MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP-XI Protokół kontroli kompleksowej Nazwa kontrolowanej jednostki: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej Adres: Sękowa 252 Imię i nazwisko kierownika jednostki kontrolowanej Michał Diduch Podstawa prawna kontroli: 1. art. 28 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525 z późn. zm.) 2. art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) 3. art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 885 z późn. zm.) 4. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) Data rozpoczęcia i zakończenia czynności kontrolnych w jednostce: Termin rozpoczęcia 7 września 2015 r. Termin zakończenia 11 września 2015 r. Skład zespołu kontrolującego: Kierujący zespołem: imię i nazwisko, stanowisko, nr i data upoważnienia Członek zespołu: imię i nazwisko, stanowisko, nr i data upoważnienia Anna Bodziony - starszy inspektor, Wydział Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie upoważnienia do kontroli nr WP-XI z 27 sierpnia 2015 roku, wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Renatę Grochal - Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Ewelina Martuszewska - inspektor, Wydział Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie upoważnienia do kontroli nr WP-XI z 27 sierpnia 2015 roku, wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Renatę Grochal - Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Strona 1/22

2 Zakres kontroli - organizacja Ośrodka oraz kwalifikacje kadry, - realizacja zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej, - realizacja wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania, - prawidłowość wykorzystania dotacji w zakresie zgodności z przeznaczeniem, - praca socjalna z klientem Ośrodka. Okres objęty kontrolą 2014 rok Tabela nr 1. Kwoty dotacji wynikające z planu po zmianach Lp. Wyszczególnienie przeznaczenia dotacji Klasyfikacja budżetowa Kwota dotacji w zł 1. Dodatki dla pracowników socjalnych w wysokości 250 zł Zasiłki okresowe Zasiłki okresowe wypłacane w ramach programu operacyjnego kapitał ludzki 85214, Zasiłki stałe Składki zdrowotne od zasiłków stałych Realizacja programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" Dofinansowanie pomocy w formie dożywiania (umowa art. 115) 85295, Zasiłki celowe z tyt. klęski żywiołowej Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Wynagrodzenie za sprawowanie opieki Pomoc dla cudzoziemców Polepszenie warunków lokalowych ops Zasiłki na cele edukacyjne Ilekroć w niniejszym protokole użyto następujących skrótów, oznaczają one: 1. Ośrodek lub GOPS Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej; 2. ustawa o pomocy społecznej - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.); 3. Kodeks postępowania administracyjnego lub k.p.a. ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 267); 4. Program dożywiania lub Program - uchwała Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata (M. P. z 2013 r. poz. 1024); 5. Urząd Pracy lub PUP Powiatowy Urząd Pracy w Gorlicach; Ustalenia kontroli 1. Organizacja Ośrodka. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej jest wyodrębnioną jednostką budżetową, powołaną uchwałą Nr IX/40/90 Gminnej Rady Narodowej w Sękowej z dnia 26 lutego 1990 roku. Działania Ośrodka obejmują teren gminy zamieszkałej łącznie przez 5089 mieszkańców. Siedzibą Ośrodka jest budynek położony pod adresem Sękowa 252. Ośrodek zajmuje 3 pokoje na parterze budynku Urzędu Gminy. Pracownicy socjalni zajmują 1 pomieszczenie Ośrodka. Strona 2/22

3 W budynku zajmowanym przez Ośrodek występują ograniczenia w dostępie do Ośrodka dla osób niepełnosprawnych ruchowo w postaci braku podjazdu dla wózków inwalidzkich. W GOPS brak jest możliwość swobodnej rozmowy klienta z pracownikiem socjalnym. Warunki lokalowe Ośrodka oceniono jako niewystarczające. Poprawa warunków lokalowych Ośrodka była przedmiotem zaleceń wydanych po kontroli w roku W strukturze GOPS nie wyodrębniono komórki realizującej świadczenia rodzinne. Jak ustalono, w schemacie organizacyjnym GOPS wyodrębniono stanowisko ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. W Regulaminie uregulowano formalnie kwestie dotyczące przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków. Kierownik przyjmuje w sprawach skarg codziennie w godzinach pracy Ośrodka tj. w poniedziałek od 8:00-16:00 oraz wtorek - piątek 7:30-15:30. W kontrolowanym okresie nie wpłynęły do Ośrodka skargi lub wnioski. Ośrodek posiada własną instrukcję kancelaryjną z 2001 roku, ale nie uzgodnioną z Archiwum Państwowym. Ośrodek posiada jednolity rzeczowy wykaz akt, uzgodniony z Archiwum Państwowym. Jednolity rzeczowy wykaz akt wprowadzono Zarządzeniem Nr 1/2010 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sękowej z dnia 15 stycznia 2010 roku, Pismo Archiwum Państwowego w Krakowie z dnia 5 stycznia 2010 roku, Nr NVI.401-4/10. Zgodnie z informacją uzyskaną od p.o. Kierownika cyt.: w związku z koniecznością aktualizacji oraz uzgodnienia instrukcji kancelaryjnej z Archiwum, tut. Ośrodek podejmie działania w tym kierunku do końca 2015 roku. [Dowód: akta kontroli poz. nr 8] Dokumenty organizacyjne Ośrodka Ośrodek działa w oparciu o: 1. Statut, przyjęty Uchwałą Nr XXVI/243/2009 Rady Gminy Sękowa z dnia 18 maja 2009 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sękowej, zmieniony Uchwałą Nr I/87/2015 Rady Gminy Sękowa z dnia 21 sierpnia 2015 roku w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sękowej. 2. Regulamin Organizacyjny, wprowadzony Zarządzeniem Nr 62/2009 Wójta Gminy Sękowa z 1 września 2009 roku w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sękowej. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w dokumentach organizacyjnych Ośrodka. Kierujący Ośrodkiem posiada odpowiednie upoważnienia do kierowania GOPS. W roku objętym kontrolą p.o. Kierownik był upoważniony do wydawania decyzji w zakresie postępowań z pomocy społecznej na podstawie Zarządzenia Nr 58/2008 Wójta Gminy Sękowa z dnia 3 listopada 2008 roku w sprawie upoważnienia dla p.o. Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sękowej do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. Inne istotne upoważnienia udzielone Kierownikowi Ośrodka: - Zarządzenie Nr 65/2008 roku Wójta Gminy Sękowa z dnia 25 listopada 2008 roku do wydawania decyzji w sprawie funduszu alimentacyjnego. Podczas nieobecności Kierownika GOPS zgodnie z zakresem czynności zastępstwo pełni Pani Zofia Stanuch starszy pracownik socjalny. Obowiązujące uchwały rady gminy dotyczące realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej 1. Uchwała Nr XXXIV/317/2009 Rady Gminy Sękowa z dnia 22 grudnia 2009 roku w sprawie zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat jak również trybu ich pobierania. Strona 3/22

