Wda - spływ kajakowy :43:32 Informacje ogólne:

Transkrypt

1 Wda - spływ kajakowy :43:32 Informacje ogólne: Wda to jedna z najpiękniejszych rzek nizinnych w Polsce. W większości swego biegu przedziera się przez dzikość Borów Tucholskich. Jej pełna długość to ok. 210 km, natomiast pod kątem spływów kajakowych najczęściej wybierany odcinek, czyli Lipusz-Tleń jest długości ok. 140 km. Przepłynięcie tego odcinka zajmuje 6-7 dni, a szlak zaliczany jest do łatwych, chociaż w dolnym odcinku napotkamy na swojej drodze sporo poprzewracanych drzew, wymagających wprawy w sterowaniu kajakiem, a nurt jest szybki praktycznie na całym biegu rzeki (pozwalający bez większego trudu pokonywać 6 km/h). Z zagospodarowaniem turystycznym bywa różnie w górnym biegu spotkamy sporo, dobrze zagospodarowanych pól namiotowych, natomiast w dolnej części, pola namiotowe, choć malowniczo położone, pozbawione są infrastruktury sanitarnej, kłopot jest z wodą oraz sklepem. Jest to rzeka polecana na spływy rodzinne, ze względu na walory przyrodnicze przepiękne, suche, sosnowe Bory Tucholskie, urozmaicone widoki, czystość wody oraz przeszkody z poprzewracanych przez bobry drzew, które przy szybkim nurcie rzeki dodają delikatnej adrenaliny i gwarantują, że rzeka nas nie znuży. Dodatkowym atutem jest mała ilość jezior na szlaku, poza tzw. morzem Kaszubskim, czyli kompleksem jezior Wdzydze, na trasie od Lipusza do Tlenia jest tylko jedno jezioro Schodno. To także, rzeka, która w przeważającej części przebiega w oddaleniu od śladów cywilizacji, co ma swe uroki przyrodnicze, ale utrudnia uzupełnienie zapasów żywności i wody musimy to przewidzieć planując wyprawę. Warto zaopatrzyć się w mapę wydawnictwa Eko-Graf, gdyż jest ona dużo bardziej dokładna niż przewodnik Pascala i podaje prawidłowe odległości w przeciwieństwie do opisów na tablicach przy rzece oraz w innych przewodnikach. No i kajaki my jak zawsze wypożyczaliśmy z firmy As Tour, gdyż jeszcze nigdy na nich się nie zawiedliśmy i sprzęt jest bardzo wysokiej jakości. Poniżej zaproponujemy dzienne etapy spływu, na bazie godnych polecenia miejsc biwakowych. Etap I: Lipusz Wdzydze Kiszewskie (ok. 20 km) Lipusz to najczęstsze miejsce rozpoczęcia przygody z Wdą. Nieliczni startują wyżej, ale rzeka powyżej Lipusza jest bardzo wąska i zarośnięta, co mocno utrudnia wiosłowanie. Punktem wodowania jest obszerna łąka położona na granicy zabudowań. Można tu też za zgodą właściciela, przenocować. Wodowanie jest płatne (2 zł od kajaka). Przez pierwsze kilometry, rzeka wije się wśród łąk, by mocno przyspieszyć po wpłynięciu w obszar lasu. Rzeka jest tu wąska, otoczona stromymi brzegami, z których do nurtu raz po raz zsuwają się przewrócone drzewa. To uroki tzw. Szwajcarii Kaszubskiej. Dopływamy do prawie dwukilometrowego jeziora Schodno, przy którym, na cyplu, umiejscowione jest pole namiotowe często oblegane przez zmotoryzowanych turystów. Następnie rzeka leniwie wije się wśród łąk aż do jeziora Słupinko, na którym od razu kierujemy się w lewo i pod mostkiem wpływamy na jezioro Radolne, wchodzące w skład morza kaszubskiego. Tutaj proponujemy nocleg najlepiej w stanicy PTTK zlokalizowane na cyplu między jeziorem Gałuń i Jelenim, gdyż płynięcie do Borska oznacza kilka ładnych kilometrów wiosłowania w stojącej wodzie. Zatrzymując się w stanicy PTTK, warto wybrać się do zlokalizowanego we Wdzydzach Kaszubskich, najstarszego w Polsce skansenu Kaszubskiego Parku Etnograficznego (istnieje od 1906 roku). Park w okresie lipiec/sierpień otwarty jest od 10:00 18:00 poza poniedziałkami, 1 / 7

