Wymagania edukacyjne z języka polskiego do klasy IV

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego do klasy IV Kształtowane umiejętności: 1. Słuchanie i czytanie. Formy sprawdzania: teksty czytane na lekcji, teksty przygotowane w domu, testy sprawdzające ciche czytanie ( testy z lektury, prace klasowe, zadania wykonywane podczas lekcji samodzielnie i w grupie) wypowiedzi na tematy związane z lekturami i aktualnie omawianą tematyką ) 2. Docieranie do informacji. Formy sprawdzania: zadania domowe. Zadania kierowane wykonywane w czasie lekcji, testy. 3. Świadomość językowa: Formy sprawdzania: kartkówki, testy, odpowiedzi ustne. 4. Analiza i interpretacja. Formy sprawdzania : odpowiedzi ustne, wypowiedzi w czasie lekcji, testy, zadania domowe, prace klasowe, prace pisemne. 5. Mówienie i pisanie. Formy sprawdzania: testy, prace klasowe, zadania domowe, odpowiedzi ustne, wypowiedzi w czasie lekcji, dyktanda, recytacja ( jedna w semestrze ). Nauczyciel ustala ocenę okresową i roczną biorąc pod uwagę szczegółowe wymagania edukacyjne. Sprawdziany, testy, prace klasowe zapowiadane są z tygodniowym wyprzedzeniem. Kartkówki z ostatnich trzech lekcji nie są zapowiedziane. Uczeń, któremu ustalono ocenę bardzo dobrą z przedmiotu spełnia wszystkie wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą [ plus wymagania na ocenę bardzo dobrą ( analogicznie w pozostałych przypadkach ) ]. Sprawdziany, testy, prace klasowe są dostępne u nauczyciela prowadzącego i udostępniane rodzicom w czasie zebrań i dni otwartych. Oceny niedostateczne można poprawiać w terminie ustalonym przez nauczyciela ( raz w miesiącu ). Tryb pracy : wprowadzenie nowych wiadomości ( kształtowanie nowych umiejętności ), ćwiczenia w klasie, samodzielne ćwiczenia w domu, powtarzanie, utrwalanie, sprawdzenie. I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji 1. SŁUCHANIE I CZYTANIE - odczytuje i wyjaśnia przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich - czyta ze - przekazuje treść wysłuchanych wypowiedzi - odczytuje przenośny i dosłowny sens utworów prozatorskich i poetyckich - koncentruje się podczas słuchania dłuższych wypowiedzi, - odróżnia informacje ważne od mniej ważnych, prawdę od fałszu - słucha innych i uczestniczy w rozmowie, zadaje pytania i odpowiada - wybiera najważniejsze informacje z wysłuchanego/ przeczytanego tekstu, - powtarza swoimi słowami - skupia uwagę na krótkich wypowiedziach innych osób - reaguje na wypowiedzi innych werbalnie i niewerbalnie - rozumie wypowiedzi nauczyciela i uczniów - rozpoznaje proste intencje nadawcy:

2 zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytyczny teksty spoza listy lektur - nazywa intencje nadawcy komunikatu - wyraża swoje zdanie na temat wysłuchanego komunikatu - wyszukuje w tekście informacje wyrażone pośrednio i wykorzystuje je w wypowiedzi, np. opisującej lub oceniającej postać fikcyjną lub rzeczywistą - oddziela informacje ważne od drugorzędnych i wykorzystuje je w odczytywaniu znaczeń dosłownych i przenośnych - wykorzystuje umiejętności poprawnej artykulacji i intonacji, aby oddać sens odczytywanego tekstu - właściwie odbiera intencje nadawcy komunikatu - odczytuje przenośny i dosłowny sens utworów prozatorskich i poetyckich, - wyszukuje informacje wyrażone pośrednio - stosuje akapit - wybiera i wykorzystuje informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu. - samodzielnie tłumaczy przenośne znaczenie wyrazów, związków wyrazowych - rozpoznaje cechy zaproszenia, ogłoszenia, instrukcji, przepisu - rozumie funkcje części składowych wypowiedzi: tytułu, wstępu, rozwinięcia, zakończenia, akapitu - głośno i płynnie czyta utwory uwzględniając zasady poprawnej artykulacji i intonacji ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, opowiada fabułę usłyszanej historii - rozpoznaje nastrój słuchanych komunikatów - identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi,narratora, słuchacza, czytelnika - określa temat i główną myśl utworu - wskazuje akapit - wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki schematu - wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, - rozpoznaje zaproszenie, życzenia, ogłoszenie, instrukcję, przepis, zawiadomienie - wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie zakończenie - poprawnie czyta, właściwie stosuje intonację zdaniową - wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu - identyfikuje wypowiedz jako tekst informacyjny,literacki, reklamowy - wyszukuje informacje wyrażone wprost prośbę, odmowę, zaproszenie, przeprosiny - wskazuje najważniejsze informacje w wysłuchanym/ czytanym niedługim tekście, zwłaszcza w jego warstwie dosłownej - rozumie ogólny sens słuchanych/czytanych utworów - rozumie dosłowne znaczenie wyrazów w wypowiedzi. - stara się czytać płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym

