MALUCH NA OKŁADKĘ ZDJĘCIA DZIECI

Transkrypt

1 MALUCH NA OKŁADKĘ ZDJĘCIA DZIECI Dzisiaj zdjęcia kolejnych kandydatów na Malucha na okładkę. Głosowanie trwa do Patrz str Sobota niedziela LISTOPADA 2016 CENA 2,50 (w tym 8% VAT) NUMER 264 (6403) ISSN NR INDEKSU Region Zapłaci 4,5 tysiąca za to, że odgryzł kciuk sąsiadowi STR. 4 FOT. DIM Sport Szczypiorniści Gwardii pokonali Wybrzeże Gdańsk STR. 28 FOT. MARIUSZ MATKOWSKI Gimnazja znikną w 2019 roku Święto Niepodległości Biało-czerwono na ulicach. Lubimy ten dzień STR. 3 Magazyn Weekend Wiara: Ponad 90 procent Polaków uważa się za katolików, ale co trzeci z nas nie wierzy w niebo, czyściec i piekło. a STR. 7 A Ich likwidacja i powrót do 8-letniej podstawówki to niejedyne pomysły MEN. Edukacja Anna Grudzka agrudzka@nto.pl Reforma oświaty jest wyczekiwana społecznie i była jedną z naszych obietnic wyborczych podkreślała na czwartkowej konferencji prasowej wicewojewoda Violetta Po - rowska. Wraz z Michałem Siekiem, opolskim kuratorem oświaty, przedstawiła jej szczegóły. Dzień wcześniej wszyscy wojewodowie i kuratorzy omawiali je z premier Beatą Szydło i minister edukacji Anną Zalewską. Zmiany w przepisach mają wejść w życie 1 września 2017 roku. To znaczy, że uczniowie kończący klasę VI szkoły podstawowej przejdą do klasy VII, rozpoczynając tym samym wygaszanie gimnazjów. Ostatecznie znikną one w 2019 roku. Poza wprowadzeniem ośmioletniej podstawówki i zniesieniem gimnazjów nowością ma być wprowadzenie branżowej szkoły I stopnia, która zastąpi tzw. zawodówkę. Nie będzie to jednak zmiana wyłącznie nazwy. Szkoły te będą musiały postawić na współpracę z przedsiębiorcami i praktyczną naukę zawodu, tak aby jej absolwenci skuteczniej potrafili znaleźć pracę zastrzega Michał Siek, opolski kurator oświaty. Od roku szkolnego 2020/2021 pojawią się branżowe szkoły II stopnia. W systemie pozostaną oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych, natomiast pojawi się państwowa subwencja na sześciolatki w przedszkolach. Czegoś takiego wcześniej nie było. MEN stawia też na doradztwo zawodowe, dlatego w klasach VII i VIII uczniowie będą odbywać spotkania z doradcami, którzy pomogą zdecydować młodzieży o ich przyszłości mówił kurator Siek. Wszelkie zmiany w liceach ogólnokształcących i technikach rozpoczną się w roku szkolnym 2019/2020, a zakończą na przełomie 2023/2024. W roku szkolnym 2019/2020 naukę w klasach I liceów, techników i szkół branżowych rozpoczną równocześnie dzieci kończące III klasę gimnazjum i VIII szkoły podstawowej. Te pierwsze edukację będą kontynuowały w szkołach średnich po staremu (czyli w 3-letnich liceach i 4-letnich technikach), natomiast dzieci kończące ośmioletnią podstawówkę już na nowych zasadach, czyli w 4-letnim liceum i 5-letnim technikum. a ¹ Czytaj dalej a STR. 4 b Setki mieszkańców Opola i nie tylko wzięły udział w marszu z okazji Narodowego Święta Niepodległości. Wśród radosnych uczestników była Agata Szumańska wraz z Dariuszem Muchą i Adasiem Muchą. Uśmiechnięta rodzina miała ze sobą flagę. I nie była jedyną, która miała taki akcent. FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI Historia: Tak rządził Opolem, że nawet pół wieku później nie daje o sobie zapomnieć. Skąd wziął się fenomen Papy Musioła? a STR. 10 Wspomnienie: Zmarł Leonard Cohen, legendarny bard i poeta. Miał 82 lata. a STR. 13 Nr ISSN Nr indeksu

2 02// Druga strona Od redaktora Magdalena Żołądź Słuchajcie polityków C o rząd, to zmiana koncepcji. To błąd - mówiła w 2009 roku w wywiadzie posłanka Anna Zalewska, odnoszac się do planowanych wówczas zmian w systemie edukacji. Bardzo ciekawą rozmowę, w której posłanka przekonuje, że powinno się kontynuować prace poprzedników, a nie zmieniać system edukacji tylko dlatego, że doszło się do władzy, można obejrzeć na kanale youtube. W 2016 roku Anna Zalewska sama zmienia koncepcję i już jako minister wywraca system edukacji do góry nogami. Wminionym roku szkolnym słyszeliśmy, że w wyniku planowanych zmian pracy nie straci żaden nauczyciel (w co chyba nikt poza panią minister nie uwierzył). Dziś najwidoczniej nie wierzy w to także sama Anna Zalewska, bo ogłasza system wsparcia, choć wciąż nazywa to nie zwolnieniami, a dawaniem nowych szans. Warto uważnie słuchać polityków, wracać do tego, co mówili kilka miesięcy czy lat temu. I przypominać, że zaprzeczają sami sobie, gdy punkt ich widzenia zmienia się w zależności od punktu siedzenia. a Lotto ŚRODA, 9 LISTOPADA Multi Multi 1. losowanie 1, 13+, 14, 15, 24, 32, 33, 38, 42, 45, 53, 56, 62, 64, 66, 69, 70, 73, 74, 79 Multi Multi 2. losowanie 5, 7, 8, 9, 10, 13, 16, 29, 34, 35, 46, 60, 61, 62, 64, 67, 71, 72+, 79, 80 Kaskada 1. losowanie 1, 2, 4, 6, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 Kaskada 2. losowanie 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 16, 19, 22, 23 Mini Lotto 4, 16, 21, 32, 41 Ekstra Pensja 4 oraz 6, 9, 14, 19, 23 CZWARTEK, 10 LISTOPADA Multi Multi 1. losowanie 1, 13, 16, 30, 38, 41, 42, 43, 52, 53, 54, 55, 57+, 63, 64, 65, 66, 71, 73, 79 Multi Multi 2. losowanie 5, 16, 19, 21+, 24, 31, 33, 34, 36, 38, 42, 43, 46, 49, 50, 55, 62, 69, 72, 78 Kaskada 1. losowanie 2, 3, 5, 10, 11, 13, 15, 17, 19, 20, 21, 24 Kaskada 2. losowanie 1, 7, 8, 10, 11, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20 Mini Lotto 14, 21, 26, 27, 39 Lotto 7, 11, 29, 46, 47, 48 Lotto Plus 4, 10, 16, 29, 30, 46 Moim zdaniem moimzdaniem@nto.pl Czytelnik a Magia świąt w listopadzie to już rzecz normalna - wszyscy się do tego przyzwyczailiśmy. Im wcześniej sklepy mamią nas ofertami świątecznymi, tym więcej na te święta wydamy. Trochę mnie to irytuje, ale świat się już przecież nie zmieni. Opolanka a Bardzo lubię Święto Niepodległości i cieszy mnie, że co roku jest tak pięknie obchodzone - także w naszym Opolu. Szkoda tylko, że ciągle jeszcze zbyt mało Polaków pamięta, aby w tym dniu wywiesić biało-czerwoną flagę. Stały czytelnik a Po każdej wizycie w swojej przychodni zastanawiam się, dokąd zmierza polska służba zdrowia. Wszędzie kolejki, na wizytę u lekarza pierwszego kontaktu trzeba czekać kilka dni. Komuna jaka była, to każdy wie, ale z wizytą u lekarza nigdy nie było problemu. Kiedy dzieci chorowały, szło się do przychodni i było się przyjętym. Kiedy zachorują moje wnuki, to ja albo żona pędzimy skoro świt do poradni, bo jak córce uda sie w końcu dodzwonić, to nie ma już miejsc. Monika a Uważam, że Donald Trump na fotelu prezydenta USA nie wróży spokoju i pokoju. (AW) Dzwońcie od poniedziałku do piątku w godzinach forum.nto.pl Świąteczna atmosfera już w opolskich sklepach. Komentarze internautów. Anna a Równie dobrze po Bożym Narodzeniu w sklepach mogą pojawić się wielkanocne zające. Z roku na rok dekoracje świąteczne są coraz wcześniej. To zabija całą magię oczekiwania na święta. Maja a W Holandii od września w sklepach są już bożonarodzeniowe ozdoby świąteczne, a od stycznia ozdoby wielkanocne. Już teraz ulice są świątecznie przystrojone... To przesada, bo znika cała magia świąt! Przemek a Za bardzo chcemy brać przykład z naszych zachodnich sąsiadów i z Amerykanów. Karolina a Wszystko to jest piękne - ozdoby, piosenki, ale ciut za wcześnie. (TJW) ¹ Dyżur reportera Sławomir Draguła , sdragula@nto.pl sobota: 11-13, niedziela: Pół godziny z Angelą Merkel o mniejszości niemieckiej Spotkanie Bernard Gaida, przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń, został wybrany w Berlinie na przewodniczącego Grupy Roboczej Mniejszości Niemieckich. Krzysztof Ogiolda kogiolda@nto.pl Przedstawiciele mniejszości niemieckich z Europy oraz z krajów dawnego ZSRR spotykali się w Berlinie od 7 do 10 listopada. Mniejszość niemiecką w Polsce reprezentowali poseł MN na Sejm Ryszard Galla, przewodniczący zarządu Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce Bernard Gaida, lider TSKN Rafał Bartek oraz przewodnicząca zarządu Związku Młodzieży Mniejszości Niemieckiej Katrin Koschny. Z członkami mniejszości spotkała się Angela Merkel. Pani kanclerz przypomniała, że polityka niemieckiego rządu wobec mniejszości opiera się na wolności i otwartości relacjonuje Rafał Bartek. Podkreśliła, że tylko ten, kto ma świadomość korzeni, może budować mosty ku przyszłości. Ja w krótkim wystąpieniu zwróciłem uwagę, że w obecnej sytuacji geopolitycznej w Polsce mniejszościom grozi poczucie niepewności. Jako przykład podałem sytuację związaną z dużym Opolem. Czyczyło komentuje b Kanclerz Niemiec Angela Merkel i Bernard Gaida, nowo wybrany przewodniczący AGDM, podczas spotkania w Berlinie. Przy napiętym kalendarzu pani kanclerz pół godziny to dużo mówi Bernard Gaida. Było widać, że mniejszości to nie jest dla Angeli Merkel temat obcy. Miałem okazję zwrócić uwagę, iż mniejszości niemieckie w swych krajach są związane z polityką Niemiec, np. w sprawie migrantów. I że staramy się tę politykę tłumaczyć. Podczas berlińskiego spotkania Bernard Gaida został wybrany na przewodniczącego AGDM. Przedstawiciele mniejszości niemieckich z Europy Środkowej motywowali mnie od kilku miesięcy, żebym kandydował dodaje. Specyfika mniejszości z Europy Zachodniej, Środkowej i z krajów dawnego ZSRR jest odmienna. Jako przewodniczący AGDM będę uczestniczył w posiedzeniach prezydium FUEN, czyli organizacji wszystkich europejskich mniejszości, reprezentując Niemców z Europy Środkowej (obok przedstawicieli Niemców w Rosji i w Danii). Mniejszości niemieckie w Europie chcą też poświęcić rok 2017 na opracowanie strategicznego planu. Przedstawimy go podczas kampanii wyborczej w RFN. a ¹ SOBOTA FOT. TSKN RYS. ANDRZEJ CZYCZYŁO MAX 2 MIN -3 Nowa Trybuna Opolska Wydarzenie NIEDZIELA MAX 3 MIN -3 Dzień Praw Dziecka w Brzegu będzie trwał cały tydzień Brzeg został w tym roku gospodarzem Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka. Przed rokiem była nim Świdnica, rodzinne miasto Marka Michalaka, rzecznika praw dziecka. W tym roku biuro rzecznika zorganizowało konkurs dla miast średniej wielkości. - Oprócz liczby miejsc noclegowych czy placówek edukacyjnych startujący w konkursie musieli przedstawić program wydarzeń - informuje Tomasz Dragan, rzecznik prasowy UM w Brzegu. - My opracowaliśmy go wspólnie z organizacjami pozarządowymi, szkołami, przedszkolami i miejskimi instytucjami i właśnie to szczególnie spodobało się oceniającym. Dzień Praw Dziecka w Brzegu potrwa cały tydzień (od 14 do 20 listopada), a wezmą w nim udział znane osoby, m.in. superniania Dorota Zawadzka, grafik Edward Lutczyn czy sędzia Anna Maria Wesołowska. - W piątek o na pl. Polonii Amerykańskiej podejmiemy próbę bicia rekordu w liczbie dzieci śpiewających piosenkę o dzieciach, a w niedzielę o w Brzeskim Centrum Kultury koncert da Majka Jeżowska - dodaje Tomasz Dragan. - W tym samym dniu o godz. 14 zaplanowaliśmy odsłonięcie Ławeczki Korczakowskiej w Parku Wolności. Ma to być trwały symbol organizacji tego dnia przez nasze miasto. W programie są także spektakle, sesja naukowa dla gimnazjalistów i debata młodzieżowa oraz gra miejska dla gimnazjalistów. a (EDH) ¹ b Majka Jeżowska w przyszłą niedzielę da koncert w BCK. FOT. SŁAWOMIR MIELNIK

3 Nowa Trybuna Opolska strażaków z 25 jednostek prowadziło akcję gaszenia pożaru, który wybuchł w środę w nyskiej komendzie policji. 80Więcej na str. 5 //03 Region Radośnie, rodzinnie, patriotycznie A Święto Niepodległości można obchodzić na wiele sposobów. Ważne, że Opolanie, nawet ci najmłodsi, robią to chętnie i z pasją. Biegają, biorą udział w pochodach i piknikach, niosą flagi. b Ponad 300 zawodników wzięło udział w II biegu Komprachcicka Niepodległościowa Dycha. Dochód z wpisowego (20 zł) został przekazany na rzecz 7-letniego Nikodema Muca, który jest sparaliżowany po ciężkim wypadku samochodowym. Najszybszy okazał się Marcin Błaziński z Wawelna, który 10-kilometrowy dystans pokonał w 30 minut i 35 sekund. (KSW) FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI b Na placu pod opolską katedrą odbył się żołnierski piknik z warsztatami fechtunku i ćwiczeniami na drewnianym koniu. Wzięła w nich także udział 7-letnia Mila, która do Opola przyjechała aż z Warszawy, po to by odwiedzić babcię. - Ćwiczenia nie były aż takie trudne, podobało mi się - mówiła dziewczynka. (GRU) b 11 listopada to także dzień świętego Marcina. W Prószkowie z tej okazji od lat organizowany jest korowód z lampionami i pochodniami, prowadzony przez rycerza na koniu. Wczoraj wieczorem rozpoczął się na rynku, a zakończył przy kościółku poewangelickim. (KSW) FOT. ANNA GRUDZKA FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI b Obchody Święta Niepodległości rozpoczęły się mszą św. za ojczyznę w katedrze. Po mszy mieszkańcy przemaszerowali ulicami Opola w asyście Szwadronu Kawalerii Konnej Ziemi Opolskiej i grup rekonstrukcyjnych pod pomnik Bojowników o Polskość Śląska Opolskiego. Były wystąpienia, apel pamięci, złożenie kwiatów oraz śpiewanie pieśni patriotycznych z Orkiestrą Dętą Górażdże. (KSW) FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI bnie ma dnia św. Marcina bez rogali! Na zakończenie prószkowskich uroczystości wszyscy zostali poczęstowani tradycyjnymi rogalami. Zajadały się nimi ze smakiem m.in. Maja i Emilia Krawiec z Przysieczy. (KSW)

4 04// Region Nikt nie da nauczycielom gwarancji pracy Edukacja Samorządy na przygotowanie nowych sieci szkół dostosowanych do zmienionych przepisów oświatowych będą miały czas do 31 marca 2017 roku. Anna Grudzka Jak mówi Michał Siek, opolski kurator oświaty, dobrze, by każdy samorząd wyznaczył u siebie koordynatora, który będzie czuwał nad wprowadzeniem reformy. Termin podjęcia uchwał przez samorządy o dostosowaniu sieci szkół do nowego ustroju szkolnego upływa 31 marca 2017 roku. Stolica województwa już się do tego przygotowuje. Dyrektorzy dostali od nas do wypełnienia metryczki. Po ich przekonsultowaniu wypracujemy wspólny, zgodny z założeniami polityki oświatowej miasta Opola plan wdrożenia reformy informuje Irena Koszyk, naczelnik wydziału oświaty w urzędzie miasta. Jak mówi kurator, trudno na razie oszacować, ile reforma będzie kosztowała w naszym województwie. Zakup ławek i krzeseł to jedno, ale najwięcej pieniędzy pochłonie dostosowanie pracowni do potrzeb ośmioletniej szkoły podstawowej. Pamiętajmy, że takie laboratoria są w gimnazjach. Trzeba wszystko odpowiednio rozplanować tłumaczy kurator. Niestety nikt nie jest w stanie dać gwarancji zatrudnienia dla wszystkich nauczycieli z gimnazjów. Zrobimy wszystko, żeby znaleźć dla nich zatrudnienie. Reforma zakłada zorganizowanie staży. Powstanie też baza nauczycieli, dla których nie udało się znaleźć miejsca dodaje kurator. Na ten problem zwraca też uwagę Roman Kamiński, wiceburmistrz Kluczborka. - Obawiamy się, co zrobimy z 30 nauczycielami. Na terenie gminy Kluczbork funkcjonują cztery gimnazja. O reformie mówi się nie od dziś, więc mamy pewną koncepcję, jeśli chodzi o obiekty, znacznie gorzej jest w przypadku kadry pedagogicznej zaznacza. Wojewoda wraz z kuratorem oświaty zaplanował serię spotkań informacyjnych w każdym z powiatów. - Oprócz tego będziemy do dys pozycji wszystkich zainteresowanych nauczycieli, rodziców. Odpowiemy na każde zaproszenie, odwiedzimy każdą, nawet najmniejszą szkołę zapewnia Violetta Porow ska. a ¹ Nowa Trybuna Opolska Zapłaci 4,5 tysiąca za to, że odgryzł kciuk A Sąd w Strzelcach Opolskich skazał Joachima M. z Krapkowic, który pobił i dotkliwie okaleczył swojego sąsiada. Wyrok Radosław Dimitrow rdimitrow@nto.pl Przyczyną krwawej bójki między dwoma sąsiadami była kłótnia, do której doszło w 2013 r. Wtedy 78-letni Henryk Rudner (zgodził się na podanie swoich danych) zwrócił uwagę Joachimowi M. - obywatelowi Niemiec - by nie parkował pod blokiem na zakazie, bo utrudnia w ten sposób ruch. Sąsiad poczuł się tą uwagą urażony i zwyzywał Rudnera. Po jakimś czasie Joachim M. znów stanął na zakazie, więc pan Henryk powiadomił o tym straż miejską i policję w Krapkowi cach. To skłóciło sąsiadów na dobre. W październiku ubiegłego roku Henryk Rudner wracał wraz ze swoim dorosłym synem Piotrem do domu. W pewnym momencie zauważyli Joachima M. jadącego swoim mercedesem prosto w ich kierunku. Ojciec z synem relacjonowali na sali sądowej, że na widok auta uskoczyli na bok. Po tym Joachim M. wyszedł z samochodu i wdał się w bójkę z 78-latkiem. Szarpał mężczyznę i dotkliwie pogryzł go po twarzy i rękach - Henryk b Sąd skazał Joachima M. na karę grzywny, ale nie zdecydował się nałożyć na niego zakazu zbliżania się do Henryka Rudnera. Rudner doznał 5-centymetrowej rany w okolicy skroni. Sąsiad odgryzł mu także 2 cm kciuka. Ten incydent był rozpatrywany przez strzelecki sąd na dwa sposoby. Najpierw na ławie oskarżonych usiadł Henryk Rudner. Joachim M. zeznał bowiem na policji, że w momencie, gdy jechał mercedesem, 78-latek wystawił mu nogę przed auto. Funkcjonariusze oskarżyli go FOT. RADOSŁAW DIMITROW więc o spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym. W lutym sąd uniewinnił Rudnera od tego zarzutu. Następnie na ławie sądowych usiadł Joachim M., który odpowiedział za pobicie i dotkliwe pokąsanie sąsiada. Kilka dni temu sąd wydał wyrok - uznał, że Joachim M. ponosi winę za uszkodzenie ciała sąsiada. Nałożył na niego karę grzywny w wysokości 2 tys. złotych i nakazał zapłacić zadośćuczynienie: 2 tys. zł dla Henryka Rudnera i 500 zł dla jego syna Piotra. - Mam nadzieję, że ta kara odstraszy sąsiada i wreszcie będę miał święty spokój - mówi pan Henryk. - Ta bójka to był tylko jeden z incydentów. Wcześniej Joachim M. często mnie wyzywał. Ojciec z synem wnioskowali jeszcze na sali sądowej o to, by sąd nałożył na M. zakaz zbliżania się. Sąd nie zdecydował się jednak na takie rozwiązanie, bo jak zauważył: - Wszyscy mężczyźni mieszkają w bliskim sąsiedztwie, więc wyegzekwowanie takiego środka zapobiegawczego byłoby niemożliwe. Wyrok jest nieprawomocny. Joachim M. zastrzegł, że w tej sprawie nie będzie rozmawiał z dziennikarzami.a ¹ Z policji OPOLE Jedna osoba trafiła do szpitala To skutek wypadku, do którego doszło w czwartek około na ul. Sandomierskiej w Opolu. 70-letni kierowca nissana nie ustąpił pierwszeństwa 28-letniemu kierowcy volkswagena. Kierowca nissana trafił do szpitala. (GRU) ¹ OLESNO Dwie 13-latki zginęły w wypadku Tragedia na krajowej 11. Wczoraj między Sierakowem Śl. a Łomnicą kierowany przez 64-latkę fiat punto zderzył się ze skodą octavią. W wypadku zginęły dwie 13-letnie pasażerki fiata. Dwie osoby jadące skodą i kierująca punto trafiły do szpitala. (TJW) ¹ KĘDZIERZYN KOŹLE 28-latek prowadził auto bez prawa jazdy Policjanci z Kędzierzyna-Koźla zatrzymali do kontroli drogowej 28-letniego kierowcę daewoo. Mężczyzna nie miał uprawnień do kierowania pojazdami. Policjanci sprawdzili 28-letniego kierowcę w policyjnej bazie danych. Szybko ustalili, że mężczyzna był poszukiwany także z innego powodu. Zgodnie z nakazem sądu w Kędzierzynie-Koźlu miał trafić do aresztu w celu odbycia 108 dni kary więzienia za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. (GRU) ¹ OZIMEK Zasłabł, zjechał z drogi i uderzył w drzewo 59-letni kierowca renault zasłabł wczoraj za kierownicą. Auto uderzyło w drzewo. Ratownicy po reanimacji przywrócili mu czynności życiowe. Mężczyzna trafił do szpitala. (TJW) ¹ Wreszcie się udało! Byczyna dostanie miliony na ratowanie średniowiecznych murów Zabytki Aż 17 mln zł z unijnego Kontraktu Terytorialnego otrzyma Byczyna na odrestaurowanie murów i wież z XV i XVI wieku, otaczających starówkę. Mirosław Dragon mdragon@nto.pl Takiej dotacji w historii Byczyny jeszcze nie było, to są już grube miliony - cieszy się burmistrz Robert Świerczek. - Wprawdzie na kompleksową rewitalizację starego miasta potrzeba ponad dwa razy tyle, ale taka kwota pozwoli nie tylko uratować zabytkowe mury, ale i przygotować je na potrzeby turystów. Mury obronne, pamiętające słynną bitwę pod Byczyną z 1588 roku, są w fatalnym stanie. b W tym roku wzmocniono fundamenty pod murami w Byczynie. Pod ziemię wprowadzono pod ciśnieniem zaprawę cementową. FOT. MIROSŁAW DRAGON W ostatnich latach kilka fragmentów się zawaliło. Gmina co roku składała wnioski do ministerstwa kultury, otrzymywała dotacje, ale były to niewielkie kwoty tysięcy zł w ciągu trzech lat. Wystarczyło to tylko na zabezpieczenie murów: podparcie drewnianymi stemplami fragmentów grożących zawaleniem, zrobienie prowizorycznego drewnianego zadaszenia, żeby deszcz nie powodował kolejnych pęknięć, w tym roku wzmocniono fundamenty. Teraz gmina dostanie 17 milionów, a kolejne 3 mln musi wysupłać z własnego budżetu. To pozwoli na odrestaurowanie zabytkowego obwarowania. - Chcemy oblankować mury i udostępnić je turystom. Wyremontowane zostaną także trzy wieże: Polska, Niemiecka i Baszta Piaskowa. Chcemy, żeby po - wstało tu multimedialne muzeum Byczyny, kawiarnia- wylicza Robert Świerczek. - Byczyna to małe miasteczko, ale z wielkim potencjałem historycznym. Możemy być turystyczną perełką. W Byczynie średniowieczne mury obronne zachowały się niemal w całości, mają 912 metrów długości. Koszt odrestaurowania całej starówki (wraz z ratuszem i kamieniczkami) władze miasta oszacowały na mln zł. a ¹