2 kiedy to jest zamknięty (tel ; ) Etap II: Wdzydze Kiszewskie Czarna Woda (ok. 30 km) Ze Stanicy PTTK czek nas sporo wiosłowania po morzu kaszubskim, czyli jeziorze Wdzydze, do ujścia rzeki w miejscowości Borsk. Należy tu uważać na boczną falę, która często pojawia się przy wietrze na tym ogromnym akwenie (jezioro Wdzydze to jedno z głębszych polskich jezior prawie 69 m. głębokości). Płynąc przez jezioro, kajakami kierujemy się wzdłuż brzegów wysp (Ostrów Wielki, Glonek, Ostrów Mały), tak aby mieć je blisko po swojej prawej stronie. Należy zachować trochę sił, gdyż po zakończeniu walki ze stojącym jeziorem, czeka nas przenoska w miejscu gdzie jezioro wpływa w kanał Wdy (Borsk). Mamy do wyboru przenoszę 150 m dróżką po lewej stronie od zastawy lub 20 metrów zaraz przy śluzie, ale także po wysokim brzegu. Z unijnych pieniędzy powstały po obu stronach zastawki pomosty w znacznym stopniu ułatwiające przenoskę. Decyzja którędy będziemy przenosić kajaki zależy od ciężaru jaki w nich przewozimy i sile jaka nam pozostała po walce z jeziorem. Ta przenoska jest przyczyną, iż często kajakarze decydują się na rozpoczęcie spływu właśnie w miejscowości Borsk, pomijając jezioro Wdzydze. Znajduje się tu pole namiotowe, ale nie jest one przez nas specjalnie polecane, gdyż nie grzeszy pięknością. Można natomiast zjeść w Borsku smaczną rybkę w jednym z barów. Po 2,5 km od miejscowości Borsk, od kanału odbija stare koryto rzeki, którym to polecamy dalej płynąć, gdyż jest dużo ciekawsze niż kanał. W miejscu tym, po prawej stronie znajduje się niewielka betonowa budka i należy być czujnym, gdyż niełatwo to miejsce przeoczyć i popłynąć dalej prosto kanałem Wdy. Pozostając na kanale, będziemy mieli jeszcze możliwość powrotu do pierwotnego koryta rzeki, ale będzie się to wiązało z dużo dłuższą przenoską kajaków (200 m. w miejscowości Bąk Wybudowanie). Tutaj do pokonania po lądzie mamy niespełna 20 m. Po zwodowaniu, czeka nas dosyć bystry nurt i liczne kamienie, wymagające sporych umiejętności manewrowania w szybkim nurcie. W miejscu tym znajdziemy także dosyć ładne pole namiotowe, którego nie znaleźliśmy na mapach pewnie powstało niedawno. Stanowi ono więc alternatywę do rozpoczęcia spływu z pominięciem wcześniej opisanych przenosek (bądź w miejscowości Bąk, gdzie po lewej stronie, zaraz za ujściem łączącym kanał Wdy z Wdą znajduje się piękne pole namiotowe wybudowane ze środków unijnych także nie zaznaczone na mapach). Po kilku kilometrach wpływamy do wsi Miedzno, gdzie przy ostatnich zabudowaniach, na prawym brzegu znajduje się piękne, ale dzikie pole biwakowe. Brak tu infrastruktury (poza drewnianym klozetem i stołem z ławami), ale za to położone jest na suchym przewiewnym terenie, wśród starych brzóz (znaleźliśmy tam sporo koźlaków, co oznacza, że nie jest zbyt oblegane przez turystów), z łatwym wejściem do wody i piaszczystym dnem. W pobliskim gospodarstwie regulujemy opłatę za pole, możemy zakupić drewno na ognisko (20 zł/taczka) oraz możemy napełnić zbiorniki na wodę pitną. Pole to ma jeszcze jedną, istotna