RAPORT. O STANIE RUCHU ŚWIATŁO-śYCIE W ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ w roku formacyjnym 2004/2005

Transkrypt

1 RAPORT O STANIE RUCHU ŚWIATŁO-śYCIE W ARCHIDIECEZJI KATOWICKIEJ w roku formacyjnym 2004/2005 PRZYGOTOWANY PRZEZ DIECEZJALNĄ DIAKONIĘ JEDNOŚCI KATOWICE 2006

2 I. Ruch Światło-śycie w archidiecezji katowickiej wstęp Niniejszy raport powstał w oparciu o dane zebrane podczas spotkań rejonowych z animatorami i osobami formującymi się w Ruchu Światło-śycie z terenu archidiecezji katowickiej oraz informacje otrzymane od odpowiedzialnych za diecezjalne diakonie specjalistyczne i Domowy Kościół. Począwszy od września 2004 roku, przedstawiciele Diecezjalnej Diakonii Jedności, spotykali się z odpowiedzialnymi w poszczególnych parafiach danego rejonu za młodzieŝ, dorosłych i rodziny Domowego Kościoła, zbierając dane o Ruchu, przekazując informacje i dzieląc się wizją Kościoła zaczerpniętą z nauczania Magisterium Kościoła i pism Sługi BoŜego, ks. Franciszka Blachnickiego. Widząc potęŝną pracę, ale i ogromne dobro, za które naleŝy się wdzięczność Panu Bogu, w raporcie skoncentrowano się na zagadnieniach, które zostały odczytane jako wezwanie do rozeznania sposobów jeszcze skuteczniejszej posługi dla dobra Kościoła lokalnego w Katowicach, akcentując przy tym zwłaszcza pewne braki i niedoskonałości. PapieŜ Benedykt XVI, podczas wizyty ad limina apostolorum, powiedział do Biskupów polskich W ciągu minionych trzydziestu lat wielu młodych ludzi wychowało się w tym nurcie (odnowy liturgii) w ramach działalności ruchu oazowego pod nazwą «Światło i śycie». Duchowość tego ruchu koncentruje się na spotkaniu z Bogiem w Piśmie świętym i w Eucharystii. Stąd ruch ten jest głęboko związany z parafią i jej Ŝyciem liturgicznym. Drodzy Bracia w biskupstwie, proszę Was, abyście wspierali ten ruch jako szczególnie skuteczny w dziele wychowania do wiary, oczywiście nie zaniedbując innych. NaleŜy wyrazić nadzieję, Ŝe raport pomoŝe osobom odpowiedzialnym za duszpasterstwo w Kościele Katowickim, zobaczyć to narzędzie ewangelizacji, jakim jest Ruch Światło-śycie, w konkretnym wymiarze archidiecezji i skorzystać z niego dla dobra całej wspólnoty kościoła lokalnego. Istota Ruchu Światło-śycie streszcza się w słowach, które papieŝ Jan Paweł II, jeszcze jako krakowski kardynał Karol Wojtyła, wypowiedział w 1972 roku do Moderatorów Ruchu Światło-śycie, zebranych w Poroninie, na podsumowaniu oaz wakacyjnych w archidiecezji krakowskiej: Ruch Światło-śycie, ruch oazowy, to eklezjologia Vaticanum II zamieniona na język pewnego ruchu, pewnego działania 1. W zamyśle ks. Franciszka Blachnickiego Ruch Światło-śycie wyrasta swoimi korzeniami z nurtu odnowy zapoczątkowanego przez Sobór Watykański II. Ta soborowa wizja znalazła swoje odzwierciedlenie w jego praktyce pastoralnej. Ks. Blachnicki ( ) podaje jeden z pierwszych dokumentów Kongregacji Stowarzyszenia Diakonia Ruchu Światło-śycie odczytując znaki czasu, rozpoczął w Polsce dzieło Oaz śywego Kościoła od organizowania rekolekcji oazowych dla ministrantów (od 1954), Krucjaty Wstrzemięźliwości (lata ), a w latach następnych wypracował cały system formacyjno-ewangelizacyjny, obejmujący dzieci, młodzieŝ i dorosłych, a takŝe rodziny (od 1973). Tak ukształtowany Ruch śywego Kościoła został zawierzony Niepokalanej, Matce Kościoła 11 czerwca 1973 roku w Krościenku nad Dunajcem przez kardynała Karola Wojtyłę. Akt ten Ruch uznaje za swój akt konstytutywny, a Krościenko jest siedzibą Ruchu i siedzibą Ŝeńskiej wspólnoty konsekrowanej Ruchu Instytutu Niepokalanej Matki Kościoła. W roku 1976 Ruch śywego Kościoła przyjął nazwę «Ruch Światło-śycie» 2. Wszystko to było próbą odpowiedzi na wezwanie do głębokiego i aktywnego zaangaŝowania w posługę na rzecz soborowej odnowy Kościoła, jakie skierował do członków Ruchu kardynał Wojtyła: Z biegiem lat mówił kardynał Wojtyła w miarę rozwoju Kościoła, w świadomości Kościoła, w orientacji pastoralnej Kościoła, muszą przyjść formy nowe. I myślę, Ŝe właśnie ta forma, którą reprezentują Oazy jest taką nową formą. Przede wszystkim załoŝenia doktrynalne, teologiczne są bardzo ściśle związane z Soborem Watykańskim II. To jest przetłumaczona na język pewnego ruchu, pewnego działania, eklezjologia Vaticanum Secundum w jej elementach centralnych: osoba, wspólnota ludu BoŜego, wspólnota apostolska w najbardziej podstawowym znaczeniu tego słowa 3. I ten sam człowiek, który, jako jeden z twórców soborowej Konstytucji Duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym, wskazywał bezpośrednio na Ruch Światło-śycie, jako na praktyczny sposób realizacji zawartych w owej konstytucji pastoralnych zaleceń, napisze w 2000 roku, w swoim testamencie następujące słowa: Stojąc na progu trzeciego tysiąclecia «in medio Ecclesiae», pragnę raz jeszcze wyrazić wdzięczność Duchowi Świętemu za wielki dar Soboru Watykańskiego II, którego wraz z całym Kościołem - a w szczególności z całym Episkopatem - czuję się dłuŝnikiem. Jestem przekonany, Ŝe długo jeszcze dane będzie nowym pokoleniom czerpać z tych bogactw, jakimi ten Sobór XX wieku nas obdarował. 4. Nie moŝe zatem dziwić fakt, Ŝe członkowie Ruchu Światło-śycie odczytują te słowa bardzo osobiście, jako wezwanie skierowane w zasadniczej mierze do nich. 1 K. Wojtyła, Podsumowanie oaz wakacyjnych, Poronin 1972 r., w: F. Blachnicki, Godziny Taboru, Carlsberg-Lublin 1989, s Por. Charyzmat i Duchowość Ruchu światło-śycie, I, 1 3 K. Wojtyła, Podsumowanie oaz wakacyjnych, Poronin 1972 r., w: F. Blachnicki, Godziny Taboru, dz. cyt. s Jan Paweł II, Testament, III 2000 r.

