici, Cazimir Longher i Stanislava Iachimovschi) oraz komisję wyborczą (Danuta Roman, Wilhelm Briac i Iadviga Molner). Porządek dnia składał się ze sprawozdania Zarządu za okres zaprezentowanego przez prezesa Gerwazego Longhera, sprawozdania finansowego odczytanego przez Camelię Damian i sprawozdania komisji cenzorskiej przedstawionego przez Vladimira Şcepanschiego, po czym nastąpiły dyskusje oraz omówienie i przegłosowanie nowego statutu. Po przerwie wybrano władze Związku Polaków w Rumunii na następną czteroletnią kadencję: Gerwazy Longher prezes, Bogdan Polipciuc i Cazimir Longher wiceprezesi, Janina Bivol sekretarz, Anton Perlanovschi skarbnik. Dokonano także wyboru komisji cenzorskiej w składzie: Vladimir Şcepanschi, Rozalia Bucevschi i Iosif Tunea oraz komisji sądu koleżeńskiego, do której weszli: Cazimir Meţec, Gabriel Climovici i Tadeus Milescu. Na zakończenie głos zabrał Gerwazy Longher ponownie wybrany na stanowisko prezesa na kolejną kadencję ( ). Podziękował za okazane mu zaufanie, za głosy delegatów, które obligują i mobilizują do realizacji zaplanowanych działań. Podziękował także za współpracę z poszczególnymi stowarzyszeniami, żywiąc nadzieję, że będzie ona z czasem jeszcze lepsza. Tłumaczenie E. Wieruszewska-Calistru KALENDARIUM ROCZNIC Polonus 3-4 / 2010 A fost propus prezidiul care să conducă lucrările congresului: Bogdan Polipciuc preşedinte, Barbara Breabăn, Anton Perlanovschi, Iosif Irişec, Cazimir Balac. De asemenea, au fost alese comisiile de lucru: comisia de redactare a procesului verbal (Lucia Maria Şmid, Cristina Cehaniuc şi Ana Zielonka), comisia pentru statut (Gabriel Climovici, Cazimir Longher şi Stanislava Iachimovschi) precum şi comisia de numărare a voturilor (Danuta Roman, Vilhelm Briac şi Iadviga Molner). Ordinea de zi a cuprins: darea de seamă a Consiliului de Conducere pentru perioada prezentată de preşedintele Ghervazen Longher, darea de seamă financiară prezentată de Camelia Damian şi a comisiei de cenzori prezentată de Vladimir Şcepanschi urmate de discuţii, discutarea şi votarea noului statut. După pauză s-a trecut la votarea noii conduceri a Uniunii Polonezilor din România: Ghervazen Longher preşedinte, Bogdan Polipciuc şi Cazimir Longher vicepreşedinţi, Janina Bivol secretar, Anton Perlanovschi trezorier. De asemenea, s-au ales comisia de cenzori alcătuită din: Vladimir Şcepanschi, Rozalia Bucevschi şi Iosif Tunea şi cea de judecată colegială: Cazimir Meţec, Gabriel Climovici, Tadeus Milescu. În încheiere a luat cuvântul Ghervazen Longher reales în funcţia de preşedinte pentru un nou mandat ( ). El a ţinut să mulţumească pentru încrederea acordată, votul delegaţilor obligă la o mobilizare în realizarea obiectivelor propuse. De asemenea, a mulţumit pentru colaborarea cu asociaţiile, sperând ca aceasta să fie tot mai bună. Stanislava Iachimovschi 2010 CALENDARUL ANIVERSĂRILOR KWIECIEŃ APRILIE 1 IV 260. rocznica urodzin Hugona Kołłątaja ( IV 260 de ani de la naşterea lui Hugo Kołłątaj 1812), pisarza, polityka, filozofa, reformatora szkół, ideologa ( ), scriitor, politician, filosof, reformator de şcoli, polskiego Oświecenia; ideolog al Iluminismului polonez; 2 IV 5. rocznica śmierci papieża Jana Pawła II (Karola Wojtyły) ( ), teologa, filozofa, poety i dra- (Karol Wojtyła) ( ), teolog, filosof, poet şi dra- 2 IV 5 ani de la moartea papei Ioan Paul al II-lea maturga; maturg; 4 IV 30. rocznica śmierci Władysława Tatarkiewicza 4 IV 30 de ani de la moartea lui Władysław Tatarkiewicz ( ), filosof, estetician, istoric de artă; ( ), filozofa, estetyka, historyka sztuki; 8 IV 60. rocznica śmierci Wacława Niżyńskiego 8 IV 60 de ani de la moartea lui Wacław Niżyński ( ), rosyjskiego tancerza i choreografa polskiego pochodzenia, jednego z najwybitniejszych tance- ( ), dansator şi coregraf rus de origine poloneză, unul din renumiţii balerini ai sec. XX; rzy baletu XX wieku; 10 IV 90. rocznica urodzin Macieja Słomczyńskiego 10 IV 90 de ani de la naşterea lui Maciej Słomczyński ( ), prozaika i tłumacza literatury angielskiej; ( ), prozator şi traducător de literatură engleză; 12 IV 90. rocznica urodzin Anny Kamieńskiej ( IV 90 de ani de la naşterea Annei Kamieńska 1986), poetki, krytyka literackiego, autorki utworów dla ( ), poetă, critic literar, autoare de creaţii pentru dzieci i młodzieży, tłumaczki; copii şi tineret, traducătoare; 16 IV 95. rocznica urodzin Tadeusza Kantora ( IV 95 de ani de la naşterea lui Tadeusz Kantor 1990), malarza, scenografa i reżysera teatralnego; ( ), pictor, scenograf şi regizor de teatru; 20 IV 105. rocznica urodzin Hanny Januszewskiej 20 IV 105 ani de la naşterea Hannei Januszewska 3

5 ( ), poetki, autorki utworów dla dzieci i młodzieży, 26 IV 15. rocznica śmierci Hanny Ożogowskiej ( ), pisarki, pedagoga, tłumacza; 30 IV 60. rocznica urodzin Tadeusza Woźniaka (1950), polskiego wokalisty, gitarzysty, kompozytora; 70. rocznica śmierci Henryka Dobrzańskiego, słynnego Hubala ( ), polskiego majora, uczestnika wojny obronnej 1939 r. Polonus 3-4 / 2010 ( ), poetă, autoare de creaţii pentru copii şi tineret; 26 IV 15 ani de la moartea Hannei Ożogowska ( ), scriitoare, pedagog, traducătoare; 30 IV 60 de ani de la naşterea lui Tadeusz Woźniak (1950), solist vocal polonez, chitarist, compozitor; 70 de ani de la moartea lui Henryk Dobrzański, renumitul Hubal ( ), maior polonez, participant la războiul de apărare din anul MAJ MAI 1 V 70. rocznica urodzin Edwarda Redlińskiego 1 V 70 de ani de la naşterea lui Edward Redliński (1940), reportażysty, prozaika i dramatopisarza; (1940), reporter, prozator şi autor de drame ; 4 V 100. rocznica urodzin Jerzego Waldorffa ( V 100 de ani de la naşterea lui Jerzy Waldorff ( ), pisarza, publicysty, krytyka muzycznego i działacza 1999), scriitor, publicist, critic muzical şi militant social; społecznego; 95. rocznica urodzin Floriana Mar- 95 de ani de la naşterea lui Florian Marciniak ( ), ciniaka ( ), harcmistrza polskiego, założyciela instructor al cercetaşilor polonezi, întemeietorul formaţiilor Szarych Szeregów; Szare Szeregi (criptonim din perioada ocupaţiei); 5 V 90. rocznica urodzin Mariana Załuckiego ( V 90 de ani de la naşterea lui Marian Załucki( ), poety, satyryka, autora utworów dla dzieci; 1979), poet, satiric, autor de creaţii pentru copii; 8 V 65. rocznica zakończenia II wojny światowej 8 V 65 de ani de la încheierea celui de a II-lea război (1945); mondial (1945); 11 V 115. rocznica urodzin Jana Parandowskiego 11 V 115 ani de la naşterea lui Jan Parandowski (1895- ( ), prozaika eseisty i tłumacza; 1970), prozator, eseist şi traducător; 12 V 40. rocznica śmierci Władysława Andersa 12 V 40 de ani de la moartea lui Władysław Anders ( ), generała, polityka, obrońcy Monte Cassino; ( ), general, politician, apărătorul înălţimii Monte 75. rocznica śmierci Józefa Piłsudskiego ( ), Cassino; 75 de ani de la moartea lui Józef Piłsudski marszałka, polityka, męża stanu, współtwórcy niepodległej ( ), mareşal, politician, bărbat de stat, cofăuritor Polski; al Poloniei independente; 14 V 80. rocznica śmierci Władysława Orkana ( V 80 de ani de la moartea lui Władysław Orkan 1930), prozaika, dramaturga, publicysty i poety; ( ), prozator, dramaturg, publicist şi poet; 15 V 160. rocznica urodzin ojca Jana Beyzyma ( V 160 de ani de la naşterea călugărului Jan Beyzym 1912), polskiego misjonarza, opiekuna trędowatych na ( ), misionar polonez, protector al leproşilor din Madagaskarze, beatyfikowanego w 2002 roku; Madagascar, beatificat în anul 2002; 16 V 10. rocznica śmierci Andrzeja Szczypiorskiego 16 V 10 ani de la moartea lui Andrzej Szczypiorski ( )), pisarza, publicysty, senatora RP; ( ), scriitor, publicist, senator R.P.; 17 V 140. rocznica urodzin Lucjana Rydla ( ), 17 V 140 de ani de la naşterea lui Lucjan Rydel (1870- poety, dramaturga, prozaika i tłumacza; 1918), poet, dramaturg, prozator şi traducător; 18 V 90. rocznica urodzin papieża Jana Pawła II 18 V 90 de ani de la naşterea papei Ioan Paul al II-lea (Karola Wojtyły) ( ), teologa, filozofa, poety (Karol Wojtyła) ( ), teolog, filosof, poet şi dramaturg ; 100 de ani de la moartea Elizei Orzeszkowa i dramaturga; 100. rocznica śmierci Elizy Orzeszkowej ( ), powieściopisarki i publicystki; ( ), autoare de romane şi publicistă; 19 V 45. rocznica śmierci Marii Dąbrowskiej ( V 45 de ani de la moartea Mariei Dąbrowska 1965), powieściopisarki i publicystki; 530. rocznica urodzin Jana Długosza ( ), najwybitniejszego de la naşterea lui Jan Długosz ( ), eminent ( ), autoare de romane şi publicistă; 530 de ani średniowiecznego historyka Polski, kronikarza, dyplomaty; 55. rocznica śmierci Tadeusza Sygietyńskiego ani de la moartea lui Tadeusz Sygietyński (1896- istoric polonez din Evul Mediu, cronicar, diplomat; 55 de ( ), kompozytora i dyrygenta, założyciela 1955), compozitor şi dirijor, întemeietorul ansamblului zespołu Mazowsze ; Mazowsze ; 21 V 115. rocznica urodzin Nikifora Krynickiego 21 V ani de la naşterea lui Nikifor Krynicki ( ), malarza, przedstawiciela prymitywizmu; ( ), pictor, reprezentant al primitivismului; 24 V 80. rocznica urodzin Ryszarda Dyi ( ), 24 V 80 de ani de la naşterea lui Ryszard Dyi (1930- pisarza, reżysera, komentatora sportowego, dziennikarza; 2002), scriitor, regizor, comentator sportiv, ziarist; 29 V 190 rocznica urodzin Jana Majorkiewicza ( V 190 de ani de la naşterea lui Jan Majorkiewicz 1847), historyka literatury polskiej, filozofa, związanego ( ), istoric al literaturii polone, filosof, legat de z Cyganerią warszawską; Boema din Varşovia; 31 V W 1940 r. hitlerowcy wysadzili w powietrze 31 V În anul 1940 hitleriştii au aruncat în aer monumentul pomnik Fryderyka Chopina w warszawskich Łazienkach. lui Frédéric Chopin din parcul Łazienki din Varşovia. 4