5 Nowa Trybuna Opolska Wielkie straty po pożarze w nyskiej komendzie A Policjanci wciąż szacują straty. Już wiadomo, że część wydziałów musi się przenieść. Z ogniem walczyło przez 9 godzin 80 strażaków. Niebezpieczeństwo Fabian Miszkiel nto@nto.pl Poddasze i drugie piętro nyskiej komendy policji nie nadają się do użytku po środowym pożarze. Nyscy policjanci częściowo przeniosą się do użyczonego przez starostwo powiatowe budynku po Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. - Trafią tam dzielnicowi i być może ruch drogowy. To jednak rozwiązanie doraźne - informuje insp. Zbigniew Białostocki, zastępca komendanta wojewódzkiego w Opolu. Pożar w nyskiej komendzie wybuchł ok. godz i strawił 430 metrów kwadratowych dachu budynku. Spłonęło też poddasze, a pozostałe piętra gmachu aż do piwnic zostały zalane wodą. Z dachu zdemontowany został także maszt radiowy, który mógł runąć. Akcję gaśniczą do 2.30 w nocy prowadziło 25 jednostek straży pożarnej i prawie 80 strażaków. Strażacy mówią, że takiego pożaru w Nysie nie było od kilkunastu lat. Akcja gaśnicza była niebezpieczna, bo b Podczas pożaru nyskiej komendy policji mogło dojść do eksplozji. Na poddaszu były cztery butle z gazem. Strażacy w trakcie gaszenia odkryli, że jedna z nich płonie. Na szczęście nie wybuchła. w każdej chwili mogło dojść do eksplozji. W trakcie gaszenia okazało się, że na poddaszu znajdowały się cztery butle z gazem. Jedna z nich spłonęła. Przyczyny pożaru są dopiero badane. - Zniszczeniu uległa część archiwum, ale większość dokumentów zdołaliśmy uratować - informuje st. asp. Rafał Wan dzel z komendy policji w Nysie. Burmistrz Nysy Kordian Kolbiarz w trakcie obrad sztabu kryzysowego w czwartkowy ranek zapowiedział nawet przekazanie gruntu w centrum miasta pod budowę nowej komendy. Mimo deklaracji samorządowców nyscy policjanci chcą jednak doprowadzić swoją siedzibę do porządku i dalej w niej urzędować. Skorzystają natomiast z pomocy materialnej jaką oferują samorządy. Kordian Kolbiarz i starosta Czesław Biłobran zaoferowali policjantom przekazanie kilkudziesięciu komputerów, które samorządowcy w ostatnich miesiącach wymienili u siebie na nowe. a ¹ FOT. FABIAN MISZKIEL Pieniądze z pierwszego rozdania podzielono na 27 projektów. - Wśród nich były takie, które dotyczyły m.in. opracowania innowacyjnych płytek betonowych, kompleksowej technologii wykorzystania odpadów z oczyszczalni ścieków do produkcji prądu, ciepła czy chłodu albo badań dotyczących możliwości zastąpienia antybiotyków w hodowli drobiu pro - biotykami oraz wyselekcjonowanymi ekstraktami ziołowymi - wylicza Katarzyna Kownacka z OCRG. Rozdysponowano wówczas blisko 88 mln zł. Tym razem do podziału jest 40 mln zł. O dofinansowanie mogą ubiegać się głównie małe i średnie przedsiębiorstwa, które prowadzą działalność na terenie wojewodztwa. Także duże, ale pod warunkiem podjęcia współpracy z sektorem MŚP, organizacjami pozarządowymi lub instytucjami badawczymi oraz zapewnienia rozpowszechniania wyników Region //05 Podzielą 40 mln zł dla firm na innowacje Gospodarka Wnioski Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki będzie przyjmować od 1 do 8 grudnia. W poprzednim rozdaniu podzielono 88 mln zł. Edyta Hanszke ehanszke@nto.pl badań i rozwoju w gospodarce regionalnej. Jak informuje dyrektor OCRG Roland Wrzeciono, firmy mogą dostać dofinansowanie na budowę, rozbudowę czy zakup wyposażenia dla zaplecza badawczo-rozwojowego, finansowanie procesu powstawania innowacji od pomysłu do rynku lub jego wybranych elementów, np. badań naukowych i przemysłowych, prac rozwojowych - w tym na etap prac demonstracyjnych, linii pilotażowych czy np. pierwszej produkcji. Projekty powinny dotyczyć branż wskazanych jako tzw. inteligentne specjalizacje Maksymalnie na jeden projekt można otrzymać 70 proc. dofinansowania, przy czym minimalna kwota dofinansowania musi wynieść 500 tys. zł, a maksymalna nie więcej niż 10 mln zł. Nabór ma zostać rozstrzygnięty do czerwca przy - szłego roku. Ogółem w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata na innowacje w przedsiębiorstwa zarezerwowano ok. 61,6 mln euro. a ¹ REKLAMA /opolskie-smaki

6 06// Wydarzenia Nowa Trybuna Opolska Kraj Trzy duże marsze w Warszawie. Prezydent: Za dwa lata pójdźmy razem Warszawa Narodowcy, KOD i anarchiści to trzy największe spośród kilkunastu grup, które świętowały w stolicy 98. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Maciej Deja W święto upamiętniające uwolnienie się spod jarzma trzech okupantów po 123 latach niewoli, w dzień jedności i narodowej dumy, jak na dłoni widać, że Polacy są podzieleni jak nigdy i wstydzą się jedni za drugich. W Warszawie przez kilka lat będącej areną walki służb porządkowych z uczestnikami Marszu Niepodległości choć tym razem spokojniejszej, i tak skupiają się jak w soczewce wszystkie podziały i animozje. Ulicami stolicy przeszły w piątek trzy duże marsze, a innych zgłoszonych zgromadzeń było jeszcze kilkanaście. W 98. rocznicę dnia, kiedy wskutek porozumienia ponadpartyjnego liderzy poszczególnych formacji politycznych, mimo dzielących ich różnic światopoglądowych, wspólnym wysiłkiem doprowadzili do odzyskania państwowości, Polacy są tak daleko od narodowej jedności, jak dawno nie byli. Prezydent Andrzej Duda w przemówieniu na placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie wzywał do życia w zgodzie i świętowania odzyskania niepodległości bez podziałów. Jak zaznaczył, złożył projekt ustawy o setnej rocznicy odzyskania niepodległości. W 2018 r. chcę, żebyśmy byli nie na jednej, wybranej rocznicy, ale byśmy po - szli wszyscy razem w jednym marszu, w niepodległej, suwerennej, wolnej Polsce powiedział prezydent. Jak mówił, obecnie wiele osób, w tym on, nie uczestniczy w jednym z wielu marszów, ponieważ byłoby to odebrane jako opowiadanie się po jednej ze stron politycznego sporu. Kiedy pójdziemy na jeden, w mediach krzykną, że jesteśmy faszystami. Kiedy weźmiemy udział w drugim że jesteśmy lewakami podkreślał Duda. Prezydent wraz z szefową rządu Beatą Szydło i ministrem obrony narodowej Antonim Macierewiczem oraz innymi ważnymi osobistościami złożył w południe kwiaty pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. b Race, petardy, powstańcze opaski i kominiarki to nieodłączne atrybuty uczestników Marszu Niepodległości. b Na marszu KOD nie zabrakło flag ruchu, PO, UE i Nowoczesnej. Podziały, o których wspominał Andrzej Duda w swoim przemówieniu, znalazły odzwierciedlenie w stolicy. Jej ulicami przeszły trzy duże marsze. O wyruszył marsz Komitetu Obrony Demokracji (KOD) z placu Narutowicza. Półtorej godziny później rozpoczął się organizowany przez środowiska narodowe Marsz Niepodległości, a o godz. 15 z placu Zamkowego swój pochód rozpoczęli anarchiści. Choć organizatorzy pierwszego z wydarzeń przewidywali, że weźmie w nim udział około 100 tys. osób, to liczba uczestników była zdecydowanie mniejsza. Jednym z powodów mogła być zapowiedź bojkotu ze strony niektórych środowisk lewicowych oraz sympatyków KOD. Wszystko przez wykorzystanie przez lidera KOD grafiki z Romanem Dmowskim (któremu zarzuca się antysemic - b Jako ostatni na marsz wyruszyli sympatycy lewicy i anarchiści. kie poglądy). Nie musimy się z Dmowskim zgadzać, ale nie możemy też odmawiać mu patriotyzmu i wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości mówił sympatyk KOD Krzysztof Stasiewicz. Jak mówił, zapowiadane przez prezydenta porozumienie i wspólne dla wszystkich Polaków obchody 11 listopada będą bardzo trudne do osiągnięcia. Podziały były zawsze, bo ludzie różnią się od siebie, i tę różność trzeba szanować i akceptować. Brakuje natomiast tej wspólnej, nadrzędnej myśli, która przyświecała politykom niemal sto lat temu mówił, wymieniając Paderewskiego, Piłsudskiego czy Dmowskiego. Na wiecu Komitetu pojawiło się wiele znanych osobistości, w tym były prezydent Polski Bronisław Komorowski, który opowiadał o tym, jak niepodległość udało się odzyskać. FOT. ADAM GUZ, MAREK SZAWDYN Nie tylko w 1918 r., ale też w 1989 r. Wolność wymaga poświęceń, niekiedy trzeba też o nią walczyć tłumaczył, również zwracając uwagę na podziały, których wyrazem jest kilkanaście różnych wydarzeń związanych z obchodami Święta Niepodległości w samej Warszawie. Choć zaapelował o jedność i z radością odebrał głosy innych polityków do tego nawołujących, to podważał też ich wiarygodność. Jarosław Kaczyński do tej pory te podziały tylko tworzył, a nie usuwał. Jego zapowiedzi trzeba traktować więc z rezerwą, choć, jak podkreślił, również z życzliwością. Słowa mogą być piękne i niosące nadzieję, ale wiara powinna pojawić się, kiedy pójdą za nimi również czyny mówił były prezydent. Celebryci i byli politycy mniej licznie stawili się na Marszu Niepodległości, który po godz. 14 ruszył z samego serca Warszawy. Dziesiątki tysięcy osób z polskimi flagami, opaskami powstańczymi i innymi akcesoriami przemaszerowały głównymi arteriami stolicy pod hasłem Polska bastionem Europy. Ostatnim punktem zgromadzenia były błonia Stadionu Narodowego. Co ciekawe, również uczestnicy tego marszu zwracali uwagę na to, że podziały nikomu nie służą i nie powinno się dzielić sposobów świętowania 11 listopada na lepsze i gorsze, prawdziwe i nieprawdziwe i nie odmawiać nikomu patriotyzmu. Za dużo razem przeszliśmy, żeby teraz odwracać się od siebie plecami. Politycy i media chcą nas podzielić, ale w tym dniu wszyscy powinni zapomnieć, jakie gazety czytają, jakie telewizje oglądają czy która partia może liczyć na ich głos. Wszyscy jesteśmy Polakami i nie dajmy sobie wmówić, że jest inaczej mówił Jarek z Mokotowa. Na placu Zamkowym, gdzie w zeszłym roku finiszował Marsz Niepodległości, o 15 zaczął się marsz antyfaszystowski pod hasłem Za wolność naszą i waszą. Licznie zgromadzeni przedstawiciele organizacji lewicowych przeszli pod gmach galerii Zachęta miejsce zabójstwa pierwszego prezydenta Polski Gabriela Narutowicza. Miejsce było nieprzypadkowe zdaniem uczestników to wydarzenie powinno być przestrogą przed przejawami agresywnego nacjonalizmu, z którymi mamy obecnie do czynienia. a ¹

7 Tak rządził Opolem, że nawet pół wieku później nie daje o sobie zapomnieć. Jaki był Papa Musioł, opowiada Andrzej Hamada. STR. 10 weekend magazyn FOT. MATERIAŁY TPO Wygrana Trumpa oznacza, że we Francji zwycięży najpewniej Marine Le Pen mówi prof. Marcin Król, filozof i historyk idei. STR LISTOPADA 2016 Redaguje Bogusław Mrukot Nr 278 Prawie sto procent Polaków uważa się za katolików, ale tylko dwie trzecie z nich wierzy, że kiedyś zmartwychwstanie Krzysztof Ogiolda kogiolda@nto.pl Niełatwo odpowiedzieć, p a t r z ą c na dane statystyczne, czy szklanka polskiej religijności jest do połowy pełna czy do połowy pusta. Optymista, patrząc na najnowsze badania religijności Polaków wykonane przez CBOS w 2015 roku z okazji 10. rocznicy śmierci św. Jana Pawła II, będzie się cieszył. Wciąż nieco ponad 90 procent społeczeństwa deklaruje wiarę w Boga i przynależność do Kościoła (w przy - tłaczającej większości katolickiego, tylko 1,5 procent podało przynależność do innych związków wyznaniowych). Pesymista lub po prostu bardziej krytyczny obserwator zapyta jednak, nie w co czy raczej w kogo wierzą Polacy, ale: jak wierzą? Odpowiedź daje mocno do myślenia. Bo jak wytłumaczyć, że w katolickim przynajmniej według deklaracji społeczeństwie tylko 62 procent, czyli niespełna dwie trzecie wierzy w podstawową prawdę chrześcijańską, czyli w zmartwychwstanie. Pozostaje przypomnieć znany cytat ze św. Pawła: Jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nauczanie nasze i wiara wasza. Przytoczona powyżej liczba jest zaskakująca, a może szokująca tym mocniej, że o cztery procent Polaków więcej wierzy w przeznaczenie i w to, że życie człowieka zależy od dobrego lub złego losu. Generalnie mamy problemy z wiarą w rzeczy ostateczne. Łącznie około 8 procent współrodaków deklaruje pełną niewiarę w Boga (dwa razy więcej niż 10 lat temu), ale aż 18 procent nie wierzy w jakiekolwiek życie po śmierci, a kolejne 12 procent ma wątpliwości. Zaledwie 36 procent Polaków jest przekonanych, że po śmierci czeka ich niebo, czyściec lub piekło. Kolejne 31 procent uważa wprawdzie, że śmierć nie jest końcem, ale przyznaje, że nie wie, co może po niej nastąpić. Czterech z nas na stu ma przekonanie, że wszyscy idą do nieba. Istnienie piekła zakłada 56 procent. To tylko niespełna dwa razy więcej niż tych, którzy są przekonani, że zwierzęta mają duszę (30 procent). Gdyby więc religijność Polaków na początku XXI wieku próbować opisywać jednym słowem, byłoby to słowo: niekonsekwencja. a ¹ Czytaj a str. 8 b Ponad 90 procent Polaków uważa się za katolików, ale co trzeci nie wierzy, że po śmierci czeka go niebo, czyściec lub piekło. FOT. 123RF

8 08// Magazyn weekend Nowa Trybuna Opolska Polacy nadal licznie wierzą w Boga. Ale często po swojemu Religijność Polaków wymyka się prostemu opisowi. Ponad 80 procent z nas wierzy, że Bóg wysłuchuje modlitw, ale codziennie modli się tylko połowa. Tylko co 11. osoba wierzy głęboko. Niewierzących najwięcej jest wśród młodych. Wiara b Ślub kościelny zawiera na Opolszczyźnie około 60 proc. nowożeńców, to nieco mniej niż średnia w Polsce (62,5 proc.). FOT. JANUSZ WOJTOWICZ Krzysztof Ogiolda kogiolda@nto.pl P retekstem, by się na nowo przyjrzeć wierze i religijności ludzi w Polsce, stały się dane opublikowane przez jeden z portali internetowych w ostatnich dniach października 2016 roku. Wynika z nich, że 62,5 procent nowożeńców w Polsce zawiera małżeństwo w Kościele. Blisko tej średniej jest także Śląsk Opolski (wskaźnik ten według tych samych badań wynosi u nas 60 procent). Wyraźnie mniej niż na ścianie wschodniej, gdzie sakrament małżeństwa przyjmuje około 70 proc., lub jak w Krakowskiem i Podkarpackiem prawie trzy czwarte. Odwrotnie na ścianie zachodniej wskaźnik ten przekracza z trudem 50 procent, a w Zachodniopomorskiem i Dolnośląskiem nie sięga i tego. Trudno nie zauważyć, że średnia liczba sakramentalnych małżeństw w Polsce spadła od 1999 roku o około 6 procent. W dodatku tę średnią wyraźnie zawyżają mieszkańcy wiosek (tu ciągle ślub kościelny przyjmuje więcej niż 70 procent nowożeńców. O wiele gorzej jest w miastach, gdzie ten wskaźnik wynosi już tylko kilka punktów ponad połowę. Tyle mówią liczby, ale one nie mówią wszystkiego. Kiedy pytać o doświadczenia duszpasterzy, zwracają uwagę na stosunkowo dużą liczbę par, które nie decydują się na ślub w kościele, choć nie mają żadnych kanonicznych przeszkód. Nie byłoby to niczym dziwnym, gdyby chodziło o ludzi niewierzących. Rzecz w tym, że kiedy te same pary stają się rodzicami, bardzo często proszą o chrzest dla dziecka. Jeszcze jedna polska niekonsekwencja. Sakrament chrztu większość z nas uważa za ważny (i słusznie). Bez sakramentu małżeństwa wielu potrafi się obejść. To pokazuje, że stosunkowo dużą liczbę osób żyjących bez ślubu trzeba by opisywać bardziej w kategoriach problemów z wiarą niż tylko z pozycji etyki seksualnej (współżyją bez ślubu). To się wyraża nawet w języku. Nie mamy zwyczaju mówić, że zawieramy sakrament małżeństwa, znacznie częściej bierzemy ślub. Ślub jest aktem prawnym, przyjęcie sakramentu widzialnego znaku niewidzialnej łaski Bożej aktem wiary. W związanej ze sprawami matrymonialnymi statystyce warto zwrócić uwagę, że w minionym roku według tego samego badania do sądów biskupich w całej Polsce wpłynęło 3,5 tysiąca wniosków o orzeczenie nieważności małżeństwa. Dla porównania, rozwodów było około 70 tysięcy dwadzieścia razy więcej. Wydaje się więc, że generalnie o unieważnienie starają się przede wszystkim ci, których małżeństwo skończyło się fiaskiem, ale którzy mają silną potrzebę przyjmowania sakramentów, zwłaszcza Eucharystii. Polacy pytani o wiarę w Boga wciąż deklarują ją powszechnie. Więcej niż 90 procent wierzących to na pewno fenomen w skali Europy. Trzeba jednak pamiętać, że tylko co jedenasty z nas uważa, że wierzy głęboko (pod koniec XX wieku deklarował tak co ósmy). W ciągu dekady podwoiła się liczba osób, które nie wierzą w Boga osobowego (z około czterech procent do ośmiu), choć połowa z nich uznaje istnienie jakiejś wyższej siły. Symptomatyczne jest, że wskaźnik niewierzących gwałtownie rośnie w przedziale wiekowym od 18 do 24 lat i wynosi aż 15 procent. W tej grupie nie wierzy więc już co szósty obywatel RP. Warto o tym pamiętać, kiedy przypominamy sobie ze wzruszeniem, a czasem z zachwytem lipcowe Światowe Dni Młodzieży i tłumy młodych roz - modlonych, entuzjastycznych chrześcijan w wielu parafiach i na krakowskim Campus Misericordiae. O paradoksie, oba te doświadczenia są prawdziwe. Wydaje się bowiem, że w najmłodszym pokoleniu najszybciej dokonuje się polaryzacja. Mamy więc stosunkowo dużo w porównaniu z krajami Zachodu zaangażowanych w chrześcijaństwo młodych ludzi widocznych także w parafiach, zwłaszcza tam, gdzie stwarza się im przestrzeń do działania. A równocześnie stosunkowo duża jest grupa tych, co odchodzą. W tej grupie wiekowej chyba najmniej jest letniego środka, który się w swoje chrześcijaństwo specjalnie nie angażuje, ale czasem tylko siłą tradycji lub inercji w Kościele trwa i do świątyni przychodzi, bo mama i ojciec też chodzili. Liczbę tzw. dominicantes i communi - cantes, czyli uczęszczających systematycznie na niedzielne msze św. i przystępujących w ich trakcie do Komunii świętej podaje Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego. Najnowsze dane opisujące stan w całej Polsce dotyczą roku Wynika z nich, że średnio w Polsce na niedzielną mszę przychodzi 39,1 procent populacji, a Ciało Pańskie przyjmuje 16,3 procent. Nie są to liczby, które zwalają z nóg. Nie tylko wtedy, gdy się świadomość chrześcijan w Polsce porówna z czasami chrześcijańskiej starożytności. Tamci wierzący sądzeni za to, że chodzą na mszę, mówili, że nie mogą żyć bez Eucharystii. Wiernych w kościołach w Polsce ubyło także, jeśli cofnąć się w kościelnych statystykach o ćwierć wieku. W roku 1989 dominicantes w Polsce było 46,7 procent, czyli o około 7-8 procent więcej. Nie inaczej było w diecezji opolskiej, która 25 lat temu miała wskaźnik uczestników mszy niedzielnej na poziomie 55 procent. W liczbach opisujących rok 2014 diecezja opolska nadal wygląda zupełnie dobrze. Wyraźnie przewyższa średnią, bo na niedzielną Eucharystię przychodziło u nas wtedy 47 procent mieszkańców, a Komunię św. przyjmowało 21 procent populacji. Trzeba bowiem pamiętać, że liczba uczestników nabożeństw jest w Polsce regionalnie mocno zróżnicowana. W diecezji tarnowskiej regularnie do kościoła chodzi 70 procent ludzi, w rzeszowskiej 64, w przemyskiej 60, w krakowskiej 51. Na drugim biegunie są diecezje: elbląska 28,5 proc. dominicantes, koszalińsko-kołobrzeska 25 procent i szczecińsko-kamieńska - 24,9. Zwykle te różnice interpretuje się w ten sposób, że kościelna frekwencja jest lepsza tam, gdzie ludzie mieszkają od pokoleń i mają silne poczucie tożsamości, gorsza w środowiskach niezintegrowanych, stosunkowo świeżych społecznie, gdzie ludzie mieszkają często w pierwszym lub w drugim pokoleniu. Niestety, nawet najsilniejsze pod względem mszalnej liczebności diecezje zanotowały w ciągu 25 lat straty. Średnio uczestników mszy ubyło o około 8 procent (tyle straciła archidiecezja krakowska, ale w przemyskiej i rzeszowskiej ubyło po kilkanaście procent wiernych. Warto przy tym pamiętać, że mówimy ciągle o średnich statystycznych. Nie opisują one wprost niskiej frekwencji podczas niedzielnych nabożeństw w dużych miastach, gdzie w wielu parafiach wynosi ona ledwo kilkanaście procent. To już jest poziom trochę jak na misjach wśród pogan, a nie w chrześcijańskim społeczeństwie. Na coniedzielną mszę świętą chodzi niecałe 40 procent Polaków, ale komunię przyjmuje średnio tylko co szósty Z drugiej strony nieregularną obecność w kościele wciąż deklaruje ponad 70 procent Polaków (w 25 lat temu było ich nawet ponad 80 procent). Można oczywiście utyskiwać, że obecność wyłącznie na pasterce i rezurekcji trudno uznać za dowód na chrześcijańską dojrzałość. Ale warto też pamiętać o myśli papieża emeryta Benedykta XVI, który jeszcze zasiadając na Stolicy Piotrowej, apelował do kapłanów, aby starali się te nawet bardzo słabe więzi swoich wiernych z Kościołem podtrzymywać. Papież Ratzinger widział w nich szansę powrotu do wiary bardziej zaangażowanej. Trudno sobie wyobrazić chrześcijan, którzy się nie modlą. I tych statystycznie jest pewnie niezbyt wielu, skoro 7 procent Polaków nie modli się wcale. To mniej więcej tyle, ile deklaruje niewiarę w Boga osobowego. Kolejne 8 procent przyznaje, że modli się raz w miesiącu. Kolejne 27 procent raz lub kilka razy w tygodniu, a 43 procent codziennie. Mało, jeśli jednocześnie 82 procent Polaków wierzy i uważa, że Bóg modlitw wysłuchuje. To jeszcze jeden nasz religijny paradoks. Najsłabiej wypada jednak próba połączenia w spójną całość deklaracji wiary i więzi z Kościołem z poglądami na temat postaw etycznych, a zwłaszcza etyki seksualnej. Na pytania ankieterów CBOS-u około trzech czwartych dorosłych Polaków opowiedziało się za dopuszczalnością środków antykoncepcyjnych, 77 procent przyznało, że akceptuje współżycie przed ślubem, 63 procent deklaruje zgodę na rozwód, 27 procent dopuszcza aborcję, 22 procent jest w stanie zaakceptować seks uprawiany przez osoby tej samej płci, a 9 procent seks z innym partnerem niż mąż lub żona, czyli zdradę małżeńską. I problem chyba nie tylko w tym, że zwłaszcza w etyce seksualnej - zawsze będzie napięcie między normą etyczną a praktyką. I nie jest to tylko wymysł naszych uważanych za zepsute czasów. Świętej pamięci ojciec Jan Góra, twórca Lednicy i duszpasterz młodzieży, atakowany za złe prowadzenie się młodych ludzi odsyłał do XIX-wiecznych ksiąg parafialnych i proponował, by sprawdzić, jak wiele dzieci poza małżeństwami rodziło się w tzw. starych dobrych czasach. Dziś jednak wielu ludzi deklaruje więź z Kościołem i jednocześnie staje plecami do katolickich norm moralnych, także w sferze seksualnej, nie odczuwając przy tym poczucia winy czy nawet zażenowania. Dlaczego tak jest? Pytani przez CBOS Polacy byli zdania (aż 57 procent), że człowiek sam rozstrzyga, co jest dobre, a co złe. Kolejne 20 procent za źródło moralnej normy uważa społeczeństwo. A tylko 19 procent odwołało się do prawa Bożego. Słowem, jesteśmy gotowi wciąż wierzyć w Boga. Nawet masowo. Ale wielu z nas chce to robić po swojemu. a ¹