3 JeŜeli bowiem Ruch Światło-śycie jest w pewnym sensie owocem Soboru Watykańskiego II, a zarazem narzędziem praktycznej realizacji soborowych załoŝeń, to bardziej niŝ kiedykolwiek wydają się być aktualne cele, które stawia przed sobą Ruch od początku swojego istnienia: Cele Ruchu Światło-śycie Cel osobowy Pomoc człowiekowi w osiągnięciu dojrzałej wiary Zaszczepienie ideału pastoralnej wizji parafii posoborowej jako wspólnoty wspólnot Cel wspólnotowy Przygotowanie dorosłych oazowiczów do podjęcia przy współpracy z duszpasterzami, określonej posługi na rzecz parafii Cel osobowy wiąŝe się z wychowaniem członków Ruchu Światło-śycie do chrześcijańskiej dojrzałości w wierze, a zatem do osobowej relacji z Jezusem, jako Panem i Zbawicielem, do dojrzałego i świadomego przeŝywania swojej przynaleŝności do Kościoła, oraz do zaangaŝowania w Ŝycie religijne, społeczne, polityczne, naukowe i kulturalne, zgodnie ze swoim powołaniem. Cel wspólnotowy zawiera w sobie dwa komponenty: z jednej strony zaszczepienie w oazowiczach ideału soborowej wizji parafii wspólnoty wspólnot, który później, jako osoby dorosłe, trwając w charyzmacie Ruchu, będą zdolne realizować; z drugiej natomiast, przygotowanie dorosłych oazowiczów, po ukończeniu przez nich formacji podstawowej, do praktycznej realizacji tego ideału podjęcia diakonii, czyli słuŝby na rzecz parafii, dekanatu oraz diecezji, przy ścisłej współpracy z duszpasterzami. Realizacja tych celów związana jest w programie formacyjnym Ruchu Światło-śycie z następującymi etapami: EWANGELIZACJA (dzieci, młodzieŝ dorośli, rodziny, duchowni ) DEUTEROKATECHUMENAT (OICA) o o o Deuterokatechumenalne grupy młodzieŝy Deuterokatechumenalne grupy dorosłych Kręgi Domowego Kościoła (katechumenat rodzinny) DIAKONIA (dorośli) Etap ewangelizacji to czas, w którym osoby wchodzące na drogę formacji Ruchu, poznają główne prawa Ŝycia duchowego. Etap ten moŝe być realizowany na róŝne sposoby i dotyczy wszystkich stanów w Kościele. Etap deuterokatechumenatu to czas formacji podstawowej zarówno indywidualnej jak i wspólnotowej, który wiąŝe się z wzrastaniem ku dojrzałości chrześcijańskiej oraz przygotowaniem do słuŝby w duchu soborowej wizji Kościoła. W praktyce realizowany jest on w ramach Deuterokatechumenalnych grup młodzieŝy ( oaza młodzieŝowa ), Deuterokatechumenalnych grup dorosłych ( oaza dorosłych grupy osób, które jako dorośli, chcą wejść na drogę formacji podstawowej), kręgów Domowego Kościoła ( katechumenat rodzinny czyli dochodzenie do pełni chrześcijańskiej dojrzałości na drodze duchowości małŝeńskiej) Etap diakonii to czas, w którym dorośli członkowie Ruchu Światło-śycie, odkrywając w sobie powołanie do tego, aby Ŝyć charyzmatem Ruchu, podejmują słuŝbę diakonię na rzecz Kościoła. Ta diakonia moŝe wyraŝać się zarówno w słuŝbie dla Ruchu Światło-śycie jak i w zaangaŝowaniu na rzecz parafii oraz diecezji. WNIOSEK: Zgodnie z zamysłem Sługi BoŜego, ks. Franciszka Blachnickiego, najistotniejszym celem całej formacji podstawowej w Ruchu Światło-śycie jest wychowanie dojrzałych w wierze katolików, którzy, trwając w charyzmacie Ruchu Światło-śycie, podejmą jako ludzie dorośli świadomą słuŝbę na rzecz Kościoła i społeczeństwa. W tym sensie moŝna powiedzieć, Ŝe Ruch Światło-śycie jest ruchem dorosłych i to właśnie ludzie dorośli, jako w pełni uformowani jego członkowie, stanowią o jego dynamizmie i apostolskiej aktywności. Jak wskazują dane zebrane podczas spotkań rejonowych, taka perspektywa, staje obecnie przed Ruchem Światło-śycie w archidiecezji katowickiej.

