W pliku nie można odnaleźć części obrazu z identyfikatorem relacji rid2. Bogactwa Ponidzia Przewodnik turystyczny

Transkrypt

1 W pliku nie można odnaleźć części obrazu z identyfikatorem relacji rid2. Bogactwa Ponidzia Przewodnik turystyczny

2 Dla większości uczniów najprzyjemniejszą porą roku jest lato. Nie tylko mają przerwę od nauki, mają również mnóstwo wolnego czasu. Niektórzy wybierają się na zagraniczne wycieczki, inni chcą poznać polskie miasta, ich zabytki i kulturę. Jak mówi słynne przysłowie,,cudze chwalicie, swego nie znacie, warto wiedzieć, że Ponidziejest pełne urokliwych miejsc, zachowało wiele cennych zabytków oraz bogate jest w walory przyrodnicze. Celem naszej prezentacji jest zaprezentowanie, niektórych,,pereł Ponidzia.

3 Spis Treści 1. Zapoznanie z Ponidziem a) Ukształtowanie terenu b) Klimat c) Parki krajobrazowe d) Pińczów w liczbach 2. Miejscowości i ich zabytki 3. Bogactwa kulturowe a) Ludzie b) Zabytki 6. Zagrożenia dla Ponidzia a) Wysypisko w Skrzypiowie b) Dzikie wysypiska c) Wylewy Nidy d) Co ty możesz zrobić? e) Jakie formy ochrony są teraz stosowane? 7. Bibliografia 4. Flora i fauna 5. Trasy turystyczne a) Górami Pińczowa cz. I: punkt widokowy Góra św. Anny cz. II: Garb Pińczowski, punkt widokowy na Pińczów i Kopernię b) Wiejskimi szosami

4 Ukształtowanie terenu Ponidzia W centrum Ponidziależy rzeka Nida, jest ona również jego osią. Z obu stron ograniczają ją garby, które ciągną się równolegle do koryta rzeki. Na wschodzie Ponidzia rozciąga się Garb Pińczowski, a po przeciwnej stronie na zachodzie Garb Wodzisławski, które obejmują jej dolny bieg. Pomiędzy rzeką, a wspomnianym Garbem Pińczowskim rozciąga się dość rozległy obszar Niecki Solekciej. Ponidziezamykają Płaskowyże: Jędrzejowski i Szaniecki.

5 Klimat Panuje tu klimat umiarkowany. Zimy nie są tu zbyt surowe, temperatura spada nawet do -30 C ale zwykle waha się w okolicach -15 C do -26 C. Latem temp. sięga do 35 C lecz zazwyczaj wynosi ok. 20 C. Roczna amplituda wynosi ok. 40 C.

6 Parki krajobrazowe Na terenie Ponidziaumiejscowione są trzy parki krajobrazowe: - Nadnidziański (231,64 km²), - Szaniecki (109,15 km² ), - Kozubowski (66,13 km²). W rezerwatach przyrody Przęślin, Skorocice, Krzyżanowice, Skotniki Górne, Winiary Zagojskie, Góry Wschodnie, Grabowiec i Skowronno występują relikty roślinności stepowej.

7 Pińczów w liczbach Prawa miejskie otrzymane: 21 września 1482 roku w Lublinie. Powierzchnia: 14,33 km². Gęstość zaludnienia: 809 os/km² Ludność (grudzień 2013 rok): Wysokość: 300 m n.p.m. Częstotliwość stacji Twoje Radio Pińczów : 1332 khz AM

8 Miejscowości Pińczów określany jest sercem i dusza Ponidzia, jest jego niekwestionowaną stolicą. Oto, niektóre miejscowości: Włochy, Skrzypiów, Krzyżanowice, Skowronno Górne i Dolne, Kopernia, Podłęże, Pasturka, Zagość, Szarbków, Uników, Kije, Kowala, Wełecz, Wrocieryż, Brzeście, Złota, Kliszów Najważniejsze ośrodki regionu: Jędrzejów: muzeum zegarów, zegar na rynku Busko Zdrój: drewniany kościółek św. Leonarda, park zdrojowy Wiślica: kolegiata w Wiślicy, dom Jana Długosza Michałów: stadnina koni

9 Busko Zdrój Park Zdrojowy Jędrzejów Zegar na rynku Jędrzejów Zegar na rynku Busko Zdrój kościół św. Busko Zdrój kościół św. Leonarda Leonarda Michałów stadnina koni

10 Wiślica - Kolegiata Wiślica dom Jana Długosza

11 Zabytki kultury Kaplica Św. Anny zaprojektowana została przez włoskiego architekta Santi Gucciego. Wzniesiono ją w 1600 roku. Otaczają ją kamienne figury świętych. Ze wzgórza, na którym znajduje się kaplica, roztacza się piękny widok na Pińczów, rzekę Nidę, kościół oraz pola uprawne.

