Aplikacje WWW. Wykład 5. Logika prezentacji - część I. wykład prowadzi: Maciej Zakrzewicz. Logika prezentacji I
|
|
|
- Błażej Kowalik
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wykład 5 Logika prezentacji - część I wykład prowadzi: Maciej Zakrzewicz Logika prezentacji I 1
2 Plan wykładu Metody konstrukcji logiki prezentacji Programy CGI Serwlety Java implementacja korzystanie z nagłówków HTTP obsługa zmiennych Cookies obsługa sesji HTTPSession Logika prezentacji I (2) Celem wykładu jest przedstawienie klasyfikacji metod konstrukcji logiki prezentacji oraz omówienie dwóch przykładowych technologii implementacji serwletów: technologii CGI i technologii serwletów Java. Wykład obejmie architekturę i sposoby implementacji programów CGI, architekturę serwletów Java, sposoby implementacji serwletów Java, obsługę nagłówków HTTP, zmiennych Cookies i sesji HTTPSession. 2
3 Implementacja logiki prezentacji Zadania logiki prezentacji Technologie serwletów programy CGI serwlety Java Technologie szablonów JavaServer Pages PHP ASP.NET Logika prezentacji I (3) Logika prezentacji stanowi część aplikacji WWW znajdującą się po stronie serwera HTTP odpowiedzialną za generowanie graficznego interfejsu użytkownika, np. w formie dokumentów HTML. Wykonanie kodu logiki prezentacji odbywa się zawsze wyłącznie na żądanie użytkownika końcowego. Z kolei każde żądanie użytkownika końcowego powoduje ponowne wykonanie kodu logiki prezentacji. W wyniku ewolucji technologii WWW wyodrębnione zostały dwa zasadnicze podejścia do konstrukcji modułów logiki prezentacji: 1. Technologie serwletów - logika prezentacji ma postać aplikacji wykonywalnej, która odpowiada za wygenerowanie kompletnego dokumentu dla użytkownika końcowego. Tego typu aplikacje są zwykle nazywane serwletami (servlets), a najważniejszymi technologiami ich implementacji są: CGI i serwlety Java. 2. Technologie szablonów - logika prezentacji ma postać szablonu dokumentu, w który wplecione są fragmenty kodu wykonywalnego. Obsługa żądania użytkownika końcowego polega na wykonaniu fragmentów kodu, a następnie osadzeniu ich wyników w szablonie. Najważniejszymi technologiami implementacji szablonów są: JavaServer Pages, PHP, ASP.NET. W dalszej części tego wykładu omówimy wybrane technologie serwletów, wykorzystywane do implementacji logiki prezentacji. 3
4 Przykład: serwlety vs. szablony import javax.servlet.http.*; import java.io.*; Serwlet public class MyServlet1 extends HttpServlet { public void doget(httpservletrequest request, HttpServletResponse response) throws IOException { String imie = request.getparameter("imie"); response.setcontenttype("text/html"); <% String imie = PrintWriter out = response.getwriter(); request.getparameter("imie"); %> out.println("<html><body>"); <HTML> out.println("<h2>witaj "+imie+"</h2>"); out.println("</body></html>"); }} <BODY> <H2>Witaj <%=imie%></h2> </BODY> </HML> Szablon Logika prezentacji I (4) Powyższy slajd ilustruje oba wymienione podejścia do konstrukcji logiki prezentacji na przykładzie identycznych funkcjonalnie implementacji. Serwlet został zaimplementowany jako tzw. serwlet Java, a szablon jako tzw. JavaServer Page. W większości przypadków kod źródłowy serwletu będzie obszerniejszy od kodu źródłowego alternatywnego szablonu, w związku z czym technologie szablonów cieszą się większą popularnością wśród programistów. 4
5 Architektura CGI Przeglądarka serwer HTTP HTTP program CGI logika biznesowa klient HTTP Logika prezentacji I (5) Common Gateway Interface (CGI) był pierwszą specyfikacją opracowaną na potrzeby aplikacji WWW uruchamianych po stronie serwera HTTP. Zgodnie z założeniami CGI, serwer HTTP może na żądanie klienta HTTP uruchomić lokalną aplikację, nazywaną programem CGI, która odpowiada za wygenerowanie treści dokumentu, np. w formacie HTML, przekazywanego w odpowiedzi na żądanie klienta. Program CGI może komunikować się z zewnętrznym kodem logiki biznesowej, jednak nie mieści się to w zakresie omawianej specyfikacji. 5
6 Cechy programów CGI Dowolny język programowania Proces uruchamiany przez serwer HTTP w odpowiedzi na żądanie klienta HTTP Parametry wejściowe zmienne środowiskowe wejście standardowe Dokument wynikowy wyjście standardowe Wydajność, bezpieczeństwo Logika prezentacji I (6) Program CGI może być zaimplementowany w dowolnym języku programowania, który jest wykonywalny w środowisku systemu operacyjnego serwera HTTP (np. C, Pascal, Perl, skrypt UNIX, skrypt BAT). Na potrzeby obsługi każdego żądania HTTP, serwer HTTP tworzy nowy proces systemu operacyjnego i w jego ramach wykonuje program CGI. Po zakończeniu pracy programu CGI proces ten jest usuwany. Komunikacja pomiędzy serwerem HTTP a programem CGI ma bardzo uproszczoną formę. Serwer HTTP przekazuje programowi CGI parametry wejściowe za pomocą zestawu predefiniowanych zmiennych środowiskowych, za pomocą mechanizmu systemowego wejścia standardowego (np. stdin), a bardzo rzadko za pomocą parametrów wiersza poleceń. Komunikacja w przeciwnym kierunku odbywa się wyłącznie za pośrednictwem mechanizmu systemowego wyjścia standardowego (np. stdout). Poważnym problemem programów CGI jest ich niska wydajność spowodowana koniecznością uruchamiania nowego procesu na potrzeby obsługi każdego żądania HTTP. Przykładowo, obsługa 100 równoczesnych żądań HTTP wymaga uruchomienia 100 procesów! Aby rozwiązać ten problem, zaproponowano rozwinięcie technologii CGI o nazwie FastCGI - programy FastCGI mogą być buforowane w pamięci operacyjnej i ponownie wykorzystywane do obsługi kolejnych żądań HTTP. Technologia CGI nie cieszy się też dobrą opinią w zakresie bezpieczeństwa, ponieważ stwarza możliwości uruchamiania dowolnych programów wykonywalnych w systemie operacyjnym serwera HTTP. Z tego powodu wielu administratorów serwerów HTTP wyłącza obsługę CGI. 6
7 Wybrane zmienne środowiskowe CGI SERVER_SOFTWARE SERVER_NAME REQUEST_METHOD QUERY_STRING REMOTE_HOST REMOTE_ADDR HTTP_USER_AGENT Logika prezentacji I (7) Dla potrzeb komunikacji serwera HTTP programem CGI zdefiniowano zbiór kilkunastu zmiennych środowiskowych, w których serwer HTTP zapisuje parametry wywołania programu CGI. Odczyt tych parametrów jest zadaniem programisty. Warto nadmienić, że dla potrzeb komunikacji wybrano mechanizm zmiennych środowiskowych, ponieważ jest on obsługiwany przez wszelkie języki programowania. Najpopularniejsze zmienne środowiskowe predefiniowane na potrzeby programów CGI to: SERWER_SOFTWARE - zawiera nazwę i numer wersji oprogramowania serwera HTTP, który przyjął żądanie HTTP, SERVER_NAME - zawiera nazwę sieciową, adres IP lub alias DNS komputera, do którego skierowane było żądanie HTTP, REQUEST_METHOD - zawiera otrzymaną komendę HTTP, np. GET, POST, QUERY_STRING-łańcuch znakowy rozpoczynający się od znaku "?" w adresie URL żądania HTTP; służy do przekazywania parametrów żądania HTTP typu GET REMOTE_HOST - zawiera nazwę sieciową komputera, z którego pochodzi żądanie HTTP, REMOTE_ADDR - zawiera adres IP komputera, z którego pochodzi żądanie HTTP, HTTP_USER_AGENT - zawiera nazwę i numer wersji oprogramowania klienta HTTP, który wysłał żądanie HTTP. Pozostałe zmienne środowiskowe CGI są opisane w specyfikacji CGI. 7
8 Zmienne środowiskowe CGI - przykład off echo Content-Type: text/html echo. echo SERVER_SOFTWARE: %SERVER_SOFTWARE% ^<BR^> echo SERVER_NAME: %SERVER_NAME% ^<BR^> echo REQUEST_METHOD: %REQUEST_METHOD% ^<BR^> echo QUERY_STRING: %QUERY_STRING% ^<BR^> echo REMOTE_HOST: %REMOTE_HOST% ^<BR^> echo REMOTE_ADDR: %REMOTE_ADDR% ^<BR^> echo HTTP_USER_AGENT: %HTTP_USER_AGENT% ^<BR^> Logika prezentacji I (8) Na slajdzie przedstawiono przykład prostego programu CGI, który w odpowiedzi na żądanie HTTP generuje dokument HTML przedstawiający wartości wybranych zmiennych środowiskowych CGI. Szczegóły implementacji programów CGI zostaną omówione w dalszej części wykładu. W celu uruchomienia programu CGI użytkownik końcowy formułuje żądanie zawierające adres URL pliku programu CGI. Aby takie wywołania były pomyślnie obsługiwane, serwer HTTP musi potrafić rozróżniać żądania pobrania dokumentu od żądań uruchomienia programu. W tym celu administrator serwera HTTP definiuje, które katalogi dyskowe zawierają programy wykonywalne, a które zawierają dokumenty statyczne. 8
