Warszawa, dnia 28 stycznia 2015 r.

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 28 stycznia 2015 r. Z A R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Ś R O D O W I S K A 1) z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie zadań ochronnych dla Biebrzańskiego Parku Narodowego Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje: 1. Ustanawia się zadania ochronne dla Biebrzańskiego Parku Narodowego, zwanego dalej Parkiem, na lata Zadania ochronne, o których mowa w 1, obejmują: 1) identyfikację i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków, stanowiące załącznik nr 1 do zarządzenia; 2) opis sposobów ochrony czynnej ekosystemów, z podaniem rodzaju, rozmiaru i lokalizacji poszczególnych zadań, stanowiący załącznik nr 2 do zarządzenia; 3) opis sposobów ochrony czynnej gatunków roślin i zwierząt, stanowiący załącznik nr 3 do zarządzenia; 4) wskazanie obszarów objętych ochroną ścisłą, czynną i krajobrazową, stanowiące załącznik nr 4 do zarządzenia; 5) ustalenie miejsc udostępnianych w celach edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i amatorskiego połowu ryb oraz maksymalnej liczby osób mogących jednocześnie przebywać w tych miejscach, stanowiące załącznik nr 5 do zarządzenia. 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej środowisko, na podstawie 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 1267). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 628 i 842 oraz z 2014 r. poz. 805, 850, 926, 1002, 1101 i 1863.

2 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA Załączniki do zarządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 stycznia 2015 r. (poz. 14) Załącznik nr 1 IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ WSKAZANIE SPOSOBÓW ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW I. Zagrożenia wewnętrzne istniejące 1) Lp. Identyfikacja i ocena zagrożeń Wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków 1 1. Odwodnienie siedlisk bagiennych 1. Ograniczanie odpływu wód z systemów spowodowane pracami melioracyjnych na gruntach Skarbu Państwa, hydrotechnicznymi i melioracjami przez wykonanie i utrzymanie w należytym stanie przeprowadzonymi w XIX i XX w. technicznym istniejących urządzeń oraz w ostatnich latach, związanymi hydrotechnicznych, umożliwiających regulację z utrzymywaniem cieków, odpływu, budowę infrastruktury technicznej prowadzące do degradacji torfowisk służącej podnoszeniu poziomu wód, zasypywanie przez mineralizację torfu i rowów. zmniejszenie retencyjności, wzrostu 2. Odtwarzanie naturalnej sieci hydrograficznej. eutrofizacji wód powierzchniowych. 3. Ustalenie z zarządcami wód warunków 2. Rozdział wód w dolinie Biebrzy korzystania z wód regionu Biebrzy (w niezapewniający optymalnego stanu szczególności w zakresie rozdziału wód jeziora uwodnienia siedlisk Rajgrodzkiego, zarówno ilościowego, jak i w (w szczególności niewłaściwy w czasie) w celu optymalizacji stanu uwodnienia czasie i ilości rozdział wód z Jeziora siedlisk. Rajgrodzkiego) 4. Dążenie do sporządzenia ustaleń w zakresie warunków korzystania z wód zlewni rzeki Biebrzy. 5. Ochrona naturalnych procesów w ciekach - sedymentacji, erozji i zarastania roślinnością. 6. Monitorowanie stanu wód powierzchniowych i gruntowych (podziemnych I poziomu wodonośnego). 7. Edukacja społeczna o potrzebie poprawy uwilgotnienia zdegradowanych torfowisk. 8. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie nielegalnego odwadniania siedlisk w granicach Parku. 9. Edukacja w zakresie roli wody w ekosystemach bagiennych, konieczności jej zatrzymywania i metod gospodarowania zgodnych z wymaganiami przyrodniczymi na użytkach zielonych o wysokim poziomie wód. 2

3 2 Obniżenie różnorodności biologicznej ekosystemów nieleśnych (gatunków i siedlisk) w wyniku zarastania drzew, krzewów i trzciny pochodzących z sukcesji naturalnej 3 Rozprzestrzenianie się gatunków obcych roślin i zwierząt inwazyjnych zagrażające rodzimym populacjom gatunków roślin i zwierząt 4 Nadmierna liczebność populacji ekspansywnych rodzimych gatunków roślin i zwierząt zagrażająca cennym przyrodniczo gatunkom lub siedliskom 5 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych na skutek intensyfikacji rolnictwa 10. Uzgadnianie decyzji dotyczących budowy nowych i konserwacji istniejących urządzeń melioracyjnych 1. Systematyczne wykaszanie. 2. Usuwanie krzewów, podrostów drzew oraz systematyczne koszenie zgodnie z potrzebami. 3. Ekstensywny wypas. 4. Zwiększenie uwilgotnienia siedlisk. 5. Utrzymanie dróg i mostów w celu umożliwienia dojazdu do miejsc wykonywania zabiegów ochronnych. 6. Promowanie programów rolnośrodowiskowych sprzyjających właściwemu stanowi ochrony siedlisk i gatunków. 7. Monitorowanie stanu ekosystemów nieleśnych Parku. 8. Edukacja społeczeństwa o potrzebie ochrony ekosystemów nieleśnych 1. Monitorowanie występowania gatunków obcych roślin i zwierząt inwazyjnych na obszarze Parku. 2. Ograniczanie liczebności populacji gatunków obcych roślin i zwierząt inwazyjnych lub ich eliminacja 1. Monitorowanie zagrożeń dla cennych przyrodniczo gatunków i siedlisk ze strony ekspansywnych gatunków rodzimych. 2. Ograniczanie liczebności populacji gatunków ekspansywnych przez: 1) wykaszanie, ścinanie, wyrywanie - w przypadku roślin, 2) ograniczenie liczebności ekspansywnych rodzimych gatunków zwierząt, w szczególności lisów (Vulpes vulpes), zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm.) 1. Lokalizowanie źródeł zanieczyszczeń i ich zgłaszanie Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku. 2. Działania na rzecz zwiększenia punktów monitoringu stanu ekologicznego wód rzeki Biebrzy i jej dopływów w granicach Parku. 3. Utrzymywanie stref buforowych wzdłuż brzegów rzek w postaci pasów roślinności stanowiącej barierę przed zanieczyszczeniami obszarowymi i erozją. 4. Działania na rzecz pozostawiania trzciny w ujściowych odcinkach rowów jako ważnej bariery biogeochemicznej (biofiltru) zatrzymującej i pochłaniającej zanieczyszczenia. 5. Działania na rzecz: 1) zapewnienia rozbudowy systemu oczyszczania ścieków, kanalizacji wsi, oczyszczania ścieków burzowych, budowy płyt obornikowych w miejscowościach położonych w granicach Parku, 3

