Prawne sposoby. skutkom chowu przemysłowego. Anna Roggenbuck

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Prawne sposoby. skutkom chowu przemysłowego. Anna Roggenbuck"

Transkrypt

1 Prawne sposoby przeciwdziałania negatywnym skutkom chowu przemysłowego Anna Roggenbuck

2 Zagrożenia dla środowiska ze strony intensywnej hodowli zwierzęcej Większe oddziaływanie intensywnej hodowli na środowisko związane jest z koncentracją zwierząt na stosunkowo małym obszarze Oddziaływanie na powietrze Oddziaływanie na wodę i glebę

3 Oddziaływanie na powietrze Emisja amoniaku Emisja siarkowodoru Emisja związków karbonylowych, aminów, merkaptanu, będących przyczyną odoru Emisja gazów cieplarnianych uszkadzających warstwę ozonową Emisja gazów powodujących kwaśne deszcze (tlenki azotu i tlenki siarki)

4 Oddziaływanie na glebę iwodę Emisja fosforu Emisja azotu Negatywne oddziaływanie na te elementy środowiska związane jest z nieprawidłowym stosowaniem wyprodukowanego na fermie nawozu naturalnego gnojowicy lub obornika. Rolnictwo jest głównym źródłem nadmiaru azotu w Bałtyku (Global International Water Assessment Baltic Sea, Program Organizacji Narodów Zjednoczonych, 2005)

5 Środowiskowe skutki intensywnej hodowli Odory - wśród ś odorów gnojowicy trzody chlewnej zidentyfikowano od 100 do 200 substancji zapachowych. Co najmniej j 30 spośród tych związków ą to związki ą szczególnie cuchnące o progach wykrywalności poniżej 1 mikrograma na metr sześcienny: merkaptany, siarczki organiczne, aminy, kwasy organiczne, aldehydy i ketony. Eutrofizacja wód spowodowana emisją do wód i powietrza Efekt cieplarniany w wyniku uszkadzania warstwy ozonowej Kwaśnie deszcze Zanieczyszczenie mikrobiologiczne wód

6 Eutrofizacja wód Eutrofizacja wód śródlądowych i Bałtyku jest dziś jednym z głównych problemów ekologicznych. Rolnictwo, w tym intensywna hodowla zwierząt w znacznym stopniu przyczynia się do eutrofizacji. Połowa ładunku związków powodujących eutrofizację Bałtyku pochodzi z rolnictwa ( Strategia walki z eutrofizacją mórz, Raport Rządu ą Szwecji, Luty 2005).

7 Odpływ azotu do Bałtyku źródło: HELCOM 2004 Straty ze źródeł punktowych 10% Naturalny charakter zanieczyszczeń 32% Straty ze źródeł rozproszonych (w tym rolnictwo) 58%

8 Odpływ fosforu do Bałtyku źródło: HELCOM 2004 Straty ze źródeł punktowych 20% Straty o podłożu naturalnym 27% Straty ze źródeł rozproszonych (w tym rolnictwo) o) 53%

9 Odpływ azotu i fosforu do Bałtyku wg państw (w tonach) źródło: HELCOM 2004 fosfor azot Polska Szwecja Finlandia Dania Łotwa Rosja Litwa Estonia Niemcy fosfor azot

10 Środowiskowe i społeczne skutki eutrofizacji Zmniejszanie się populacji cennych gatunków ryb Utrata dennej fauny Modyfikacja ekosystemów Zakwity toksycznych alg Zmniejszenia się ilości tlenu Utrata miejsc rekreacji Koszty oczyszczania wody pitnej Infekcje, choroby i alergie Większość jezior w województwie zachodniopomorskim należy uznać za zagrożone zanieczyszczeniem, wykazujące eutrofizację lub tendencję do eutrofizacji. Cechy wód zeutrofizowanych lub wykazujących tendencję do eutrofizacji stwierdzono na 33 rzekach. W punktach pomiarowych zlokalizowanych w rejonie dużych ferm zwierzęcych stwierdzono wysoką zawartość azotu mineralnego w okresie jesieni. Oznacza to, że dawki azotu były zbyt wysokie. (Analiza oddziaływania rolnictwa na środowisko wodne w województwie zachodniopomorskim, WIOŚ Szczecin, 2005)

11 Strategie walki z eutrofizacją (Raport Rządu Szwecji, Luty 2005) Pomimo działań podejmowanych w celu redukcji emisji zanieczyszczeń, nie nastąpiło zmniejszenie eutrofizacji wód Bałtyku. Dodatkowe działania w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń rolniczych są konieczne. Stosowanie dotychczasowych sposobów redukcji zanieczyszczeń + dodatkowe działania. Do tej pory strategia mało skuteczna. Zastosowanie drastycznych metod redukcji zanieczyszczeń. Dotychczasowe metody nie są wystarczające. Zmniejszenie emisji do poziomu znacznie niższego niż ten, który wywołał eutrofizację. Zero strat azotu i fosforu. Promocja zrównoważonego stylu życia i zmniejszenie konsumpcji mięsa.

