Dominika Zaniewska Kancelaria Radcy Prawnego

Transkrypt

1 NEWSLETTER PRAWNY Warszawa, dnia 13 kwietnia 2016 r. ORZECZNICTWO SĄDU NAJWYŻSZEGO 1. Przesłanka przysługiwania świadczenia rehabilitacyjnego Przesłanką przysługiwania świadczenia rehabilitacyjnego jest ustalenie, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, bez konieczności stwierdzenia, że nastąpi to w terminie 12 miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego (art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2014 r., poz. 159 ze zm.) Składka na ubezpieczenie zdrowotne Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega obniżeniu do wysokości zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w tej części, którą oblicza się od przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki (art. 83 ust. 1 w związku z art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych; jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 581 ze zm.) Podstawa prawna nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego Art. 209 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz ze zm.) w związku z art. 172 ust. 1 i art. 174 pkt 1 tej ustawy może stanowić podstawę prawną nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, który zlecił innemu podmiotowi wykorzystanie automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego usług tego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wśród jego abonentów lub użytkowników końcowych na podstawie bazy przekazanych numerów telefonicznych Prawo do zasiłku chorobowego Przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz. U. z 2014 r., poz. 159 ze zm.) zgodnie z którym ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia nie ma zastosowania do ubezpieczonego, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy uzyskał zaświadczenie właściwego lekarza o odzyskaniu zdolności do pracy i w związku z tym zaświadczeniem podjął pracę zarobkową, o czym zawiadomiono organ rentowy. 4 1 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2016 r., III UZP 16/15, źródło: 2 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2016 r., III UZP 18/15, źródło: 3 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III SZP 7/15, źródło: 4 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III UZP 15/15, źródło: 1

2 5. Dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawie z powództwa twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku W sprawie z powództwa twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia przewidziana dla spraw z zakresu prawa pracy (art. 398[2] 1 k.p.c. w związku z art. 294 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz ze zm.) Wydatki związane z oskarżeniem w części uniewinniającej lub umarzającej postępowanie ponoszone przez Skarb Państwa Wydatki związane z oskarżeniem, o których mowa w art. 630 k.p.k. to także wydatki poniesione przez oskarżonego w związku z ustanowieniem w sprawie jednego obrońcy z wyboru. W wypadku częściowego uniewinnienia oskarżonego lub częściowego umorzenia prowadzonego przeciwko niemu postępowania może on zatem domagać się od Skarbu Państwa w tej części zwrotu tych kosztów Wstrzymanie biegu terminu przedawnienia karalności Wstrzymanie biegu terminu przedawnienia karalności (art k.k.) następuje z dniem skierowania do sądu dyscyplinarnego wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędziego albo prokuratora do odpowiedzialności karnej Definicja osoby najbliższej w Kodeksie karnym Zawarty w art k.k. zwrot osoba pozostająca we wspólnym pożyciu określa osobę, która pozostaje z inną osobą w takiej relacji faktycznej, w której pomiędzy nimi istnieją jednocześnie więzi duchowe (emocjonalne), fizyczne oraz gospodarcze (wspólne gospodarstwo domowe). Ustalenie istnienia takiej relacji, tj. pozostawania we wspólnym pożyciu, jest możliwe także wtedy, gdy brak określonego rodzaju więzi jest obiektywnie usprawiedliwiony. Odmienność płci osób pozostających w takiej relacji nie jest warunkiem uznania ich za pozostających we wspólnym pożyciu w rozumieniu art k.k Zażalenia banku na postanowienie prokuratora zawierające żądanie udzielenia przez bank informacji stanowiących tajemnicę bankową Na postanowienie prokuratora, zawierające żądanie udzielenia przez bank - na podstawie art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 128 z późn. zm.) informacji stanowiących tajemnicę bankową w rozumieniu art. 104 ust. 1 tej ustawy, bankowi przysługuje zażalenie, o ile kwestionuje on nałożenie obowiązków wykraczających poza zakres, który prokurator na wskazanej wyżej podstawie prawnej miał prawo na bank nałożyć (art k.p.k). Właściwy do rozpoznania zażalenia jest prokurator bezpośrednio przełożony (art k.p.k.). 9 5 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2016 r., III PZP 8/15, źródło: 6 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2016 r., I KZP 16/15, źródło: 7 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., I KZP 14/15, źródło: 8 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15, źródło: 9 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 marca 2016 r., I KZP 21/15, źródło: 2