zaletę. Jest stąd chyba najbliżej do rezerwatu przyrody o randze międzynarodowej, jakim są Kamienne Kręgi w Odrach. Warto więc rozważyć, czy nie zostać tu na noc lub rozpocząć spływ Wdą właśnie w tym miejscu. Do Kamiennych Kręgów dostaniemy się także z położonej na rzece przystani Kamienne Kręgi, znajdującej się 2 kilometry dalej z biegiem rzeki, ale tamto miejsce nie za bardzo nadaje się na rozbicie biwaku. Jest tam oznakowanie rezerwatu oraz nowy pomost, przy którym można zostawić kajaki i na piechotę udać się do rezerwatu (otwarty jest: pn-pt 10:00-17:00, sb-nd 10:00-19:00). Rezerwat Kamienne Kręgi to obowiązkowy punkt na szlaku Wdy. W przepięknym sosnowym lesie znajduje się najwięcej w Polsce kamiennych kręgów (10 pełnych i 2 częściowe), będących prawdopodobnie zarówno 2 / 7

3 cmentarzyskiem Gotów jak i miejscem ich posiedzeń (szerszy opis w odrębnej atrakcji umieszczonej w CzasAtrakcji Najliczniejsze kamienne kręgi ). Większa ilość kamiennych kręgów znajduje się jedynie w słynnym Stonehenge w Anglii. Dalej rzeka staje się głębsza i przed miejscowością Wojtal znacząco rozszerza się. Czeka na nas tam kolejna przenoska ze względu na elektrownię wodną. Przenoska jest łatwa jedynie 15 metrów przez drogę. Przy okazji, w pobliskiej restauracji, można zjeść pysznego pstrąga z miejscowej hodowli, gwarantującej świeżość ryby, bądź też zaopatrzyć się w prowiant i wodę w sklepie spożywczym. Zaraz za przenoską, czeka na nas kładka przerzucona nad rzeką na takiej wysokości, iż musimy się mocno wbić w nasze kajaki, aby nie zahaczyć głową. Po około kilometrze, pod mostem kolejowym czeka nas niewielkie bystrze, ale nie przysporzy ono większych kłopotów płyniemy środkiem. Dalej rzeka płynie dosyć leniwie, ale wynika to z małej ilości ostrych zakrętów i braku powalonych drzew, gdyż nurt jest cały czas dosyć szybki. W Klonowicach z lewej strony wpada struga z jeziora Wieckiego, my natomiast kierujemy się na prawo i płyniemy do miejscowości Czarna Woda. Wpływając do Czarnej Wody, po lewej mamy pierwsze pole biwakowe, od którego odstrasza huk z pobliskiej fabryki płyt wiórowych oraz otoczenie miejskich garaży. Dalej na moście mamy informacje o trzygwiazdkowym Domu nad Rzeką i dwugwiazdkowym polu namiotowym. Warto nie dać się zmylić i zatrzymać na tym polu (po prawej stronie za ok. 500m o nazwie Pod Świerkami ), gdyż jest rozległe, ładnie położone, posiada wiatę z doprowadzoną energią elektryczną oraz prysznic z ciepłą wodą. My daliśmy się zmylić i popłynęliśmy dalej ok. 3 km do Domu nad Rzeką (przepływając przez nie groźne bystrza pod dwoma mostami oraz mijając po lewej pole namiotowe, dosyć ciekawie wyglądające, ale kompletnie nie zalesione), gdzie czekało nas wynoszenie rzeczy pod stromą skarpę oraz odległe od brzegu i kompletnie nie przygotowane pole namiotowe (trawa nie obcięta, połamane ławki itd.). Nie ma też tu jak wejść do wody, aby się wykąpać, gdyż dno jest muliste i kompletnie zarośnięte przez glony. Jedynym plusem Domu nad Rzeką były sanitariaty i miły właściciel. Do sklepu w Czarnej Wodzie jest stąd ok. 1,5 km drogą. Etap III: Czarna Woda Młynki (ok. 31 km) Wyruszając z Czarnej Wody, rzeka wije się meandrami wśród łąk, cały czas pełna jest roślinności wodnej, utrudniającej wiosłowanie i sterowanie. Przed miejscowością Zimne Zdroje