12 Prawo kontra rzeczywistość Obecnie połowa ł ferm w Polsce objętych obowiązkiem posiadania zaopiniowanych planów nawożenia, nie posiada ich. Oznacza to, że nieprawidłowo stosują nawóz naturalny, zanieczyszczając środowisko. Do marca 2005 jedynie połowa ferm trzody chlewnej złożyła ł ż ł wnioski o wydanie pozwolenia zintegrowanego. Jeszcze mniej ferm pozwolenie to uzyskało. Na podstawie art. 365 ust 1 Prawa a ochrony o środowiska s a Inspektor Ochrony Środowiska powinien wydać decyzję o wstrzymaniu działalności instalacji bez pozwolenia zintegrowanego. Nie zamknięte zbiorniki na gnojowicę smutna powszechność

13 Nieścisłości prawne Posiadanie odpowiedniego areału do zagospodarowania nawozu naturalnego oraz planu nawożenia nie stanowi warunku do wydania pozwolenia zintegrowanego. Tym samym Prawo ochrony środowiska nie implementuje zapisu Dyrektywy w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń, c eń która wskazuje, że w pozwoleniu oleni zintegrowanym należy wziąć pod uwagę emisje do wszystkich elementów środowiska. Pozwolenie zintegrowane w Polsce nie uwzględnia emisji azotu i fosforu produkowanego na fermie do gleby i wody. Zagospodarowanie 70% nawozu z fermy jest działaniem ł i pośrednio ś związanym z działalnością ł ś i prowadzoną w danej instalacji. Definicja instalacji Prawo ochrony środowiska dopuszcza notarialne dzielenie instalacji, j,przez co nie podlega ona obowiązkowi ą uzyskania pozwolenia zintegrowanego i posiadania planu nawożenia. Istnieją przypadki dzielenia instalacji, skala zjawiska nie jest znana i powinna być zbadana. Dyrektywa nie uzależnia instalacji od przynależności notarialnej do jednego właściciela Brak implementacji Konwencji Helsińskiej ratyfikowanej przez Polskę w 1992 roku. Aneks 3 wymienia metody zapobiegania zanieczyszczeniom rolniczym, np. zbiorniki na gnojowice powinny pomieścić 6 miesięczny zapas nawozu

14 Świńskie eldorado Smithfield Foods w Polsce

15 Jedna z dziesiątek świń pływających w lagunie na fermie w Żabinie

16 Kalendarium Smithfield Foods gigant w produkcji mięsa na świecie znany z łamania przepisów ochrony środowiska oraz praw pracowniczych 1999 Korporacja Smithfield przejęła kontrolę nad spółką Animex i jej fermami 2000 Powstanie fasadowej polskiej spółki Prima, w rzeczywistości całkowicie kontrolowanej przez Smithfield Foods. Prezes Smithfield Foods powołuje członka rady nadzorczej Primy 2001 Animex otrzymał preferencyjną pożyczkę od Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, publicznej instytucji, której zasadą jest szczególna dbałość o środowisko 2003 kontrola Inspekcji Ochrony Środowiska na farmach należących ą do koncernu ustalono, że kierownictwo wszystkich skontrolowanych ferm dopuściło się naruszenia przepisów ochrony środowiska, prawa budowlanego, sanitarnych i weterynaryjnych. Żaden obiekt nie miał uregulowanego stanu formalnoprawnego wciąż nie wszystkie fermy koncernu Smithfield posiadają pozwolenia zintegrowane

17 Fermy IPPC w województwie zachodniopomorskim należące do Smithfield Foods Miejscowość Termin do uzyskania Stan prawny pozwolenia zintegrowanego Suliszewice Grudzień 2003 Pozwolenie wydane, zostało złożone odwołanie Gonne Małe Listopad 2003 Brak pozwolenia zintegrowanego Szadzko Styczeń 2004 Posiada pozwolenie zintegrowane Żeńsko Brak pozwolenia zintegrowanego Żabin Ferma nowa, pozwolenie wraz z rozpoczęciem ę użytkowania w 2003 Brak pozwolenia zintegrowanego Byszkowo Marzec 2003 Brak pozwolenia zintegrowanego