6 Z okazji Świąt Zmartwychwstania Pańskiego pragnę złożyć życzenia wielu radosnych i ciepłych chwil, odpoczynku przy rodzinnym stole, pokoju ducha, wiary w Boga i w ludzi, umiejętności dostrzegania piękna tego świata, wiary w lepszą przyszłość oraz mnóstwa pomyślności w życiu prywatnym i zawodowym. Prezes Związku Polaków w Rumunii Gerwazy Longher Cu prilejul Sărbătorilor Învierii Domnului doresc să adresez urări de cât mai multe clipe de bucurie, linişte în sânul familiei, pace spirituală, credinţă în Dumnezeu şi în oameni, putere de a percepe frumuseţea acestei lumi, credinţă într-un viitor mai bun precum şi multe succese în viaţa personală şi profesională. Preşedintele Uniunii Polonezilor din România Ghervazen Longher Z okazji Świąt Wielkanocnych proszę przyjąć najserdeczniejsze życzenia, aby Zmartwychwstały Chrystus pomógł wierzyć w zwycięstwo dobra w każdym człowieku. Niech te święta spędzone wśród rodziny przyniosą odrodzenie duchowe, napełnią wszystkich spokojem i wiarą, dadzą siłę do pokonywania codziennych trudności i pozwolą z ufnością patrzeć w przyszłość. Redakcja miesięcznika Polonus Cu prilejul apropiatelor Sărbători ale Paştelui Vă rugăm să primiţi cele mai sincere urări, fie ca Isus cel Înviat să ne ajute să credem în biruinţa binelui în fiecare om. Fie ca aceste sărbători petrecute în mijlocul familiei să aducă tuturor renaştere spirituală, pace şi credinţă, să dea putere în depăşirea greutăţilor de fiecare zi şi să ne permită să privim cu încredere în viitor. Redacţia publicaţiei lunare Polonus * * * * * * * * * * * * * * * Wielke tajemnice w Dawidenach Zrąb Powstań, pójdźmy stąd! Niegdyś szatan wywiódł cię z rajskiej ziemi, Ja zaś wprowadzę ciebie już nie do raju, lecz na tron niebiański. (starożytna homilia na Wielką Sobotę) Marile mistere din Davideni-Zrąb Ridică-te, să plecăm de aici! Cândva satana te-a scos din tărâmul raiului, Iar eu te voi conduce nu în rai, ci pe tron ceresc. (omilie veche din Sâmbăta Mare) Trzynaście lat temu, w marcu 1997 r., przyjechałem do Storożyńca na Północnej Bukowinie. Moim zadaniem było przeprowadzenie rekolekcji wielkopostnych dla katolików, którzy rozsypani po wielu miejscowościach pragnęli spotkać się ze zmartwychwstałym Chrystusem. Przede mną były dwa tygodnie wytężonej pracy. Na samym początku myliły mi się nazwy miejscowości, do których jeździliśmy. Sam już nie wiedziałem, gdzie byłem... gdzie jestem... gdzie będę... Storożyniec, Panka, Żadowa, Łukawce, Baniłów, Dawideny, Dawideny Zrąb, Budyniec, Czeresz, Piotrow- 5 Cu treisprezece ani în urmă, în martie 1997 am sosit la Storojineţ în Bucovina de nord. Misiunea mea era să conduc recolecţiile din Postul Mare pentru catolicii care, răspândiţi în numeroase localităţi, doreau să se întâlnească cu Cristos cel Înviat. Mă aşteptau două săptămâni de muncă intensă. La început, confundam denumirile localităţilor spre care mergeam. Nu mai ştiam unde am fost... unde sunt... unde voi fi... Storojineţ, Panca, Jadova, Lucăuţi, Banilova, Davideni, Davideni-Zrąb, Budăuţi, Cereşa, Pătrăuţii de Jos, Pătrăuţii de Sus, Zdjęcia : Şt. Calistru i J. Mecek

7 ce Dolne, Piotrowce Górne, Stara Huta, Korczeszty... Stara Huta, Corceşti... se pare că mai era o localitate, chyba jakaś miejscowość jeszcze była, ale... to było dar... parcă era prea mult pentru mine... Dar nu am venit trochę za wiele, jak na mnie jednego... Ale przecież to aici pentru mine, ci pentru El. El predica Evanghelia cu nie dla siebie tu przybyłem, lecz dla Niego. To On głosił buzele mele, deci făceam ce stătea în puterea mea omenească Iar El făcea ce stătea în puterea Lui divină. Ewangelię moimi ustami, więc czyniłem to, co jest w mojej ludzkiej mocy On zaś czynił to, co w Jego boskiej mocy. Deci, amândoi, Isus şi eu, ca şi cum am repeta din nou Obydwaj więc, Jezus i ja, jakby na nowo powtarzaliśmy ceea ce a avut loc cândva acolo pe malul lacului Galileii. to, co kiedyś tam nad brzegiem jeziora galilejskiego Anunţam Vestea cea Bună. miało miejsce. Głosiliśmy Dobrą Nowinę. Cel mai frumos moment trăit a fost liturghia din Najpiękniejszym moim przeżyciem była liturgia Sâmbăta Mare în mica localitate Davideni-Zrąb. Ea este Wielkiej Soboty w niewielkiej miejscowości Dawideny Zrąb. Leży ona za Dawidenami i za Panką na wzgórzu. situată după Davideni şi Panca pe o colină. Din Cereşa Z Czereszu do Zrębu już niedaleko... Troszkę pod górę. la Zrąb nu mai e departe... Trebuie de urcat puţin. Dar Ale nie chodzi o geografię położenia, lecz o geografię nu este vorba de geografia poziţiei, ci despre geografia ludzkich serc. Tak się akurat złożyło, że po raz pierwszy inimilor oamenilor. Chiar aşa s-a întâmplat, că, pentru w czasie tego pobytu znalazłem się wśród parafian z tej prima oară, în timpul şederii mele, m-am aflat printre miejscowości. credincioşii parohiei din această localitate. Było jeszcze jasno, gdy Bazyl zawiózł mnie do drewnianej Era încă ziuă, când Bazyl m-a dus la o capelă de kapliczki. Otoczona wokół lipą i grabem wygląda lemn. Înconjurată de tei şi carpeni arată ca o bisericuţă jak cerkiewka, tylko że kopuł brak. Gdy przybyłem, byli ortodoxă, doar că lipsesc cupolele. Când am ajuns, erau już w niej wszyscy, których Chrystus sercem swym toţi cei pe care Cristos i-a adunat cu inima Sa. În faţă przygarnął. Z przodu dzieci, dziewczęta, potem kobiety, copiii, fetele, apoi femeile, tinerii şi bărbaţii mai vârstnici... a następnie młodzi i starsi mężczyźni... Skądś znana jest De undeva îmi este cunoscută această ierarhie a locurilor? Caut repede în memorie... A, da! În biserica mea, mi ta hierarchia miejsc? Szukam szybko w pamięci... Ależ tak! W mym kościele, gdzie byłem ochrzczony, było unde am fost botezat, aşa era cu mulţi ani în urmă. Am tak przez sporo lat. Stanąłem przed ławkami i z uśmiechem i otwartym sercem przedstawiłem się po polsku, stat în faţa băncilor şi, cu un zâmbet şi inima deschisă, m-am prezentat în polonă, pentru că aşa mi s-a spus că bo tak mi mówiono, że tam tylko po polsku, to polska acolo doar în polonă, căci este un sat polonez. Feţele wioska. Dziecięce twarze z miłością uśmiechają się do mnie. Kobiety ciekawie zerkają na mnie. Jedynie męskie copiilor îmi zâmbesc cu drag. Femeile îmi aruncă curioase spojrzenia są jakby nieczułe, jedynie oczy wyrażają priviri. Doar privirile bărbaţilor par a fi impasibile, doar aprobatę dla mnie. Dodaję coś, co jest lekkim żartem, ochii mă aprobă. Adaug ceva ce pare o glumă subtilă, aby przekonać się, że mnie rozumieją. Tak, śmieją się, pentru ca să mă conving că mă înţeleg. Da, râd, dar ale tylko starsi. Aha... już wiem, że dla dzieci mój język doar cei vârstnici. Aha ştiu deja că pentru copii limba polski jest za trudny. No to jak mam mówić, aby one mea polonă este prea grea. Cum să vorbesc ca să mă mnie zrozumiały? înţeleagă? Za chwilę liturgia niezmiernie ciekawa w swej Peste o clipă liturghia deosebit de captivantă în dramaturgia dramaturgii, interesująca w wielości znaków i symboli, ei, interesantă în multitudinea de semne şi sim- ale trudna w wymowie teologicznej. Czuję, że muszę boluri, dar dificilă în elocinţa teologică. Simt că trebuie coś zmienić... Ale co? Przecież liturgii nie można zmieniać! Wszystkie księgi liturgiczne w języku polskim, bată! Toate cărţile liturgice în limba polonă, chiar lumâ- să schimb ceva Dar ce? Liturghia doar nu poate fi schim- nawet paschał w Polsce kupiony, nawet węgielki są narea pascală e cumpărată în Polonia, chiar cărbunii sunt z kraju... Zastanawiałem się, jak celebrować wielkie din ţară... Mă gândeam cum să oficiez marele mister al tajemnice zmartwychwstałego Chrystusa. Trwało to lui Cristos cel Înviat. A durat poate un minut, două aşteptând în sacristie începutul mă gândeam la primii creş- może z minutę, dwie... czekając w zakrystii na rozpoczęcie myślałem o pierwszych chrześcijanach, którzy nie mieli przecież ustalonych form modlitw. Oni po prostu tini care nu aveau forme stabilite ale rugăciunilor. Ei, pur zbierali się i modlili tak, jak im Duch pozwalał, z głębi şi simplu, se adunau şi se rugau aşa cum îi lăsa Duhul serca, dzielili się tym, co otrzymali od apostołów i ich Sfânt, din adâncul inimii, îşi împărţeau ceea ce au primit następców świętych biskupów. Większość z nich była de la apostoli şi urmaşii lor sfinţii episcopi. Majoritatea przecież męczennikami z powodu Chrystusa. Nagle dintre ei au fost martiri pentru Cristos. Deodată am zrozumiałem, że muszę niejako wyjść poza ramy, poza înţeles că trebuie cumva să ies din tipare, din forma rybrycelę *, poza kościelną formę. Ale jak? Nie mogę bisericească *. Dar cum? Nu pot să omit aprinderea pominąć rozpalenia ognia, poświęcenia, paschału, procesji focului, sfinţirea, lumânarea pascală, procesiunea în bise- 6

8 do pustej i ciemnej świątyni... trzeba zaśpiewać Exsultet **, a ta pieśń jest także po polsku! Liturgia Wielkiej Soboty była jedną wielką homilią pytałem, słuchałem, obserwowałem reakcje, razem z nimi cieszyłem się, że już jest blisko święty ogień, że świątynia na Zrębie jest najpiękniejsza i najważniejsza na całym świecie, bo w niej sam Chrystus króluje! W czasie śpiewu Exsultetu serca wszystkich były zasłuchane nie w mój głos, lecz w głos aniołów, które trzymały tonację. Pierwsze czytanie ze Starego Testamentu opowiedziałem własnymi słowami, psalm któraś ze starszych dziewcząt zaśpiewała po polsku z charakterystycznymi zdrobnieniami. Potem były następne czytania i moje tłumaczenie, Ewangelia... Cierpliwie mówiłem powoli po polsku, a potem prosiłem o cierpliwość, aby jedna z nauczycielek tłumaczyła na język ukraiński dzieciom to, co dla nich nie było zrozumiałe. Nikt nie protestował, nawet starsze panie, co to wszystko rozumieją po naszemu bardziej słuchały tłumaczenia, niż mojego objaśnienia. Wszyscy bowiem uczyliśmy się tych wielkosobotnich tajemnic. Nawet woda święcona była tak uświęcona, że dzieci same dotykały ją swoimi palcami i czyniły znak krzyża. Wszyscy odżegnali się od złego ducha szatan na nowo został pokonany. Wszyscy wyznali na nowo wiarę. W pewnym momencie zdawało mi się, że przeniosłem siebie i tę wspólnotę na Zrębie w drugi wiek po Chrystusie. Było mi lekko na duszy, radośnie w sercu, spokojnie w umyśle, bowiem święte tajemnice wypełniały całe me jestestwo. Duch Pański napełniał każdego z nas. Pan Bazyl zaś, który mnie wtedy zawoził z powrotem ze Zrębu do Storożyńca, przyznał: Teraz to ja już rozumiem, o co chodzi w Wielką Sobotę.... * Księgi liturgiczne zawierają wyjaśnienia dla celebransów, w jaki sposób powinno się sprawować tajemnice. Chodzi o to, aby liturgia była godnie i odpowiednio sprawowana, aby nie było dowolności ze strony celebransa i usługujących. Owe zaznaczenia są w kolorze czerwonym, łac. Rubrum stąd rubrycela, rubrycystyka. ** Exsultet (łac. radujcie się) jest to hymn na cześć zmartwychwstałego Chrystusa, symbolem którego jest specjalnie ozdobiona świeca zwana paschałem (hebrajskie słowo pesach znaczy przejście, stąd pascha). Z zapalonym paschałem kapłan wchodzi do świątyni oświecając ją blaskiem paschalnego ognia. Następnie wykonuje się ów hymn. Pierwsze słowa w języku łacińskim to: Exsultet iam angelica turba caelorum... Weselcie się już, zastępy Aniołów, w niebie... ks. Andrzej Ziółkowski Kraków Polonus 3-4 / rica goală şi întunecată... trebuie cântat Exsultet **, iar cântarea aceasta este tot în polonă! Liturghia din Sâmbăta Mare a fost o mare omilie întrebam, ascultam, observam reacţiile, mă bucuram împreună cu ei că focul sfânt este aproape, că biserica din Zrąb este cea mai frumoasă şi cea mai importantă din întreaga lume, pentru că în ea domneşte Cristos! În timp ce se cânta Exsultet, inimile tuturor ascultau nu glasul meu, ci glasul îngerilor care menţineau tonalitatea. Prima citire din Vechiul Testament am povestit-o cu cuvintele mele, una din fetele mai mari a cântat psalmul în polonă cu diminutive caracteristice. Apoi a fost următoarea citire şi traducerea mea, Evanghelia... Cu răbdare vorbeam rar în polonă, iar apoi le-am cerut răbdare, pentru ca una dintre învăţătoare să traducă copiilor în limba ucraineană ceea ce nu au înţeles. Nimeni nu a protestat, nici măcar doamnele mai vârstnice care au ascultat cu mai multă atenţie traducerea decât explicaţiile mele. Căci toţi învăţam aceste mistere din Sâmbăta Mare. Chiar şi apa sfinţită era atât de consacrată încât copiii o atingeau cu degetele lor şi făceau semnul crucii. Toţi goneau duhul rău satana a fost iar învins. Toţi şi-au mărturisit din nou credinţa. La un moment dat, mi s-a părut că am trecut, eu şi această comunitate din Zrąb, în veacul al doilea după Cristos. Mi-am simţit sufletul uşurat, am simţit bucurie în inimă, linişte în gând, căci sfintele mistere umpleau întreaga mea existenţă. Duhul Domnului ne umplea pe fiecare dintre noi. Iar domnul Bazyl, care m-a dus înapoi de la Zrąb la Storojineţ, a recunoscut: Acum înţeleg despre ce este vorba în Sâmbăta Mare.... * Cărţile liturgice cuprind explicaţii pentru celebranţi privind modul în care trebuie îndeplinit misterul. Liturghia trebuie oficiată cu demnitate şi corespunzător, pentru ca să nu existe arbitrar din partea celebrantului şi a celor care slujesc. ** Exsultet (lat. bucuraţi-vă). Este un imn în cinstea lui Cristos cel Înviat, simbol cu care este special ornamentată lumânarea pascală (în ebraică pesah înseamnă trecere, de aici pascal). Cu lumânarea pascală aprinsă preotul intră în biserică luminând-o cu strălucirea focului pascal. Apoi se execută acest imn. Primele cuvinte în limba latină sunt: Exsultet iam angelica turba caelorum... Bucuraţi-vă, cete de Îngeri, în cer... Trad. St. Iachimovschi