9 Typy programów CGI Bez nagłówka HTTP nazwa pliku nie rozpoczyna się od "nph-" Content-type Location Status Z nagłówkiem HTTP nazwa pliku rozpoczyna się od "nph-" wszystkie pola nagłówka odpowiedzi HTTP Logika prezentacji I (9) Istnieją dwa sposoby implementacji programów CGI, różniące się sposobem tworzenia nagłówka odpowiedzi HTTP: 1. Programy CGI nie generujące nagłówka odpowiedzi HTTP - nagłówek odpowiedzi HTTP jest generowany automatycznie przez serwer HTTP. Program CGI może przekazać serwerowi HTTP wybrane informacje do umieszczenia w nagłówku HTTP. Służą do tego celu trzy dyrektywy: "Contenttype", która wskazuje format dokumentu wynikowego, "Location", która wskazuje adres URL dla przekierowania żądania, "Status", która zawiera kod zwrotny odpowiedzi HTTP. Programy tego typu muszą być zapisane w plikach, których nazwa nie rozpoczyna się od słowa "nph-". 2. Programy CGI generujące nagłówek odpowiedzi HTTP - kompletny nagłówek odpowiedzi HTTP musi zostać wygenerowany przez program CGI. Programy tego typu muszą być zapisane w plikach, których nazwa rozpoczyna się od słowa "nph-" (Non-Parsed Headers). 9
10 Przykładowy program CGI (1) off echo Content-type: text/html echo. echo ^<HTML^>^<BODY^> echo ^<H2^> echo Witaj echo %QUERY_STRING%! echo Oto lista moich plików: echo ^<PRE^> dir /b c:\pliki... HTTP/ OK Date: Sat, 24 Jun Server: Apache/1.0.0 Content-Type: text/html Content-Length: 152 <HTML><BODY> <H2>Witaj Maciej! Oto lista moich plików: <PRE> demo.exe foto1.jpg... Logika prezentacji I (10) Na slajdzie przedstawiono przykład programu CGI nie generującego nagłówka odpowiedzi HTTP. Program został zaimplementowany w języku skryptów BAT, jest uruchamiany w odpowiedzi na żądanie HTTP zawierające parametr, którym jest imię użytkownika końcowego. Struktura programu jest następująca: 1. Program CGI wysyła do standardowego wyjścia dyrektywę "Content-type", która wskazuje serwerowi HTTP format, w jakim zostanie przekazane ciało odpowiedzi. Należy podkreślić, że w omawianym przypadku "Content-type" jest dyrektywą dla serwera HTTP, a nie polem nagłówka odpowiedzi o tej samej nazwie. Rozróżnienie to nie ma jednak żadnych konsekwencji funkcjonalnych. 2. Program CGI wysyła do standardowego wyjścia pusty wiersz, oznaczający, że zakończono wysyłanie dyrektyw dla serwera HTTP i przystąpiono do generowania treści ciała odpowiedzi HTTP. 3. Program CGI wysyła treść ciała odpowiedzi HTTP. Treść tę stanowi dokument HTML. Ponieważ znaki "<" i ">" pełnią rolę znaków specjalnych w MS DOS, to zostały poprzedzone znakiem sterującym "^". Wewnątrz generowanego dokumentu HTML umieszczono wartość zmiennej środowiskowej QUERY_STRING, która wg specyfikacji CGI zawiera parametry żądania HTTP typu GET. Ponadto, program CGI wykonuje polecenie systemowe DIR, a jego wynik również umieszcza w generowanym dokumencie HTML. Po prawej stronie slajdu przedstawiono przykładową odpowiedź HTTP powstałą w wyniku pracy programu CGI. Zauważmy, że ta odpowiedź zawiera nagłówek, który został wygenerowany automatycznie przez serwer HTTP, częściowo na podstawie wskazówek (dyrektyw) programu CGI. W przykładowym wywołaniu użytkownik dołączył swoje imię (Maciej) do adresu URL żądania: " 10
11 Przykładowy program CGI (2) off echo HTTP/ OK echo Content-type: text/html echo Expires: Thu, 25 Jun :00:00 GMT echo. echo ^<HTML^>^<BODY^> echo ^<H2^> echo Witaj %QUERY_STRING%!... HTTP/ OK Content-type: text/html Expires: Thu, 25 Jun :00:00 GMT Content-Length: 152 <HTML><BODY> <H2> Witaj Marek!... Logika prezentacji I (11) Na tym slajdzie przedstawiono przykład analogicznego programu CGI generującego pełen nagłówek odpowiedzi HTTP. Zauważmy, że nazwa pliku programu rozpoczyna się od słowa "nph-". Struktura przykładowego programu jest następująca: 1. Program CGI wysyła do standardowego wyjścia zbiór pól nagłówka odpowiedzi HTTP. Pola te są bez zmian przekazywane przez serwer HTTP do klienta HTTP. 2. Program CGI wysyła do standardowego wyjścia pusty wiersz, oznaczający, że zakończono wysyłanie pól nagłówka HTTP i przystąpiono do generowania treści ciała odpowiedzi HTTP. 3. Program CGI wysyła treść ciała odpowiedzi HTTP. Treść tę stanowi dokument HTML. Ponieważ znaki "<" i ">" pełnią rolę znaków specjalnych w MS DOS, to zostały poprzedzone znakiem sterującym "^". Wewnątrz generowanego dokumentu HTML umieszczono wartość zmiennej środowiskowej QUERY_STRING, która wg specyfikacji CGI zawiera parametry żądania HTTP typu GET. Ponadto, program CGI wykonuje polecenie systemowe DIR, a jego wynik również umieszcza w generowanym dokumencie HTML. Po prawej stronie slajdu przedstawiono przykładową odpowiedź HTTP powstałą w wyniku pracy programu CGI. Zauważmy, że ta odpowiedź zawiera pola nagłówka HTTP, które pochodzą bezpośrednio od programu CGI, zostały jednak wzbogacone o pole "Content-length", zawierające rozmiar ciała odpowiedzi HTTP. Rozmiar ten jest automatycznie wyznaczany przez serwer HTTP. W przykładowym wywołaniu użytkownik dołączył swoje imię (Marek) do adresu URL żądania: " 11
12 Parametry żądania HTTP Rozkaz GET zmienna QUERY_STRING Rozkaz POST standardowe wejście Konieczność programowego wyodrębniania parametrów z łańcucha znakowego wylot=pozna%f1&przylot=new+york&godzina=11%3a00 wylot="poznań", przylot="new York", godzina="11:00" Logika prezentacji I (12) Programy CGI często pobierają parametry wywołania od użytkowników końcowych. Parametry te są najczęściej przekazywane za pomocą jednej z dwóch metod: 1. Metoda HTTP GET, w ramach której klient HTTP dołącza parametry wywołania do adresu URL żądania, oddzielając je znakiem "?", a kolejne parametry separując od siebie znakiem "&". Takie parametry są przekazywane programowi CGI za pośrednictwem predefiniowanej zmiennej środowiskowej o nazwie QUERY_STRING. 2. Metoda HTTP POST, w ramach której klient HTTP umieszcza parametry wywołania w ciele żądania HTTP. Takie parametry są przekazywane programowi CGI za pośrednictwem mechanizmu systemowego wejścia standardowego. Niezależnie od wybranej metody przekazywania parametrów wywołania, program CGI otrzymuje pojedynczy łańcuch znakowy zawierający listę wszystkich parametrów wraz z ich wartościami. Zadaniem programisty jest wyodrębnienie z takiego łańcucha poszczególnych nazw i wartości parametrów. 12
13 Architektura serwletów Java Przeglądarka serwer HTTP HTTP serwer aplikacji Java EE serwlet Java logika biznesowa klient HTTP Logika prezentacji I (13) Serwlety Java to technologia implementacyjna wchodząca w skład obszernej dystrybucji Java Platform, Enterprise Edition (Java EE, dawniej J2EE). Serwlet Java jest programem Java umiejscowionym po stronie serwera HTTP, służącym do automatycznego generowania dokumentów (np. HTML) stanowiących odpowiedzi na żądania HTTP. Serwlety Java wymagają dedykowanego środowiska uruchomieniowego nazywanego serwerem aplikacji Java EE, który odpowiada m.in. za zarządzanie pamięcią operacyjną, kontrolę dostępu, komunikację z bazami danych, itp. Przykładami serwerów Java EE są: BEA Weblogic ( Borland Visibroker ( Caucho Resin ( JBOSS ( IBM WebSphere ( Jakarta Tomcat (jakarta.apache.org), Oracle Application Server ( Orion ( Sun Java Web Server ( W3 Jigsaw ( itd. Serwlety Java mogą odwoływać się do kodu logiki biznesowej zaimplementowanego w formie obiektów Java Beans, Enterprise Java Beans, itp. 13
14 Struktura serwletu Java Klasa dziedzicząca z HttpServlet Implementacja co najmniej jednej z metod: doget() dopost() init() destroy() Logika prezentacji I (14) Implementacja serwletu Java polega na utworzeniu klasy dziedziczącej z klasy bibliotecznej javax.servlet.http.httpservlet i zaimplementowaniu w niej co najmniej jednej z następujących metod: public void doget(httpservletrequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException public void dopost(httpservletrequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException oraz opcjonalnie: public void init(servletconfig config) throws ServletException public void destroy() Metoda doget() jest wywoływana w odpowiedzi na żądanie HTTP typu GET. Metoda dopost() jest wywoływana w odpowiedzi na żądanie HTTP typu POST. Metoda init() jest wywoływana w chwili ładowania serwletu do pamięci operacyjnej serwera aplikacji. Metoda destroy() jest wywoływana w chwili usuwania serwletu z pamięci operacyjnej serwera aplikacji. Szczegółowy cykl życia serwletu Java zostanie przedstawiony w dalszej części wykładu. 14