9 Nowa Trybuna Opolska Lepienie demonicznego potwora Elity w drodze na Marsa Magazyn weekend //09 Dziki Zachód Zbigniew Górniak P rzeczytałem, że postępowi wykładowcy w USA dali w środę swoim studentom wolne, aby mogli się uporać z traumą, że ich prezydentem został ktoś taki jak Donald Trump. Kiedy następny dzień wolny dla pozbierania się po stresie? Nazajutrz po dniu, w którym umrze Fidel Castro? Nie, żebym tu specjalnie bronił nowego szefa zaoceanicznego mocarstwa. Jakoś nie mam zaufania do facetów, którzy robią sobie na głowie zaczeski, pożyczki, sadzają tam gniazdo z włosów lub co gorsza przyklejają peruczki, zwane tupecikami. Kiedyś z nieodżałowanym redaktorem Olszewskim zastanawialiśmy się, co jest większym wstydem dla faceta, który podczas bójki zaliczył akurat potężny cios: wypluć zęba czy mieć strącony tupecik? Wy - szło, że tupecik. Zatem - albo włosy, albo łysina, żadnego udawania. (Wiem, że łatwo mi się to pisze, bo włosów mam w nadmiarze, na dodatek trzymają się czaszki, a przecież z ogoloną głową i swoją gębą wyglądałbym jak kartofel ostrugany do gotowania). A le wracając do rzeczy, to przecież nie fryzura dowodzi kompetencji politycznych. Tak jak nie dowodzi ich wzrost, tusza, spojrzenie czy stan uzębienia. To tylko szpenie od pijaru wmówiły nam, że jest inaczej. Zatem niech sobie Donald Trump nosi na głowie nawet pióropusz, byle nie zrobił światu tego, przed czym w panice przestrzegają ci wszyscy, którzy Reagan też miał być prostakiem i kowbojem, który zrujnuje kraj i doprowadzi do wojny światowej nie mają z nim po drodze. Czy przestrzegają na wyrost? Moim zdaniem tak. Uważam, że Ameryka sobie poradzi z Trumpem, a Trump poradzi sobie z Ameryką. Punkt siedzenia zmienia punkt widzenia i wszystko się ładnie po - skleja. Ronald Reagan też miał być prostakiem i kowbojem, który zrujnuje kraj i doprowadzi do wojny światowej i co? Okazał się wizjonerem i jednym z tych wielkich nazwisk, którym zawdzięczamy wolność w Polsce. N ajbardziej zdumiewa, jak łatwo i bezrefleksyjnie niechętni Trumpowi politycy i publicyści wyciągają mu jako zarzut kurtuazyjne nawet kontakty z Putinem, sugerując, że nowy prezydent USA chodzi na pasku Kremla. Szczególnie śmiesznie wygląda to w Niemczech, gdzie pouczający Amerykę publicyści i inni ważniacy mają pod nosem swoich agenciaków moskiewskiego wpływu w rodzaju byłego kanclerza, który z tłustym etatem w Gaz - promie paraduje po salonach jako euroautorytet. Paradne! A jeszcze paradniejsze jest porównywanie Ameryki do Polski i pisanie z wyższością, że oni tam też mają swój ciemnogród, który tylko czeka, aby wprowadzić jakąś amerykańską odmianę faszyzmu. Albo to sklejanie nazwisk Trump, Kaczyński, Erdogan, Orban i robienie z nich demonicznego Światowida o czterech nienawistnych twarzach nie wiadomo: śmiać się czy płakać. A taka Polityka ogłosiła z okładki, że Także w USA mają swój PiS. Gdyby ktoś zbierał materiały do eseju pt. Słoń a sprawa polska, niech koniecznie sięgnie po ten tygodnik. ciekaw, jak bardzo J estem tam, w Stanach, przejmują się opiniami polskich dziennikarzy. Bo na przykład my tu, w Polsce, dostajemy wstydliwego amoku, gdy ktokolwiek za oceanem napisze coś przykrego o Polsce. Ostatnio w sieci karierę zrobił filmik CNN, na którym strwożony redaktor mówił o odradzaniu się dyktatur w świecie, a całość ilustrowała infografika pokazująca USA, Węgry i Polskę. Gdzie Rzym, gdzie Krym, a gdzie zdrowy rozsądek? Przypominają mi się te wszystkie pośpieszne, pisane na kolanie i często skacowane komentarze moje i moich kolegów o sytuacji w odległych krajach. Oparte na trzech, czterech informacjach i przekonaniu, że jak coś się ukazuje w druku, to musi być mądre. Prawdę mówiąc, to samo przekonanie żywię teraz, gdy kończę pisać niniejszy felieton. Dodam tylko, że o kacu też nie ma tu mowy: ani alkoholowym, ani powyborczym. Jeśli już mnie coś napędza, to tylko intuicja i przekora wobec oświeconych panikarzy. a ¹ Felieton Krzysztof Zyzik M am! Wreszcie mam! Patent na to, jak zarobić, a się nie narobić. Z sympatii do Was i po starej znajomości prezentuję go za friko (nie licząc ceny gazety). Otóż należy oglądać roz - mowy Tomasza Lisa z Adamem Michnikiem. Słuchać tego, co panowie wieszczą dla Polski i świata, a potem lecieć do bukmacherów postawić na dokładnie odwrotny scenariusz. Gdybym wpadł na to wcześniej, pisałbym ten felieton wprost z hamaku na Malediwach. P amiętacie, jak przed polskimi wyborami prezydenckimi redaktor Michnik wręcz się zaśmiewał, że Komorowski, aby przegrać, musiałby, cytuję: przejechać po pijaku na pasach zakonnicę w ciąży. Niczym niezrażony Lis przed wyborami w USA znów zaprosił proroka z Czerskiej do studia i razem perorowali, jak to mało prawdopodobny jest wyborczy sukces Trumpa, bo przecież sondaże, dojrzałość amerykańskiej demokracji i takie tam. Hmm, jakie to następne wybory prezydenckie się kroją? Francuskie? To czekamy na nowe proroctwa redaktorów. Na brawurowe tezy w stylu, że prędzej Kukiz przerobi się na kobietę, Kaczyński kupi sobie rower, a Rydzyk płytę Marii Peszek, niż Marine Le Pen zostanie prezydentem Francji W ywiady Lisa z Michnikiem to ledwie dwa z tysięcy dowodów na to, że z reguły świetnie zorientowane Zwykle świetnie zorientowane klany polityczno-medialne straciły kontakt z Ziemią. Nie pomagają już nawet celebryci... elity straciły kontakt z Ziemią. Przestał już nawet działać wyborczy wabik na celebrytę. Toż Madonna czy Lady Gaga, wspierające tuż przed wyborami Hillary Clinton, nie tylko jej nie pomogły, ale jeszcze zaszkodziły. Jak Bronkowi Karolak. Bo to, co stało się w USA, a wcześniej w Wielkiej Brytanii i w Polsce, to jest prawdziwa rzeź elit - także kulturalnych. I nikt nie wie, czy ci nowi będą lepsi. To nieważne. Wystarczy, by byli nowi. Bo demokracja to jest taki ustrój, w którym obywatele raz na jakiś czas po prostu muszą wywrócić stolik. Czasem także na swoją zgubę. T o może nie jest jeszcze tsunami, ale już nieźle spieniona i wpieniona fala. Zaczęło się od kryzysu finansowego w 2007 roku, za który mieli dostać po tyłkach jego sprawcy, czyli bankowe elity. Tymczasem, jak zwykle, dostały strzyżone przez nich owieczki, wyrzucane z domów branych na złodziejskie kredyty. Potem wkurzyła się młodzież, która po raz pierwszy od wielu dekad będzie biedniejsza od pokolenia rodziców. Miliony młodych pracowników haruje, by za śmieciowe wypłaty kupować śmieciowe jedzenie (w USA tylko bogacze jedzą zdrowo i są szczupli). Wkurza się przysłowiowy pucybut, który jak wynika z badań ma już tylko teoretyczne szanse, by zostać milionerem, a to był przecież najważniejszy element amerykańskiego snu. Jest paradoksem, że trybunem tych pokrzywdzonych, wyautowanych, sfrustrowanych mas nie został jakiś brodaty lewicowiec w swetrze robionym na drutach, lecz ostentacyjnie bogaty biznesmen. Jeden z tych dżentelmenów, którzy posiadają większość światowego majątku. To przeciwko takim gościom buntują się masy. Tymczasem w USA lud uwierzył, że gość, który uczynił swe życie bajką, to samo zrobi z Ameryką, która ma być teraz znowu wielka. zrobi Donald Trump, C o kiedy wejdzie do Białego Domu? pytają miliony na całym świecie. - Załamie się niską klasą wyposażenia - śmieją się za oceanem... Przy wszystkich obawach kibicuję miliarderowi ze złotą grzywką. Odpowiada mi bowiem model, w którym doświadczony człowiek sukcesu, już po osiągnięciu szczytu, po ustawieniu siebie i licznej rodziny, idzie do polityki, by zostawić po sobie głębszy ślad. Trump kandydat wygadywał w kampanii rzeczy, za które nie sposób go szanować. Czy prezydent Trump da Ameryce i światu powód, by potraktować go poważnie? Nie mam pojęcia. Wiem jednak, że nie tylko Amerykanie, ale i Europejczycy powinni się o to modlić. Również Lis z Michnikiem. a ¹ Amerykańskie elity też chyba znały swój kraj tylko z kiczowatych filmów Uczucia mieszane Lina Szejner P rzyznaję, że nie bardzo zdziwił mnie wybór na prezydenta USA obleśnego aroganta. To dlatego, że kilka tygodni wcześniej roz mawiałam z dwiema Polkami, które wyjechały do Ameryki przed dwudziestu laty oraz z jedną, która mieszkała tam ponad dwie dekady, a kilka lat temu wróciła na stałe do kraju. Z acznę od refleksji podsuniętej przez tę ostatnią. Otóż wyjeżdżała na zarobek, by spłacić długi. Po śmierci męża, który utrzymywał rodzinę, została z trójką nastoletnich dzieci. Gdy sprzedała już wszystko, na co znalazł się klient, pożyczała pieniądze na życie od rodziny. Pomysł, by wyjechać na saksy, podsunęła jej mieszkająca w USA koleżanka. Kobieta zaryzykowała: zostawiła w kraju dzieci pod opieką mamy i - nawet bez dobrej znajomości języka - pojechała. Najpierw mieszkała u koleżanki, ale niemal natychmiast znalazła pracę - i to nie ciężką - w miejscowej fabryce. Dolar stał w Polsce wysoko. Długi zostały więc spłacone bardzo szybko. Dzieci dorastały, a że były zdolne, kobieta postanowiła jeszcze zostać, by mogły się kształcić. Tak minęły kolejne lata. Wróciła, gdy wszystkie materialne cele zostały zrealizowane. W tym roku pojechała do koleżanki tylko w odwiedziny. My znamy Amerykę tylko z filmów, które dokładnie zakłamują rzeczywistość Zastała już inną Amerykę. Biedniejszą, z bezrobociem i brakiem perspektyw. K ryzys, który dotknął Stany kilka lat temu, odczuła mocno druga moja rozmówczyni. Gdy przed 20 laty wyjechała do USA, była tam Ziemia Obiecana. Warto było porzucić etat na polskiej uczelni. Wraz z mężem założyła ośrodek rehabilitacji z klubem fitness. Interes prosperował znakomicie, więc wzięli kredyt na duży dom z basenem. Przez kryzys zawaliło się wszystko. Klienci natychmiast zrezygnowali. Bank upomniał się o raty, a gdy ich nie spłacali, pozwolił mieszkać w zadłużonym domu do czasu, gdy znalazł nowego klienta. Mąż nie uniósł problemów. Dziś choruje na depresję i nie pracuje. P odobny los spotkał następną przedsiębiorczą Polkę, która stwierdziła, że my znamy Amerykę tylko z filmów, które dokładnie zakłamują rzeczywistość. Każda z nich liczy na to, że może Trump coś zmieni. To właśnie ludzie tacy jak one stanowią elektorat nowego prezydenta. a ¹

10 10// Magazyn weekend Dla Karola Musioła zawsze ważna była idea, cel, a papiery były gdzieś na drugim planie. Dlatego amfiteatr zaczęto budować, choć brakowało projektu opowiada Andrzej Hamada, architekt i miłośnik Opola. Papa miał w sobie parę, połączoną z wielką odwagą. Mówiło się o nim wtedy, że jak Musioł chcioł, to musioł. Nowa Trybuna Opolska Tak rządził wieku nie da Historia Artur Janowski ajanowski@nto.pl Badania, które niedawno zlecił urząd miasta, wykazały, że opolanie z miastem najbardziej kojarzą Karola Musioła. Jest pan zaskoczony? I to jak! Przecież Musioł odszedł do nas wiele lat temu, a przy władzy był w mieście w latach Od tego okresu upłynęło wiele wody w Odrze, nie przypuszczałem, że Papa wciąż jest tak pamiętany. Tym bardziej że z roku na rok ubywa osób, które żyły w jego czasach. Z czego wynika ta popularność? Kiedy kilkanaście lat temu zacząłem się interesować historią Opola, raziło mnie, że o przewodniczącym miejskiej rady narodowej mówi się legendarny burmistrz. Przecież Musioł nie był burmistrzem. Ale tak się do niego zwracało. Przyjechałem do Opola w 1952 roku jako młody architekt i już wtedy poznałem burmistrza Musioła. Zrobił na mnie niesamowite wrażenie. To był człowiek o wielkich ambicjach, a jednocześnie znakomity gospodarz. Ludzie zapamiętali go jako osobę, która w mieście zrobiła porządek, poza tym to za jego kadencji ruszyła odbudowa Opola. Wcześniej budynki naprawiano, czyli wstawiano okna czy drzwi w te kamienice, które można było szybko odremontować i przekazać do zamieszkania. To nie była jednak odbudowa wypalonych kamienic. Musioł był też orędownikiem zagospodarowywania podwórek, raziły go ruiny, szpetne przybudówki, budy. Walczył z trzymaniem świń czy koni na terenie centrum. Jego miłość do kwiatów i zieleńców to prawda czy przesada? Prawda. Nie pamiętam już, czy to Musioł założył Zieleń Miejską, ale wiem, że za jego kadencji był tam dyrektorem Czesław Wencel. Był prawą ręką Papy, starał się realizować wszystkie pomysły burmistrza. Musioł uważał, że ludzie potrzebują w mieście więcej zieleni i kwiatów. Dlatego chciał, aby było więcej trawników, bardzo lubił skwery z różami. Czy dlatego możemy teraz spacerować w Opolu po placu Wolności? To miejsce jest zasługą Musioła. Trzeba pamiętać, że po wojnie na placu stał stary budynek rejencji, który był ruiną i jednocześnie symbolem władzy niemieckiej. Jego odbudowa nie wchodziła w grę, podobnie jak ruin, które stały przed obecnym budynkiem filharmonii. Na terenie zieleńca stały też ubikacje i zabudowania gospodarcze. Nie było się czym chwalić. Za Musioła plac się zmienił w piękne miejsce rekreacji i odpoczynku. Powstała muszla koncertowa, a potem również fontanna, którą zapro- Andrzej Hamada Urodził się w Gdańsku, a do Opola przyjechał w 1952 roku jako młody architekt. Jest nie tylko honorowym prezesem opolskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich, ale również człowiekiem, który od lat popularyzuje wiedzę o architekturze, a także o historii Opola. Otrzymał m.in. Diamentową Spinkę od Nowej Trybuny Opolskiej, jest także Zasłużonym Obywatelem Miasta Opola. Jako architekt zaprojektował pierwszą siedzibę filharmonii przy placu Wolności w 1956 roku, architekturę wnętrz dawnej hali sportowej Gwardii oraz wnętrza sklepów, jak Delikatesy, Śnieżka czy Wawel. Hamada jest również autorem wystroju Złotej Sali w Urzędzie Wojewódzkim. FOT. ARCHIWUM jektował Florian Jesionowski. Kiedyś to właśnie plac Wolności był najchętniej odwiedzanym miejscem w centrum Opola, gdzie można było zatańczyć lub posłuchać koncertu. Wspomniał pan o architekcie Florianie Jesionowskim, a to przecież tylko jedna z wielu osób, które Musioł zaraził chęcią do pracy na rzecz Opola. Mam wrażenie, że był nie tylko dobrym organizatorem, ale potrafił zgromadzić wokół siebie znakomity zespół. Umiał wykorzystać entuzjazm ludzi, walczył o dostępny pieniądz dla miasta. Nie było funduszy Unii Europejskiej, ale za to można było starać się o dotacje z Warszawy. Jeździł tam, marudził, wystawał na korytarzach ministerstw i chyba nigdy się nie poddawał. Kiedy usłyszał od Ernesta Żołędziowskiego (działacz hokejowy - red.), że Opole może mieć sztuczne lodowisko, jako jedno z pierwszych miast w Polsce, mocno zapalił się do pomysłu. W listopadzie 1961 roku lodowisko - jeszcze bez dachu - oficjalnie otwarto. Co ciekawe, przyjęta nazwa była kontynuacją zwyczaju nadawania imienia będącego połączeniem nazwy miasta z przedrostkiem tor. Wcześniej powstał katowicki Torkat i warszawski Torwar, a jako trzeci Toropol. A jakim był człowiekiem? Nie zadzierał nosa. Jak ktoś go spotkał na ulicy, to nawet nie pomyślał, że to burmistrz. Zjednywał ludzi tym, że był bardzo bezpośredni, nie udawał sztywniaka. Jego gabinet w ratuszu był niemal zawsze otwarty. Można było przyjść, poczekać chwilę, jak skończy z kimś spotkanie, a potem wejść i po prostu porozmawiać. Jak mnie widział, to mówił: Chłopeczku, chodźcie tu do mnie, mom taki pomysł. Nie znam ludzi, którym zrobił jakąś krzywdę. Pamiętam sprawę miejskiego architekta, który nie miał uprawnień do pełnienia tej funkcji. Miał za to dużo chęci do pracy, sporo sukcesów i dobrze rozumiał się z Musiołem. Papa, choć wiedział o tym, że brakuje mu dyplomu, to bronił tego człowieka. Zwolnił go dopiero wówczas, gdy wyszła na jaw bigamia, której dopuścił się miejski architekt. Czy Musioł wyglądał tak, jak przedstawia go pomnik przy moście Zamkowym? Inaczej. On nie chodził w taki sposób. Wprawdzie był zwalisty, raczej drobił kroki, nie miał takiego krawata, jak pokazano na pomniku. Nie miał też aż tak odstającego brzucha. Mówił gwarą? Był Ślązakiem, urodził się w Bier tu ł - towach w obecnej gminie Radlin i pewnie dlatego miał śląski akcent. Co ciekawe, nie mówił do mnie panie architekcie, ale panie inżynierze. Zresztą dla niego wszyscy architekci byli inżynierami. Musioł nas lubił, wiedział, że pomysły można mieć, ale potem ktoś je musi przelać na papier. Ja poza pracą w urzędzie wo- b Karol Musioł w starym amfiteatrze. Już gdy ten obiekt powstawał, Papie marzyło się, aby opolanie Nie zadzierał nosa. Jak ktoś go spotkał na ulicy, to nie pomyślał, że to burmistrz. Musioł był bardzo bezpośredni jewódzkim projektowałem też wnętrza sklepowe w Opolu. Kiedy w Polsce pojawiły się sklepy typu Delikatesy, to właśnie Musioł postanowił, abym wspólnie z Jakubem Schro eterem zaprojektował taki sklep na Krakowskiej. Wtedy to był największy sklep w Opolu. Musioł chodził dumny, pokazywał wnętrza gościom z Polski, kiedy odwiedzali miasto. Musioł też sporo jeździł po Polsce. Czy to on przywiózł do Opola mosty z innych części kraju? Mostów w Opolu zawsze brakowało. Kiedy usłyszał, że gdzieś są do wzięcia stare obiekty, to postanowił wykorzystać okazję. Tak trafił do nas obecny most Piastowski, a także fragmenty zielonego mostu, którym wchodzi się na wyspę Bolko. Ten pierwszy przyjechał ze Szczecina, a drugi z Nowego Sącza. Nie znam innych tego ty-

11 Nowa Trybuna Opolska Magazyn weekend //11 Opolem, że nawet po pół je o sobie zapomnieć montować kilkanaście kamienic, a na nich bardziej zależało władzom centralnym. Mieszkań wciąż brakowało, więc ktoś doniósł do prokuratury. Musioł miał sporo przykrości, ale potem sprawa przycichła. Są opolanie, którzy zgłosiliby Musioła do prokuratury za wyburzanie starych, przedwojennych kamienic. Ja nie, wyburzano budynki, których nie udało się uratować lub też nie były uznawane za cenne. Dziś zachwycamy się XIXwiecznymi kamienicami, ale wówczas ich nie szanowano. Musioł lubił zabytki, starał się je chronić. Pamiętajmy jednak, w jakich żył czasach. Wtedy niemal wszystko, co niemieckie, było złe. b Przewodniczący lubił pokazywać się na scenie. Na zdjęciu z Andrzejem Jaroszewskim i Wojciechem Młynarskim. Czy Musiołowi coś nie wyszło? Pytam, bo w powszechnej pamięci zapisał się jako budowniczy i ten, któremu wszystko się udaje. Były pomysły, które się w Opolu nie sprawdziły, np. gondole, ale ja nie przypominam sobie, aby Musioł dał jakąś plamę. usiedli na nowoczesnych siedziskach. pu operacji w historii miasta, no, ale Musioł był wyjątkowy. Dziś niektórzy powiedzieliby pewnie, że był na swój sposób innowacyjny. Miał w sobie parę, połączoną z odwagą. Mówiło się wtedy, że jak Musioł chcioł, to musioł. Most Piastowski można śmiało określić jako most im. Musioła. Amfiteatr chyba też. Owszem, ale tu muszę coś sprostować. Czasem się powtarza taka informacja, że on powstał akurat na festiwal piosenki. Tymczasem jego budowa zaczęła się znacznie wcześniej. Musioł podpatrzył taki obiekt w Budapeszcie i zlecił jego budowę. Dopiero potem do Opola zawitali Mateusz Święcicki i Jerzy Grygolunas z pomysłem zorganizowania festiwalu piosenki polskiej. Papa ten pomysł podchwycił, Ci sami opolanie zastanawiali się pewnie potem, o co chodzi w aferze z budynkiem Europy, która mogła się zakończyć w sądzie. Poszło o to, że za zgodą Papy wydano pieniądze z puli remontowej na obudowę tego budynku. Tymczasem z Europy zostały tylko ściany i ta odbudowa powinna być przeprowadzona w trybie inwestycji. Nie chodziło tylko o sprawy formalne. Za pieniądze przeznaczone na Europę można było wyreb Musioł urzędował w ratuszu nawet po oddaniu władzy. TPO miało biuro w... urzędzie miasta. choć wtedy amfiteatr to była tylko duża dziura w ziemi. To prawda, że powstawał bez projektu? Tak, dla Musioła zawsze ważna była idea, cel, a papiery były na drugim planie. Amfiteatr naszkicował mu Florian Jesionowski, a budowę zaczęło Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych, które nigdy nie zajmowało się takimi inwestycjami. Brakowało nie tylko projektu, ale również decyzji lokalizacyjnej i funduszy. Dlatego szybko w budowę amfiteatru zaangażowano mieszkańców, którzy pracowali w czynie społecznym. Musioł nie widział problemu, kłopoty zaczęły się, gdy w urzędzie wojewódzkim padło pytanie o projekt, którego nie było. Ostatecznie w tym przypadku Papa też się obronił. Ławki do amfiteatru miały rzeczywiście przyjechać z NRD? Musioł usłyszał gdzieś, że mają tam już na stadionach plastikowe siedziska. U nas królowały ławki, a Papa chciał, aby amfiteatr był wyjątkowy. Miasto nie miało jednak pieniędzy za zakup plastikowych siedzisk i wówczas Papa wymyślił, że Niemcy dostaną gęsi, setki opolskich gęsi. Ostatecznie jednak do transakcji wymiennej nie do szło, a opolanie musieli usiąść na drewnianych ławkach. Ludzie wciąż piszą listy do Musioła i wrzucają je do teczki, która jest elementem pomnika, stojącego obok mostu Zamkowego w Opolu. Najciekawsze listy można zobaczyć na stronie internetowej TPO pod adresem: tpo.opole.pl. FOT. MATERIAŁY TPO Gondole chciał mieć w Opolu także poprzedni prezydent miasta. Tylko że Musioł nie myślał o gondolach napowietrznych, ale o wodnych, takich, jakie mają w Wenecji. Jedna się pojawiła na Młynówce, ale dosyć szybko zniknęła. Ten rodzaj transportu u nas się nie sprawdził, zresztą Młynówka była wtedy ściekiem. Inny pomysł Musioła to pałac ślubów w wieży Piastowskiej. Też się nie udało, ale z tego co wiem, to teraz nowożeńcy robią sobie czasem zdjęcia w odremontowanej wieży. Za czasów Musioła powstawały w Opolu kina, np. Stylowe czy Kraków, zbudowano także szkołę muzyczną czy krytą pływalnię. Z drugiej strony zależało mu, aby o Opolu mówiło się w całej Polsce. Myślę, że to także zbudowało postać, którą nadal pamiętają opolanie. Zresztą, w czasie, kiedy Musioł był przewodniczącym miejskiej rady narodowej, też był bardzo popularny. Ci, opolanie, którzy pamiętają tamte czasy, wspominają, że popularność w pewnym momencie mu zaszkodziła. Owszem. Musioł był członkiem partii, ale przede wszystkim był indywidualnością, lubił rozgłos. Jego sukcesy coraz bardziej irytowały kolegów partyjnych. W końcu to partia uznała, że musi odejść ze stanowiska. Innych powodów nie było. Potem Musioł założył szybko Towarzystwo Przyjaciół Opola i wciąż działał w mieście, zresztą przez pewien czas TPO miało nawet biuro w ratuszu. Papa to był taki człowiek, któremu trudno było usiedzieć na jednym miejscu. Widzi pan kogoś, kto będzie drugim Musiołem? Nie. Dziś nie ma takiej potrzeby. Papa był wyjątkowy, ale też trafił na czas, kiedy miasto trzeba było podnieść z ruin, a potem rozbudować. My mamy szczęście żyć teraz w czasach, gdy miasta nie trzeba odbudowywać, więc i drugiego Papy nie potrzebujemy. I niech tak już zostanie. a ¹

12 12// Magazyn weekend Nowa Trybuna Opolska Te relikwie były ważne wieki temu i są ważne dziś Opinie, od kiedy Opole ma u siebie relikwie Krzyża Świętego, są podzielone. Nie ma natomiast wątpliwości, że ich obecność była dla miasta ważna, skoro właśnie krzyż od początku jest elementem opolskiego herbu. b - We wrześniu nasz relikwiarz odzyskał pełny blask - mówi ks. Waldemar Klinger, proboszcz opolskiej katedry. Tajemnice opolskiej katedry Krzysztof Ogiolda kogiolda@nto.pl R elikwie Krzyża Świętego są bez wątpienia czymś niezwykle cennym. Nic dziwnego, że przechowuje się je w ozdobnym relikwiarzu, a sam relikwiarz na co dzień spoczywa w skarbcu, z dala od oczu ludzi. - Zależy nam bardzo, aby relikwie były czczone przez wiernych mówi ks. dr Waldemar Klinger, proboszcz opolskiej katedry. Co piątek podczas mszy św. o godzinie 7 znajdują się one na ołtarzu, a po niej udzielamy nimi błogosławieństwa. Każdy, kto chce, może indywidualnie podejść do ołtarza i oddać im cześć. Wystawiamy je na widok publiczny także we wszystkie piątki wielkiego postu na nabożeństwo drogi krzyżowej oraz w wielkopostne niedziele podczas śpiewu Gorzkich żali. W tym roku zapoczątkowaliśmy nową tradycję. W niedzielę sąsiadującą ze świętem Podwyższenia Krzyża Świętego, czyli z naszym parafialnym odpustem, relikwiarz z cząstkami krzyża Pana Jezusa był wystawiony na ołtarzu na specjalnym tronie podczas wszystkich mszy św., a na ich zakończenie udzielaliśmy błogosławieństwa relikwiami parafianom i pielgrzymom. Według tradycji relikwie te znajdują się w Opolu od prawie tysiąca lat. Rok 2024 uważany za millenium ich pobytu w mieście jest datą graniczną, do której powinna się zakończyć całkowita renowacja i regotyzacja świątyni. - Dzieje opolskich relikwii zaczynają się w pewnym sensie wraz ze śmiercią św. Wojciecha w 997 roku i jego kanonizacją mówi ks. dr Klinger. Jak wiadomo, do jego grobu pielgrzymował w 1000 roku cesarz Otton III. W 1024 roku pielgrzymkę do tego samego grobu odbył Emeryk (po węgiersku Imre), roku syn króla Węgier Stefana. Nie przebijał się przez Tatry, ale przeszedł przez Słowację w stronę Krakowa, następnie wędrował przez Góry Świętokrzyskie Znalezienie Krzyża Pańskiego. Tradycja przypisuje odnalezienie krzyża Chrystusa św. Helenie, matce cesarza Konstantyna I Wielkiego, w 326 roku. Relikwie złożone zostały w bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie. Od tamtej pory były uroczyście czczone przez wiernych przybywających z całego świata chrześcijańskiego. Z tradycją odnalezienia krzyża Chrystusa wiąże się święto Pod - wyższenia Krzyża, obchodzone zarówno w Kościele zachodnim, jak i wschodnim. FOT. KRZYSZTOF ŚWIDERSKI i na Świętym Krzyżu miał zostawić fragment relikwii Krzyża Świętego. Stamtąd udał się do Wrocławia tutaj zostawił kolejną cząstkę a następnie ruszył niemal w prostej linii na północ do Gniezna. Emerykowi relikwie Krzyża Pańskiego ojciec miał dać jako jedynemu synowi by go strzegły w drodze i jako dar, który miał zanieść do krajów zaalpejskich. Proboszcz katedry przypomina, że według tradycji w Opolu, zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem blisko rzeki, zbudowano już około roku 1002 drewniany kościół i nadano mu wezwanie Krzyża Świętego. Do tej właśnie świątyni miał przekazać relikwie przywiezione przez św. Emeryka wrocławski biskup Klemens. - Mądrzy ludzie spierają się, czy stał on dokładnie w tym miejscu, gdzie obecna katedra dodaje ks. dr Klinger. Za taką jego lokalizacją przemawia m.in. bliskość murów obronnych. Na pewno w tym miejscu znajdowała się później niewielka romańska świątynia (dziś w tym miejscu mieści się katedralna kaplica spowiedzi) zorientowana na osi północ południe, mniej więcej pod dzisiejszym chórem. Jej śladem jest późnoromański portal zdobiący dzisiaj boczne wejście do świątyni. Natomiast ani obecności relikwii Krzyża Pańskiego w opolskiej kolegiacie, ani ich autentyczności nikt nigdy nie podważał. Nie święty Emeryk, lecz Kazimierz I Opolski Nie czyni tego także opolska badaczka i znawczyni historii średniowiecznej, profesor Anna Pobóg-Lenartowicz. Natomiast samą opowieść o wędrówce Emeryka z relikwiami do Wrocławia w roku 1024 proponuje uznać raczej za pobożną i piękną legendę niż za historyczny fakt. - Legenda i tradycja związana ze św. Emerykiem i relikwiami ofiarowanymi przez niego klasztorowi na Łysej Górze powstała dużo później, bo dopiero w latach 90. XIV wieku mówi prof. Lenartowicz. Została zanotowana w Roczniku mansjonarzy krakowskich, a zaczerpnięta z Kroniki węgiersko-polskiej. Powtórzył ją także w różnych miejscach Jan Długosz. Sprawdziłam, że relikwie Drzewa Krzyża Pańskiego trafiły do sanktuarium na Łysej Górze, czyli na Świętym Krzyżu później, około 1308 roku. Bardzo prawdopodobne, że rzeczywiście pochodziły z Węgier. A przekazał je benedyktynom Władysław Łokietek. W roku 1024 św. Emerykowi trudno byłoby przekazać relikwie na Święty Krzyż, bo tamtejsze sanktuarium będące filią opactwa w Tyńcu (tutaj benedyktyni dotarli w połowie XI stulecia) powstało później, w pierwszej połowie XII wieku. Zdaniem profesor, relikwie Krzyża Pańskiego przywiózł do Opola Kazimierz I Opolski, który uczestniczył w piątej wyprawie krzyżowej, w latach Przywiezienie cennych relikwii w ogóle, a cząstek krzyża Pana Jezusa w szczególe było jednym z celów uczestnictwa w wyprawach krzyżowych uważa prof. Lenartowicz. A mówimy o piątej wyprawie, podczas której w Ziemi Świętej i szerzej na Wschodzie niewiele już można było zdziałać. Władcy, którzy dotąd nie mieli okazji brać udziału w wyprawach krzyżowych, wypełniali tzw. śluby krucjatowe. Kazimierz brał udział w wyprawie u boku węgierskiego króla Andrzeja. Pani profesor podkreśla, że dosłownie parę lat po powrocie Kazimierza I z wyprawy, bo w 1223 roku, pojawia się po raz pierwszy w dokumentach imię plebana opolskiego kościoła Krzyża Świętego, Reginalda. - Jest to równocześnie pierwsza informacja o tej świątyni i o jej wezwaniu dodaje Anna Pobóg-Lenartowicz. W połowie lat dwudziestych trzynastego wieku pojawia się także znany nam do dziś herb Opola, czyli pół krzyża i pół orła. Wszystkie te okoliczności wydają się związane z wyprawą Kazimierza I i z relikwiami, które znalazły się w naszym mieście. Jako recenzentka czytałam najnowszą książkę o Kazimierzu I Opolskim (ukaże się dopiero za jakieś dwa, trzy tygodnie), której autor zakłada, iż ufundowanie kościoła Krzyża Świętego było związane nie tylko ze szczęśliwym powrotem księcia z wyprawy do Opola, ale także z jego ślubem z księżniczką Wiolą (Długosz sugerował, że pochodziła z Bułgarii przyp. red.). Bardzo często działo się tak, że książęta, biorąc ślub, fundowali świątynię. Wszystkie te fakty wiążą się w logiczną i racjonalną całość. W średniowieczu kult relikwii wynikał z bardzo silnie wówczas rozwiniętego kultu świętych (zakwestionowała go dopiero reformacja). Czasem kult relikwii przybierał formy wątpliwe. Ich żartobliwym symbolem mogą być przywoływane jako relikwie w Krzyżakach Sienkiewicza szczeble Jakubowej drabiny. A przecież, jak czytamy w Piśmie Świętym, Jakub widział aniołów wstępujących po drabinie do nieba i zstępujących we śnie. - Możemy założyć z dużym prawdopodobieństwem, że skoro książę Kazimierz był po relikwie Krzyża Świętego w Ziemi Świętej, to pozyskał relikwie oryginalne uważa prof. Lenartowicz. Wierzę, że księciu nikt podróbki nie ofiarował i że one są autentyczne. Podobnie wierzą wierni, którzy chętnie czczą opolskie relikwie przez ucałowanie albo przez dotknięcie ręką i przeżegnanie. Mogą je zobaczyć za niewielką szybką w centrum złotego krzyża, który stanowi integralną część zdobionego szlachetnymi kamieniami relikwiarza. Jest ich nieco mniej niż kiedyś. Ponieważ Opole podzieliło się swoimi relikwiami na polecenie ówczesnego prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego z jednym z sanktuariów w kraju, z którego cząstki krzyża Pana Jezusa ukradziono. Nasz relikwiarz odzyskał we wrześniu 2016 roku pełny blask. Został oddany do złotnika, który przywrócił ułamany przed laty krzyżyk na szczycie tego naczynia. Wygląda teraz jak nowy. a ¹ I ty możesz pomóc A Pieniądze na cel odnowy katedry można wpłacać na konto: Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, pl. Katedralny 2, Opole, Bank BGŻ SA Oddział Opole, konto: Tytuł wpłaty: Darowizna na cele kultu religijnego renowacja katedry opolskiej.