9 Z KART HISTORII FILE DE ISTORIE UPADEK RZĄDU LESZKA MILLERA CĂDEREA GUVERNULUI LESZEK MILLER Sytuacja gospodarcza w 2003 r. była nadal zła. Jedynym pozytywnym zjawiskiem był spadek inflacji. Bezrobocie sięgało 19%. Rządowa koalicja zamiast prób przeciwdziałania kryzysowi zajmowała się głównie własnymi interesami. W wyniku nieporozumień w rządzie na początku 2003 r. odeszli ministrowie skarbu Wiesław Kaczmarek i gospodarki Jacek Piechota. W połowie stycznia 2003 r. prezydent Aleksander Kwaśniewski zawetował ustawę o biopaliwach, uchwaloną za sprawą PSL, a zmuszającą kierowców do tankowania paliw o niebezpiecznie wysokiej dla silników zawartości paliw pochodzenia roślinnego. Zaostrzyło to stosunki między koalicjantami. 1 marca rozmowy w sprawie utrzymania koalicji zakończyły się fiaskiem, a premier Leszek Miller był zmuszony ogłosić koniec koalicji. Po wycofaniu się z rządu wicepremiera Jarosława Kalinowskiego i ministrów z PSL, gabinet Millera stał się rządem mniejszościowym. 2 kwietnia 2003 r. prezydent Kwaśniewski i premier Miller zaproponowali przedterminowe wybory w czerwcu 2003 r., a więc łącznie z referendum w sprawie akcesu Polski do Unii Europejskiej. Liczyli, że do tej pory uda się utrzymać względnie wysokie poparcie dla obozu rządzącego, a popularność członkostwa w Unii da im dodatkowy atut. Opierając się na korzystnym wyniku referendum unijnego z czerwca 2003 r., premier Miller usiłował wzmocnić pozycję swego gabinetu, występując o wotum zaufania do Sejmu i 13 czerwca otrzymał je. Nie był to sukces na miarę oczekiwań, gdyż popularność rządu Millera była już mniejsza niż dwa lata wcześniej rządu Jerzego Buzka. Przyczyną spadku notowań władz postkomunistycznych była nieskuteczność, a także ujawniane stale afery i skandale. Na wiosnę 2004 r. rząd Millera znajdował się w sytuacji krytycznej. Szef SLD, Krzysztof Janik, otwarcie żądał ustąpienia Millera, który początkowo opierał się. Widząc nadchodzącą nieuchronnie klęskę formacji postkomunistycznej, część jej działaczy groziła odejściem w przypadku braku zmian. 26 marca 2004 r. Miller zapowiedział, że poda się do dymisji 2 maja, po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Nowym szefem rządu prezydent Kwaśniewski mianował Marka Belkę. Misja stworzenia rządu napotykała na duże trudności. Sytuacja polityczna kraju była najgorsza od początku transformacji ustrojowej. Barbara Breabăn 8 În anul 2003 situaţia economică era în continuare rea. Unicul fenomen pozitiv a fost scăderea inflaţiei. Şomajul a ajuns la 19%. Coaliţia guvernamentală, în loc să încerce să acţioneze împotriva crizei, se ocupa, în general, de propriile interese. Ca efect al neînţelegerilor în guvern, la începutul anului 2003, au plecat ministrul finanţelor, Wiesław Kaczmarek şi al economiei, Jacek Piechota. La jumătatea lunii ianuarie 2003, preşedintele Aleksander Kwaśniewski şi-a exprimat veto-ul împotriva legii privind biocombustibilul, adoptată datorită PSL-ului, care obliga pe şoferi să se alimenteze cu combustibil periculos pentru motoare, conţinând combustibil de origine vegetală. Aceasta a agravat relaţiile dintre membrii coaliţiei. Pe 1 martie, discuţiile privind păstrarea coaliţiei au eşuat, iar premierul Leszek Miller a fost obligat să anunţe sfârşitul coaliţiei. După retragerea de la guvernare a vicepremierului Jarosław Kalinowski şi a miniştrilor din PSL, cabinetul lui Miller a devenit un guvern minoritar. Pe 2 aprilie 2003 preşedintele Kwaśniewski şi premierul Miller au propus alegeri anticipate în iunie 2003, deci împreună cu referendumul privind accederea Poloniei la Uniunea Europeană. Sperau că până la această dată se va menţine sprijinul destul de mare pentru tabăra de la guvernare, iar popularitatea de membru al Uniunii Europene le va da un atu în plus. Bazându-se pe rezultatele favorabile de la referendumul din iunie 2003, premierul Miller încerca să întărească poziţia cabinetului său cerând Seimului votul de încredere, pe care l-a obţinut pe 13 iunie. Acesta n-a fost un succes pe măsura aşteptărilor, deoarece popularitatea guvernului Miller era mai mică decât a guvernului Jerzy Buzek, doi ani în urmă. Cauza scăderii popularităţii autorităţilor postcomuniste a fost ineficienţa, precum şi dezvăluirea permanentă a unor afaceri necurate şi scandaluri. În primăvara anului 2004 guvernul lui Miller se afla într-o situaţie critică. Şeful SLD, Krzysztof Janik, cerea deschis demisia lui Miller, care la început s-a opus. Văzând înfrângerea formaţiunii postcomuniste care se apropia, o parte din activiştii ei ameninţau cu plecarea dacă nu se făceau schimbări. Pe 26 martie 2004, Miller anunţa că va demisiona pe 2 mai, după intrarea Poloniei în Uniunea Europeană. Preşedintele Kwaśniewski l-a desemnat ca nou şef al guvernului pe Marek Belka. Misiunea formării guvernului a întîmpinat mari greutăţi. Situaţia politică a ţării era cea mai proastă de la începutul transformărilor.

10 Kronika bukowińskich Polaków 1910 Cronica polonezilor bucovineni Marzec Czerniowce, sala Towarzystwa Muzycznego: Odbyła się akademia koncertowa, na której m.in. występował radca rządu krajowego dr Bazyli Duzinkiewicz, na rzecz taniej kuchni akademickiej Mensa Academica Pertestie Dolne, pow. gurahumorski: Otwarta została nowa składnica pocztowa ze zwykłym zakresem czynności. Zarząd składnicy powierzono nauczycielowi tamtejszej szkoły Konstantynowi Andronikowi. Łącznikiem składnicy z urzędem pocztowym w Kaczyce został posłaniec w dni powszednie przynoszący i odbierający listy. 03.<03. Czerniowce: Adolf Bohosiewicz, Kajetan Jakubowicz, Józef Łukasiewicz, Antoni Negrusz i Piotr Romaszkan przekazali 125 k dochodu z urządzonego wieczorku na fundusz im. ks. Kajetana Kasprowicza. 03.<03. Kołomyja: Przed miejscową komisją egzaminacyjną specjalny egzamin uzupełniający z języka polskiego wykładowego złożyli nauczyciele z czerniowieckich szkół miejskich: Janina Angermanówna, Maria Chrząstowska i Tytus Chrząstowski. 03.<06. Czerniowce: Ukonstytuował się nowowybrany (27 lutego 1910 r.) zarząd Koła TSL (dr Stanisław Kwiatkowski przewodniczący, Władysław Mierzwiński zastępca przewodniczącego, Kazimierz Niewiadomski sekretarz, A. Klimaszewska skarbnik, Kazimierz Tokarski rachmistrz i S. Oleksiewicz bibliotekarz) Mikułowa Polana: Nauczyciel i przewodniczący komitetu budowy Domu Polskiego Jan Świderski podziękował za złożone ofiary następującym osobom: dr. Stanisławowi Kwiatkowskiemu 15 k, ks. dziekanowi Józefowi Cewe z Suczawy 5 k, nauczycielce z Jackan Annie Janowskiej 5 k, ks. Józefowi Janiszewskiemu z Seretu książeczki i obrazki do rozprzedania wartości 3 k Czerniowce, lokal Gwiazdy : Odbyło się zwyczajne walne zgromadzenie członków Stowarzyszenia Rękodzielników Polskich Gwiazda Czerniowce, sala Domu Polskiego: Odbyły się bardzo udane amatorskie przedstawienia urządzone przez Stowarzyszenie Rękodzielników polskich Gwiazda z udziałem artystki teatrów warszawskich Ireny Zdanowskiej i artysty dramatycznego Bronisława Galasiewicza. Wystawiono jednoaktową komedię Stanisława Dobrzańskiego Tajemnica oraz krotochwilę Józefa Blizińskiego Marcowy kawaler. W przerwie między przedstawieniami program dopełnił humorystyczny monolog w wykonaniu Galasiewicza. Dochód z przedstawienia przeznaczony na budowę domu Gwiazdy. Wyborną grą wyróżnili się amatorzy: Schwann, panna Morawska, Panecki, Podkówka. 9 Martie Cernăuţi, sala Societăţii Muzicale: A avut loc un concert festiv în beneficiul cantinei studenţeşti Mensa Academica cu mese mai ieftine, la care a fost prezent consilierul guvernului ţării dr. Bazyli Duzinkiewicz Pârteştii de Jos, districtul Gura Humorului: S-a deschis un nou depozit poştal cu program normal. Conducerea a fost încredinţată învăţătorului şcolii din localitate Constantin Andronic. Legătura cu oficiul poştal din Cacica o făcea zilnic un mesager aducând şi ridicând scrisorile. 03.<03. Cernăuţi: Adolf Bohosiewicz, Kajetan Jakubowicz, Józef Łukasiewicz, Antoni Negrusz şi Piotr Romaszkan au depus 125 c. din beneficiul seratei organizate pentru fondul pr. Kajetan Kasprowicz Colomeea: În faţa comisiei de examinare din localitate, învăţătorii din şcolile orăşeneşti cernăuţene: Janina Angermanówna, Maria Chrząstowska şi Tytus Chrząstowski au dat un examen special complementar din limba polonă. 03.<06. Cernăuţi: S-a constituit noua conducere a Cercului SŞP, aleasă la 27 februarie 1910 (dr. Stanisław Kwiatkowski preşedinte, Władysław Mierzwiński vicepreşedinte, Kazimierz Niewiadomski secretar, A. Klimaszewska trezorier, Kazimierz Tokarski contabil şi S. Oleksiewicz bibliotecar) Poiana Micului: Învăţătorul şi preşedintele comitetului pentru construcţia Casei Polone Jan Świderski a mulţumit pentru donaţiile făcute următoarelor persoane: dr. Stanisław Kwiatkowski 15 c., pr. decan Józef Cewe din Suceava 5 c., învăţătoarea Annia Janowska din Iţcani 5 c., pr. Józef Janiszewski din Siret cărticele şi iconiţe de vânzare în valoare de 3 c Cernăuţi, localul Asociaţiei Gwiazda : S-a desfăşurat adunarea generală ordinară a membrilor Asociaţiei Meşteşugarilor Polonezi Gwiazda Cernăuţi, sala Casei Polone: S-a desfăşurat o foarte reuşită reprezentaţie de amatori organizată de Asociaţia Meşteşugarilor Polonezi Gwiazda cu participarea artistei teatrelor din Varşovia Irena Zdanowska şi a artistului dramatic Bronisław Galasiewicz. A fost prezentată comedia într-un act Secretul de Stanisław Dobrzański şi farsa Cavalerul de martie de Józef Bliziński. În pauza dintre reprezentaţii, programul a fost completat de un monolog umoristic interpretat de Galasiewicz. Beneficiul realizat a fost destinat construcţiei casei Asociaţiei Gwiazda. Printr-un joc deosebit s-au evidenţiat amatorii: Schwann, d-ra Morawska, Panecki, Podkówka.