3 2. DOCIERANIE DO INFORMACJI Celujący Bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający - wybiera i wykorzystuje informacje z różnych źródeł we własnych wypowiedziach o charakterze informacyjnym lub oceniającym 3. ŚWIADOMOŚC JĘZYKOWA - wybiera informacje niewyrażone wprost z różnych źródeł, np. czasopism, stron internetowych i konfrontuje je z innymi źródłami - wybiera informacje niewyrażone wprost z różnych źródeł, np. czasopism, stron internetowych. - wybiera informacje ze słownika ortograficznego, encyklopedii, czasopisma, stron www - korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych i słownika języka polskiego - sprawdza pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym - bezbłędnie określa i rozumie funkcje wszystkie formy wyrazów odmiennych także na przykładach trudnych i nieomówionych w czasie lekcji. - rozpoznaje w tekście i poprawnie określa formy przypadków, liczb, osób i rodzajów, rozumie ich funkcje w wypowiedzi - rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedzeniach ( podmiot, orzeczenie ) - rozumie funkcje użytych w tekście wypowiedzeń ( zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, równoważniki ) - rozpoznaje w tekście i poprawnie określa formy przypadków, liczb, osób i rodzajów, rozumie ich funkcje w wypowiedzi ( na przykładach omówionych i nieomówionych na lekcji ) - rozumie funkcje części mowy w prostych tekstach - wskazuje na różnicę między częściami mowy - rozpoznaje znaczenie gestu, wyrazu twarzy, mimiki, postawy ciała - rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, równoważniki - poprawnie odmienia wyrazy przez przypadki, osoby, liczby, czasy rodzaje z niewielką pomocą nauczyciela ( na przykładach omówionych na lekcji ) - rozróżnia funkcję zmiękczającą i sylabotwórczą i - rozpoznaje w wypowiedziach podstawowe części mowy ( rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek) - rozpoznaje gest, mimikę. - potrafi wskazać podmiot i orzeczenie w zdaniach pojedynczych ( na prostych przykładach ) - rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze - z pomocą nauczyciela umie odmienić wyraz przez przypadki, czasy, liczby osoby ( na prostych przykładach omówionych na lekcji ) - zna alfabet, dzieli wyraz na głoski litery, sylaby

4 II. Analiza i interpretacja tekstów kultury - porównuje funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w różnych utworach epickich także tych spoza lektur szkolnych ( uczestniczy w konkursach czytelniczych, wykonuje dodatkowe prace ) - wskazuje elementy baśni w innych tekstach kultury - dostrzega różnice między celem programów informacyjnych, rozrywkowych, reklam -odnosi się do postaw bohaterów fikcyjnych i opisuje otaczającą ich rzeczywistość - - konfrontuje swoje reakcje czytelnicze z innymi odbiorcami - objaśnia funkcje analizowanych elementów świata przedstawionego w utworze epickim -wykorzystuje wiedzę na temat zwrotki, wersu, rymu, refrenu do interpretacji utworu -objaśnia funkcję porównań, epitetów, wyrazów dźwiękonaśladowczych i przenośni w tekście -wyróżnia wśród przekazów audiowizualnych programy informacyjne, rozrywkowe, reklamy -charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak, miłość nienawiść, przyjaźń wrogość; - konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami - uzasadnia własne reakcje czytelnicze - analizuje elementy świata przedstawionego w utworze ( czas, miejsce, bohaterowie, wydarzenia ) - rozumie podstawową funkcję wersu, zwrotki, rymu, refrenu - rozumie funkcję akapitu jako logicznie wyodrębnionej całości w tekście - objaśnia znaczenie porównań i przenośni, - rozumie funkcje epitetu i wyrazu dźwiękonaśladowczego - wyodrębnia elementy dzieła filmowego, odróżnia film animowany i aktorski -charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak, miłość nienawiść, przyjaźń wrogość - odczytuje przesłanie utworu - nazywa swoje reakcje czytelnicze -konfrontuje sytuacje bohaterów z własnymi doświadczeniami - dostrzega cechy wyróżniające teksty artystyczne ( poetyckie i prozatorskie ) oraz użytkowe - odróżnia autora od osoby mówiącej w utworze - określa i nazywa elementy świata przedstawionego w utworze: czas, miejsce, bohaterowie, wydarzenia - wskazuje cechy baśni i komiksu - wie, czym jest wers, zwrotka, rym, refren - wskazuje w tekście porównania, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy - zna pojęcia : gra aktorska, dekoracja, kostium, rekwizyt, inscenizacja, scena, widownia, próba, reżyseria, charakteryzacja - przypisuje cechy bohaterom oraz ocenia ich - mówi o swoich reakcjach czytelniczych - odróżnia fikcję od rzeczywistości ( na przykładach z lekcji ) - odróżnia elementy fantastyczne od realistycznych ( na przykładach z lekcji ) - określa elementy świata przedstawionego bohaterowie, zdarzenia, czas i miejsce ( na omówionych tekstach ) - rozpoznaję baśń, opowiadanie, wiersz, komiks, przysłowie - wyodrębnia film i spektakl spośród innych przekazów i tekstów kultury