4 II. Ruch Światło-śycie w archidiecezji katowickiej dane statystyczne z roku formacyjnego 2004/ wspólnoty młodzieŝowe liczba rejonów: 27 liczba parafii, w których funkcjonują wspólnoty oazowe: 154 preoaza po 0 po I stopniu po II stopniu po III stopniu całość stopniu liczba oazowiczów średnio w parafii: w rekolekcjach letnich uczestniczyło: ~490 ~2399 średnio z parafii ~3 ~15 liczba animatorów 6 : 744 średnio w parafii: 5 Domowy Kościół liczba rejonów: 13 Ilość kręgów: 199 ilość rodzin: 870 osoby samotne: 20 w rekolekcjach letnich uczestniczyło: dorośli (animatorzy) dzieci 346 całość 641 diakonie specjalistyczne liczba parafii w których funkcjonują diakonie specjalistyczne 7 : diakonia modlitwy (spotkania modlitewne) 8 42 diakonia muzyczna 35 (spotkania regularne) 4 (spotkania okazjonalne) diakonia liturgiczna 10 diakonia miłosierdzia 6 diakonia ewangelizacji 4 diakonia komunikowania społecznego 3 grupa teatralna 3 liczba rejonów, w których funkcjonują diakonie specjalistyczne: diakonia modlitwy 6 (Kochłowice, Mikołów i Orzesze, Niedobczyce, Rybnik i Golejów, Siemianowice, śory) diakonia muzyczna 5 (Dębieńsko, Katowice-Panewniki, Knurów, Niedobczyce, Rybnik i Golejów) diakonia liturgiczna 5 (Chorzów, Knurów, Kochłowice, Pszczyna i Miedźna, Rybnik i Golejów, diakonia ewangelizacji diakonia Ŝycia 3 (Rybnik i Golejów, Siemianowice, Wodzisław) 1 (śory) wspólnoty dorosłych liczba rejonów, w których funkcjonują wspólnoty dorosłych: 13 Chorzów (3), Dębieńsko, Jastrzębie, Katowice-Śródmieście, Mikołów i Orzesze, Mysłowice, Pszczyna i Miedźna, Rybnik i Golejów, Radzionków, Siemianowice, Świętochłowice, Tychy Nowe, śory (2) dorośli uczestnicy rekolekcji: deuterokatechumenat 351 inne formy rekolekcji 56 KODA/KAMUZO/KODA-DM 109 całość 516 Rejony, na podstawie których opracowany został raport: Bieruń, Boguszowice, Chorzów, Dębieńsko, Jastrzębie, Katowice-Bogucice, Katowice-Panewniki, Katowice-Śródmieście, Katowice-ZałęŜe, Knurów, Kochłowice, Mikołów i Orzesze, Mysłowice, Niedobczyce, Pawłowice, Piekary, Pogrzebień, Pszczyna i Miedźna, Pszów, Ruda, Rybnik i Golejów, Siemianowice, Świętochłowice, Tychy Nowe, Tychy Stare, Wodzisław, śory. 5 Są to dane szacunkowe, opracowane na podstawie ankiet wypełnianych przez odpowiedzialnych za Ruch Światło-śycie w rejonach, oraz w poszczególnych parafiach. 6 W większości wypadków są to osoby, które formują się aktualnie po III lub II stopniu i jednocześnie, pełniąc obowiązki animatorów, prowadzą grupy formacyjne. Jest teŝ grupa osób dorosłych, po pełnej formacji, które posługują we wspólnotach jako animatorzy, a jednocześnie angaŝują się na szczeblu diecezjalnym, w Domowym Kościele, lub we wspólnotach dorosłych Ruchu Światło-śycie. Te osoby nie zostały uwzględnione w ogólnym podsumowaniu ilościowym.. 7 Zazwyczaj są to nie tyle diakonie w sensie ścisłym, co raczej grupy osób, lub wręcz pojedyncze osoby, które, na etapie formacji podstawowej, podejmują w parafii dodatkową posługę charakterystyczną dla konkretnych diakonii specjalistycznych. 8 Uwzględnione zostały tylko te parafie, w których odbywają się regularnie spotkania modlitewne o charakterze otwartym, prowadzone przez oazowiczów.

5 III. Ruch Światło-śycie w archidiecezji katowickiej interpretacja danych statystycznych WSPÓLNOTY MŁODZIEśOWE liczba rejonów: 25 liczba parafii, w których funkcjonują wspólnoty oazowe: 154 Preoaza po 0 po I stopniu po II stopniu po III stopniu całość stopniu liczba oazowiczów średnio w parafii: w rekolekcjach letnich uczestniczyło: ~490 ~2399 średnio z parafii ~3 ~15 liczba animatorów: 744 średnio w parafii: 5 OPIS. Struktura rejonowa Ruchu w archidiecezji katowickiej w duŝej mierze pokrywa się z administracyjnym podziałem diecezji na dekanaty (aktualnie jest 27 rejonów, co wiąŝe się z ilością parafii, w których funkcjonują wspólnoty oazowe). Liczba rejonów w Domowym Kościele (13) jest zaleŝna od odpowiedniej ilości kręgów (rejon tworzy 25 kręgów rodzin, co określają Zasady DK). Wspólnoty młodzieŝowe w archidiecezji katowickiej gromadzą zasadniczo młodzieŝ w wieku gimnazjalnymi licealnym, oraz studentów głównie animatorów. Spotkania w małych grupach, jako podstawowy element formacji, odbywają się zazwyczaj w piątkowe popołudnie i wraz z Eucharystią oraz częścią integracyjno-informacyjną (pogadanka, pogodny wieczór, szkoła modlitwy, lub inna forma spotkania przeŝywanego we wspólnym gronie przez wszystkich członków wspólnoty) wyznaczają ogólny kształt podstawowego spotkania oazowego. Spotkanie to dopełnia odprawa animatorów, która odbywa się w najczęściej w innym dniu i gromadzi diakonię jedności parafialnej wspólnoty. Częstotliwość i charakter tych spotkań jest mocno zróŝnicowany. W wielu wspólnotach odprawa animatorów połączona jest ze spotkaniem formacyjnym w małej grupie, przeznaczonym dla osób, które nie ukończyły jeszcze formacji podstawowej, a pełniąc posługę animatora w czasie spotkań piątkowych, nie mogą formować się w tym samym czasie co pozostali członkowie wspólnoty. W wielu rejonach, ze względu na