11 03.<10. Czerniowce: Bukowińskie Polskie Towarzystwo 03.<10. Cernăuţi: Societatea Poloneză Bucovineană Zaliczkowe i Oszczędności podało Rachunek mie- de Împrumut şi Economii a prezentat bilanţul lunar pe sięczny za luty februarie <10. Zaleszczyki: Nauczycielka z Zastawnej Wiktoria 03.<10. Zaleşcichi: Învăţătoarea Wiktoria Wazaczówna Wazaczówna złożyła dodatkowy egzamin z języka din Zastawna a dat examenul complementar de limba polskiego z bardzo dobrym wynikiem i pochwałą przed polonă cu foarte bine şi a fost lăudată de comisia de examinare. miejscową komisją egzaminacyjną Czerniowce, uniwersytet: Apolinary Argasiński, Cernăuţi, universitatea: Apolinary Argasiński, którego promotorem był Eugeniusz Ehrlich, otrzymał al cărui îndrumător a fost Eugeniusz Ehrlich, a obţinut ti- stopień doktora praw. Na promocji obecni byli członkowie tlul de doctor în drept. La susţinere au fost prezenţi membrii Societăţii Universitarilor Polonezi Ognisko. Towarzystwa Akademików Polskich Ognisko Czerniowce, sala obrad Domu Polskiego: Odbyła się jedenasta z rzędu pogadanka naukowa ZNiNPnaB. făşurat a 11-a ediţie a convorbirilor ştiinţifice ale UCDP Cernăuţi, sala de şedinţe a Casei Polone: S-a des- Karol Schwann wygłosił odczyt Kilka słów w kwestii din B. Karol Schwann a prezentat referatul Câteva włościańskiej. Prelegent zwrócił uwagę na znaczenie cuvinte despre problema ţărănească. Referentul a atras szkolnictwa wiejskiego. atenţia asupra importanţei învăţământului la sate. 03.<12. Ruda, pow. radowiecki: Przedstawiciele 03.<12. Ruda, districtul Rădăuţi: Reprezentanţii Polaków z Rudy udali się do zastępcy przewodniczącego polonezilor din Ruda au mers la preşedintele adjunct al Rady Szkolnej Krajowej radcy dworu Fekete w sprawie Consiliului Şcolar al Ţării consilierul curţii Fekete în przyspieszenia utworzenia szkoły polskiej w Rudzie, co problema grăbirii înfiinţării şcolii polone din Ruda, nefinalizată în ciuda stăruinţelor ce durează de trei ani. Deo- nie dochodzi do skutku mimo trzyletnich starań. Tymczasem wbrew obowiązującemu prawu dzieci są zmuszone camdată, deşi legea este obligatorie, copiii sunt nevoiţi uczęszczać do szkoły niemiecko-rumuńskiej oddalonej să frecventeze şcoala germano-română la o distanţă de 11 km od Rudy. Fekete obiecał załatwić sprawę pomyślnie jak najszybciej. 11 km. de Ruda. Fekete a promis să rezolve problema cât mai repede Czerniowce, sala Towarzystwa Muzycznego: Cernăuţi, sala Societăţii Muzicale: S-a desfăşurat adunarea catolicilor în scopul stabilirii programului Odbyło się zgromadzenie katolików celem ustalenia programu uroczystego obchodu uczczenia ks. infułata festivităţii în cinstea pr. infulat Józef Schmid cu prilejul Józefa Schmida z okazji 60. rocznicy urodzin. Zgromadzeni uchwalili program i określili termin obchodu na dzień împlinirii vârstei de 60 de ani. Cei prezenţi au aprobat programul şi au fixat termenul festivităţii pentru ziua de 24 kwietnia 1910 r. 24 aprilie <13. Czerniowce: Wydział ZNiNPnaB zakomunikował, iż Kółko Pedagogiczne w Kaczyce należy do 03.<13. Cernăuţi: Filiala UCDP din B a comunicat că Cercul Pedagogic din Cacica face parte din UCDP ZNiNPnaB, gdyż zostało założone przez wydział. W związku z tym wszyscy nauczyciele polscy w powiatach długo- din B, căci a fost întemeiat de filială. Legat de aceasta, toate cadrele didactice poloneze din districtele Câmpulung, Gura Humor şi Suceava care doresc să adere la polskim, gurahumorskim i suczawskim, pragnący wstąpić do Związku, mogą składać deklaracje w Zarządzie Głównym w Czerniowcach albo w kaczyckim Kółku Peda- Uniune pot depune declaraţiile la Conducerea Centrală gogicznym. din Cernăuţi sau la Cercul Pedagogic din Cacica. 03.<13. Czerniowce: Józef Żukowski ofiarował <13. Cernăuţi: Józef Żukowski a donat 10 c. k na Gimnazjum Polskie w Czerniowcach. pentru Gimnaziul Polonez din Cernăuţi Czerniowce: Odbyło się doroczne walne zgromadzenie członków Towarzystwa Gimnastycznego Cernăuţi: A avut loc adunarea generală anuală a membrilor Asociaţiei de Gimnastică Sokół. Sokół Cernăuţi, capela Iezuiţilor: Au avut loc Czerniowce, kaplica domowa OO. Jezuitów: Odbywały się konferencje rekolekcyjne dla panów. conferinţe de recolecţie pentru domni Cernăuţi, sala de şedinţe a Casei Polone: Czerniowce, sala posiedzeń Domu Polskiego: A avut loc adunarea generală extraordinară a membrilor Odbyło się nadzwyczajne walne zgromadzenie członków Societăţii Universitarilor Polonezi Ognisko. În noua Towarzystwa Akademików Polskich Ognisko. Do nowego wydziału zostali wybrani: kandydat praw Fran- Rużyłowicz preşedinte, studentul la drept Feliks Le- conducere au fost aleşi: candidatul juridic Franciszek ciszek Rużyłowicz prezes, słuchacz praw Feliks Lesiecki zastępca prezesa, słuchacz praw Tadeusz Dihm secretar, candidatul juridic Emil Bronikowski siecki vicepreşedinte, studentul la drept Tadeusz Dihm sekretarz, kandydat praw Emil Bronikowski skarbnik, trezorier, studentul la drept Tadeusz Gębarowicz słuchacz praw Tadeusz Gębarowicz bibliotekarz, słuchacz bibliotecar, studentul la filosofie Józef Czownicki filozofii Józef Czownicki gospodarz. administrator. 10

12 03.<17. Czerniowce: Na rzecz Gimnazjum Polskiego 03.<17. Cernăuţi: Pentru Gimnaziul Polonez au făcut złożyli datki: Maria Bojowska 6 k, A. Böhm 5 k, Antoni donaţii: Maria Bojowska 6 c., A. Böhm 5 c., Antoni Panecki 24 k i ks. Zygmunt Szymonowicz 15 k. Panecki 24 c. şi pr. Zygmunt Szymonowicz 15 c. Na Dar Grunwaldzki natomiast zadeklarowali: Józef Pen-tru Darul Grunwaldului au donat: Józef Grabowski Grabowski 50 k, Józef Lehowicz 30 k, Aleksander 50 c., Józef Lehowicz 30 c., Aleksander Szylecki Szylecki 25 k, panna Helena Świderska 50 k, Jan 25 c., d-ra Helena Świderska 50 c., Jan Świderski 30 c. Świderski 30 k i Władysław Świderski 50 k. şi Wła-dysław Świderski 50 c Czerniowce: Czerniowieccy katolicy, zatem Cernăuţi: Catolicii din Cernăuţi, deci şi cei i Polacy, złożyli życzenia imieninowe swojemu proboszczowi polonezi, au adresat urări parohului lor pr. infulat Józef ks. inf. Józefowi Schmidowi. Schmid cu prilejul onomasticii sale. 03.<20. Czerniowce: Józef Czernelecki z Paszkan 03.<20. Cernăuţi: Józef Czernelecki din Paşcani ofiarował 5 k na Gimnazjum Polskie. Kazimierz Liskowacki z Czunkowa ofiarował na rzecz Bursy Polskiej wacki din Czunków a donat pentru Internatul Polonez a donat 5 c. pentru Gimnaziul Polonez. Kazimierz Lisko- im. A. Mickiewicza 28 k. Panna Maria Mahrówna ofiarowała 8 k na rzecz Ochronki Katolickiej SS. Felicjanek, A. Mickiewicz 28 c. D-ra Maria Mahrówna a oferit 8 c. pentru Aşezământul Catolic al Surorilor Feliciane, a uczennice klas V i VI szkoły ćwiczeń 35, 60 k. iar elevele claselor a V-a şi a VI-a ale şcolii de exerciţii 03.<20. Czerniowce: Czerniowiecka Rada Miejska 35,60 c. przyznała subwencje m.in. Bursie Polskiej im. A. Mickiewicza 400 k, Bursie Katolickiej im. Issakowicza 300 k, 03.<20. Cernăuţi: Consiliul Orăşenesc a acordat subvenţii, printre altele Internatului Polonez A. Mickiewicz 400 c., Internatului Catolic Issakowicz 300 c., Towarzystwu Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej 300 k, Asociaţiei Polone de Ajutor Frăţesc şi de Lectură 300 Katolickiemu Towarzystwu Dobroczynności dla Ochronki SS. Felicjanek 400 k, Zakładowi SS. Rodziny Maryi c., Asociaţiei Catolice de Caritate pentru Aşezământul Surorilor Feliciane 400 c., Pensionului Surorilor Familiei 200 k, Towarzystwu Śpiewu Kościelnego 100 k. Mariei 200 c., Societăţii Cântărilor Catolice 100 c Czerniowce, sala Towarzystwa Muzycznego: Cernăuţi, sala Societăţii Muzicale: A avut loc Odbyło się walne zgromadzenie Katolickiego Towarzystwa Dobroczynności. adunarea generală a Asociaţiei Catolice de Caritate Caliceanca: A avut loc adunarea generală Kaliczanka: Odbyło się walne zgromadzenie a membrilor Societăţii de Lectură a SŞP. członków kaliczanieckiej Czytelni TSL Siret, sala grădinii de vară a berăriei: A avut Seret, sala ogrodowa browaru: Odbyło się II loc a II-a adunare generală ordinară a Societăţii de Economii şi Împrumuturi din Siret. zwyczajne walne zgromadzenie Spółki Oszczędności i Pożyczek w Serecie Cernăuţi, restaurantul Wróblewski: A avut loc Czerniowce, restauracja Wróblewskiego: adunarea bărbaţilor aprox. patruzeci de membri ai Odbyło się męskie zebranie około czterdziestu sokołów Asociaţiei Sokół cu prilejul despărţirii de camarazii celem pożegnania druhów Podowskiego i Regera. Przemawiał wiceprezes dh Wojciech Wejdelek i odczytano Wojciech Wejdelek şi s-a citit scrisoarea fostului preşe- Podowski şi Reger. A vorbit vicepreşedintele camaradul list byłego prezesa Bazylego Mokrańskiego. dinte Bazyli Mokrański Lwów: Abp Józef Bilczewski własnoręcznym Lvov: Arh. Józef Bilczewski într-o scrisoare pismem podziękował dr. Stanisławowi Kwiatkowskiemu olografă a mulţumit dr. Stanisław Kwiatkowski şi tuturor oraz wszystkim polskim stowarzyszeniom bukowińskim, asociaţiilor poloneze din Bucovina care i-au trimis które pamiętały o jego imieninach i przysłały życzenia. felicitări cu prilejul onomasticii sale. Cu această ocazie Przy sposobności życzył Polakom bukowińskim pomyślności a urat polonezilor bucovineni succes în muncă şi un Paşte w pracy oraz wesołych świąt wielkanocnych. fericit. 03.<24. Czerniowce: Na rzecz Bursy Polskiej im. 03.<24. Cernăuţi: Pentru Internatul Polonez J. Kiliński J. Kilińskiego złożyli datki: Sejm bukowiński 600 k, au făcut donaţii: Seimul bucovinean 600 c., Banca Bank Polski za subwencję 50 k, Kazimierzowa Polonă de subvenţii 50 c., Kazimierzowa Bohdanowiczowa Bohdanowiczowa 40 kg sera, Leopold Bohosiewicz 40 kg. brânză, Leopold Bohasiewicz un korzec mąki kukurydzianej, dr Teodor Bohosiewicz obroc (aprox. 100 kg ) făină de porumb, dr. Teodor 5 korców ziemniaków, Ludwik Hartl obuwie i odzież, Bohosiewicz 5 obroace de cartofi, Ludwik Hartl ks. Józef Janiszewski książki do biblioteki, Kazimierz încălţăminte şi haine, pr. Józef Janiszewski cărţi pentru Kobylański 10 korców ziemniaków, Mikołaj Negrusz bibliotecă, Kazimierz Kobylański 10 obroace de cartofi, odzież, Wiktor Preisser materiał na scenę, Michał Mikołaj Negrusz haine, Wiktor Preisser material Trzciński 50 k. pentru scenă, Michał Trzciński 50 c Mikułowa Polana: Przewodniczący komitetu Poiana Micului: Preşedintele comitetului budowy Domu Polskiego Jan Świderski doniósł o zamia- construcţiei Casei Polone Jan Świderski a anunţat intenţia 11