12 Zabytki kultury Synagoga pińczowska -wnętrze synagogi wypełnia pięć sal. W południowej części znajduje się sala główna, dla mężczyzn, dalej sala dla kobiet, zwana babińcem. Malowidła na ścianach, sufitach, portalach pochodzą z XVII wieku.

13 Zabytki kultury Drukarnia ariańska - znajduje się w południowej części współczesnego Pińczowa, przy rynku dawnego miasta Mirowa. Zbudowano ją na przełomie XVI i XVII wieku. Budynek nazywany jest drukarnią, ale nigdy nie pełnił takiej funkcji.

14 Ludzie, którzy zapisali się w historii Pińczowa Zbigniew Oleśnicki ( ) Biskup krakowski, kardynał. Podczas bitwy obronił Króla Jagiełę przed atakiem rycerza. Rozbudował nasze miasto, zapraszając do Pińczowa zakonników paulińskich i budując dla nich klasztor.

15 Ludzie, którzy zapisali się w historii Pińczowa Jan Długosz ( ) Wybitny historyk, dyplomata, duchowny, fundator licznych budowli sakralnych. Przez 30 lat doglądał pracy przy budowie zamku w Pińczowie. Po śmierci pochowano go w kościele paulinów na krakowskiej Skałce, którzy za jego życia odwiedzili Pińczów.

16 Ludzie, którzy zapisali się w historii Pińczowa Adolf Dygasiński ( ) Literat nie jeden raz opisywał piękno Ponidziaw swoich dziełach. Jego utwory rozpowszechniane na całym świecie rozsławiały malowniczy pejzaż tego terenu. Na jego cześć postawiono pomnik, który można zobaczyć przed domem kultury w Pińczowie.

17 Ludzie, którzy zapisali się w historii Pińczowa Hugon Kołłątaj ( ) W wieku 7 lat zaczął naukę w szkole w Pińczowie. Po ukończeniu jej podjął się nauki w Akademii Krakowskiej. Jako dorosły żartobliwie napisał, iż nauczył się w Pińczowie,,czytać i źle pisać.

18 Flora Flora na terenie Ponidziajest różnorodna. Występuje tu roślinność stepowa, a my przedstawimy wam kilka pięknych i ciekawych okazów chronionych: miłek wiosenny Roślina ta jest jednym z najpiękniejszych kwiatów wiosennych w Polsce. Jest bardzo niezwykłą rośliną, ponieważ pomaga leczyć schorzenia serca. Można ją uprawiać w ogródkach, jednak roślina ta znajduje się pod ścisłą ochroną. NIE WOLNO JEJ ZRYWAĆ

19 Flora ostnica włosowata Jest to typowa roślina stepowa. W Polsce jest bardzo rzadka. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Występuje w towarzystwie innych roślin stepowych. Znajduje się pod ochroną. NIE ZRYWAĆ

20 Flora ostrołódka kosmata Występuje licznie w okolicach Buska Zdroju. Cała roślina jest gęsto owłosiona. Kwitnie od maja do czerwca. ROŚLINA POD OCHRONĄ.

21 Flora zagorzałek żółty Osiąga on ok cm wysokości. Kwitnie w sierpniu i we wrześniu, na zboczach gipsowych i wapiennych wzgórz. PODLEGA OCHRONIE.

22 Flora czosnek skalny Jest to roślina cebulkowa. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Występuje, także w Tatrach i Pieninach, a na północy bardzo rzadko. NIE ZRYWAĆ ROŚLINA POD OCHRONĄ.

23 Flora dzwonek syberyjski Osiąga wysokość 20cm 60cm. Kwitnie w czerwcu i lipcu., Występuje dość licznie w nadnidziańskich stepach. ŚCIŚLE CHRONIONA.

24 Flora dyptam Rośnie on na gipsowych zboczach, o dużym nasłonecznieniu, w towarzystwie innych roślin. Najbardziej egzotyczny przedstawiciel stepowej flory Ponidzia. Największy osobliwość stepów nad Nidą. Wydziela nadzwyczaj lotne olejki eteryczne (łatwopalne).