4 2. Uchwała Nr VI/88/2015 Rady Gminy Sękowa z dnia 21 sierpnia 2015 roku, w sprawie określenia zasad organizowania pogrzebu przez Gminę Sękowa oraz zwrotu wydatków poniesionych na pokrycie kosztów pogrzebu. 3. Uchwała Nr VI/89/2015 Rady Gminy Sękowa z dnia 21 sierpnia 2015 roku w sprawie ustalenia zasad zwrotu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej w formie pomocy rzeczowej, zasiłków na ekonomiczne usamodzielnienie, zasiłków okresowych oraz celowych przyznanych pod warunkiem zwrotu, będących w zakresie zadań własnych Gminy Sękowa. 4. Uchwała Nr XXVI/363/2014 Rady Gminy Sękowa z dnia 27 stycznia 2014 roku w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata Uchwała Nr XXVI/364/2014 Rady Gminy Sękowa z dnia 27 stycznia 2014 roku w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata Uchwała Nr XXVI/365/2014 Rady Gminy Sękowa z dnia 27 styczni 2014 roku w sprawie określenia zasad zwrotu wydatków w zakresie dożywiania w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata Zasoby kadrowe i kwalifikacja pracowników. Stwierdzono, że kierujący GOPS posiada kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Kierujący Ośrodkiem pełni swoją funkcję od 2008 roku. W Ośrodku, na dzień kontroli, zatrudnionych było 3 (3 etaty) pracowników socjalnych. Zatrudnieni w Ośrodku pracownicy socjalni posiadają wymagane kwalifikacje. Zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy Ośrodek winien zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2000 mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Na jednego pracownika socjalnego przypada 76 środowisk objętych pracą socjalną oraz 1696 mieszkańców gminy. Na dzień kontroli Ośrodek spełniał zatem wymogi, o których mowa w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. Wszyscy pracownicy socjalni posiadają stosowne legitymacje służbowe. Dodatek w wysokości 250 zł z tytułu świadczenia pracy socjalnej w środowisku, w tym przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, o którym mowa w art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej, otrzymywało 3 (3 etaty) pracowników socjalnych. Zakresy czynności umieszczone w aktach osobowych pracowników socjalnych, zawierają stosowne zapisy, odnośnie pracy socjalnej w środowisku i przeprowadzania wywiadów środowiskowych. Ośrodek zatrudnia 2 osoby realizujące usługi opiekuńcze, na podstawie umowy o pracę. Ponadto Ośrodek zatrudnia osoby do realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi na podstawie umowy o pracę. Osoby realizujące specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi posiadają wymagane kwalifikacje. 3. Realizacja zadań własnych gminy. Opracowanie gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Zgodnie z art. 16b ust. 2 ustawy o pomocy społecznej strategia winna zawierać następujące elementy, tj. diagnozę sytuacji społecznej, prognozę zmian w zakresie objętym Strona 4/22