15 Przykładowy serwlet Java import javax.servlet.http.*; import java.io.*; public class MyServlet1 extends HttpServlet { public void doget(httpservletrequest request, }} 1 HttpServletResponse response) throws IOException { String imie = request.getparameter("imie"); response.setcontenttype("text/html"); PrintWriter out = response.getwriter(); out.println("<html><body>"); out.println("<h2>witaj "+imie+"</h2>"); out.println("</body></html>"); Logika prezentacji I (15) Na slajdzie zamieszczono kod źródłowy przykładowego serwletu Java. Jego klasa nazywa się MyServlet1 i zawiera tylko jedną metodę: doget(). Metoda ta będzie wywoływana w odpowiedzi na każde otrzymane żądanie HTTP. Oto najważniejsze składniki kodu źródłowego: 1. Metoda doget() przyjmuje dwa obiektowe argumenty: request i response. Obiekt request zawiera metadane żądania, natomiast obiekt response służy do przekazywania odpowiedzi. W pewnym uproszczeniu, obiekty te stanowią jednokierunkowe kanały komunikacyjne pomiędzy serwerem aplikacji a serwletem Java. Metoda doget() propaguje wyjątki typu IOException, które mogą być generowane przez wywołanie response.getwriter(). 2. Serwlet pobiera wartość parametru wejściowego o nazwie "imie". Parametr ten jest przekazywany przez użytkownika końcowego i zawiera jego imię. Do odczytu wartości parametrów wejściowych służy metoda getparameter() obiektu request. 3. Serwlet przekazuje serwerowi aplikacji informację o formacie generowanego dokumentu wynikowego. Na tej podstawie serwer aplikacji wygeneruje nagłówek odpowiedzi HTTP zawierający pole "Content-type". 4. Serwlet powołuje nowy obiekt klasy PrintWriter, stanowiący wyjściowy strumień alfanumeryczny, poprzez który zostanie przekazana treść ciała odpowiedzi HTTP. 5. Serwlet wysyła treść ciała odpowiedzi HTTP w formie dokumentu HTTP. W treść dokumentu wpleciono wartość odebranego parametru wywołania. Zapis do strumienia wyjściowego odbywa się za pomocą metody println() obiektu out. W celu uruchomienia serwletu Java, użytkownik końcowy formułuje żądanie zawierające adres URL klasy serwletu. Adres ten zwykle zawiera nazwę klasy oraz zdefiniowaną przez administratora wirtualną ścieżkę dostępową. Parametry wejściowe mogą być przekazywane za pomocą dowolnej z metod protokołu HTTP (GET lub POST). 15
16 Cykl życia serwletu Java Przeglądarka 1 serwer aplikacji Java EE 4 doget() destroy() n klient HTTP init() 3 2 MyServlet1 doget() init() destroy() Logika prezentacji I (16) Cykl życia serwletu Java przebiega według następujących kroków: 1. Klient HTTP przekazuje żądanie HTTP do serwera HTTP. Żądanie jest kierowane do serwera aplikacji Java EE. 2. Serwer aplikacji analizuje adres URL żądania HTTP, pobiera z dysku klasę wskazanego serwletu i tworzy jej obiekt (tzw. obiekt serwletu). 3. Serwer aplikacji wywołuje metodę init() obiektu serwletu. 4. Serwer aplikacji wywołuje metodę doget() obiektu serwletu. Dokument będący wynikiem działania metody doget() jest przekazywany klientowi HTTP. Obsługa żądania została zakończona. Po zakończeniu obsługi żądania HTTP obiekt serwletu pozostaje w pamięci operacyjnej. W związku z tym, podczas obsługi kolejnych żądań nie jest konieczne pobieranie klasy serwletu z dysku ani tworzenie jej nowego obiektu. Kolejne żądania nie powodują też wykonania metody init(), a jedynie doget(). Obiekt serwletu zwykle pozostaje w pamięci operacyjnej aż do zatrzymania serwera aplikacji. W chwili usuwania obiektu serwletu z pamięci operacyjnej wykonywana jest jego metoda destroy(). Metody init() i destroy() służą zwykle do realizacji zadań inicjacyjnych i końcowych, np. nawiązanie/rozłączenie połączenia z bazą danych, odczyt plików konfiguracyjnych, otwarcie/zamknięcie pliku dziennika. 16
17 Interfejs HttpServletRequest Cookie[] getcookies() String getheader(n) String getmethod() String getremoteuser() HttpSession getsession() String getparameter(n) String getremoteaddr() żądanie HTTP request Logika prezentacji I (17) Metoda doget() serwletu otrzymuje dwa obiektowe argumenty: request i response. Obiekt request reprezentuje żądanie HTTP, a obiekt response - odpowiedź HTTP. W pierwszej kolejności omówimy strukturę obiektu request. Obiekt request implementuje metody zgodnie z interfejsem HttpServletRequest. Najważniejsze z nich zostały przedstawione na slajdzie. Ich znaczenie jest następujące: Cookie[] getcookies() - udostępnia tablicę zmiennych Cookies przekazanych przez klienta HTTP, String getheader(n) - udostępnia wartość wskazanego pola nagłówka żądania HTTP, String getmethod() - wskazuje komendę HTTP użytą w żądaniu, np. GET, POST, String getremoteuser() - zwraca nazwę, pod jaką użytkownik końcowy został uwierzytelniony, HttpSession getsession() - odczytuje lub tworzy obiekt aktualnej sesji (sesjami serwletów zajmiemy się w dalszej części wykładu), String getparameter(n) - odczytuje wartość wskazanego parametru żądania HTTP, String getremoteaddr() - zawiera adres IP komputera, z którego pochodzi żądanie HTTP. Opis pozostałych metod interfejsu HttpServletRequest znajduje się w dokumentacji Java EE SDK. 17
18 HttpServletRequest a zmienne CGI SERVER_NAME REQUEST_METHOD QUERY_STRING REMOTE_HOST REMOTE_ADDR REMOTE_USER String getservername() String getmethod() String getquerystring() String getremotehost() String getremoteaddr() String getremoteuser() Logika prezentacji I (18) Część interfejsu HttpServletRequest zachowuje kompatybilność z semantyką zmiennych CGI, dzięki czemu funkcjonalność serwletów Java może być nadzbiorem funkcjonalności programów CGI. Na slajdzie przedstawiono wybrane zmienne CGI i odpowiadające im metody interfejsu HttpServletRequest. 18
19 HttpServletRequest - przykład response.setcontenttype("text/html"); PrintWriter out = response.getwriter(); out.println("<html><body>"); out.println("server_name="+request.getservername()+"<br>"); out.println("request_method="+request.getmethod()+"<br>"); out.println("query_string="+request.getquerystring()+"<br>"); out.println("remote_host="+request.getremotehost()+"<br>"); out.println("remote_addr="+request.getremoteaddr()); out.println("</body></html>"); Logika prezentacji I (19) Na slajdzie przestawiono fragment kodu przykładowego serwletu Java wyświetlającego metadane żądania HTTP w sposób analogiczny do programu CGI przedstawionego we wcześniejszej części wykładu. 19
20 Odczyt parametrów żądania HTTP request.getparameter() request.getparameternames() request.getparametervalues() float x = Float.parseFloat(request.getParameter("x")); float y = Float.parseFloat(request.getParameter("y")); float result = x * y; response.setcontenttype("text/html"); PrintWriter out = response.getwriter(); out.println("<html><body>"); out.println(x + " x " + y + " = " + result); out.println("</body></html>"); Logika prezentacji I (20) Programista serwletów Java może w nieskomplikowany sposób sięgać do parametrów żądania HTTP, które spowodowało uruchomienie serwletu. Do tego celu służą m.in. następujące metody interfejsu HttpServletRequest: String getparameter(n) - zwraca łańcuch znakowy zawierający wartość parametru o podanej nazwie, Enumeration getparameternames() - zwraca zbiór nazw otrzymanych parametrów, Enumeration getparametervalues() - zwraca zbiór wartości otrzymanych parametrów. Powyższe metody udostępniają wartości parametrów przekazanych zarówno za pomocą metody GET, jak i POST. Na slajdzie przedstawiono fragment przykładowego serwletu Java, który pobiera dwa parametry, konwertuje ich znakowe wartości do typu zmiennoprzecinkowego, a następnie wyświetla ich iloraz. Należy podkreślić, że wartości parametrów żądania HTTP są zawsze łańcuchami znakowymi. Ponadto, nazwy parametrów są wrażliwe na wielkość znaków. 20
