HYDRANTY NADZIEMNE DN SKZ PN16

Transkrypt

1 HYDRANTY NADZIEMNE DN SKZ PN16 z systemem kontrolowanego złamania Fig. 855-SKZ Zatwierdził do stosowania: Dyrektor Techniczno-Produkcyjny - mgr inż. Jan Jurasz HYDRANTY NADZIEMNE DN PN 16 Z SYSTEMEM KONTROLOWANEGO ZŁAMANIA Dokumentacja Techniczno - Ruchowa Opracował T. Włoch, Sprawdził M. Dyrlaga Zatwierdził J. Karpiński PRODUCENT / WŁAŚCICIEL WYROBU METALPOL WĘGIERSKA GÓRKA DTR 48/TT/2016/3 Strona: 1 Stron: 11

2 SPIS TREŚCI 1. OPIS TECHNICZNY 1.1. Przeznaczenie 1.2. Budowa 1.3. Materiały 1.4. Działanie 1.5. Odmiany katalogowe 1.6. Normalizacja 1.7. Aprobata techniczna 2. INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA 2.1. Transport i składowanie Montaż 2.3. Eksploatacja i konserwacja 2.4. Wykaz części zamiennych 3. PRZEPISY BHP 4. POSTĘPOWANIE PODCZAS LIKWIDACJI HYDRANTU. 5. WARUNKI GWARANCJI DTR 48/TT/2016/3 Strona: 2 Stron: 11

3 1. OPIS TECHNICZNY 1.1. Przeznaczenie Hydranty nadziemne DN PN 16, nr katalogowy 855-SKZ, przeznaczone są do pobierania wody czystej, wolnej od zanieczyszczeń piaskiem, żwirem, cząsteczkami metalu i innymi podobnymi ciałami obcymi, chemicznie obojętnej, pod ciśnieniem 16 bar, o temperaturze do K (50 0 C), w celu ochrony p. pożarowej. Hydranty z systemem kontrolowanego złamania mają zastosowanie w miejscach szczególnie narażonych na uszkodzenia mechaniczne. "Złamanie" hydrantu następuje na wysokości gruntu po uderzeniu przez pojazd mechaniczny nie powodując uszkodzenia hydrantu poza zerwaniem śrub łączących Budowa Budowa hydrantu 855-SKZ DN 80 przedstawiona jest na Rys.1 a budowę hydrantu 855-SKZ DN 100 przedstawia Rys.2 W budowie hydrantu 855-SKZ DN wykorzystane zostały części hydrantów 855 odpowiednio w przelotach DN80 i DN100. a) Hydrant nadziemny DN80 SKZ z systemem kontrolowanego złamania Rys 1. Hydrant składa się dwóch części: dolnej i górnej hydrantu. Górną część hydrantu stanowią: głowica, dławnica oraz kształtka jednokołnierzowa F (alternatywnie rura stalowa z kołnierzem). Zespół wewnętrzny górny składa się z wrzeciona górnego, profilu kwadratowego a także sprzęgła. Głowica żeliwna posiada otwór główny montażowy w osi przelotu głównego hydrantu oraz boczne wyloty wody. W boczne wyloty wkręcone są nasady aluminiowe T75z-G21/2 (do przyłączenia węży strażackich). Połączenia nasad z głowicą uszczelnione są gumowymi pierścieniami uszczelniającymi typu O. Nasady zamknięte są pokrywami nasad T75. W otwór główny wkręcona jest dławnica a połączenie uszczelnione jest pierścieniem uszczelniającym typu O W dławnicy osadzone jest obrotowo wrzeciono, przy pomocy tulei, która równocześnie ustala pozycję wrzeciona w osi hydrantu. Pierścienie ślizgowe zmniejszają tarcie między kołnierzem oporowym wrzeciona, a dławnicą i tuleją, i dodatkowo stanowią uszczelnienie zwrotne. Pary części wrzeciono/tuleja i tuleja/dławnica są uszczelnione przy pomocy pierścieni uszczelniających O. Ponadto, w dławnicę wkręcony jest zawór napowietrzający, który ułatwia samoczynne opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej. Na kwadratową końcówkę wrzeciona nasadzony jest ozdobny kołpak, który osłania dławnicę i zawór napowietrzający, i równocześnie spełnia rolę pokrętła. Z drugiej strony wrzeciona nałożony jest profil kwadratowy (zimnogięty) który z kolei wchodzi do sprzęgła. Łączenie zarówno sprzęgła i wrzeciona górnego z profilem kw. odbywa się za pomocą kołków walcowych. Cześć dolną hydrantu stanowią: podstawka, rura stalowa oraz kształtka F (skręcone za pomocą gwintów, elementem uszczelniającym są pierścienie typu O ). Zespół wewnętrzny dolny składa się z podzespołu z kooperacji (grzyb ogumowany, rura ocynkowana, oprawka nakrętki wrzeciona), trzpienia i porzeczek dolna/górna. Podstawka hydrantu o średnicy nominalnej DN 80 mm posiada przyłącze kołnierzowe DN 80 PN16 do połączenia z rurociągiem. W ściance podstawki wykonany jest otwór odwadniający, trwale osłonięty od strony gruntu. Ponadto wewnątrz podstawki znajdują się prowadnice, do stabilizacji ruchu grzybka. Mocowanie wrzeciona dolnego następuje poprzez skręcenie śrubami w porzeczkach dolnej i górnej Na części wrzeciona dolnego znajduje się gwint trapezowy symetryczny. Część gwintowana wrzeciona współpracuje z oprawką nakrętki z prowadnikami (wewnątrz oprawki zamocowana jest nakrętka z gwintem trapezowym), które przesuwają się w prowadnicach w kształtki F. Prowadnice uniemożliwiają obrót nakrętki i wymuszają jej ruch wzdłuż wrzeciona, a tym samym zapewniają suwliwe prowadzenie zespołu wewnętrznego (w górę/dół). DTR 48/TT/2016/3 Strona: 3 Stron: 11