13 rze wzniesienia Domu Polskiego, na który mieszkańcy de a ridica Casa Polonă, pentru care locuitorii au adunat złożli dotychczas ponad 1000 k. Na ten cel datki złożyli până acum peste 1000 c. În acest scop, au mai depus: także: abp dr Józef Bilczewski 50 k, Towarzystwo Gimnastyczne arh. dr. Józef Bilczewski 50 c., Asociaţia de Gimnastică Sokół w Kaczyce 10 k, Kajetan Zaduro- Sokół din Cacica 10 c., Kajetan Zadurowicz din Bivoli wicz z Bivoli (Rumunia) 10 k. Przewodniczący komitetu (România) 10 c. Preşedintele comitetului a apelat la zwrócił się do wszystkich rodaków o przyczynienie się toţi compatrioţii ca să contribuie, cu o sumă cât de mică, choćby najmniejszym datkiem do ukończenia dzieła. la terminarea obiectivului. S-a anunţat că lista donatorilor Zapowiedziano, iż lista ofiarodawców zostanie opublikowana w Gazecie Polskiej Jadova Nouă: Un autor semnat H. (probabil va fi publicată în Gazeta Polonă Nowa Żadowa: Autor podpisany kryptonimem Michał Horodyński) a scris o corespondenţă apărută la H. (prawdopodobnie Michał Horodyński) napisał korespondencję, która ukazała się w Listach z kraju 25. numeru rubrica Scrisori din ţară, în nr. 25 al Gazetei Polone de duminică, 27 martie. Corespondentul informează că în czerniowieckiej Gazety Polskiej z niedzieli 27 marca. Jadova locuiesc peste 70 de familii poloneze venite, cu Korespondent informuje, iż w Żadowie mieszka ponad mulţi ani în urmă, din Galiţia apuseană care au păstrat 70 polskich rodzin przybyłych przed laty z zachodniej limba, obiceiurile, cultura indigenă. Neputând să obţină Galicji i zachowujących język, obyczaje i kulturę rodzimą. Nie mogąc doczekać się pomyślnego załatwienia prośby rezolvarea favorabilă a cererii privind înfiinţarea şcolii o utworzenie szkoły polskiej, próbowali we własnym polone, au încercat să educe copiii singuri. Au închiriat zakresie kształcić dzieci. Wynajęli odpowiednie pomieszczenie w domu prywatnym, sprawili ławki oraz inne făcut bănci şi alte obiecte şcolare şi au încredinţat învă- o încăpere corespunzătoare într-o casă particulară, au przybory szkolne i zlecili nauczanie jednemu z gospodarzy. ţarea copiilor unui gospodar. O dată pe săptămână venea Raz w tygodniu przybywał ks. Józef Krzyżanowski ze pr. Józef Krzyżanowski din Storojineţ pentru a preda Stróżeńca uczyć religii. Dowiedziawszy się o tym stróżeniecka religia. Aflând despre aceasta, Consiliul Şcolar Districtual Rada Szkolna Okręgowa zareagowała na to din Storojineţ a considerat învăţarea religiei romano- jak na przestępstwo nauczania religii rzymskokatolickiej catolice în limba polonă în loc de cea ucraineană un delict w języku polskim zamiast w rusińskim i zażądała od şi a cerut directorului şcolii ucrainene din Jadova să kierownika szkoły rusińskiej w Żadowie, aby w przeciągu prezinte un raport, în cursul a 24 de ore. Acelaşi Consiliu 24 godzin zdał z tego sprawę. Natomiast ta sama Rada Şcolar Districtual nu a făcut nimic ca să rezolve favorabil Szkolna Okręgowa nic nie zrobiła, aby załatwić cererea polonezilor din Jadova, depusă de câteva luni, pomyślnie złożone przed kilku miesiącami podanie privind înfiinţarea şcolii polone pentru câteva zeci de copii Polaków żadowskich o utworzenie szkoły polskiej dła polonezi de vârstă şcolară. kilkudziesięciorga polskich dzieci w wieku szkolnym Viena: Ministerul Cultelor şi Învăţământului Wiedeń: Minister Wyznań i Oświaty zezwolił a autorizat înfiinţarea în Cernăuţi a unei comisii de examinare pentru şcolile populare cu limba de predare polonă, na utworzenie w Czerniowcach komisji egzaminacyjnej dla szkół ludowych pospolitych z polskim językiem începând cu an. şc. 1909/1910. wykładowym od roku szkolnego 1909/1910 począwszy. 03.<27. Cernăuţi: Elev la silvicultură Władysław 03.<27. Czerniowce: Elew leśnictwa Władysław Jedliński a fost numit asistent al fondului forestier bucovinean aparţinând fondului religios greco-oriental din Jedliński został mianowany asystentem leśnictwa bukowińskiego grekoorientalnego funduszu religijnego Cernăuţi. w Czerniowcach Cernăuţi: În Duminica Mare, în biserica Czerniowce: W Wielką Niedzielę w kościele parohială cu hramul Înălţarea Sfintei Cruci a fost oficiată parafialnym p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego została o liturghie solemnă în timpul căreia corul Societăţii odprawiona uroczysta suma, podczas której chór Cântului Bisericesc condus de Koller acompaniat de Towarzystwa Śpiewu Kościelnego pod kierunkiem Kollera z towarzyszeniem orkiestry wykonał kilka utworów, m.in. Mszę M. Rilkego, Benedicite Wolfa, Terra orchestră a interpretat câteva piese, printre altele Liturghie de M. Rilke, Benedicite de Wolf, Terra tremnit tremuit H. Kornera. de H. Korner Mikułowa Polana, Czytelnia Polska: Zgromadziło się ponad 300 gospodarzy ze swoimi przewodnikami, adunat peste 300 de gospodari cu conducătorii lor care Poiana Micului, Societatea de Lectură: S-au którzy uchwalili rezolucję przeciwko wywłaszczeniu au adoptat o rezoluţie împotriva lipsirii elevilor şcolilor uczniów szkół ludowych z nauczania ich języka ojczystego populare de învăţarea limbii materne şi a religiei în limba i religii rzymskokatolickiej w języku polskim. Rezo- polonă. Rezoluţia a fost semnată de toţi participanţii, lucję podpisali wszyscy uczestnicy, m.in.: ks. Jan Bazal, printre alţii: pr. Jan Bazal, Jan Juraszek, Jan Koźminczuk, Jan Juraszek, Jan Koźmińczuk, Anna Lechocka, Józef Anna Lechocka, Józef Lechocki, Jan Kucharek, Józef Lechocki, Jan Kucharek, Józef Kucharek. Kucharek

14 03.<31. Czerniowce, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół : Böhm skarbnik i Wejdelek wiceprezes sporządzili i ogłosili III. Wykaz składek na boisko Sokoła w Czerniowcach. 03.<31. Czunków, pow. zastawnicki: Właściciel dóbr Czunków Kazimierz Liskowacki nabył Myszków (pow. zaleszczycki) ok. 600 morgów i gorzelnię. Nabywca, który już wcześniej ofiarował Bursie Polskiej w Zaleszczykach realność wartości k, zamierzał utworzyć fundację dla młodzieży rękodzielniczej. Kwiecień Polonus 3-4 / <31. Cernăuţi, Societatea de Gimnastică Sokół : Böhm, trezorier şi Wejdelek vicepreşedinte au pregătit şi prezentat cea de a III-a Listă a colectei pentru terenul Societăţii din Cernăuţi. 03.<31. Czunków, districtul Zastavna: Proprietarul moşiei de aici Kazimierz Liskowacki a cumpărat Myszków (districtul Zaleşcichi) aprox m 2 şi o distilerie. Cumpărătorul, care anterior a donat Internatului Polonez din Zaleşcichi o proprietate în valoare de c., intenţiona să înfiinţeze o fundaţie pentru tineri meseriaşi. Aprilie Suczawa, sala Domu Polskiego: Artystka teatrów Suceava, sala Casei Polone: Artista teatrelor warszawskich Irena Zdanowska oraz artysta dra- varşoviene Irena Zdanowska şi artistul dramatic al teat- matyczny teatru ze Lwowa Bronisław Galasiewicz wystawili rului din Lvov Bronisław Galasiewicz au prezentat comena komedyjkę Troskliwy Wujaszek, dialog Uciśniodia Dragul unchi grijuliu, dialogul Soţia oprimată żona bardzo dobrze przyjęte przez liczną publiczność. foarte bine primite de numerosul public. Galasiewicz Galasiewicz deklamował wiersz z francuskiego Co za a recitat poezia din franceză Ce onoare, ce cinste. Reuşita evoluţie a actorilor din Polonia a deschis seria de honor, co za cześć. Udany występ aktorów z Polski zapoczątkował szereg gościnnych koncertów i przedstawień teatralnych. concerte şi reprezentaţii teatrale Czerniowce: Odbyło się posiedzenie wydziału Cernăuţi: A avut loc şedinţa UCDP din B sub ZNiNPnaB pod przewodnictwem prezesa Jana Kamińskiego. conducerea preşedintelui Jan Kamiński. S-a decis ţinerea Uchwalono wygłoszenie trzech pogadanek nau- a trei conferinţe ştiinţifice până la sfârşitul anului şcolar kowych do końca roku szkolnego i podziękowanie ks. şi s-au adus mulţumiri prof. Jan Żukowski precum şi lui prof. Janowi Żukowskiemu oraz Janowi Kamińskiemu Jan Kamiński pentru cele câteva zeci de cărţi oferite za kilkadziesiąt książek ofiarowanych dla biblioteki bibliotecii Uniunii şi pentru sprijinul moral şi material. Związku oraz moralne i materialne popieranie Związku. Apoi s-a apelat la învăţători să participe în număr cât Ponadto wydział zwrócił się do nauczycieli o jak najliczniejszy udział w obchodach jubileuszu ks. inf. Józefa Schmida. mai mare la sărbătorirea jubileului pr. infulat Józef 04.<03. Czerniowce: Wydział TPBPiCP zwrócił Schmid. się do wszystkich członków z prośbą o podanie adresów uczestników powstania 1863 r. mieszkających stale la toţi membrii să dea adresele participanţilor la insurecţia 04.<03. Cernăuţi: Conducerea APAF şi L a apelat w Czerniowcach. din 1863 care locuiesc permanent în Cernăuţi Czerniowce, sala Domu Polskiego: Czerniowieckie Cernăuţi, sala Casei Polone: Cercul SŞP din Koło TSL urządziło amatorskie przedsta- Cernăuţi a organizat o reprezentaţie de amatori cu come- wienie czteroaktowej komedii Rodzina Furiozów w reżyserii Tokarskiego. Główną rolę grał Niewiadomski. dia în patru acte Familia Furiozów în regia lui Tokarski. Rolul principal a fost interpretat de Niewiadomski. Dochód przeznaczono na fundusz Gimnazjum Polskiego Veniturile au fost destinate Gimnaziului Polonez din w Czerniowcach. W rubryce Wiadomości artystyczne i literackie 28. numeru Gazety Polskiej z czwartku 7 kwietnia ukazała się anonimowa bardzo pochlebna recenzja Gazetei Polone de joi, 7 aprilie a apărut o foarte elogi- Cernăuţi. La rubrica Ştiri artistice şi literare din nr. 28 al przedstawienia. Pochwalono w niej reżysera Tokarskiego oasă recenzie a reprezentaţiei, nesemnată. A fost elogiat i wszystkich amatorów: Altheimównę, Dihma, Gorecką, Tokarski şi toţi amatori: Altheimówna, Dihm, Górecka, Klimaszewską, Matternównę, Morawską, Nawojskiego, Klimaszewska, Matternówna, Morawska, Nawojski, Niewiadomskiego, Tokarskiego. Niewiadomski, Tokarski Czerniowce, sala Gwiazdy w Domu Polskim: Cernăuţi, sala Asociaţiei Gwiazda din Casa Odbyło się doroczne walne zgromadzenie członków Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, liczącego 201 człon- Polonă: A avut loc adunarea generală anuală a Societăţii ków zwyczajnych i 3 członków honorowych. Dokonano de Gimnastică Sokół care numără 201 membri ordinari przeglądu i oceny rocznego dorobku. Podkreślono znaczenie şi 3 membri de onoare. S-a efectuat revizia şi evaluarea uzyskanego boiska dzięki zabiegom dr. Stanisława stării anuale. S-a subliniat importanţa terenului obţinut Kwiatkowskiego i uroczystego obchodu jego poświęcenia. datorită demersurilor dr. Stanisław Kwiatkowski şi sărbătycznego, Zanotowano znaczny przyrost ruchu gimnastoririi sfinţirii lui festive. S-a menţionat însemnata creştere m.in. dzięki prowadzonej szkole gimnastycznej a mişcării de gimnastică, printre altele datorită şcolii de 13