po prawej stronie znajduje się dzikie pole biwakowe z toaletą i ławami. Za miejscowością Zimne Zdroje nurt lekko spowalnia i nie widać już roślinności wodnej. Rzeka wydaje się być głębsza. Otaczają nas łąki i mokradła. Tak płyniemy do pola namiotowego Parcele, które rozpoznamy po wpływającej od lewej strony strudze Zblewskiej. Pole dosyć ładne z dogodnym zejściem do wody, ale bez infrastruktury. Można się zatrzymać na dłużej lub na posiłek. Kolejne dwa pola znajdują się w Czubku, ale poza polanami nie ma tam nic. Nie proponujemy więc, aby ktoś rozważał nocleg w tym miejscu. Dużo lepiej wygląda oddalone o 2 kilometry od Czubka pole namiotowe w Czarnym. Jest tu boisko do siatkówki, dwa zadaszenia ze stołami i ławami, ubikacje oraz bar czynny od 17:00-21:00. Sklep jest oddalony o 3 km. Niestety minusem tego miejsca jest fakt, iż bar ten przyciąga miejscową młodzież i często szczególnie w weekendy bywa tu gwarno. To spowodowało, iż zdecydowaliśmy się płynąć dalej do odległych o 15 km Młynek. Przez cały ten odcinek rzeka meandruje wśród łąk i mokradeł w lekkim oddaleniu od lasu i z niewielką ilością punktów odniesienia jedynie most drogowy na 110 km, przy którym jest położone bardzo słabe pole namiotowe (jedna wiata, brak zejścia do wody). Po drodze możemy podziwiać, dostojne kilkusetletnie dęby porastające nabrzeże. Niestety wiele z nich stało się łupem licznie żyjących tu bobrów i 3 / 7

4 widać jak powoli obumierają. Dęby i bobry towarzyszą nam zresztą na całej długości rzeki i gdzieniegdzie widać jak leśnicy walczą z bobrami poprzez zakładanie metalowych siatek na pnie drzew, ale przypomina to przysłowiową walkę z wiatrakami. Pole namiotowe w Młynkach, to ostatnie cywilizowane pole namiotowe na tej trasie. Tu po raz ostatni możemy wziąć prysznic (płatny 5 zł/15 min) oraz skorzystać z toalety. Dalej zostanie nam już tylko saperka i las (i oby była ta saperka, bo wielu jej nie bierze, co widać i czuć na odległość.). Pole jest zadbane, schludne z dobrym zejściem do wody i możliwością kąpieli. Są zadaszone wiaty z ławami, wyposażone w oświetlenie i kontakty pozwalające na doładowanie telefonów. Jest też boisko do siatkówki oraz miejsce na ognisko (standardowo za 20 zł możemy nabyć taczkę drewna). Jedynym minusem tego pola, to bliskie położenie drogi Lubichowo Ocypel, które powoduje, że dłużej niż do 6-tej rano nie pośpimy, gdziekolwiek byśmy się na nim nie rozbili. Gospodarz za 10 zł dowiezie nas do odległego o 3 km Lubichowa, gdzie możemy zrobić wszelkie zakupu oraz dobrze zjeść w restauracji. Do Lubichowa możemy się też udać lasem, ale droga jest o ok. 2 km dłuższa. Etap IV: Młynki Żurawki (ok. 23 km) Od tego miejsca, rzeka zaczyna zmieniać charakter. Pojawiają się pierwsze przeszkody w postaci powalonych drzew, wpływamy do lasu i rzeka meandruje wśród piaszczystych stromych brzegów. Brzegi porasta przepiękny drzewostan Borów Tucholskich w postaci sosen, dębów i brzóz. Co pewien czas pojawiają się na brzegach ładne dzikie miejsca biwakowe bez żadnej infrastruktury (na 3-4 namioty). To alternatywa dla tych, którzy chcą w sezonie uciec od gwaru głośnych pól biwakowych). Na wcześniejszym odcinku rzeki, takich miejsc było zdecydowanie mniej. Mapa nie jest tu zbyt zgodna z rzeczywistością, bo las co pewien czas oddala się od rzeki, a mapa