21 Serwlety Java - metoda dopost() Metoda doget() odpowiada na żądania typu GET Metoda dopost() odpowiada na żądania typu POST Jednakowy dostęp do parametrów żądania Identyczne lub różne implementacja public class MyServlet extends HttpServlet { public void doget(httpservletrequest request, HttpServletResponse response) throws IOException {...} public void dopost(httpservletrequest request, HttpServletResponse response) throws IOException {...}} Logika prezentacji I (21) W zależności od typu żądania HTTP, obiekt serwletu Java wykonuje jedną z dwóch metod: doget(), jeżeli otrzymano żądane HTTP typu GET, lub dopost(), jeżeli otrzymano żądanie HTTP typu POST. Obie metody mają identyczne sygnatury. Programista może zaimplementować jedną z nich, obie w jednakowy sposób lub obie w różny sposób. Niezależnie jednak od rodzaju implementacji, dostęp do parametrów żądania odbywa się w taki sam sposób - np. za pomocą metody request.getparameter(). 21
22 Interfejs HttpServletResponse void addcookie(c) void addheader(n,v) void senderror(v) void sendredirect(url) void setheader(n,v) PrintWriter getwriter() ServletOutputStream getoutputstream() void flushbuffer() response odpowiedź HTTP Logika prezentacji I (22) Drugim argumentem metody doget() lub dopost() jest obiekt response, reprezentujący odpowiedź HTTP. Obiekt reponse implementuje metody zgodne z interfejsem HttpServletResponse. Najważniejsze z nich zostały przedstawione na slajdzie. Ich znaczenie jest następujące: void addcookie(c) - umieszcza w nagłówku odpowiedzi HTTP zmienną Cookie, void addheader(n,v) - dołącza pole nagłówka do odpowiedzi HTTP; jeżeli takie pole zostało już dołączone wcześniej, to staje się wielowartościowym, void senderror(v) - określa kod zwrotny odpowiedzi HTTP, void sendredirect(url) - wysyła kod zwrotny 302 (Moved Temporarily), powodujący przekierowanie klienta HTTP pod nowy adres URL, void setheader(n,v) - nadaje wartość wskazanemu polu nagłówka odpowiedzi HTTP, nadpisując ew. wartość dotychczasową, PrintWriter getwriter() - zwraca obiekt wyjściowego strumienia alfanumerycznego, poprzez który zostanie przekazana treść ciała odpowiedzi HTTP; może służyć np. do wysłania dokumentu HTML ServletOutputStream getoutputstream() - zwraca obiekt wyjściowego strumienia binarnego, poprzez który zostanie przekazana treść ciała odpowiedzi HTTP; może służyć np. do wysłania obrazu GIF void flushbuffer() - wymusza wysłanie buforowanej odpowiedzi HTTP do klienta HTTP; jeśli ta metoda nie zostanie wywołana, wtedy odpowiedź zostanie wysłana po zakończeniu metody doget() lub dopost(). Opis pozostałych metod interfejsu HttpServletResponse znajduje się w dokumentacji Java EE SDK. 22
23 Metoda senderror() - kody zwrotne SC_BAD_REQUEST SC_UNAUTHORIZED SC_FORBIDDEN SC_NOT_FOUND SC_GONE SC_SERVICE_UNAVAILABLE SC_NOT_MODIFIED (400) Niewłaściwy format żądania (401) Wymagana autoryzacja klienta (403) Odmowa dostępu (404) Dokument nie znaleziony (410) Dokument zmienił adres, a nowa lokalizacja nie jest znana (503) System jest chwilowo przeciążony lub niedostępny (304) Dokument nie uległ modyfikacji od poprzedniego dostępu Logika prezentacji I (23) Metoda senderror() obiektu response służy do określenia kodu zwrotnego umieszczanego w odpowiedzi HTTP. Argumentem tej metody może być liczba całkowita lub nazwa stałej zadeklarowanej przez interfejs HttpServletResponse. Na slajdzie przedstawiono nazwy przykładowych stałych reprezentujących najczęściej wykorzystywane kody zwrotne. Opis pozostałych stałych interfejsu HttpServletResponse znajduje się w dokumentacji Java EE SDK. 23
24 Metoda senderror() - przykład if (!request.getremoteaddr().equals(" ")) response.senderror(httpservletresponse.sc_forbidden); else out.println("<h1>welcome!</h1>"); Logika prezentacji I (24) Na slajdzie przedstawiono fragment kodu źródłowego serwletu Java, który wykorzystuje metodę senderror() w celu poinformowania klienta HTTP o braku autoryzacji. Jeżeli adres IP klienta HTTP jest równy " ", to wysyłany jest dokument HTML zawierający napis "Welcome". W przeciwnym przypadku do odpowiedź HTTP zawiera kod zwrotny 403 (Forbidden), oznaczający odmowę dostępu do dokumentu. 24
25 Obsługa zmiennych Cookies Zmienne Cookies reprezentowane w postaci obiektów klasy Cookie Wysyłanie zmiennych Cookies: response.addcookie() Odczyt zmiennych Cookies: request.getcookies() Logika prezentacji I (25) Technologia serwletów Java umożliwia programiście wygodne operowanie zmiennymi Cookies (patrz wykład pt. "Protokół HTTP"). Każda zmienna Cookie może być reprezentowana przez obiekt bibliotecznej klasy Cookie (javax.servlet.http.cookie). Do wysyłania zmiennych Cookies do klienta HTTP służy metoda addcookies() obiektu response, natomiast do odczytu zmiennych Cookies odebranych od klienta HTTP służy metoda getcookies() obiektu request. Obie te metody w istocie operują na nagłówkach żądań i odpowiedzi HTTP. 25
26 Klasa Cookie Cookie(n,s) String getdomain() void setdomain(s) String getmaxage() void setmaxage(v) String getname() void setname(s) String getpath() void setpath(s) String getvalue() void setvalue(s) Tworzy zmienną o nazwie n i wartości s Odczytuje/ustawia adres domenowy, dla którego przeznaczona jest zmienna Odczytuje/ustawia czas życia zmiennej, liczony w sekundach (-1 -> ulotne) Odczytuje/ustawia nazwę zmiennej Odczytuje/ustawia prefiks ścieżki URL na serwerze, dla której przeznaczona jest zmienna Odczytuje/ustawia wartość zmiennej Logika prezentacji I (26) Klasa Cookie służy do reprezentowania zmiennych Cookies za pomocą obiektów Java. Każdy obiekt implementuje metody przedstawione na slajdzie. Za pomocą tych metod programista może odczytać lub określić: nazwę, wartość, czas życia oraz zasięg zmiennej. Podczas wysyłania zmiennej Cookie do klienta HTTP następuje serializacja obiektu Java do postaci łańcucha znakowego umieszczanego w nagłówku odpowiedzi HTTP, w polu Set-Cookie. Odczyt zmiennej Cookie polega na zbudowaniu obiektu Java na podstawie pola Cookie nagłówka żądania HTTP. 26
27 Wysyłanie zmiennych Cookies Cookie mycookie1 = new Cookie("Imie","Maciej"); Cookie mycookie2 = new Cookie("Miasto","Poznań"); mycookie1.setmaxage(24*60*60); response.addcookie(mycookie1); response.addcookie(mycookie2); HTTP/ OK Set-Cookie: Imie=Maciej; Expires=Mon, 03-Jul :48:36 GMT Set-Cookie: Miasto=Poznań... nagłówek odpowiedzi HTTP Logika prezentacji I (27) Na slajdzie przedstawiono fragment przykładowego kodu źródłowego serwletu Java, który wysyła do klienta HTTP dwie nowe zmienne Cookies: zmienną "Imie" o wartości "Maciej" i zmienną "Miasto" o wartości "Poznań". Ponadto, dla zmiennej "Imie" określono czas życia wynoszący 24 godziny (24x60x60 sekund). Czas życia zmiennej "Miasto" jest domyślny, co oznacza, że jest ona zmienną ulotną, traconą po zakończeniu pracy klienta HTTP. Znaczenie wierszy kodu źródłowego jest następujące: 1. Tworzony jest obiekt o nazwie mycookie1, reprezentujący zmienną Cookie o nazwie "Imie". Jednocześnie określana jest wartość zmiennej. 2. Tworzony jest obiekt o nazwie mycookie2, reprezentujący zmienną Cookie o nazwie "Miasto". Jednocześnie określana jest wartość zmiennej. 3. Dla obiektu mycookie1, reprezentującego zmienną "Imie", wywoływana jest metoda setmaxage(), służąca do określenia czasu życia zmiennej. 4. Do nagłówka odpowiedzi HTTP dodawana jest zmienna "Imie", reprezentowana przez obiekt mycookie1. 5. Do nagłówka odpowiedzi HTTP dodawana jest zmienna "Miasto", reprezentowana przez obiekt mycookie1. W dolnej części slajdu przedstawiono fragment nagłówka odpowiedzi HTTP wygenerowanego przez omawiany serwlet Java. W nagłówku występują pola zawierające definicje zmiennych Cookies. Zmienne te zostaną zapamiętane przez klienta HTTP i będą dołączane do przyszłych żądań HTTP. 27
![Odczytywanie zmiennych Cookies out.println("<h1>odebrane Cookies</h1>"); 1 2 Cookie[] allcookies = request.getcookies(); for (int i=0; i<allcookies.length; i++) out.println(allcookies[i].](/docs-images/56/39654249/images/28-0.png "getname()+\": \"+ 3 allcookies[i].getvalue()+\"<br>\"); GET /MyServlets/MyServlet2 HTTP/1.0 Cookie: Imie=Maciej; Miasto=Poznań.")