4 6 Duży udział nieruchomości o małej powierzchni niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku, występujących w mozaice z gruntami Skarbu Państwa powodujący: 1) utrudnienia w realizacji zadań ochronnych na tych nieruchomościach, 2) zagrożenie dla trwałości występowania cennych przyrodniczo gatunków roślin, grzybów i zwierząt nielegalne pozyskiwanie lub niszczenie okazów, uszkadzanie ich siedlisk, płoszenia lub niepokojenia zwierząt 7 Nielegalne: 1) pozyskiwanie okazów roślin, grzybów i zwierząt, 2) niszczenie i uszkadzanie stanowisk roślin i zwierząt, 3) płoszenie lub niepokojenie zwierząt na skutek nielegalnego przebywania i przemieszczania się ludzi, w miejscach występowania cennych przyrodniczo gatunków roślin, grzybów i zwierząt, zagrażające trwałości ich występowania 8 Presja związana z wędkowaniem i turystyką wodną skutkująca w 2) zabezpieczenia studni kopanych przed dopływem zanieczyszczeń, 3) likwidacji nieczynnych studni kopanych. 6. Propagowanie zasad dobrych praktyk rolniczych, rolnictwa ekologicznego i programów rolnośrodowiskowych oraz ograniczania stosowania nawozów i środków ochrony roślin w granicach Parku. 7. Dążenie do osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego wód w rzece Biebrzy i jej dopływach. 8. Wykup gruntów niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku. 9. Zachęcanie rolników gospodarujących w granicach Parku do uczestnictwa w programach rolnośrodowiskowych. 10. Edukacja społeczeństwa w zakresie negatywnych skutków zanieczyszczenia wód, w tym eutrofizacji i zapobiegania im. 11. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony jakości wód powierzchniowych i podziemnych 1. Wykup i przejmowanie nieruchomości niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku. 2. Dzierżawienie nieruchomości niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku. 3. Zamiana nieruchomości z właścicielami 1. Egzekwowanie zakazu wstępu do stref wyłączonych z udostępnienia. 2. Budowa i utrzymanie urządzeń służących kanalizowaniu ruchu turystycznego, w tym oznakowań szlaków turystycznych. 3. Ustawianie szlabanów w celu uniemożliwienia wjazdu pojazdów na drogi nieudostępnione. 4. Tworzenie ostoi i dążenie do utworzenia stref ochronnych gatunków roślin, grzybów i zwierząt. 5. Monitorowanie miejsc występowania cennych przyrodniczo gatunków roślin, zwierząt i grzybów. 6. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie naruszania zakazów obowiązujących na obszarze Parku 1. Monitorowanie efektów połowów wędkarskich. 2. Limitowanie udostępniania obszaru Parku do 4

5 szczególności zaśmiecaniem brzegów i starorzeczy rzeki Biebrzy i jej dopływów, płoszeniem i niepokojeniem ptaków oraz ssaków, wydeptywaniem roślinności przybrzeżnej 9 Zmniejszanie się liczby par lęgowych oraz potomstwa brak odpowiednich miejsc do zakładania gniazd przez: 1) bociana czarnego (Ciconia nigra), 2) puchacza (Bubo bubo), 3) orlika grubodziobego (Aquila clanga), 4) orlika krzykliwego (Aquila pomarina), 5) bielika (Haliaeetus albicilla) Fragmentacja siedlisk na obszarze Parku przez drogi i linie kolejowe stanowiące bariery w migracji zwierząt i będące przyczyną zwiększonej śmiertelności niektórych gatunków. 2. Zanieczyszczenia oraz hałas, związane z utrzymaniem i użytkowaniem szlaków komunikacyjnych, powodujące pogorszenie stanu siedlisk i siedlisk gatunków w ich sąsiedztwie 11 Deficyt rozkładającego się drewna w ekosystemach leśnych, stanowiący zagrożenie dla różnorodności biologicznej lasów (w szczególności występowania grzybów, chrząszczy saproksylicznych, nietoperzy (Chiroptera)) 12 Niezgodny z siedliskiem skład gatunkowy i struktura przestrzenna drzewostanów sztucznego pochodzenia wędkowania i turystyki wodnej. 3. Okresowa kontrola miejsc udostępnianych do wędkowania i turystyki wodnej oraz sprzątanie pozostawionych śmieci. 4. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie nieprzestrzegania regulaminu udostępniania Biebrzańskiego Parku Narodowego do amatorskiego połowu ryb i turystyki wodnej. 5. Edukacja w zakresie odpowiedzialnego wędkarstwa i turystyki wodnej 1. Budowa platform gniazdowych. 2. Ograniczanie udostępniania Parku (okresowe zamykanie szlaków turystycznych w sąsiedztwie stref ochronnych z zasiedlonymi gniazdami). 3. Zapewnienie udziału drzew starszych klas wieku w aktualnych i potencjalnych siedliskach lęgowych. 4. Wykupy lasów niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku Działanie na rzecz: 1) stawiania płotków wzdłuż odcinków dróg rozpoznanych jako najważniejsze szlaki migracyjne poszczególnych gatunków i przenoszenie zwierząt - okres godowy płazów i gadów, 2) budowy przejść dla zwierząt pod lub nad drogami w miejscach stwierdzanych zagrożeń, 3) stawiania znaków zakazów zatrzymywania się i postoju oraz ograniczenia prędkości pojazdów, w miejscach rozpoznanych jako najważniejsze szlaki migracyjne zwierząt, 4) ograniczania rozbudowy i podnoszenia parametrów sieci dróg lokalnych, 5) promowania transportu przyjaznego środowisku (w szczególności transportu niezmotoryzowany, publiczny), 6) promowania zakładania i ochrony roślinności przydrożnej, łagodzących negatywne oddziaływanie infrastruktury transportowej, 7) promowania rozwiązań technicznych łagodzących negatywne oddziaływanie dróg i kolei podczas prac związanych z rozbudową, remontem i modernizacją infrastruktury Zwiększanie zasobów rozkładającego się drewna, przez pozostawianie zamierających i martwych drzew oraz części drewna po wycinkach i wiatrołomów do dalszego naturalnego rozkładu Przywracanie składu gatunkowego i struktury przestrzennej drzewostanów zgodnej z typem ekosystemu naturalnego (i siedliska) przez zabiegi 5

6 13 Nadmiernie rozmnażające się owady i grzyby 14 Uszkodzenia drzewostanów w wyniku działania czynników abiotycznych - wiatru, śniegu i lodu 15 Pożary torfowisk powodujące niekorzystne zmiany roślinności oraz właściwości fizyczno-chemicznych torfu towarzyszące prowadzonej przebudowie drzewostanów: 1) cięcia regulujące strukturę przestrzenną, gatunkową i wiekową, 2) dolesienia wybranych luk i poprawki w oparciu o gatunki zgodne z typem siedliska, 3) porządkowanie powierzchni i przygotowanie gleby pod odnowienia, 4) pielęgnacja upraw, 5) inicjowanie odnowień naturalnych Monitoring występowania oraz ograniczanie liczebności nadmiernie rozmnażających się owadów i grzybów, w przypadku stwierdzenia zagrożeń o charakterze masowym i wielkopowierzchniowym, przez: 1) prognozowanie występowania owadów, 2) wykładanie pułapek, 3) wyszukiwanie i usuwanie części drzew zasiedlonych, 4) korowanie drewna leżącego Kształtowanie wewnętrznej struktury drzewostanów w ramach prowadzonej przebudowy monokultur w celu zwiększania stabilności (odporności) drzewostanów na działanie czynników abiotycznych 1. Utrzymanie wyznaczonych dróg w stanie przejezdności. 2. Stała kontrola terenu w okresie zagrożenia pożarowego. 3. Zwalczanie pożarów. 4. Oczyszczanie dostępu do punktów czerpania wody. 5. Remont i wymiana tablic informacyjnych o zagrożeniach pożarowych. 6. Edukacja społeczeństwa informująca o skutkach pożarów, w celu wyeliminowania przyczyn ich powstawania (w szczególności wypalanie traw). 7. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego 16 Zanieczyszczenie powietrza 1. Lokalizowanie źródeł zanieczyszczeń i zgłaszanie Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku. 2. Promowanie źródeł energii odnawialnej i efektywności energetycznej (w tym termomodernizacja i ogrzewanie wykorzystujące odnawialne źródła energii). 3. Zmiana źródeł energii wykorzystywanej przez Park na odnawialne oraz inne działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej. 4. Edukacja społeczeństwa o źródłach i skutkach zanieczyszczenia powietrza oraz przeciwdziałaniu jemu 17 Zanieczyszczenie powierzchni ziemi 1. Edukacja społeczeństwa w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami. 2. Likwidacja nielegalnych składowisk odpadów w 6