sugeruje że płyniemy cały czas w gąszczu drzew. To nie przeszkadza, bo widoki po obu stronach rzeki są naprawdę przednie. Nurt jest cały czas szybki, a brak glonów ułatwia wiosłowanie. Na 98 km rzeki, mapa wskazuje na zatopione pale po starym moście, ale nie przysparzają one większych problemów (przynajmniej przy takim poziomie wody jaki nam się trafił). Pod mostem nieczynnej linii kolejowej (97,5 km) jest poletko pozwalające na rozbicie kilku namiotów. Ok. 200 m za mostem napotykamy na zwalone drzewo i szybki nurt (przeciskamy się po prawej). Za chwilę mamy po lewej stronie kolejne dosyć dobre, dzikie miejsce biwakowe na kilka namiotów, ze stolikiem i ławami. Tak walcząc z nurtem i zakrętami dopływamy do Wdy. Tutaj zaraz za mostem, po lewej stronie mamy dobre miejsce do zacumowania kajaków z możliwością podholowania ich w zatoczkę między przęsłami pod mostem (to dobry wariant na okoliczność deszczu). We Wdzie mamy ostatni blisko położony i dobrze zaopatrzony sklep (ok. 150 m. od rzeki). Warto się zaopatrzyć, gdyż kolejne miejscowości przez które przepływamy nie posiadają sklepów, a odległości do sklepów od mostów to co najmniej 5 km (poza wyjątkiem w Żórawkach). W miejscu tym postawiono też Toi-Toia, więc możemy załatwić potrzeby fizjologiczne. Za miejscowością nurt wyraźnie spowalnia, co jest spowodowane czekającą nas zaporą wodną. Po lewej stronie, za ostatnimi zabudowaniami, znajduje się pole namiotowe, na którym możemy przenocować, ale na wygląd nie zachęcało ono do dłuższego postoju. Dużo lepiej natomiast wygląda pole namiotowe w oddalonym o 2 km Wdeckim Młynie (zadaszone wiaty, suchy teren), tym bardziej że jest ono położone bezpośrednio przy koniecznej kolejnej przenosce. Przenoska jest łatwa, o długości ok. 50 m. Z tego pola namiotowego mamy drogą ok. 1,5 km do wspomnianego sklepu we Wdzie. Za Wdeckim Młynem płyniemy w tunelu z porastających brzegi olch i musimy manewrować między licznie powalonymi drzewami. Pokonanie tych przeszkód nie jest jednak zbyt trudne i 4 / 7

5 średnio zaawansowany kajakarz, bez problemu sobie poradzi. Przed wsią Smolniki, po prawej stronie jest ciekawe miejsce do dzikiego biwaku, niestety brzeg nie jest za bardzo przygotowany do wysiadki. Pole namiotowe w Żórawkach znajduje się po lewej stronie, zaraz przed mostem drogowym. Dosyć ładnie położone, w sosnowym lesie, z mnóstwem grzybów w otaczającym lesie. Jest bezpośrednio przy drodze, ale nie jest ona zbyt uczęszczana, tym samym nie jest bardzo uciążliwa. Na polu nie ma żadnej infrastruktury poza trzema zadaszonymi miejscami do siedzenia ze stołami i ławami oraz miejscem na ognisko. Nie ma też toalety, więc saperki w ruch (i tu widać, że nie każdy niestety ją bierze ze sobą, gdy tylko udamy się 10 metrów w las przykre to, ale prawdziwe ). Pole to jest raczej małe i trudno będzie zmieścić więcej niż 10 namiotów (jeśli nie dopłyniemy tu pierwsi, to nie spodziewajmy się zbyt dobrych miejsc do rozbicia namiotu). Na polu jest znak, że najbliższy sklep oddalony jest o 1,6 km w miejscowości Kasparus. Etap V: Żurawki Błędno (ok. 14 km) To najkrótszy etap z naszej propozycji, bo jedynie 14 km. Ale jest to trochę celowe, aby wypocząć przed kolejnym etap, który sprawdzi nasz kunszt sterowania kajakiem, bo rzeka na odcinku Błędno Tleń kompletnie zmieni charakter