4 Dzięki temu ruch obrotowy wrzeciona zamienia się na ruch postępowy zespołu wewnętrznego w górę/dół, umożliwiając odpowiednio otwarcie/zamknięcie przelotu głównego w podstawce hydrantu, zależnie od kierunku obrotów wrzeciona. Elementem bezpośrednio zamykającym przelot główny hydrantu jest grzybek hydrantu. Grzybek hydrantu to odlew żeliwny w kształcie krótkiego walca z dwoma nóżkami o różnej grubości, trwale pokryty gumą. Część walcowa grzybka wraz z nóżkami odpowiednio zamyka /otwiera przelot główny oraz otwiera/ zamyka otwór odwadniający. Montaż części górnej i dolnej hydrantu odbywa się poprzez włożenie uszczelki płaskiej i skręceniu całości śrubami z karbem przy jednoczesnym zachowaniu znaków montażowych. Rys. 1. Hydrant nadziemny DN80 SKZ z systemem kontrolowanego złamania H HB 1000, HB 1250, HB 1500, HB 1800 H Poziom gruntu O160 8 otw. O b) Hydrant nadziemny DN 100 SKZ z systemem kontrolowanego złamania Rys. 2. Hydrant składa się z dwóch części: górnej i dolnej hydrantu Górną część hydrantu stanowią: głowica żeliwna i kształtka pośrednia FF połączone za pomocą śrub imbusowych (alternatywnie rura stalowa z kołnierzem i kołnierz kw.) Zespół wewnętrzny górny składa się z wrzeciona górnego, profilu kwadratowego a także sprzęgła (analogicznie jak w hydrancie DN 80 SKZ) DTR 48/TT/2016/3 Strona: 4 Stron: 11