5 strategią, oraz określenie: - celów strategicznych projektowanych zmian, - kierunków niezbędnych działań, - sposobów realizacji strategii, - ram finansowych dotyczących przyjętych zadań (działań), - wskaźników realizacji działań. Prawo nie definiuje, czym jest strategia rozwiązywania problemów społecznych, nie określa zasad i trybu tworzenia strategii, ani jej zakresu przedmiotowego. Ustawodawca nie sformułował żadnych delegacji ustawowych dla organów administracji rządowej zawierających upoważnienie do określenia zasad i trybu tworzenia strategii gminnych i powiatowych lub do zdefiniowania zakresu przedmiotowego tego dokumentu. Gmina, jako autonomiczna jednostka organizacyjna samorządu terytorialnego posiadająca osobowość prawną, samodzielnie decyduje o sposobie wykonania tego zadania. Jednak poprawnie skonstruowana strategia pozwala na racjonalizację lokalnej polityki społecznej. Określa misję oraz wyznacza cele strategiczne i działania, których wdrożenie powinno w znaczny sposób przyczynić się do rozwiązania zdiagnozowanych problemów społecznych i zminimalizować społeczne skutki kwestii społecznych. Pomiar osiągnięcia rezultatów powinien odbywać się przy pomocy wskaźników (realnych i mierzalnych). Mając na względzie zasady finansów publicznych, a zwłaszcza zasady budżetowe, należy odnieść się do planu finansowego. Zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy o finansach publicznych podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków. Plan ten powinien zawierać informacje na temat wysokości planowanych środków na poszczególne zadania w kolejnych latach. Realizacja zaplanowanych działań jest uzależniona od zabezpieczenia środków w budżecie. Obowiązująca ustawa o finansach publicznych, wprowadza konieczność należytego planowania i wykorzystania środków ujętych w rocznej uchwale budżetowej. Ponadto monitoring strategii rozwiązywania problemów społecznych z realizacji przyjętych celów również winien być dokonywany co rok. Zasadniczym elementem monitorowania procesu wdrażania strategii jest ocena skuteczności realizacji działań. Jego wyniki dają możliwość oceny postępów i ewentualnej aktualizacji przyjętych na wstępie elementów, z których się składa, w tym również ram finansowych. W związku z faktem, iż ustawodawca nie określił terminologii ram finansowych nie oznacza to, iż jego literalny zapis należy interpretować w sposób dowolny. Należy zauważyć, iż kwestie finansów jednostek samorządu terytorialnego rozstrzyga ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.), której Rozdział 2 poświęcono wieloletniej prognozie finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Realizacja celów wymaga nie tylko dokładnego określenia w czasie, zaplanowania kolejności i przypisania do poszczególnych celów rezultatów. Do zaplanowanych działań konieczne jest stworzenie ram finansowych, rozumianych jako wskazanie planowanych kwot wydatków przeznaczonych na realizację poszczególnych działań. Wskazanie obszarów finansowania (potencjalne źródła finansowania), bez wyznaczenia granic (limity, progi, przedziały), to działanie sugerujące, że te źródła są nieograniczone. Określenie granic finansowych ma na celu zapewnienie dokonywania wydatków w sposób usystematyzowany i w granicach wskazanych obszarów finansowania, czyli posiadanych zasobów własnych i pozyskanych z innych źródeł. Wskazanie kosztów realizacji działań pokazuje skalę pożądanego zaangażowania finansowego gminy w realizację przedsięwzięć w poszczególnych obszarach problemowych. Szacunkowy plan wydatków przewidywanych na sfinansowanie określonych celów daje możliwość oceny realności i skuteczności zaplanowanych działań. W związku z powyższym, określanie celów i niezbędnych działań w Strategii winno być spójne z możliwościami finansowymi gminy i partnerów odpowiedzialnych za jej realizację. Strategia rozwiązywania problemów społecznych powinna określać obszary, w których zaplanowano osiągnięcie celów (rezultaty podejmowanych działań), czyli uwzględniać ocenę realizacji zaplanowanych celów. Skutecznym sposobem pomiaru osiągnięcia tych rezultatów jest oparcie się na wskaźnikach (realnych i mierzalnych). Ocena realizacji celów strategii powinna odnosić się do zrealizowanych Strona 5/22