25 sarny jelenie sarny jelenie lisy zające zające szaraki dziki

26 sowy łabędzie dzikie kaczki sowy łabędzie dzikie kaczki wróble wróble bażanty bażanty kukułki sójki wilgi sójki

27 zaskrońce jaszczurki zwinki padalce

28 TRASY TURYSTYCZNE

29 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie cz. I Co warto ze sobą zabrać? - plecak, a w nim picie, najlepiej wodę, ewentualnie jakiś suchy prowiant, - środek przeciw komarom, - nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne. Co można zaobserwować? - bogactwo skalne Ponidzia, -jego faunę i florę, - krajobraz Pińczowa i jego okolic. Długość trasy: ok. 3,7 km Typ trasy: piesza

30

31 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie 1. Zaczynamy od ul. 1 -go Maja. 2.Idziemy prosto ulicą 3 -go Maja i dochodzimy do ul. Zachodniej. Skręcamy w prawo. 3.Idziemy nią prosto. Po lewej mijamy starą mleczarnię obecne biuro firmy Vicor. 4.Kiedy skończy się ulica rozpoczyna się polna droga, która skręca w lewo. Podążamy nią. 5. Idziemy drogą nie skręcając w żadne inne malutkie dróżki. 6. Dochodzimy do rozwidlenia dróg i skręcamy w lewo. 7. Tutaj zaczyna się wznosić teren. 8. Dochodzimy na polanę i po prawej stronie jest urwisko, z którego będzie można zaobserwować dzikie wysypisko śmieci, znajdujące się w starym kamieniołomie.

32

33

34 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie cz. I 9. Dalej idziemy ścieżką. 10. Dochodzimy do rozległej polany i idziemy prosto, do miejsca na ognisko. 11. Obracamy się w lewo, i gdy ujrzymy dość strome wejście na górę, musimy się po nim wspiąć. 12. Kiedy już będziemy na szczycie skręcamy w prawo i dalej idziemy wąską dróżką przez pagórki. 14. Dochodzimy do szerokiej drogi leśnej i skręcamy w lewo. 15. Za zakrętem w prawo będzie kolejne rozwidlenie dróg. Nie idziemy prosto, tylko skręcamy w lewo. 16. Dochodzimy do punktu widokowego.

35

36

37

38

39

40

41

42 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie cz. I 17. Na końcu polany skręcamy w wąską dróżkę prowadzącą w dół. Cały czas idziemy prosto. 18. Dochodzimy do piaskowego, małego zbocza. Schodzimy w dół i skręcamy w lewo, schodząc niżej. 19. Teraz możemy albo iść prosto piaskową drogą lub skręcić w lewo, w dół i następnie iść w prawo. 20.Niezależnie, którą drogę wybierzemy, to dojdziemy do drogi głównej Pińczów Kopernia.

43

44

45

46

47 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie cz. II Co warto ze sobą zabrać? - plecak, a w nim picie, najlepiej wodę, ewentualnie jakiś suchy prowiant, - środek przeciw komarom, - nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne. Co można zaobserwować? - perłę Pińczowa kapliczkę św. Anny, - krajobraz Pińczowa i jego okolic. Długość trasy: ok. 0,7 km Typ trasy: piesza/rowerowa

48

49 Górami Pińczowa okiem na Ponidzie cz. II 1.Zaczynamy od ul. Leśnej. 2. Skręcamy w prawo. 3. Idziemy prosto i dochodzimy do punktu widokowego.

50 Wiejskimi szosami Co warto ze sobą zabrać? - plecak, a w nim picie, najlepiej wodę, ewentualnie jakiś suchy prowiant, - środek przeciw komarom, - nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne. Co można zaobserwować? - krajobraz wsi znajdujących się wokół Pińczowa, - wiejskie posiadłości i pola uprawne, -faunę i florę. Długość trasy: ok. 14,55 km Typ trasy: rowerowa