18 Padłe zwierzęta zamiast do pojemników trafiają w Żabinie do laguny

19 Otwarty zbiornik na padłe zwierzęta na fermie Primy w Przemysławiu

Prawne i środowiskowe aspekty funkcjonowania wielkoprzemysłowych ferm w Polsce Anna Roggenbuck Bankwatch Polska

Prawne i środowiskowe aspekty funkcjonowania wielkoprzemysłowych ferm w Polsce Anna Roggenbuck Bankwatch Polska Prawne i środowiskowe aspekty funkcjonowania wielkoprzemysłowych ferm w Polsce Anna Roggenbuck Bankwatch Polska Warsztaty Rolnictwo zrównoważone oraz problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą

Bardziej szczegółowo

Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą

Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA MRiRW, 06.12.2013" Problemy środowiskowe ZANIECZYSZCZENIE WÓD przenawożenie i odpływ nawozów biogenów

Bardziej szczegółowo

Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej jako jedna z głównych przyczyn eutrofizacji Bałtyku.

Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej jako jedna z głównych przyczyn eutrofizacji Bałtyku. Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej jako jedna z głównych przyczyn eutrofizacji Bałtyku. MARIA STANISZEWSKA POLSKI KLUB EKOLOGICZNY Definicje Fermy IPPC/IED instalacje działające

Bardziej szczegółowo

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA Rozpraszanie azotu i fosforu z rolnictwa do środowiska w Polsce Falenty, 22.04.

Bardziej szczegółowo

Problemy związane z działalnością wielkoprzemysłowych ferm zwierząt w Polsce i w regionie Morza Bałtyckiego

Problemy związane z działalnością wielkoprzemysłowych ferm zwierząt w Polsce i w regionie Morza Bałtyckiego Problemy związane z działalnością wielkoprzemysłowych ferm zwierząt w Polsce i w regionie Morza Bałtyckiego dr inż. Jakub Skorupski Olsztyn, 19 czerwca 2017 Definicje Fermy IPPC/IED instalacje działające

Bardziej szczegółowo

Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej a eutrofizacja Morza Bałtyckiego

Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej a eutrofizacja Morza Bałtyckiego Odpływ biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej a eutrofizacja Morza Bałtyckiego dr inż. Jakub Skorupski Warszawa, 17 kwietnia 2015 określenie skali wielkotowarowej produkcji zwierzęcej w reg.

Bardziej szczegółowo

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt jako punktowe źródła zanieczyszczeń rolniczych WARSZTY ROLNICTWO ZRÓWNOWAŻONE ORAZ SYTUACJA WIELKOPRZEMYSŁOWEJ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ W POLSCE SZCZECIN, 24 LIPCA 2009 Informacje

Bardziej szczegółowo

Jakub Skorupski. Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego

Jakub Skorupski. Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego Jakub Skorupski Rolnictwo wielkoprzemysłowe a zrównoważona produkcja zwierzęca w kontekście przeciwdziałania eutrofizacji Morza Bałtyckiego Kołobrzeg, 22-23 czerwca 2010 Rolnictwo zrównoważone a rozwój

Bardziej szczegółowo

Ochrona środowiska w działalności wielkoprzemysłowych ferm zwierząt

Ochrona środowiska w działalności wielkoprzemysłowych ferm zwierząt Ochrona środowiska w działalności wielkoprzemysłowych ferm zwierząt dr inż. Jakub Skorupski Lwów, 27 kwietnia 2017 Bałtyk jako szczególnie wrażliwy obszar morski wolna całkowita wymiana wód, największy

Bardziej szczegółowo

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt w Polsce

Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt w Polsce Wielkoprzemysłowe fermy zwierząt w Polsce Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA IAF SEMINAR, Warszawa, MRiRW, 06.12.2013" Definicje Fermy przemysłowe instalacje wymagające uzyskania POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO,

Bardziej szczegółowo

Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą w Polsce

Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą w Polsce Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą w Polsce Definicje Fermy przemysłowe instalacje wymagające uzyskania POZWOLENIA ZINTEGROWANEGO, czyli o obsadzie ponad 40 000 osobników drób, 2

Bardziej szczegółowo

Nadzór nad funkcjonowaniem ferm zwierząt

Nadzór nad funkcjonowaniem ferm zwierząt Nadzór nad funkcjonowaniem ferm zwierząt Kontrola nr P/14/050 Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI www.nik.gov.pl Przemysłowa ferma zwierząt: trzy aspekty Zabezpieczenie epizootyczne

Bardziej szczegółowo

PRZECIWDZIAŁANIE UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ POWIETRZA

