Nowelizacje KPC i KC w 2016 roku. Wybrane zagadnienia.

Transkrypt

1 Izabela Wawrzynkiewicz Sędzia Sądu Okręgowego w Łodzi Nowelizacje KPC i KC w 206 roku. Wybrane zagadnienia. Podstawa prawna: USTAWA O ZMIANIE USTAWY O TERMINACH ZAPŁATY W TRANSAKCJACH HANDLOWYCH, USTAWY - KODEKS CYWILNY ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW z dnia 9 października 205 r. (Dz.U. z 205 r. poz. 830) - wejście w życie stycznia 206 roku USTAWA O ZMIANIE USTAWY - KODEKS CYWILNY, USTAWY - KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW z dnia 0 lipca 205 r. (Dz.U. z 205 r. poz. 3) - wejście w życie 8 września 206 roku USTAWA O USUGACH ZAUFANIA ORAZ IDENTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ z dnia 5 września 206 roku (Dz.U. z 206 r. poz. 579) - wejście w życie 7 października 206 roku Nowelizacja kodeksu cywilnego Celem ustawy jest zliberalizowanie przepisów o formie czynności prawnych i nowe ujęcie dokumentu w postępowaniu cywilnym. Ich efektem będzie zwiększenie dostępu do sądu poprzez poszerzenie katalogu spraw, które będą rozpoznawane w postępowaniach elektronicznych. Ma temu służyć możliwość wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego i dokonywania doręczeń elektronicznych, także w tradycyjnych postępowaniach cywilnych. ODSETKI. Stan prawny przed..206 r.

2 Do końca 205 r. ustawa stanowiła w art kc, że w wypadku zastrzeżenia obowiązku zapłaty odsetek bez określenia ich wysokości, dłużnik obowiązany był płacić odsetki ustawowe. Wysokość odsetek ustawowych ustalana była jednolicie dla odsetek kapitałowych i odsetek za opóźnienie, określało ją rozporządzenie Rady Ministrów. W ostatnim okresie obowiązywania przepisu w tym kształcie odsetki ustawowe wynosiły 8% w stosunku rocznym. Od stycznia 206 roku są odsetki W wyniku nowelizacji wysokość stóp odsetek związana zostanie ze stopą referencyjną NBP. Zmiany stopy referencyjnej NBP będą wpływały na zmianę stawek odsetek ustawowych bez konieczności zmian przepisów prawa. Stopa referencyjna NBP wynosi aktualnie,50%. Wysokość odsetek ustawowych oraz odsetek ustawowych za opóźnienie ogłaszana będzie w drodze obwieszczenia przez Ministra Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych ogłaszana będzie w ten sam sposób przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Art. 359 [Odsetki]. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. 2.. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne) Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy. 3.(uchylony) 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych.

3 Art. 48 [Opóźnienie świadczeń pieniężnych]. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. 2.. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie) Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie. 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych. USTAWA O TERMINACH ZAPŁATY W TRANSAKCJACH HANDLOWYCH z dnia 8 marca 203 r. tekst jednolity z dnia 0 maja 206 r. (Dz.U. z 206 r. poz. 684) Art. 4 [Określenia ustawowe] Użyte w ustawie określenia oznaczają: ) transakcja handlowa - umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością; 2) podmiot publiczny - podmioty, o których mowa w art. 3 ust. pkt -3a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych; 3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych. Art. 4a [Wyłączenie stosowania przepisu Kodeksu cywilnego] Do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art ustawy z dnia 23 kwietnia 964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 206 r. poz. 380 i 585).

4 Podsumowując, możliwe będzie zastosowanie następujących odsetek:. Odsetki kapitałowe będą należne, jako: -odsetki ustawowe (kapitałowe), które w stosunku rocznym są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych, jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona; -odsetki umowne (kapitałowe) w wysokości określonej w umowie (nie wyższe jednak, niż odsetki maksymalne), jeśli wysokość odsetek wynika z czynności prawnej, -odsetki maksymalne (kapitałowe), które w stosunku rocznym odpowiadają dwukrotności wysokości odsetek ustawowych, które z kolei w stosunku rocznym są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. 2. Jeśli chodzi o odsetki za opóźnienie, to będą należne jako: -odsetki ustawowe za opóźnienie, które w stosunku rocznym są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, -odsetki umowne za opóźnienie, według określonej stopy procentowej, (nie wyższej jednak, niż odsetki maksymalne za opóźnienie), -odsetki maksymalne za opóźnienie, które w stosunku rocznym odpowiadają dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, które z kolei w stosunku rocznym są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. -odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości równej. sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 8 punktów procentowych Ustawa nie reguluje w sposób odrębny wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, wobec czego zastosowanie mają maksymalne odsetki za opóźnienie określone w art k.c. Oznaczenie odsetek w tytule egzekucyjnym (nakazie zapłaty, wyroku) po nowelizacji od stycznia 206 roku Wydaje się, że właściwe będzie użycie w pozwach i orzeczeniach następujących zwrotów: z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych

5 W przypadku odsetek umownych za opóźnienie powinno się dopuścić użycie wyrażenia np.: z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 0% w stosunku rocznym, lecz w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości 0% w stosunku rocznym nie przekraczającej dwukrotności wysokości odsetek za opóźnienie Nowy przepis Art. 65. [Przepisy o oświadczeniach woli, zakres stosowania] Przepisy o oświadczeniach woli stosuje się odpowiednio do innych oświadczeń. Przepis dotyczy tylko oświadczeń o skutkach materialnoprawnych takich, których złożenie ma wpływ na powstanie, ustanie czy treść praw i obowiązków prywatnoprawnych. A zatem będą to:. tzw. oświadczenia wiedzy 2. akty komunikujące uczucia (przebaczenie). Które przepisy da się zastosować odpowiednio? Możliwe wydaje się ostrożne stosowanie: art. 60 KC - nie w tym zakresie, w jakim definiuje on oświadczenie woli, ale w tym jego fragmencie, w którym ustanawia on zasadę swobody formy oświadczeń. art. 6 i 62 KC dla ustalenia, czy i kiedy zostały złożone. art. 65 KC, co polegałoby na przyznaniu prymatu zgodnemu rozumieniu oświadczenia przez obie strony procesu komunikacji oraz, w razie braku takiego zgodnego rozumienia, na konieczności uwzględniania jego obiektywnego znaczenia, a zatem takiego znaczenia, jakie ma ono według przyjętych w danej społeczności reguł znaczeniowych. przepisy o wadach oświadczeń woli wątpliwe, a jeśli tak, to zachować bardzo dużą ostrożność Niemożliwe całkowicie wydaje się stosowanie odpowiednie: art. 83 KC[Pozorność] art. 64 KC[Orzeczenie zastępujące] Do kodeksu cywilnego wprowadzono formę dokumentową, jako nowy typ formy szczególnej.

6 Dotychczas definicję dokumentu zawierał jedynie Kodeks postępowania cywilnego, który wyróżniał dokumenty urzędowe oraz dokumenty prywatne. Aby pismo zostało uznane za którykolwiek z rodzajów dokumentu, musiało być podpisane, chyba że przepis szczególny stanowił inaczej. Przykładowo moc wydruków komputerowych aktualnych informacji wpisanych do rejestrów KRS została zrównana przez ustawę o KRS z mocą dokumentów urzędowych. Nowe przepisy: Art [Oświadczenie woli w postaci dokumentu] Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Art [Nośnik informacji jako dokument] Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. A zatem forma dokumentowa w KC oznacza: - nie wymaga się, aby dokument opatrzony był podpisem, - walor dokumentu przysługiwać będzie informacji zapisanej na nośniku innym niż papier. Wystarczy, że sposób utrwalenia informacji będzie umożliwiał jej zachowanie i odtworzenie. Tym samym za dokument uznawane będą obrazy, dźwięki, wiadomości , sms czy też pliki komputerowe. Do tej pory wydruki korespondencji owej i nagrania rozmów telefonicznych mogły być wykorzystywane jedynie jako środki uprawdopodabniające fakt złożenia oświadczenia woli określonej treści, a w przypadku sporu jako tzw. inne środki dowodowe. Dokumentowa forma czynności prawnych przesłanki muszą być spełnione łącznie:. sporządzenie dokumentu (prywatnego lub publicznego), którego treść odzwierciedla fakt złożenia oświadczenia woli określonego podmiotu (lub obu stron czynności prawnej). 2. sposób ujęcia wspomnianego oświadczenia (oświadczeń) w dokumencie powinien umożliwiać ustalenie tożsamości osób je składających. Pojęcie nośnika informacji Literalne brzmienie definicji dokumentu zawartej w art KC obejmuje zatem w zasadzie każdy substrat materialny mający jakąkolwiek wartość poznawczą.