7 granicach Parku. 3. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie zanieczyszczania powierzchni ziemi w Parku 18 Zanieczyszczenie świetlne 1. Promowanie rozwiązań prośrodowiskowych ograniczających nadmierne i niepotrzebne oświetlenie miejscowości, dróg i obiektów. 2. Edukacja społeczeństwa w zakresie oddziaływania emisji światła na faunę Parku 19 Nielegalne pozyskiwanie roślin, zwierząt, grzybów, kopalin, artefaktów kultury materialnej i militariów 1. Kontrola obszaru Parku. 2. Edukacja społeczeństwa w zakresie zakazów obowiązujących na obszarze Parku. 3. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie naruszania zakazów obowiązujących na obszarze Parku. 4. Oznakowanie obszarów Parku udostępnionych do amatorskiego zbierania grzybów i upublicznienie informacji o takich obszarach 20 Urbanizacja obszaru Parku prowadząca do obniżenia jego walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych 1. Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województwa zapisów postulujących ograniczanie zabudowy obszarów Parku, w szczególności położonych poza granicami zwartej zabudowy oraz innych zasad i wytycznych dotyczących zrównoważonego gospodarowania przestrzenią i budownictwa na terenie Parku. 2. Działania na rzecz zapobiegania urbanizacji obszaru Parku w ramach uzgodnień decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, odnoszących się do terenu Parku. 3. Promowanie tradycyjnych lokalnych cech architektonicznych. 4. Wykup nieruchomości niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku 21 Napowietrzne linie energetyczne stanowiące zagrożenie dla ptaków Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województwa zapisów zapisów dotyczących: 1) zastępowania linii napowietrznych przewodami podziemnymi, 2) umieszczania na liniach napowietrznych elementów odstraszających ptaki w celu obniżenia ich śmiertelności 22 Niewystarczająca wiedza o zasobach, tworach i składnikach przyrody Parku 1. Prowadzenie inwentaryzacji zasobów, tworów i składników przyrody. 2. Rozwój badań naukowych oraz monitoringu przyrodniczego i sozologicznego 23 Nadmierne lokalne uszkodzenia w lasach powodowane przez ssaki roślinożerne Lokalnie zabezpieczanie upraw leśnych i młodników przed zgryzaniem i spałowaniem przez: 1) grodzenie upraw leśnych, 7

8 24 Płoszenie i niepokojenie ptaków oraz ssaków, niszczenie roślinności na skutek nielegalnego wjazdu na teren Parku pojazdów nieupoważnionych (w szczególności quadów, motocykli i samochodów terenowych) 25 Blokowanie przepływu wody, tworzenie warunków beztlenowych na skutek zatorów powodowanych przez skoszoną roślinność spływającą ciekami wodnymi 2) naprawianie już istniejących ogrodzeń upraw leśnych, 3) zabezpieczanie upraw za pomocą osłonek mechanicznych, 4) zabezpieczanie repelentami, 5) wykładanie gałęzi sosnowych z trzebieży jako żeru dla łosia (Alces alces) odciągających go od upraw i młodników, 6) zakładanie poletek żerowych dla łosia (Alces alces) 1. Kontrola obszaru Parku. 2. Edukacja społeczeństwa w zakresie zakazów obowiązujących na obszarze Parku i szkodliwości nielegalnego poruszania się pojazdów nieupoważnionych dla przyrody. 3. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie naruszania zakazów obowiązujących na obszarze Parku 1. Zapobieganie spływaniu skoszonej roślinności ciekami wodnymi oraz interwencje w przypadku występowania takich zjawisk (usuwanie zatorów, informowanie zarządców cieków). 2. Edukacja społeczeństwa, w szczególności instytucji prowadzących prace związane z koszeniem II. Zagrożenia wewnętrzne potencjalne 1) Lp. Identyfikacja i ocena zagrożeń Wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków 1 Nowe inwestycje drogowe i kolejowe powodujące zanieczyszczenie i zmniejszenie walorów środowiska przyrodniczego 1. Ocena wpływu inwestycji na przyrodę Parku i opiniowanie przedsięwzięć. 2. Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego, zapisów ograniczających budowę infrastruktury technicznej oraz inwestycje drogowe i kolejowe, stwarzających zagrożenia dla walorów przyrodniczych Parku 8

9 2 Nadmierny rozwój turystyki wodnej skutkujący w szczególności: 1) płoszeniem i niepokojeniem ptaków oraz ssaków, 2) niszczeniem roślinności wodnej i przybrzeżnej, 3) przekształceniami morfologicznymi koryta rzeki Biebrzy 3 Rozwój żeglugi śródlądowej, w tym udostępnienie dla dużych jednostek pływających rzeki Biebrzy od ujścia do Narwi po Kanał Augustowski, wymagający pogłębienia cieku, mogące powodować w szczególności: 1) zmniejszenie liczebności i pogorszenie stanu siedliska skójki gruboskorupowej (Unio crassus), 2) zniszczenie roślinności wodnej i przybrzeżnej i wielu gatunków zwierząt, 3) przekształcenia morfologiczne koryta rzeki Biebrzy, 4) okresowe pogorszenie warunków życia ichtiofauny, w tym różanki (Rhodeus sericeus amarus), bolenia (Aspius aspius), kozy (Cobitis taenia), piskorza (Misgurnus fossilis), 5) zniszczenie dwóch typów siedlisk przyrodniczych występujących w sąsiedztwie cieku zalewanych mulistych brzegów rzek Bidention tripartiti i ziołorośli nadrzecznych Convolvuletalia sepium przy pogłębianiu rzeki i składowaniu wydobytego materiału wzdłuż cieku, 6) płoszenie i niepokojenie ptaków oraz ssaków 1. Monitorowanie skutków turystyki wodnej. 2. Limitowanie udostępniania wód Parku do turystyki. 3. Okresowe sprzątanie odpadów pozostawionych przez turystów. 4. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie nieprzestrzegania regulaminu udostępniania Biebrzańskiego Parku Narodowego. 5. Edukacja turystów w zakresie odpowiedzialnego korzystania z wód. 6. Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego, zapisów ograniczających nadmierny rozwój turystyki wodnej Działania na rzecz wyłączenia rzeki Biebrzy ze śródlądowych dróg wodnych III. Zagrożenia zewnętrzne istniejące 1) Lp. Identyfikacja i ocena zagrożeń Wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania 9