PRZECIWDZIAŁANIE UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ POWIETRZA PRZECIWDZIAŁANIE UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ POWIETRZA Jest tak 2 Problem z uciążliwością zapachową w kraju Ilość skarg wpływających do WIOŚ i GIOŚ: 2010 r. - 1134 z zakresu zanieczyszczenia powietrza, w tym

Bardziej szczegółowo

Działalność Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w zakresie kontroli ferm wielkoprzemysłowych i oceny eutrofizacji wód

Działalność Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w zakresie kontroli ferm wielkoprzemysłowych i oceny eutrofizacji wód Rolnictwo wielkoprzemysłowe a Inspekcja Ochrony Środowiska Działalność Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie w zakresie kontroli ferm wielkoprzemysłowych i oceny eutrofizacji wód Anna

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie odpływu biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej w Regionie Morza Bałtyckiego Konferencja Ministerstwo Rolnictwa 6 grudnia

Ograniczanie odpływu biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej w Regionie Morza Bałtyckiego Konferencja Ministerstwo Rolnictwa 6 grudnia Ograniczanie odpływu biogenów z wielkoprzemysłowej produkcji zwierzęcej w Regionie Morza Bałtyckiego Konferencja Ministerstwo Rolnictwa 6 grudnia 2013 r. Dyrektywa Azotanowa (Dyrektywa Rady 91/676/EWG

Bardziej szczegółowo

Dane statystyczne Pogłowie trzody chlewnej w Polsce wynosi ok. 14,3 mln zwierząt (GUS,

Dane statystyczne Pogłowie trzody chlewnej w Polsce wynosi ok. 14,3 mln zwierząt (GUS, Wielkoprzemysłowy chów zwierząt Intensywny chów zwierząt pociąga za sobą szereg poważnych zagrożeń, nie tylko dla bezpośredniego sąsiedztwa ferm, ale i całej zlewni Morza Bałtyckiego. Ów negatywny wpływ

Bardziej szczegółowo

Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku

Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku Gospodarka w zlewni a jakość wód w zbiorniku dr inż. Damian Panasiuk, NILU Polska 1 Eutrofizacja wzbogacenie wody biogenami, w szczególności związkami azotu i fosforu, powodującymi przyspieszony wzrost

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE. Wprowadzenie str. 3. Dane statystyczne str. 5. Problemy związane z wielkotowarową produkcją zwierzęcą str.

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE. Wprowadzenie str. 3. Dane statystyczne str. 5. Problemy związane z wielkotowarową produkcją zwierzęcą str. Szczecin 2007 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE Wprowadzenie str. 3 Dane statystyczne str. 5 Problemy związane z wielkotowarową produkcją zwierzęcą str. 6 A) Problemy środowiskowe str. 6 B) Problemy społeczno-ekonomiczne

Bardziej szczegółowo

Wpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF

Wpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF Wpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF Debata na temat przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2013. 30 listopad 2011, Warszawa. Najbardziej zanieczyszczone

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego

Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego Marta Kalinowska, WWF IV Bałtycki Okrągły Stół, 1.07.2015 r. fot. Darek Bógdał Marta Kalinowska,

Bardziej szczegółowo

Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN

Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN Projekt WAB Wetlands, Algae and Biogas a southern Baltic Sea Eutrophication Counteract Project ( Mokradła(nieużytki), glony i biogaz

Bardziej szczegółowo

Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa

Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa A A 1. Wstęp Prawo ochrony środowiska tworzą akty prawne o różnej randze. Najwyższym z nich jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona w 1997

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA, W TYM ZAGROŻENIA EPIZOOTYCZNE TERENU PÓŁNOCNEGO MAZOWSZA WYWOŁANE ZAGĘSZCZENIEM INSTALACJI DO WIELKOTOWAROWEGO CHOWU DROBIU

ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA, W TYM ZAGROŻENIA EPIZOOTYCZNE TERENU PÓŁNOCNEGO MAZOWSZA WYWOŁANE ZAGĘSZCZENIEM INSTALACJI DO WIELKOTOWAROWEGO CHOWU DROBIU ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA, W TYM ZAGROŻENIA EPIZOOTYCZNE TERENU PÓŁNOCNEGO MAZOWSZA WYWOŁANE ZAGĘSZCZENIEM INSTALACJI DO WIELKOTOWAROWEGO CHOWU DROBIU WARSZAWA, LUTY 2012 r. MWIOŚ - Adam Ludwikowski MWLW

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo

na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie

na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Wpływ ł rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Józef Tyburski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Warszawa, 3-4 listopada 2010 r. Wpływ rolnictwa na środowisko zależy