i zwiększy poziom trudności. Jest to zarazem najpiękniejszy jak do tej pory fragment, z punktem kulminacyjnym w rezerwacie Krzywe Koło w Pętli Wdy. Rzeka meandruje, wśród przepięknych piaszczystych urwisk, porośniętych majestatycznymi sosnami i dębami. Wszelkie oznaki cywilizacji są daleko stąd, toteż, jeśli tylko zachowamy ciszę, mamy dużą szanse zaobserwować dziką zwierzynę na brzegach (my mieliśmy szczęście ujrzeć lisy, sarny, orła, czaple siwe i bobra). W nurcie spotkamy sporo przeszkód, ale będąc czujnym i odpowiednio wcześnie reagując szybki nurt bez problemu je pokonamy. Po ok. 20 minutach od Żurawek, po prawej stronie zauważymy ładne, dzikie miejsce biwakowe na 3-4 namioty. Kolejne po ok. 30 min., także po prawej stronie bardzo ładne, z miejscem na ognisko. Tak dopływamy do rezerwatu Krzywe Koło w Pętli Wdy. O tym, że dotarliśmy, najlepiej poznać po oznaczeniu na lewym brzegu, gdyż po drodze żadnych charakterystycznych punktów. Tu warto wysiąść i zwiedzić to miejsce - niestety, brak pomostu utrudnia to zadanie. Warto jednak, bo wysoka na kilkanaście metrów, a szeroka jedynie na kilka grobla oddzielająca zataczającą koło rzekę robi naprawdę wrażenie. W podobnym klimacie płyniemy aż do Błędna, gdzie za mostem mamy dwa pola namiotowe. Pierwsze małe i w całości położone w liściastym lesie, aż na odległość straszy komarami. Natomiast drugie, oddalone jedynie o ok. 300 m. to bardzo ładna polanka, porośnięta młodymi sosenkami i uwaga praktycznie bez komarów, co jest ewenementem na szlaku tej rzeki! Niestety dalej brak tutaj toalet, co oznacza, że całe otoczenie pola zaśmiecone jest papierem toaletowym i tym co turyści tam wraz z nim zostawiają. Szkoda, w zamian za odpłatność tych pól (zarówno to jak i pole w Żurawkach są bezpłatne), możnaby doprowadzić je do poziomu względnej cywilizacji. Na polu znajdują się 3 zadaszone miejsca ze stołami i ławami oraz miejsca na ognisko. Pole jest wyjątkowo duże i pomieści wielu turystów. Do najbliższego sklepu w Kasparusie jest ok. 5 km, ale w sezonie funkcjonuje tu sklep przewoźny, który dojeżdża w określone godziny w poniedziałki, środy i piątki. Brak wody. W najbliższym gospodarstwie, można też uprosić drewno na ognisko (jak wszędzie stała cena 20 zł/taczka). Polecamy spacer na zlokalizowane w pobliskim lesie wzgórze, z którego roztacza się urokliwy widok na meandrującą w dolinie rzekę. I tu odpocznijmy, bo w kolejnym etapie czekają na nas wyzwania 5 / 7

6 Etap VI: Błędno Tleń (ok. 23 km) To naszym zdaniem najpiękniejszy, a na pewno najbardziej urozmaicony odcinek rzeki. Wpływamy do Wdeckiego Parku Krajobrazowego i od razu widać, iż obowiązuje tu inna polityka w zakresie utrzymania rzeki. Jak do tej pory, rzeka była w miarę uregulowana i pomimo poprzewracanych drzew, bez problemu mogliśmy znaleźć sposób ich pokonania, to teraz po pierwsze przeszkód jest dużo więcej, a po drugie nie zawsze na pierwszy rzut oka wiadomo, którędy należy je pokonywać. Musimy więc zwiększyć uwagę i wypatrywać co nas czeka za każdym zakrętem. Co prawda poziom trudności jest dużo mniejszy niż w dolnym biegu sąsiadującej Brdy, ale chwila nieuwagi, przy szybkim nurcie może nas kosztować wpadnięcie na zalegające licznie drzewa, czy nawet przewrotkę. Pomimo tego, rzeka nadaje się na spływ rodzinny, gdyż większość przeszkód, przy