5 Głowica z żeliwa sferoidalnego posiada dławnicę w osi przelotu głównego oraz trzy wyloty wody: jeden wylot główny o średnicy D=110 mm i dwa wyloty boczne o średnicy D=75 mm, usytuowane w płaszczyźnie prostopadłej. Wylot główny zamknięty jest nasadą T110z-G4 i pokrywą, wyloty boczne zamknięte są nasadami T75z G21/2 i pokrywami. Nasady i pokrywy wykonane są ze stopu aluminium AK11. Połączenia nasad z głowicą uszczelnione są gumowymi pierścieniami uszczelniającymi typu O. Dławnica i zawór osłonięte są ozdobnym kołpakiem nałożonym na kwadratową końcówkę wrzeciona. Kołpak spełnia równocześnie rolę pokrętła. Cześć dolną hydrantu stanowią: podstawka, rura stalowa oraz kształtka F (skręcone za pomocą gwintów i śrub imbusowych, elementem uszczelniającym są pierścienie typu O ). Podstawka hydrantu o średnicy nominalnej DN 100 mm posiada przyłącze kołnierzowe DN 100 PN16 do połączenia z rurociągiem. W ściance podstawki wykonany jest otwór odwadniający, trwale osłonięty od strony gruntu. Ponadto wewnątrz podstawki znajdują się prowadnice, do stabilizacji ruchu grzybka. Zespół wewnętrzny dolny składa się z podzespołu z kooperacji (grzyb ogumowany, rura ocynkowana, oprawka nakrętki wrzeciona), trzpienia i porzeczek dolna/górna analogicznie jak w hydrancie SKZ DN 80. Montaż części górnej i dolnej hydrantu odbywa się poprzez włożenie uszczelki płaskiej i skręceniu całości śrubami z karbem przy jednoczesnym zachowaniu znaków montażowych. Współczynnik przepływu dla hyd.nadz.dn80/skz Kv Sr dla 1 x 65 = 132,3 Współczynnik przepływu dla hyd.nadz.dn100/skz Kv Sr dla 1 x 100 = 258,3 Kv Sr dla 1 x 65 = 189,5 Rys. 2. Hydrant nadziemny DN100 SKZ z systemem kontrolowanego złamania H 50 Poziom gruntu HB 1000, HB 1250, HB 1500, HB 1800 H Ř180 8 otw. Ř19 DTR 48/TT/2016/3 Strona: 5 Stron: 11

6 1.3. Materiały. Tab. 1. Hydrant nadziemny DN80 SKZ z systemem kontrolowanego złamania. Lp. Określenie części Użyte materiały 1 Głowica 2 Podstawka 3 Kształtka jednokołnierzowa F 4 Kształtka F 5 Dławnica 6 Kołpak 7 Oprawka nakrętki wrzeciona 8 Grzyb ogumowany Żeliwo sferoidalne Żeliwo sferoidalne + NBR lub EPDM 9 Poprzeczka dolna/górna Żeliwo sferoidalne 10 Sprzęgło 11 Rura zewnętrzna Stal węglowa 12 Rura wewnętrzna Stal węglowa, ocynk 13 Nakrętka wrzeciona Mosiądz 14 Wrzeciono dolne z gwintem trapezowym Stal nierdzewna 15 Profil zimnogięty kw. Stal węglowa 16 Wrzeciono górne Stal nierdzewna 17 Tulejka z gwintem Mosiądz 18 Uszczelnienie wrzeciona 19 Uszczelka płaska 20 Osłona odwodnienia NBR lub EPDM 21 Nasady hydrantowe Aluminium 22 Śruby z karbem Stal ocynkowana 23 Zawór napowietrzający Mosiądz 24 Przeciwnakrętka Żeliwo sferoidalne Tab. 2. Hydrant nadziemny DN100 SKZ z systemem kontrolowanego złamania. Lp. Określenie części Użyte materiały 1 Głowica 2 Podstawka 3 Kształtka pośrednia FF 4 Kształtka F Żeliwo sferoidalne 5 Kołnierz kw. 6 Kołpak 7 Oprawka nakrętki wrzeciona 8 Klin ogumowany Żeliwo sferoidalne +NBR lub EPDM 9 Poprzeczka dolna/górna Żeliwo sferoidalne 10 Sprzęgło 11 Rura zewnętrzna Stal węglowa 12 Rura wewnętrzna Stal węglowa, ocynk 13 Nakrętka wrzeciona Mosiądz 14 Wrzeciono dolne z gwintem trapezowym Stal nierdzewna 15 Profil zimnogięty kw. Stal węglowa 16 Wrzeciono górne Stal nierdzewna 17 Tulejka z gwintem Mosiądz 18 Uszczelnienie wrzeciona 19 Uszczelka płaska 20 Osłona odwodnienia NBR DTR 48/TT/2016/3 Strona: 6 Stron: 11