13 Nowa Trybuna Opolska Magazyn weekend //13 LEONARD COHEN: Nie żyje Leonard Cohen. Kanadyjski piosenkarz zmarł w wieku 82 lat O śmierci Leonarda Cohena poinformowano w czwartek późnym wieczorem na Facebooku. Wpis o lakonicznej treści: Zmarł legendarny poeta poruszył miliony fanów na całym świecie. Wspomienie Lucjan Strzyga redakcja@polskatimes.pl A utorzy face - bookowego wpisu nie po dali szcze - gółów dotyc z ą c y c h przyczyny śmierci artysty. Od piątkowego ranka z całego świata płyną kondolencje. Jako pierwsi złożyli je już m.in. premier Kanady Justin Trudeau i sekretarz generalny NATO Jens Stolten berg. Co dowodzi, że Cohen nie był tylko poetą i piosenkarzem, ale człowiekiem łączącym kultury i kontynenty. Szczególne poruszenie śmierć artysty wywołała w Polsce. Cohen lubiany był nad Wisłą od czasów, gdy w latach 80. otwarcie deklarował poparcie dla Solidarności. Poeta sięga po gitarę Król scenicznej melancholii i właściciel barytonu, który poruszał każdego, urodził się w 1934 r. w Montrealu w średniozamożnej żydowskiej rodzinie. Jego ojciec Nathan pochodził z Polski, a matka Masha Klonitsky z Litwy. Rodzinne podanie głosi, że już wieku 13 lat nauczył się grać na gitarze, krótko potem zaczął występować w kawiarniach. W tamtym okresie traktował jednak muzykę jako mniej istotną część swojej działalności - skupiał się przede wszystkim na literaturze i chciał zostać pisarzem i jak czasem żartował kobieciarzem. Z wykształcenia był rasowym humanistą - skończył prestiżowy McGill University. Opublikował tom wierszy Let us compare mythologies (nakład 500 egzemplarzy) i szykował się do zostania wykładowcą. Wszystko zmieniło się, kiedy popularna w owym czasie Judy Collins nagrała Su zanne. Piosenka stała się radiowym hitem w 1965 r., a zafascynowany nią Cohen postanowił kontynuować karierę muzyczną na poważnie. Pierwszy publiczny występ Leonarda Cohena jako piosenkarza miał miejsce 30 kwietnia 1967 roku w Town Hall w Nowym Jorku na koncercie charytatywnym na rzecz organizacji domagającej się zaprzestania prób z bronią jądrową. Wydana dwa lata później jego płyta Songs of Leonard Cohen stała się prawdziwym hitem w Stanach Zjednoczonych. Piosenkarz z miejsca stał się gwiazdą i ruszył w wielkie tournée po świecie, śpiewając m.in. Suzanne, Sisters of Mercy, So Long Marianne, Hey, That s No Way to Say Goodbye. W latach 60. XX wieku Cohen robił już oszałamiającą karierę muzyczną - jako muzyk folkowy i autor tekstów. Mieszkał w tamtym czasie w nowojorskim Chelsea Hotel, legendarnym miejscu spotkań artystów. Tam poznał m.in. Janis Joplin. W 1969 roku ukazała się płyta Songs from a room, a w dwa lata później Songs of love and hate. Obie potwierdziły jego pozycję na muzycznym rynku. To wtedy zacząłem o sobie myśleć, że chyba jestem naprawdę niezły - mówił w wywiadzie udzielonym czterdzieści lat później. Cohen jedzie do Polski Cohen występował głównie przy akompaniamencie gitary akustycznej i niewielkiego, łagodnie grającego zespołu. Śpiewał nieco monotonnym, lecz natychmiast rozpoznawalnym ciepłym głosem teksty, łączące nierzadko religijne i interkulturowe aluzje z czarnym humorem. Trafiał tym w gusta lewicujących, zapatrzonych w kulturę Wschodu środowisk akademickich i literackich elit. Przełomowym albumem Co - hena był eksperymentalny Death of a Ladies Man wydany w 1977 r. i wyprodukowany przez słynnego Phila Spectora. W wyniku zastosowania tzw. ściany dźwięku Spectora muzyka z tego albumu stała się pełniejsza instrumentalnie lub jak nieraz twierdzą krytycy - wręcz przesadnie barokowa. Obok ostrzej grającej sekcji rytmicznej, elektrycznych gitar i instrumentów klawiszowych, aranżacje obejmowały także sekcję instrumentów smyczkowych. Z kolei płyta Recent Songs była powrotem do poprzedniej stylistyki, jednak bogactwo instrumentarium zostało zachowane. Jego muzyka sprzedawała się tak dobrze, że został uznany za jednego z najlepiej zarabiających artystów na świecie. Jego majątek Forbes szacował na kilkaset milionów dolarów amerykańskich. W ciągu kilku dziesięcioleci artysta wylansował niezliczoną liczbę hitów, m.in. The Guests, The Traitor, Hallelujah, Dance Me to the End of Love, I m Your Man, Everybody Knows, Closing Time, The Future, czy Democracy. Gdy w 1985 r. Leonard Cohen przyjechał na pamiętną trasę koncertową do Polski, zawsze występował przy pełnej widowni i to w największych halach koncertowych: w Hali Arena w Poznaniu, w Hali Ludowej we Wrocławiu, wreszcie w Sali Kongresowej w Warszawie. Pobyt w Polsce stał się niemalże manifestacją polityczną Cohen spotkał się z Lechem Wałęsą oraz wygłosił b Cohen piosenkarzem został przez przypadek. Wcześniej marzył o karierze poety i pisarza. szereg prosolidarnościowych oświadczeń. Wskutek tych działań jego piosenki zostały objęte cenzurą i przez wiele miesięcy nie były emitowane na antenie Polskiego Radia. Medytacja i bieda Nawet najwięksi miłośnicy twórczości Kanadyjczyka nie zdają sobie sprawy, że niemal całą dekadę lat 90. przebywał on w Centrum Zen na Mount Baldy w okolicach Los Angeles. Wstawał ponoć o 2.30 rano, przygotowywał posiłki dla swojego mistrza zen Rōshiego a potem medytował. W ciągu pięciu lat sam ocenił, że stał się innym człowiekiem. Rōshiemu poświęconych jest wiele wierszy z napisanego wtedy tomu poetyckiego Księga tęsknoty. Walczyłem z sobą przez lata - wyznał po powrocie do cywilizacji. Niejako w nagrodę otrzymał z rąk gubernatora generalnego Kanady Adrianne Clarckson Order of Canada, najwyższe odznaczenie kanadyjskie przyznane mu za wybitny wkład w rozwój kanadyjskiej kultury. Niespełna dwa lata później, w 2005 r. świat obiegła sensacyjna wiadomość: okazało się, że artysta został pozbawiony środków zgromadzonych w funduszu emerytalnym. Jego była przyjaciółka, jednocześnie menedżerka Kelley Lynch sprzeniewierzyła ponad 5 milionów dolarów, zostawiając jedynie 150 tysięcy. Suma ta nie wystarczała artyście nawet na opłacenie należnych podatków. Znów musiał ruszyć w trasę koncertową i do studiów nagraniowych. Trafił też na srebrny ekran: w listopadzie 2006 r. do kin wszedł film dokumentalny Leonard Cohen: I m Your Man, w którym o wpływie Cohena na swoją twórczość mówili m.in. Bono, muzycy zespołu U2 oraz Nick Cave. Sam Leonard Cohen opowiadał zaś widzom o swoim barwnym życiu i marzeniach. W 2014 r. Cohen, przy okazji osiemdziesiątki, udzielił wielu światowym tytułom skandalizujących wywiadów. Mówił m.in. o tym, że spotykał się z najpiękniejszymi kobietami swoich czasów, sypiał z Janis Joplin i Joni Mitchell. Ale też o tym, że miałby chętkę na ożenek, brak mu tylko odpowiedniej partnerki. W rozmowie z Guardianem mówił: Nie jestem związany z nikim. Z rozbawieniem czytam o mojej reputacji kobieciarza. Nawet, gdy byłem młodszy, nigdy nie byłem świadomy tej etykiety, więc prawdę mówiąc nie mogłem z niej skorzystać. Ale dla kogoś, kto ma tego rodzaju reputację i spędził samotnie wiele nocy, posiadanie takiej etykiety ma gorzki smak. Jaka była największa miłość Leonarda Cohena? Słynna Marianna, unieśmiertelniona na płycie Songs of Leonard Cohen. To była najpiękniejsza kobieta, jaką kiedykolwiek spotkałem - powiedział wówczas Cohen. Już po tym wywiadzie norweska telewizja odnalazła Cohenowską muzę, wówczas już Marianne Ihlen. Przyznała, że od 40 lat śni się jej artysta i że bardzo chciałaby go ponownie spotkać. Niestety, jego śmierć przerwała również tę historię. a ¹ FOT. AP PHOTO/CHRIS PIZZELLO

14 14// Magazyn weekend Nowa Trybuna Opolska Wygrana Trumpa to triumf chamstwa nad elitami Dziś nie jesteśmy w stanie nawet zmierzyć rzeczywistości. Sondaże 20 lat temu potrafiły ją opisać, ale dziś już nie dają rady. Widać, że mamy do czynienia z inną racjonalnością mówi prof. Marcin Król, filozof, historyk idei. Polityka Agaton Koziński Przewidywał pan, że Hillary Clinton bez problemu wygra te wybory stało się na odwrót. Czego pan nie zauważył? Mnóstwo ludzi rozsądnie myślących popełniło ten sam błąd co ja nie przewidzieli, że w USA zwycięży nie rozum, tylko resentyment. Zresztą w sondażach do samego końca prowadziła Clinton widać więc, że pomylili się wszyscy. Według sondaży Komorowski miał wygrać w pierwszej turze, Brexit to były majaki małej grupy Brytyjczyków, a Trump miał efektownie przegrać. Za każdym razem sondaże pokazywały świat, który pasował do obrazu w mediach. Może to sprzężenie zwrotne między nimi okazało się pułapką, w którą m.in. pan wpadł? Sondaże zawsze opierały się na jakichś elementach racjonalności. Trudno w nich wyłapać osoby, które wstydzą się swoich poglądów. A wielu Amerykanów wstydziło się przyznać ankieterowi, że na przykład żywią nienawiść do innych ras. Sondaże przygotowywano z myślą o szerokich elitach, czyli osobach, które są obliczalne, kierują się w swych decyzjach zdrowym rozsądkiem. Wyborców Trumpa trudno za takich uznać, przecież oni naprawdę uważają, że zbuduje mur na granicy z Meksykiem, mimo że to nierealne, bo koszt takiej budowy jest przerażający. Widać, że mamy do czynienia z inną racjonalnością by użyć eleganckiego eufemizmu. A mówiąc mniej elegancko: mamy do czynienia z buntem chamstwa wobec elit. Za elity w tym przypadku uważam górne 30 procent społeczeństwa. Naprawdę chce pan użyć słowa chamstwo? Tak ono oddaje sprawę, na pewno nie słowa idiota. Pan mówi tak, jakby to chamstwo było problemem. Tyle że problem jest z elitami, które żyją w matriksie stworzonym przez media i sondaże, nie dostrzegając, jak zmieniła się rzeczywistość. Ale to nie jest tak, że elity oderwały się od rzeczywistości. Jest odwrotnie to rzeczywistość oderwała się od elit. W tym sensie, że za pomocą istniejących narzędzi nie umiemy mierzyć tej rzeczywistości. Albo po prostu firmy sondażowe część grup wyborczych pomijają tak, by uzyskać określony wynik. Kolejne wpadki sugerują, że one zwyczajnie skręcają wyniki badań. Bo trudno mi uwierzyć w to, że wyniki wyborów mogą się tak mocno różnić od dobrze zrobionych sondaży. Sondaże nie są w stanie po prostu zmierzyć zmian w naszej rzeczywistości. 20 lat temu jeszcze dawały radę, dziś już nie. Podejrzewam, że dla Amerykanów wygrana Trumpa jest dużo większym wstrząsem niż dla Polaków było zwycięstwo Dudy. Przede wszystkim dlatego, że Duda w kampanii zachowywał się w miarę normalnie, nie obrażał wszystkich dookoła, jak robił to Trump. Jego wygrana to koniec Ameryki w jej dotychczasowej formie. Pan twierdzi, że zawiniły doły społeczne, bo nie dało się ustalić, co one myślą, czują. Czy to nie świadczy źle o elitach? O tym, że nie były w stanie dotrzeć na tyle nisko, by zrozumieć potrzeby zwykłego wyborcy? Trump jako jedyny zszedł naprawdę nisko i na tym wygrał. To nie jest tak, że elity nie rozumieją chamstwa. To efekt tego, że właśnie rodzi się nowy rodzaj społeczeństwa, którego my nie rozumiemy. Zaprotestował pan przeciw określeniu chamstwo ale ja go używam w sensie tradycyjnym, opisuję nim osoby, które nie są tolerancyjne, nie rozumieją inności, nie akceptują zasad rządzących światem zachodnim. Wygrana Trumpa oznacza, że we Francji wygra pewnie Marine Le Pen. Tak kończy się ład oparty na prawie i liberalizmie Generalnie te wybory pokazały, że amerykańska polityka skręciła w dziwnym, groźnym kierunku. Czy Amerykanie mają tego świadomość? Niestety, nie dostrzegam nawet śladu intencji wybrnięcia z dramatycznej sytuab Trump podczas kampanii nie obiecał żadnych konkretów, nie złożył obietnic. Moim zdaniem odwrotnie to świat elit stał się nazbyt tolerancyjny. Afirmuje inność, nie dość skutecznie pielęgnując własne tradycje. Ludzie chcą większej troski o bliskie im wartości. Trump na przykład podkreślał znaczenie religii, Kościoła. Clinton nie mogła tak otwarcie mówić, jest na to zbyt tolerancyjna. Nadchodzi koniec świata zachodniego w tym kształcie, jaki znaliśmy do tej pory. On się musi wymyślić na nowo. Nadchodzą barbarzyńcy możemy używać tego słowa, skoro chamstwo się panu nie podoba. Tak, słowo chamstwo mi się nie podoba, bo idealnie wpisuje się w schemat, którym opisuje się przyczyny buntu wobec elit, które dało triumf Trumpowi. Brzmi ono jako potwierdzenie największego grzechu elit: arogancji. Ja z kolei te osoby, które buntują się przeciwko tym elitom, uważam za barbarzyńców. Zresztą to nadejście barbarzyństwa niespecjalnie mnie zaskoczyło. Spodziewałem się go. Zaskoczyło mnie jedynie tempo, wszystko dzieje się szybciej, niż się spodziewałem. To mnie zdumiewa. Wygrana Trumpa oznacza pewnie także zwycięstwo Marine Le Pen we Francji. To będzie pewnie ostatni akord w podważaniu dotychczas obowiązującego ładu opartego na prawie i liberalizmie. Co pojawi się w zamian? Tego nie wiemy. W kampanii wyborczej nie było właściwie ani jednego pozytywu, obie strony sprowadziły ją do wzajemnego obrzucania się błotem. Czy w takiej sytuacji Donald Trump ma szansę być dobrym prezydentem? Będzie to trudne ale akurat ta kwestia wydaje mi się drugorzędna. Kwestia, czy prezydent może rządzić jest drugorzędna? To co jest pierwszorzędne? Dziś najważniejsze pytanie brzmi: czy w ogóle cokolwiek da się zrobić. Problem w tym, że w czasie kampanii w ogóle nie było o tym dyskusji. Nie mieli czasu, zajęci obrzucaniem się błotem. Być może. W każdym razie nie pojawiły się żadne istotne pytania, ani dla Ameryki, ani dla świata. Nie dotknięto na przykład tak palącej kwestii jak fakt, że USA przestają być krajem zamieszkanym przez białych. Nie poruszono także sprawy osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej choć to w oparciu o nich Trump szedł przez tę kampanię. Biali wściekli ludzie główni bohaterowie tej kampanii. Piszą też o nich white trash, białe śmieci. Ale to ostatni raz, gdy ta grupa społeczna odegrała tak ważną rolę w polityce. Za cztery, osiem lat ich już nie będzie. Nowa, kolorowa Ameryka przez ten czas tak mocno urośnie, że zepchnie białych na bok. Będzie ich zbyt mało, by można było tylko na nich zbudować sukces wyborczy. Widać wyraźnie, że kampania Trumpa polegała na wyciąganiu pomysłów z szuflad historii. Clinton działała podobnie. Zresztą to samo można powiedzieć o niemal wszystkich politykach Europy Zachodniej. Już pod tym względem Polska się wyróżnia in plus. Pod jakim względem? Kampania wyborcza, którą obserwowaliśmy rok temu, też była głupia ale jednak nie aż tak jak ta, którą obserwowaliśmy teraz w USA. U nas jednak pojawiły się obietnice. Może nie wszystkie zasługiwały na uwagę, ale przynajmniej ktoś je wygłaszał. W Ameryce nawet tego nie było bo przecież hasło Uczynimy Amerykę znów wielką trudno uznać za obietnicę. FOT. PATRICK SEMANSKY/AP