28 Odczytywanie zmiennych Cookies out.println("<h1>odebrane Cookies</h1>"); 1 2 Cookie[] allcookies = request.getcookies(); for (int i=0; i<allcookies.length; i++) out.println(allcookies[i].getname()+": "+ 3 allcookies[i].getvalue()+"<br>"); GET /MyServlets/MyServlet2 HTTP/1.0 Cookie: Imie=Maciej; Miasto=Poznań... nagłówek żądania HTTP Logika prezentacji I (28) Na slajdzie przedstawiono fragment przykładowego kodu źródłowego serwletu Java, który wyświetla nazwy i wartości wszystkich zmiennych Cookies otrzymanych od klienta HTTP w nagłówku żądania HTTP. W dolnej części slajdu zamieszczono fragment przykładowego nagłówka żądania HTTP, zawierającego definicję dwóch zmiennych Cookies: zmiennej "Imie" o wartości "Maciej" i zmiennej "Miasto" o wartości "Poznań". Odczyt wszystkich zmiennych Cookies otrzymanych od klienta HTTP jest możliwy za pomocą metody getcookies() obiektu request. Metoda ta zwraca tablicę obiektów klasy Cookie. Niestety, obiekt request nie oferuje możliwości odczytu pojedynczej zmiennej Cookie o podanej nazwie. Zmienną taką należy wyszukać programowo w tablicy zwróconej przez metodę getcookies(). Znaczenie wierszy przedstawionego kodu źródłowego jest następujące: 1. Wywołanie metody getcookies() obiektu request w celu pobrania tablicy obiektów klasy Cookie, reprezentujących wszystkie zmienne przekazane przez klienta HTTP w nagłówku żądania HTTP. 2. Pętla programowa krocząca po wszystkich elementach otrzymanej tablicy obiektów. W każdej iteracji pętli wybierany jest pojedynczy obiekt z tablicy, reprezentujący pojedynczą zmienną przekazaną przez klienta HTTP. 3. Dla bieżącego obiektu pobierana jest nazwa i wartość reprezentowanej przez niego zmiennej Cookie. Nazwa i wartość zmiennej są umieszczane w wynikowym dokumencie HTML. 28
29 Sesje HTTPSession Problem: protokół HTTP jest bezstanowy Emulacja sesji Każda sesja otrzymuje identyfikator Stan sesji przechowywany przez serwer aplikacji Stan sesji usuwany po wygaśnięciu czasu ważności Logika prezentacji I (29) Protokół HTTP został zaprojektowany jako bezstanowy, co oznacza, że serwer HTTP nie potrafi rozpoznać czy określone żądania HTTP pochodzą od tego samego użytkownika końcowego, czy od użytkowników niezależnych. Ponieważ wiele zastosowań serwletów Java wymaga korelowania żądań HTTP, dlatego zaproponowano mechanizm emulacji sesji nazwany HTTPSession. Idea mechanizmu HTTPSession opiera się na założeniu, że serwer aplikacji generuje dla każdego klienta HTTP niepowtarzalny identyfikator, nazywany identyfikatorem sesji. Identyfikator ten jest zwykle zapisywany w zmiennej Cookie, dzięki czemu powraca do serwera aplikacji przy każdym kolejnym żądaniu HTTP zgłaszanym przez tego samego klienta HTTP. Po stronie serwera aplikacji znajduje się tzw. tablica sesji, w której z każdą wartością identyfikatora sesji związany jest zbiór programowych obiektów Java reprezentujących stan sesji. Serwlety Java mają możliwość odczytu i zapisu obiektów w tym zbiorze za pośrednictwem tzw. obiektu sesji, będącego obiektem interfejsu javax.servlet.http.httpsession. Powiązanie wywołanego serwletu Java ze zbiorem obiektów sesji konkretnego klienta HTTP jest automatycznie realizowane przez serwer aplikacji. Stan sesji klienta HTTP jest przechowywany przez serwer aplikacji aż do momentu jego jawnego usunięcia przez serwlet Java, bądź po przekroczeniu czasu nieaktywności zdefiniowanego przez administratora serwera aplikacji. 29
30 Architektura HTTPSession ID=324 żądanie HTTP serwlet Java klient HTTP ID=567 klient HTTP serwer aplikacji HTTPSession tablica sesjii ID CZAS_DOSTĘPU STAN :45 x: y: :20 x:... Logika prezentacji I (30) Na slajdzie przedstawiono architekturę mechanizmu HTTPSession. Każdy klient HTTP posiada niepowtarzalny identyfikator sesji. Identyfikatory te są zwykle przydzielane podczas pierwszego kontaktu klienta HTTP z serwerem aplikacji. Górny klient posiada identyfikator o wartości "324", a dolny - "567". Serwer aplikacji przechowuje tablicę sesji, w której każdy wiersz odpowiada jednej wartości identyfikatora sesji, czyli jednemu klientowi HTTP. Gdy klient HTTP wysyła żądanie HTTP do serwera aplikacji, do nagłówka żądania dołącza swój identyfikator sesji. Na tej podstawie serwer aplikacji udostępnia serwletowi Java specjalny obiekt, nazywany obiektem HTTPSession, zawierający zbiór obiektów reprezentujących stan danej sesji. Obiekty stanu należące do sesji innych klientów HTTP są dla serwletu niedostępne ze względów bezpieczeństwa. Serwlet Java może obiekty stanu odczytywać, modyfikować, tworzyć i usuwać. Z każdym obiektem związana jest alfanumeryczna etykieta, np. "x", "y". 30
31 Interfejs HTTPSession Object getattribute(n) void setattribute(n,o) long getcreationtime() String getid() long getlastaccessedtime() void invalidate() Zapamiętuje na czas sesji obiekt pod podaną nazwą / odczytuje obiekt o podanej etykiecie Odczytuje czas rozpoczęcia sesji, liczony w ms od Odczytuje jednoznaczny identyfikator sesji Odczytuje czas ostatniej operacji wykonanej w ramach sesji ( ) Zamyka sesję i usuwa wszystkie jej obiekty Logika prezentacji I (31) Serwer aplikacji udostępnia serwletowi Java tzw. obiekt HTTPSession, który jest obiektem Java implementującym metody interfejsu javax.servlet.http.httpsession. Na slajdzie przedstawiono najważniejsze metody interfejsu HTTPSession. 31
32 Wykorzystywanie HTTPSession Pracownik p = new Pracownik(); p.imie = "Maciej"; p.miasto = "Poznań"; HttpSession mysess = request.getsession(true); mysess.setattribute("prac1", p); 4 5 HttpSession mysess = request.getsession(false); Pracownik e = (Pracownik) mysess.getattribute("prac1"); out.println(e.imie + " " + e.miasto); Logika prezentacji I (32) Slajd przedstawia fragmenty przykładowego kodu źródłowego serwletów Java wykorzystujących mechanizm HTTPSession. Górny fragment kodu źródłowego umieszcza nowy obiekt stanu sesji. Dolny fragment kodu źródłowego odczytuje zapisany wcześniej obiekt stanu. Znaczenie przedstawionych wierszy kodu źródłowego jest następujące: 1. Serwlet Java tworzy przykładowy obiekt, który ma reprezentować część stanu sesji. Jest to obiekt klasy Pracownik, posiadający dwa atrybuty, "imie" i "miasto". 2. Serwlet Java pobiera od serwera aplikacji obiekt HTTPSession. Obiekt ten został nazwany mysess. Do pobrania obiektu HTTPSession służy metoda getsession() obiektu request. Parametrem metody getsession() jest wartość logiczna wskazująca, czy klientowi HTTP powinien zostać nadany identyfikator sesji w sytuacji, gdyby było to jego pierwsze żądanie. 3. Do obiektu HTTPSession zapisywany jest nowoutworzony obiekt o etykiecie "prac1". Obiekt ten zostanie przez serwer aplikacji zapisany w tablicy sesji, w wierszu opisanym identyfikatorem sesji bieżącego klienta HTTP. 4. Serwlet Java pobiera od serwera aplikacji obiekt HTTPSession. 5. Z obiektu HTTPSession odczytywany jest obiekt o etykiecie "prac1" i jest on umieszczany w zmiennej e. W tym celu serwer aplikacji wybiera z tablicy sesji wiersz opisany identyfikatorem sesji bieżącego klienta. Następnie wartości atrybutów tego obiektu są umieszczane w wynikowym dokumencie HTML. 32
33 HTTPSession czy Cookies? Oba mechanizmy pozwalają przechowywać stan sesji Cookies wymaga przesyłania obiektów stanu w nagłówkach HTTP HTTPSession obsługuje dowolne typy obiektów stanu Bezpieczeństwo Logika prezentacji I (33) Przedstawiliśmy dotąd dwie alternatywne metody umożliwiające programistom przechowywanie stanu sesji klienta HTTP: metodę opartą na zmiennych Cookies i metodę opartą na sesjach HTTPSession. Dokonajmy teraz ich funkcjonalnego porównania: 1. Mechanizm zmiennych Cookies wymaga przesyłania wszystkich obiektów stanu w nagłówkach HTTP, natomiast mechanizm HTTPSession przesyła wyłącznie identyfikator sesji. Ma to określone implikacje związane z bezpieczeństwem systemów. 2. Mechanizm zmiennych Cookies obsługuje tylko jeden typ obiektów stanu - łańcuchy znaków alfanumerycznych. Z kolei HTTPSession umożliwia wykorzystywanie praktycznie dowolnych typów obiektowych. 3. Mechanizm HTTPSession może funkcjonować nawet wówczas, gdy klient HTTP nie obsługuje Cookies. Wtedy serwer aplikacji przekazuje identyfikatory sesji np. metodą URL Rewriting. 33
34 Podsumowanie Dwa podejścia do konstrukcji logiki prezentacji Przykładowe technologie serwletów Zagadnienia implementacji serwletów Java Serwlety Java wymagają specjalizowanego serwera aplikacji Logika prezentacji I (34) Istnieją dwa główne podejścia do konstrukcji logiki prezentacji: technologie serwletów i technologie szablonów. Najważniejszymi przykładami technologii serwletów są: programy CGI i serwlety Java. Implementacja programu CGI polega na utworzeniu programu wykonywalnego w systemie operacyjnym. Implementacja serwletu Java polega na utworzeniu klasy Java zawierającej standardowe metody. Serwlety Java mogą korzystać z bogatych bibliotek umożliwiających manipulację nagłówkami HTTP, przetwarzanie zmiennych Cookies, obsługę stanu sesji, itp. Serwlety Java wymagają obecności specjalizowanego serwera aplikacji, nazywanego serwerem Java EE. 34
35 Materiały dodatkowe "The Common Gateway Interface", "FastCGI Home", "Java EE At a Glance", "Java EE 5 SDK", Logika prezentacji I (35) "The Common Gateway Interface", "FastCGI Home", "Java EE At a Glance", "Java EE 5 SDK", 35
CGI i serwlety. Plan wykładu. Wykład prowadzi Mikołaj Morzy. Przykład: serwlety vs. szablony. Implementacja logiki prezentacji
Wykład prowadzi Mikołaj Morzy CGI i serwlety Plan wykładu Metody konstrukcji logiki prezentacji Programy CGI Serwlety Java implementacja korzystanie z nagłówków obsługa zmiennych Cookies obsługa sesji
CGI, serwlety Java i szablony JSP. Przykład: serwlety vs. szablony. Implementacja logiki prezentacji
Aplikacje WWW 1 Plan wykładu 2 CGI, serwlety Java i szablony JSP dr inŝ. Mikołaj Morzy Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej Mikolaj.Morzy@put.poznan.pl Metody konstrukcji logiki prezentacji Programy
1 Wprowadzenie do J2EE
Wprowadzenie do J2EE 1 Plan prezentacji 2 Wprowadzenie do Java 2 Enterprise Edition Aplikacje J2EE Serwer aplikacji J2EE Główne cele V Szkoły PLOUG - nowe podejścia do konstrukcji aplikacji J2EE Java 2
mgr inż. Michał Paluch
Komunikacja w Internecie Użytkownik klika w odpowiednie łącze. Przeglądarka formatuje żądanie i wysyła Serwer odnajduje zasób, formatuje odpowiedź i przesyła do przeglądarki. Protokół HTTP Zadania klienta
Serwery aplikacji. mgr Radosław Matusik. Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego www.math.uni.lodz.pl/ radmat radmat@math.uni.lodz.
Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego www.math.uni.lodz.pl/ radmat radmat@math.uni.lodz.pl Serwer aplikacji Serwer aplikacji to: Serwer wchodzący w skład sieci komputerowej, przeznaczony
Wykład dla studentów Informatyki Stosowanej UJ 2012/2013
e-biznes Wykład dla studentów Informatyki Stosowanej UJ 2012/2013 Michał Cieśla pok. 440a, email: michal.ciesla@uj.edu.pl konsultacje: środy 10-12 http://users.uj.edu.pl/~ciesla/ 1 Literatura B. Burke,
Aplikacje internetowe i rozproszone - laboratorium
Aplikacje internetowe i rozproszone - laboratorium Enterprise JavaBeans (EJB) Celem tego zestawu ćwiczeń jest zapoznanie z technologią EJB w wersji 3.0, a w szczególności: implementacja komponentów sesyjnych,
Piotr Laskowski Krzysztof Stefański. Java Servlets
Piotr Laskowski Krzysztof Stefański Java Servlets Java Servlets Technologia dynamicznego generowania treści dla aplikacji WWW Wyspecyfikowana przez Sun, obecnie przez Java Community Process Pierwsza formalna
Serwery aplikacji. mgr Radosław Matusik. Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego www.math.uni.lodz.pl/ radmat radmat@math.uni.lodz.
Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Łódzkiego www.math.uni.lodz.pl/ radmat radmat@math.uni.lodz.pl Serwer aplikacji Serwer aplikacji to: Serwer wchodzący w skład sieci komputerowej, przeznaczony
prepared by: Programowanie WWW Servlety
Programowanie WWW Servlety Przypomnienie problemu Aplikacja do liczenia kredytów Klasa Kredyt Formatka do wprowadzania danych (czysty HTML) Skrypt liczący ratę (JSP wykorzystujące klasę Kredyt) Klasa Kredyt
Elementy JEE. 1. Wprowadzenie. 2. Prerekwizyty. 3. Pierwszy servlet. obsługa parametrów żądań 4. JavaServer Pages.
Elementy JEE 1. Wprowadzenie. 2. Prerekwizyty. 3. Pierwszy servlet. obsługa parametrów żądań 4. JavaServer Pages. 1 Java Enterprice Edition Java Enterprice Edition (JEE) jest rozszerzeniem Java Standard
Wybrane działy Informatyki Stosowanej
Wybrane działy Informatyki Stosowanej JSP - Java Server Pages dr hab. inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki 2019 Aplikacje i skrypty WWW klasyfikacja
Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Web Services (część 1).
Zaawansowane aplikacje internetowe - laboratorium Web Services (część 1). Celem ćwiczenia jest przygotowanie prostej aplikacji internetowej wykorzystującej technologię usług sieciowych (ang. Web Services).
Aplikacje WWW - laboratorium
Aplikacje WWW - laboratorium Serwlety Celem ćwiczenia jest przygotowanie kilku prostych serwletów ilustrujących możliwości tej technologii. Poszczególne ćwiczenia prezentują sposób przygotowania środowiska,
Wprowadzenie do J2EE. Maciej Zakrzewicz. Maciej.Zakrzewicz@cs.put.poznan.pl http://www.cs.put.poznan.pl/mzakrzewicz/
1 Wprowadzenie do J2EE Maciej Zakrzewicz Maciej.Zakrzewicz@cs.put.poznan.pl http://www.cs.put.poznan.pl/mzakrzewicz/ Plan rozdziału 2 Wprowadzenie do Java 2 Enterprise Edition Aplikacje J2EE Serwer aplikacji
Programowanie obiektowe. Literatura: Autor: dr inŝ. Zofia Kruczkiewicz
Programowanie obiektowe Literatura: Autor: dr inŝ. Zofia Kruczkiewicz Java P. L. Lemay, Naughton R. Cadenhead Java Podręcznik 2 dla kaŝdego Języka Programowania Java Linki Krzysztof Boone oprogramowania
pawel.rajba@gmail.com, http://kursy24.eu/
pawel.rajba@gmail.com, http://kursy24.eu/ Servlets Charakterystyka Główne metody Obiekty request i response JSP Dyrektywy Elementy skryptowe Elementy akcji Generowanie treści Obiekty niejawne Obiekty request
Systemy internetowe. Wykład 5 Architektura WWW. West Pomeranian University of Technology, Szczecin; Faculty of Computer Science
Systemy internetowe Wykład 5 Architektura WWW Architektura WWW Serwer to program, który: Obsługuje repozytorium dokumentów Udostępnia dokumenty klientom Komunikacja: protokół HTTP Warstwa klienta HTTP
Architektury Usług Internetowych. Laboratorium 1. Servlety
Architektury Usług Internetowych Laboratorium 1. Servlety Wstęp Celem laboratorium jest zapoznanie się z modelem klient-serwer (żądanie-odpowiedź) na przykładzie serwletów. Kontener webowy Kontener webowy
Architektury Usług Internetowych. Laboratorium 1 Servlety
Architektury Usług Internetowych Laboratorium 1 Servlety Wstęp Celem laboratorium jest zapoznanie się z modelem klient-serwer (żądanieodpowiedź) na przykładzie serwletów. Kontener webowy Kontener webowy
Java wybrane technologie spotkanie nr 3. Serwlety
Java wybrane technologie spotkanie nr 3 Serwlety 1 Klient-Serwer Odpowiedzialność serwera przyjmowanie żądań od klienta przygotowywanie odpowiedzi statyczna dynamiczna Rodzaje odpowiedzi statyczna dynamiczna
Język JAVA podstawy. wykład 2, część 1. Jacek Rumiński. Politechnika Gdańska, Inżynieria Biomedyczna
Język JAVA podstawy wykład 2, część 1 1 Język JAVA podstawy Plan wykładu: 1. Rodzaje programów w Javie 2. Tworzenie aplikacji 3. Tworzenie apletów 4. Obsługa archiwów 5. Wyjątki 6. Klasa w klasie! 2 Język
Kontrola sesji w PHP HTTP jest protokołem bezstanowym (ang. stateless) nie utrzymuje stanu między dwoma transakcjami. Kontrola sesji służy do
Sesje i ciasteczka Kontrola sesji w PHP HTTP jest protokołem bezstanowym (ang. stateless) nie utrzymuje stanu między dwoma transakcjami. Kontrola sesji służy do śledzenia użytkownika podczas jednej sesji
Wykład 8: klasy cz. 4
Programowanie obiektowe Wykład 8: klasy cz. 4 Dynamiczne tworzenie obiektów klas Składniki statyczne klas Konstruktor i destruktory c.d. 1 dr Artur Bartoszewski - Programowanie obiektowe, sem. 1I- WYKŁAD
Programowanie obiektowe zastosowanie języka Java SE
Programowanie obiektowe zastosowanie języka Java SE Wstęp do programowania obiektowego w Javie Autor: dr inŝ. 1 Java? Java język programowania obiektowo zorientowany wysokiego poziomu platforma Javy z
Tworzenie witryn internetowych PHP/Java. (mgr inż. Marek Downar)
Tworzenie witryn internetowych PHP/Java (mgr inż. Marek Downar) Rodzaje zawartości Zawartość statyczna Treść statyczna (np. nagłówek, stopka) Layout, pliki multimedialne, obrazki, elementy typograficzne,
Serwery aplikacji. dr Radosław Matusik. radmat
www.math.uni.lodz.pl/ radmat Ciasteczka trwałe i sesyjne Ciasteczka trwałe - pozostają na komputerze użytkownika po zamknięciu strony, z której zostały pobrane / przeglądarki. Ciasteczka sesyjne - są związane
In»ynieria systemów informacyjnych - Adam Krechowicz
In»ynieria systemów informacyjnych - Adam Krechowicz 1 Serwlety Klasa j zyka Java pozwalaj ca na obsªugiwanie» da«od klientów. 1.1 Serwlet HTTP Klasa pozwala na dynamiczne tworzenie stron internetowych
2) W wyświetlonym oknie należy zaznaczyć chęć utworzenia nowej aplikacji (wygląd okna może się różnić od powyższego); kliknąć OK
Zaawansowane aplikacje internetowe EJB 2 Celem tego laboratorium jest pokazanie, w jaki sposób aplikacje stworzone w różnych technologiach mogą korzystać z funkcjonalności udostępnianej przez komponenty
Informatyka I. Klasy i obiekty. Podstawy programowania obiektowego. dr inż. Andrzej Czerepicki. Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2018
Informatyka I Klasy i obiekty. Podstawy programowania obiektowego dr inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2018 Plan wykładu Pojęcie klasy Deklaracja klasy Pola i metody klasy
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH. KL IV TI 6 godziny tygodniowo (6x15 tygodni =90 godzin ),
PLAN WYNIKOWY PROGRAMOWANIE APLIKACJI INTERNETOWYCH KL IV TI 6 godziny tygodniowo (6x15 tygodni =90 godzin ), Program 351203 Opracowanie: Grzegorz Majda Tematyka zajęć 2. Przygotowanie środowiska pracy
Dokumentacja wstępna TIN. Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV
Piotr Jarosik, Kamil Jaworski, Dominik Olędzki, Anna Stępień Dokumentacja wstępna TIN Rozproszone repozytorium oparte o WebDAV 1. Wstęp Celem projektu jest zaimplementowanie rozproszonego repozytorium
Programowanie w Sieci Internet Blok 2 - PHP. Kraków, 09 listopada 2012 mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki
Programowanie w Sieci Internet Blok 2 - PHP Kraków, 09 listopada 2012 mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki Co dziś będziemy robić Podstawy podstaw, czyli małe wprowadzenie do PHP, Podstawy
Protokół HTTP. 1. Protokół HTTP, usługi www, model request-response (żądanie-odpowiedź), przekazywanie argumentów, AJAX.
Protokół HTTP 1. Protokół HTTP, usługi www, model request-response (żądanie-odpowiedź), przekazywanie argumentów, AJAX. 1 Usługi WWW WWW (World Wide Web) jest najpopularniejszym sposobem udostępniania
Programowanie współbieżne i rozproszone
Programowanie współbieżne i rozproszone WYKŁAD 11 dr inż. CORBA CORBA (Common Object Request Broker Architecture) standard programowania rozproszonego zaproponowany przez OMG (Object Management Group)
Serwlety i JSP na platformie Java EE. Damian Makarow
Serwlety i JSP na platformie Java EE Damian Makarow Przebieg prezentacji Serwlety JSP Serwlety a aplikacje Java EE Sesje Ciasteczka Cykl życia Znaczniki Scope JSTL Serwlety+JSP Serwlety i JSP na platformie
Wzorce prezentacji internetowych
Wzorce prezentacji internetowych 1. Model kontrolera widoku (Model View Controller). 2. Kontroler strony (Page Controller). 3. Kontroler fasady (Front Controller). 4. Szablon widoku (Template View). 5.