brak animatorów, spotkania formacyjne dla takich osób łączone są z comiesięcznymi spotkaniami animatorów całego rejonu. Do stałych elementów formacyjnych, które występują w większości rejonów, naleŝy zaliczyć równieŝ cztery dni wspólnoty, które gromadzą na wspólnej Eucharystii i spotkaniach zarówno osoby formujące się we wspólnotach deuterokatechumenalnych, jak i rodziny DK. Ponadto, we wspólnotach, w których funkcjonują diakonie specjalistyczne, posługujący w nich oazowicze gromadzą się dodatkowo na spotkaniach poświęconych realizacji zadań podejmowanych przez owe diakonie. Zadania te wiąŝą się najczęściej z podejmowanym przez oazowiczów zaangaŝowaniem na rzecz parafii, w tym przede wszystkim przygotowaniem muzycznej i liturgicznej oprawy Eucharystii z udziałem młodzieŝy (wielu oazowiczów pełni w parafii funkcję ministrantów lub lektorów), dbaniem o czystość i wystrój Kościoła i salek parafialnych, prowadzeniem spotkań modlitewnych, okazyjnych inscenizacji i przedstawień teatralnych, a takŝe pracy formacyjnej z osobami przygotowującymi się do przyjęcia sakramentu bierzmowania. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują te inicjatywy podejmowane przez oazowiczów (w tym zwłaszcza dorosłych), które przekraczają granice parafii i obejmują cały rejon, a nawet kilka rejonów Ruchu. Wśród nich wymienić naleŝy szczególnie organizowaną przez oazowiczów na terenie Siemianowic ewangelizację pod nazwą Trzy Dni dla Jezusa, Marsz dla Jezusa angaŝujacy oazowiczów z rejonu Rybnik, czy teŝ Festiwal śycia ekumeniczną ewangelizację odbywającą się w Wiśle, w którą aktywnie włączają się takŝe członkowie Ruchu Światło-śycie z terenu archidiecezji katowickiej. PROBLEMY. W archidiecezji katowickiej wspólnoty Ruchu są obecne w 154 parafiach. MoŜna zaobserwować zjawisko dość znacznego zróŝnicowania wspólnot (od grup liczących 4 do 12 osób, aŝ po wspólnoty gromadzące około 100 osób, reprezentujących róŝne grupy wiekowe i stany w Kościele). W większości przypadków są to wspólnoty niewielkie, liczące przeciętnie ok. 28 osób. Ilość osób po poszczególnych stopniach formacji podstawowej oraz systematyczne zmniejszanie się liczby uczestników wskazuje na fakt, Ŝe grupy te cechuje zazwyczaj niewielka stabilność i znaczne zmiany personalne. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy moŝna wymienić: brak trwałych zasad współpracy między księdzem opiekunem a świeckimi (moderatorka, animatorzy), a jednocześnie, ze strony kapłanów, brak naleŝytego przygotowania do prowadzenia wspólnot Ruchu Światło-śycie, wynikający między innymi z niedostatecznego poznania charyzmatu Ruchu w trakcie formacji seminaryjnej; budowanie wspólnoty w oparciu o osobę księdza oraz związany z tym częsty brak kontynuacji dotychczasowej pracy, wynikający ze zmiany księdza opiekuna; zbyt duŝe obciąŝenie księŝy obowiązkami związanymi z pracą w parafii, co niejednokrotnie koliduje z posługą moderatora (dotyczy to przede wszystkim moderatorów rejonowych);

6 fakt, Ŝe w wielu przypadkach, animatorzy posługujący w małych grupach, sami są jeszcze uczestnikami formacji deuterokatechumenalnej. Osoby te, uczestnicząc w spotkaniach po II lub III stopniu, pełnią jednocześnie obowiązki animatorów, co prowadzi często do zaniedbywania i marginalizacji własnej formacji; zjawisko, w którym osoby po pełnej formacji zbyt rzadko (jak na potencjalne moŝliwości) angaŝują się w posługę na rzecz wspólnot parafialnych, a poniewaŝ rejonowe diakonie specjalistyczne pręŝnie funkcjonują jedynie w kilku rejonach, aktywność osób dorosłych ogniskuje się albo na poziomie diecezjalnym, albo w ogóle zanika. Tylko w niewielu wypadkach docelowym miejscem ich zaangaŝowania stają się wspólnoty parafialne czy kręgi Domowego Kościoła. Spotkania w rejonach Ruchu pokazały nieumiejętność korzystania z pomocniczej roli rejonu, widoczną szczególnie w kontekście braku animatorów, a niejednokrotnie takŝe kompetentnych moderatorów we wspólnotach parafialnych, kryzysów, jakie niektóre wspólnoty przeŝywają, czy wreszcie braku komunikacji między poszczególnymi wspólnotami parafialnymi oraz między parafiami a rejonem. Rejon, jako struktura pomocnicza, powinien koordynować i wspierać formację podstawową oazowiczów, zwłaszcza w sytuacji często powtarzającego się w parafiach negatywnego zjawiska formacji typu 1/1 (jeden animator i jeden uczestnik) lub teŝ formacji typu mix (mała grupa, w której spotykają się oazowicze po róŝnych stopniach). Ten brak więzi między poszczególnymi wspólnotami parafialnymi w rejonie prowadzi takŝe, z jednej strony, do stagnacji, niebezpiecznej separacji i zamknięcia poszczególnych wspólnot na szerszy kontekst Ruchu, z drugiej natomiast do niewłaściwego rozumienia zasad Ŝycia Ruchu (mnoŝenie ponad moŝliwości wspólnoty grup pretendujących do miana diakonii specjalistycznych, nadmierne obciąŝanie obowiązkami bardziej zaangaŝowanych członków wspólnoty, co w konsekwencji, niejednokrotnie rodzi zniechęcenie i staje się powodem odejścia ze wspólnoty). Pojawiają się równieŝ przypadki braku