15 Nowa Trybuna Opolska Magazyn weekend //15 cji, w jakiej znalazła się amerykańska demokracja. Te wybory bardzo ostro pogłębiły kryzys demokracji. A na razie nikt nawet nie próbuje wspomnieć, że mamy problem w tej dziedzinie. Wybory w USA pokazały silny elektorat buntu. Niedługo jego siłę odczujemy w Europie, obserwując ją przy grudniowych wyborach w Austrii, marcowych w Holandii, majowych we Francji i w Niemczech następnej jesieni. Jak nasz kontynent będzie wyglądał za rok? Widać, że dochodzi w Europie do załamania politycznego systemu. Na razie nie można tego definiować, bowiem nie można obrażać demokracji. Ale widać, że dzieje się coś złego, ten amerykański kryzys demokracji na naszym kontynencie też jest widoczny. Dlatego spodziewam, że sytuacja w Europie za rok będzie gorsza niż teraz. Będzie mniej odpowiedzialnych osób u władzy. Tacy politycy jak Tusk czy Merkel byli w stanie za - gwarantować przynajmniej spokój oddzielna sprawa, że ten spokój był głęboko fałszywy. Takich polityków zastępować będą ludzie, którzy nie będą nas nawet łudzić, że zaprowadzą spokój. Tyle że sam pan zauważył, że spokój może być fałszywy. Ale jeśli mamy zrezygnować ze spokoju, to powinniśmy dostać coś w zamian. Tymczasem to nowe pokolenie polityczne nawet nie formułuje właściwych pytań tym trudniej więc oczekiwać od nich właściwych odpowiedzi. Niech pan te pytania podpowie. Dziś w Europie fundamentalne pytanie dotyczy cały czas imigrantów. Dziś problem z nimi związany jest trochę słabszy, ale wcale nie zniknął i cały czas może odżyć ze zdwojoną energią, wystarczy, że porozumienie Unii z Turcją przestanie być aktualne, a pretekstów do tego jest sporo. Unia na razie pilnuje tego kompromisu jak oka w głowie. Zobaczymy, co się wydarzy po tej serii wyborów. Przyjdą nowi ludzie, którzy dziś obiecują zmianę ale którą nie za bardzo będą mieli jak wprowadzić. To niebezpieczna sytuacja, gdyż doprowadzi do chaosu. Konsekwencją tego będzie odgrzanie kolejnej porcji notatek z szuflad historii, czyli wzmacniania państwa narodowego. Z drugiej strony mechanizmy globalizacyjne, które napędzały świat przez dwie ostatnie dekady, się zacięły. Widać instynktowny zwrot w kierunku państw narodowych ale też on bierze się stąd, bo nikt nie wie, jak globalizację naprawić. Ja bym tę kwestię powiązał jeszcze z problemem demokracji trzeba bowiem wyborom przywrócić elementarną przyzwoitość, wybory w USA wyraźnie pokazały, że jej brakuje. Bo kampania amerykańska była głęboko nieprzyzwoita. Nieprzyzwoita w znaczeniu amoralna? Nie, proszę to rozumieć dosłownie. Choćby z powodu ogromnych sum, jakie na nią wydano. Dla normalnego człowieka jest całkowicie niezrozumiałe, chore, że tyle miliardów dolarów pakuje się w druk plakatów reklamowych i produkcję spotów telewizyjnych. Widać wyraźnie, że gospodarka całkowicie zdominowała politykę. Ostrzegał przed tym 100 lat temu Max Weber. Dziś tak się dzieje, politycy zamiast pilnować pieniędzy, stali się od nich uzależnieni. Widać, że nad współczesnym kapitalizmem nikt nie panuje, a anonimowe, ponadnarodowe korporacje stały się całkowicie bezkarne. Jest jeden wyjątek: Chiny. Ten kraj nie miał na przykład oporów przed wyłączeniem Google a czy Facebooka, gdy zauważył, że nad nimi nie panuje. Tyle że trudno brać z Pekinu przykład. Sytuacja jest beznadziejna. Od dawna jestem głębokim pesymistą, od dawna po - wtarzam, że czeka nas dużo poważniejszy kryzys niż ten, którego jesteśmy świadkami teraz. Przede wszystkim dlatego, że państwa nie są w stanie zapanować nad sytuacją. Próbuje się sięgać po stare metody, na przykład w Polsce, ale one nie dadzą efektu, nie pomogą unormować sytuacji. To tylko ułuda, że uda się zdobyć większą kontrolę nad sposobem wydawania pieniędzy czy ściągania podatków. Próbować można ale uszczelnienie w jednym miejscu sprawi, że zaraz zacznie wyciekać w innym. Efektem tego będzie sytuacja, w której pokolenie dzisiejszych dzieci będzie zarabiać gorzej niż zarabiali ich rodzice. To może wywołać rewolucję. Tego typu paradoksów będzie więcej i właśnie one będą generować ten chaos, o którym przed chwilą mówiłem. Rozwiązania, które dziś widać na stole, nie przyniosą efektu. Nie ma znaczenia, czy pojawią się próby wzmacniania państw narodowych, czy górę wezmą zwolennicy budowy kolejnej socjalistycznej międzynarodówki. Każde z tych rozwiązań to droga donikąd. Tak jak do tej pory, też już nie będzie właśnie kończąca się prezydentura Francois Hollande a jest tego najlepszym dowodem. Generalnie państwo rozumiane jako zbiór instytucji nie jest dziś w stanie odgrywać takiej roli, jaką odgrywało wcześniej. Ale tylko politycy na poziomie państw mają realną władzę, za pomocą której można korygować nieprawidłowości. Państwo narodowe to najstraszniejszy pomysł nowożytności ale jednocześnie to jest pomysł, do którego odruchowo wracamy w chwili kłopotów. Uważa pan, że scenariusz pełnej globalizacji jest lepszy? Sytuacja, w której światowe koncerny układają nam życie? Nie, trzeba dać politykom szansę, by odzyskali kontrolę. Z drugiej strony jednak nie widać żadnego scenariusza, według którego oni by mogli z tych możliwości skorzystać. To jest niewykonalne we współczesnym świecie. W tej sytuacji jest wewnętrzna sprzeczność i nie widać dobrego wyjścia z niej. Nie widać możliwości rozbicia tego duetu globalizacja-korporacja dla mnie to są dwie strony tego samego medalu. A jeśli ulegniemy temu duetowi, to rzeczywiście światem zaczną rządzić potentaci pokroju Marka Zuckerbergera. On jest mniej groźny przynajmniej znamy jego nazwisko. Dużo większy problem jest z kapitałem spekulacyjnym, który nie ma twarzy, natomiast duże zdolności demolowania rynków poszczególnych państw. Kiedyś nazwiska właścicieli tego kapitału były znane, choćby George a Sorosa. Dziś nazwisk nie ma, są tylko tajemnicze firmy, w których nawet pracownicy nie wiedzą, kto tak naprawdę podejmuje decyzje. Z drugiej strony są takie nieformalne ciała konsultacyjne polityczno-gospodarcze jak grupa Bilderberg czy forum w Davos. Dlaczego takie platformy nie pozwalają uporządkować tego chaosu i nie stają się dla polityków okazją do odzyskania choć częściowej sterowności? Bo Europa i Ameryka znalazły się w rzeczywistości, w której nie wszystko już zależy od nich. Dam przykład z Francji. Tam skrócono tydzień pracy do 35 godzin, bo uznano, że w ten sposób uda się choć trochę ograniczyć bezrobocie. Prof. Marcin Król filozof, historyk idei Uniwersytetu Warszawskiego. Założyciel i były redaktor naczelny Res Publica Nowa. Uczestnik obrad okrągłego stołu. Teraz kończy się demokracja, a zaczyna coś nowego. Na razie widzimy negatywną stronę tego procesu Bezskutecznie. Gorzej. Efekt był dokładnie odwrotny jako że dla firm krótszy tydzień pracy oznaczał większe koszty, to natychmiast zaczęły się przenosić do tańszych krajów w Azji. Wiele krajów w tamtym regionie, ale także Meksyk czy kilka państw Ameryki Południowej, daje dziś gwarancję, że będzie w nich stosunkowo tanio i stosunkowo stabilnie przez najbliższe co najmniej 10 lat. To dobra baza, która zachęca do inwestycji. Przy takiej alternatywie żaden polityk nie jest w stanie zatrzymać biznesmena. Problemu nie rozwiąże także żadne tajne porozumienie grupy nawet najbardziej wpływowych polityków z kilku państw zwłaszcza jeśli będzie obejmować tylko Zachód albo tylko samą Europę. Znów wracam do Chin, które w tej dziedzinie okazują się skuteczne zabójczo skuteczne dla nas. Tyle że Chiny odrzucają wszelkie propozycje międzynarodowej współpracy. Zbigniew Brzeziński jakiś czas temu sugerował, że Ameryka powinna zbudować sojusz z Chinami, ale takie rozwiązanie okazało się niewykonalne, bo Pekin odrzucił możliwość współpracy. Tego typu propozycje zostały w Chinach źle przyjęte, gdyż one wcale nie mają ochoty być globalnym strażnikiem świata. Globalny żandarm świata to projekt USA z czasów George a W. Busha. Chin takie rozwiązania absolutnie nie interesują. Pekinowi zależy jedynie na tym, by mieć swoje strefy wpływu. Ale nawet Europa jest dla niego za daleko, by Chiny myślały o niej w takich kategoriach. Między innymi dlatego dziś na świecie nie widać nikogo, kto chciałby wziąć za niego odpowiedzialność. Największy problem ma świat zachodni. Umie pan ocenić, jak głębokich korekt musi on dokonać, by odzyskać równowagę? I nie wylać dziecka z kąpielą, czyli nie utracić tego, co zyskaliśmy w ostatnich dekadach. Trump jest kompletnie nieprzewidywalny, dziś nie da się ocenić, jaką politykę zagraniczną będzie prowadził. Natomiast jeśli jakikolwiek ład na świecie ma istnieć, to będzie to raczej ład układany przez gospodarkę, a nie przez politykę. Albo znów ze swej władzy zaczną korzystać państwa narodowe, sięgając po działania protekcjonistyczne, by w ten sposób ochronić swe lokalne rynki przed dużymi koncernami. Tylko czy politycy porozumieją się ponadnarodowo, by stworzyć wspólne zasady, czy odwrotnie powrót protekcjonizmu przełoży się na wzrost napięć między poszczególnymi krajami? Nie wierzę w możliwość porozumienia. Z prostej przyczyny. W kolejnych krajach zacznie się ten sam proces, który właśnie dostrzegliśmy w USA: walka o głosy barbarzyńców. Konsekwencją dopuszczenia barbarzyńców do głosu będzie nie tylko upadek demokracji i prawa. Będzie nią także wojna. Spodziewam się, że w obrębie świata zachodniego dojdzie do wybuchu jakiejś formy wojny. To, że poza Zachodem wojny się zdarzają, to się do tego przyzwyczailiśmy. Ale już od dawna Zachód ze sobą nie walczył. Teraz nie można tego wykluczyć. Kto miałby walczyć z kim? Zobaczymy. Pierwszy ruch wykona pewnie Putin, który spróbuje nadgryźć państwa bałtyckie. Nie wiem, kiedy to zrobi, ale stawiam wszystkie pieniądze na to, że wykona taki ruch w którymś momencie. Taka jest nieuchronna logika zdarzeń. I pytanie, jaka będzie reakcja na takie zachowanie Rosji, czy istniejące sojusze to wytrzymają. Wątpi pan? Tak, bo sojusze mogą zawierać elity, barbarzyńcy nie są w stanie tego zrobić. Elity zawsze wywodzą się z barbarzyńców. Teraz rozpoczął się proces wymiany nowych elit. Pytanie, jak długo to będzie trwało. Właśnie doszło do załamania sił tworzących obecny porządek. Zarówno grupy, które go tworzyły, i te, które go stabilizowały, poniosły porażkę. Potrzebni są następcy w obu kategoriach. Muszą się wyłonić nowi kreatorzy rzeczywistości, a także nowe ośrodki stabilizujące. Ten proces może trwać kilkadziesiąt lat tyle zajęło choćby uporządkowanie sytuacji po rewolucji francuskiej. Mamy XXI wiek, nie XIX dziś wszystkie procesy zachodzą dużo szybciej. Nie mam zamiaru twierdzić, że znów będzie na to potrzeba kilkudziesięciu lat. Ale też nie chce mi się wierzyć, żeby udało się osiągnąć efekt szybciej niż w ciągu lat 10. W czasie rewolucji francuskiej ważnym elementem kreacji nowego ładu była gilotyna. Teraz będzie podobnie? Podejrzewam, że tak. Oczywiście nie w sensie dosłownym, być może nie będzie nawet wsadzania opozycjonistów do więzienia, formy mogą się pojawić inne. Jakie? Cenzura prewencyjna? Nie wiem. I nie w tym rzecz chodzi o to, że będziemy świadkami wielkiego wstrząsu, bo właśnie w taki sposób wymiana elit się dokonuje. Dojdzie do podobnego momentu jak wtedy, gdy kończył się świat arystokracji, a zaczynała się demokracja. Teraz kończy się demokracja, zaczyna coś nowego. Na razie widzimy negatywną stronę tego procesu. Jaka będzie pozytywna? Tego jeszcze nie wiemy. Zobaczymy, jakie wartości teraz zostaną uznane za najważniejsze. Na razie wiadomo tylko, że na pewno nie będzie to liberalizm. Może wzrośnie znaczenie religijności? Trump to akcentował. Choć czy on sam jest osobą religijną? Dwa rozwody, które ma na koncie, zdają się temu przeczyć. Skłonność do chodzenia na dziwki również. Ale pewnie kwestia wiary będzie teraz mocniej akcentowana niż miało to miejsce do tej pory. W ten sposób zacznie się porządkować świat i znów podzieli się na elity i resztę. Inaczej nie da się ułożyć życia publicznego. Ale na pewno świat starych elit się skończył, takich osób jak Paul Krugman laureat Nobla, zimny, wydawało się, ekonomista, który jednak fatalnie przestrzelił w tych wyborach. Jego miejsce zajmą inni. Ale w międzyczasie nie będzie wesoło. A

16 16// Magazyn weekend Nowa Trybuna Opolska Dlaczego mężczyźni się nie badają? Dlaczego w listopadzie modne są wąsy i bezpłatne badania USG? O kampanii Movember, raku jąder i prostaty, badaniach profilaktycznych mężczyzn w redakcji Głosu Wielkopolskiego opowiadali specjaliści i przedstawiciele Fundacji Kapitan Światełko. Zdrowie Paulina Jęczmionka-Majchrzak p.jeczmionka@glos.com P rzez cały listopad w całym kraju, a nawet Europie, trwa kampania edukacyjna Movember. Jej celem jest przełamanie tabu na temat męskich nowotworów, zwiększenie świadomości o profilaktyce raka jąder i prostaty i nakłonienie do regularnych badań. Sposób? Oryginalny. Do dyskusji mają prowokować zapuszczane przez mężczyzn wąsy. Akcja odbywa się w Polsce po raz trzeci. W ubiegłych latach polegała głównie na spotkaniach edukacyjnych. W tym roku poszła o krok dalej w wybranych galeriach handlowych w kraju prowadzone są badania USG jąder. Do akcji przyłączyły się też wszystkie dzienniki Polska Press Grupy. W redakcji Głosu Wielkopolskiego odbyła się debata m.in. na temat nastawienia mężczyzn do badań, wiedzy o męskich nowotworach i konieczności profilaktyki. Mężczyźni nie chcą się badać? Jakub Kajdaniuk, prezes Fundacji Kapitan Światełko, która prowadzi akcję Movember: Jak pokazują liczne badania, ponad 75 procent mężczyzn boi się raka. Ale tylko 25 procent wierzy w to, że warto się badać. Inni myślą: Jeśli mam zachorować, to i tak zachoruję. A są i tacy, którzy uważają, że ich na pewno to nie dotyczy. Stąd kampania Movember, czyli zapuszczanie w listopadzie wąsów, które mają prowokować do dyskusji, a ta skłaniać do badań. Wspólnie z lekarzami z centrów medycznych Affidea, Medicover, Klinika Nova przygotowaliśmy bazę wiedzy w postaci strony internetowej. O ile w ubiegłym roku przez miesiąc nasz spot widziało 60 tys. użytkowników Facebooka, o tyle w ciągu minionego tygodnia mieliśmy już 88 tys. wyświetleń. W czasie bezpośrednich spotkań i rozmów przypominamy młodszym mężczyznom w wieku lat o samobadaniu, a starszym po 45. roku życia o odwiedzeniu lekarza i corocznym badaniu krwi, w tym stężenia antygenu PSA. Niestety, często reagują zdziwieniem i niechęcią do samobadania jąder. Bardziej zainteresowane sprawą są panie, bo dla nich regularne badania są naturalne. Dr Piotr Sosnowski, radiolog, kierownik centrum medycznego Affidea w Poznaniu: Działając w 42 miejscach Polski, Affidea wykonuje 350 tys. badań rocznie. 60 proc. z nich dotyczy kobiet, a 40 proc. mężczyzn. Ci drudzy częściej unikają lekarzy. Wciąż u wielu pokutuje przekonanie, że choroba oznacza słabość, a oni muszą być macho. A tak naprawdę są bardziej bojaźliwi niż kobiety. I tu właśnie znakomita rola płci przeciwnej, bo to ona często nakłania mężczyzn do badań albo jako pierwsza zauważa niepokojące objawy. Więc i do nich trzeba dotrzeć z informacją o podstawowych samobadaniach, cyklicznych badaniach krwi, w tym stężenia antygenu PSA i bardziej specjalistycznych badaniach przesiewowych dla mężczyzn. Co prawda te dotyczące prostaty nie wywołują pozytywnych skojarzeń, bo zwykle mowa o badaniu palpacyjnym przez odbytnicę, ale ono powoli będzie odchodzić do lamusa. Coraz częściej wykorzystuje się rezonans magnetyczny. Badanie jest bardzo precyzyjne, może wykryć nawet niewielkie zmiany, najlepiej pokazuje tkanki miękkie. W dużym stopniu pozwala określić, z jakim etapem i charakterem choroby mamy do czynienia. Na jego podstawie urolog może planować badanie rozstrzygające, czyli biopsję. Niestety, w Polsce nie ma powszechnego, profilaktycznego badania rezonansem. Pojawia się już w bogatych krajach, np. Norwegii, Niemczech, Anglii. My będziemy do tego dążyć. Z kolei, gdy mowa o profilaktyce raka jąder, podstawowym badaniem po tym robionym samemu w domu jest ultrasonografia. To prostsze i bardziej przyjazne badanie niż w przypadku prostaty. Adam Pawłowski, redaktor naczelny Głosu Wielkopolskiego : Traktowanie męskich nowotworów jako wstydliwego, intymnego tematu to chyba główna bariera. Jeśli zaczniemy o nim otwarcie, w naturalny sposób rozmawiać, dystans się zmniejszy. Jądra to części ciała jak każde inne potrzebne do życia. Jakub Wesołowski z Fundacji Kapitan Światełko: Dlatego za postęp uważamy fakt, że w pierwszych dwóch odwiedzonych przez Movember galeriach, mężczyźni nie wstydzili się stać w kolejkach do badania jąder. Bazując na innych kampaniach dotyczących mało uświadomionych tema- We wczesnym stadium rak jądra jest wyleczalny w 98 procentach przypadków. Amputacja nie oznacza dysfunkcji b Wąsy mają zaskakiwać i prowokować do dyskusji o raku mówi Jakub Kajdaniuk z Fundacji Kapitan Światełko. Kampania Movember została wymyślona w 2003 roku w Australii. Dwaj koledzy chcieli przywrócić do życia trend noszenia wąsów. Hasłem Czy jesteś wystarczająco męski, by być moim kolegą? sprowokowali 30 znajomych, by dotowali rosnący wąs wpłatą po 10 dolarów. Zebrane pieniądze zostały przeznaczone na fundację zajmującą się badaniami nad rakiem prostaty. W kolejnych latach do akcji włączyły się inne kraje. tów, założyliśmy, że w badaniu weźmie udział osób dziennie. W Sopocie mieliśmy blisko 80 osób. W Warszawie jednego dnia przebadało się z kolei 155 osób. Wyleczalność raka jąder i prostaty Jakub Kajdaniuk: We wczesnym stadium nowotworu jądra wyleczalność wynosi 98 proc. To bardzo dużo. W zależności od tego, jak wcześnie zmiana jest wykryta, może się obyć bez amputacji. A jeśli nawet się zdarzy, nie oznacza dysfunkcji. Można uprawiać seks i zostać ojcem, mając tylko jedno jądro. Wśród 220 mężczyzn przebadanych w tym roku w akcji Movember pojawiły się przypadki niepokojących zmian na jądrach. Konieczne było wyznaczenie dalszej ścieżki badania. Żaden mężczyzna, nawet zdrowy, nie wyjdzie od naszego lekarza bez wyjaśnień i zaleceń. Są też ludzie, którzy wcześniej uczestniczyli w zajęciach edukacyjnych, a w tym roku wrócili do nas podczas Poznańskich Targów Piwnych, dziękując za to, że są już zwycięzcami w walce z nowotworem. Dr Piotr Sosnowski: Inaczej jest z wyleczalnością raka prostaty, bo to bardzo kapryśny rodzaj nowotworu. Są przypadki zmian, które można obserwować wiele lat, bo się nie rozwijają, a są i bardzo agresywne, w których trzeba operować, stosować radioterapię. Sama operacja też bywa dyskusyjna, bo całkowite usunięcie prostaty wiąże się z osłabieniem lub utratą funkcji seksualnych czy problemem z trzymaniem moczu. Warto więc wykrywać zmiany jak najwcześniej. Jakub Kajdaniuk: Gdy już żaden argument do mężczyzny nie dociera, upraszczamy sprawę do przykładu samochodu. Jeżeli coś stuka pod maską albo jedziemy z tym do mechanika od razu i płacimy za naprawę 300 zł, albo wolimy nie wiedzieć, że dzieje się coś złego, jeździmy dalej, a potem u diagnosty okazuje się, że połowa samochodu już się rozpadła. Tak samo jest ze zdrowiem człowieka. Im dłużej nie przyznajemy się, że dzieje się coś złego, tym gorsze będą konsekwencje. Jeśli przychodzimy do lekarza z zaawansowanym nowotworem, nie skorzystamy z bezpieczniejszych i mniej inwazyjnych metod leczenia. Rośnie też ryzyko utraty pełnej sprawności. Kolarz Lance Armstrong, który nie ma jednego jądra, przyznaje, że jeździł na rowerze tak długo, jak jądro mieściło mu się w spodenkach. Takie objawy naprawdę trudno przeoczyć, a jednak mężczyźni nie potrafią przyznać się, że coś może być nie tak. I tu bardzo ważną rolę odgrywają kobiety. Co zwiększa ryzyko choroby? Jakub Wesołowski: Problem z rakiem i jąder, i prostaty jest taki, że nie ma typowych czynników ryzyka zachorowania. Papierosy, alkohol zawsze podnoszą ryzyko. Ale jest też sporo mitów, jak np. jazda na rowerze czy podgrzewane fotele w samochodzie. Dr Piotr Sosnowski: Geny, niestety, odgrywają tu znaczącą rolę. A używki i siedzący tryb życia na pewno nie pomagają żyć w zdrowiu. Ale większość panów jednak choruje za niewinność. Nie ma pewnych, udowodnionych czynników ryzyka. Jakub Kajdaniuk: To loteria. Nie można powiedzieć mnie to nie dotyczy. Jeśli jesteś mężczyzną, to na pewno cię dotyczy. Dr Piotr Sosnowski: Dlatego musimy dotrzeć do mężczyzn. Gra jest warta świeczki. Ciągle umieramy młodziej niż kobiety. Spróbujmy powalczyć o równouprawnienie w zdrowiu. a ¹ FOT. KRZYSZTOF TURA

17 Nowa Trybuna Opolska Plebiscyt //17 Głosowanie trwa! Kto wygra? A To już ostatnia część zdjęć, które prezentujemy na łamach. Głosujemy do 25 listopada! Plebiscyt Magdalena Żołądź mzoladz@nto.pl Oni prowadzą Dziewczynki do 3 lat 1. Hania Wilczyńska 2. Wiktoria Jendro 3. Hanna Młyńczak 4. Zosia Papaj 5. Zuzanna Walaszek Chłopcy do 3 lat 1. Maksymilian Szczotka 2. Wiktor Chachliński 3. Szymon Baingo 4. Rafał Kalinowski 5. Jakub Dobrzański Dziewczynki od 3 do 7 lat 1. Patrycja Dembończyk 2.Laura Gorgolewska 3. Amelia Ryłko 4. Olivia Chrobostowska 5. Liliana Gerus Chłopcy od 3 do 7 lat 1. Kacper Fiedler 2. Wojtuś Reichel 3. Kacper Szczurowski 4. Mateusz Stachura 5. Adam Szatkowski Zakończyliśmy przyjmowanie zgłoszeń do naszego plebiscytu Maluch na okładkę i dziś prezentujemy na kolejnych sześciu stronach zdjęcia uczestników, którzy przyłączyli się do naszej zabawy w ostatnim tygodniu zgłoszeń. Głosowanie wciąż trwa i nabiera rumieńców. Choć są już faworyci, wszystko w Waszych rękach, dlatego zapraszajcie do zabawy krewnych i sąsiadów, promujcie akcję na Facebooku, bo to ogromna szansa na zdobycie cennych głosów dla Waszych pociech. Głosowanie odbywa się SMSowo. Przy każdym ze zdjęć, zarówno na stronie nto.pl/maluch, jak i tych, które ukażą się w gazecie, są umieszczone specjalne prefiksy. By zagłosować na wybranego kandydata, należy wysłać SMS o wskazanej przy jego zdjęciu treści na nr (1,23 zł z VAT). Głosowanie trwa do 25 listopada do godz Główną nagrodą jest sesja zdjęciowa wykonana przez fotoreportera nto i okładka mikołajkowego wydania gazety. Oprócz tego zwycięzcy wraz z rodzicami spędzą week - end w luksusowych Termach Bania w Białce Tatrzańskiej z nielimitowanym dostępem do termy, strefy saun i innymi atrakcjami! Dzieci otrzymają też vouchery na świąteczne minisesje zdjęciowe ufundowane przez studio Karolina Fidkowska Pho tography. Zdobywcy II miejsc pojadą z rodzicami na wycieczkę z biurem podróży Vero Travel na Tropikalną Wyspę pod Berlinem, a laureaci III miejsc dostaną bilety do parku rozrywki Energylandia w Zatorze. a PARTNERZY PLEBISCYTU Kategoria: dziewczynki do 3. roku życia MDZ.240 MDZ.241 MDZ.242 MDZ.243 MDZ.244 MDZ.245 Zofia Poniży z Czarnowąs Julia Piorrek z Otmic Laura Pluta z Kolonii Łomnickiej Miriam Kansy z Zawady Blanka Wolny z Syłowa Zosia Papaj z Opola MDZ.246 MDZ.247 MDZ.248 MDZ.249 MDZ.250 MDZ.251 Nikola Szynol z Kędzierzyna- Koźla Maria Sobek z Opola Zuzanna Drostek z Nysy Natalka Dykus z Brzegu Zuzanna Klose z Pogórza Inga Jarosz z Otmuchowa MDZ.252 MDZ.253 MDZ.254 MDZ.255 MDZ.256 MDZ.257 Zuzanna Syniawa z Kluczborka Hanna Rudowska Zofia Białek z Jemielnicy Marta Wróblewska-Kubiak z Opola Zofia Zakrzewska z Włodzienina Maja Zawada z Prudnika

18 18// Plebiscyt Nowa Trybuna Opolska Kategoria: dziewczynki do 3. roku życia MDZ.258 MDZ.259 MDZ.260 MDZ.261 MDZ.262 MDZ.263 Emilka Grzebieniowska z Opola Basia Bielawa z Kędzierzyna Koźla Marta Osipa z Głubczyc Majka Majnusz z Jemielnicy Victoria Szarntke z Kędzierzyna-Koźla Izabela Stefańska z Pogorzeli MDZ.264 MDZ.265 MDZ.287 MDZ.267 MDZ.268 MDZ.269 Roksana Matoga z Bodzanowa Nadia Pokorna z Opola Julia Kania z Brzegu Liliana Bajek z Bierawy Jagoda Paszko z Kędzierzyna- Koźla Karolina Sobek ze Schodni MDZ.270 MDZ.271 MDZ.272 MDZ.273 MDZ.274 MDZ.275 Kornelia z Dziekaństwa Lena Palak z Niemodlina Maja Malarz z Namysłowa Blanka Małyska z Lasowic Małych Michalinka Rola z Opola Patrycja Blach z Tułów MDZ.276 MDZ.277 MDZ.278 MDZ.279 MDZ.280 MDZ.281 Maja Sucherska z Namysłowa Wiktoria Czech z Chmielowic Martyna Pater z Kolonowskiego Lena Ambicka z Zimnic Wielkich Amelia Sara Gołąbek z Kędzierzyna-Koźla Nela Paja z Prudnika MDZ.282 MDZ.283 MDZ.284 Alicja Trzaska Bianka Orzechowska z Brzegu Antonia Janiuk z Białej MDZ.285 MDZ.286 Marta Jędrzejów z Chmielowic Amelia Zafar z Opola Aby oddać głos, wyślij na nr SMS o treści podanej na zdjęciu. (koszt SMS-a: 1,23 zł z VAT) Aktualne wyniki głosowania na stronie /maluch

19 Nowa Trybuna Opolska Kategoria: chłopcy do 3. roku życia Plebiscyt //19 MCH.139 MCH.221 MCH.222 MCH.223 MCH.224 MCH.225 Aleksander Slemp z Opola Igor Parkoła z Pludr Gabriel Tchorzewski z Kędzierzyna-Koźla Dawid Drapacz z Opola Kacper Wójcik z Sarnowa Bartłomiej Zakrzewski z Debrzycy MCH.226 MCH.227 MCH.228 MCH.229 MCH.230 MCH.231 Adam Herbut z Osieka Grodkowskiego Kacper Stępień z Olesna Marcel Stępień z Łazisk Antoni Wawrzyniak z Pępic Aleksander Bielawski z Kluczborka Michał Ferdynus z Opola MCH.232 MCH.233 MCH.234 MCH.235 MCH.236 MCH.237 Gabriel Syga Igor Łącki z Kobieli Marvin Salawa z Kotorza Małego Bartłomiej z Nysy Jakub Zieliński z Głubczyc Dominik Nosowski z Przeczy MCH.238 MCH.239 MCH.240 MCH.241 MCH.242 MCH.243 Tomasz Krupka z Kolonowskiego Franciszek Tuchowski z Opola Franciszek Zyguła ze Skarbimierza Iwo Koźlak z Nogowczyc Oliver Schilk z Bierdzan Konrad Pochwała ze Skorogoszczy MCH.244 MCH.245 MCH.246 MCH.247 MCH.248 MCH.249 Kacper Małek ze Strzelec Opolskich Aleksander Horembała z Kędzierzyna-Koźla Tomasz Wilczynski z Pomorzowic Wojciech Bartodziej z Rudzińca Filip Kalinowski ze Smarchowic Wielkich Emilianek Socha MCH.250 MCH.251 MCH.252 MCH.253 MCH.254 MCH.255 Szymon Skorek ze Zdzieszowic Artur Kutkowski z Opola Krzysztof Kurc z Bogdanowic Filip Olejniczak z Gwoździc Oliwier Pikul Franciszek Walasek z Łowkowic Aby oddać głos, wyślij na nr SMS o treści podanej na zdjęciu. (koszt SMS-a: 1,23 zł z VAT) Aktualne wyniki głosowania na stronie /maluch

20 20// Plebiscyt Nowa Trybuna Opolska Kategoria: chłopcy do 3. roku życia MCH.256 MCH.257 MCH.258 MCH.272 MCH.260 MCH.261 Jan Borawski z Turawy Wiktor Kramosz z Raszowej Karol Orian ze Zdzieszowic Alex Lach z Czarnowąs Milan Idczak ze Strzelec Opolskich Dawid Poparda z Kluczborka MCH.262 MCH.263 MCH.264 MCH.265 MCH.266 MCH.267 Alan Hyla z Krapkowic Florian Skrzypietz z Nowych Siołkowic Gabriel Terlikowski z Tułowic Stanisław Kalinowski z Jemielnicy Kamil Ilnicki z Oławy Martin Kisiel z Konradowa MCH.268 Mikołaj Buchowiecki z Opola MCH.269 Szymon Paruzel z Kędzierzyna Koźla MCH.270 Leonard Chabin z Debrzycy MCH.271 Maksymilian Richter z Luboszyc Kategoria: dziewczynki w wieku 3-7 lat DDZ.129 DDZ.130 DDZ.131 DDZ.132 DDZ.133 DDZ.134 Lena Curzytek z Brzegu Amelia Olczyk z Zawadzkiego Victoria Piorrek z Otmic Natalia Herbut z Osieka Grodkowskiego Dominika Herbut z Osieka Grodkowskiego Krysia Kucs z Opola DDZ.135 DDZ.136 DDZ.137 DDZ.138 DDZ.139 DDZ.140 Wiktoria Jaśko z Brun Milena Kudlek z Rudzińca Zofia Muszyńska z Jaśkowic Laura Raszczuk z Nysy Aleksandra Cebula z Nysy Julia Ptak z Hanuszowa DDZ.141 DDZ.142 DDZ.143 DDZ.144 DDZ.145 DDZ.146 Paulina Wieczorek z Olesna Naomi Nizioł z Prudnika Anna Rusin z Kierpnia Bianka Drostek z Nysy Milena Nawój z Nysy Zuzanna Szarntke z Kędzierzyna-Koźla Aby oddać głos, wyślij na nr SMS o treści podanej na zdjęciu. (koszt SMS-a: 1,23 zł z VAT) Aktualne wyniki głosowania na stronie /maluch