Bardziej szczegółowo

Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie

Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Wpływ rolnictwa konwencjonalnego na środowisko, w tym na Morze Bałtyckie Józef Tyburski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Warszawa, 3-4 listopada 2010 r. Wpływ rolnictwa na środowisko zależy od

Bardziej szczegółowo

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,

Bardziej szczegółowo

Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych. Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie

Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych. Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie Budowa ferm wielkoprzemysłowych w kontekście ochrony zasobów wodnych Wojciech Frątczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie Zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego AZOT FOSFOR 44%

Bardziej szczegółowo

Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć

Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć Ą Ę Ą Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć ć Ą ć ć ć Ą Ś ć Ś ć ć Ą ć Ś Ś Ą Ś Ą ć ć Ą ź ź ć ć Ą ć ź ć Ą ć Ą ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź ć ć Ś ć ć ć Ę Ą ć Ą ć ć ć ć ć ć Ł ź ź ź Ł Ł ć Ą ć ć ć ć ć Ą ć Ą ć Ą

Bardziej szczegółowo

ś ść ść ś ść ść ś ś ś ś ść ś ś ś ść ść

ś ść ść ś ść ść ś ś ś ś ść ś ś ś ść ść Ą Ł Ł Ł Ę Ł ś ś ś ś ść ść ść ść Ś ść ŚĆ ś ŚĆ ś ś ść ść ś ść ść ś ś ś ś ść ś ś ś ść ść ś ś ś Ż ś Ś ś Ś ść ś ś ś ś ś ś ś ś Ś ś ś ś ś Ł Ś ś ś ś Ś ś ś ź Ś ŚĆ ś ś ś ś ś ś Ś ś Ś ś ś ś ś ś ś ś Ś Ś ść ś ś ś ś

Bardziej szczegółowo

ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź

ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ż Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ź ć Ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć Ł Ś Ś ć Ą Ę ć Ę ć Ż ć

Bardziej szczegółowo

Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej

Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Warszawa, 11 kwietnia 2014 r. Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Ustawa z dnia 18 lipca 2001

Bardziej szczegółowo

Bariery prawne dla rozwoju hodowli trzody chlewnej w Polsce Danuta Leśniak

Bariery prawne dla rozwoju hodowli trzody chlewnej w Polsce Danuta Leśniak Bariery prawne dla rozwoju hodowli trzody chlewnej w Polsce Danuta Leśniak Łódź, 17 luty 2017 r. Ograniczanie prawa do ziemi rolniczej Rodzinne gospodarstwo rolne (1 ha - 300 ha) Nabywcą prywatnej ziemi

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa Azotanowa i plany nawozowe a przenawożenie i eutrofizacja Marek Kryda

Dyrektywa Azotanowa i plany nawozowe a przenawożenie i eutrofizacja Marek Kryda Dyrektywa Azotanowa i plany nawozowe a przenawożenie i eutrofizacja Marek Kryda Dyrektywa Azotanowa to dyrektywa Rady 91/676/EWG w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany

Bardziej szczegółowo

Chów i hodowla zwierząt - przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko

Chów i hodowla zwierząt - przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko Chów i hodowla zwierząt - przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko (2009 - maj 2017 - warmińsko-mazurskie) Agata Moździerz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie Olsztyn, 19

Bardziej szczegółowo

Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty).

Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Inspekcja Ochrony Środowiska Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty). Opracowanie: mgr Tomasz Łaciak Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL

PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL 11.3.2019 B8-0156/28 28 Motyw C a (nowy) Ca. mając na uwadze, że wtórne powstawanie cząstek stałych wynika z serii reakcji chemicznych i fizycznych obejmujących różne gazy prekursorowe, takie jak SO 2

Bardziej szczegółowo

Za wody zagrożone zanieczyszczeniem uznaje się: 1) śródlądowe wody powierzchniowe, a w szczególności wody, które pobiera się lub zamierza się pobierać

Za wody zagrożone zanieczyszczeniem uznaje się: 1) śródlądowe wody powierzchniowe, a w szczególności wody, które pobiera się lub zamierza się pobierać UZASADNIENIE do projektu rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów

Bardziej szczegółowo

PARLAMENT EUROPEJSKI

PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji 2009 17.04.2008 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0661/2006, którą złożył H. van der D. (Holandia), w sprawie fabryki nawozów sztucznych w pobliżu wału przeciwpowodziowego

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.)