51

52 Wiejskimi szosami 1. Zaczynamy od ul. Leśnej. 2. Jedziemy prosto. Dojeżdżamy do wsi Włochy, a później, jadąc ciągle do przodu, pojawi się znak Szczypiec w lewo. Skręcamy, wtedy w leśną drogę. I nadal jedziemy prosto. 3. Gdy dojedziemy do wsi Szczypiec, rozpocznie się asfaltowa droga. Cały czas jedziemy nią. 4. Dojeżdżamy do Brześcia. Po prawej stronie mijamy Szkołę Podstawową w Brześciu. 5. Pojawia się rozwidlenie dróg. Można jechać prosto lub skręcać. My jednak nie skręcamy. Jedziemy prosto, a następnie w lewo. 6. Jedziemy prosto, później skręcamy w prawo. 7. Po lewej stronie mijamy Stację hodowli i unasieniania zwierząt, a następnie skręcamy w prawo. 8. Dojeżdżamy do drogi głównej i przejeżdżamy na drugą stronę, kierując się na Skowronno Górne. 9. Cały czas jedziemy prosto. Przejeżdżamy Skowronno Górne, skręt na Imielno, Skowronno Dolne i dojeżdżamy do Koperni. Skręcamy w prawo. 10. Zjeżdżamy w dół i niedaleko, za pierwszymi zabudowaniami, po prawej stronie drogi, jest budynek OSP w Koperni. Tam znajduje się pomnik z roku upamiętniający 750 rocznicę nadania przez Bolesława V Wstydliwego lokacji Krakowa, właśnie w Koperni.

53 Wiejskimi szosami Kiedy będziemy na Włochach będziemy mogli zaobserwować, po lewej stronie drogi Pomnik Myszkowskich z XIX wieku.

54 Zagrożenia dla Ponidzia Wysypisko śmieci w Skrzypiowie Minusy: Brzydki zapach (nawet poza jego terenem) Źródło bakterii Zanieczyszczona gleba Ginięcie organizmów Dopóki nie przejdziemy się na wysypisko, nie dostrzeżemy (nie poczujemy) problemu. Trafiają tam śmieci z całego miasta, które rozłożą się za setki lat, a i tak ciągle będzie ich przybywać.

55 Zagrożenia dla Ponidzia Dzikie wysypiska Np. na Garbie Pińczowskim, na Włochach w lesie i inne. Szacuje się, że terenów nielegalnych wysypisk w Polsce jest ok. 10 tys. Są wszędzie, a co ważniejsze są gorsze niż legalne składowiska odpadów, bo nie są kontrolowane przez sanepid. Skutki tego: - wylęganie chorobotwórczych bakterii, grzybów itp. - brzydki zapach, - gleba zanieczyszczona bardziej, bo metalami ciężkimi - ginięcie wielu organizmów, - powstawanie biogazu powodującego samozapłony. Co ciekawe, zaobserwowano wzrost agresywności, u ludzi zamieszkujących zanieczyszczone tereny. Grzywna za wyrzucanie śmieci w nieodpowiednie miejsca wynosi od 500zł do 5000zł, więc z tego wynika, że wywożenie odpadów, znacznie bardziej się opłaca.

56 Zagrożenia dla Ponidzia Wylewy Nidy Skutki: powodowanie powodzi zalewanie pól i łąk, a co za tym idzie strata pieniędzy, bo nie mogą być użytkowane często woda dochodzi do domów jeśli są w niej nieczystości zakwasza glebę i zabija organizmy To jest sprawa trudniejsza do opanowania, gdyż jeden człowiek nic nie zrobi, ale w grupie siła, więc musimy się łączyć i temu zapobiegać.

57 Zagrożenia dla Ponidzia Jak pomóc naszemu regionowi? Co możesz zrobić? produkować jak najmniej śmieci, aby nie zalegały na wysypiskach, oddawać je do skupu, nie płoszyć zwierząt, nie zrywać gatunków zagrożonych roślin, a najlepiej żadnych, oszczędzać np. papier (drzewa będą ci wdzięczne), nie zanieczyszczać wody.

58 Zagrożenia dla Ponidzia Trudniejsze zadania: budować rowy do których będzie odpływać woda, dzikie wysypiska zgłaszać w odpowiednie miejsca, zwiększać ilość tabliczek typu,,chroń zieleń itp., edukować innych.

59 Bibliografia Książki: - Ponidzie Cz. Zwolski, - Kraina świętokrzyska i Ponidzie - Rezerwaty przyrody Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich i Ponidzia. Internet: - wikipedia.org - google maps - pinczow.com - google grafika.

60 Dziękujemy za uwagę Projekt wykonały: Magdalena Kwiecień, Patrycja Kurczyna, Magdalena Krycha, Zuzanna Tracz, Gabriela Tyrała.