7 21 Nasady hydrantowe Aluminium 22 Śruby z karbem, nakrętki, podkładki Stal ocynkowana 23 Śruby łączące z łbem walcowym i gniazdem 6-kątnym Stal ocynkowana 24 Zawór napowietrzający Mosiądz 25 Przeciwnakrętka Żeliwo sferoidalne 1.4. Działanie Zamykanie hydrantu odbywa się przez obracanie wrzeciona przy pomocy klucza hydrantowego w prawo, tj. w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Klucz hydrantowy przykłada się bezpośrednio do pokrętła. Otwieranie hydrantu odbywa się poprzez obracanie wrzeciona w lewo, tj. w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Ruch obrotowy wrzeciona poprzez oprawkę nakrętki wrzeciona zostaje zamieniony na ruch postępowy zespołu wewnętrznego, co powoduje podnoszenie/opuszczanie zespołu wewnętrznego, a tym samym zamykanie/otwieranie przelotu głównego i otworu odwodnienia, zależnie od kierunku obrotów wrzeciona. W celu pełnego zamknięcia hydrantu DN80 855SKZ i otwarcia otworu odwodnienia, należy wykonać 15±1 obrotów kluczem w kierunku jw. Zamykanie zachodzi płynnie z małym oporem który stawia grzyb, przesuwając się w przelocie głównym. Zamykanie jest zakończone, gdy prowadniki oprawy nakrętki opierają się o występy w kształtce F. Moment ten należy starannie wyczuć. Dalsze obracanie wrzeciona nie wpływa na skuteczność zamknięcia, a może doprowadzić do wyłamania prowadników nakrętki i uszkodzenia hydrantu. UWAGA: Zamykanie należy przeprowadzać z wyczuciem, aby nie wyłamać prowadników oprawki nakrętki wrzeciona. W hydrancie DN SKZ, celu pełnego zamknięcia hydrantu i otwarcia otworu odwodnienia, należy wykonać 13±1 obrotów kluczem w kierunku jw. Zamykanie zachodzi płynnie z małym oporem, który stawia grzyb przesuwając się w przelocie głównym. Zamykanie jest zakończone, gdy oprawka nakrętki opiera się o spód poprzeczek. Moment ten jest wyraźnie wyczuwalny. Dalsze obracanie wrzeciona nie wpływa na skuteczność zamknięcia. W stanie zamkniętym, grzyb uszczelnia przelot główny i odsłania otwór odwodnienia, umożliwiając opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej i zapobiegając w ten sposób rozmrożeniu hydrantu. W sprawnym hydrancie, przy odpowiednich warunkach gruntowych, zachodzi całkowite opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej. Tab. 3. Momenty obrotowe Maksymalny moment DN zamykania / otwierania (Nm) Odmiany katalogowe Hydrant nadziemny nr kat. 855 SKZ produkowany jest w czterech wielkościach, zależnie od głębokości budowy H B DTR 48/TT/2016/3 Strona: 7 Stron: 11