6 działań i określonych wskaźników. Ocena strategii nie powinna stanowić zbioru rocznych sprawozdań instytucji zobligowanych do realizacji strategii. Podejmowanie działań bez oparcia w harmonogramie i ramach finansowych może powodować przypadkowość podejmowanych działań, brak dokładnego rozeznania problemu, przez co skuteczność i trwałość działań może okazać się niska. Ramy czasowe i finansowe są określane, aby podejmowane działania wynikały z dokładnej diagnozy środowiska i analizy oraz zaplanowania na realizację przedsięwzięcia określonych zasobów nie tylko finansowych, ale również ludzkich. Określenie w strategii harmonogramu pracy z przypisaniem środków finansowych, bądź bezkosztowych i podejmowanie działań zgodnych z ustalonym harmonogramem, pozwala na ugruntowanie poczynionych działań i ich rozwiązywanie z uwzględnieniem zachodzących zmian, czyli dokonanie ewaluacji rozumianej jako ocena przydatności i skuteczności podejmowanych działań, to badanie programu, jego nakładów, efektów i sposobu realizacji pod kątem przyjętego zestawu kryteriów. W roku objętym kontrolą obowiązywała uchwała Nr V/38/2011 Rady Gminy Sękowa z dnia 26 marca 2009 roku w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata Gminy Sękowa. Strategia zawiera następujące elementy: prognozę zmian w zakresie objętym strategią, opis celów strategicznych projektowanych zmian, opis sposobu realizacji strategii, wskaźniki realizacji planowanych działań. Strategia nie zawiera jednak wszystkich elementów o których mowa w art. 16 b ustawy o pomocy społecznej, a mianowicie ram finansowych dotyczących przyjętych zadań (działań). Zamiast określenia ram finansowych, wskazano potencjalne źródła finansowania. W okresie objętym kontrolą opracowano ocenę Strategii. W gminie Sękowa Strategia obowiązywała do końca 2014 roku. Jak ustalono na dzień kontroli nie opracowano nowej strategii. Według informacji uzyskanych od p.o. Kierownika GOPS cyt.: Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata jest w trakcie opracowywania. Przeprowadzona została część diagnostyczna, opracowana została analiza swot, oraz wypracowano cele ogólne strategii na lata Aktualnie są opracowywane cele szczegółowe strategii. Zasadniczym utrudnieniem w terminowym przygotowaniu strategii był brak opracowanych planów działania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata Z powodu braku RPO WM nie było możliwe opracowanie harmonogramu działania oraz ram finansowych lokalnej Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. [Dowód: akta kontroli poz. nr 8] Sporządzanie oceny zasobów pomocy społecznej Jak wynika z informacji i dokumentów, przedłożonych kontrolującym, ocena zasobów pomocy społecznej została sporządzona i przekazana do akceptacji Radzie Gminy w wymaganym terminie, tj. do dnia 30 kwietnia każdego roku, zgodnie z art. 16a ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Ocena zasobów pomocy społecznej została przedstawiona na komisji branżowej Rady Gminy Sękowa, gdzie radni po jej omówieniu i dyskusji przyjęli ocenę do wiadomości. Nie została podjęta w tym temacie uchwała. Akceptacja oceny zasobów pomocy społecznej przez Radę Gminy nastąpiła 12 sierpnia 2015 roku. Udzielanie schronienia, oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym Zgodnie z zapisem art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym;, należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. W okresie objętym kontrolą nie udzielono pomocy w formie schronienia lub zapewnienia ubrania. Dożywianie dzieci i dorosłych Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. zapewnienie posiłku osobom tego pozbawionym. Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania, jeżeli jest tego pozbawiona. Strona 6/22

7 Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Pomoc ta przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków. W celu ograniczenia zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich oraz osób dorosłych, w szczególności osób samotnych, w podeszłym wieku, chorych lub osób niepełnosprawnych, powstał wieloletni program wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc Państwa w zakresie dożywiania na lata Zgodnie z uchwałą nr 221 Rady Ministrów 10 grudnia 2013 roku przez (M.P. poz z późn. zm.) w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata , założono, że wsparcie dla gmin z Programu będzie realizowane na podstawie art. 136, art. 150 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 roku poz. 885 z późn. zm.) oraz art. 17 ust. 1 pkt 3 i pkt 14, ust. 2 pkt 4, art. 24 ust. 1, art. 36 pkt 1 lit. c i pkt 2 lit. e i lit. j, art. 39 ust. 1 i 2, art. 48 ust. 1, 4, 5, art. 115 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163, z późn. zm.). W celu uzupełnienia działań gmin w zakresie udzielania pomocy żywnościowej najuboższym mieszkańcom, od 1 grudnia 2014 r. rozpoczęła się realizacja Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa (PO PŻ) finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, zastępujący PEAD. W latach pomoc udzielana jest przez organizacje partnerskie, tj. Caritas Polska, Polski Czerwony Krzyż, Federacja Polskich Banków Żywności oraz Polski Komitet Pomocy Społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sękowej w okresie objętym kontrolą realizował wieloletni program wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata na podstawie Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. Wszystkie osoby korzystające z programu dożywiania otrzymały skierowanie na pomoc rzeczową w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa PO PŻ (FEAD). Realizacja programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania odbywa się w formie gorącego posiłku dla: dzieci w wieku przedszkolnym, dzieci w szkołach podstawowych, młodzieży w gimnazjach. Ww. program dożywiania realizowano również poprzez pomoc w formie zasiłku celowego na zakup żywności lub posiłku dla: dzieci w wieku przedszkolnym, dzieci w szkołach podstawowych, młodzieży w gimnazjach i w szkołach ponadgimnazjalnych oraz osób dorosłych. Pomocą w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania objęto łącznie 395 osób, w tym 251 korzystających z pomocy w formie gorącego posiłku oraz 144 korzystających z pomocy w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności. Rada Gminy podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania Pomoc gminy w zakresie dożywiania. Rada Gminy podjęła również uchwałę, na podstawie art. 96 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, podwyższającą kwotę kryterium dochodowego do 150%, do wysokości której nie żąda się zwrotu wydatków za udzielony posiłek albo świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych oraz uchwałę, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, podwyższającą do 150 % kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, dla celów przyznawania pomocy w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności dla osób i rodzin wymienionych w uchwale Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 9-11] Realizację programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania regulują zawarte umowy/porozumienia pomiędzy p.o. Kierownika GOPS a Dyrektorami poszczególnych placówek oświatowych oraz firmą przygotowującą i dostarczającą posiłki. Porozumienia/umowy Strona 7/22