3 10. Suma potrzebna do wykonania czynności przez wierzyciela na koszt dłużnika Wierzyciel, który w postępowaniu sądowym otrzymał upoważnienie do wykonania czynności na koszt dłużnika (art k.c.), może - na podstawie art zd. drugie k.p.c. - żądać przyznania mu przez sąd sumy potrzebnej do wykonania tej czynności Skuteczność wyrażonej w sposób dorozumiany zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą Skuteczność wyrażonej w sposób dorozumiany (art. 60 k.c.) zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest uzależniona od zapewnienia mu możliwości zapoznania się z postanowieniami tej umowy, które wyznaczają zakres jego odpowiedzialności przewidzianej w art. 647[1] 5 k.c. Podstawę prawną oceny żądań podwykonawcy kierowanych przeciwko inwestorowi wyznaczają przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne. Jeżeli powód wskazał podstawę prawną roszczenia, sąd przewidując możliwość orzeczenia na innej podstawie powinien uprzedzić o tym strony Dopuszczalność skargi do sądu od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej Dopuszczalna jest skarga do sądu od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej dotycząca zarzutów oddalonych w uzasadnieniu tego orzeczenia a nierozstrzygniętych w sentencji Wpis starosty w dziale II księgi wieczystej Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) może być wpisany w dziale II księgi wieczystej jako organ reprezentujący Skarb Państwa na podstawie art. 11 ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( jedn. tekst : Dz.U. z 2015 r., poz ze zm.) Oddalenie wniosku o wpis do księgi wieczystej Sąd może oddalić wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania Przesłanka powództwa o uchylenie uchwały Sprzeczność uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z umową spółki nie jest samodzielną przesłanką uzasadniającą uwzględnienie powództwa o uchylenie tej uchwały (art k.s.h.) Zarzut zasiedzenia w sprawie o ustanowienie służebności przesyłu W sprawie z wniosku właściciela nieruchomości o ustanowienie służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu sąd może rozpoznać zarzut posiadacza urządzeń przesyłowych, że służebność została nabyta przez zasiedzenie przez jego poprzednika prawnego, niebiorącego udziału w sprawie Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CZP 106/15, źródło: 11 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CZP 108/15, źródło: 12 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CZP 111/15, źródło: 13 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., III CZP 109/15, źródło: 14 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., III CZP 86/15, źródło: 15 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2016 r., III CZP 1/16, źródło: 16 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 101/15, źródło: 3

4 17. Charakter transkrypcji protokołu posiedzenia Transkrypcja protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk nie jest dokumentem urzędowym i nie stanowi podstawy ustaleń dotyczących przebiegu posiedzenia. Jeżeli protokół sporządzony za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk nie pozwala w części obejmującej czynność dowodową na ustalenie jej treści, sąd powtarza w odpowiednim zakresie tę czynność (art. 241 k.p.c.). Podnosząc w apelacji zarzut błędnej oceny dowodu (art k.p.c.), skarżący nie musi wskazywać konkretnego fragmentu zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku utrwalającego przeprowadzenie tego dowodu Notariusz Notariusz jest przedsiębiorcą (art. 43[1] k.c.) Odwołanie darowizny w stosunku do jednego z małżonków Sąd Najwyższy nie odstępuje od zasady prawnej wyrażonej w punkcie trzecim uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 r., III CZP 15/79, o następującej treści: "W razie odwołania darowizny w stosunku do jednego z małżonków rzecz darowana staje się przedmiotem współwłasności obojga małżonków w częściach równych, a darczyńca może żądać przeniesienia na niego udziału należącego do małżonka, w stosunku do którego darowiznę odwołał, gdyby zaś nie było to możliwe zwrotu wartości tego udziału (art. 405 k.c.)." Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane - z wyjątkiem przewidzianym w art i art k.s.h. - spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art lub k.s.h Roszczenie o odsetki za okres po ogłoszeniu upadłości Roszczenie o odsetki za okres po ogłoszeniu upadłości może być dochodzone przeciw upadłemu w drodze powództwa nawet przed zakończeniem postępowania upadłościowego Powództwo działkowca o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej Wniesienie przez działkowca - na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 40 ze zm.) - powództwa o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej nie ma wpływu na wygaśnięcie prawa do działki z upływem terminu wypowiedzenia (art. 35 pkt 1 wskazanej ustawy) Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 102/15, źródło: 18 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 4/16, źródło: 19 Uchwała składu Izba Cywilna Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 r., III CZP 72/15, źródło: 20 Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 r., III CZP 89/15, źródło: 21 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2016 r., III CZP 113/15, źródło: 22 Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2016 r., III CZP 2/16, źródło: 4