7 Definicja ta, jak się wydaje, powinna przede wszystkim służyć dookreśleniu formy dokumentowej, o której mowa w art KC. Kryterium trwałości kryterium trwałości nie jest immanentnie związane z nośnikiem informacji. tam gdzie ustawodawca uznaje to kryterium za istotne, daje temu wyraz w treści przepisu. Skoro pojęcie dokumentu zostało zdefiniowane na potrzeby spełniania określonej roli dowodowej, to kryterium trwałości informacji zamieszczonej na danym nośniku winno być jednym z kluczowych elementów jego definicji Możliwość odtwarzania Zdaniem projektodawcy definicja dokumentu zawarta w art KC obejmuje również kryterium możliwości odtwarzania informacji zawartych w dokumencie. W uzasadnieniu projektu nowelizacji wyraźnie podkreślono, że treść dokumentu musi zostać odpowiednio utrwalona w sposób umożliwiający jej odtworzenie. Treść dokumentu W uzasadnieniu projektu nowelizacji: konstytutywną cechą dokumentu w świetle art KC jest jego intelektualna zawartość, czyli informacja treść obejmująca różnego rodzaju oświadczenia, w tym oświadczenia woli. Kryterium możliwości zapoznania się z treścią dokumentu Zgodnie z art. 6 KC, przy oświadczeniach woli indywidualnie adresowanych należy bowiem brać pod uwagę możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia rozpatrywaną z punktu widzenia umiejętności percepcyjnych adresata. Wydaje się, że O możliwości zapoznania się z treścią nośnika informacji winien przesądzać stan wiedzy technicznej w danym momencie, właściwym dla zastosowania danego dokumentu w obrocie cywilnoprawnym. Art. 8 [Data pewna] brzmienie r.. Jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od urzędowego poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nieuczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna). 2. Czynność prawna ma datę pewną także w wypadkach następujących: ) w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty dokumentu urzędowego;

8 2) w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza - od daty wzmianki; 3) w razie opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu dokumentu w postaci elektronicznej - od daty opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu. 3. W razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby. W art. 8 2 pkt 2 KC przewidziano, że czynność prawna ma datę pewną w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza. W świetle nowej definicji dokumentu trudno jednoznacznie orzec, czy przykładowo odesłanie przez notariusza drogą mailową uwag do przesłanego mu w ten sam sposób skanu umowy lub pliku zawierającego tekst umowy, nada tej umowie walor daty pewnej. Literalne brzmienie przepisów sugerowałoby odpowiedź twierdzącą, jednak powiązanie daty pewnej z formą pisemną raczej przemawia za odrzuceniem takiego rozwiązania. Nowelizacja wprowadza zmianę w odniesieniu do formy rozwiązania umowy za zgodą obu stron, a także odstąpienia oraz wypowiedzenia umowy, która została zawarta w formie pisemnej (a także elektronicznej i dokumentowej). Art. 77 [Zmiany umowy; rozwiązanie; odstąpienie; wypowiedzenie pisemnej]. Uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. 2. Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej, chyba że ustawa lub umowa zastrzega inną formę powinno być stwierdzone pismem. 3. Jeżeli umowa została zawarta w innej formie szczególnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia; natomiast odstąpienie od umowy albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem. Art. 73 [Rygor ad solemnitatem i ad eventum Pod rygorem nieważności; dla określonych skutków]

9 . Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, dokumentową albo elektroniczną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności. 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. Art. 74 [Rygor ad probationem Dla celów dowodowych ]. Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań ze świadków lub ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. 2. Jednakże mimo niezachowania formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód z zeznań ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej jest będzie uprawdopodobniony za pomocą dokumentu pisma. 3. Jeżeli forma pisemna, dokumentowa albo elektroniczna jest zastrzeżona dla oświadczeni a jednej ze stron, w razie jej niezachowania dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokon ania tej czynności jest dopuszczalny także na żądanie drugiej strony. 4. Przepisów o skutkach niezachowania formy formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami. Art. 76 [Forma zastrzeżona przez strony Zastrzeżona w umowie] Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania tej formy, poczytuje się w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Do ułatwienia obrotu profesjonalnego przyczynić się powinna zmiana art KC

10 Art. 77 [Związanie pismem potwierdzającym]. W wypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie. 2. W przypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy dokumentowej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w dokumencie skierowanym do drugiej strony, a dokument ten zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w dokumencie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła w dokumencie. Art. 78 [Forma pisemna] Co ciekawe wraz z uchyleniem art. 78 par. 2 kc e-podpis przestaje być jedną z postaci formy pisemnej. Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. 2. (uchylony) Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej. Forma elektroniczna UZASADNIENIE PROJEKTU Projekt zawiera propozycję wyodrębnienia expressis verbis formy. Umieszczenie definicji formy elektronicznej w odrębnym przepisie jednoznacznie przesądzi o tym, że stanowi ona odrębny, choć równoważny w stosunku do formy pisemnej, typ formy szczególnej. Wyodrębnienie formy elektronicznej usuwa także spór wokół możliwości posłużenia się tą formą przez osoby mogące czytać, lecz niemogące pisać. Art. 78 [Elektroniczna forma czynności prawnej] NOWY PRZEPIS