5 postawy w odniesieniu do takich wartości, jak. np. miłość, nienawiść, przyjaźń, wrogość - odczytuje sens utworów na poziomie dosłownym - odczytuje morał baśni III Tworzenie wypowiedzi MÓWIENIE - przedstawia własne stanowisko w związku ze sposobem rozwiązania problemu, wykonania zadania - podejmuje rozmowę na temat przeczytanej lektury dzieła także spoza kanonu lektur przewidzianych programem nauczania w klasie czwartej i omawia je w odniesieniu do innych dzieł także spoza kanonu lektur - interpretuje metaforyczne i symboliczne treści utworów literackich i plastycznych - recytuje wiersze interpretując głosowo, bierze udział w konkursach - uzasadnia własne zdanie w rozmowie, podaje odpowiednie przykłady, stosuje się do reguł grzecznościowych - rozpoczyna i podtrzymuje rozmowę na temat lektury czy filmu - udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym - w rozmowie związanej z lekturę czy sytuacjami codziennymi stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką - poprawnie stosuje formy - przedstawia własna zdanie w rozmowie - udziela odpowiedzi w formie krótkiej wypowiedzi -uczestniczy w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami; - łączy za pomocą odpowiednich spójników współrzędne związki wyrazowe w zdaniu - wypowiada się w roli świadka i uczestnika zdarzeń - stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, czasownika -gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na podstawie zachowań i - świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej - dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, - świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, -stosuje wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące - formułuje pytania otwarte - udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych - wypowiada się w kilku logicznie ze sobą połączonych zdaniach na tematy związane z codziennością, otaczającą rzeczywistością, lekturą - stosuje zwroty - nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z innymi uczniami i nauczycielem - formułuje proste pytania i udziela prostych pod względem konstrukcyjnym odpowiedzi - wyrażą wprost swoje intencje - odróżnia sytuację oficjalną od nieoficjalnej -potrafi odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej skierować prośbę, pytanie, odmowę, wyjaśnienie, zaproszenie - stosuje podstawowe zwroty grzecznościowe podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem

6 recytatorskich na terenie szkoły i poza nią, czasu teraźniejszego oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym - w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła - interpretuje przenośne treści utworów poetyckich przewidzianych w programie nauczania - tworzy wypowiedzi wykorzystując twórczo instrukcję nauczyciela - recytuje wiersz, fragment prozy, stosuje pauzy, dostosowuje tempo recytacji do treści utworu - dokonuje samokrytyki wypowiedzi i doskonali ją pod względem konstrukcji i języka postaw - wypowiada się logicznie i w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki - w sposób uporządkowany według instrukcji nauczyciela opisuje przedmiot( plakat, obraz, budynek, ilustrację ), miejsce, postać, zwierzę, - stosuje słownictwo służące do formułowania ocen, opinii, emocji i uczuć. - objaśnia znaczenie dosłowne i metaforyczne wyrazów - odróżnia wyrazy pokrewne od synonimów - wzbogaca odpowiedź wyrazami bliskoznacznymi ( unika powtórzeń ), -stosuje różnorodne typy zdań ( pojedyncze, złożone ), -celowo używa wypowiedzeń oznajmujących, pytających, rozkazujących, grzecznościowe i odpowiednie konstrukcje składniowe ( np. tryb przypuszczający) -podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem wskazuje wyrazy o znaczeniu dosłownym i metaforycznym - składa życzenia, tworzy wypowiedź o cechach instrukcji np. zasady gry - wypowiada się w sposób uporządkowany, opowiada o zdarzeniu w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne - opisuje przedmiot ( budynek, plakat, ilustrację, obraz), miejsce, postać, zwierzę, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni - dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne - próbuję recytować utwór poetycki - stara się poprawnie akcentować posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi. - mówi na temat, opowiada o obserwowanych zdarzeniach, akcji książki, filmu - za pomocą kilku prostych zdań opisuje przedmiot, miejsce ( budynek, plakat, obraz, ilustrację), postać, zwierzę -stosuje wyrazy o znaczeniu dosłownym - z pomocą nauczyciela wygłasza tekst utworu ( lub jego fragmenty )z pamięci