5 23. Skuteczność oświadczenia woli jedynego likwidatora sp. z o.o. w likwidacji o rezygnacji z pełnionej funkcji złożone jedynemu wspólnikowi tej spółki Nie jest skuteczne oświadczenie woli jedynego likwidatora spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji o rezygnacji z pełnionej funkcji złożone jedynemu wspólnikowi tej spółki. 23 ORZECZNICTWO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO 1. Podział gminy na okręgi wyborcze; odwołanie od orzeczenia Państwowej Komisji Wyborczej Brak sądowej kontroli określonej uchwały Państwowej Komisji Wyborczej dotyczącej podziału okręgów wyborczych narusza prawo do sądu. Uniemożliwia bowiem ocenianie prawidłowości podziału na okręgi wyborcze w toku postępowania wyborczego przez niezależny sąd - stwierdził Trybunał Konstytucyjny. 16 września 2014 r. i w pełnym składzie 6 kwietnia 2016 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące podziału gminy na okręgi wyborcze oraz odwołania od orzeczenia Państwowej Komisji Wyborczej. W wyroku z 6 kwietnia 2016 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art zdanie drugie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 oraz z art. 165 ust. 2 konstytucji Zasady przywrócenia funkcjonariuszy celnych do służby Kryteria przywrócenia funkcjonariusza celnego do służby mogą być surowsze niż kryteria odpowiedzialności za popełnienie czynu zabronionego przewidziane w prawie karnym. Specyfika pracy w służbach mundurowych jest przesłanką uzasadniającą dopuszczalność wprowadzenia wyższych wymagań personalnych, kwalifikacyjnych i charakterologicznych od kandydatów do służby, a także odmiennego i bardziej rygorystycznego, niż w przypadku pozostałych profesji, określenia zasad zwolnienia ze służby stwierdził Trybunał Konstytucyjny. 7 kwietnia 2016 r. o godz. 8:30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosił wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący pytania prawnego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, w sprawie zasad przywrócenia funkcjonariuszy celnych do służby. W wyroku z 6 kwietnia 2016 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej w zakresie, w jakim nie obejmuje przywrócenia funkcjonariusza celnego na jego wniosek do służby na poprzednich warunkach w razie prawomocnego orzeczenia o umorzeniu wobec niego postępowania karnego na podstawie art pkt 3 ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, jest zgodny z art. 32 ust. 1 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 konstytucji Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2016 r., III CZP 84/15, źródło: 24 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 kwietnia 2016 r., P 5/14, źródło: 25 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 kwietnia 2016 r., P 2/14, źródło: 5