11 . Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność prawna zastrzega inaczej. Od r.. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go bezpiecznym kwalifikowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej, chyba że ustawa lub czynność prawna zastrzega inaczej. Podsumowując W przypadku zastrzeżenia tej formy, skutki jej niedochowania będą uregulowane analogicznie do skutków niedochowania formy pisemnej. Strony, zastrzegając w umowie formę dokumentową, powinny określić jej skutek. W razie braku takiego postanowienia w umowie, forma ta będzie traktowana jako zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Jeżeli nie została zachowana forma pisemna lub dokumentowa zastrzeżona dla jednostronnej czynności prawnej, to druga strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji niezachowania wymaganej formy. Dlatego, na jej żądanie, będzie dopuszczalny dowód ze świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania tej czynności. Istotne jest zrównanie statusu dokumentów w postaci elektronicznej z dokumentami papierowymi" w zakresie obowiązku udostępnienia ich sądowi (ściślej: udostępnienia informatycznego nośnika danych, na którym jest zapisany dokument). Dokument w formie pisemnej i elektronicznej będzie korzystał z domniemania prawdziwości (autentyczności), a także z domniemania, że pochodzi od osoby, która sygnowała go podpisem. Zmiany w KPC odnośnie dowodów z dokumentów

12 Ustawodawca zdecydował, że nowy art KPC spowoduje, iż przepisy oddziału dotyczącego dokumentów będzie się stosować do dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców. Art KPC Przepisy niniejszego oddziału stosuje się do dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców. Art. 308 KPC Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243., w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów. KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Wyłączenie sędziego PRZYKŁADOWE PRZYCZYNY WYŁĄCZENIA SĘDZIEGO I. niechętny stosunek sędziego do strony okazywany w toku postępowania - Postanowienie SN z , II CZ 7/84 II. nie decyduje o wyłączeniu sam fakt znajomości, nawet "osobistej", strony, lecz szczególny układ stosunków osobistych, który powodowałby trudność w zachowaniu przez sędziego bezstronnej podstawy w rozstrzyganiu sporu dotyczącego tej strony. Cechą takich stosunków może być emocjonalne nastawienie do danej osoby lub powiązania wpływające na interesy lub pozycję życiową sędziego - postanowienie SN z , I PO 5/77 III. przeświadczenie strony co do tego, że sędzia prowadzi proces wadliwie - postanowienie SA w Białymstoku z , I ACz 309/95 Postanowienie SA w Łodzi sygn. akt I ACz 23/ Ocena przesłanek wyłączenia nie powinna być zatem całkowicie zobiektywizowana, lecz dokonywana z uwzględnieniem stanowiska strony. Subiektywne przekonanie powoda mogło dodatkowo doznać wzmocnienia z uwagi na specyficzne okoliczności sporu i osadzenie konfliktu w lokalnym środowisku prawniczym, w którym zarówno strony, ich pełnomocnicy, jak i sędzia i członkowie jego rodziny ( żona wykonująca zawód radcy prawnego), a także świadek (także radca prawny) na co dzień funkcjonują.

13 Postanowienie SA w Łodzi sygn. akt I ACz 462/09 z dnia roku Wnioskodawca wskazywał na sposób prowadzenia rozprawy i wypowiedzi sędziego, które w jego ocenie jednoznacznie potwierdzały negatywne nastawienie do wnioskodawcy i brak bezstronności sędziego w rozpatrywanej sprawie. / / Biorąc pod uwagę aktualną treść normatywną art. 49 kpc wyjaśnienie sędziego składane zgodnie z art kpc nie może ograniczać się jedynie do zanegowania stosunku osobistego łączącego sędziego ze stroną lub jej przedstawicielem. Wyjaśnienie powinno dotyczyć wszystkich zarzutów stawianych sędziemu, które w ocenie wnioskodawcy wskazują na brak bezstronności./ / Sąd Apelacyjny uznał, że emocjonalne wypowiedzi sędziego nie zaprzeczone w złożonych wyjaśnieniach mogły budzić u wnioskodawcy wątpliwości co do jego bezstronności, a to uzasadnia wyłączenie go od rozpoznania sprawy. / / Od 8 września 206 roku art otrzymuje brzmienie: 3. Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego sędzia, którego dotyczy wniosek, może podejmować dalsze czynności. Do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego nie może zostać wydane orzeczenie lub zarządzenie kończące postępowanie w sprawie. Dotychczas w przypadku złożenia wniosku o wyłączenie sędzia mógł aż do rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie spełniać tylko czynności niecierpiące zwłoki, które były wąsko rozumiane w judykaturze, jako rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie bądź przeprowadzenie czynności, których nie będzie można powtórzyć. Uzasadnieniem dla tej zmiany jest konieczność zapewnienia efektywności postępowań. art. 5 otrzymuje brzmienie: Art. 5. Sędzia zawiadamia sąd o zachodzącej podstawie swojego wyłączenia. Przepis art. 5 odnosi się do sytuacji, gdy sam sędzia zgłasza żądanie wyłączenia ze względu na łączący go z jedną ze stron stosunek osobisty mogący wywołać wątpliwości co do jego bezstronności (art. 49) lub ze względu na wystąpienie jednej z przesłanek z art. 48. Na sędzi spoczywa wówczas jedynie obowiązek zawiadomienia o podstawie wyłączenia; nie jest konieczne jej uprawdopodobnienie. Złożenie zawiadomienia nie jest ograniczone żadnym terminem, a sędzia, zawiadamiając sąd o zachodzącej podstawie swojego wyłączenia, nie jest obowiązany wstrzymać się od udziału w sprawie.