Zmienne i stałe w PHP
Zmienne i stałe w PHP Zmienne Zmienne to konstrukcje programistyczne, które pozwalają na przechowywanie danych. Każda zmienna posiada swoją nazwę oraz typ. Nazwa to jednoznaczny identyfikator, dzięki któremu
Serwlety. Co to jest serwlet? Przykładowy kod serwletu. Po co są serwlety?
Serwlety Co to jest serwlet? kawałek kodu w Javie po stronie serwera HTTP rozszerza moŝliwośći serwera CGI, w Javie, wzbogacone o biblioteki ułatwiające Ŝycie programiście (np. utrzymywanie sesji, wpólne
Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl
Narzędzia i aplikacje Java EE Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Niniejsze opracowanie wprowadza w technologię usług sieciowych i implementację usługi na platformie Java EE (JAX-WS) z
INTERNETOWE BAZY DANYCH materiały pomocnicze - wykład VII
Wrocław 2006 INTERNETOWE BAZY DANYCH materiały pomocnicze - wykład VII Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl INTERNETOWE BAZY DANYCH PLAN NA DZIŚ : Cookies Sesje Inne możliwości
Programowanie komponentowe. Przykład 1 Bezpieczeństwo wg The Java EE 5 Tutorial Autor: Zofia Kruczkiewicz
Programowanie komponentowe Przykład 1 Bezpieczeństwo wg The Java EE 5 Tutorial Autor: Zofia Kruczkiewicz Struktura wykładu 1. Utworzenie użytkowników i ról na serwerze aplikacji Sun Java System Application
Aplikacje RMI https://docs.oracle.com/javase/tutorial/rmi/overview.html
Aplikacje RMI https://docs.oracle.com/javase/tutorial/rmi/overview.html Dr inż. Zofia Kruczkiewicz wykład 4 Programowanie aplikacji internetowych, wykład 4 1 1. Zadania aplikacji rozproszonych obiektów
Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone
Typy przetwarzania Przetwarzanie zcentralizowane Systemy typu mainfame Przetwarzanie rozproszone Architektura klient serwer Architektura jednowarstwowa Architektura dwuwarstwowa Architektura trójwarstwowa
Nowe mechanizmy w wersji 3 Java Card. Mateusz LESZEK (138775)
Nowe mechanizmy w wersji 3 Java Card Mateusz LESZEK (138775) Plan prezentacji 1. Java Card 3 2. Nowe mechanizmy w Java Card 3.X 3. Edycje Java Card 3.X Classic vs Connected Karty inteligentne wprowadzone
Laboratorium 7 Blog: dodawanie i edycja wpisów
Laboratorium 7 Blog: dodawanie i edycja wpisów Dodawanie nowych wpisów Tworzenie formularza Za obsługę formularzy odpowiada klasa Zend_Form. Dla każdego formularza w projekcie tworzymy klasę dziedziczącą
Należy ściągnąć oprogramowanie Apache na platformę
Programowanie Internetowe Język PHP - wprowadzenie 1. Instalacja Oracle+Apache+PHP Instalacja Apache, PHP, Oracle Programy i ich lokalizacja Oracle Database 10g Express Edition10.2 http://www.oracle.com/technology/products/database/
Technologie internetowe
Protokół HTTP Paweł Rajba pawel@ii.uni.wroc.pl http://www.kursy24.eu/ Spis treści Protokół HTTP Adresy zasobów Jak korzystać z telnet? Metody protokołu HTTP Kody odpowiedzi Pola nagłówka HTTP - 2 - Adresy
Obiektowy PHP. Czym jest obiekt? Definicja klasy. Składowe klasy pola i metody
Obiektowy PHP Czym jest obiekt? W programowaniu obiektem można nazwać każdy abstrakcyjny byt, który programista utworzy w pamięci komputera. Jeszcze bardziej upraszczając to zagadnienie, można powiedzieć,
Platformy Programistyczne Zagadnienia sieciowe i wątki
Platformy Programistyczne Zagadnienia sieciowe i wątki Agata Migalska 27/28 maja 2014 Komunikacja sieciowa 1 Komunikacja sieciowa 2 Wiele wątków 3 Serializacja Architektura typu klient-serwer Architektura
OpenLaszlo. OpenLaszlo
OpenLaszlo Spis Treści 1 OpenLaszlo Co to jest? Historia Idea Architektura Jako Flash lub DHTML Jako servlet lub SOLO Jak to działa? Język LZX Struktura programu Skrypty Obiekty i klasy Atrybuty i metody
Przykłady tworzenia aplikacji komponentowych w technologii JavaServer Faces 2.1 na podstawie
Przykłady tworzenia aplikacji komponentowych w technologii JavaServer Faces 2.1 na podstawie http://docs.oracle.com/javaee/6/tutorial/doc/ Przykłady na podstawie zadań lab. z przedmiotu Technologie internetowe
Testowanie aplikacji Java Servlets
Borland Developer Days 2004 2-3 czerwca 2004 Testowanie aplikacji Java Servlets Bartosz Walter mailto: Bartek.Walter@man.poznan.pl Agenda Aplikacje Java Servlets TM Jak testować aplikacje internetowe?
Podstawy programowania skrót z wykładów:
Podstawy programowania skrót z wykładów: // komentarz jednowierszowy. /* */ komentarz wielowierszowy. # include dyrektywa preprocesora, załączająca biblioteki (pliki nagłówkowe). using namespace
76.Struktura oprogramowania rozproszonego.
76.Struktura oprogramowania rozproszonego. NajwaŜniejsze aspekty obiektowego programowania rozproszonego to: Współdziałanie (interoperability) modułów programowych na róŝnych maszynach. Wielokrotne wykorzystanie
Wybrane działy Informatyki Stosowanej
Wybrane działy Informatyki Stosowanej Java Enterprise Edition WebServices Serwer aplikacji GlassFish Dr hab. inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki Aplikacje
Pakiety i interfejsy. Tomasz Borzyszkowski
Pakiety i interfejsy Tomasz Borzyszkowski Pakiety podstawy W dotychczasowych przykładach nazwy klas musiały pochodzić z jednej przestrzeni nazw, tj. być niepowtarzalne tak, by nie doprowadzić do kolizji
Aplikacje WWW Wprowadzenie
Aplikacje WWW Wprowadzenie Beata Pańczyk na podstawie http://www.e-informatyka.edu.pl/ http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=aplikacje_www Plan wykładu Składniki architektury WWW: klient HTTP, serwer
Języki i metody programowania Java. Wykład 2 (część 2)
Języki i metody programowania Java INF302W Wykład 2 (część 2) Autor Dr inż. Zofia Kruczkiewicz 1 Struktura wykładu 1. Identyfikacja danych reprezentowanych przez klasy podczas opracowania koncepcji prostego
Komunikacja między serwletami
Poznań Java Users Group Komunikacja między serwletami Bartosz Walter Instytut Informatyki Politechniki Poznańskiej Sceny z życia serwletów Obsługa żądań Żądanie Kontener GET / index.html HTTP/1.0 Serwlet
Programowanie w Sieci Internet JSP ciąg dalszy. Kraków, 9 stycznia 2015 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki
Programowanie w Sieci Internet JSP ciąg dalszy Kraków, 9 stycznia 2015 r. mgr Piotr Rytko Wydział Matematyki i Informatyki Co dziś będziemy robić JSP tags, Używanie tagów, Custom tags, JSP objests, Obiekty
JavaServer Pages. Konrad Kurdej Karol Strzelecki
JavaServer Pages Konrad Kurdej Karol Strzelecki Podejścia do projektowania web aplikacji za pomocą Javy Serwlety Java Serwlety Java to technologia wchodząca w skład Java EE (dawniej J2EE). Serwlet Java
Multimedia JAVA. Historia
Multimedia JAVA mgr inż. Piotr Odya piotrod@sound.eti.pg.gda.pl Historia 1990 rozpoczęcie prac nad nowym systemem operacyjnym w firmie SUN, do jego tworzenia postanowiono wykorzystać nowy język programowania
Wprowadzenie do JSP. Marcin Apostoluk, Tadeusz Pawlus, Wojciech Walczak. Technologie Biznesu Elektronicznego, 7 marzec 2006
Marcin Apostoluk Tadeusz Pawlus Wojciech Walczak Technologie Biznesu Elektronicznego, 7 marzec 2006 Plan prezentacji 1 2 3 4 5 6 7 Kto się tym zajmuje? Opis serwletu Przykład Serwlety inne niż HTTP Aplikacje
Aplikacja webowa w Javie szybkie programowanie biznesowych aplikacji Spring Boot + Vaadin
Aplikacja webowa w Javie szybkie programowanie biznesowych aplikacji Spring Boot + Vaadin Czym jest Spring Boot? Spring Boot jest szkieletem aplikacji, opiera się o Spring Framework czyli Framework szeroko
Enterprise JavaBeans (EJB)
Enterprise JavaBeans (EJB) Celem tego zestawu ćwiczeń jest zapoznanie z sesyjnymi komponentami Enterprise JavaBeans. Zilustrowane będą różnice między komponentami stanowymi i bezstanowymi. Pokazane będzie
Programowanie Komponentowe WebAPI
Programowanie Komponentowe WebAPI dr inż. Ireneusz Szcześniak jesień 2016 roku WebAPI - interfejs webowy WebAPI to interfejs aplikacji (usługi, komponentu, serwisu) dostępnej najczęściej przez Internet,
Programowanie obiektowe
Programowanie obiektowe Laboratorium 1. Wstęp do programowania w języku Java. Narzędzia 1. Aby móc tworzyć programy w języku Java, potrzebny jest zestaw narzędzi Java Development Kit, który można ściągnąć
TIN Techniki Internetowe Lato 2005
TIN Techniki Internetowe Lato 2005 Grzegorz Blinowski Instytut Informatyki Politechniki Warszawskiej Plan wykładów 2 Intersieć, ISO/OSI, protokoły sieciowe, IP 3 Protokoły transportowe: UDP, TCP 4 Model
Bazy Danych i Usługi Sieciowe
Bazy Danych i Usługi Sieciowe Język PHP Paweł Witkowski Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Jesień 2011 P. Witkowski (Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki) BDiUS w. VIII Jesień 2011 1 /
Co to jest NODE.JS? Nowoczesne środowisko programistyczne
Node.js Co to jest NODE.JS? Nowoczesne środowisko programistyczne Środowisko programistyczne w sensie zestawu gotowych klas i metod których można używać do przygotowania własnych skalowalnych i wydajnych
1. Pierwszy program. Kompilator ignoruje komentarze; zadaniem komentarza jest bowiem wyjaśnienie programu człowiekowi.
1. Pierwszy program // mój pierwszy program w C++ #include using namespace std; cout
Obiekt klasy jest definiowany poprzez jej składniki. Składnikami są różne zmienne oraz funkcje. Składniki opisują rzeczywisty stan obiektu.