chęci pogłębiania świadomości Ruchu ze strony moderatorów rejonowych oraz opiekunów wspólnot parafialnych i, w konsekwencji, nieznajomości aktualnych spraw, którymi Ŝyje cały Ruch Światło-śycie. Aktualnie w archidiecezji katowickiej, jedynie w około 30 parafiach grupy oazowe, ze względu na liczbę uczestników i dojrzałość wyraŝającą się w wielokierunkowej strukturze formacyjnej i zaangaŝowaniu w posłudze na rzecz parafii, moŝna tak naprawdę określić mianem wspólnot Ruchu Światło-śycie, według zamysłu ks. Blachnickiego. Diakonię w tych wspólnotach tworzy zazwyczaj grupa osób dorosłych, po pełnej formacji, które posługują we wspólnotach jako animatorzy, a jednocześnie angaŝują się na szczeblu diecezjalnym, w Domowym Kościele, lub we wspólnotach dorosłych Ruchu Światło-śycie. DOMOWY KOŚCIÓŁ liczba rejonów: 13 ilość kręgów: 199 ilość rodzin: 870 osoby samotne: 20 w rekolekcjach letnich uczestniczyło: dorośli (animatorzy) dzieci 346 całość 641 OPIS. DOMOWY KOŚCIÓŁ w archidiecezji katowickiej, jako małŝeńsko-rodzinny ruch świeckich w Kościele, działający w ramach Ruchu Światło-śycie i łączący w sobie charyzmaty Ruchu Światło-śycie i międzynarodowego ruchu małŝeństw katolickich Equipes Notre-Dame (END), swoimi korzeniami sięga do roku 1974, kiedy to staraniem księdza Anzelma Skrobola (późniejszego, pierwszego moderatora DK w archidiecezji katowickiej) zorganizowano pierwsze rekolekcje dla rodzin w Koniakowie. W efekcie w Jastrzębiu powstały pierwsze kręgi DK, gromadzące małŝeństwa sakramentalne, które wspólnie (mąŝ i Ŝona) angaŝując się w proponowaną im formację, pragną wzajemnie pomagać sobie w drodze do Boga. W ten sposób, zwracając szczególną uwagę na duchowość małŝeńską, czyli dąŝenie do świętości w jedności ze współmałŝonkiem, DK, chcąc pomóc małŝonkom trwającym w związku sakramentalnym w budowaniu między nimi prawdziwej jedności małŝeńskiej, a jednocześnie troszcząc się o stworzenie im najlepszych warunków do wychowania dzieci w duchu chrześcijańskim, akcentuje przede wszystkim Ŝycie opisanymi w Zasadach Domowego Kościoła zobowiązaniami i spotkania kręgu rodzin, jako zasadnicze elementy formacji. Do istoty pracy formacyjnej naleŝy równieŝ uczestnictwo w róŝnego rodzaju rekolekcjach organizowanych przez DK: Rekolekcjach 15 dniowych I, II i III stopnia (oazach rodzin), kilkudniowych Oazach Rekolekcyjnych Animatorów Rodzin (ORAR I i II stopnia), rekolekcjach ewangelizacyjnych i tematycznych, które przeznaczone są dla małŝonków wraz z dziećmi i odbywają się głównie w domu rekolekcyjnym Emaus w Koniakowie. Aby budować jedność z całym Ruchem Światło-śycie, rodziny są zachęcane do udziału w rejonowych dniach wspólnoty Ruchu Światło-śycie. Cała wspólnota DK gromadzi się trzy razy w roku na tradycyjnych spotkaniach modlitewnych (w pierwszy piątek października całonocne czuwanie w Sanktuarium Matki Boskiej Piekarskiej początek roku formacyjnego; w święto Świętej Rodziny adoracja przy BoŜym Ŝłóbku w Bazylice Panewnickiej; w drugą niedzielę po Wielkanocy spotkanie w ramach dnia wspólnoty EMAUS spotkanie odbywa się od 14 lat, co roku w innej parafii). KaŜdego roku równieŝ moderator diecezjalny DK wraz z diakonią DK przygotowuje 5 spotkań formacyjnych dla animatorów i kandydatów, w Rybniku-Chwałowicach, w czasie których podejmowany jest temat pracy roku wspólny dla całego Ruchu Światło-śycie. Okazją do tego, aby dzielić się tym czym Ŝyją rejony, kręgi

7 i poszczególne rodziny DK są takŝe wielkopostne dni wspólnoty w rejonach w których bierze udział równieŝ moderator diecezjalny i para diecezjalna DK. Szczególnym miejscem spotkania DK wraz z całą wspólnotą Ruchu Światło-śycie archidiecezji katowickiej, jest ogólnodiecezjalny, powakacyjny Dzień Wspólnoty, który odbywa się od wielu lat w pierwszą niedzielę września w katowickiej katedrze Chrystusa Króla. PROBLEMY. Spotkania w rejonach ujawniły częsty brak dostatecznych kompetencji i komplementarnej wizji Ruchu ze strony osób odpowiedzialnych za poszczególne wspólnoty, zarówno we wspólnotach deuterokatechumenalnych Ruchu Światło-śycie, jak i w DK. Owocem tego jest niejednokrotnie błędne, schematyczne rozumienie Ruchu, które często pokutuje jeszcze w świadomości zarówno kapłanów jak i świeckich. WiąŜe się to przede wszystkim ze sztucznym podziałem na tzw. gałąź młodzieŝową Ruchu i na gałąź DK 9, z całkowitym pominięciem osób dorosłych zaangaŝowanych w diakoniach specjalistycznych. Podział ten bardzo utrudnia owocną współpracę młodszych i starszych oazowiczów, a w niektórych rejonach, zwłaszcza tam, gdzie w młodzieŝowych wspólnotach deuterokatechumenalnych moŝna spotkać mniejszą ilość oazowiczów, których rodzice formują się w DK, owocuje on wręcz brakiem komunikacji pomiędzy DK a młodzieŝą. Dodatkową przeszkodą stają się teŝ róŝnice w śródrocznym programie formacyjnym, wynikające ze specyfiki samego kręgu oraz małej grupy. Formacja śródroczna w DK, zbudowana w zasadniczej części w oparciu o charyzmat międzynarodowego ruchu małŝeństw katolickich Equipes Notre-Dame 10, róŝni się od formacji