14 art. 52 dodaje się 3 w brzmieniu: 3. Uwzględniając wniosek o wyłączenie sędziego, sąd znosi postępowanie w zakresie obejmującym udział tego sędziego w sprawie po złożeniu wniosku, chyba że czynności przez niego podejmowane były czynnościami niecierpiącymi zwłoki. ; W sytuacji zniesienia postępowania czynności podjęte będą musiały ulec powtórzeniu, a powstałe w tym wypadku wydatki poniosą strony. Pełnomocnictwo art. 89 otrzymuje brzmienie Art Pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Zdania pierwszego nie stosuje się w przypadku dokonania czynności procesowej w elektronicznym postępowaniu upominawczym, jednak pełnomocnik powinien powołać się na pełnomocnictwo, wskazując jego datę, zakres oraz okoliczności wymienione w art. 87 Złożenie dokumentu wykazującego umocowanie lub jego uwierzytelnionego odpisu nie jest wymagane, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.. Przepisu nie stosuje się do czynności procesowej dokonanej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny przewiduje, że czynności można dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu. W takim przypadku pełnomocnik powołuje się na pełnomocnictwo, wskazując jego zakres oraz okoliczności wymienione w art W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu. 3. (uchylony). art KPC otrzymuje brzmienie: Art W przypadkach, o których mowa w art. 25 oraz art KPC, czynności przewodniczącego może wykonywać referendarz sądowy.

15 Wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym po art. 48 KPC dodaje się art. 48. KPC w brzmieniu:. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. 2. W przypadkach, o których mowa w, sąd wydaje postanowienia dowodowe na posiedzeniu niejawnym. 3. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo. Dopuszczono do rozpoznania sprawy (i wydania wyroku) na posiedzeniu niejawnym, poza dotychczasowym przypadkiem wydania tzw. zastrzeżonego wyroku zaocznego (art. 34 KPC). Prowadzi to wprawdzie do ograniczenia zasady jawności i kontradyktoryjności procesu cywilnego, lecz przyczyni się do realizacji zasady szybkości, rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki. MEDIACJA Art. 87 [Treść]. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać: ) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna; 2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu; 3) informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiąz ania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia. Z dniem..206 r. wprowadzono obligatoryjny formalny element do pozwu. W uzasadnieniu projektu tej nowelizacji (Druk sejmowy Nr 3432, Sejm VII Kadencji) stwierdzono, co następuje: Podstawowym celem nowego rozwiązania jest podniesienie wśród obywateli świadomości istnienia mediacji i innych metod pozasądowego rozwiązywania sporów poprzez wyraźne wskazanie stronom konfliktu, że przed skierowaniem sprawy do sądu powinny podjąć próbę

16 rozwiązania sporu w drodze polubownej, zachęcenie i skłonienie ich do skorzystania z takiej alternatywy. W każdej sprawie powód przed złożeniem pozwu powinien zweryfikować, czy w powstałym sporze jest możliwe ugodowe rozwiązanie sporu. Oczekiwanym efektem nowelizacji jest utrwalenie w społeczeństwie przekonania, że skierowanie sprawy do sądu powinno zostać poprzedzone próbą rozwiązania konfliktu za pomocą mediacji lub przy użyciu innego rodzaju polubownej metody rozwiązania sporu. Jeżeli takiej próby zaniechano, powód ma obowiązek wyjaśnienia przyczyn rezygnacji. Zgodnie z tym założeniem brak informacji o działaniach związanych z polubownym rozwiązaniem sporu na etapie przesądowym nie zostanie obarczony sankcją zwrotu pozwu. Ponieważ brak informacji o skorzystaniu z polubownych metod rozwiązania sporu nie uniemożliwia nadania sprawie dalszego biegu, przewodniczący nie będzie wzywał powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu, a także nie będzie mógł zastosować sankcji zwrotu pozwu zgodnie z art. 30 KPC. Jak należy skonstruować pozew, aby spełnić nowe wymagania? Przepis nie wymaga od powoda udowodnienia podjęcia konkretnych działań, jak to miało miejsce w uchylonej regulacji art k.p.c. w postępowaniu gospodarczym. Wystarczające wydaje się poinformowanie o podjęciu takiej próby, bez wykazywania sposobu ani rezultatu podjętych działań. Nie ma negatywnych skutków procesowych dla powoda, gdy nie dochowa staranności w dążeniu do pozasądowego rozwiązania sporu. Przepis ma charakter informujący sąd o dobrej woli powoda i konieczności złożenia powództwa, niż nakładający na powoda obowiązek podjęcia konkretnych działań Powód nie ma też obowiązku ustosunkować się w pozwie do twierdzenia pozwanego, skierowanego przeciwko roszczeniu, złożonego w toku rokowań pozasądowych, jeśliby się takie odbyły. Podjęcie próby polubownego zakończenia sporu może być niecelowe i można wtedy wskazać motywy, jakimi się kierował powód, odstępując od podjęcia takiej próby. Koszty Art Roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sąd orzeka z urzędu.