21 Nowa Trybuna Opolska Kategoria: dziewczynki w wieku 3-7 lat Plebiscyt //21 DDZ.147 DDZ.148 DDZ.149 DDZ.150 DDZ.151 DDZ.152 Lena Kuster z Nysy Jagoda Mielczarek z Namysłowa Lena Niedźwiecka z Kędzierzyna-Koźla Zuzanna Sabok z Namysłowa Maja Dziadek z Gogolina Maja Przybył z Małujowic DDZ.153 DDZ.154 DDZ.155 DDZ.156 DDZ.157 DDZ.158 Nadia z Dziekaństwa Lena Palak z Niemodlina Anita Rypień z Dobrzenia Wielkiego Lenka Luberda Zofia Hendrysiak z Namysłowa Oliwia Maziakowska z Kędzierzyna-Koźla DDZ.159 DDZ.160 DDZ.161 DDZ.162 DDZ.163 DDZ.164 Nicola Maziakowska z Kędzierzyna-Koźla Zuzanna Czuczwara z Namysłowa Laura Gorgolewska z Domaszowic Aleksandra Stokrocka z Borek Hanna Owczarek z Kluczborka Julia Zajkowska z Białegostoku DDZ.165 DDZ.166 DDZ.167 DDZ.168 DDZ.169 Zuzia Zawadzka z Namysłowa Martyna Cholewa z Namysłowa Julia Geschlecht z Kędzierzyna- Koźla Hania Główczyk Wiktoria Achrem Sarapata z Głubczyc Kategoria: chłopcy w wieku 3-7 lat DCH.95 DCH.96 DCH.97 DCH.98 DCH.99 DCH.100 Marcel Jeziorowski z Kostowa Oliwier Domagała z Opola Bartosz Żegleń z Lubrzy Szymon Latusek z Wojciechowa Marcel Piotrowski z Olesna Marcel Dominiak z Kluczborka DCH.101 DCH.102 DCH.103 DCH.104 DCH.105 DCH.106 Kacper Kudlek z Rudzińca Igor Warzecha z Grodźca Szymon Jeger z Kup Mateusz Niedźwiedź z Kluczborka Nicolas Nizioł z Prudnika Kamil Dziurdzik z Goli Grodkowskiej Aby oddać głos, wyślij na nr SMS o treści podanej na zdjęciu. (koszt SMS-a: 1,23 zł z VAT) Aktualne wyniki głosowania na stronie /maluch

22 22// Plebiscyt Nowa Trybuna Opolska Kategoria: chłopcy w wieku 3-7 lat DCH.107 DCH.108 DCH.109 DCH.110 DCH.111 DCH.112 Milan Kuczera z Prudnika Wiktor Rodak z Łubnian Igor Pochwała ze Skorogoszczy Jaś Bielawa z Kędzierzyna- Koźla Karol Berestecki z Opola Kacper Gruschka ze Sławic DCH.113 DCH.114 DCH.115 DCH.116 DCH.117 DCH.118 Mikołaj Fudali Grzegorz Sulik z Odrowąża Mikołaj Sroka z Opola Michał z Opola Bartosz Mokrzycki z Kluczborka Paweł Sabok z Namysłowa DCH.119 DCH.120 DCH.121 DCH.122 DCH.123 DCH.124 Marcel Sobek ze Schodni Kamil Skorek ze Zdzieszowic Bartosz Ożeg z Książkowic Radosław Rypień z Dobrzenia Wielkiego Mateusz Rostkowski ze Zdzieszowic Szymon Sobiegraj z Namysłowa DCH.125 DCH.126 DCH.127 DCH.128 DCH.129 DCH.130 Kacper Ciołek z Ozimka Leon Czech z Chmielowic Marcel Kisiel z Konradowa Brian Kowalski z Rozwadzy Aleksander Mordarski z Głubczyc Alan Seidel z Ucieszkowa DCH.131 DCH.132 DCH.133 Karol Ziomek Jakub Pałucki z Opola Karol Oleszkiewicz z Opola DCH.134 DCH.135 Dominik Jaksa z Kolejki Jakub Rosiński z Opola Aby oddać głos, wyślij na nr SMS o treści podanej na zdjęciu. (koszt SMS-a: 1,23 zł z VAT) Aktualne wyniki głosowania na stronie /maluch

23 Nowa Trybuna Opolska Ogłoszenia //23 REKLAMA reklama ogłoszenie komunikat ogłoszenie drobne artykuł sponsorowany ogłoszenie rekrutacyjne przetarg reklama w NTO Zamówisz: osobiście w Biurach Ogłoszeń nto em: reklama@nto.pl faxem: nr SMS-em tylko ogłoszenia drobne Wszelkie informacje dostępne pod numerami telefonów: , , Uwaga! Telefonicznie ogłoszeń nie przyjmujemy. Cennik, regulamin, kontakt: znajdziesz na /reklama NIERUCHOMOŚCI DOMY - SPRZEDAM SEGMENT 150 m 2, tel DZIAŁKI, GRUNTY SPRZEDAM 35 ha, Świerczów, Tel GARAŻE GARAŻE blaszane, wzmocnione kontakt: , , , HANDLOWE MASZYNY URZĄDZENIA ŁADOWARKA PIXY 45 T tel / MINI koparka SCHAEFF HR r tel MATERIAŁY BUDOWLANE BLACHY-NA-DACHY.PL MATERIAŁY OPAŁOWE MARBET- SKŁAD OPAŁU, tanio węgiel, ekogroszek luz i worek, dostawa gratis, tel. 77/ , 77/ MOTORYZACJA OSOBOWE SPRZEDAM AUTO-HANDEL DUET, auta od I właściciela z polskiego salonu, faktura 23%, raty, leasing, Opole Oleska 61, tel , , duet.opole.pl OGŁOSZENIE Wyciąg z ogłoszenia o przetargu Burmistrza Miasta Kluczborka Burmistrz Miasta Kluczborka ogłasza I przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż nieruchomości wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości: 1. Miasto Kluczbork, ul. Cybisa - ark.m. 14 działka nr 126/1 o pow. 0,1000 ha KW OP1U/ /0 (wolna od obciążeń) Cena wywoławcza: ,00 zł wadium: ,00 zł + 23% VAT od ceny osiągniętej w przetargu W planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość oznaczona symbolem KP(UKS) parkingi ogólnodostępne z dopuszczeniem myjni samochodowej. Nieruchomość niezabudowana, położona w otoczeniu istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej i usług. Sieć pełnego uzbrojenia terenu w bliskości, dojazd dogodny. 2. Miasto Kluczbork, ul. Rodakowskiego ark.m. 7 działka nr 263/2 o pow. 0,1214 ha KW OP1U/ /4 (wolna od obciążeń) Cena wywoławcza: ,00 zł wadium: ,00 zł + 23% VAT od ceny osiągniętej w przetargu W planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość oznaczona symbolem 2MN tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Działka niezabudowana, w otoczeniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług. Sieć pełnego uzbrojenia terenu w bliskości, dojazd dogodny. Przez działkę przebiega linia energetyczna. 3. Miasto Kluczbork, rejon ul. Opolskiej ark.m. 12 działka nr 159/6 o pow. 0, 0250 ha KW OP1U/ /4 (wolna od obciążeń) Cena wywoławcza: ,00 zł wadium: 3.837,00 zł + 23% VAT od ceny osiągniętej w przetargu W planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość oznaczona symbolem 3KP tereny parkingów. Działka niezabudowana. Sieć pełnego uzbrojenia w bliskości. Działka posiada dostęp do drogi. 4. Wieś Bąków ark.m. 2 działka nr 238/10 o pow. 0, ha KW OP1U/ /3 (wolna od obciążeń) Cena wywoławcza: ,00 zł wadium: 5.747,00 zł + 23% VAT od ceny osiągniętej w przetargu W planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomość oznaczona symbolem MN-18 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, KDW-20 tereny dróg wewnętrznych. Działka niezabudowana, posiada dostęp do drogi, sieć uzbrojenia terenu w energię el. i wodę w rejonie ostatnich domów ul. Leśnej. Przetarg odbędzie się w dniu r. o godz w siedzibie Urzędu Miejskiego w Kluczborku, sala nr 138, I piętro. Warunkiem dopuszczenia do uczestnictwa w przetargu jest okazanie komisji przetargowej: - dowodu tożsamości, w przypadku osób izycznych - aktualnego wypisu z właściwego rejestru, stosownych pełnomocnictw, dowodów tożsamości osób reprezentujących podmiot w przypadku osób prawnych oraz innych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, a podlegających wpisowi do rejestru. W przypadku uczestnictwa w przetargu tylko jednego z współmałżonków wymagane jest przedłożenie pisemnego oświadczenia woli drugiego małżonka o wyrażeniu zgody na nabycie nieruchomości. Przystępujący do przetargu zobowiązani są również do złożenia w Urzędzie Miejskim w Kluczborku Referat Geodezji i Gospodarki Gruntami, pokój nr 140, najpóźniej do r. pisemnego oświadczenia o zapoznaniu się z warunkami i przepisami prawnymi dotyczącymi przetargu (formularz oświadczenia, przepisy prawne w ww. referacie). W przetargu mogą wziąć udział osoby izyczne i osoby prawne, jeżeli wniosą w terminie do r. wadium w pieniądzu w wysokości podanej w niniejszym ogłoszeniu w kasie Urzędu Miejskiego w Kluczborku lub na konto Bank PEKAO S.A. Kluczbork nr Za datę wniesienia wadium uważa się datę wpływu środków pieniężnych na rachunek Urzędu Miejskiego. Ogłoszenie o przetargu zostało wywieszone na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miejskim w Kluczborku, ul. Katowicka 1, opublikowane na stronie internetowej Urzędu w Biuletynie Informacji Publicznej, w sieci telewizji kablowej, w Kulisach Powiatu. Szczegółowe informacje dot. przetargu można uzyskać w Urzędzie Miejskim w Kluczborku, ul. Katowicka 1 Referat Geodezji i Gospodarki Gruntami, p. 140, tel w godz Burmistrz Miasta Kluczborka Jarosław Kielar FIAT Ducato Furgon, 2001 r., 243 tys. km, z zabudową warsztatową, tel OPEL Corsa D, 1,2, benzyna, 2009r., 45 tys. km, garażowany, OSOBOWE KUPIĘ VIPER-SAMOCHODY używane. Skup,sprzedaż,zamiana,raty,leasing. Oferujemy 100 zarejestrowanych aut na placu. Opole, ul.wrocławska 90 tel , ROLNICZE SPRZEDAM URSUS fabryczny punkt sprzedaży i składnica maszyn rolniczych w Oleśnie zapraszama na promocję "U nas kupisz najtaniej" Pn-Pt 8-16 Sb 9-13 Olesno ul.rolnicza 2, tel: , , USZKODZONE, ROZBITE KUPIĘ KUPIĘ samochód osobowy lub dostawczy, ciągnik rolniczy, motocykl; stan, rocznik - obojętny, po wypadku, bez badań techn., bez OC, odbiór własnym transportem tel , całe opolskie STACJA DEMONTAŻU POJAZDÓW: zaświadczenia do wyrejestrowania, złomowanie pojazdów uszkodzonych, skorodowanych, bez ważnych badań techn. TEL CIĘŻAROWE, DOSTAWCZE SPRZEDAM ROBUR LD 3001 Tel CZĘŚCI WYPOSAŻENIE SPRZEDAM WYPRZEDAŻ części do samochodów Polskich, Krapkowice ul. Prudnicka 18. Tel WYPOŻYCZALNIE AUTOWYNAJEM - Osobowe 50zł/ doba, dostawcze 200zł/doba, autolaweta 300zł/doba, regiofirma.pl/ firma/sebarent, Izbicko tel USŁUGI AUTO SERWIS naprawy-diagnostyka, wymiana rozrządu, wykręcanie urwanych świec żarowych DPFregeneracja, zbieżność kół, OPONY nowe tanio. TDI Autoczęści Serwis DANDYK Sławice k. Opola MILETRANS.PL - przewóz osób z adresu pod adres Polska - Niemcy - Holandia - najlepsze ceny, monitory DVD dla pasażerów tel REGULARNA linia OPOLE-WARSZAWA cena 55zł Zniżki ustawowe. Wynajem autokarów. Autokarowe linie międzynarodowe. BPiP Riviera tel FINANSE BIZNES KREDYTY, POŻYCZKI GOTÓWKA na dowolny cel do 100 tys. niskie raty KREDYT 50 tys. rata 549 zł USŁUGI FINANSOWE SKUTECZNA windykacja należności pieniężnych tel PRACA ZATRUDNIĘ FIRMA zatrudni inżyniera na stanowisko kierownika budowy z uprawnieniami w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych oraz wentylacyjnych bez ograniczeń. Oferty prosimy przesyłać na adres biuro@drobud.opole.pl lub osobiście ul. Kępska 10, Opole, tel. 77/ FIRMA zatrudni operatora koparki oraz koparko-ładowarki z min. 2-letnim doświadczeniem. Oferty przesyłać na adres biuro@drobud.opole.pl,lub ul. Kępska 10, Opole, tel. 77/ KUCHARZA zatrudni restauracja Starka w Opolu. Tel KUCHARZA zatrudni restauracja w Opolu. CV na adres restauracja. rekrutacja.opole@gmial.com MAGAZYNIER pełen etat z uprawnieniami;wózki widłowe ze zmiennym wysiegiem + obsługa komputera + kat B. Praca od zaraz tel NIEMCY - elektryk, spawacz, murarz, cieśla, do rusztowań, malarz OPIEKUNKI do Niemiec netto do 1500 euro wymag. j. niem. komunikatywny od zaraz lub OPIEKUNKI z doświadczeniem. Gwarantowane min.1300 euro, ubezp., zwrot kosztów podróży. J. niemiecki., SHD PANIE do sprzątania w centrum handlowym w Opolu PRACA przy produkcji opakowań: 3-zmianowa, umowa o pracę. Chmielowice k/opola. Kontakt: tel. 77/ , kadry@ipak.pl PRACA w magazynie. Stawka ponad 18 zł brutto/h, zostań z NAMI do r. i zgarnij świąteczny bonus 1200 brutto! Kontakt: PRACOWNIKA na budowę PRODUCENT Mebli DIG- NET z Mroczenia Zatrudni SPECJALISTĘ DS.EKSPORTU Wymagana biegła znajomość języka niemieckiego. Atutem jest doświadczenie w Dziale Eksportu. Oferujemy: Stabilne zatrudnienie oraz dobre warunki pracy i płacy. Podanie i CV składać w siedzibie firmy DIG- NET Mroczeń 65 a Tel lub hr@dignet.eu RESTAURACJA Salomon Opole zatrudni kelnera/kelnerkę. Tel , RESTAURACJA Salomon zatrudni kucharza. Tel , STACJA paliw ORLEN Wysoka Autostrada A4 zatrudni na cały etat kucharzy, pracowników obsługi klienta oraz osoby do sprzątania. Atrakcyjne wynagrodzenie ZAJAZ u Dziadka zatrudni Kucharzy/ki pomoc kuchenną. Tel ZATRUDNIĘ kasjera walutowego z doświadczeniem do pracy w kantorze. Tel kontakt po ZATRUDNIĘ kierowcę kat. C+E, Opole. Tel ZATRUDNIĘ pracowników budowlanych i pomocników INNE KURS na Wózki Widłowe + butle LPG + wózki wysokiego składowania + uprawnienia na kraje UE, Opole 22 lis. o 16.00, tel ZDROWIE CHIRURGIA ESPERAL, kaszaki LASERAMI: żylaki, brodawki, znamiona, pajączki naczyniowe, tatuaże, odciski, przebarwienia, włosy, INNE SPECJALIZACJE KARDIOLOG Mateja EchoEkg USŁUGI AGD RTV FOTO WIDEOFIL DVD. Przegrywanie na DVD. Tel BUDOWLANO-REMONTOWE CYKLINOWANIE CYKLINOWANIE , DEKARSTWO DEKARZ papa blacha rynny OGRODZENIA. Schody. Balustrady. Stal lub nierdzewka. 77/ MONTAŻOWE ROLETY+NAPRAWY Szota RADIO TAXI OPOLANIE, ; bezpł. RADIO-TAXI919. Tel Najtaniej. REKLAMA Wójt Gminy Tułowice, Tułowice, ul. Szkolna 1 informuje, że na tablicy ogłoszeń oraz na stronie internetowej Urzędu Gminy w Tułowicach BIP ( r. zamieszczone zostanie: Ogłoszenie o przetargu ustnym nieograniczonym na sprzedaż nieruchomości gruntowych niezabudowanych: Działka nr 318/1 k.m.5 o pow. 0,0039 ha, KW OP1O/ /2 położona w Szydłowie. Przetarg odbędzie się r. o godz w sali posiedzeń Urzędu Gminy. Działka nr 96 k.m.1 o pow. 0,1000 ha, KW OP1O/ /0 położona w Goszczowicach. Przetarg odbędzie się r. o godz w sali posiedzeń Urzędu Gminy. Wadium na ww. nieruchomości należy wpłacić do r. Wykaz nieruchomości przeznaczonej do dzierżawy w trybie bezprzetargowym: część działki nr 235/10 z k.m. 1 o pow. 0,0100 ha, położonej w Tułowicach. Szczegółowe informacje można uzyskać w Urzędzie Gminy Tułowice, ul. Szkolna 1, tel , wew. 20 oraz na stronie TRANSPORTOWE MARCO Polo międzynarodowy przewóz osób z adresu na adres Niemcy - Holandia. Tel , kom ; TRANSPORT międzynarodowy, krajowy 1-25t. (meble, samochody, drobnica) ; 77/ ZWIERZĘTA INNE GĘSI 20 zł/kg, Zimnice Małe: MŁODE kurki Kępa. Tel OWCZARKI Niemieckie, OWCZARKI-SZCZENIAKI ZAGINĄŁ PIES ZAGINĄŁ PIES w miejscowości Szczedrzyk. Mały kundel z odstającymi uszami, waga 7 kg. Za pomoc w odnalezieniu psa nagroda 2000 zł. tel lub RÓŻNE KUPIĘ rogi jelenia, starocie ROLNICZE PŁODY ROLNE JĘCZMIEŃ paszowy kupię, odbieram własnym transportem, płatność gotówką. Tel KUPIĘ zboża, gotówka SPRZEDAM buraki pastewne ZWIERZĘTA HODOWLANE PROSIĘTA, tuczniki SKUP macior i knurów. Płatne gotówką, odbiór z gospodarstwa. Tel SKUP tuczników, macior i bydła. Płatność gotówką! tel INNE SKUP macior gotówka, tel Promocja

24 24// Informator Nowa Trybuna Opolska Kluczbork 12 bm.: ul. Wołczyńska 4, tel. 77 Krzyżówka WAŻNE TELEFONY ze zwierzętami leśnymi bm.: ul. Byczyńska 20, tel Pogotowia: Krapkowice 12 bm.: ul. Szkolna 5, tel. 77 Pogotowie ratunkowe bm.: os. XXX- lecia Pawilon, tel. 77 Straż pożarna Policja 997 Namysłów 12 bm.: ul. Mickiewicza 8, tel. 77 Straż miejska bm.: ul. Wały Jana III 5, tel. 77 Energetyczne Gazowe 992 Nysa ul. Drzymały 1, tel Wodociągowe 994 Olesno ul. Klonowa 1, tel Ciepłownicze ECO SA Otmuchów ul. Krakowska 14, tel. 77 Opiekuńcze Centrum Powiadamiania Ratunkowego 112 Paczków Rynek 39, tel Prudnik ul. Piastowska 8, tel Strzelce Opolskie 12 bm.: ul. B. Chrobrego APTEKI DYŻURUJĄCE 1, tel bm.: Rynek 4/2, tel W Opolu Wołczyn ul. Powstańców 2, tel Zdzieszowice ul. Góry św. Anny 1, tel Apteka Ozimska, ul. Ozimska 19, tel (w godz. 7-23) Apteka Aleja Witosa, ul. Tarnopolska 2, tel (w godz. 6-23) Dr Max, ul. Krakowska 44, tel (całodobowo) Apteka Niemodlińska, ul. Niemodlińska 54, tel (w godz. 7-22) W regionie Litery w polach z kropką, czytane Brzeg rzędami, ul. Chocimska utworzą 5, tel sześć nazw Głogówek zwierząt ul. Zamkowa leśnych, 1, tel zaś z pól Głubczyce ponumerowanych ul. Kościuszki 28/1, tel. dodatkowo od 1 do 9 kolejną nazwę. Głuchołazy ul. Kraszewskiego 7b, tel. 77 Poziomo: ) Grodków granica 12 bm.: działania, ul. Reymonta 7, tel. 77 5) więcej 13 bm.: ni ul. stłuczka Warszawska na 20, tel drodze, 9) Kędzierzyn-Koźle krą ki w strzelectwie 12 bm.: ul. Kozielska sportowym, bm.: ul. 24 Kwietnia 2, tel. 36, tel. 10) gwarancja kredytu, 11) Kietrz fucha, ul. Wojska praca Polskiego na boku, 1d, tel ) polny gryzoń, 14) przestępcza grupa, 17) łasy na aby, KONCERT Filharmonia Opolska (Opole, ul. Krakowska 24, tel ) sobota godz Wieczór z Musicalem na American kobiece Classics drobiazgi, (scena klubowa), 20) 22) niedziela imię godz. Brando, i aktora, Music 24) Together oddział Rodzinne wewnętrzny Spotkania Muzyczne, w godz. szpitalu, Na dwa głosy Ale Kino, 25) Anna miasto Malek i Łukasz z fontanną Szuba (scena Neptuna, klubowa) 28) powy ej nadgarstka, 31) drogowy karambol, 33) obejście gospodarskie, TEATRY 34) imię Przybory z Kabaretu Starszych Panów, Teatr 35) łób im. J. Kochanowskiego dla dzikich zwierząt, 36) (Opole, budowla pl. Teatralny, sakralna, tel ) sobota godz. polski herb i niedziela szlachecki. godz ) Pionowo: Kłamstwo, sobota godz i niedziela 1) godz. rezerwa Coś na pomiędzy czarną godzinę, 3) broń do wystrzeliwania pocisków, Opolski Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki (Opole, ul. Kośnego 1a, tel ) sobota godz Idziemy po skarb (duża scena), godz Mała mysz i słoń do pary (mała scena), niedziela godz Idziemy po skarb (duża scena), godz Bajkowe kulisy/lekcja Teatralna (duża scena) KINA Opole Helios Pitbull. Niebezpieczne kobiety (Polska, sensacyjny) 12.00, 15.00, 18.00, 19.00, 21.00, Nowy początek (USA, thriller) 12.45, 19.30, Zakwakani (Rosja/USA/Chiny, animacja) 10.15, 12.15, 14.15, Jestem mordercą (Polska, thriller) 13.15, 17.45, Przełęcz ocalonych (USA, dramat) 10.15, 15.45, D Trolle (USA, animacja) Trolle (USA, animacja) 10.30, 15.15, 16.15, D Doctor Strange (USA, przygodowy) 6) napisy napój w małym kuflu, 7) Doctor z wizjerem, Strange (USA, przygodowy) napisy bawi cyrkową publiczność, 8) 13) 3D Doctor egzotyczna Strange przyprawa (USA, przygodowy) ku-chenna, dubbing 15) Doctor sympozjum Strange (USA, naukowe, przygodowy) 17) dubbing rosyjski instrument strunowy, (Polska, wojenny) 11.00, Wołyń 18) Za koń niebieskimi jasnogniady, drzwiami (Polska, przygodowy) papiery 10.00, wartościowe, ) 21) świetny mówca, Kędzierzyn-Koźle 25) borowik lub kurka, Chemik 26) umowa o pracę aktora, 27) Za do niebieskimi wody lub drzwiami narciarskie, (Polska, przygodowy) imię Santor, piosenkarki, 29) 30) do wbijania w głowę?, 31) derka na konia. Krzyżówka-szyfr Litery z pól od 1 do 14 utworzą rozwiązanie. Poziomo: 1) ociosany pień drzewa, 2) browar nad Pilicą. Pionowo: 1) zmokła le wygląda, 4) zapisana w kalendarzu. b Prosta historia o morderstwie. Strzałka Prosta historia o morderstwie (Polska, thriller) 18.00, Helios Pitbull. Niebezpieczne kobiety (Polska, sensacyjny) 12.00, 15.00, 18.00, 19.00, 21.00, Zakwakani (Rosja/USA/Chiny, animacja) 10.00, 14.45, Jestem mordercą (Polska, thriller) 20.00, Za niebieskimi drzwiami (Polska, przygodowy) 10.15, 12.30, Doctor Strange (USA, przygodowy) dubbing Litery w polach ze strzałką, przeniesione Doctor Strange do (USA, kratek przygodowy) poza napisy diagramem, utworzą rozwiązanie. 3D Doctor Strange (USA, przygodowy) Poziomo: napisy ) Wołyń w powietrzu (Polska, wojenny) po burzy, Twierdza 4) jakość, gatunek, 5) Pitbull. ciekła Niebezpieczne kopalina. kobiety (Polska, sensacyjny) 16.00, 18.15, Pionowo: 2) zasuszone w herbarium, 3) wzmianka w gazecie. FOT. KINO ŚWIAT Nysa Rozeta trzy-cztery Cinema N 3D Pitbull. Niebezpieczne kobiety (Polska, sensacyjny) sob.10.15, 15.30, 18.00, 20.30, 21.45, nd.15.30, 18.00, 20.30, D Trolle (USA, animacja) 13.15, Zakwakani (Rosja/USA/Chiny, animacja) 11.30, Za niebieskimi drzwiami (Polska, przygodowy) Trolle (USA, animacja) sob.10.00, 15.00, nd Jestem mordercą (Polska, thriller) RELAKS Kryta pływalnia Akwarium (Opole, ul. Ozimska 48b, tel ) duża niecka czynna w sobotę i niedzielę w godz. 6-22, mała niecka czynna w sobotę w godz. 6-10, i 17-22, niedziela w godz. 6-9, i Kryta pływalnia Wodna Nuta (Opole, W ul. pierwsze Prószkowska pole 96, tel. wpisujemy ) czynna trzy, w godz. a w 6-22 drugie cztery litery odgadywanego Ogród zoologiczny wyrazu. (Opole, ul. Rozwiązaniem 10, tel ) są słowa czynny z literą w godz. D Spacerowa Prawoskośnie: Sztuczne Lodowisko Toropol (Opole, ul. 1) Barlickiego ludojad 13, tel. wśród ) rekinów, ślizgawka 2) ogólnodostępna kobiece fatałaszki, czynna w sobotę i niedzielę 3) w godz. wyrób , przemysłowy, , ) i oczyszcza ziarno z plew, 5) Wieża u ywała Piastowska dawniej (Opole, ul. tary, Piastowska 6) 14, tel. co 77 ma ) do wiatraka?, czynna w godz ) przyjął chrzest Polski, 8) figlarz, swawolnik, 9) samochód przystosowany TVP3 Opole do wydawania posiłków, 10:00 napojów, Prace wysokościach- film dokumentalny. Prace na wysokościach to film dokumentalny o opolskiej katedrze, jej historii, rozbudowie na przestrzeni wieków oraz Rozwiązania trwających pracach konserwatorskich, które podjęto w 2015 roku ze względu na zły stan techniczny obiektu. 17:30 Prawda czasu. Żołnierze Wyklęci - program historyczny poświęcony niezłomnym bohaterom, którzy nie złożyli broni w 1945 roku. Nigdy nie podporządkowali się komunistycznemu reżimowi. Pozbawieni grobów i dobrego imienia, teraz odzyskują należne miejsce w historii. 18:30 Kurier Opolski - magazyn informacyjny - wydanie główne. Serwis prezentuje najważniejsze informacje z regionu. 18:55 Rozmowa Dnia. Każdy dzień przynosi ważne tematy do rozmowy. 19:10 Droga do Rzeczypospolitej - reportaż. Ukształtowania polityczne Polski w oparciu o zarys sylwetki Józefa Piłsudskiego. Reportaż o charakterze wspomnieniowym. 20:00 Ignacy Paderewski - zarys biografii. O Niepodległą - cykl dokumentalny. Druga część biografii Ignacego Jana Paderewskiego obejmująca okres jego największej aktywności na scenie politycznej, tj. od roku 1910 do roku 1921, w którym to 10) opuszcza kiełbaska Ojczyznę smaczna zawsze. I. J. na Paderewski prowadził gorąco. szeroko zakrojoną kampanię Lewoskośnie: na rzecz pomocy Polsce ogarniętej wojną. 1) Nasilenie świeci działalności w pokoju, ukierunkowanej 2) na pomoc mozolnie dla kraju zbiera miało miejsce grosz w Ameryce, gdzie grosza, pianista był przywódcą tamtejszej do 3) Polonii. łagodzą W roku 1918 ból był głowy, on przez 11 miesięcy 4) premierem most rządu nad polskiego. torami, 5) 20:30 zakład Na dwa usługowy głosy Ale Kino! z suszarnią, i Rafał Szatan - program Basia Kurdej-Szatan 6) rozrywkowy. Żranciszek w roli żustlika, 7) 21:30 wska nik Kurier Opolski paliwa - magazyn lub natę- informacyjny enia - wydanie prądu, wieczorne. Serwis prezentuje rycerz najważniejsze z Bogdańca, informacje z regionu. 8) 9) dawny pszczelarz, 10) Adres dymiąca strony: opole.tvp.pl, lokomotywa. facebook.com./tvpopole kontakt dla widzów: nr tel lub mail: interwencje.opole@tvp.pl strzałka: Szpon orła. Krzyżówka panoramiczna: ycie do ywotnia kara śmierci; krzyżówka ze zwierzętami: łasica, sarna, ubr, wilk, jeleń, kuna, gronostaj; rozeta: wiadukt, produkt; szyfr: Kwadratura koła; Krzyżówka panoramiczna