7 wykrzyknikowych, - używa wyrazów w poprawnych formach - recytuje tekst z pamięci posługując się pauzą, stara się nadać głosowi odpowiednią barwę PISANIE - tworzy samodzielnie wypowiedzi cechujące się ciekawym ujęciem tematu, poprawną konstrukcją oraz właściwym doborem środków językowych - wykazuje się szczególną dbałością o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną składniową oraz stylistyczną oraz estetykę zapisu ( nie popełnia błędów ) - chętnie pisze prace na tematy związane z lekturami spoza kanonu lektur - komponuje poprawne pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, fleksyjnym składniowym wypowiedzi o przejrzystej, logicznej kompozycji - uzasadnia własne zdanie, podaje odpowiednie przykłady, np. z lektury - udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym - w wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką - komponuje i przekształca - potrafi zastosować zasady ortograficzne i interpunkcyjne w sytuacjach nietypowych i na przykładach nieomówionych na lekcji - redaguje poprawne stylistycznie i logicznie teksty na temat lektur, filmów, dzieł sztuki, stosuje zasady interpunkcji - w wypowiedziach stosuje poprawne formy rzeczowników, przymiotników czasowników -świadomie stosuje wyrazy bliskoznaczne - w wypowiedziach gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na - stosuje podstawowe zasady ortografii i interpunkcji - odróżnia nazwy własne od pospolitych i potrafi zastosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką literą dzieli wyrazy na głoski, rozróżnia funkcję zmiękczającą i sylabotwórczą i w typowych przykładach konstruuje i zapisuje kilkudaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logiczno składniowym - używa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych - w zależności od adresata i sytuacji świadomie dobiera wypowiedzenia oznajmujące, pytające i - stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu. - zna podstawowe zasady dotyczące pisowni wielką literą, ó u, rz-ż, ch-h - dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu - tworzy krótkie, proste wypowiedzi na podany temat - uzupełnia prosty schemat, tabelę - zna podstawowe zasady układu graficznego listu prywatnego,dialogu, zaproszenia, planu ramowego - z pomocą nauczyciela

8 plan wypowiedziach pisze opowiadanie twórcze, list z perspektywy bohatera, baśń - poprawnie pod względem interpunkcyjnym i ortograficznym zapisuje dialog - w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła - wzbogaca tekst w zależności od formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej, tworzy ciekawe pod względem składniowym wypowiedzi, - dokonuje samodzielnej autokorekty napisanego tekstu podstawie zachowań i postaw bohaterów - układa życzenia, zapisuje przepis, instrukcję, ogłoszenie stosuje akapit jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedziach - pisze logiczne, uporządkowane pod względem chronologicznym opowiadanie, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki, - opowiada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń -zapisuje dialog w opowiadaniu -w sposób uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosują słownictwo służące do formułowania ocen, opinii, emocji i uczuć -dostrzega błędy ortograficzne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawia - estetycznie prowadzi rozkazujące -zapisuje pytania otwarte -udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych -samodzielnie zapisuje dialog -dzieli wypowiedzi na części kompozycyjne -tworzy prosty ramowy plan wypowiedzi, -układa opowiadanie odtwórcze -redaguje notatkę w formie prostego schematu, tabeli, planu - zapisuje prostą instrukcję, np. przepis kulinarny, zasady gry -twory opis przedmiotu, miejsca, postaci, zwierzęcia, obrazu, ilustracji, plakatu, budynku stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni -w liście prywatnym, dialogu, zaproszeniu stosuje odpowiedni układ graficzny - stara się unikać powtórzeń wyrazowych, - konstruuje zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte oraz wypowiedzenia złożone, zapisuje list, dialog, układa plan ramowy, redaguje zaproszenie, życzenia, ogłoszenie, zawiadomienie, prostą instrukcję - zapisuje kilkudaniowe opowiadanie odtwórcze - za pomocą kilku prostych zdań tworzy opis przedmiotu ( obrazu, ilustracji, plakatu, budynku), miejsca, postaci, zwierzęcia - konstruuje poprawne zdania pojedyncze - stara się o estetykę zapisu - prowadzi zeszyt przedmiotowy na bieżąco uzupełniając braki

9 zapisy w zeszycie przedmiotowym, na bieżąco uzupełnia braki używa różnych typów wypowiedzeń; -poprawnie zapisuje formy bezokoliczników oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego czasowników w czasie przeszłym i przyszłym -używa przecinka w zdaniu pojedynczym - przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik i odwrotnie - dba o staranność zapisu - prowadzi zeszyt, uzupełnia na bieżąco braki.