Bardziej szczegółowo

Znaczenie opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej w postępowaniach ocen oddziaływania na środowisko

Znaczenie opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej w postępowaniach ocen oddziaływania na środowisko Znaczenie opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej w postępowaniach ocen oddziaływania na środowisko Magdalena Kisiel Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olsztynie Olsztyn, 19.06.2017 r. Ocena

Bardziej szczegółowo

A8-0249/139. Julie Girling Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego COM(2013)0920 C7-0004/ /0443(COD)

A8-0249/139. Julie Girling Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego COM(2013)0920 C7-0004/ /0443(COD) 21.10.2015 A8-0249/139 139 Jens Rohde i inni Artykuł 4 ustęp 1 1. Państwa członkowskie co najmniej ograniczają swoje roczne antropogeniczne emisje dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOx), niemetanowych

Bardziej szczegółowo

Bibliografia. Akty prawne. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Aleksandrów Kujawski. ABRYS Technika Sp. z o.o.

Bibliografia. Akty prawne. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Aleksandrów Kujawski. ABRYS Technika Sp. z o.o. Bibliografia Akty prawne 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. Nr 62, poz. 627; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań,

Bardziej szczegółowo

SMOG: co to takiego? Dlatego

SMOG: co to takiego? Dlatego Kampania społeczna SMOG: co to takiego? Smog to zjawisko atmosferyczne powstałe w wyniku wymieszania się powietrza z dymem i spalinami. Jest toksyczne i nienaturalne. Etymologia pojęcia smog wskazuje na

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,

Bardziej szczegółowo

Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł

Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł ę Ą Ł Ł Ś Ę Ą Ł Ś Ł Ł Ł Ł Ł Ś Ś Ł Ł Ł Ą Ł Ł Ł Ł Ł Ą Ą Ł Ł ś ś ś ś ę ś ę ę ś ść ść ść ę ę ę ść ę ś Ą Ą ś Ż ść Ź Ś Ą ę ść ść ść Ą ś Ż ę Ż Ń Ą Ł ś ę ś ę ś ś ę ś ś ść Ę Ś ś Ś ś Ś ś Ś ź ę ź ę ść ś ę Ę ś Ł ść

Bardziej szczegółowo

ć ć Ł ć Ź ć Ł ź ć Ś ć ć Ż Ł Ż ć ż ć

ć ć Ł ć Ź ć Ł ź ć Ś ć ć Ż Ł Ż ć ż ć Ł Ź Ł Ł ź ź Ż Ż ż Ż ć Ś ż ć ć Ę ć ć Ł ć Ź ć Ł ź ć Ś ć ć Ż Ł Ż ć ż ć Ł ć ć ć ć Ł Ż ć Ł ź ć Ś Ż Ż Ż ż Ż Ż ż Ż Ś Ż Ą Ł Ż ź Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ś Ż Ż ż Ż Ż ż ż Ł Ż Ś Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ś Ż Ę Ł Ź Ó ż Ę Ł ź Ł Ź Ż ż Ł Ż Ż ż

Bardziej szczegółowo

Aspekty środowiskowe w przedsiębiorstwie chemicznym

Aspekty środowiskowe w przedsiębiorstwie chemicznym Aspekty środowiskowe w przedsiębiorstwie chemicznym prof. dr hab. Ewa Siedlecka dr Aleksandra Bielicka-Giełdoń Uniwersytet Gdański, Wydział Chemii, Katedra Technologii Środowiska Studia I stopnia BIZNES

Bardziej szczegółowo

ć Ą Ą Ł Ą

ć Ą Ą Ł Ą ź ź ź ć ć Ą Ą Ł Ą ź ź Ę Ą ź Ą ć Ł Ł Ą Ś Ę ź ź Ą Ą ź ć ć Ł Ę ć ź ć ć Ą Ć ź ź ź ć ć ć ć ć ź ź ć ć ź ć Ś Ę ć ć ć ć Ł ź ź ź ź ć Ę Ż ć ć ć ć Ę Ę ć Ę Ę ć ć Ę ć ć Ł ć Ć ć Ł Ł Ę Ę ć Ę ć ź ć Ń Ł Ł Ł Ś ć ć ć Ę Ś

Bardziej szczegółowo

Ę Ż Ż Ż ś ż Ż

Ę Ż Ż Ż ś ż Ż Ż ż ż ś ś ż ż ż ś ż Ż Ź ś Ź Ź ś ś ż ż ś ś ś ś Ż ś Ż Ę Ż Ż Ż ś ż Ż ś ś ś Ż Ą ż ś ś ź Ż ż ż ś ś ż Ł Ż ź ż ż ś ś Ę ż ż ż ż Ę ś ż ć ś Ę ż ś ż ś Ż ż ś ż ś ść ść Ę ż ż ż ś ż Ą Ż Ś ś Ą Ż ż ż ś Ę ś Ż ś Ń ś ż Ą