15 dla pań i panienek, i znaczny wzrost liczby uczestników gimnastică pentru doamne şi domnişoare precum şi creşterea korpusów wakacyjnych. Zgromadzeni przyjęli sprawozdanie numărului participanţilor la grupurile de vacanţă. wydziału, udzielili wydziałowi absolutorium, Cei prezenţi au acceptat darea de seamă, au eliberat uchwalili preliminarz budżetowy na rok 1910, wybrali conducerea din funcţie, au decis un buget preliminar pe członków nowego wydziału (Wojciech Wejdelek prezes, 1910, au ales noua conducere (Wojciech Wejdelek Józef Świerczyński wiceprezes, Henryk Altheim, Adolf preşedinte,józef Świerczyński vicepreşedinte, Henryk Böhm, Franciszek Jahn, Józef Kosiński, Władysław Altheim, Adolf Böhm, Franciszek Jahn, Józef Kosiński, Kropiwnicki, Antoni Panecki, Władysław Strzałkowski, Władysław Kropiwnicki, Antoni Panecki, Władysław Strzałkowski, Kazimierz Tokarski, Adam Walewski Kazimierz Tokarski, Adam Walewski i Julian Wasylkiewicz), komisję rewizyjną (Jan Duzinkiewicz i Jan Świtek) şi Julian Wasylkiewicz), comisia de revizie (Jan Duzinkiewicz şi Jan Świtek) şi au numit pe fostul preşedinte i mianowali byłego prezesa Bazylego Mokrańskiego członkiem honorowym. Walne zgromadzenie wysłało Bazyli Mokrański membru de onoare. Adunarea generală telegram do abpa Józefa Teodorowicza i otrzymało nań a trimis o telegramă arh. Józef Teodorowicz şi a primit telegraficzną odpowiedź. un răspuns telegrafic Czerniowce, sala Domu Polskiego: Stowarzyszenie Rękodzielników Polskich Gwiazda urządziło Cernăuţi, sala Casei Polone: Asociaţia Meşteşugarilor Polonezi Gwiazda a organizat święcone tradycyjne święcone dla czerniowieckich rodaków. (tradiţionala împărţire cu oul sfinţit) pentru compatrioţii Prezesa TBPiCP dr. Stanisława Kwiatkowskiego, który din Cernăuţi. Dr. Stanisław Kwiatkowski preşedintele został wezwany do chorego na prowincji, zastępował APAF şi L chemat la un bolnav din provincie a fost Sołtyński, duchowieństwo reprezentowali ks. inf. Józef înlocuit de Sołtyński, clerul a fost reprezentat de pr. infulat Schmid, ks. dr Władysław Honorski i ks. Feliks Lewandowski, który pięknym przemówieniem religijno-pario- Józef Schmid, pr. dr. Władysław Honorski şi pr. Feliks Lewandowski care într-o frumoasă alocuţiune patrioticoreligioasă a deschis festivitatea. Pe urmă a vorbit preşetycznym zagaił uroczystość. Następnie przemawiał prezes Gwiazdy Michał Gorecki, ks. inf. Józef Schmid, którego życzeniem było, aby w przebudowanym i rozszerzonym domu Bożym każdy Polak czuł się jak w swoim dintele Asociaţiei Gwiazda Michał Gorecki, pr. infulat Józef Schmid care a urat ca în reconstruita şi extinsa kościele, i który zachęcał do obfitszych datków na ołtarz casă a Domnului fiecare polonez să se simtă ca în biserica Królowej Korony Polskiej i na witraż, przedstawiający sa şi care să îndemne la tot mai bogate donaţii pentru śluby Jana Kazimierza. Przemawiali i wznosili toasty altarul Reginei Coroanei Poloniei şi pentru vitraliul także inni: ponownie ks. F. Lewandowski, apelujący do reprezentând legământul lui Jan Kazimierz. Au vorbit pań, by uczyły dzieci mówić, czytać i pisać po polsku, şi toastat şi alţii, apoi din nou pr. F. Lewandowski care a apelat la doamne ca să-şi înveţe copiii să vorbească, să wychowywały potomstwo w duchu narodowym i katolickim, a także dyrektor Kamiński, który zachęcał do zapisywania dzieci do szkół polskich. în spirit naţional şi catolic, iar directorul Kamiński a îndem- citească şi să scrie în polonă, să-şi educe descendenţii Czerniowce: Ks. Julian Smodlibowski za nat la înscrierea copiilor la şcolile polone. pośrednictwem Podziękowania w rubryce Głosy publiczności Cenăuţi: Pr. Julian Smodlibowski, la Mulţu- 28. numeru Gazety Polskiej z 7 kwietnia wyraził miri în rubrica Vocile publicului din nr. 28 al Gazetei wdzięczność za otrzymane wyrazy współczucia z powodu Polone din 7 aprilie şi-a exprimat recunoştinţa pentru śmierci ojca. condoleanţele primite cu prilejul decesului tatălui Czerniowce: Odbyło się doroczne posiedzenie Cernăuţi: A avut loc şedinţa anuală a filialei wielkiego wydziału Bukowińskiej Kasy Oszczędności, Casei de Economii a Bucovinei care a destinat o parte która część swoich dochodów przeznaczyła na wsparcie din veniturile sale pentru sprijinirea instituţiilor caritative. instytucji dobroczynnych. Pomiędzy obdarowanymi Printre alte instituţii poloneze ce au primit donaţii au fost: znalazły się także następujące polskie instytucje: sekcja secţia caritativă a APAF şi L 100 c., Societatea Internatului dobroczynności TBPiCP 100 k, Towarzystwo Bursy J. Kiliński 50 c., Societatea de Gimnastică im. J. Kilińskiego 50 k, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół - 50 c. Sokół 50 k Cernăuţi: A avut loc şedinţa Societăţii de Czerniowce: Odbyło się posiedzenie Towarzystwa Gimnastică Sokół la care s-a constituit noua conducere: Gimnastycznego Sokół, na którym ukonstytuował Wojciech Wejdelek preşedinte, Józef Świerczyński się nowy wydział: Wojciech Wejdelek prezes, Józef vicepreşedinte, Władysław Strzałkowski secretar, Świerczyński zastępca prezesa, Władysław Strzałkowski Adam Walewski secretar adjunct, Adolf Böhm tretarza, sekretarz, Adam Walewski zastępca sekrezorier, Julian Wasylkiewicz trezorier adjunct, Henryk Adolf Böhm skarbnik, Julian Wasylkiewicz Altheim contabil, Antoni Panecki administratorul 14

16 zastępca skarbnika, Henryk Altheim rachmistrz, Antoni localului, Władysław Kropiwnicki administratorul Panecki gospodarz lokalu, Władysław Kropiwnicki terenului, Franciszek Jahn administrator adjunct, Kazimierz gospodarz boiska, Franciszek Jahn zastępca gospodarza, Tokarski bibliotecar. Conducerea a început pre- Kazimierz Tokarski bibliotekarz. Wydział rozpoczął gătirile pentru sărbătorirea zilei adoptării Constituţiei din przygotowania obchodów rocznicy uchwalenia 3 Mai care va fi ilustrată prin reprezentaţia de amatori Konstytucji 3 Maja, które uświetni amatorskie przedstawienie sztuki Kościuszko pod Racławicami w teat- a piesei Kościuszko la Raclawice la teatrul din oraş Cernăuţi, Casa Naţională Germană: Societatea rze miejskim. Locală de Scrimă a organizat o întrecere de scrimă în Czerniowce, Niemiecki Dom Narodowy: Miejscowe Towarzystwo Szermierskie urządziło popis beneficial Societăţii Caritative Catolice Cernăuţi, Consiliul Şcolar Naţional: Pentru szermierski na rzecz Katolickiego Towarzystwa Dobroczynności. o perioadă de trei ani de la începutul an.şc. 1909/ Czerniowce, Rada Szkolna Krajowa: Na până la sfârşitul an. şc. 1912/1913 au devenit membri ai trzyletni okres funkcyjny od początku roku szkolnego comisiei de examinare: profesorul seminarului pedagogic 1909/1910 do końca roku szkolnego 1912/1913 członkami din Cernăuţi şi inspectorul şcolar Otton Mieczysław komisji egzaminacyjnej zostali: profesor czerniowieckiego Żukowski director al comisiei de examinare, profesorul seminarium nauczycielskiego i krajowy inspektor seminarului pedagogic din Cernăuţi Roman Cegielski szkolny Otton Mieczysław Żukowski dyrektor komisji membru al comisiei de examinare, inspectorul şcolar egzaminacyjnej, profesor czerniowieckiego seminarium regional pentru şcolile populare cu limba de predare nauczycielskiego Roman Cegielski członek komisji polonă în zona Gura Humorului Józef Grabowski egzaminacyjnej, okręgowy inspektor szkolny dla szkół membru al comisiei de examinare, profesorul de gimnastică la Gimnaziul nr. 1 din Cernăuţi Józef Sadowski mem- ludowych z polskim językiem wykładowym w okręgu gurahumorskim Józef Grabowski członek komisji egzaminacyjnej, nauczyciel gimnastyki w I Gimnazjum bru al comisiei de examinare. 04.<10. Viena: Ministerul cultelor şi învăţământului czerniowieckim Józef Sadowski członek komisji egzaminacyjnej. a confirmat numirea directorului şcolii orăşeneşti de pe 04.<10. Wiedeń: Minister wyznań i oświaty zatwierdził nominację dyrektora szkoły miejskiej przy ul. Wydziału profesionale complementare şi a inspectorului şcolar str. Wydział Krajowy Jan Kamiński ca director al şcolii Krajowego Jana Kamińskiego na kierownika szkoły Antoni Stefanowicz în Lvov ca inspector de desen pentru przemysłowej uzupełniającej oraz krajowego inspektora şcolile medii din Cernăuţi şi pentru seminariile pedagogice, szkolnego Antoniego Stefanowicza we Lwowie jako inspektora în anii rysunków w czerniowieckich szkołach średnich i seminarium Vijniţa: Asociaţia de Gimnastică Sokół din nauczycielskim w latach localitate cu sprijinul Societăţii Polone de Lectură a orga Wyżnica: Miejscowe Towarzystwo Gimnastyczne Sokół przy pomocy Czytelni Polskiej urządziło nizat o serată alcătuită din două reprezentaţii de amatori ( La pescuit, Lorenzo şi Jessyka sau iubire studenţească ), tablou vivant ( Prinţesa fermecată ) şi dansuri. wieczorek zabawowy, na który złożyły się dwa przedstawienia amatorskie ( Na wędkę, Lorenzo i Jessyka, În prima piesă au evoluat Adolf Ciołek, d-ra Wanda czyli miłość studencka ), żywy obraz ( Zaklęta księżniczka ) oraz tańce. W pierwszej sztuczce wystąpili Adolf Czechowska, Karol Preyer jr., Maria Tschukowa, Władysław Wojtasiewicz, în cea de a 2-a d-ra Jadwiga Ciołek, panna Wanda Czechowska, Karol Preyer młodszy, Maria Tschukowa, Władysław Wojtasiewicz, w drugiej d Endlówna, Juliusz Kornatowski, Wiktor Waltenberger, panna Jadwiga d Endlówna, Juliusz Kornatowski, Władysław Wojtasiewicz. Tabloul vivant a fost prezentat Wiktor Waltenberger, Władysław Wojtasiewicz. Żywy după ideea d-nei Tułecka, soţia preşedintelui Societăţii obraz był wystawiony został według pomysłu Tułeckiej, Polone de Lectură. żony prezesa Czytelni Polskiej Cernăuţi, hotelul La Vulturul Negru: A avut Czerniowce, hotel Pod Czarnym Orłem: Odbyło się posiedzenie komitetu wykonawczego Większej loc şedinţa comitetului executiv al Marilor Proprietăţi Armeano-poloneze sub conducerea deputatului Krzysztof Własności Ormiańskopolskiej pod przewodnictwem Abrahamowicz. posła Krzysztofa Abrahamowicza Cernăuţi: La comemorarea morţii contelui Czerniowce: W rocznicę śmierci Andrzeja hr. Potockiego odprawiono mszę żałobną w parafialnym Andrzej Potocki s-a oficiat o slujbă funebră în biserica kościele ormiańskokatolickim. armeano-catolică Czerniowce: Miejscowa gazeta urzędowa Cernăuţi: Gazeta oficială din localitate a publicat două anunţuri ale Consiliului Şcolar Naţional din podała do wiadomości dwa obwieszczenia Rady Szkolnej Krajowej z dnia 9 kwietnia 1910 r. Jedno dotyczyło powołania ziua de 9 aprilie Unul se referea la înfiinţarea de przez ministra wyznań i oświaty komisji egzami- către ministrul cultelor şi învăţământului a comisiei de 15