17 2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Art. 28 [Załączniki]. Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. 2. Do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego dołącza się poświadczone elektronicznie odpisy załączników. Art. 29 [Oryginał dokumentu]. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. 2. Elektroniczne poświadczenie odpisu dokumentu przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa następuje z chwilą wprowadzenia przez tego pełnomocnika dokumentu do systemu teleinformatycznego. 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o którym mowa w 2, przedłożenia oryginału tego dokumentu. 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, formaty, w jakich odpisy pism, dokumentów i pełnomocnictw mogą być poświadczane elektronicznie, mając na względzie minimalne wymagania dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej.

18 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI W SPRAWIE FORMATÓW, W JAKICH ODPISY PISM, DOKUMENTÓW I PEŁNOMOCNICTW MOGĄ BYĆ POŚWIADCZANE ELEKTRONICZNIE z dnia 5 września 206 r. (Dz.U. z 206 r. poz. 45) Na podstawie art ustawy z dnia 7 listopada 964 r. - Kodeks postępowania ) cywilnego (Dz.U. z 204 r. poz. 0, z późn. zm. ) zarządza się, co następuje: Odpis pisma, dokumentu lub pełnomocnictwa może być poświadczony elektronicznie w formacie: ) PDF - jeżeli pismo, dokument lub pełnomocnictwo mają postać papierową albo gdy z przyczyn technicznych nie jest możliwe sporządzenie poświadczenia mającego postać elektroniczną w formacie XML; 2) XML - jeżeli pismo, dokument lub pełnomocnictwo mają postać elektroniczną. 2 Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 8 września 206 r. Wymóg dołączenia załączników do pisma procesowego nie został zniesiony w przypadku pism wnoszonych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Do pisma procesowego wnoszonego w ten sposób załączniki dołącza się jednak w odpisach poświadczonych elektronicznie (art KPC). Ustawodawca wymaga przy tym, aby odpisy załączników były poświadczone elektronicznie, ale dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji, w której dokument jest wprowadzany do systemu przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Jeżeli natomiast strona działa w procesie samodzielnie lub przez pełnomocnika niezawodowego, do pisma procesowego wnoszonego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego powinna dołączyć odpisy załączników elektronicznie poświadczone przez notariusza. Zgodnie z nowym art PrNot notariusz będzie mógł dokonywać elektronicznego poświadczenia zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, opatrując je kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Elektroniczne poświadczenie nie będzie opatrzone pieczęcią notariusza. Wydaje się, że zgodnie z brzmieniem art KPC zgłoszenie pisemnych wniosków dowodowych w ten sposób poza rozprawą nie wywoła skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem ich do sądu.

19 Wniesienie przez stronę pisma procesowego wraz z załącznikami za pośrednictwem systemu teleinformatycznego będzie obligowało sąd do ich wydruku w tych wszystkich sytuacjach, w których przeciwnik nie dokonał wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, albo, gdy mimo dokonania takiego wyboru, zrezygnował z doręczenia elektronicznego (art KPC). Z kolei w wypadku, w którym pismo wraz z załącznikami zostało wniesione "tradycyjnie" przez stronę, która nie dokonała wyboru wnoszenia pism przez system teleinformatyczny, sąd chcąc doręczyć odpis pisma wraz z załącznikami przeciwnikowi, który wybrał wnoszenie pism przez system będzie zobligowany do ich digitalizacji, tj. zeskanowania i doręczenia stronie przeciwnej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Wyjątek będzie zachodził tylko wówczas, gdy strona przeciwna, pomimo wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jednocześnie zrezygnowała z doręczenia elektronicznego (art KPC). kwietnia i 8 września 206 r. wejdą w życie ważne zmiany w postępowaniu cywilnym dotyczące doręczeń pism. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 205 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (wydane na podstawie art. 3 par. 3 k.p.c.), rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 205 r. w sprawie sposobu wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (wydane na podstawie art. 25 par 3 k.p.c.). Wszystkie sądy będą musiały umożliwić stronom wnoszenie pism procesowych drogą elektroniczną za pomocą aplikacji Elektroniczne Biuro Podawcze" w terminie 3 lat od wejścia w życie nowych przepisów (art. 20 ustawy nowelizującej z dnia 0 lipca 205 r.), czyli w terminie do 8 września 209 r. Zmiany można podzielić na trzy istotne części: I. Zmiany w postępowaniu wieczystoksięgowym. II. Zmiany w doręczeniach w całym postępowaniu cywilnym III. Zmiany w doręczeniach pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami Zmiany w postępowaniu wieczystoksięgowym.. Od kwietnia 206 r. zaczną obowiązywać przepisy (art k.p.c.), na mocy których notariusz, komornik oraz naczelnik urzędu skarbowego działający jako administracyjny organ