8 Tab. 4. Odmiany katalogowe. Typ DN80 DN100 Głębokość zabudowy (wkop) H B [mm] Wysokość hydrantu H [mm] Stal węglowa 49,6 55,1 59,0 59,2 63,5 67,3 71,0 76,8 Masa [kg] Stal nierdzewna 49,2 51,6 53,9 56,8 63,1 66,0 68,8 72,3 Żeliwo sferoidalne 50,4 53,3 56,3 59,8 - DN Średnica zewn. kołnierza (mm) Tab. 5. Wymiary przyłączeniowe. Wymiary przyłączeniowe kołnierza Średnica Śruby Średnica otworów podziałowa Średnica na śruby (mm) Liczba nominalna (mm) M M Normalizacja. 1. PN-EN Armatura wodociągowa. Wymagania użytkowe i badania sprawdzające. Część 6 Hydranty. 2. PN-EN Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania. 3. PN-EN Hydranty nadziemne 4. PN-89/M Armatura przemysłowa. Klucz do hydrantów nadziemnych. 5. PN-EN Kołnierze i ich połączenia. Kołnierze okrągłe do rur, armatury, łączników. Kołnierze żeliwne. 6. PN-EN Odlewnictwo. Żeliwo sferoidalne. 7. PN-71/H Stal odporna na korozję. Gatunki. 8. PN-79/H Odlewnicze stopy miedzi. Gatunki. 9. PN-90/M Pierścienie uszczelniające o przekroju kołowym. Wymagania i badania. 10. PN-ISO Gwinty trapezowe metryczne ISO. 11. PN-ISO Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia. Wymiary nominalne. 12. PN-73/H Rury stalowe bez szwu przewodowe. 13. PN-EN Rury stalowe ze szwem. 14. PN EN Stal odporna na korozję. Gatunki. 15. PN EN Miedź i stopy miedzi. Odkuwki 1.7. Aprobaty techniczne, atesty Hydrant, zbudowany i wykonany jw., został poddany badaniom w Laboratorium Pomp i Armatury Wodno-Pianowej BS-2 przy Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie/ k.otwocka i otrzymał Certyfikat zgodności wydany przez Jednostkę Certyfikującą Wyroby przy Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie/ k.otwocka. Atest PZH DTR 48/TT/2016/3 Strona: 8 Stron: 11

9 2. INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA 2.1. Transport i składowanie Hydrant dostarczany jest do odbiorcy w stanie zamkniętym, pokrywy nasad są zakręcone, a przelot główny jest zaślepiony. W ten sposób wnętrze hydrantu jest zabezpieczone przed zanieczyszczeniami stałymi. Transport i składowanie powinny być tak przeprowadzone, aby nie nastąpiło trwałe uszkodzenie hydrantu (w wyniku działania sił zewnętrznych lub czynników mechanicznych), uszkodzenie powłoki ochronnej zewnętrznej, lub wewnętrznej, uszkodzenie części wewnętrznych (wrzeciono, nakrętka, grzyb ogumowany) i zanieczyszczenie wnętrza hydrantu, zwłaszcza twardymi ciałami stałymi o ostrych krawędziach. Wszelkie takie uszkodzenia mogą spowodować pogorszenie właściwości użytkowych hydrantu i utratę szczelności. UWAGA: Podczas transportu i składowania, zwłaszcza na placu budowy, należy przestrzegać następujących zasad: a) podczas transportu kołowego hydrant powinien być zabezpieczony przed przemieszczaniem się. b) przy przenoszeniu hydrantem nie należy rzucać. c) nie należy składować hydrantu na piasku, żwirze, drobnych kamykach i in. podobnych materiałach sypkich. d) zwracać należytą uwagę, aby nie nastąpiło zanieczyszczenie wnętrza hydrantu ciałami obcymi, o ostrych krawędziach Montaż Hydrant powinien być ustawiony na kolanie stopką (aby po napełnieniu wodą nie obciążał rurociągu), lub na trójniku; w tym przypadku trójnik powinien być podparty fundamentem betonowym. Przed montażem w rurociągu hydrant należy oczyścić, a wnętrze przepłukać wodą, w celu usunięcia ewentualnych zanieczyszczeń wewnętrznych. UWAGA: Wszelkie zabrudzenia lub ostre ciała znajdujące się we wnętrzu hydrantu, mogą uszkodzić powierzchnię przelotu i powierzchnię grzyba gumowanego, i przez to doprowadzić do utraty szczelności. Płukanie hydrantu należy przeprowadzić w następujący sposób: a) otworzyć przelot główny hydrantu b) odsłonić wylot wody zdjąć jedną pokrywę nasady c) obfity strumień wody wprowadzić do otworu wylotowego, tak aby woda i zanieczyszczenia wypływały przez przelot główny d) podczas płukania hydrant ustawić w pozycji skośnej e) po płukaniu sprawdzić wnętrze f) po upewnieniu się, że hydrant jest czysty, zamknąć przelot główny, zakręcić pokrywę nasady Skuteczność opróżniania hydrantu z wody szczątkowej przez otwór odwodnienia zależy od przepuszczalności gruntu. Zaleca się utworzenie warstwy przepuszczalnej wokół podstawki hydrantu. W tym celu podstawkę hydrantu (w której znajduje się otwór odwadniający) należy obsypać grubym żwirem. Przed zasypaniem rurociągu, zaleca się owinięcie podziemnej części kadłuba hydrantu szeroką taśmą izolacyjną, w celu lepszego zabezpieczenia przed korozyjnym oddziaływaniem środowiska gruntu. DTR 48/TT/2016/3 Strona: 9 Stron: 11