realizowanej we wspólnotach deuterokatechumenalnych nie tylko specyficzną dla Domowego Kościoła duchowością małŝeńską, ale przede wszystkim swoją dynamiką spotkań i modlitwy. Te dwie drogi deuterokatechumenalna droga grup młodzieŝy i dorosłych, oraz katechumenat rodzinny w DK z załoŝenia się dopełniają, tworząc komplementarny obraz Ruchu. Tymczasem w świadomości wielu oazowiczów traktowane są one w sposób rozłączny. Mimo więc zapisanego w Zasadach Domowego Kościoła załoŝenia, Ŝe DK jest małŝeńsko-rodzinnym ruchem świeckich w Kościele, działającym w ramach Ruchu Światło-śycie (...). Łączy on w sobie charyzmaty Ruchu Światło-śycie i międzynarodowego ruchu małŝeństw katolickich Equipes Notre-Dame 11, w praktyce, w świadomości wielu młodych i dorosłych członków Ruchu, wspólnoty deuterokatechumenalne i DK, są postrzegane jako dwie odrębne gałęzie tego Ruchu, czy wręcz, jako dwa odrębne ruchy. To zjawisko nasila się zwłaszcza w sytuacji, gdy duŝa ilość małŝeństw DK nie uczestniczy w letnich rekolekcjach i wakacyjnych dniach wspólnoty Oazy Wielkiej 12, tracąc tym samym okazję do tego, aby wykorzystać ów główny moment jednoczący młodzieŝ i dorosłych w charyzmacie Ruchu Światło-śycie, jako płaszczyznę wzajemnego poznania i porozumienia. Jedną z konsekwencji wskazanego wyŝej stanu rzeczy jest bardzo niewielka liczba oazowiczów, którzy, po ukończeniu formacji deuterokatechumenalnej i wstąpieniu w związek małŝeński, formują się dalej w ramach DK. Spotkania w rejonach pokazały, Ŝe w zasadniczej mierze, osoby, które naleŝą do DK, weszły na tą drogę formacyjną dopiero po wstąpieniu w związek małŝeński, nie mając wcześniej w ogóle do czynienia z Ruchem Światło-śycie. Dość znaczną grupę osób w DK stanowią te małŝeństwa, w których przynajmniej jedno z małŝonków miało wcześniej kontakt z Ruchem formowało się w ramach wspólnoty młodzieŝowej. Osoby, które, po ukończeniu formacji podstawowej w ramach wspólnot młodzieŝowych, kontynuują swoją formację jako małŝonkowie w DK, reprezentują najmniej liczną grupę jego członków. MałŜeństwa te najczęściej gromadzą się w ramach wspólnych kręgów i szukają takŝe często dodatkowych źródeł formacji, tak, aby pogłębiając swoją duchowość małŝeńską, nie wracając jednocześnie bezpośrednio do treści deuterokatechumenatu, w oparciu o które formowali się w ramach wspólnot młodzieŝowych. Niezwykle istotnym wydaje się tutaj fakt, Ŝe wśród małŝeństw z DK, które, poza właściwą dla nich diakonią DK, lub innymi formami zaangaŝowania w parafii 13, podejmują równieŝ posługę w ramach którejkolwiek z diakonii specjalistycznych Ruchu, znajdują się praktycznie wyłącznie ci małŝonkowie, którzy swoją formację podstawową ukończyli przed wejściem na drogę DK. Takich małŝeństw w skali archidiecezji jest jednak bardzo niewiele. 9 Termin "gałąź" jest uzasadniony w odniesieniu do samego tylko DK, ze względu na to, Ŝe podstawowy deuterokatechumenalny rys formacji Ruchu Światło- Ŝycie jest tutaj zmodyfikowany zorientowany na duchowość małŝeńsko-rodzinną. Z tego teŝ powodu w Zasadach Domowego Kościoła moŝna przeczytać: "Niniejszy dokument ustala zasady działania Domowego Kościoła gałęzi rodzinnej Ruchu Światło-śycie (Zasady Domowego Kościoła, I, 1). Termin "gałąź" nie jest jednak uzasadniony dla wyodrębnienia wśród członków Ruchu Światło-śycie tych, którzy formują się w grupach młodzieŝowych lub grupach dorosłych, poniewaŝ ich formacja podstawowa opiera się o program deuterokatechumenatu i nie jest w Ŝaden szczególny sposób modyfikowana. 10 Materiał formacyjny obejmujący pierwsze dwa lata formacji w DK (w praktyce kręgi realizują go zazwyczaj w dłuŝszym okresie czasu) stanowi fundament dotyczący duchowości małŝeńskiej. W dalszych latach formacji kręgu proponowane są materiały zamieszczone w Liście do rodzin przez Centralną Diakonię Domowego Kościoła. 11 Zasady Domowego Kościoła, I, Świadczy o tym fakt, Ŝe na 870 małŝeństw DK z terenu archidiecezji Katowickiej (1740 osób dorosłych), w letnich rekolekcjach uczestniczyło jedynie 147 małŝeństw (294 osoby dorosłe) oraz 193 animatorów posługujących, co w sumie daje niecałe 28% osób dorosłych z DK. NaleŜy przy tym równieŝ zaznaczyć, Ŝe dane te nie odzwierciedlają uczestnictwa rodzin DK w rekolekcjach w ogóle. Porównywalna z letnimi rekolekcjami liczba rodzin DK bierze udział w rekolekcjach śródrocznych, wiele małŝeństw wyjeŝdŝa teŝ na rekolekcje letnie do posługi, jako pary odpowiedzialne i animatorskie. Są równieŝ rodziny, które formują się w DK od wielu lat i nie wszystkie co roku wyjeŝdŝają na rekolekcje. Nie zmienia to jednak faktu, Ŝe jeŝeli chodzi o rekolekcje letnie jedyne, w których DK i wspólnoty deuterokatechumenalne realizują praktycznie ten sam program formacyjny, liczba ta jest stosunkowo niewielka. 13 Wielu członków DK słuŝy jako nadzwyczajni szafarze Eucharystii. Są teŝ rodziny, które prowadzą poradnie Ŝycia rodzinnego, rekolekcje dla osób uzaleŝnionych, działają w zespołach charytatywnych, a takŝe pomagają przy przyjmowaniu zapisów i organizowaniu letnich rekolekcji.