8 zawierają zapisy dotyczące: konieczności urozmaicania posiłku, przygotowania zgodnie z zasadami zbiorowego żywienia, zapewnienia odpowiedniej wartości kalorycznej posiłku, możliwości przeprowadzenia kontroli. Ośrodek monitorował sposób realizacji zawieranych porozumień/umów, jednak dokumentacja kontroli potwierdza, iż jadłospisy tygodniowe/dekadowe nie zawierają informacji o wielkości i kaloryczności potraw. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 12-13] W okresie objętym kontrolą udzielano pomoc w formie posiłku w szkole 4 uczniom na wniosek dyrektora szkoły lub przedszkola, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w sytuacji gdy uczeń lub dziecko wyraziły chęć zjedzenia posiłku. Liczba dzieci/uczniów, którym udzielono pomocy zgodnie z pkt V.2 uchwały Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r., nie przekroczyła 20% liczby uczniów i dzieci dożywianych w szkołach i przedszkolach na terenie gminy w poprzednim miesiącu kalendarzowym. Tabela nr 2. Liczba osób korzystających z pomocy w formie posiłku w poszczególnych miesiącach Miesiąc Liczba dzieci Liczba osób dorosłych Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec 0 0 Sierpień 0 0 Wrzesień Październik Listopad Grudzień Tabela nr 3. Pomoc w postaci świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności. Liczba osób korzystających z świadczenia pieniężnego w ramach Programu Dzieci od 0 do 7 lat Uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej czerwiec 2014 r lipiec 2014 r sierpień 2014 r. 7 3 wrzesień 2014 r Strona 8/22

9 Tabela nr 4. Ilość osób samotnie gospodarujących /rodzin objętych pomocą w ramach realizację programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Miesiąc Ilość dzieci otrzymujących pomoc w formie posiłku * Ilość osób dorosłych otrzymujących pomoc w formie posiłku Ilość dzieci które otrzymały pomoc w formie zasiłku celowego Ilość osób dorosłych, które otrzymały pomoc w formie zasiłku celowego Ilość osób samotnie gospodarujących/ rodzin które otrzymały pomoc w formie pomocy rzeczowej Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Razem * obejmuje także dzieci objęte pomocą na podstawie pkt V.2.1. Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 17 ] Stwierdzono, że w okresie wakacyjnym nie dożywiano dzieci i młodzieży, które otrzymywały gorący posiłek w ciągu roku szkolnego. Według wyjaśnienia Kierownika: Dożywianie dzieci i młodzieży na terenie Gminy Sękowa odbywa się w miesiącach nauki szkolnej. Poza tym okresem, pomoc na zakup żywności jest przyznawana w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności. Przyznanie takiej formy pomocy wynika z wyboru świadczeniobiorców, którzy wypełniają stosowne oświadczenia. Jednocześnie w Gminie Sękowa są prowadzone w okresie wakacyjnym półkolonie, w ramach których zapewniony jest posiłek. Nie wnioskowanie o pomoc w formie gorącego posiłku w okresie wakacyjnym wynika z rozległości terenu Gminy Sękowa, dla dzieci w okresie wakacyjnym dużym utrudnieniem jest dotarcie do szkoły gdzie podawany jest ciepły posiłek, która oddalona jest np. o 15 km. Należy zwrócić uwagę, iż przewidziana w art. 48 ustawy o pomocy społecznej pomoc w formie jednego gorącego posiłku nie powinna być ograniczona do dożywiania dzieci. Również praktyczne zaniechanie realizacji programu w wakacje, nie znajduje uzasadnienia na gruncie obowiązujących przepisów. Jeżeli w czerwcu pomocą było objętych 207 dzieci, a we wrześniu 200 dzieci, to trudno przypuszczać aby w okresie wakacji w ich rodzinach nastąpił taki wzrost dochodu, aby rodziny dzieci dożywianych w okresie I półrocza przestały spełniać przesłanki do otrzymania pomocy i jednocześnie zaczęły je z powrotem spełniać we wrześniu. Jeżeli nie można było objąć Strona 9/22