10 1 1. Odwodnienie siedlisk bagiennych spowodowane pracami hydrotechnicznymi i melioracjami przeprowadzonymi w XIX i XX w. oraz w ostatnich latach, związanymi z utrzymywaniem cieków prowadzące do degradacji torfowisk przez mineralizację torfu i zmniejszenie retencyjności i wzrostu eutrofizacji wód powierzchniowych. 2. Rozdział wód w dolinie Biebrzy niezapewniający optymalnego stanu uwodnienia siedlisk (w szczególności niewłaściwy w czasie i co do ilości rozdział wód z Jeziora Rajgrodzkiego) 2 Rozprzestrzenianie się gatunków obcych roślin i zwierząt inwazyjnych zagrażające rodzimym populacjom gatunków roślin i zwierząt 3 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych zagrożeń i ich skutków 1. Odtwarzanie naturalnej sieci hydrograficznej. 2. Ustalenie z zarządcami wód warunków korzystania z wód regionu Biebrzy (w szczególności w zakresie rozdziału wód Jeziora Rajgrodzkiego, zarówno ilościowego, jak i w czasie) w celu optymalizacji stanu uwodnienia siedlisk. 3. Dążenie do sporządzenia ustaleń w zakresie warunków korzystania z wód zlewni rzeki Biebrzy. 4. Monitorowanie stanów wód powierzchniowych i gruntowych (podziemnych I poziomu wodonośnego). 5. Edukacja społeczeństwa w zakresie poprawy uwilgotnienia torfowisk zdegradowanych oraz roli wody w ekosystemach bagiennych, konieczności jej zatrzymywania i metod gospodarowania na użytkach zielonych o wysokim poziomie wód w zgodzie w wymaganiami przyrodniczymi. 6. Uzgadnianie decyzji dotyczących budowy nowych i konserwacji istniejących urządzeń melioracyjnych. 1. Monitorowanie występowania gatunków obcych roślin i zwierząt inwazyjnych w otulinie Parku. 2. Usuwanie gatunków obcych roślin inwazyjnych. 3. Ograniczanie liczebności obcych gatunków zwierząt stanowiących zagrożenie dla populacji gatunków rodzimych. 4. Edukacja społeczeństwa w zakresie zagrożeń powodowanych przez gatunki obce inwazyjnych roślin i zwierząt i metod przeciwdziałania im 1. Lokalizowanie źródeł zanieczyszczeń i ich zgłaszanie do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku. 2. Współpraca z wojewódzkimi inspektorami ochrony środowiska w zakresie zwiększenia punktów monitoringu stanu ekologicznego wód rzeki Biebrzy i jej dopływów. 3. Działania na rzecz utrzymywania stref buforowych wzdłuż brzegów rzek w postaci pasów roślinności stanowiącej barierę biogeochemiczną. 4. Działania na rzecz pozostawiania trzciny w ujściowych odcinkach rowów jako bariery biogeochemicznej (biofiltru) zatrzymującej i pochłaniającej zanieczyszczenia. 5. Działania na rzecz: 1) zapewnienia rozbudowy systemu oczyszczania ścieków i kanalizacji wsi, oczyszczania ścieków burzowych, budowy płyt obornikowych w miejscowościach położonych w dolinie Biebrzy i w jej sąsiedztwie, 2) zabezpieczenia studni kopanych przed dopływem zanieczyszczeń, 3) likwidacji nieczynnych studni kopanych. 6. Propagowanie ograniczania stosowania nawozów i środków ochrony roślin w zlewni Biebrzy. 7. Działania na rzecz osiągnięcia dobrego stanu 10

11 ekologicznego wody w rzece Biebrzy i jej dopływach. 8. Zachęcanie rolników z doliny Biebrzy do uczestnictwa w programach rolnośrodowiskowych 4 Zanieczyszczenie powierzchni ziemi Promowanie selektywnej zbiórki oraz segregacji odpadów i ich wywozu na składowiska 5 Zanieczyszczenie powietrza 1. Monitorowanie źródeł zanieczyszczeń. 2. Promowanie źródeł energii odnawialnej i poprawy efektywności energetycznej 6 Urbanizacja obszarów otuliny Parku mająca wpływ na przyrodę Parku i jego walory krajobrazowe (np. zabudowa panoram widokowych) 7 Zmiany w strukturze upraw (np. wzrost powierzchni upraw kukurydzy) powodujące zmiany siedlisk lęgowych i żerowisk ptaków na skutek intensyfikacji rolnictwa 8 1. Fragmentacja siedlisk, 2. Zaburzenie funkcjonowania szlaków migracyjnych. 3. Pogorszenie stanu siedlisk. 4. Wzrost śmiertelności zwierząt w wyniku wzrastającego ruchu na lokalnych drogach 9 Blokowanie przepływu wody oraz tworzenie warunków beztlenowych na skutek zatorów powodowanych przez skoszoną roślinność spływającą ciekami wodnymi IV. Zagrożenia zewnętrzne potencjalne 1) Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów ograniczających zabudowę w wybranych miejscach w sąsiedztwie granic Parku 1. Propagowanie zasad dobrych praktyk rolniczych, rolnictwa ekologicznego i programów rolnośrodowiskowych. 2. Edukacja społeczeństwa, w szczególności rolników, w zakresie negatywnych skutków intensyfikacji rolnictwa i sposobów przeciwdziałania im Działania na rzecz stosowania rozwiązań przyjaznych dla środowiska przy remontach, rozbudowach i modernizacjach dróg 1. Zapobieganie spływaniu skoszonej roślinności ciekami wodnymi oraz interwencje w przypadku występowania takich zjawisk (usuwanie zatorów, informowanie zarządców cieków). 2. Edukacja społeczeństwa, w szczególności instytucji prowadzących prace związane z koszeniem Lp. Identyfikacja i ocena zagrożeń Wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków 1 Inwestycje z zakresu energetyki wiatrowej stanowiące zagrożenie dla ptaków oraz nietoperzy 1. Starania o wprowadzenie do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego, zapisów ograniczających budowę farm wiatrowych na trasach wędrówek oraz na obszarach żerowania ptaków w otoczeniu Parku. 2. Prowadzenie uzgodnień w ramach postępowań w sprawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w sposób zgodny z potrzebami ochrony przyrody 11

12 2 Zanieczyszczenie środowiska powodowane przez nowe inwestycje drogowe i kolejowe oraz nowe obiekty przemysłowe 1) Zagrożenia uszeregowano od najistotniejszego. Działania na rzecz wprowadzenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wojewódzkich planów zagospodarowania przestrzennego, zapisów ograniczających w otulinie Parku budowę obiektów przemysłowych, inwestycji drogowych lub kolejowych mogących negatywnie wpływać na stan środowiska wewnątrz Parku 12 Załącznik nr 2 OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ I. Sposoby ochrony czynnej ekosystemów na obszarach ochrony ścisłej Lp. Rodzaj działań ochronnych Rozmiar Lokalizacja 1) 1 Rozebranie istniejących ogrodzeń 250 m 138o, 148a, b dawnych upraw leśnych 2 Usuwanie obcego gatunku 1 ha 69d, f, 138b, 137j, 148a inwazyjnego niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora) 3 Usuwanie obcego gatunku inwazyjnego łubinu trwałego (Lupinus polyphyllus) 2,5 ha 173l, k, h, 145o, p, r, 153o, 160h, 161b, c, d, f, 162a II. Sposoby ochrony czynnej ekosystemów na obszarach ochrony czynnej A. W ekosystemach leśnych Lp. Rodzaj zadań ochronnych Rozmiar Lokalizacja 1) 1 Regulacja składu gatunkowego drzewostanów z dużym udziałem osiki (Populus tremula), w celu przyśpieszenia optymalizacji składu gatunkowego i poprawy struktury i funkcji siedliska grądu subkontynentalnego Tilio- Carpinetum (zwiększenie ilości martwego drewna) przez powalanie bądź wycinanie pojedynczych drzew osiki (Populus tremula) i pozostawianie 1,92 ha 15b, 20a, 24b, 27c