8 DIAKONIE SPECJALISTYCZNE liczba rejonów, w których funkcjonują diakonie specjalistyczne: Diakonia modlitwy 6 (Kochłowice, Mikołów i Orzesze, Niedobczyce, Rybnik i Golejów, Siemianowice, śory) Diakonia muzyczna 5 (Dębieńsko, Katowice-Panewniki, Knurów, Niedobczyce, Rybnik i Golejów) Diakonia liturgiczna 5 (Chorzów, Knurów, Kochłowice, Pszczyna i Miedźna, Rybnik i Golejów, Diakonia ewangelizacji 3 (Rybnik i Golejów, Siemianowice, Wodzisław) Diakonia Ŝycia 1 (śory) liczba parafii w których funkcjonują diakonie specjalistyczne: Diakonia modlitwy (spotkania modlitewne) 42 Diakonia muzyczna 35 (spotkania regularne) 4 (spotkania okazjonalne) Diakonia liturgiczna 10 Diakonia miłosierdzia 6 Diakonia ewangelizacji 4 Diakonia komunikowania społecznego 3 grupa teatralna 3 OPIS. Poza diakonią DK gromadzącą pary animatorskie DK i, w głównej mierze, ukierunkowaną na posługę wobec małŝeństw i rodzin tego środowiska, funkcjonuje w archidiecezji katowickiej jedenaście diakonii specjalistycznych, w oparciu o które członkowie Ruchu Światło-śycie podejmują konkretną posługę na rzecz Ruchu i Kościoła lokalnego. Wśród nich na szczeblu diecezjalnym naleŝy wymienić następujące diakonie: DIAKONIA FORMACJI DIAKONII jest związana z Domem Formacyjnym Ruchu Światło-śycie w Wiśle Jaworniku, który w 1987 roku przekazany został w ręce Ruchu Światło-śycie archidiecezji katowickiej. W latach , przy współpracy z Instytutem Niepokalanej Matki Kościoła, tworzyły się w Jaworniku zręby formacji animatorskiej, co w efekcie zaowocowało powstaniem dwuletniej Szkoły Animatora, która praktycznie co roku gromadzi nowe roczniki osób przygotowujących się do pracy w małych grupach formacyjnych. Katowicka Szkoła Animatora przyjęła formę 12 spotkań weekendowych i stała się punktem odniesienia dla przygotowania animatorów do posługi w wielu diecezjach w Polsce. W ciągu blisko juŝ 20 lat posługi, udział w tym kształcie formacji w archidiecezji katowickiej wzięło około 800 osób. DIAKONIA MODLITWY gromadzi zasadniczo osoby odpowiedzialne za grupy modlitewne istniejące w parafiach lub rejonach. Stanowi miejsce osobistej formacji animatorów posługujących modlitwą, szczególnej inspiracji dla prowadzących spotkania modlitewne, a takŝe umoŝliwia koordynację modlitewnych inicjatyw związanych z Ruchem w archidiecezji. Zadania te realizowane są poprzez uczestnictwo w comiesięcznych spotkaniach diakonii, redagowanie witryny internetowej oraz działalność sekretariatu diakonii, którego zadaniem jest przesyłanie informacji o pracach diakonii wszystkim osobom zainteresowanym. Do stałych punktów comiesięcznego spotkania diakonii naleŝą: nieszpory, ogłoszenia, część formacyjna, dzielenie się w grupach oraz wspólna modlitwa. Osoby uczestniczące w spotkaniach diakonii są równieŝ gotowe do pomocy w prowadzeniu szkół modlitwy i konferencji, Oaz Modlitwy, a takŝe do pomocy w organizowaniu spotkań modlitewnych. Diakonia posługuje równieŝ modlitwą wstawienniczą oraz przygotowuje i prowadzi Seminaria Odnowy Wiary. DIAKONIA MUZYCZNA składa się przede wszystkim z animatorów muzycznych, jednak w swoich działaniach pozostaje ona otwarta na wszystkich tych, którzy chcą zdobyć wiedzę i umiejętności muzyczne, aby móc nimi słuŝyć w Kościele. Fundamentem posługi osób zaangaŝowanych w diakonię muzyczną jest osobiste doświadczenie wiary. Formacja w diakonii obejmuje formację muzyczną, (para)liturgiczną oraz formację lidera grupy (animatora), a jej celem jest równomierne rozwijanie tych trzech aspektów, tak, aby animator muzyczny w sposób harmonijny łączył w sobie odpowiedni warsztat, wiedzę i umiejętności liturgiczne oraz charyzmat lidera. Z tej perspektywy działania, które podejmują członkowie diakonii zmierzają przede wszystkim do osobistego uświęcenia oraz odnowy parafii, poprzez przez ukazywanie piękna liturgii. Podstawowe cele, które stawia przed sobą diecezjalna diakonia muzyczna mają być realizowane poprzez : comiesięczne spotkania diakonii, obejmujące: modlitwę (Liturgia Godzin), formację (ustaloną w perspektywie całego roku), dzielenie się nowościami ze świata muzyki dniowe rekolekcje KAMuzO, będące syntezą wiedzy i umiejętności z zakresu muzyki, liturgii i animowania grupy; Spotkania Ośrodka Liturgicznego w Chorzowie, którego działalność obejmuje: a) organizację warsztatów muzycznych (pierwszy filar formacji), w których mogą uczestniczyć nie tylko osoby związane z Ruchem, a równieŝ te, które zdobywając umiejętności i wiedzę chcą słuŝyć Kościołowi; b) organizację warsztatów