10 dzieci w wakacje pomocą w formie posiłku, to przynajmniej część rodzin można było objąć pomocą w formie zasiłku. Objęcie w lipcu pomocą jedynie 7 % dzieci (15 dzieci), a w sierpniu 5 % dzieci (10 dzieci) korzystających z dożywiania w pierwszym półroczu oznacza, iż dożywianie w wakacje było znacznie ograniczone. Pamiętać należy, iż realizacja zadania gminy o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 48 ust. 1 i 4 ustawy o pomocy społecznej nie powinna ograniczać się do organizacji wyżywienia dzieci w okresie roku szkolnego. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 8] Ośrodek przyznawał pomoc w formie zasiłku celowego na żywność ze środków własnych gminy. W roku 2014 udzielono pomocy 14 osobom, w wysokości 1 097,50 zł. Pracownicy Ośrodka wydawali skierowania na pomoc żywnościową w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa (FEAD). Wszystkie osoby skierowane do otrzymania pomocy rzeczowej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa PO PŻ (FEAD) korzystają z innych form pomocy udzielanej przez Ośrodek. Z pomocy programu PO PŻ skorzystało 300 osób, będących klientami Ośrodka. Ośrodek nie podejmował współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie dożywiania. Ośrodek nie udzielał pomocy w formie posiłku lub świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych osobom z dochodem przekraczającym 150% kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Gmina otrzymała dotację na podstawie umowy zawartej z Wojewodą Małopolskim. Gmina otrzymała dofinansowanie posiłku powyżej 60% kosztu realizacji zadania. Dożywianie w formie gorącego posiłku prowadzone jest we wszystkich placówkach oświatowych na terenie gminy. Średni koszt posiłku w placówkach realizujących dożywianie wynosi 4,22 zł. Skontrolowano akta 21 osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Wniesiono zastrzeżenia do dokumentacji. 1. Stwierdzono, że w sentencji decyzji przyznających pomoc w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności, brak było kalkulacji wysokości świadczenia, z której wynikałoby, dlaczego klient otrzymał powyższy zasiłek w takiej kwocie, np. decyzją GOPS z 15 kwietnia 2014 roku przyznano świadczenie pieniężne na zakup żywności w ramach Programu w kwocie 366,00 zł. Powyższe działanie jest niezgodne z zapisami załącznika Nr 1 do umowy zawartej w sprawie realizacji programu pomiędzy Wojewodą a Wójtem Gminy. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 15] 2. Podczas kontroli ustalono, że beneficjent dotacji przyznając dożywianie w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych, w uzasadnieniu decyzji nie zawarł informacji, że zadanie jest finansowane ze środków otrzymanych od Wojewody oraz ze środków własnych gminy. Powyższe działanie jest niezgodne z zapisem 2 pkt 7 umowy zawartej w 2014 roku pomiędzy Wojewodą a gminą w sprawie udzielenia dotacji gminie na realizację wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania. [Dowód: akta kontroli, poz. nr 14] Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych Zasiłki okresowe przyznawane były i wypłacane zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, w kwotach określonych w art. 38 ww. ustawy. Zasiłek okresowy przyznawano osobom lub rodzinom o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz o zasobach niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych. Strona 10/22

11 Zgodnie z informacją Kierownika GOPS w okresie objętym kontrolą pomocą w formie zasiłku okresowego objęto 29 osób, wydano 42 decyzje. Łącznie wydatkowano kwotę zł, w tym zł z dotacji, a 0 zł ze środków własnych gminy. W kontrolowanym okresie wydano 1 decyzję odmawiającą pomocy w formie zasiłku okresowego. Odmowa pomocy na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej wynikała z przerwania udziału w robotach publicznych klienta, który został zmotywowany przez Ośrodek do jej podjęcia. Przerwanie zatrudnienia nie było poparte żadnym konkretnym argumentem. Skontrolowano 13 akt osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Wniesiono zastrzeżenia do dokumentacji, opis zawarto w części dot. postępowania administracyjnego. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych i celowych specjalnych Pomoc w formie zasiłku celowego przyznawana jest na podstawie art. 39 ustawy o pomocy społecznej, natomiast zasiłku celowego specjalnego przyznawana jest na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej. W okresie objętym kontrolą przyznawano i wypłacano zasiłki celowe i specjalne celowe. Pomocą w formie zasiłku celowego objęto 251 osób i rodzin. Na zasiłki celowe wydatkowano środki finansowe w wysokości zł. Pomocą w formie zasiłku celowego specjalnego objęto 53 osoby i rodziny. Na zasiłki celowe specjalne wydatkowano środki finansowe w wysokości zł. Wydano 1 decyzję odmowną dotyczącą zasiłków celowych i specjalnych celowych. Odmowa pomocy nastąpiła ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego. Skontrolowano 18 akt osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Wniesiono zastrzeżenia do dokumentacji, opis zawarto w części dot. postępowania administracyjnego. Przyznawanie zasiłków okresowych, celowych lub pomocy rzeczowej pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową Ośrodek w okresie objętym kontrolą nie przyznawał zasiłków okresowych, celowych lub pomocy rzeczowej pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową (art. 41 ust. 2 ustawy). Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego Ośrodek przyznawał i wypłacał zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego. Zgodnie z danymi zawartymi w liście kontrolnej ww. pomocą objęto 1 osobę. Kwota wydatkowanych środków na zasiłki, to 3000 zł. Ośrodek nie przyznawał zasiłków celowych na cele edukacyjne. Skontrolowano akta osoby, która w okresie objętym kontrolą korzystała z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do dokumentacji. Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Art. 50 ust.1 ustawy o pomocy społecznej stanowi, że Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. W okresie objętym kontrolą pomocą w formie usług opiekuńczych objęto 18 osób, nie udzielano natomiast pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych. Skontrolowano 9 akt osób/rodzin, które w okresie objętym kontrolą korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Wniesiono zastrzeżenia do dokumentacji. Strona 11/22