20 egzekucyjny będą mogli złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. 2. Wnioski o wpis w księdze wieczystej pochodzące od strony lub jej pełnomocnika będą mogły być nadal składane w tradycyjnej, papierowej formie. 3. Od kwietnia 206 r. na wniosek uczestnika postępowania zawarty w akcie notarialnym zawiadomienie o wpisie będzie doręczać się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, na konto wskazane w tym systemie. Zmiany w doręczeniach w postępowaniu cywilnym i wnoszeniu pism - art KPC. Od 8 września 206 r. zaczną obowiązywać przepisy przewidujące możliwość dokonania wyboru (w konkretnej sprawie) wnoszenia pism procesowych w całym postępowaniu cywilnym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, także w tradycyjnych postępowaniach. 2. Wybór sposobu wnoszenia pism będzie się odbywał przez złożenie stosownego oświadczenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. 3. Jeżeli ustawa będzie stanowić, że wnoszenie pism za pomocą systemu teleinformatycznego jest obligatoryjne (jak ma to miejsce w przypadku elektronicznego postępowania upominawczego) albo strona wybierze wnoszenie pism za pośrednictwem tego systemu, to pismo wniesione z pominięciem tej drogi nie wywoła skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. 4. Jeżeli adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, organ władzy publicznej albo inny organ państwowy dokona wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, to doręczenia zawsze będą dokonywane elektronicznie i nie będzie możliwe zrezygnowanie z tych doręczeń, chyba że złoży się oświadczenie o rezygnacji z wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Rezygnacja z wnoszenia pism za pomocą systemu teleinformatycznego będzie bowiem obejmowała także rezygnację z doręczeń elektronicznych. 5. Pismo procesowe wnoszone za pośrednictwem systemu teleinformatycznego będzie podpisywane podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo podpisem elektronicznym potwierdzonym profilem zaufanym e-puap. Przepisy szczególne będą mogły odmiennie regulować tę kwestię. Przykładowo, w odniesieniu do pism składanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym nadal będzie dopuszczalne posługiwanie się podpisem elektronicznym nadawanym w systemie teleinformatycznym obsługującym to postępowanie.

21 6. Doręczenie elektroniczne nastąpi w chwili wskazanej w potwierdzeniu odbioru korespondencji (faktycznie będzie to chwila wejścia na konto użytkownika w systemie informatycznym), co wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 października 205 r. w sprawie trybu i sposobu dokonywania doręczeń elektronicznych (zaczyna ono obowiązywać od kwietnia 206 r.). 7. W razie braku potwierdzenia odbioru, doręczenie elektroniczne będzie uznawane za skuteczne z upływem 4 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym. 8. Zmieniono także art. 42 k.p.c., na mocy którego doręczenie będzie mogło być potwierdzone nie tylko pisemnie, za pomocą tradycyjnego potwierdzenia odbioru, ale również w postaci danych informatycznych w systemie teleinformatycznym operatora pocztowego, co będzie stanowić elektroniczne potwierdzenie odbioru. 9. dobry adres, czyli zmiana art. 33 KPC Art Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu. 2. Pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla organizacji, która nie ma osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism. 2a Pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), doręcza się na adres podany w rejestrze udostępniany w rejestrze albo CEIDG, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń. Jeżeli ostatni wpisany udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres podany w rejestrze udostępniony w rejestrze albo CEIDG. 2b. (uchylony). 3. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika procesowego lub osobę upoważnioną do odbioru pism sądowych, doręczenia należy dokonać tym osobom. Jednakże Skarbowi Państwa doręczenia dokonuje się zawsze w sposób określony w 2. Zmiany w doręczeniach pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami Od 8 września 206 r. zmienia się art. 32 par. kpc (doręczenia pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami). W związku z tym wystarczające będzie samo oświadczenie pełnomocnika w treści pisma wnoszonego do sądu o nadaniu pisma drugiej stronie przesyłką poleconą (a więc nie będzie już konieczne wrzucanie do koperty potwierdzenia nadania). Oczywiście dalej będzie możliwe załączanie pocztowego potwierdzenia nadania przesyłki.