13 na miejscu do naturalnego rozkładu 2 1. Uprzątnięcie drzew i krzewów. 2. Przygotowanie gleby pod sadzenie gatunków liściastych (odnowienia drzewostanów uszkodzonych przez owady dolesienia luk) 3 Przygotowanie gleby pod sadzenie gatunków liściastych w uprawach leśnych w ramach poprawek 4 Pielęgnowanie upraw leśnych przez wykaszanie roślinności zielnej 5 Pielęgnowanie nasadzeń w remizach śródleśnych i oszyjkach przez usuwanie odrostów drzew i krzewów oraz wykaszanie roślinności zielnej 6 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w uprawach (czyszczenia wczesne) 7 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w młodnikach (zabieg o charakterze czyszczeń późnych) przez usuwanie zbędnych drzew, w okresie od 2 stycznia do końca lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia 8 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w młodnikach (zabieg o charakterze czyszczeń późnych) przez usuwanie zbędnych drzew, w okresie od 16 sierpnia do końca stycznia 9 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach w wieku od 21 do 40 lat przez usuwanie niektórych drzew występujących w nadmiarze, w tym drzew gatunków niezgodnych z siedliskiem, w okresie od 2 stycznia do końca lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia 10 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach starszych niż 40 lat przez usuwanie drzew występujących w nadmiarze, w tym drzew gatunków niezgodnych 0,34 ha 50b 0,16 ha 24b, 50b 36,64 ha 24b, 48a, d, 50b, 511a, o, p, obręb ewidencyjny Jagłowo, działka nr 138/2 9,62 ha 33i, 34a, 38h, 303a, 307b, f, 310a, 313d, 315a, 317a, 323a, i, 330h, 347h, 348a, 378a, g, h, k 6,12 ha 15b, 20a, 47k, 53b, 54h, 62a 2,04 ha 20a, 24b 6,1 ha 47k, 62b 15,79 ha 314f, 319h, k, 320b, 324b, 328i 212,05 ha 24b, 34d, n, 35d, f, 42b, 43a, 304a, 306a, 316b, 320c, 323b, g, 328c, h, 331b, 332a, 333b, h, 335d, 338a, 344c, 345f, 346i, 350d, 364a, 369a, b, 374b, f, 378a, 395b 13

14 z siedliskiem, w okresie od 2 stycznia do końca lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia 11 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach starszych niż 40 lat przez usuwanie drzew występujących w nadmiarze, w tym należących do gatunków niezgodnych z siedliskiem, w okresie od 16 sierpnia do końca stycznia 12 Regulacja składu gatunkowego oraz zagęszczenia drzew w drzewostanach starszych niż 40 lat przez usuwanie drzew występujących w nadmiarze, w tym drzew gatunków niezgodnych z siedliskiem, w okresie od 2 stycznia do 20 lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia 13 Przebudowa drzewostanów z dominacją sosny (Pinus sylvestris) niedostosowanych do siedliska grądowego w okresie od 2 stycznia do końca lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia, przez usuwanie pojedynczych sosen (nie więcej niż 10% jej miąższości w ciągu roku), z zachowaniem liściastego podszytu, podrostu i dolnego piętra, z pozostawianiem martwego drewna do osiągnięcia m 3 /ha jego miąższości 14 Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych naziemnych grzybów zlichenizowanych (porostów), w tym rodzaju Cladonia spp., przez selektywne usuwanie drzew, grabienie ściółki i usuwanie martwej materii organicznej 15 Zabezpieczanie drzewek repelentami przed zgryzaniem przez jeleniowate 16 Zabezpieczenie młodników za pomocą osłonek mechanicznych 17 Zabezpieczanie oszyjków za pomocą osłonek mechanicznych 18 Ogrodzenie uprawy leśnej siatką w celu ochrony przed zwierzętami 19 Rozebranie istniejących ogrodzeń dawnych upraw leśnych 11,62 ha 33b, 54f, g, i, 362a 15,64 ha 302b, 352i, 351b, c 13,7 ha 34g, 35d, 34m, 34n, 43a, 298b, d, f 18 ha 329h, 335a, 338a, 340f, 340h, 343b, 343g, 345g, 345h, 346h, 349b, 349c, 350a, 350b, 350c, 350d, 350f, 352a, 352b, 388d, 396a, 396b, 397a, 398g Corocznie, 5,89 ha 39b, 41b, 42d, 50b, 51b, c, 52a, f, g, 53b, 54h, 61i, 62a, f, 63a Corocznie, 41b, 51a, 52d, 63a, g 0,77 ha Corocznie, 307b, f 0,53 ha 0,34 ha 50b m 48c, g 14

15 20 Konserwacja istniejących ogrodzeń upraw i młodników leśnych 21 Odsłonięcie lub oznakowanie granic leśnych w okresie od 2 stycznia do 20 lutego i od 16 sierpnia do końca grudnia 22 Monitorowanie i prognozowanie występowania owadów przez: 1) wykładanie pułapek feromonowych na: a) brudnicę mniszkę (Lymantria monacha), b) brudnicę nieparkę (Lymantria dispar), c) kornika drukarza (Ips typographus), d) zwójkę dębową (Archips xylosteana), 2) wykładanie drzew pułapkowych na kornika drukarza (Ips typographus), 3) zakładanie opasek lepowych na miernikowce (Geomatridae), 4) jesienne poszukiwania owadów w ściółce na próbnych powierzchniach podokapowych 23 Przeciwdziałanie szkodom i zagrożeniom powodowanym w drzewostanach przez masowe pojawianie się owadów i grzybów, przez korowanie drewna leżącego, usuwanie z drzewostanów drzew opanowanych przez owady, grzyby, lub uszkodzonych w m 15b, 20a, 24b, 27c, 47k, 48a, 48c, 48d, 60h, 62b, 63b, 63c, 63g, 69g, 50b m 381a, b, d, 390a, 399a Corocznie, 1980 ha, 174 sztuki 30 sztuk 90 sztuk 159 prób Według potrzeb 15 7c, d, 11a, f, g, h, 12c, d, f, h, 13c, 15c, 16a, 17b, 19f, 20h, 21d, 23c, d, 24b, c, 25a, 27a, 33b, c, d, n, 34d, f, h, m, n, 35c, d, f, 39a, b, 40d, 41b, d, 42b, c, d, 43a, b, 44a, d, f, 47f, 48a, d, 49b, 50b, c, 52a, 53a, b, c, 54d, f, g, h, i, 60a, f, g, i, j, 61a, d, f, g, h, 62a, c, d, f, 63a, b, f, g, h, o, 69i, 107m, 116b, f, 125i, 245b, c, d, 246b, 291p, 297a, b, c, d, 298c, d, g, f, 299a, b, c, f, 300a, b, c, d, o, r, 301a, 302a, b, d, k, m, 303a, 304a, 305a, 306a, b, 307a, b, d, g, h, 308c, f, g, i, 309a, b, c, 310a, 311a, b, c, 312a, b, d, f, 313a, b, f, g, h, i, j, k, 314a, b, c, d, f, j, k, p, 315c, 316a, b, c, 317a, d, f, g, h, i, l, m, 318a, b, f, g, h, j, k, l, n, p, r, 319a, b, d, f, g, h, i, j, k, 320a, b, c, d, f, i, j, k, l, p, r, 321b, 322a, b, c, d, f, g, 323a, b, d, f, g, i, 324a, c, f, 325a, b, d, f, h, i, j, l, o, r, t, w, y, bx, cx, 326a, 328b, c, d, h, i, j, k, 329b, c, d, f, g, h, j, 330a, f, i, j, k, 331a, b, c, 332a, b, c, d, f, g, h, 333a, b, c, d, f, g, h, i, 334a, b, c, d, f, g, h, i, 335a, b, c, d, 336a, b, c, d, g, 337a, b, 338a, b, d, f, 339a, c, f, g, h, i, 340b, d, f, g, h, 341a, b, c, d, f, g, 342a, b, c, d, f, 343a, b, c, d, f, g, 344a, b, c, d, f, h, i, j, 345a, b, c, d, f, g, h, 346a, b, f, g, h, i, 347a, b, c, d, g, j, k, l, m, 348a, 349a, b, c, 350a, b, c, d, f, g, 351a, b, c, d, f, g, h, 352a, b, c, d, f, g, h, i, j, 353a, b, c, d, f, g, h, 354a, 356a, d, f, g, h, 357b, 358a, b, 362c, d, 363a, b, f, h, 364b, d, g, 368a, b, c, 369a, b, 370a, b, c, d, f, g, i, j, 372b, 373c, 374a, b, d, f, g, h, k, 375a, b, c, d, f, g, 377d, g, i, j, 378b, c, j, n, r, 379c, 380c, d, g, 381a, c, g, 382b, 385a, 388d, 389j, k, 393b, 394b, c, 395b, c, f, 396a, b, c, g, i, 397a, b, c, 398a, b, d, f, g, n, o, 399c, 405b, c, 406a, b, 407a, c, f, l, 417c, d, 445i, j, 446g, 511c, i, n, o, p, r, s Obszar ochrony czynnej