12 Stwierdzono, iż wydawano decyzje przyznające usługi oraz o odpłatności za usługi z mocą wsteczną, co pozostaje w sprzeczności z przepisem art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej. Praktyka wydawania decyzji zmieniających odpłatność z mocą wsteczną budzi poważne wątpliwości. Powyższa praktyka jest sprzeczna z ustaloną linią orzecznictwa sądów administracyjnych. Wysokości odpłatności winna następować najwcześniej od dnia następującego po dniu doręczenia decyzji klientowi, a nie z mocą wsteczną. Powyższe stwierdzono w następujących przypadkach: - decyzją z 3 stycznia 2014 roku nr GOPS przyznano i ustalono odpłatność za usługi opiekuńcze od 2 stycznia 2014 roku; - decyzją z 5 stycznia 2015 roku nr GOPS przyznano i ustalono odpłatność za usługi opiekuńcze od 2 stycznia 2015 roku; [Dowód: akta kontroli poz. nr 7] Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych W okresie objętym kontrolą nie przyznawano zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego Ośrodek, w okresie objętym kontrolą, nie przyznawał zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego. Opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem Ośrodek w okresie objętym kontrolą nie realizował ww. zadania. Prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. Jak wynika z listy kontrolnej, Gmina nie prowadzi mieszkania chronionego nie podpisała także porozumienia w sprawie mieszkania chronionego z inną gminą. Zgodnie z wyjaśnieniem przygotowanym przez p.o. Kierownika Gmina nie prowadzi mieszkania chronionego. Analiza zasobu komunalnego Gminy Sękowa przeprowadzona w latach nie doprowadziła do wyodrębnienia wolnego lokalu lub pustostanu mogącego posłużyć za pomieszczenie na zorganizowanie mieszkania chronionego. Gmina Sękowa aktualnie analizuje możliwość zawarcia porozumienia z inną gminą ościenną, w celu wspólnego zorganizowania mieszkania chronionego. [Dowód: akta kontroli poz. nr 8] Strona 12/22

13 Nie utworzono mieszkania chronionego, co oznacza brak możliwości udzielania pomocy zapewniającej osobom przygotowanie do prowadzenia samodzielnego życia w społeczeństwie lub/i mogącej zastąpić pobyt w placówce zapewniającą całodobową opiekę. Jest to pomoc dla osób, które ze względu na trudną sytuację życiowa, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, a nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki. Zgodnie ze zmianą do ustawy o pomocy społecznej, wprowadzoną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887), obowiązującą od 1 stycznia 2012 roku, do zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Ponadto, zgodnie z art. 53 ust. 3 ww. ustawy mieszkanie tego typu może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Należy dodać, że ustawa z dnia 8 grudnia 2006 roku o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz z późn. zm.) umożliwia udzielanie finansowego wsparcia gminie, powiatowi albo organizacji pożytku publicznego, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych. W przypadku trudności z utworzeniem mieszkania chronionego, można rozważyć podjęcie realizacji zadania wspólnie z sąsiednią gminą. Z informacji posiadanych przez Ministerstwo wynika, ze w skali całego kraju coraz więcej osób korzysta z takiej formy pomocy społecznej, ponadto jest ona znacznie tańsza od usług świadczonych instytucjonalnie, np. w domach pomocy społecznej. Za rozwijaniem omawianej pomocy przemawiają także tendencje w Unii Europejskiej w zakresie polityk wspierających osoby niesamodzielne, które zmierzają do przechodzenia od opieki instytucjonalnej (deinstytucjonalizacja usług) do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności. Opisane działanie jest niezgodne z art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej. Sprawienie pogrzebu Zgodnie z normą zawartą w art. 44 ustawy o pomocy społecznej: Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. W okresie objętym kontrolą nie sprawiano pogrzebu, w tym osobom bezdomnym. Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu Zgodnie z art. 17, ust. 1, pkt 16 ustawy o pomocy społecznej, osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. W okresie objętym kontrolą kierowano osoby do domu pomocy społecznej i ponoszono odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. W domach pomocy społecznej przebywało 14 osób. W okresie objętym kontrolą skierowano do DPS 3 osoby. Gmina poniosła z tytułu przebywania osób w DPS koszty w wysokości zł. W okresie objętym kontrolą nie wydano decyzji odmawiających skierowania do DPS. Skontrolowano 4 akta osób, które korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego W okresie objętym kontrolą udzielano pomocy osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego. Pomocy w tej formie udzielono 1 osobie. Jak ustalono, klientowi, który w maju 2014 roku opuścił Zakład Karny, udzielono pomocy Strona 13/22

14 w formie zasiłku celowego oraz świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności w ramach Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie Obowiązek sporządzania sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego określa art. 17 ust.1 pkt 17 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 591 z poz. zm.) statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego. Rada Ministrów zapewnia ujęcie w programach badań statystycznych statystyki publicznej badań mających podstawowe znaczenie dla obserwacji procesów społecznych i gospodarczych Program badań statystycznych statystyki publicznej - uchwalony przez Radę Ministrów, w trybie określonym w rozdziale 2 ww. ustawy, wykaz ustalający zakres tematyczny, przedmiotowy i podmiotowy badań statystycznych i związane z nimi obowiązki. Art. 7 ust. 1 tej samej ustawy mówi, że Jeżeli ujęte w programie badań statystycznych statystyki publicznej badanie jest prowadzone na zasadzie obowiązku, podmioty określone w programie są obowiązane do udzielenia i przekazania prowadzącemu badanie pełnych i wyczerpujących informacji w zakresie, formie i terminach określonych szczegółowo w tym programie. Tabela nr 3. Terminowość przekazywania sprawozdań. Typ sprawozdania Sprawozdanie z realizacji programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania Sprawozdanie MPiPS-03 Termin wymagany Termin przekazania Wymagane sprawozdania Ośrodek przekazywał terminowo. W sprawozdaniu rocznym MPiPS-03 nie stwierdzono rozbieżności. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy społecznej zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje. W okresie objętym kontrolą przyznawano i wypłacano zasiłki stałe i opłacano składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pomocy w tej formie udzielono 37 osobom, w tym 12 osobom samotnie gospodarującym oraz 25 osobom pozostającym w rodzinie. Spośród osób otrzymujących zasiłek stały 14 osobom opłacano składki na ubezpieczenie zdrowotne. Na wypłatę zasiłków stałych wydatkowano środki w wysokości zł. W okresie objętym kontrolą nie wydano decyzji Strona 14/22