zachowaniu odpowiedniej ostrożności, udaje się bez problemów pokonać, a ryzyko wywrotki nie jest duże. Wyruszając z Błędna, pierwsze przeszkody pojawiają się już po pierwszych 5 minutach powalone drzewa w nurcie. Po 20 min. od pola namiotowego, przed linią energetyczną, po lewej stronie znajduje się dzikie miejsce biwakowe na 3-4 namioty. Kolejne, ładne miejsce biwakowe znajdziemy za ok. 1,5 km, tym razem na prawym brzegu (tuż przed znakiem Wda 55 km ). Rzeka na chwilę odpuszcza nam z przeszkodami. Pojawiają się one znowu między km (wg oznaczeń mapy Eko-Graf), a za mostem ich trudność istotnie narasta. Do tego rzeka staje się płytka i na długim odcinku występują bystrza. Wda ma tutaj charakter rzeki górskiej i bardziej przypomina Dunajec, niż rzekę nizinną. Bystrza są na tyle silne, że w kajakach odczujemy uderzenia fal. Należy uważać na liczne kamienie, szczególnie jeśli spływamy kajakami płóciennymi. Przed leśniczówką Pohulanka, po lewej stronie znajduje się kolejne dzikie pole biwakowe. I w takim klimacie dopływamy do miejscowości Stara Rzeka, która wita nas powalonym w poprzek rzeki wielkim dębem, w sposób uniemożliwiający przepłynięcie lub ominiecie. Na mapach miejsce to nie jest zaznaczone jako przenoska, chociaż przepłynąć w jedynym możliwym punkcie, czyli niskiej szczelinie na środku drzewa, można jedynie przy niskim stanie wody. Wszelkie próby przepchania kajaka są utrudnione przez bystry nurt i głębokość rzeki nie pozwalającą na wyjście z kajaka i przepchanie. Tak więc należy się tu liczyć z przenoską (ok. 20 m, lewym brzegiem), która jest o tyle łatwa, że prowadzi przez trawiastą łąkę (poprzedzoną tablicami uwaga żmije ), po której możemy nasze kajaki przesuwać, ale mamy za to do pokonania błotniste brzegi przy wyciąganiu kajaka z rzeki i ponownym wodowaniu niejeden kajakarz zostawił tu swoje klapki Następnie rzeka wartko przepływa przez miejscowość Stara Rzeka. Wpływając do lasu, Wda wyraźnie zwalnia i rozszerza się. To znak, że za chwilę pojawi się jezioro. Roślinność wodna gdzieś się chowa i możemy podziwiać przejrzystość wody oraz piaszczyste dno i ryby. Pojawiają się też liczne mielizny, które zachęcają do postoju na środku szerokiej rzeki i kąpieli w wodzie po pas lub kolana. Trzeba tylko pilnować kajaków, bo pomimo, że nurt zwolnił, dalej jest odczuwalny i kajaka wpław nie dogonimy. Tak wpływamy do Tlenia, który, niestety, kończy naszą przygodę z tą piękną rzeką. Przy moście warto uważać na łabędzie, bo potrafią markować atak na kajaki. Mamy tu kilka miejsc umożliwiających wyprowadzenie kajaków na brzeg, zarówno po lewej, jak i prawej stronie jeziora. My kończyliśmy spływ w stanicy PTTK, która wymaga jeszcze kilku ruchów wiosłem po jeziorze, gdyż znajduje się za mostem kolejowym po prawej stronie. Stanica jest przepięknie położona, teren zadbany i czysty, piękna plaża i możliwość noclegu w domkach. Niestety standard sanitariatów jest bardzo niski, a i domki tylko z zewnątrz zachęcają do noclegu. Stanica ta jest od punktu centralnego Tlenia oddalona o ponad kilometr. Tleń to miejscowość turystyczna i znajdziemy tu wiele barów i restauracji (w 6 / 7

7 stanicy nie ma możliwości zakupienia jakiegokolwiek posiłku). W tym miejscu kończymy przygodę z Wdą, rzeka polecaną, gdyż piękną, czystą i mało skomercjalizowaną.