16 skutek działania niekorzystnych czynników atmosferycznych, z pozostawieniem minimum 25% drzew opanowanych przez owady, grzyby lub uszkodzonych w skutek działania niekorzystnych czynników atmosferycznych do naturalnego rozkładu na miejscu 24 Ścinanie drzew wywróconych lub złamanych przy drogach, szlakach turystycznych, w pobliżu zabudowań, obiektów turystycznych, linii energetycznych, stwarzających zagrożenie dla ludzi i mienia, z pozostawieniem w miarę możliwości ściętych drzew na miejscu wycinki 25 Usuwanie ręczne (we wczesnej fazie kwitnienia) obcego gatunku inwazyjnego niecierpka drobnokwiatowego (Impatiens parviflora) 26 Usuwanie obcego gatunku inwazyjnego łubinu trwałego (Lupinus polyphyllus) 27 Usuwanie dębu czerwonego (Quercus rubra), klonu jesionolistnego (Acer negundo) przez: 1) wycinanie osobników o wysokości powyżej 1,5 m, 2) cięcie na wysokości około 1 m nad powierzchnią ziemi, 3) wyrywanie wraz z korzeniami osobników niższych niż 1,5 m 28 Usuwanie czeremchy amerykańskiej (Padus serotina) 29 Usuwanie robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia) przez ścinanie na wysokości 1 m, okorowywanie większych osobników, kilkukrotne w ciągu sezonu wegetacyjnego usuwanie odrostów, w miarę możliwości ręczne wyrywanie mniejszych okazów wraz z korzeniami 30 Usuwanie tawuły (Spiraea sp.) winobluszczu pięciolistkowego (Parthenocissus quinquefolia) i tawliny jarzębolistnej (Sorbaria sorbifolia) oraz innych gatunków Według potrzeb Według potrzeb Obszar Parku 33b, 34g, 107a, b, c, d, k, m, g, 116b, c, d, f, l, i, 105g, 138b, f, 298b, f 2 ha 192c, d, 193d, 153h 14 ha 344a, i, 351a, d, 370j, 379c, d, 380a, h, 382c, 389a, 394a, 395a 13 ha 298f, 336b, 342b, 344a, c, 345a, b, c, 348a, 364b, 369a, 370g, j, b, 374b, f, l, k, 375a, b, 394a, 395a 2 ha 34h, 340h, 370j, 375b, 378a, b, g, h, i, k, l, o, 397a, Według potrzeb 298f 16

17 obcych roślin inwazyjnych 31 Budowa i modernizacja urządzeń hydrotechnicznych na Kanale Kapickim w celu poprawy uwilgotnienia siedlisk Brzezin Kapickich 32 Budowa infrastruktury turystycznej w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania ruchu turystycznego na stan siedlisk i gatunków flory i fauny 1. Modernizacja 1 zastawki. 2. Budowa 5 przetamowań. 3. Uzupełnienie korony grobli na długości 250 m, szerokości 4 m i wysokości 0,2 m Budowa: 1) 1 wieży widokowej, 2) 2 kładek turystycznych (długość 40 m i 100 m), 3) 2 parkingów leśnych 241b, 249c, 259a, 259c, 259f, 268d, 268g, 277b, 277c, 285g, 285c, 286a, wzdłuż szlaku pieszego czerwonego PL-2545-c, przy Kanale Kapickim 241b, 249c, 259a, 259c, 259f, 268d, 268g, 277b, 277c, 285g, 285c, 286a, wzdłuż szlaku pieszego czerwonego PL-2545-c, przy Kanale Kapickim W okolicy Carskiej Drogi w Dolnym Basenie doliny Biebrzy B. W nieleśnych ekosystemach lądowych Lp. Rodzaj zadań ochronnych Rozmiar Lokalizacja 1) 1 1. Ręczne wycięcie krzewów, Około 40 ha 1. Obręb ewidencyjny Szuszalewo, drzew i ich podrostów (z części działek nr 30/1, 32, 75/1, 75/2, pozostawieniem brzozy 87, 89, 98/2, 99/2, 100/2, 331. niskiej (Betula humilis)) w 2. Obręb ewidencyjny Jałowo, części celu ochrony torfowisk działek nr 369/2, 408, 412, 413, 490, zasadowych. 492, Zebranie ściętej biomasy w 3. Obręb ewidencyjny Nowa Kamienna, stosy w terminie do 2 części działek: 63, 65, 76, 77, 79, 81, tygodni po wycięciu. 83, 84, 85, 90, Wywiezienie biomasy po 4. Obręb ewidencyjny Stara Kamienna, zamarzniętym gruncie poza części działek: 638, 639, 640, 645, torfowisko 655, 656, 660, 665/1, 672, 677, 680, Obręb ewidencyjny Ostrowie, części działek nr: 226/2, 299, 300/1, 300/2, 301, 305, 364/5, Obręb ewidencyjny Lipsk, części działek: 368/3, 986, 988, 989, 996, 998, 990, 991, 992/1, 992/2, 1057, 1063, 990, 1043, 1044, 1045, 1051, 1052, 1053, 1054, 1073, 1157, 1158,