Zrozumienie funkcji danych statycznych jest podstawą programowania obiektowego. W niniejszym artykule opiszę zasadę tworzenia klas statycznych w C#. Oprócz tego dowiesz się czym są statyczne pola i metody
Smarty PHP. Leksykon kieszonkowy
IDZ DO PRZYK ADOWY ROZDZIA SPIS TREœCI KATALOG KSI EK KATALOG ONLINE ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG Smarty PHP. Leksykon kieszonkowy Autor: Daniel Bargie³ ISBN: 83-246-0676-9 Format: B6, stron: 112 TWÓJ KOSZYK
Konstruktory. Streszczenie Celem wykładu jest zaprezentowanie konstruktorów w Javie, syntaktyki oraz zalet ich stosowania. Czas wykładu 45 minut.
Konstruktory Streszczenie Celem wykładu jest zaprezentowanie konstruktorów w Javie, syntaktyki oraz zalet ich stosowania. Czas wykładu 45 minut. Rozpatrzmy przykład przedstawiający klasę Prostokat: class
TOPIT Załącznik nr 3 Programowanie aplikacji internetowych
Szkolenie przeznaczone jest dla osób chcących poszerzyć swoje umiejętności o tworzenie rozwiązań internetowych w PHP. Zajęcia zostały przygotowane w taki sposób, aby po ich ukończeniu można było rozpocząć
Wywoływanie metod zdalnych
Wywoływanie metod zdalnych model systemu Wywoływanie metod zdalnych aplikacja kliencka interfejs obiekt serwer Podejście obiektowe do budowy systemów rozproszonych proxy szkielet sieć Istota podejścia
Podstawy programowania. Wykład: 9. Łańcuchy znaków. dr Artur Bartoszewski -Podstawy programowania, sem 1 - WYKŁAD
Podstawy programowania Wykład: 9 Łańcuchy znaków 1 dr Artur Bartoszewski -Podstawy programowania, sem 1 - WYKŁAD Rodzaje plików Dane przechowywane w pliku mogą mieć reprezentację binarną (taką samą, jak
Plan. Stan sesji (1/2) Stan sesji (2/2) Stan sesji Tworzenie przycisku Integracja prostego formularza z raportem Tworzenie formularza z raportem
5 Integracja stron aplikacji, tworzenie zintegrowanych formularzy i raportów Plan Stan sesji Tworzenie przycisku Integracja prostego formularza z raportem Tworzenie formularza z raportem 2 Stan sesji (1/2)
1 90 min. Aplikacje WWW Harmonogram spotkań, semestr zimowy (studia stacjonarne)
1 90 min. Aplikacje WWW Harmonogram ń, semestr zimowy -2017 (studia stacjonarne) 6 października Wprowadzenie do aplikacji WWW Rys historyczny Składniki architektury WWW o klient HTTP o serwer HTTP o protokół
Programowanie w Internecie. Java
Programowanie w Internecie Java Autor: dr inż. Zofia Kruczkiewicz Literatura: L. Lemay, R. Cadenhead P. Naughton Krzysztof Barteczko Boone Barry Java 2 dla każdego Podręcznik Języka Programowania Java
Programowanie obiektowe
Programowanie obiektowe Literatura: Autor: dr inŝ. Zofia Kruczkiewicz Java P. L. Krzysztof Lemay, Naughton Barteczko R. Cadenhead JAVA, Java Podręcznik 2 wykłady dla kaŝdego Języka i ćwiczenia Programowania
Wykład 5: Klasy cz. 3
Programowanie obiektowe Wykład 5: cz. 3 1 dr Artur Bartoszewski - Programowanie obiektowe, sem. 1I- WYKŁAD - podstawy Konstruktor i destruktor (część I) 2 Konstruktor i destruktor KONSTRUKTOR Dla przykładu
A Zasady współpracy. Ocena rozwiązań punktów punktów punktów punktów punktów
A Zasady współpracy Ocena rozwiązań 3.0 25 40 punktów 3.5 41 65 punktów 4.0 66 80 punktów 4.5 81 100 punktów 5.0 101 130 punktów Warunki zaliczenia przedmiotu Student uzyska ocenę zaliczającą (3.0) o ile
PHP: bloki kodu, tablice, obiekty i formularze
1 PHP: bloki kodu, tablice, obiekty i formularze SYSTEMY SIECIOWE Michał Simiński 2 Bloki kodu Blok if-else Switch Pętle Funkcje Blok if-else 3 W PHP blok if i blok if-else wyglądają tak samo i funkcjonują
Programowanie współbieżne i rozproszone
Programowanie współbieżne i rozproszone WYKŁAD 6 dr inż. Komunikowanie się procesów Z użyciem pamięci współdzielonej. wykorzystywane przede wszystkim w programowaniu wielowątkowym. Za pomocą przesyłania
Technologie sieciowe Sprawozdanie z labolatorium. Lista 5
Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Technologie sieciowe Sprawozdanie z labolatorium Lista 5 Autor: Piotr Kosytorz IIrokInf. indeks: 166174 Prowadzący: dr inż. Łukasz Krzywiecki
Gatesms.eu Mobilne Rozwiązania dla biznesu
Mobilne Rozwiązania dla biznesu SPECYFIKACJA TECHNICZNA WEB API-USSD GATESMS.EU wersja 0.9 Opracował: Gatesms.eu Spis Historia wersji dokumentu...3 Bezpieczeństwo...3 Wymagania ogólne...3 Mechanizm zabezpieczenia
Java - tablice, konstruktory, dziedziczenie i hermetyzacja
Java - tablice, konstruktory, dziedziczenie i hermetyzacja Programowanie w językach wysokiego poziomu mgr inż. Anna Wawszczak PLAN WYKŁADU zmienne tablicowe konstruktory klas dziedziczenie hermetyzacja
ZPKSoft WDoradca. 1. Wstęp 2. Architektura 3. Instalacja 4. Konfiguracja 5. Jak to działa 6. Licencja
ZPKSoft WDoradca 1. Wstęp 2. Architektura 3. Instalacja 4. Konfiguracja 5. Jak to działa 6. Licencja 1. Wstęp ZPKSoft WDoradca jest technologią dostępu przeglądarkowego do zasobów systemu ZPKSoft Doradca.
Programowanie komponentowe 5
Budowa warstwy klienta w architekturze typu klient-serwer zbudowanych z komponentów typu EE - klient desktopowy i internetowy. Zastosowanie komponentów opartych na technologii EJB 3.2. na podstawie https://docs.oracle.com/javaee/7/jeett.pdf
Java wybrane technologie spotkanie nr 4. Serwlety c.d.
Java wybrane technologie spotkanie nr 4 Serwlety c.d. 1 Wprowadzenie Narzucona struktura katalogów aplikacji (większa przenośności) webapps -app1 -app2 -app3 (root) -*.html, *.gif, *.js, *.css (być może
WPROWADZENIE DO JĘZYKA JAVA
WPROWADZENIE DO JĘZYKA JAVA programowanie obiektowe KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA 1991 - narodziny języka java. Pierwsza nazwa Oak (dąb). KRÓTKA HISTORIA JĘZYKA JAVA 1991 - narodziny
Wykład 5: PHP: praca z bazą danych MySQL
Wykład 5: PHP: praca z bazą danych MySQL Architektura WWW Podstawowa: dwuwarstwowa - klient (przeglądarka) i serwer WWW Rozszerzona: trzywarstwowa - klient (przeglądarka), serwer WWW, serwer bazy danych
Dariusz Brzeziński. Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki
Dariusz Brzeziński Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki Język programowania prosty bezpieczny zorientowany obiektowo wielowątkowy rozproszony przenaszalny interpretowany dynamiczny wydajny Platforma
Specyfikacja techniczna. mprofi Interfejs API
Warszawa 09.04.2015. Specyfikacja techniczna mprofi Interfejs API wersja 1.0.2 1 Specyfikacja techniczna mprofi Interfejs API wersja 1.0.2 WERSJA DATA STATUTS AUTOR 1.0.0 10.03.2015 UTWORZENIE DOKUMENTU
Podstawy i języki programowania
Podstawy i języki programowania Laboratorium 8 - wprowadzenie do obsługi plików tekstowych i wyjątków mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 11 grudnia 2017 1 / 34 mgr inż. Krzysztof
Klasy abstrakcyjne i interfejsy
Klasy abstrakcyjne i interfejsy Streszczenie Celem wykładu jest omówienie klas abstrakcyjnych i interfejsów w Javie. Czas wykładu 45 minut. Rozwiązanie w miarę standardowego zadania matematycznego (i nie
Płatności CashBill - SOAP
Dokumentacja techniczna 1.0 Płatności CashBill - SOAP Dokumentacja wdrożenia systemu Płatności CashBill w oparciu o komunikację według protokołu SOAP CashBill Spółka Akcyjna ul. Rejtana 20, 41-300 Dąbrowa