6 3. Zwrot kosztów procesowych; wynagrodzenie pełnomocnika - zwrot podatku VAT Niezaliczenie do niezbędnych kosztów procesu kwoty podatku VAT doliczonej do ustalonego według norm przepisanych wynagrodzenia adwokata z wyboru jest zgodne z konstytucją stwierdził Trybunał Konstytucyjny. 7 kwietnia 2016 r. o godz. 9:15 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosił wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym dotyczący skargi konstytucyjnej M.K. w sprawie zaliczenia kwoty podatku od VAT, doliczonej do ustalonego według norm przepisanych wynagrodzenia adwokata z wyboru, do niezbędnych kosztów procesu podlegających zwrotowi od strony przegrywającej sprawę. W wyroku z 6 kwietnia 2016 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego w związku z 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w zakresie, w jakim do niezbędnych kosztów procesu podlegających zwrotowi od strony przegrywającej sprawę nie zalicza kwoty podatku od towarów i usług doliczonej do ustalonego według norm przepisanych wynagrodzenia adwokata z wyboru, jest zgodny z art. 45 ust. 1 konstytucji. 26 ZMIANY W PRAWIE 1. Nowelizacja Prawa własności przemysłowej 15 kwietnia 2016 r. Dnia 15 kwietnia 2016 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U Nr 49, poz. 508 z późn. zm.). Nowelizacja wprowadza nowy model postępowania w sprawie udzielenia praw ochronnych na znaki towarowe, który standardowo wyglądać będzie następująco: po wpłynięciu do Urzędu Patentowego wniosku o rejestrację znaku towarowego Urząd ten bada warunki wymagane do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy (bezwzględne podstawy odmowy z art. 129 ust. 1 w/w ustawy); w przypadku ich braku, Urząd dokonuje ogłoszenia o zgłoszeniu znaku towarowego Biuletynie Urzędu Patentowego (BUP); jednocześnie Urząd sporządza zawiadomienie o potencjalnie kolizyjnych znakach towarowych i przekazuje je zgłaszającemu; w ciągu 3 miesięcy od ogłoszenia w BUP inne uprawnione podmioty mogą wnieść sprzeciw wobec znaku towarowego; w braku sprzeciwu - prawo ochronne na znak towarowy zostaje udzielone Nowe zasady doręczeń elektronicznych od 1 lipca 2016 r. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 2015 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (Dz.U. poz. 1776) 28 miało obowiązywać od 1 kwietnia br. Tymczasem na mocy Rozporządzenia Ministra 26 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 kwietnia 2016 r., SK 67/13, źródło: 27 Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo własności przemysłowej, Dz.U. z 2015 r. poz. 1615, Legalis. 28 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 2015 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (Dz.U. poz. 1776), Legalis. 6

7 Sprawiedliwości z dnia 31 marca 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 435) 29 termin wejścia w życie nowych zasad dotyczących trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych przesunięto na 1 lipca 2016 r. Przepisy precyzują, że doręczenie pisma za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, zwanego dalej systemem teleinformatycznym, następuje przez umieszczenie tego pisma w systemie teleinformatycznym w sposób umożliwiający użytkownikowi zapoznanie się z jego treścią za pośrednictwem konta. W elektronicznym postępowaniu upominawczym pismo przeznaczone dla użytkownika może być doręczone użytkownikowi uprawnionemu do odbioru pism, który został wskazany przez użytkownika za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. 3. Brak wynagrodzenia za nierzetelną opinię biegłego od 15 kwietnia 2016 r. W razie wydania przez biegłego opinii nierzetelnej będzie można odstąpić od przyznania za nią wynagrodzenia. Taką zmianę przewiduje ustawa z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 437). 30 Zgodnie z nowelizacja, w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1025, z późn. zm.12)) w art. 89 przewidującym wynagrodzenie za pracę biegłego po ust. 4 dodaje się ust 4a i 4b w brzmieniu: 4a. Jeżeli opinia jest fałszywa, wynagrodzenie oraz zwrot jakichkolwiek kosztów poniesionych przez biegłego związanych z jej sporządzeniem lub złożeniem nie przysługują. 4b. Jeżeli opinia jest nierzetelna lub została sporządzona lub złożona ze znacznym nieusprawiedliwionym opóźnieniem, wynagrodzenie ulega odpowiedniemu obniżeniu; można również odstąpić od przyznania wynagrodzenia lub zwrotu jakichkolwiek kosztów poniesionych przez biegłego związanych z jej sporządzeniem lub złożeniem. 29 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 marca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 435), Legalis. 30 ustawa z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 437), Legalis. 7