15 odmownych. Skontrolowano 11 akt osób, które korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze W okresie objętym kontrolą nie przyznawano i nie wypłacano pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze. Prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki W okresie objętym kontrolą prowadzono i zapewniono miejsca w domach pomocy społecznej oraz kierowano do nich osoby wymagające opieki. W toku czynności kontrolnych ustalono, że Gmina Sękowa prowadzi Dom Pomocy Społecznej, na podstawie zezwolenia Wojewody Małopolskiego (Decyzja nr 3/2009, znak: PS.III ). DPS jest placówką pobytu stałego przeznaczoną dla 10 osób w podeszłym wieku. Jak ustalono, Gmina Sękowa nie prowadzi ośrodków wsparcia o zasięgu gminnym. Skontrolowano 3 akta osobowe osób, które korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych W okresie objętym kontrolą podejmowano inne zadania z zakresu pomocy społecznej wynikające z rozeznanych potrzeb gminy: - prowadzenie spraw z zakresu realizacji rządowego programu dla 26 rodzin wielodzietnych - Karta Dużej Rodziny; - realizowanie programu osłonowego w zakresie udzielenia wsparcia dla uczniów z rodzin wielodzietnych 4+ z terenu Gminy Sękowa w zakresie zwiększania ich szans edukacyjnych w ramach projektu Województwa Małopolskiego "Pierwszy dzwonek. W ramach Programu udzielono wsparcia 30 rodzinom przyznając pomoc finansową dla uczniów na zakup podręczników oraz pomocy dydaktycznych (150 zł na 1 ucznia). Współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach Ośrodek zawarł porozumienie z urzędem pracy o wymianie informacji na platformie SEPI. Współpracowano z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy i informacji o wolnych miejscach pracy, informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach. Wymieniano również z PUP informacje na zasadach określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 33 ust 6-9). Ośrodek realizował Program Aktywizacja i Integracja, o którym mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Rozdział 12a). Na dzień 31 grudnia roku objętego kontrolą, 336 klientów GOPS było zarejestrowanych w PUP, w tym pobierających zasiłek dla bezrobotnych - 41 osób. 4. Realizacja zadań zleconych gminy z zakresu administracji rządowej. Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi W okresie objętym kontrolą organizowano i świadczono specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Specjalistyczne usługi opiekuńcze Strona 15/22

16 były świadczone przez 2 opiekunki środowiskowe. Zrealizowano 2934 godzin usług opiekuńczych. Pomocy w tej formie udzielono 7osobom. Koszt 1 godziny usługi wyniósł zł. Na realizację zadania wydatkowano łącznie zł. Skontrolowano 5 akt osobowych osób, które korzystały z tej formy pomocy. Usługi były rozliczane na podstawie miesięcznych kontrolek czasu pracy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną W okresie objętym kontrolą nie przyznawano i nie wypłacano zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną. Ponadto w okresie objętym kontrolą Ośrodek nie przyznawał i nie wypłacał zasiłków na cele edukacyjne w związku z klęską żywiołową lub ekologiczną. Przyznawanie pomocy pieniężnej kombatantom i innym osobom uprawnionym, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych W okresie objętym kontrolą nie przyznawano pomocy pieniężnej kombatantom i innym osobom uprawnionym, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych. Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi; W okresie objętym kontrolą nie prowadzono środowiskowego domu samopomocy i nie kierowano doń osób wymagających pomocy. Ja wynika z informacji uzyskanych od Kierownika, Gmina Sękowa nie prowadzi Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Osoby chętne mogą być kierowane do Dziennego Ośrodka Wsparcia (DOW) dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi w Gorlicach przy ul. Michalusa 18, który jest o zasięgu powiatowym. Skierowanie mieszkańców gminy Sękowa nie wymaga podpisania porozumienia między gminą a powiatem. W roku objętym kontrolą nie było osób skierowanych do Dziennego Ośrodka Wsparcia. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a ustawy o pomocy społecznej W okresie objętym kontrolą nie przyznawano i nie wypłacano zasiłków celowych, a także nie udzielano schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a ustawy o pomocy społecznej. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania cudzoziemcom, którzy uzyskali zgodę na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej W okresie objętym kontrolą nie przyznawano i nie wypłacano zasiłków celowych, a także udzielano schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, którzy uzyskali zgodę na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki W okresie objętym kontrolą wypłacano wynagrodzenia za sprawowanie opieki 2 osobom. Łączna kwota wypłaconych wynagrodzeń to zł. Skontrolowano akta osobowe ww. osób, które korzystały z tej formy pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznania pomocy. Nie wniesiono zastrzeżeń do zapisów zawartych w aktach osobowych klientów. Strona 16/22