10 2.3. Eksploatacja i konserwacja Hydrant sprawnie działający i zmontowany z zachowaniem wskazówek podanych w niniejszej DTR, nie wymaga zbiegów konserwacyjnych i naprawczych. Użytkownik sieci, na podstawie odrębnych zaleceń branżowych nie zawartych w niniejszej DTR, powinien okresowo sprawdzić poprawność działania hydrantu. Podczas kontroli działania, należy zwrócić uwagę szczelność zamknięcia głównego i na ewentualne wycieki z dławnicy. W przypadku stwierdzenia nieszczelności zamknięcia głównego należy: 1. Zamknąć dopływ wody. 2. Dokonać oględzin grzyba. 3. W razie stwierdzenia uszkodzeń na powierzchni grzyba, wymienić zespół wewnętrzny i ponownie sprawdzić skuteczność zamknięcia. 4. Brak poprawy szczelności po wymianie grzyba, świadczy o trwałym uszkodzeniu powierzchni przelotu głównego w podstawce; hydrant należy wymienić. UWAGA: W przypadku stwierdzenia nieszczelności zamknięcia głównego, w żadnym wypadku nie należy dokręcać hydrantu do oporu (!) Nie poprawi to skuteczności zamknięcia, a może doprowadzić do trwałego uszkodzenia nakrętki hydrantu. W przypadku wystąpienia przecieków z dławnicy należy: a) zamknąć dopływ wody b) wykręcić tulejkę z gwintem c) wymienić uszczelniające pierścienie gumowe d) wkręcić tulejkę, pamiętając o zabezpieczeniu przed odkręceniem przez nałożenie specjalnej emulsji zabezpieczającej do gwintów f) sprawdzić skuteczność naprawy 2.4. Wykaz części zamiennych Częściami hydrantu, które w toku eksploatacji mogą ulec zużyciu, są : a) pierścienie uszczelniające O pierśc. uszcz. NBR 70 N 38,2x3 PN-90/M szt. pierśc. uszcz. NBR 70 N 24,2x3 PN-90/M szt. b) zespół wewnętrzny (grzyb hydrantu) 1 szt. c) śruby z karbem M12x55 4 szt. 3. PRZEPISY B.H.P. Hydranty mają wytyczne i zalecenia ujęte w przepisach B.H.P. dotyczące instalacji rurociągów i urządzeń w: - stacjach wodociągowych, - stacjach uzdatniania wody Wyroby o ciężarze powyżej 25 kg należy transportować za pomocą mechanicznych środków transportowych. DTR 48/TT/2016/3 Strona: 10 Stron: 11

11 4. POSTĘPOWANIE PODCZAS LIKWIDACJI HYDRANTU Nigdy nie stwierdzono, aby jakakolwiek część wchodząca w skład hydrantu produkowanego w METALPOL WĘGIERSKA GÓRKA Sp. z z o.o. miała negatywny wpływ na środowisko naturalne oraz ludzi i zwierzęta. Fakt ten potwierdza atest higieniczny wydany przez PZH w Warszawie. Żadna z części w swoim składzie chemicznym nie posiada substancji z listy substancji niebezpiecznych SVHC. W przypadku likwidacji hydrantu, każda z części podlega procesowi przetwórczemu i jako surowiec wtórny może być wykorzystana w innych procesach wytwórczych. 5. WARUNKI GWARANCJI Na wyrób zamontowany i użytkowany zgodnie z DTR producent udziela gwarancji. Szczegółowe warunki gwarancji zawarte są w Warunkach gwarancji stanowiących załącznik do cennika Manipulowanie przy wyrobach (zmiany, wymiana części, luzowanie fabrycznych połączeń itp.) jest niedopuszczalne i powoduje wygaśnięcie zobowiązań gwarancyjnych i odpowiedzialności za wyrób. DTR 48/TT/2016/3 Strona: 11 Stron: 11