25 Nowa Trybuna Opolska Wygrana to obowiązek A W sobotę ZAKSA podejmie w hali Azoty Łuczniczkę Bydgoszcz. Jakakolwiek strata punktu gospodarzy będzie sensacją. Siatkówka Roman Stęporowski rsteporowski@nto.pl b Siatkarze Zaksy w tym sezonie po sześciu meczach fetowali zwycięstwo. W sobotę powinni zapisać na swoim koncie kolejne. Pełen szacunek i respekt wobec rywala musi obowiązywać przed każdym meczem, natomiast w kalendarzu ligowym są starcia, w których zespół o takim potencjale i aspiracjach jak ZAKSA po prostu musi zainkasować komplet punktów. Takim niewątpliwie jest sobotnie starcie z Łuczniczką. Zespół z Bydgoszczy w siedmiu dotychczasowych meczach Plusligi nie grał jeszcze z faworytami, a zgromadził tylko osiem punktów (porażki po 2:3 z AZS-em Częstochowa i Effectorem Kielce oraz po wygrane 3:0 z BBTS-em Bielsko- Biała i MKS-em Będzin) i zajmuje odległe 11. miejsce w tabeli. Łuczniczka, prowadzona przez Piotra Makowskiego, ma w składzie dwóch byłych graczy Zaksy: przyjmującego Wojciecha Ferensa i atakującego Marcela Gromadowskiego. Jest też znany z występów w klubie z Jastrzębia australijski przyjmujący Igor Yudin. ZAKSA jest liderem rozgrywek (sześć zwycięstw i jedna porażka), a niebawem może zwiększyć przewagę nad najgroźniejszymi rywalami. W środę punkty straciła bowiem Skra Bełchatów, przegrywając w Jastrzębiu 2:3 Zechcą zachować miano niepokonanych Siatkówka Stal Nysa wyraźnie się rozkręca. W dwóch ostatnich meczach zdobyła komplet punktów i w sobotę w Zawierciu postara się o to samo. Roman Stęporowski rsteporowski@nto.pl FOT.MAJA KOZŁOWSKA w meczu rozegranym awansem z 9. kolejki. Jastrzębianie powoli stają się czarnym koniem rundy zasadniczej, odbierając punkty faworytom. ZAKSA ma już starcie z nimi za sobą. Przypomnijmy, że dwa tygodnie temu po niezwykle emocjonującym meczu wygrała w tie breaku. Tydzień potem zgarnęła komplet punktów w Katowicach, a w sobotę przymierza się do kolejnego zwycięstwa. - Czy to w meczu z teoretycznie groźniejszym przeciwnikiem, czy z potencjalnie słabszym nasze podejście i nastawienie jest takie same - zapewnia libero naszej drużyny Paweł Zatorski. - Celem są kolejne punkty do kolekcji i w sobotę postaramy się je wywalczyć To już ósma kolejka, ale będzie to pierwszy mecz w tym sezonie mistrzów Polski, którego nie pokaże telewizja. Tym bardziej warto więc wybrać się do hali Azoty. Początek tego spotkania o godz a¹ Podopieczni trenera Janusza Bułkowskiego najpierw ustanowili rekord otwarcia sezonu, wygrywając cztery kolejne mecze w tie breaku, a potem bez straty seta pokonali lidera tabeli Ślepsk Suwałki oraz groźny Krispol Września. Tym samym powoli urastają do jednych z faworytów ligi. - Z meczu na mecz gramy lepiej, jest więcej pewności w naszych poczynaniach, a wygrane tie breaki na początku sezonu tylko wzmocniły zespół - nie ma wątpliwości trener Buł - kowski. Po ostatnim meczu z Kris - polem nyscy siatkarze zewsząd zbierali pochwały. Przez większość meczu kontrolowali wydarzenia na parkiecie, a goście dotrzymywali im kroku jedynie do połowy setów. - Z boku wyglądało to na łatwe zwycięstwo, jednak takim nie było, bo Krispol to wymagający rywal podkreślał środkowy Stali Arkadiusz Olczyk. Po siedmiu kolejkach Stal (raz pauzowała) awansowała na 3. miejsce w tabeli i pozostaje jedyną niepokonaną drużyną. W sobotę zagra na wyjeździe z podrażnioną Wartą Za - wiercie, która ostatnio pogubiła punkty wygrywając u siebie w tie breaku z AGH Kraków i przegrywając w Siedlcach 1:3. W tabeli jest zaraz za Stalą, więc punkty będą miały istotne znaczenie. - Warta to solidny rywal, ma w kadrze wielu doświadczonych zawodników, jednak my też mamy swoje atuty i jedziemy do Zawiercia po punkty - zapewnia Olczyk. - Wiele będzie zależało od dyspozycji w dniu meczu, ale postaramy się narzucić rywalowi swój styl gry. a ¹ Sport //25 Chyba nie ma się co łudzić i liczyć na wygraną Koszykówka Występujące w 1 lidze zawodniczki Chrobrego Głuchołazy w sobotę zagrają na wyjeździe z liderem tabeli i głównym faworytem rozgrywek. Marcin Sagan msagan@nto.pl Z miejscowym NOSiR-em akademiczki rozegrają dwa mecze. W sobotę spotkają się w starciu ligowym, a w niedzielę w meczu Pucharu Polski. - Tak się sytuacja ułożyła, ze w Pucharze Polski wpadliśmy na zespół, z którym zaraz potem mieliśmy się zmierzyć w lidze - tłumaczy dyrektor opolskiego klubu Adam Malik. - Mecz pucharowy zgodnie z terminarzem miał się odbyć w minioną środę. Zwróciliśmy się z prośbą do klubu z Nowego Ekipa Korony Kraków pięć pierwszych spotkań w rozgrywkach wygrała, zazwyczaj bardzo wysoko, średnio różnicą prawie 25 punktów. Wpadka przydarzyła się ekipie spod Wawelu w poprzedniej kolejce, kiedy to przegrała z MUKS-em Poznań na wyjeździe 51:65. - Korona to główny faworyt rozgrywek - ocenia trener Chrobrego Tadeusz Widziszowski. - Mają bardzo mocny skład i będę zaskoczony, jeśli na koniec rozgrywek krakowianki nie zajmą 1. miejsca. Pokonanie przeciwniczek i to jeszcze w ich hali będzie olbrzymią sensacją. Tak naprawdę jednak głuchołazianki musza przede wszystkim skupić się na meczach z zespołami, które za cel, tak jak i nasz beniaminek stawiają sobie utrzymanie. W ekipie Chrobrego nastroje po ostatnim cennym i dość przekonującym zwycięstwie u siebie z Basketem Aleksandrów Łódzki (67:53) są bardzo dobre. Mecz w Krakowie powinien być pożytecznym testem przed następnym. Wówczas to głuchołazianki podejmą u siebie ostatnią w tabeli Olimpię Wodzisław i na ten mecz trzeba będzie rzucić wszystkie siły. Porażka w Krakowie jest niejako wkalkulowana. a ¹ Dwa mecze w dwa dni Siatkówka Zawodniczki 1-ligowego AZS-u Politechniki Opole weekend spędzą pod Warszawą, a dokładnie w Nowym Dworze Mazowieckim. Marcin Sagan msagan@nto.pl Dworu Mazowieckiego, żeby go rozegrać w niedzielę po meczu ligowym, tak żeby dwa razy nie jeździć po kilkaset kilometrów. Nasza prośba została spełniona, za co jesteśmy wdzięczni klubowi z Nowego Dworu Mazowieckiego. W lidze oba zespoły są w dole tabeli i sąsiadują ze sobą. Opolanki są na 10. miejscu, a ich rywalki na przedostatnim 11. Obie ekipy mają na koncie po siedmiu kolejkach tylko jedno zwycięstwo. Sobotni mecz będzie niesłychanie ważny w kontekście walki o pierwszą ósemkę, która da grę w fazie play off i pewne utrzymanie. Przegrany zespół skomplikuje swoją sytuację. W Pucharze Polski zwycięzca niedzielnego spotkania wpadnie na zdecydowanego lidera 1 ligi - Wisłę Warszawa. Ten mecz kolejnej już rundy zaplanowano na 23 listopada. a ¹ REKLAMA ZAMÓW OGŁOSZENIE DROBNE w WAŻNE! PREFIKS NTO MUSI ODDZIELONY SPACJĄ OD TREŚCI OGŁOSZENIA JEST TO WARUNEK KONIECZNY PRZYJĘCIA OGŁOSZENIA PRZEZ SYSTEM; MAX LICZBA ZNAKÓW razem z prefiksem, znakami interpunkcyjnymi i spacjami w obrębie jednego SMS-a wynosi 160; TREŚĆ SMS-A nie może zawierać polskich znaków (ą,ć,ę,ł,ń,ó,ś,ż,ź); TERMIN DRUKU nie później niż za 2 dni robocze od momentu otrzymania SMS-a z potwierdzeniem przyjęcia ogłoszenia do publikacji; na ogłoszenia do wydania piątkowego czekamy do środy do godz ; REGULAMIN zamieszczania ogłoszeń drobnych drogą SMS-ową dostępny jest na stronie PROSIMY O PODANIE NUMERU WYBRANEJ RUBRYKI NA KOŃCU TREŚCI SMS-A NIERUCHOMOŚCI 1. mieszkania - sprzedam 2. mieszkania - kupię 3. mieszkania - do wynajęcia 4. mieszkania - wynajmę 5. mieszkania - zamienię 6. domy - sprzedam 7. domy - kupię 8. domy - do wynajęcia 9. domy - wynajmę 10. domy - zamienię 11. lokale użytkowe - sprzedam 12. lokale użytkowe - kupię 13. lokale użytkowe - do RUBRYKI I PODRUBRYKI W OGŁOSZENIACH DROBNYCH wynajęcia 26. telefony 14. lokale użytkowe - wynajmę 27. car audio 15. lokale użytkowe - zamienię 28. antyki 16. działki, grunty - sprzedam 29. kolekcjonerstwo, sztuka 17. działki, grunty - kupię 30. jubilerstwo 18. gospodarstwa 31. filmy, muzyka 19. garaże 32. foto, książki 20. pośrednictwo 33. instrumenty muzyczne 21. inne 34. lombardy 22. bank stancji 35. sport i rekreacja HANDLOWE 36. maszyny urządzenia 23. AGD 37. materiały budowlane 24. RTV 38. materiały opałowe 25. elektronika, komputery 39. tekstylia, odzież 40. dla dziecka 41. meble 42. inne MOTORYZACJA 43. samochody osobowe 44. ciężarowe, dostawcze 45. busy autobusy 46. rolnicze 47. przyczepy, naczepy 48. zabytkowe 49. uszkodzone, rozbite 50. motocykle 51. części i akcesoria 52. zamienię 53. motofinanse 54. motousługi 55. inne FINANSE BIZNES 56. kredyty, pożyczki 57. usługi finansowe 58. usługi prawne 59. biura rachunkowe 60. ubezpieczenia 61. oferty 62. inne NAUKA 63. szkoły 64. kursy/szkolenia 65. języki obce drogą SMS-ową Jeśli chcesz, by Twoje ogłoszenie drobne ukazało się w: wydaniu zwykłym wyślij SMS na nr 7955 koszt jednej emisji 11,07 zł 66. korepetycje 67. inne PRACA 68. zatrudnię 69. urzędy pracy 70. szukam pracy 71. inne ZDROWIE 72. apteki 73. pomoc całodobowa 74. chirurgia 75. ginekologia 76. interna 77. neurologia 78. pediatria wydaniu piątkowym, wyślij SMS na nr koszt jednej emisji 23,37 zł 79. psychologia 80. psychiatria 81. stomatologia 82. urologia 83. inne specjalizacje 84. przychodnie, kliniki 85. laboratoria 86. zabiegi 87. opieka 88. sprzęt medyczny 89. uroda 90. inne USŁUGI 91. agd rtv foto 92. budowlano-remontowe Otrzymasz najpierw potwierdzenie otrzymania przez nas SMS-a i prośbę, aby oczekiwać na jego akceptację. Kolejnym SMS-em (po przeanalizowaniu przez nas ogłoszenia) otrzymasz potwierdzenie przyjęcia ogłoszenia do publikacji. 93. instalacyjne 94. biurowo - projektowe 95. komputerowe 96. krawiectwo 97. montażowe 98. ogrodnicze 99. porządkowe 100. przeprowadzki 101. reklamowe 102. stolarskie 103. radio taxi 104. transportowe 105. rozrywka 106. uroczystości 107. zabezpieczające Treść przykładowego sms-a: NTO Sprzedam Opla Astre 1, inne TURYSTYKA 109. agroturystyka 110. kraj 111. świat 112. biura podróży 113. obozy i kolonie 114. wycieczki 115. przewozy 116. inne ZWIERZĘTA 117. lecznice 118. usługi 119. inne 120. MATRYMONIALNE NTO Sprzedam Opla Astre 1, KOMUNIKATY 122. ŻYCZENIA/ PODZIĘKOWANIA GASTRONOMIA 123. dania na telefon 124. usługi 125. inne ROLNICZE 126. maszyny rolnicze 127. ogrodnictwo 128. płody rolne 129. zwierzęta hodowlane 130. inne 131. USŁUGI KAMIENIARSKIE 132. USŁUGI POGRZEBOWE

26 26// Sport Koszykówka Lider był za mocny Zawodnicy Weegree AZS Politechniki Opole doznali trzeciej z rzędu porażki w rozgrywkach 2 ligi. Nie jest ona jednak niespodzianką, bo mierzyli się z liderem i głównym faworytem rozgrywek - Basketem Kraków. Szansa na rehabilitację już w niedzielę. W hali przy ul. Prószkowskiej o godz zacznie się mecz akademików z Pogonią Ruda Śląska. a ¹ BASKET KRAKÓW - AZS POLITECHNIKA OPOLE 87:66 (30:18, 19:16, 18:14, 20:18) AZS Opole: Chmielarz 13 (1x3), Wierzbicki 2, Le - szczyński 14, Pawłowski 14, Cichoń 19 (2x3) - Rich ter 1, P. Suda 3, Oręb ski, Danił Nieżwicki. Trener Jęd rzej Suda. Wyniki gr. C: Basket Kraków - Weegree AZS Politechnika Opole 87:66, Pogoń Ruda Śląska - MCKiS Jaworzno 62:73, Polonia Bytom - MKS II Dąbrowa Górnicza 82:73, Wisła Kraków - MKKS Rybnik 67:60, AZS Katowice - AZS Przemyśl 84:53, AZS Częstochowa - AZS Gliwice 71:62. Pauzowało Zagłębie Sosnowiec. 1. Basket Kraków AZS Katowice Polonia Bytom MKKS Rybnik MCKiS Jaworzno AZS Politechnika Opole Pogoń Ruda Śląska AZS Częstochowa AZS Przemyśl Wisła Kraków MKS II Dąbrowa Górnicza AZS Gliwice Zagłębie Sosnowiec Dobrze przez 30 minut MKS Otmuchów uległ mocnemu zespołowi rezerw ekstrakla - sowej Stali Ostrów. O wysokiej porażce zadecydowała czwarta kwarta. W niedzielę w hali przy ul. Krakowskiej kolejny mecz 2 ligi. MKS podejmie ekipę Maximusa Kąty Wrocławskie. Początek o godz a ¹ Nie było źle, ale znów przegrali A Coraz trudniejsza jest sytuacja MKS-u Kluczbork w 1 lidze. Nieco ją poprawić mogą w niedzielę. Piłka nożna Marcin Sagan msagan@nto.pl W meczu zaległym MKS uległ w Olsztynie Stomilowi 0-1. W pierwszym terminie w rozegraniu meczu przeszkodziło zalane boisko. Powtórzone spotkanie też toczyło się w anormalnych warunkach - na śniegu. Stolicę Warmii zaatakowała bowiem zima. Jedyny gol padł w 41. min w kuriozalnych okolicznościach. Z dystansu uderzył Grzegorz Lech. Piłka odbiła się od słupka, bramkarza MKS-u Grzegorza Wnuka, znów od słupka i dopadł do niej Arkadiusz Czarnecki kierując do siatki. Gospodarze w drugiej połowie nie wykorzystali rzutu karnego. Grzegorz Lech trafił w poprzeczkę (52. min). Po przerwie MKS zagrał bardzo przyzwoicie. Stworzył kilka dogodnych sytuacji. Niestety nie zdobył gola, a nieskuteczność jest zatrważająca. W ostatnich ośmiu meczach bramkarza rywali udało się pokonać raz! Nic więc dziwnego, że nasz zespół ma po 16 rozegranych meczach 10 punktów i traci aż osiem do miejsca dającego utrzymanie. b Zawodnicy MKS-u: Paweł Gierak (z lewej) i Rafał Niziołek mają o czym myśleć. Sytuacja ich zespołu jest bardzo trudna. - Jak się nie strzela goli, to trudno myśleć o jakichkolwiek zdobyczach punktowych - mówi trener MKS-u Tomasz Asensky. MKS swoją sytuację może poprawić w niedzielę. O godz rozpocznie na swoim stadionie mecz ze spadkowiczem z ekstraklasy - Podbeskidziem Bielsko-Biała, który świetnie spisuje się na wyjazdach. W ośmiu meczach w roli gości zdobyło aż 17 punktów. a ¹ STOMIL OLSZTYN - MKS KLUCZBORK 1-0 (0-0) Bramka: 1-0 Czarnecki Stomil: Skiba - Ziemann, Klepczarek, Czarnecki, Wełnicki, Ratajczak - Nishi (77. Kujawa), Jegliń - ski, Lech, Kun (83. Suchocki) - Szewczyk (87. W. Bied rzycki). Trener Adam Łopatko. MKS: Wnuk - Kwaśniewski, Ganowicz, Gierak, Kursa - Sanocki (63. Kubiak), DejaI, Nizio - łeki, KojderI (79. Olszewski), Setla (73. Swędrow ski) - Kowalczyk. Trener Tomasz Asensky. Sędziował Adam Lyczmański (Bydgoszcz). Widzów 800. Jest niezwykle cenne zwycięstwo FOT. SŁAWOMIR JAKUBOWSKI Nowa Trybuna Opolska Stal Brzeg nie zdołała wyjść z dołka Piłka nożna W spotkaniu przedostatniej kolejki rundy jesiennej 3 ligi brze żanie doznali niestety w Polkowi cach trzeciej porażki z rzędu. Marcin Sagan msagan@nto.pl Nie ma co ukrywać, że rewelacyjny beniaminek przeżywa kryzys. Dobrze, że runda jesienna się już kończy, a będąca na 3. miejscu w tabeli Stal wcześniej zdobyła wiele punktów. W starciu z rozkręcającym się zespołem z Polkowic, który miał słaby początek sezonu, nie udało się poprawić dorobku. Mecz rozgrywany w trudnych warunkach, przy niskiej temperaturze i na nieco zniszczonej murawie (w czwartek grała tam reprezentacja młodzieżowa ze Szwajcarią i wygrała 2-0) dla zawodników Stali był nietypowy pod jeszcze jednym względem. Toczył się bowiem przy sztucznym oś wietleniu, z czym brzeski zespół nie miał wcześniej do czynienia. Nierówność na murawie pomogła gospodarzom w 53. min. Wówczas z dystansu uderzył Mariusz Szuszkiewicz. Piłka skozłowała przed bramkarzem Stali Kacprem Majchrowskim i wpadła do siatki. Drugi gol dla gospodarzy w 81. min był konsekwencją tego, że żółto-niebiescy chcąc doprowadzić do remisu odkryli się. Tomasz Wojciechowski wykorzystał sytuację sam na sam z Maj - b Bramkarz Stali Kacper Maj - chrowski skapitulował dwa razy. chrowskim ustalając końcowy wynik spotkania. Przyjezdni też mieli okazje do zdobycia bramek. Przy stanie 1-0 Marcin Nowacki z rzutu wolnego trafił w słupek, bliski szczęścia był też Tomasz Jaworski. Będąc tuż przed bramką rywali źle trafił w piłkę i ta została mu pod nogą. a ¹ KS POLKOWICE - STAL BRZEG 2-0 (0-0) Bramki: 1-0 Szuszkiewicz - 53., 2-0 Wojciechowski KS Polkowice: Primel - Fryzowicz, Wacławczyk, Szymik, Azikiewicz - Kobiela (59. Karmelita), Konefał (90. Ptak), Galas, Zawadzki (77. Wojciechowski), Bancewicz (65 Surożyński) - Szusz - kiewicz. Trener Adam Buczek. Stal: Majchrowski - Mikła, Józefkiewicz, Sikorski, Mazur - Bonar (82. Kulczycki), Szpak (65. Gajda), Nowacki, Jaworski (74. Lipiński), Gancarczyk - Żegleń. Trener Sebastian Sobczak. Sędziował Jacek Babiarz (Kluczbork). Widzów 150. Tabela wcale nie gra FOT. OLIWER KUBUS MKS OTMUCHÓW - STAL II OSTRÓW 60:84 (11:14, 15:17, 21:19, 13:34) MKS: Gnatowicz 7, Chorostecki 8 (1x3), Garwol 19 (4x3), Wilk 9, Barycza 7 (1x3) - Kłuś 3 (1x3), Frącz, Kostek, Pieszyński, Kucharski 5 (1x3), Zieliński 2. Trener Marcin Łakis. Wyniki gr. D: MKS Otmuchów - Stal II Ostrów 60:84, Sokół Międzychód - Gimbasket Wrocław 67:53, WKK Wrocław - Górnik Wałbrzych 61:71, Rawia Rawicz - Maximus Kąty Wrocławskie 64:46. Mecze przełożone: Śląsk Wrocław - Muszkieterowie Nowa Sól (na 16.11), Sudety Jelenia Góra - KKS Kalisz (na ). Pauzowała Obra Kościan. 1. Stal II Ostrów Górnik Wałbrzych Gimbasket Wrocław Śląsk Wrocław Sudety Jelenia Góra Rawia Rawicz Obra Kościan Maximus Kąty Wrocł Sokół Międzychód WKK Wrocław MKS Otmuchów KKS Kalisz Muszkieterowie N. Sól (MS) ¹ Koszykówka W spotkaniu dwóch drużyn z czołówki 1 ligi Pogoń Prudnik pokonała we własnej hali faworyzowaną warszawską Legię 72:64. Marcin Sagan msagan@nto.pl b Tomasz Nowakowski zdobył 17 punktów dla Pogoni. Już po 20 minutach miał ich 11. FOT. OLIWER KUBUS Mecz zaczął się od prowadzenia gości 4:0, ale za chwilę był już remis 5:5. Potem zespół ze stolicy znów odskoczył na cztery punkty, ale po celnej trójce Tomasza Prostaka i dwóch skutecznych akcjach Patryka No - werskiego było 12:9 dla Pogoni. Końcówka pierwszej odsłony była popisem prudni czan, a szał radości na trybunach wywołał Tomasz Nowakowski, który równo z syreną oznaczającą koniec premierowej kwarty trafił za trzy punkty. W 17. min przewaga Pogoni wynosiła już tylko cztery punkty (25:21), a w połowie trzeciej kwarty legioniści wyszli na prowadzenie (41:40). Znów udało się jednak odskoczyć i po 30 minutach było 57:51 dla Pogoni. Na początku ostatniej odsłony przewaga gospodarzy wzrosła do 10 oczek (61:51), a na dwie i pół minuty przed końcem wynosiła nawet 18 punktów (72:54). W tej sytuacji warszawianie nie mieli już prawa myśleć o wygranej. Udało im się jedynie zmniejszyć straty. Pogoń wygrała w pełni zasłużenie i kibice mogli usatysfakcjonowani opuszczać trybuny. Prudniczanie grali bardziej zespołowo. Ich atutem były też rzuty z dystansu, których trafili osiem. Jeszcze raz potwierdziło się, że wygrać w hali Obuwnika jakiejkolwiek drużynie przyjezdnej jest niezwykle ciężko. a ¹ POGOŃ PRUDNIK - LEGIA WARSZAWA 72:64 (21:11, 15:19, 21:21, 15:13) Pogoń: Mordzak 5 (1x3), Prostak 19 (2x3), Mroczek-Truskowski 11 (2x3), Nowakowski 17 (1x3), Nowerski 10 - Bogdanowicz 7 (1x3), Moczulski, Kujon 3 (1x3), Krawiec. Trener Tomasz Michalak. Legia: Ł. Wilczek 5, Robak 2, Aleksandrowicz 14 (1x3), Linowski 23 (1x3), M. Wilczek 6 (1x3) - Ma - lewski, Jarmakowicz 8, Kukiełka 6 (1x3). Trener Piotr Bakun. Sędziowali: Tomasz Tybor (Kraków), Michał Ku zia (Bytom), Filip Marek (Katowice). Widzów 800. Piłka nożna Zajmujący 2. miejsce w tabeli 2 ligi zawodnicy Odry Opole w sobotę zmierzą się w Bytomiu z Polonią, która zajmuje w klasyfikacji ostatnią lokatę. Marcin Sagan msagan@nto.pl Nie możemy patrzeć na tabelę - mówi szkoleniowiec Odry Jan Furlepa. - Ona nie gra. Na boisko wychodzą dwa zespoły, które chcą wygrać i mają na to takie same szanse niezależnie od tego gdzie są w tej tabeli. Piłka nauczyła mnie wiele pokory. Jak nie będzie zaangażowania zawodników, dobrej gry i pewnie też łutu szczęścia, to o zwycięstwo będzie bardzo trudno. Do tej pory w zasadzie w każdym meczu było i zaangażowanie moich zawodników i ich dobra gra. Wierzę więc, że zaprezentują to po raz kolejny i będziemy znów mieli okazję się cieszyć. Odra po raz pierwszy w sezonie zagra bez swojego kapitana - Tomasza Wepy. Musi on bowiem pauzować za kartki. - Mając na koncie trzy żółte kartki, trzeba było się liczyć z tym, że prędzej czy później dostanę czwartą, która wyeliminuje mnie z gry w jednym meczu - zaznacza Wepa. - Mamy jednak szeroki i wyrównany skład, więc koledzy powinni sobie spokojnie poradzić beze mnie. Wypada z gry Wepa, ale po pauzie za kartki wraca inny podstawowy zawodnik występujący na środku pomocy - Waldemar Gancarczyk. Poza ty do dyspozycji trenera Furlepy są też wszyscy pozostali zawodnicy. Polonia jest w dołku. W czterech ostatnich meczach zdobyła tylko punkt i warto byłoby tę słabszą jej dyspozycję wykorzystać. a ¹