17 nacyjnej dla szkół ludowych z polskim językiem wykładowym, exa-minare pentru şcolile populare cu limba de predare drugie terminu i waruków przystąpienia do egza- polonă, celălalt la termenul şi condiţiile de participare la minu z języka polskiego. concursul de limba polonă. 04.<14. Czerniowce: Rada Miejska udzieliła urlopów 04.<14. Cernăuţi: Consiliul Orăşenesc a acordat nauczycielom, m.in. Chrząstowskiemu i Mitelskiemu, concediu învăţătorilor, printre alţii lui Chrząstowski şi Mitelski, pentru a putea lua parte la cursul de desen pentru celem wzięcia udziału w kursie rysunków dla szkół przemysłowych uzupełniających. şcolile profesionale complementare Czerniowce, Wyższa Szkoła Przemysłowa: Cernăuţi, Şcoala Profesională Superioară: Rozpoczął się trzymiesięczny kurs nauki rysunków dla nauczycieli szkół przemysłowych uzupełniających. W kursie wzięło udział 21 nauczycieli szkół ludowych, w tym şcolilor profesionale complementare. La curs au A început cursul de desen de trei luni pentru învăţătorii dwóch Polaków z Czerniowiec. participat 21 de învăţători de la şcolile populare, între Czerniowce, sala restauracji Pod Czarnym aceştia doi polonezi din Cernăuţi. Orłem: Urzędnicy miejscowej reprezentacji Krakowskiego Cernăuţi, sala restaurantului La Vulturul Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń na towa- Negru: Funcţionarii filialei locale a Societăţii Asigurărlor rzyskim spotkaniu pożegnali współpracownika Stefana Reciproce din Cracovia, în cadrul unei întâlniri tovărăşeşti, Massalskiego, który na własne życzenie został przeniesiony do Krakowa. Massalski care, la cerere, a fost mutat la Cracovia. şi-au luat rămas bun de la colaboratorul lor Stefan 04.<17. Czerniowce, Bursa Katolicka im. Issakowicza: Na fundusz im. ks. prał. Kajetana Kasprowicza 04.<17. Cernăuţi, Internatul Catolic Isaakowicz : Pentru fondul pr. prelat Kajetan Kasprowicz au donat, na ręce Zofii Merzowiczowej datki złożyli: Henryk Krzysztofowicz z Karapczowa 40 k, Wiktoria Krzysztofowiczowa z Kornicza 50 k, Teresa Petrowiczowa prin Zofia Merzowiczowa: Henryk Krzysztofowicz din Carapcea 40 c., Wiktoria Krzysztofowiczowa din Kornicz 50 c., Teresa Petrowiczowa din Czernelica 10 c. z Czernelicy 10 k. 04.<17. Czerniowce: Prezydent kraju przyznał rzymskokatolickiemu 04.<17. Cernăuţi: Preşedintele ţării a înmânat paro- proboszczowi w Bojanie ks. Jakubowi hului romanocatolic din Boian pr. Jakub Cwynarski Cwynarskiemu za czterdziestoletnią służbę medal honorowy, medalia de onoare cu prilejul jubileului imperial de 50 de ustanowiony z okazji 50-letniego jubileszu cesarskiego. ani, pentru serviciul său de patruzeci de ani. 04.<17. Czerniowce: Na ołtarz Królowej Korony 04.<17. Cernăuţi: Pentru altarul Reginei Coroanei Polskiej w rzymskokatolickim kościele parafialnym Poloniei din biserica parohială romanocatolică Înălţarea Podwyższenia Krzyża Świętego ofiary złożyli: Kowalska Sfintei Cruci au făcut donaţii: Kowalska 12 c., E. Piotrowska 10 c., cotizaţiile din timpul întâlnirii de świę- 12 k, E. Piotrowska 10 k, składka podczas święconego w Gwieździe 49 k, Syrzistie 30 k, Towarzystwo Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie 100 k. cone la Asociaţia Gwiazda 49 c., Syrzistie 30 c., Societatea Asigurărilor Reciproce din Cracovia 100 c. Asystent leśnictwa w Czerniowcach Władysław Jedliński Asistentul silvic din Cernăuţi Władysław Jedliński a donat ofiarował 20 k na potrzeby dziecięcej biblioteki Towarzystwa Bratniej Pomocy i Czytelni Polskiej. 20 c. pentru nevoile bibliotecii copiilor de la APAF şi L Cernăuţi: Asociaţia Sokół din Cernăuţi a dispus construirea unei popicării, ce va fi gata la jumătatea Czerniowce: Czerniowiecki Sokół zlecił budowę kręgielni, która ma być gotowa w połowie maja, a zostać otwarta w czasie Zielonych Świat, i kortów tenisowych, lunii mai şi va fi inaugurată de Rusalii, şi a unor terenuri de tenis care au fost puse la dispoziţie la începutul lunii które zostały udostępnione na początku maja 1910 r Czerniowce, sala Domu Polskiego: Stowarzyszenie Rękodzielników Polskich Gwiazda urządziło mai Cernăuţi, sala Casei Polone: Asociaţia Meşteşugarilor Polonezi Gwiazda a organizat o foarte reuşită bardzo dobrze odegrane przedstawienie amatorskie dramatu Leopolda hr. Starzeńskiego Gwiazda Syberii na reprezentaţie de amatori a dramei contelui Leopold rzecz funduszu zapomogowego dla wdów i sierot po Starzeński Steaua Siberiei pentru fondul de ajutorare członkach Stowarzyszenia. Wykonawcami byli: Morawska, Panecki, Podkówka, Schwann. au fost: Morawska, Panecki, Podkówka, Schwann. a văduvelor şi orfanilor membrilor Asociaţiei. Interpreţi Czerniowce: Nie doszedł do skutku planowany Cernăuţi: Nu s-a realizat zborul demonstrativ pokazowy lot aparatu Bleriota skonstruowanego i pilotowanego al aparatului lui Bleriot construit şi pilotat de ing. Elpel. przez inż. Elpla. Tę maszynę mieszkańcy Czerniowiec Aparatul a putut fi văzut de locuitorii Cernăuţiului de mogli oglądać od soboty do poniedziałku (9-11 kwietnia). sâmbătă până luni (9-11 aprilie) Suczawa, Dom Polski: Staraniem suczawskiej Suceava, Casa Polonă: Prin strădania Societăţii Czytelni Polskiej odbył się polski wiec, poświęcony nauczaniu Polone de Lectură din Suceava a avut loc reuniunea dedi- języka polskiego w szkołach ludowych, z udziałem cată învăţării limbii polone în şcolile populare cu parti- mieszkańców Bułaja, Jackan, Suczawy oraz posła dr. Stanisciparea locuitorilor din Bulai, Iţcani, Suceava, a depu- 16

18 ława Kwiatkowskiego i nauczyciela wędrownego TSL tatului dr. Stanisław Kwiatkowski şi a învăţătorului itinerant Antoniego Kamińskiego z Czerniowiec. Wiec zagaił al SŞP Antoni Kamiński din Cernăuţi. Reuniunea prezes suczawskiej Czytelni Józef Kwiatkowski. Głównym a fost deschisă de preşedintele Asociaţiei din Suceava mówcą wiecowym był dr Kwiatkowski, który zrela- Józef Kwiatkowski. Principalul vorbitor a fost dr. St. Kwiat- cjonował niezgodne z prawem i krzywdzące Polaków kowski care s-a referit la modul de acţionare a Consiliului postępowanie Rady Szkolnej Krajowej, która mimo Şcolar Naţional în dezacord cu legea şi care nedreptăţeşte usilnych starań ze strony rodziców oraz polskich posłów polonezii, în ciuda strădaniilor părinţilor şi deputaţilor m.in. ponad 120 dzieci polskich w Bułaju pozostawia bez polonezi, peste 120 de copii polonezi din Bulai sunt lipsiţi nauki języka polskiego. Po wiecu odbyło się wspólne de învăţarea limbii polone. După reuniune, a avut loc święcone z udziałem prezesa czerniowieckiego TBPiCP święcone cu participarea preşedintelui APAF şi L din dr. Stanisława Kwiatkowskiego, A. Kamińskiego, ks. dziekana Cernăuţi dr. Stanisław Kwiatkowski, a lui A. Kamiński, Józefa Cewego i m.in. Jana Dospila, który zebranym a pr. decan Józef Cewe şi, printre alţii Jan Dospil care przekazał życzenia od Czytelni Polskiej w Głębokiej. a transmis celor prezenţi urări din partea Societăţii de Kaczyka: W imieniu wydziału miejscowego Lectură din Adâncata. Kółka Pedagogicznego Stanisław Musil sekretarz Cacica: În numele conducerii Cercului Peda- i Józef Grabowski prezes podali komunikat o zjeździe gogic din localitate Stanisław Musil secretar şi Józef Grabowski członków w Pleszy, gdzie zostaną wygłoszone dwa preşedinte au dat un comunicat despre congre- referaty: dla nauczycieli i dla ludu. sul membrilor din Pleşa unde vor fi prezentate două referate: Suczawa: Wojciech Wilk zdał sprawę z przebiegu pentru cadrele didactice şi populaţie. wiecu poświęconego nauczaniu języka polskiego Suceava: Wojciech Wilk a prezentat un raport w szkołach oraz święconego z udziałem posła dr. despre reuniunea dedicată învăţării limbii polone în şcoli Stanisława Kwiatkowskiego, nauczyciela wędrownego precum şi despre święcone cu participarea deputatului TSL Antoniego Kamińskiego, ks. dziekana Józefa Cewego. dr. Stanisław Kwiatkowski, a profesorului itinerant al SŞP Przytoczył treść wypowiedzi z wiecu i święconego. Antoni Kamiński, a preotului decan Józef Cewe. A pre Czerniowce: Odbyła się część uroczystości jubileuszowych zentat conţinutul alocuţiunilor din timpul reuniunii şi a împăr- ks. inf. Józefa Schmida (msza św. w intencji ţirii cu oul sfinţit (święcone). jubilata odprawiona przez dr. Władysława Honorskiego, Cernăuţi: S-au desfăşurat o parte din festivităţile jubiliare ale pr. infulat Józef Schmid (Sf. Liturghie składanie życzeń przez osoby prywatne i instytucje m.in. polskie na plebanii, obiad na cześć jubilata u prezydenta pentru sărbătorit a fost oficiată de dr. Władysław Honorski, la casa parohială persoane particulare şi instituţii, kraju). printre altele şi poloneze au adresat urări, masă în cinstea Czerniowce: Prezes Koła TSL dr Stanisław sărbătoritului la preşedintele ţării). Kwiatkowski podziękował listem Janowi Świtkowi, Cernăuţi: Preşedintele Cercului SŞP dr. Stanisław Kwiatkowski a mulţumit într-o scrisoare lui Jan urzędnikowi kolei państwowych w Czerniowcach, za 100 k ofiarowanych na Gimnazjum Polskie w Czerniowcach. Świtek, funcţionar al căilor ferate de stat din Cernăuţi Czerniowce: W sali Towarzystwa Muzycznego pentru cele 100 c. donate Gimnaziului Polonez din odbył się koncert słynnej wiedeńskiej orkiestry filharmonicznej Cernăuţi. pod kierunkiem O. Nedbala Cernăuţi: În Sala Societăţii de Muzică a avut Czerniowce: Radny miasta Czerniowce dr loc concertul celebrei orchestre filarmonice din Viena Stanisław Kwiatkowski w imieniu polskiego klubu sub conducerea lui O. Nedbal. radzieckiego wysłał telegram gratulacyjny do nowo Cernăuţi: Consilierul oraşului Cernăuţi dr. wybranego burmistrza Wiednia Józefa Neumayera. Stanisław Kwiatkowski, în numele grupului consilierilor Czerniowce: W imieniu wydziału TNiNPnaB polonezi, a trimis o scrisoare de felicitare nou alesului Rudolf Janiszewski sekretarz i Jan Kamiński prezes primar al Vienei Jozef Neumayer Cernăuţi: În numele conducerii ACDP din podali do wiadomości, że przed kilku miesiącami B Rudolf Janiszewski secretar şi Jan Kamiński preşedinte au anunţat că, de câteva luni, Asociaţia a deschis Towarzystwo utworzyło bibliotekę dla młodzieży szkół ludowych i średnich. Ponieważ zbiory biblioteki są o bibliotecă pentru tinerii şcolilor populare şi medii. Pentru szczupłe, a cieszą się dużym wzięciem, poproszono ludzi că în colecţiile bibliotecii sunt puţine cărţi, care se bucură dobrej woli o zasilenie biblioteki odpowiednimi dla de o mare popularitate, oamenii de bunăvoinţă sunt rugaţi młodzieży publikacjami. să doneze bibliotecii cărţi potrivite tinerilor. 04.<24. Czerniowce, Towarzystwo Gimnastyczne 04.<24. Cernăuţi, Asociaţia de Gimnastică Sokół : Sokół : Böhm skarbnik i Wejdelek prezes podali do publicznej Böhm trezorier şi Wejdelek preşedinte au făcut cunoskoła wiadomości XVI. Wykaz składek na boisko Socută a XVI-a Listă cu donaţii pentru terenul din Cernăuţi, w Czerniowcach, zawierający 17 ofiarodawców. cuprinzând 17 nume. 17