22 WYDANIE WYROKU w brzmieniu od roku Art Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia albo uzasadnieniem, jeżeli ma być wygłoszone, oraz spisanie sentencji wyroku. 2. Przewodniczący zbiera głosy sędziów według ich starszeństwa służbowego, a ławników według ich wieku, poczynając od najmłodszego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok zapada większością głosów. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może przy podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia. W razie zgłoszenia zdania odrębnego nie wygłasza się uzasadnienia. 3. Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu. 4. W postępowaniu wszczętym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wyrok może być utrwalony w systemie teleinformatycznym i opatrzony bezpiecznym kwalifikowanym podpisem elektronicznym. UZASADNIENIE WYROKU Art Uzasadnienie wyroku sporządza się pisemnie na wniosek strony o doręczenie wyroku z uzasadnieniem zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji, a w przypadku, o którym przypadkach, o których mowa w art i art od dnia doręczenia sentencji. Wniosek spóźniony sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym. Sąd sporządza uzasadnienie wyroku również wówczas, gdy wyrok został zaskarżony w ustawowym terminie oraz gdy wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, chyba że uzasadnienie zostało wygłoszone.. Jeżeli przebieg posiedzenia jest utrwalany za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, uzasadnienie może być wygłoszone po ogłoszeniu sentencji wyroku i utrwalone za pomocą tego urządzenia, o czym przewodniczący uprzedza przed wygłoszeniem uzasadnienia. W razie wygłoszenia uzasadnienia na posiedzeniu nie podaje się odrębnie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. 2. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem

23 Art Wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która zgłosiła wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem.. Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym sąd z urzędu doręcza stronom. Stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa doręcza się też pouczenie o sposobie i terminach wniesienia środka zaskarżenia. 2. Jeżeli uzasadnienie zostało wygłoszone na posiedzeniu, stronie, która w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji, a w przypadku, o którym mowa w art od dnia doręczenia sentencji, zgłosiła wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem doręcza się wyrok wraz z transkrypcją uzasadnienia. Wniosek spóźniony sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym. Doręczenie wyroku z transkrypcją uzasadnienia jest równoznaczne z doręczeniem wyroku z uzasadnieniem. Zmiany w zakresie kompetencji referendarzy sądowych Koszty procesu kompetencje referendarza w zakresie art. 08 kpc i art. 08. kpc Art KPC Skutki wniesienia skargi Według art KPC, do postanowień referendarza stos. się odpowiednio przepisy o postanowieniach sądu (art. 354 i nast. KPC). Skargę rozpoznaje sąd rejonowy, w którym zostało wydane orzeczenie referendarza Wniesienie skargi pociąga za sobą utratę mocy przez orzeczenie referendarza Po utracie mocy przez orzeczenie referendarza sądowego, sąd rejonowy rozpoznaje sprawę jako sąd I instancji, od którego przysługuje zażalenie do sądu II instancji jako sądu odwoławczego. Nowe brzmienie od 8 września 206 roku Art Na orzeczenia referendarza sądowego co do istoty sprawy oraz na orzeczenia kończące postępowanie, jak również na orzeczenia, o których mowa w art. 394 pkt, 2, 42 i 5-9, przysługuje skarga, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie. 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego traci moc. 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia stronie postanowienia referendarza sądowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

24 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd odrzuca. 5. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono w terminie. Skarga na postanowienie referendarza art. 398[23] kpc wyjątek od zasady przewidzianej w art KPC, że orzeczenie referendarza sądowego na skutek samego wniesienia skargi traci moc. Postanowienie referendarza w przedmiocie: - kosztów sądowych lub kosztów procesu - postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego nie traci mocy na skutek wniesienia skargi, lecz jedynie zostaje wstrzymana jego wykonalność 23 Art KPC zmiana Dz.U art. 2 Art Rozpoznając skargę na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia. 2. W sprawach, o których mowa w, wniesienie skargi na postanowienie referendarza wstrzymuje jego wykonalność. Sąd orzeka jako sądowego wstrzymuje wykonalność tego postanowienia. Sąd rozpoznaje skargę w składzie jednego sędziego, jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu. Postanowienie SN z dnia 8 lutego 20 r. I CZ 0/ Nie jest dopuszczalne cofnięcie skargi na orzeczenie referendarza, jeżeli jej wniesienie spowodowało utratę mocy zaskarżonego orzeczenia. Uchwała SN z 3 grudnia 205 roku III CZP 8/5 "Czy sąd rejonowy, który odrzuca zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na podstawie art i 2 k.p.c., orzeka jako sąd pierwszej instancji, czy jako sąd drugiej instancji? Sąd rejonowy, który odrzuca zażalenie na postanowienie tego sądu, wydane na podstawie art k.p.c., orzeka jako sąd drugiej instancji