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie wybranych narzędzi informatycznych w analizie sensorycznej oddziaływania zapachowego oczyszczalni ścieków

Wykorzystanie wybranych narzędzi informatycznych w analizie sensorycznej oddziaływania zapachowego oczyszczalni ścieków Wykorzystanie wybranych narzędzi informatycznych w analizie sensorycznej oddziaływania zapachowego oczyszczalni ścieków Dominik Rogalski Mirosław Szyłak Szydłowski Odory Analiza sensoryczna Olfaktometria

Bardziej szczegółowo

ć

ć Ł Ę Ę Ą ć Ś ć ć ź ź ć ć ź ź ź ć ć ź Ś ć ć ć ć ć Ś ć Ż ć ŚĆ Ć Ż Ś Ż Ś Ż ć Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś ć Ć ć Ć ć Ć ć Ś Ś Ś ć Ć Ż Ć ć ć Ś Ż Ż Ś Ć Ż ć ć ć ć ć Ś Ś Ś ć Ż Ż ć ć Ś Ś ć Ś Ż ć Ś ć ć ć Ż Ć ć ć Ż Ś Ż Ć

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE

PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE WDRAŻANIA INSTALACJI BIOGAZOWYCH W POLSCE Czym jest biogaz? Roztwór gazowy będący produktem fermentacji beztlenowej, składający się głównie z metanu (~60%) i dwutlenku węgla

Bardziej szczegółowo

ż ć

ż ć Ł Ł ż ć ć ż ć Ą Ł ó ó ć ż ć ć ż ć Ę ć Ę ć ć Ę ć ć ć Ę ż ć ć ć Ś ć Ę Ę ż ż ć ż Ę ć ć Ę ż ż Ę Ł ć ć Ą Ę Ł ć ć ć ż ć Ę Ł Ść Ą Ę Ł ć ć ć ć Ę Ł Ść Ą Ę Ł ć ć ć Ł ć Ę Ę ć ć ć ć Ł Ść ć ć Ę Ę Ł Ś Ą Ś Ś Ł Ą Ą ż

Bardziej szczegółowo

ć ż ż ć Ą ż ż Ł ć Ż ż Ż Ż Ż Ż

ć ż ż ć Ą ż ż Ł ć Ż ż Ż Ż Ż Ż Ł Ę Ł ż Ż ć ż ż ć ż ż ć Ą ż ż Ł ć Ż ż Ż Ż Ż Ż ż ż Ł ż Ż Ł Ż Ż Ż Ż ż ż Ż Ż Ż ć ć ż ć ż ż ŻĄ ć ć ż Ż Ż ż Ż Ż ć Ż ź ć ż Ę Ż Ę Ż ć Ż Ż ć Ż ć ż Ż Ż ż Ż Ą Ż ć ż ć Ś Ą ż Ż Ż Ż ż Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ż ż ż Ż ż ż Ż Ż

Bardziej szczegółowo

ż Ę Ł Ą ż ż ż ź Ł ć Ł ż ć ć Ść ć ź ż ż Ź ć ć ć ć ć ć ć ż ż Ś Ś ż Ś ć ż ć ć Ł Ść ż Ś ż Ś ż ć ż ć ć ć ż ć ż ć ż ż ż ż ć ż ż Ł ć ż ć Ł ż Ź Ę ż ż Ś ć ż ż ć Ź Ś ż Ą ż ć Ś ć ć ż ć ć Ś ż Ź Ł ć ć ć Ć ć ć Ś ć ż

Bardziej szczegółowo

ć Ś Ś Ść

ć Ś Ś Ść ć Ś Ś Ść Ś Ł Ź Ść ć ć ć Ść ć Ść Ś Ść ć ć Ś Ó Ś Ś ć ć Ś Ś Ó Ś Ś ć Ą ć Ś Ś Ł ć Ś Ś Ł ć Ą Ść ć Ś Ó Ź ć ć Ś Ś ć ć ć Ś Ść Ść Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś ć Ą Ś Ą Ś Ś Ź Ź ć ć Ś Ę Ź Ł ź Ę Ę Ś Ś Ś Ę Ą Ź ć Ł Ś Ś Ś Ś ć Ś

Bardziej szczegółowo

Ć ć ć Ś ć

Ć ć ć Ś ć ź Ę Ę Ę ź ć ć ć Ć ć ć Ś ć ź ć ć ć Ć Ś ź Ś Ć ć Ż ź ć Ż Ś Ł ŚĆ ć ć ć Ć ć Ść ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ą ć ć Ś ć Ś ć Ż Ś ć Ó ć Ś ć Ś ć ć ć ć Ś ć ć Ś ć Ć Ż ć Ć ć ć ć ć Ę ć ź ć ć ć ć ć ź ć ć ć Ć ź ć Ż ć ć ć Ś ć Ć

Bardziej szczegółowo

C e l e m c z ę ś c i d y s k u s y j n e j j e s t u ś w i a d o m i e n i e s o b i e, w o p a r c i u o r o z w a ż a n i a P i s m a Ś w.