19 04.<24. Czerniowce: Prezydium bukowińskiej 04.<24. Cernăuţi: Prezidiul direcţiei bucovinene a trezoreriei l-a numit pe Władysław Jan Kornatowski, absol- dyrekcji skarbu mianowało Władysława Jana Kornatowskiego, absolwenta szkół średnich, praktykantem rachunkowym. 04.<24. Cernăuţi: Preşedintele ţării l-a numit pe ing. vent de şcoală medie, contabil practicant. 04.<24. Czerniowce: Prezydent kraju mianował inż. Zdzisław Krudzielski, reprezentant al firmei Chylewski Zdzisława Krudzielskiego, reprezentanta przedsiębiorstwa Chylewski i Wójcicki, praktykantem budownictwa strucţii de stat al Bucovinei. şi Wójcicki, constructor practicant la serviciul de con- w państwowej służbie budowniczej Bukowiny. 04.<24. Storojineţ: Starostele din localitate a decis 04.<24. Stróżeniec: Starosta stróżeniecki postanowił să deschidă o şcoală particulară cu limba de predare utworzyć osobną szkołę z polskim językiem wykładowym polonă în Laurenca. w Laurence Cernăuţi: Parohul romanocatolic din Cernăuţi Czerniowce: Uroczyście obchodzono 60-lecie pr. infulat Józef Schmid a fost sărbătorit la împlinirea urodzin rzymskokatolickiego proboszcza czerniowieckiego ks. inf. Józefa Schmida. Najpierw w intencji jubilata a 60 de ani. Mai întâi, în biserica parohială cu hramul ks. Wojciech Grabowski z księżmi parafii koncelebrowali Înălţarea Sfintei Cruci a fost oficiată o Sf. Liturghie în mszę św. w kościele parafialnym p.w. Podwyższenia intenţia sărbătoritului, concelebrată de pr. Wojciech Krzyża Świętego. Potem katolicy oddali cześć jubilatowi Grabowski şi preoţii parohiei. Apoi catolicii l-au cinstit podczas uroczystego zgromadzenia, na którym m.in. dr pe sărbătorit în timpul adunării festive la care, printre Stanisław Kwiatkowski w pięknym przemówieniu wyraził alţii, dr. Stanisław Kwiatkowski, într-o frumoasă alocuţiune, a dat glas sentimentelor şi recunoştinţei polo- uczucia i wdzięczność żywioną przez Polaków dla wzorowego duszpasterza. Resyty dopopełniono na bankiecie w Domu Polskim. loc un banchet la Casa Polonă. nezilor faţă de un preot exemplar. În cele din urmă a avut Czerniowce: Przebywał tutaj poseł sejmowy Cernăuţi: A sosit aici deputatul în seim şi prof. i prof. Uniwersytetu Lwowskiego dr Alfred Halban. Universităţii din Lvov dr. Alfred Halban Mikułowa Polana, Dom Polski: W imieniu Poiana Micului, Casa Polonă: În numele komitetu budowy Domu Polskiego Jan Świderski podziękował za datki na rzecz Domu Polskiego: Teofilowi a mulţumit pentru donaţii lui: Teofil Wróbel din Cernăuţi comitetului construcţiei Casei Polone, Jan Świderski Wróblowi z Czerniowiec 20 k, Czytelni TSL w Łużanach 6 k, Czytelni Polskiej w Suczawie 5 k. Societăţii de Lectură din Suceava 5 c. 20 c., Societăţii de Lectură a SŞP din Lujeni 6c., Plesza: Odbył się II Zjazd kaczyckiego Kółka Pleşa: S-a desfăşurat cel de-al II-lea Congres Pedagogicznego, w czasie którego Władysław Kaczorowski wygłosił referat pt. Jak może nauczyciel pozys- Kaczorowski a prezentat referatul intitulat Cum poa- al Cercului Pedagogic, în timpul căruia Władysław kać sobie miłość i zaufanie ludu wiejskiego i osiągnąć te învăţătorul să câştige iubirea şi încrederea sătenilor liczne i prawidłowe uczęszczanie dzieci do szkoły? Po şi să ajungă la o frecvenţă numeroasă şi regulată a elevilor la şcoală?. După referat, a urmat o vie discuţie la referacie odbyła się żywa dyskusja, w której wypowiadali się A. Szylecki, Jan Świderski, Władysław Świderski care au luat parte A. Szylecki, Jan Świderski, Władysław i inni. Uczestnicy zjazdu na początku przesłali telegram Świderski ş.a. Participanţii, la început, au trimis o telegramă la Cernăuţi adresată dr. Stanisław Kwiatkowski do Czerniowiec na ręce dr. Stanisława Kwiatkowskiego z życzeniami jubileuszowymi dla ks. inf. Józefa Schmida. cu urări prilejuite de jubileul pr. infulat Józef Schmid. Uczestnikom zakomunikowano wiadomość o wyposażeniu biblioteki szkolnej okręgowej w polskie dzieła Participanţii au fost înştiinţaţi despre dotarea bibliotecii districtuale cu lucrări pedagogice şi metodice poloneze. pedagogiczne i metodyczne. Zgromadzeni podjęli decyzję o powołaniu nauczycielskiego zespołu teatralnego amatorskiego i chóru, które na wniosek Władysława Świder- de amatori al cadrelor didactice şi un cor care, la propu- Cei prezenţi au decis să înfiinţeze un ansamblu teatral skiego powinny wystąpić podczas III zjazdu Kółka Pedagogicznego w Mikułowej Polanie. W ramach drugiej timpul celui de-al II-lea Congres al Cercului Pedagogic nerea lui Władysław Świderski, ar trebui să evolueze în części zjazdu kaczyckiego Kółka Pedagogicznego kierownik szkoły z Nowego Sołońca Władysław Świderski Pedagogic din Cacica, directorul şcolii din Soloneţu Nou la Poiana Micului. În partea a II-a a Congresului Cercului wygłosił popularny odczyt dla ludu pt. Wartość i potrzeba Władysław Świderski a conferenţiat pentru locuitorii oświaty ludowej i wychowanie narodowe. Oprócz prelegenta przemawiał kierownik szkoły A. Szylecki, şi educaţia naţională. În afară de referat, a vorbit direc- satului Valoarea şi necesitatea învăţământului popular włościanin z Pleszy Kuczak. Zjazd wypadł pomyślnie torul şcolii A. Szylecki, gospodarul Kuczak din Pleşa. m.in. dzięki zapobiegliwości kierownika miejscowej Congresul a avut succes, printre altele şi datorită strădaniei directorului şcolii din localitate J. Lehowicz. szkoły J. Lehowicza. 18

20 04.<27. Czerniowce: Prezes klubu sejmowego i bukowińskiego Koła Polskiego Krzysztof Abrahamowicz wyjechał na kilka dni do Lwowa, skąd uda się później do Krakowa celem wzięcia udziału w zgromadzeniu ogólnym Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń Abbazja: Zmarł inspektor kolei państwowej w Stanisławowie Józef Czyżewski, który mieszkając przed 20 laty w Czerniowcach wraz z dwoma córkami, zajmował się gorąco sprawami Sokoła i Czytelni Polskiej, której był bardzo ruchliwym sekretarzem, a dla swych zalet charakteru i towarzyskich cieszył się u wszystkich wielką sympatią Czerniowce: Otwarta została w szkole przemysłowej uzupełniającej przy ul. Wydziału Krajowego pod dyrekcją Jana Kamińskiego cenna wystawa prac uczniowskich, także kursu analfabetów kształcącego zaledwie od października 1909 r Czerniowce: Prezes czerniowieckiego TBPiCP dr Stanisław Kwiatkowski zaprosił rodaków na Uroczyste pontyfikalne nabożeństwo ze stosowną do uroczystości nauką ku czci Najświętszej Panny Maryi jako Królowej Korony Polskiej. Zaproszenie ukazało się drukiem w Kronice 35. numeru Gazety Polskiej z niedzieli 1 maja Częstochowa, Sodalicja Mariańska: Grupa dziewięciu czerniowieckich sodalistek połączyła się z sodalistami lwowskimi udającymi się tego dnia na pielgrzymkę do Częstochowy. Pielgrzymka została zaprogramowana na trzy dni z trzygodzinnym zwiedzaniem Krakowa w drodze powrotnej. Szczegółowe sprawozdanie z tej pielgrzymki złożyła autorka podpisana literą K., której tekst pt. Z pielgrzymki na Jasną Górę opublikowano w 43. (s. 2-3). i 44. (s. 2-3) numerze Gazety Polskiej z niedzieli 29 maja i czwartku 2 czerwca. dr. Jan Bujak Kraków 04.<27. Cernăuţi: Preşedintele grupului din seim şi al Cercului Polonez bucovinean Krzysztof Abrahamowicz a plecat, pentru câteva zile, la Lvov, iar de acolo la Cracovia pentru a participa la reuniunea generală a Societăţii de Asigurări Reciproce Abbazja: A murit inspectorul căilor ferate de stat din Stanisławów Józef Czyżewski care, locuind cu 20 de ani în urmă în Cernăuţi împreună cu cele două fiice, s-a ocupat de problemele Societăţii Sokół şi a celei de lectură al cărei activ secretar a fost, iar pentru trăsăturile sale de caracter şi sociabilitatea sa s-a bucurat de o mare simpatie din partea tuturor Cernăuţi: La şcoala profesională complementară de pe str. Wydział Krajowy, director Jan Kamiński, a fost deschisă o valoroasă expoziţie cu lucrări ale elevilor şi ale cursului de analfabeţi format abia din octombrie Cernăuţi: Preşedintele APAF şi L dr. Stanisław Kwiatkowski a invitat pe compatrioţii săi la Solemna Liturghie pontificală cu învăţătură întru cinstirea Preasfintei Fecioare Maria Regina Coroanei Poloniei. Invitaţia a fost tipărită la rubrica Cronica a nr. 35 al Gazetei Polone de duminică, 1 mai Częstochowa, Frăţia Mariană: Un grup de 9 membre ale Frăţiei s-a alăturat celor din Lvov pentru a pleca în pelerinaj la Częstochowa. Pelerinajul a fost programat pentru trei zile cu vizitarea, timp de trei ore, a Cracoviei la întoarcere. O dare de seamă amănunţită de la acest pelerinaj a făcut o autoare semnată cu litera K, al cărei text intitulat Din pelerinajul la Jasna Góra a fost publicat în nr. 43 (p. 2-3) şi 44 (p. 2-3) ale Gazetei Polone de duminică, 29 mai şi joi, 2 iunie. Trad. St. Iachimowski Nabożeństwo w katedrze prawosławnej w Warszawie Serviciu divin în catedrala ortodoxă din Varşovia W sobotę 6 marca 2010 r. w katedrze prawosławnej p.w. św. Marii Magdaleny w Warszawie (al. Solidarności 52) odbyło się uroczyste nabożeństwo po raz pierwszy odprawiane w języku rumuńskim. Głównym celebransem był ks. prof. Vasile Mihoc z Sibiu, w asyście absolwentów Instytutów Teologii w Rumunii Piotra Kosińskiego i Tomasza Stempy oraz Jarosława Jaszczuka. Teksty z Ewangelii czytał Bartłomiej Zdaniuk, a dyrygentem chóru był prof. Włodzimierz Wołosiuk. Na zakończenie celebry przemawiał J.E. metropolita Sawa zwierzchnik kościoła prawosławnego w Polsce, który poparł projekt zorganizowania nabożeństw w języku rumuńskim. 19 Sâmbătă, 6 martie 2010 în catedrala ortodoxă cu hramul Sf. Maria Magdalena din Varşovia (aleea Solidarność 52) a avut loc o slujbă religioasă pentru prima dată oficiată în limba română. Principalul celebrant a fost pr. prof. Vasile Mihoc din Sibiu, iar concelebranţi au fost absolvenţi ai unor Institute Teologice din România Piotr Kosiński, Tomasz Stempa şi Jarosław Jaszczuk. Textele din Evanghelie au fost citite de Bartłomiej Zdaniuk, iar dirijorul corului a fost prof. Włodzimierz Wołosiuk. În încheierea slujbei a vorbit Excelenţa Sa mitropolitul Sava superiorul bisericii ortodoxe din Polonia care a sprijinit proiectul organizării de liturghii în limba