18 2 Koszenie ręczne lub samobieżną kosiarką listwową w celu ochrony torfowisk zasadowych: 1) koszenie w terminie od 15 sierpnia do 15 listopada, częstotliwość koszenia co 5 lat, 2) zebranie ściętej biomasy w stogi lub kopy w terminie do 2 tygodni po skoszeniu, 3) wywiezienie biomasy po zamarzniętym gruncie poza torfowisko 3 Koszenie ręczne lub mechaniczne z usunięciem biomasy w celu ochrony torfowisk zasadowych: 1) od dnia 15 lipca do dnia 15 października przy poziomie wody poniżej 15 cm nad poziomem gruntu, bez niszczenia pokrywy roślinnej i glebowej, 2) wysokość koszenia cm nad poziomem gruntu lub 5 cm powyżej kęp w przypadku ich występowania, 3) koszenie 20-50% powierzchni obszaru lub działki w danym roku, przy czym w kolejnych latach na innym fragmencie lub raz na 5 lat, 4) w przypadku występowania wody gruntowej ponad 15 cm nad poziomem gruntu dłużej niż 1 miesiąc, w okresie od 15 lipca do 30 września dopuszcza się wydłużenie terminu, Około 100 ha łącznie w ciągu 3 lat 1250 ha łącznie w ciągu 3 lat Obręb ewidencyjny Szuszalewo, działki nr 32, 73, 75/1, 75/2, 82, 92, 331, części działek nr 30/1, 87, 89, 98/2, 99/2, 100/2. 2. Obręb ewidencyjny Jałowo, działki nr 408, 412, 413, 490, 492, 494, część działki nr: 369/2. 3. Obręb ewidencyjny Nowa Kamienna, części działek: 63, 65, 76, 77, 79, 81, 83, 84, 85, 90, Obręb ewidencyjny Stara Kamienna, części działek: 638, 639, 640, 645, 655, 656, 660, 665/1, 672, 677, 680, Obręb ewidencyjny Ostrowie, części działek nr: 226/2, 299, 300/1, 300/2, 301, 305, 364/5, Obręb ewidencyjny Lipsk działki nr: 990, 991, 992/1, 992/2, 1177, części działek: 368/1, 986, 988, 989, 996, 998, 1043, 1044, 1045,1051, 1052, 1053, 1054, 1073, 1157, 1158, Obręb ewidencyjny Szorce, części działek nr: 436, 437, 438, 440, 441, 442, 445, 446, 447, 448, 452, 453, 455, 457, 458, 467, 468, 470, Obręb ewidencyjny Gugny, działki nr: 10, 13, 14, Obręb ewidencyjny Gugny-dział Dobarz, Ark. 4, działki nr: 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 77, 78, 79, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 120, 128, 130, 47/1, 109/1, 109/2, 129/1, 131/1, 135/2, 136/2. 3. Obręb ewidencyjny Gugny-dział Guzy Przytulanka, działki nr: 144, 145, 378, 120/2, 125/3, 133/2, 377/1, 380/1, 381/2, 388/1, 388/2, 390/2. 4. Obręb ewidencyjny Gugny-dział Konopczyn, działki nr: 129, 134, 140, 143, 151, 156, 159, 136/1, 136/2, 141/1, 141/2, 145/1, 145/2, 148/1, 148/2, 158/1, 158/2. 5. Obręb ewidencyjny Gugny-dział Krypno Kościelne, działki nr: 1570, 1572, 1581/3. 6. Obręb ewidencyjny Gugny-dział Zastocze, działki nr: 72, 73, Obręb ewidencyjny Nowa Wieś-

19 koszenia do 30 listopada, 5) zebranie ściętej biomasy (np. w stogi, kopy) w terminie do 3 tygodni po skoszeniu, 6) wywiezienie biomasy po zamarzniętym gruncie; w szczególnie suchych latach dopuszcza się wywóz biomasy, z powierzchni koszonych mechanicznie, na bieżąco bez powodowania uszkodzeń powierzchni gruntu, 7) w obszarze występowania wodniczki (Acrocephalus paludicola) koszenie po 15 sierpnia, 8) na obszarach wykorzystywanych przez łosia (Alces alces) podczas bukowiska (w tzw. ostojach łosia) koszenie do 10 listopada, z wyłączeniem z działań ochronnych okresu od 25 sierpnia do 10 października 19 Bagno Ławki, działki nr: 451, 466, 467, 472, 491, 492, 530, 532, 540, 551, 556, 559, 560, 561, 562, 563, 572, 573, 575, 576, 577, 578, 580, 589, 592, 594, 595, 601, 602, 607, 608, 611, 618, 619, 620, 621, 626, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 643, 645, 646, 648, 651, 652, 656, 673, 737, 739, 743, 747, 749, 751, 867, 870, 888, 890, 892, 896, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 908, 909, 910, 912, 913, 921, 1135, 1140, 1163, 1165, 1175, 1176, 1177, 1178, 1179, 1180, 1181, 1186, 1188, 1189, 1191, 1193, 1194, 1195, 1196, 1208, 1211, 1213, 1216, 1252, 1253, 1261, 1262, 1265, 1268, 1270, 1272, 1277, 1281, 1283, 1285, 1287, 1288, 1289, 1290, 1291, 1292, 1293, 1294, 1296, 1299, 1300, 1302, 1304, 1305, 1307, 1311, 1312, 1316, 1317, 1319, 1337, 1338, 1342, 1343, 1344, 1345, 1346, 1347, 1348, 1350, 1351, 1355, 1356, 1358, 1359, 1369, 1379, 1388, 1389, 1396, 1553, 1559, 1562, 1563, 1564, 1566, 1567, 1582, 1166/1, 1167/1, 1169/1, 1171/1, 1173/1, 1183/1, 1192/1, 1199/1, 1201/1, 1205/1, 1219/1, 1219/3, 1230/1, 1236/1, 1242/1, 1247/1, 1264/1, 1274/1, 1357/1, 1368/1, 405/1, 412/1, 447/4, 565/1, 565/3, 565/7. 8. Obręb ewidencyjny Szorce, działki nr: 5, 10, 11, 13, 15, 19, 22, 23, 24, 25, 28, 29, 31, 32, 33, 38, 42, 43, 44, 47, 48, 49, 50, 51, 54, 55, 56, 58, 60, 61, 62, 67, 68, 70, 73, 79, 97, 98, 100, 103, 105, 106, 107, 108, 112, 113, 116, 126, 127, 130, 131, 132, 133, 135, 136, 137, 139, 140, 141, 142, 144, 145, 147, 148, 153, 155, 157, 158, 159, 161, 162, 163, 166, 167, 168, 169, 363, 367, 371, 374, 376, 377, 379, 380, 383, 384, 385, 386, 389, 390, 391, 392, 395, 396, 402, 404, 408, 409, 410, 411, 412, 417, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 452, 453, 455, 457, 458, 467, 468, 470, 472, 474, 485, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493,

20 1259, 1264, 63/1, 1269/1 4 Koszenie ręczne lub mechaniczne wraz z usunięciem biomasy, usuwanie krzewów i podrostów drzew, wypas w celu ochrony siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków z nimi związanych: 1) torfowiska zasadowe o charakterze młak, mechowisk i turzycowisk (Caricion davallianae): a) koszenie od dnia 15 lipca do dnia 15 października przy poziomie wody poniżej 15 cm nad poziomem gruntu, w sposób nieniszczący pokrywy roślinnej i glebowej, b) wysokość koszenia cm nad poziomem gruntu lub do 5 cm powyżej kęp w przypadku ich występowania, c) koszenie 20-50% powierzchni obszaru/działki w danym roku, przy czym w kolejnych latach na innym fragmencie, lub raz na 5 lat, d) w przypadku występowania wody gruntowej ponad 15 cm na poziomem gruntu dłużej niż 1 miesiąc w okresie od 15 lipca do 30 września, dopuszcza się 2500 ha łącznie w ciągu 3 lat Obręb ewidencyjny Małowista, działki nr: 612, 615, 715, 718/1, 724/1, 729/1. 2. Obręb ewidencyjny Dawidowizna, działki nr: 333, 348, 368, 319/2, 335/1, 335/2. 3. Obręb ewidencyjny Downary, działki nr: Obręb ewidencyjny Olszowa Droga Goniądz Las, działki nr: Obręb ewidencyjny Olszowa Droga Kropiewnica, działki nr: /1, 148/2, 165/6, 165/7. 6. Obręb ewidencyjny Olszowa Droga Za Twierdzą, działki nr: 222, 290, 1348/5, 1348/6, 1352/2. 7. Obręb ewidencyjny Olszowa Droga, działki nr: 824, 832, 833, 901, 1008, Obręb ewidencyjny Osowiec, działki nr: 23, 51, 124, 132, 155, 3/2. 9. Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Bagno I, działki nr: 12, 17, 20, 42, 44, 48, 50, 54, 73, 82, 89, Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Bobrówka I, działki nr: 272, 252/1, 252/2, 287/1, 296/2, 298/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna, działki nr: 110, 111, 112, 135, 177, 267, 464, 492, 500, 508, 509, 517, 518, 526, 542, 551,