C e l e m c z ę ś c i d y s k u s y j n e j j e s t u ś w i a d o m i e n i e s o b i e, w o p a r c i u o r o z w a ż a n i a P i s m a Ś w. 1. C e l s p o t k a n i a. C e l e m c z ę ś c i d y s k u s y j n e j j e s t u ś w i a d o m i e n i e s o b i e, w o p a r c i u o r o z w a ż a n i a P i s m a Ś w., ż e : B y d z b a w i o n y m

Bardziej szczegółowo

ć ć ż ć ź ż ż ź ź ŚĆ Ź ź ć Ź ź ź ź ź Ś Ą Ć Ć ć Ź ź

ć ć ż ć ź ż ż ź ź ŚĆ Ź ź ć Ź ź ź ź ź Ś Ą Ć Ć ć Ź ź Ł Ł ć ć Ś Ź Ć Ś ć ć ż ć ź ż ż ź ź ŚĆ Ź ź ć Ź ź ź ź ź Ś Ą Ć Ć ć Ź ź Ś Ć Ć Ś ź Ć ż ż ź ż Ć ć ż Ć Ć ż ż ź Ć Ś Ś ż ż ć ż ż Ć ż Ć Ś Ś Ź Ć Ę ż Ś Ć ć ć ź ź Ś Ć Ś Ć Ł Ś Ź Ś ć ż Ś Ć ć Ś ż ÓŹ Ś Ś Ź Ś Ś Ć ż ż Ś ż

Bardziej szczegółowo

ć ć Ą ć Ęć Ó Ą ź ć ć ć ć ź ź Ą ć Ę ć ź ć ć ć ź ć ź ć ć ć Ś Ź ź

ć ć Ą ć Ęć Ó Ą ź ć ć ć ć ź ź Ą ć Ę ć ź ć ć ć ź ć ź ć ć ć Ś Ź ź ź Ó ć Ę ć Ó ć ć ć ć Ź ć ź ć ć Ź ć ć ć Ą ć Ęć Ó Ą ź ć ć ć ć ź ź Ą ć Ę ć ź ć ć ć ź ć ź ć ć ć Ś Ź ź ć Ą ć Ą ć ź ć ź ć Ę ć ć Ź ź Ę ć ć ć ć Ę Ę ź ć Ó ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ź Ź ć ć ć ź Ę ć ć ć ć Ę Ąć ź Ź ć Ą ć ć

Bardziej szczegółowo

Ą Ź ć ć Ó Ó Ć Ć Ś

Ą Ź ć ć Ó Ó Ć Ć Ś Ł Ł ź Ę Ą Ą Ź ć ć Ó Ó Ć Ć Ś Ł Ą Ą Ó ć ć ć Ś Ś Ó Ś Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ć Ść Ó Ć ć Ź Ó ć Ó Ó Ó Ś Ź Ó ć ć ć Ł Ć Ź Ó Ó Ś ć Ź ć ć Ć ć ć ć Ź Ó ć Ó Ó Ś Ź Ó Ó Ś Ó ć ć ć Ś Ś Ó Ó Ó ć Ź Ł Ó ć Ś Ś Ó Ó ć Ź ć Ź Ł Ó Ó ć Ź

Bardziej szczegółowo

Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć

Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć Ł ź Ą Ł Ę Ż Ę Ą ź ź Ę Ę Ę Ę ć ć Ę Ą Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę Ż Ę Ę Ę Ę ć Ę Ę ć Ę ć ź Ę Ę Ę ź Ę ć ź Ę ć Ę ź ć Ę ć Ę Ł ź Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę Ę ź Ę ć ź Ę ć Ę Ę Ę Ę ź Ę Ę ź ź ź ź ź Ę ź ź ź Ę ć ć Ń ź ź ź ź ź Ą ć ź

Bardziej szczegółowo

Monitoring i ocena środowiska

Monitoring i ocena środowiska Monitoring i ocena środowiska Monika Roszkowska Łódź, dn. 12. 03. 2014r. Plan prezentacji: Źródła zanieczyszczeń Poziomy dopuszczalne Ocena jakości powietrza w Gdańsku, Gdyni i Sopocie Parametry normowane

Bardziej szczegółowo