27 Nowa Trybuna Opolska Sport //27 Dziecinne błędy w obronie A PGE Orlik Opole przegrał w Krakowie z Cracovią 1:5. Hokej Marcin Sagan Po raz pierwszy opolski zespół prowadził kanadyjski trener Doug Mc Kay. Musiał mieć po meczu mieszane uczucia. Jego podopieczni z mistrzem Polski zagrali całkiem nieźle. Oddali więcej strzałów od zespołu mistrza Polski, ale nie o ilość uderzeń chodzi, a o jakość. Zatrważające były natomiast błędy jakie opolanie popełnili w defensywie. Pierwszy, drugi czy czwarty gol dla Pasów padły bowiem po błędach, jakie nie powinny się zdarzać. Kuriozalny był zwłaszcza drugi gol dla Cracovii. Gospodarze grali wówczas w osłabieniu, a krążek był w strefie obronnej PGE Orlika. Opolanie tak go sobie podawali, że odbił się od łyżwy Mateusza Sordona i wpadł do bramki zaskakując Johna Murraya. Bardzo ładny był natomiast jedyny gol zdobyty przez nasz zespół, a był on zasługą najlepszego duetu w ekstraklasie. ASPR prowadziła z Siódemką Legnica 2-0, ale kolejne minuty należały do gości, którzy podkręcili tempo, dobrze bronili, kontrowali i wygrywali 6-3. Dla odmiany kolejny okres należał do gospodarzy i Łukasza Całujka. W efekcie był remis 8-8, a walka bramka za bramkę trwała do stanu Trzy obrony Sławomira Donose - wicza na gole zamienił dwa razy Patryk Zagó rowicz i z karnego Lesław Kąpa, a gospodarze odskoczyli na W drugiej b Zdobywca honorowego gola dla PGE Orlika Alex Szcechura. Michael Cichy podał do Aleksa Szczechury, a ten wymanewrował dwóch graczy Cracovii i pokonał jej bramkarza Rafała Radzizewskiego. W niedzielę opolanie zagrają kolejny mecz z mocnym rywalem. Na Toropolu o godz zacznie się ich starcie z liderem - GKS-em Tychy. a ¹ połowie Siódemka nie była w stanie zniwelować strat. - Ważny był początek meczu kiedy rywal się rozpędził, ale nie pozwoliliśmy mu zyskać przewagi, a potem go skontrowaliśmy - powiedział Łukasz Morzyk, trener ASPR-u. - Zadowolony jestem z mądrej gry. W lepszych nastrojach są grodkowianie. Z zespołem z Końskich Olimp miał szansę nawet na wygraną, gdyż pół minuty przed końcem Olimp prowadził i miał piłkę. Niestety Michał Piech źle podał do Łukasza Gradowskie go i ten ratował się faulem. Choć na połowie rywala to taktyczne przewinienie w ostatnich 30 sekundach meczu oznacza rzut karny. Wykorzystał go Tomasz Ma - ty jaszek. Zostało jeszcze kilkanaście sekund, ale rywal przerywał grę, zaliczył dwie minuty kary, ale karnego Olimp nie zyskał, a akcji nie skończył rzutem. CRACOVIA KRAKÓW - PGE ORLIK OPOLE 5:1 (2:0, 1:1, 2:0) Bramki: 1:0 Drzewiecki - 7., 2:0 Domogała - 20., 3:0 Dziubiński - 35., 3:1 Szczechura - 37., 4:1 Dziu - biński - 51., 5:1 Jencik Cracovia: Radziszewski - Novajovsky, Dutka, Svi tana, Dziubiński, Sinagl - Kruczek, Romp kowski, Urbanowicz, Słaboń, Kapica - Wajda, Dąbkowski, Drzewiecki, Chovan, Jencik - Maciejewski, Nowo ryta, Pacz kow - Przez cały mecz wynik oscylowały wokół remisu. Każda z drużyn tylko dwukrotnie zdołała wypracować dwie bramki zaliczki. a¹ FOT. SŁAWOMIR JAKUBOWSKI ski, Wróbel, Domogała. Trener Rudolf Ro - hacek. PGE Orlik: Murray - Bychawski, Sordon, Guzik, Cichy, Szczechura - Kostek, Rantanen, Toulmin, Kul - mala, Brown - Paryzek, Sznotala, F. Stopiński, Szydło, Kostecki - M. Stopiński, Gawlik, Gorzycki. Trener Doug Mc Kay. Sędziował Zbigniew Wolas (Oświęcim). Kary: Cra - covia - 12 min; PGE Orlik - 8 min. Widzów 700. Wyniki Cracovia Kraków - PGE Orlik Opole 5:1 (2:0, 1:1, 2:0), GKS Katowice - Stoczniowiec Gdańsk 6:2 (1:0, 3:1, 2:1), Podhale Nowy Targ - Unia Oświęcim 4:0 (1:0, 1:0, 2:0), GKS Tychy - Polonia Bytom 4:0 (0:0, 0:0, 4:0), SMS Sosnowiec - Nesta Toruń 3:5 (0:2, 2:1, 1:2). Pauzował GKS Jastrzębie. Mecz zaległy: Podhale Nowy Targ - SMS Sosnowiec 8:2 (1:2, 4:0, 3:0). Mecz awansem z 20. kolejki: GKS Tychy - Nesta Toruń 12:2 (3:1, 7:1, 2:0). 1. GKS Tychy :30 2. Cracovia Kraków :33 3. Podhale Nowy Targ :39 4. Polonia Bytom :43 5. PGE Orlik Opole :40 6. Unia Oświęcim :49 7. GKS Jastrzębie :43 8. GKS Katowice :48 9. Nesta Toruń : Stoczniowiec Gdańsk : SMS Sosnowiec :124 ASPR już w czołówce, Olimp się przełamał Piłka ręczna 1-ligowy zespół z Zawadzkiego pokonał kolejnego rywala z czołówki i już się w niej zameldował. Grodkowianie zdobyli z kolei pierwszy punkt. Marcin Sabat msabat@nto.pl b Bogumił Baran z Olimpu. FOT. OLIWER KUBUS ASPR ZAWADZKIE - SIÓDEMKA LEGNICA (18-15) ASPR: Donosewicz - Kubillas 1, Ł. Całujek 8, Za - górowicz 6, M. Morzyk, Wacławczyk, Szlensog 1, P. Całujek, Swat 3, Migała 5, Kąpa 7. Trener Łukasz Morzyk. Siódemka: Mazur, Stachurski, Kaczmarek - Majewski 4, Szuszkiewicz 9, Lasak, Piwko 3, Skiba 3, Antosik, Płaczek 1, Cegłowski 4, Kuta 3, Wita. Trener Piotr Będzikowski. Sędziowali: Michał Fabryczny (Mysłowice) i Jakub Rawicki (Katowice). Kary: ASPR - 8 min; Siódemka - 10 min. Widzów 250. OLIMP GRODKÓW - KSSPR KOŃSKIE (14-14) Olimp: Zając, Madaliński - Baran 5, Maciejewski 1, Dziurgot 3, Chmiel 3, Mierzwiński 2, Grado wski 3, Bujak, Ogorzelec, Piech 4, Świerczyński 1, Tury - niewicz 1, Prokop 4. Trener Michał Piech. KSSPR: Wnuk, Szot - Sękowski 3, Słonicki 2, Ma - leszek 3, Pilarski, Jamioł 1, Matyjasik 9, Napierała 2, Mastalerz 2, Gasin, Rutkowski, Smo łuch 5. Trener Michał Przybylski. Sędziowali: Damian Demczuk i Tomasz Rosik (obaj Lubin). Kary: Olimp - 8 min; KSSPR -6 min. Widzów 240. Siatkówka Mecz pod kontrolą Mickiewicz Kluczbork bez problemów dopisał do swojego konta komplet punktów w starciu z młodzieżą ze Spały. Gospodarze w pierwszym i drugim secie od początku budowali przewagę i pewnie wygrywali. W trzeciej partii ambitny zespół gości odważniej rozpoczął, przejął inicjatywę i uzyskał nawet pięciopunktową przewagę. Jednak podopieczni Mariusza Łysiaka opanowali sytuację, odrobili straty i w końcówce wyszli na prowadzenie. a ¹ MICKIEWICZ KLUCZBORK - SMS II SPAŁA 3:0 (19, 20, 21) Mickiewicz: Brożyniak, Mucha, Bryś, Melnaro - wicz, Szumielewicz, Flyunt, Hiper (libero) - Raca, Pańczyszak, Niedzielski, Cygler, Sachnik. Trener Mariusz Łysiak. Wyniki gr. 3: Mickiewicz Kluczbork - SMS II Spała 3:0, Dragon Dobre - Caro Opoczno 0:3, Lechia Tomaszów Mazowiecki - AZS Łódź 3:0, Czarni Rząśnia - Bzura Ozorków 3:0, MKS Kalisz - MOSiR Sieradz 3:0. Pauzował LKPS Borowno. 1. Lechia Tomaszów Maz :0 2. Czarni Rząśnia :4 3. Caro Opoczno :9 4. Mickiewicz Kluczbork :10 5. Bzura Ozorków :11 6. MKS Kalisz :11 7. AZS Łódź :15 8. SMS II Spała :16 9. LKPS Borowno 7 5 6:17 1. MOSiR Sieradz 8 3 7: Dragon Dobre 8 1 2:24 Ważna wygrana Juve Dla drużyny z Głuchołaz to był jeden z najważniejszych meczów w kontekście walki o utrzymanie. Juve zajmowało bowiem ostatnie miejsce w tabeli, tracąc do Rafako Racibórz tylko jedno oczko. Podopieczni trenera Arkadiusza Olejniczaka od początku przejęli inicjatywę na boisku. W pierwszym i trzecim secie szybko wypracowali bezpieczną przewagę i pewnie wygrali. Najbardziej wyrównana była druga odsłona. Dwie pierwsze piłki setowe mieli goście, ale miejscowi się obronili. Potem Juve zyskało szanse na skończenie seta, co uczyniło przy trzeciej próbie. a ¹ JUVE GŁUCHOŁAZY - RAFAKO RACIBÓRZ 3:0 (17, 27, 19) Juve: Stogniew, Wilk, Jankowski, Mazur, Was - trak, Olejniczak, Cieślar (libero) - Nie wia domski, Malina, Klimczak. Trener Arkadiusz Olejniczak. Naczekali się na mecz Zespół ze Strzelec Opolskich przegrał z Akademią Talentów Jastrzębia, ale nie porażka najbardziej zabolała strzelczan. - Mecz miał się zacząć o godzinie 20.00, a na miejscu okazało się, że hala jest nieprzygotowana i nie ma służb medycznych - relacjonował prezes UKSu Piotr Ratajczak. - Mecz zaczęliśmy więc o Do domów wróciliśmy o 2.00 w nocy. Prawda jest taka, że gospodarze przeciągali rozpoczęcie meczu, bo czekali na posiłki z Plusligi. Przy remisie 1:1 UKS dobrze rozpoczął trzecią odsłonę, w której prowadzili 5:1 i 6:2. - Na boisko wszedł Gil i Bach - matiuk, czyli rozgrywający i środkowy z kadry pierwszego zespołu Jastrzębia i rywale nas przełamali dodaje Ratajczak. AT ŻORY JASTRZĘBSKI WĘGIEL - UKS STRZELCE OPOLSKIE 3:1 (-23, 22, 19, 19) UKS: Dąbrowski, Rajski, Ziółkowski, Woźnica, Sokołowski, Łysikowski, Podborączyński (libero) - Polczyk, Borowski. Trener Roland Dem - bończyk. Powalczyli z liderem Opolscy akademicy nie sprostali liderowi, ale w dwóch setach stoczyli z nim zacięty bój. - Naprawdę niewiele nam brakowało, by wygrać choćby jedną z tych partii komentuje trener AZS-u Zbigniew Rektor. - Decydowały dwa błędy, ale jestem bardzo zadowolony z postawy drużyny. Nasza gra wygląda coraz lepiej i wierzę, że w najbliższych meczach z innymi faworytami postaramy się o niespodziankę. a ¹ MKS ANDRYCHÓW - AZS POLITECHNIKA OPOLE 3:0 (14, 22, 22) AZS: Dobrowolski, Herich, Brzozowski, Ciach, Mikołajczak, Zubek, Łucki (libero) - Kubieniec, Fijak, Kopacz, Wróbel, Mata (libero). Trener Zbigniew Rektor. Wyniki gr. 5: Juve Głuchołazy - Rafako Racibórz 3:0, MKS Andrychów - AZS Politechnika Opole 3:0, AT Żory Jastrzębski Węgiel - UKS Strzelce Opolskie 3:1, MCKiS Jaworzno - Górnik Radlin 3:1, Volley Rybnik - SMS III Spała 3:1, TKS Tychy - Winner Czechowice-Dziedzice 3:0. 1. MKS Andrychów :3 2. MCKiS Jaworzno :8 3. Volley Rybnik :10 4. TKS Tychy :8 5. AZS Politechnika Opole :16 6. SMS III Spała :17 7. UKS Strzelce Opolskie :17 8. AT Żory Jastrzębie :19 9. Górnik Radlin : Juve Głuchołazy : Winner Czech.-Dziedzice : Rafako Racibórz 8 4 9:23 (MARK) ¹ REDAKTOR PROWADZĄCY WYDANIE Magdalena Żołądź REDAKCJA ul. Powstańców Śląskich 9, Opole tel (centrala) fax nto@nto.pl Redaktor naczelny Krzysztof Zyzik, kzyzik@nto.pl tel (sekretariat) Wydawcy Ryszard Rudnik rrudnik@nto.pl, tel ; Bogusław Mrukot bmrukot@nto.pl, tel ; Małgorzata Kroczyńska mkroczynska@nto.pl, tel DZIAŁY: Miejski Robert Lodziński rlodzinski@nto.pl, tel Sportowy Marcin Sabat msabat@nto.pl, tel./fax Terenowy Magdalena Żołądź mzoladz@nto.pl, tel Łączności z czytelnikami Anna Wyspiańska awyspianska@nto.pl, tel Online: Tomasz Wróblewski twroblewski@nto.pl, tel BRZEG, NAMYSŁÓW ul. Chrobrego 33, Brzeg Jarosław Staśkiewicz jstaskiewicz@nto.pl, tel STRZELCE OPOLSKIE, KRAPKOWICE ul. Marka Prawego 11, Strzelce Opolskie Radosław Dimitrow rdimitrow@nto.pl, tel NYSA, PRUDNIK Rynek 36c, Nysa Krzysztof Strauchmann kstrauchmann@nto.pl, tel KLUCZBORK, OLESNO ul. Zamkowa 9, Kluczbork Mirosław Dragon mdragon@nto.pl, tel KĘDZIERZYN-KOŹLE, GŁUBCZYCE al. Jana Pawła II 36, Kędzierzyn-Koźle Tomasz Kapica tkapica@nto.pl, tel Marketing Justyna Duchnowska jduchnowska@promedia.opole.pl, tel Reklama Joanna Janus joanna.janus@nto.pl, Biuro ogłoszeń ul. Powstańców Śl. 9, Opole, tel , , tel./fax , reklama@nto.pl Czynne od poniedziałku do piątku w godz Dział dystrybucji prenumerata Prenumeratę przyjmują oddziały RUCH SA, urzędy pocztowe i listonosze. Grafika Piotr Butlewski Projekt graficzny Tomasz Bocheński WYDAWCA Pro Media Sp. z o.o. ul. Powstańców Śląskich 9, Opole Prezes Zarządu Krzysztof Krupa tel (sekretariat) Druk Polska Press sp. z o.o. Oddział Poligrafia ul. Baczyńskiego 25a Sosnowiec-Milowice Rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów publicystycznych bez zgody wydawcy jest zabronione. ¹ - umieszczenie takich dwóch znaków przy Artykule, w szczególności przy Aktualnym Artykule, oznacza możliwość jego dalszego rozpowszechniania tylko i wyłącznie po uiszczeniu opłaty zgodnie z cennikiem zamieszczonym na stronie /tresci i w zgodzie z postanowieniami niniejszego regulaminu. Polskie Badania Czytelnictwa Nakład Kontrolowany ZKDP

28 28// Nowa Trybuna Opolska Sport TV polecamy w tv a PIŁKA NOŻNA. ELIMINACJE MŚ 2018 a PIŁKA NOŻNA. ELIMINACJE MŚ 2018 Sob. g , Polsat Sport, Walia - Serbia, Sob. g , Polsat Sport, Chorwacja - Islandia, Polsat Sport Extra, Austria - Irlan- Polsat SportNews, Liechtenstein - Włochy, Polsat Sport Extra, Hiszpania - Macedonia, dia, Polsat SportNews, Gruzja - Mołdawia g , Polsat Sport, magazyn skrótów a PIŁKA NOŻNA. E. MŚ 2018 Niedz. g , Polsat SportNews, Bułgaria - Białoruś, Polsat Sport, g , Portugalia -Łotwa, g , skróty a I LIGA, niedz. g , Polsat Sport Extra, Górnik - Wisła Puławy Malcher i spółka triumfują A W meczu dwóch drużyn z trzecich miejsc gwardziści okazali się lepsi od Wybrzeża Gdańsk. A O wyniku decydowała w dużej mierze pierwsza połowa, wyborna w wykonaniu Adama Malchera. Piłka ręczna Marcin Sabat msabat@nto.pl Spotkanie dwóch drużyn, których kibice nie powiedzą o swoich ulubieńcach złego słowa, bo ci spisują się bardzo dobrze i nie sprostali tylko wielkiej czwórce poprzednich rozgrywek, było korespondencyjnym pojedynkiem o 5. lokatę. Obie grają bowiem w dwóch innych grupach i dotychczas miały identyczny dorobek. Z tego pojedynku zwycięsko wyszli gwardziści, choć nie obyło się bez emocji, których nie zapowiadała pierwsza połowa. - W niej grał jeden zawodnik - Adam Malcher, który bronił wszystko, włącznie z karnymi i zatrzymał mój zespół niemal w pojedynkę - przyznał Damian Wleklak, trener Wybrzeża. - Pierwsza połowa zaważyła na końcowym wyniku, choć w drugiej byliśmy w stanie się pozbierać i przełamać. Dystans był jednak zbyt duży i rywal go nie zmarnował. Nie mogę być zadowolony po tym meczu, po jego pierwszej części. Ze słowami byłego reprezentanta Polski trudno się nie zgodzić. Popularny Jogi między słupkami był niczym skała i zapora nie do przejścia, a co więcej popisał się celnym rzutem przez całe boisko i zdobył swoją bramkę. Z rzutu karnego pokonał go dopiero trzeci wyznaczony zawodnik z Gdańska, a w wielu sytuacjach był lepszy od rywali. To przed przerwą wykorzystywali jego koledzy w ataku. Grali przede wszystkim spokojnie i konsekwentnie. Po własnym przechwycie Antoni Łangowski trafił w 12. min na 6-2, za chwilę przymierzył Ignacy Bąk, a następnie nasi wykorzystali dwie kontry. Wreszcie Łangowski raz jeszcze w swoim stylu, a co więcej pod presją czasu i gry pasywnej pokonał Macieja Pień - czewskiego. Zrobiło się Podopieczni trenera Rafała Kuptela dominowali i mogli być pewni swego. - Kto był to widział, co wyczyniał Adam, my staraliśmy się jego dyspozycję wykorzystać w ataku i zbudowaliśmy solidną zaliczkę - powiedział rozgrywający Gwardii Mateusz Morawski. - W szatni nie było b Szczypiorniści Gwardii szczególnie w pierwszej połowie doskonale grali w defensywie, a królem parkietu był bramkarz Adam Malcher. To on dał swojej drużynie siedem bramek przewagi. spokojnie, motywowaliśmy się do dalszej uważnej i twardej gry, ale coś się zacięło. Nie potrafię tego do końca wyjaśnić, zwłaszcza, że zaczęliśmy od dwóch bramek, a potem chyba za bardzo chcieliśmy. Być może przyczyną była podwójna kara dla gospodarzy. W trakcie jej trwania do pustej bramki trafił były król strzelców PGNiG Superligi Damian Kostrzewa, następnie po przechwycie skończył kontrę, a trafienie dołożył Mateusz Wróbel. Niemoc opolan w ataku przełamał Karol Siwak, ale na moment, bo po kolejnej akcji Kostrzewy miejscowi prowadzili tylko Była 42. minuta i bardzo dużo czasu dla graczy FOT. MARIUSZ MATKOWSKI beniaminka, aby odwrócić losy rywalizacji, która wydawała się przesądzona przed przerwą. Na szczęście w tym momencie przypomniał o sobie Malcher, a Przemysław w solowym przeboju zdobył bramkę na i odesłał rywala na ławkę kar. Kiedy Malcher obronił rzut karny Łukasza Rogulskiego zapanował spokój, ale znów w przewadze rywal doszedł na W końcówce nasz zespół zachował zimną krew, a zwłaszcza Mateusz Morawski, który wykorzystał bardzo ważny rzut karny. - Wcześniej bywało różnie i było pół na pół w tym elemencie, ale ten najważniejszy rzut wyszedł idealnie. a ¹ GWARDIA OPOLE - WYBRZEŻE GDAŃSK (15-8) Gwardia: Malcher 1 - Lemaniak 3, Adamski 4, Siwak 5, Łangowski 5, Bąk 2, Jankowski 1, Zadura 3, Morawski 3. Trener Rafał Kuptel. Wybrzeże: Pieńczewski, Chmieliński - Oliveira 5, Kornecki 1, Bednarek, Sulej 1, Rogulski 5, Prymlewicz, Kondratiuk 2, Wróbel 3, Salacz, Kostrzewa 7. Trener Damian Wleklak. Sędziowali: Sebastian Pelc i Jakub Pretzlaf (Rzeszów). Kary: Gwardia - 8 min, Wybrzeże - 10 min. Widzów Opolska ekipa spisała się na MP Czas na emocje. Już po raz szesnasty Karate W Pleszewie odbyły się mistrzostwa Polski w karate shotokan, na których wystąpiło kilkudziesięciu reprezentantów opolskich klubów. Marcin Sabat msabat@nto.pl W sumie rywalizowało o medale 231 zawodników z 38 klubów, a zawody rozegrano w czterech kategoriach wiekowych. W mocnej stawce zespołowo świetnie spisali się karatecy Zarzewia Prudnik, którzy w klasyfikacji medalowej zajęli trzecią pozycję. Mistrzowski tytuł zapewniła sobie drużyna Zarzewia w kata kadetek (Julia Niżyńska, Karolina Żelasko i Magdalena Kruczek), która w finale okazała się lepsza od Bushido Kędzierzyn-Koźle (Magdalena Lewandowska, Paulina Sobol i Bogumiła Placek). Obie ekipy spotkały się jeszcze raz w walce o złoto tym razem w kategorii młodziczek i wynik był taki sam. W indywidualnym starcie Opolanki zdominowały kata kadetek. W finale Żelasko zwyciężyła z Julią Wocką (Shoto - kan Krapkowice), a brąz zawisł na szyjach Niżyńskiej i Kruczek. W kata młodziczek prudniczanki znów w komplecie zameldowały się w strefie medalowej. Musiały jednak uznać wyższość Anny Kowalskiej (Atemi Bielsko-Biała), która w decydującym pokazie była lepsza od Niżyńskiej. 3. miejsce zajęły Żelasko i Kruczek. Po srebro sięgnęła w kata juniorek Alicja Piątek, brąz przypadł Emili Ratajskiej i ich rówieśnikowi Łukaszowi Bartosze - wskiemu (Zarzewie). Ekipa z Zawadzkiego wywalczyła z kolei złoty, srebrny i pięć brązowych medali. Po jedyny tytuł mistrzowski sięgnęła drużyna w składzie: Rafał Talaga, Robert Mraz i Dominik Guzdek, która rywalizowała w kata juniorów. Na drugim stopniu podium stanęły z kolei w kata zespołowym seniorki: Natalia Szponder, Marta Majewska i Ewa Zajdel. Wreszcie brązowe krążki przywieźli: Szponder (kumite seniorek), Talaga (kata kadetów), drużyna Talaga, Mraz i Guzdek (kata kadetów), drużyna Szponder, Majewska, Zajdel i Natalia Ledwig (kumite seniorek) oraz drużyna juniorek Wiktoria Grejner, Zajdel i Ledwig w kumite. Jeżeli chodzi o krapkowiczan z Shotokan to wrócili oni z trzema medalami. Oprócz Wocki druga była Izabela Piechota w kata seniorek. Trzecie miejsce w kata seniorów zajął z kolei Michał Kowalewicz. Wreszcie mistrzem i wicemistrzem kraju został Szymon Cieślik z Karate-Do Głubczy - ce. Złoto wywalczył w kata młodzików, a srebro w gronie kadetów. Trzy srebrne krążki przyjechały do Kędzierzyna-Koźle. Oprócz drużyny Bushido dziewcząt, na drugim stopniu podium stanął jeszcze Aleksander Adamów w kata juniorów. a ¹ Tenis Niedzielnymi eliminacjami rozpocznie się w Zawadzie tegoroczny turniej halowy z cyklu ITF - Hart Open. Startują dwie Opolanki. Marcin Sabat msabat@nto.pl b Justyna Jegiołka rok temu wygrała w Zawadzie w deblu. FOT. OLIWER KUBUS Przed rokiem w deblowej rywalizacji rozgrywanego w Zawadzie od 16 lat turnieju Justyna Jegiołka z Leśnicy spisywała się znakomicie. W parze z Mihealą Buzarnescu odniosły w finale pewne zwycięstwo nad Kim- Alice Grajdek i Jekateriną Jaszyną. Tak dobrze nie poszło opolance w singlu. W tym roku Jegiołka, która jest najwyżej notowaną zawodniczką z Opolszczyzny (647. miejsce w rankingu WTA) zmagania w Centrum Tenisowym Hart zacznie od eliminacji gry pojedynczej. W niedzielę (początek godz ) rozpocznie się ich pierwsza runda, poprzedzona losowaniem. 32 zawodniczki zagrają o osiem miejsc w turnieju głównym, który rozpocznie się we wtorek (dzień wcześniej losowanie par). Obok Jegiołki zmagania w pierwszym dniu zacznie pięć Polek, które dostały dziką kartę. W turnieju głównym z numerem jeden rozstawiona będzie z kolei Holenderka Lesley Kerk hove, która zajmuje obecnie 176. lokatę w rankingu światowym. Z dwójką jest Greczynka Valentini Gramma - tikopo ulou (211. w światowym rankingu), a z trójką Szwajcarka Conny Perrin (212. na świecie). Zagra w nim także opolanka Klara Siłka, która podobnie jak dwie inne nasze rodaczki (Iga Świątek i Maja Chwalińska) otrzymała od organizatorów dziką kartę. W deblu wystąpi 16 par (weryfikacja zgłoszeń w poniedziałek i losowanie drabinki), a finały zaplanowano na sobotę (19.11). Finał gry pojedynczej zostanie rozegrany dzień później. Pula nagród w Hart Open wynosi 25 tysięcy dolarów, a wstęp na wszystkie mecze dla kibiców jest bezpłatny. a ¹