21 wydłużenie terminu koszenia do 30 listopada, e) zebranie ściętej biomasy (np. w stogi, kopy) w terminie do 3 tygodni po skoszeniu, f) wywiezienie biomasy po zamarzniętym gruncie, w suchych latach dopuszcza się wywóz biomasy z powierzchni koszonych mechanicznie na bieżąco bez powodowania uszkodzeń powierzchni, g) w obszarze występowania wodniczki (Acrocephalus paludicola) koszenie po 15 sierpnia, h) na obszarach wykorzystywanych przez łosia (Alces alces) podczas bukowiska (w tzw. ostojach łosia) koszenie do 10 listopada, z wyłączeniem z działań ochronnych okresu od 25 sierpnia do 10 października, 2) szuwary wielkoturzycowe (Magnocaricion): a) koszenie ręczne lub mechaniczne od dnia 15 lipca do dnia 30 września, przy poziomie wody poniżej 15 cm nad poziomem gruntu, bez niszczenia pokrywy roślinnej i glebowej, b) koszenie ręczne turzycowisk o strukturze kępowej, c) coroczne koszenie 20% powierzchni, przy czym każdego roku innego fragmentu działki, lub raz na 5 lat, d) wysokość koszenia cm nad poziomem gruntu lub do 5 cm powyżej kęp w przypadku ich występowania, e) zebranie biomasy w ciągu 3 tygodni od skoszenia, f) wywóz biomasy z łąki po zamarzniętym gruncie; w szczególnie suchych latach , 560, 571, 602, 614, 633, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 657, 696, 698, 706, 714, 736, 771, 904, 905, 914, 915, 916, 918, 925, 926, 927, 928, 936, 937, 952, 958, 133/1, 133/2, 273/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Jaświły, działki nr: 370, 383, 428, 342/1, 342/4, 343/1, 343/2, 381/3, 393/1, 394/2, 404/1, 404/4, 406/1, 412/2, 412/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Kalinówka Królewska, działki nr: 699, 753, 706/1, 716/1, 716/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Klewianka, działki nr: 121/1, 432/1, 432/2, 433/1, 433/2, 454/1, 454/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-łąki/k Wólki Piasecznej, działki nr: 3, Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Łąki różnych wsi, działki nr:153, 154, 155, 170, 217, 218, 231, 427, 444, 445, 453, 509, 510, 554, 556, 559, 560, 561, 562, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 587, 588, 598, 599, 644, 692, 709, 713, 714, 727, 728, 796, 802, 812, 813, 815, 833, 842, 847, 848, 850, 854, 880, 882, 889, 891, 1021, 1080, 1379, 1423, 1424, 1552, 1620, 1624, 1625, 1626, 1627, 1671, 1673, 1674, 1698, 1729, 1734, 1741, 1783, 2040, 2041, 2051, 2524, 2553, 2594, 2598, 2601, 2615, 2616, 2618, 2619, 2620, 2621, 2622, 2649, 2650, 2651, 2652, 2653, 2654, 2655, 2656, 2657, 2658, 2659, 2679, 2680, 2688, 2689, 2690, 2691, 2692, 2694, 2697, 2698, 2699, 2700, 2701, 2702, 2703, 2704, 2705, 2708, 2709, 2710, 2711, 2712, 2713, 2714, 2715, 2718, 2719, 2721, 2724, 2725, 2726, 2729, 2730, 2731, 2732, 2733, 2734, 2735, 2736, 2737, 2738, 2739, 2740, 2741, 2742, 2743, 2744, 2745, 2746, 2747, 2748, 2749, 2750, 2751, 2752, 2755, 2756, 2757, 2772, 2773, 2774, 2777, 2778, 2779,

22 dopuszcza się wywóz biomasy z powierzchni koszonych mechanicznie na bieżąco bez powodowania uszkodzeń powierzchni, g) na obszarach wykorzystywanych przez łosia (Alces alces) podczas bukowiska (w tzw. ostojach łosia) koszenie do 10 listopada, z wyłączeniem z działań ochronnych okresu od 25 sierpnia do 10 października, 3) łąki trześlicowe (Molinion) i selernicowe (Cnidion dubii): a) koszenie od dnia 15 września do dnia 30 października w sposób nieniszczący pokrywy roślinnej i glebowej, b) wysokość koszenia 5-15 cm nad poziomem gruntu, c) koszenie 25-50% powierzchni obszaru/działki w danym roku, przy czym w kolejnych latach na innym fragmencie, lub raz na 2 lata z pozostawieniem 20% powierzchni niekoszonej, d) zebranie biomasy w ciągu 3 tygodni i wywiezienie po zamarzniętym gruncie, a w szczególnie suchych latach dopuszcza się wywóz biomasy na bieżąco bez powodowania uszkodzeń powierzchni, e) na obszarach wykorzystywanych przez łosia (Alces alces) podczas bukowiska (w tzw. ostojach łosia) koszenie do 10 listopada, z wyłączeniem z działań ochronnych okresu od 25 sierpnia do 10 października, 4) półnaturalne łąki świeże (Arrhenatherion) i wilgotne (Calthion): a) koszenie od dnia 15 czerwca do dnia 30 września bez niszczenia pokrywy roślinnej i glebowej, nie , 2781, 1375/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Piwowary, działka nr: 195/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Szaciły, działki nr: 27, 40, 74, 32/ Obręb ewidencyjny Wólka Piaseczna-Szpakowo, działki nr: 293/1, 293/3, 311/1, 316/ Obręb ewidencyjny Kapice, działki nr: 236, 243, 260, 308, 315, 316, 323, 618, 619, 622, 624, 625, 630, 631, 637, 648, 650, 661, 663, 666, 669, 674, 675, 695, 698, 699, 703, 704, 705, 706, 708, 711, 712, 717, 720, 721, 722, 725, 728, 729, 731, 732, 733, 744, 746, 636/ Obręb ewidencyjny Dolistowo Nowe, działki nr: 433, 548, 549/ Obręb ewidencyjny Dolistowo Stare, działki nr: 859, 860, 861, 921, 922, 925, Obręb ewidencyjny Klimaszewnica, działki nr: 818, 880, 881, 882, 917, 922, 883/3, 883/4, 883/5, 896/2, 899/4, 916/1, 916/ Obręb ewidencyjny Łoje Awissa, działki nr: 171, 173, 174, 176, 177, 205, 221, 605, 606, 617, 623, 624, 625, 633, 641, 648, 654, 659, 677, 697, 708, 713, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 733, 734, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 761, 762, 763, 764, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 787, 788, 789, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 840, 842, 843, 844, 845, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910,