9 liturgicznych (realizacja drugiego filaru formacji animatora muzycznego; c) tworzenie pięknej liturgii przy parafii św. Jadwigi w Chorzowie; d) organizowanie kursów dla psałterzystów, kantorów i lektorów. Diakonia muzyczna podejmuje równieŝ współpracę z: a) diecezjalną diakonią modlitwy, (m.in. poprzez posługę w ramach oaz modlitwy; b) Ośrodkiem Profilaktyczno-Szkoleniowym im. Ks. F. Blachnickiego w Katowicach Brynowie. DIAKONIA SŁOWA posługuje poprzez prowadzenie sprzedaŝy materiałów do formacji w ciągu roku, na rekolekcje letnie, dla Domowego Kościoła, śpiewników, tekstów załoŝyciela Ruchu Światło-śycie, czasopism i innej lektury chrześcijańskiej. Prowadzi równieŝ sprzedaŝ wysyłkową. Głównym zadaniem diakonii, względu na charakter podejmowanej posługi, jest zapewnienie oazowiczom i wszystkim zainteresowanym stałego dostępu do niezbędnych materiałów formacyjnych Ruchu. Aktualne miejsca posługi diakonii słowa to parafia św. Jadwigi w Chorzowie oraz parafia św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Rybniku-Chwałowicach, gdzie mają miejsce stałe dyŝury członków diakonii. Spotkania całej diakonii odbywają się 3-4 razy w roku (sierpień/wrzesień, grudzień, marzec/kwiecień) i mają charakter roboczy. Diakonia słowa współpracuje z diecezjalną diakonią oaz rekolekcyjnych, centralną diakonią słowa, Fundacją Światło-śycie, oraz hurtownią Emmanuel. DIAKONIA OAZ REKOLEKCYJNYCH słuŝy wszystkim sprawom związanym z oazą rekolekcyjną róŝnego rodzaju, typu i stopnia, a w szczególności: redaguje i rozprowadza karty zgłoszeniowe na rekolekcje, przyjmuje zgłoszenia uczestników, przydziela uczestników do oaz średnich, redaguje materiały diecezjalne do teczki roku, współpracuje z Centralną Diakonią Oaz Rekolekcyjnych oraz Centralną Diakonią Formacji Diakonii, zajmuje się dokumentacją zewnętrzną związaną z organizacją rekolekcji, sporządza statystyki rekolekcji oazowych. Członkowie diakonii zasadniczo naleŝą równieŝ do diecezjalnej diakonii słowa, a ich aktualnym miejscem posługi jest parafia św. Jadwigi w Chorzowie, gdzie mają swoje dyŝury. Cała diakonia spotyka się 3-4 razy w roku (sierpień/wrzesień, grudzień, marzec/kwiecień), a spotkania te mają charakter roboczy (przygotowania do zapisów na rekolekcje) DIAKONIA LITURGII powstała w 1995 roku z osób posługujących i organizujących spotkania liturgiczne na szczeblu diecezjalnym (dni wspólnoty moderatorów i moderatorek, rozesłania, podsumowania oaz, itp), a wywodzących się z rejonowej diakonii liturgii w Chorzowie. Spotkania diakonii odbywają się raz w miesiącu i zaczynają się od wspólnej Eucharystii. W roku formacyjnym 2004/2005 program przygotowany przez diakonię ukierunkowany był na liturgiczne oŝywienie rejonu Tychy Stare, a comiesięczne spotkania formacyjne diakonii odbywały się wówczas w parafii św. Rodziny w Tychach. W połowie roku program został zweryfikowany i skoncentrowany na przygotowaniu pomocy formacyjnych dla animatorów oaz rekolekcyjnych. Powstały Materiały dla Moderatorów i Animatorów Liturgicznych Oaz Rekolekcyjnych, zamieszczone w oazowych teczkach rekolekcyjnych". Oprócz przygotowywanego kaŝdego roku programu posługi, diakonia podejmuje takŝe stałą współpracę z Centralną Diakonią Liturgii, uczestnicząc w prowadzonych przez nią Oazach Rekolekcyjnych Diakonii Liturgii i formując się w oparciu o wypracowane przez CDL materiały. Ponadto, w porozumieniu z Archidiecezjalnym Duszpasterstwem Ministrantów, diakonia włącza się w formację ministrantów w archidiecezji katowickiej, prowadząc cykl wykładów o tematyce liturgicznej, adresowanych do przyszłych animatorów ministranckich. DIAKONIA EWANGELIZACJI gromadzi osoby, które na co dzień formują się w ramach wspólnot młodzieŝowych i wspólnot dorosłych Ruchu Światło-śycie, małŝeństwa DK, a takŝe przedstawicieli Odnowy w Duchu Świętym. Spotkania diakonii odbywają się raz w miesiącu, a ich termin ustalany jest w oparciu o plan prowadzenia ewangelizacji. Posługa, którą podejmuje diakonia, obejmuje: prowadzenie ewangelizacji dla grup młodzieŝy przed bierzmowaniem oraz prowadzenie rekolekcji ewangelizacyjnych dla młodzieŝy i dorosłych w parafiach w kilku parafiach w Wielkim Poście i w kilku parafiach w ciągu całego roku; prowadzenie ewangelizacji ulicznych oraz w ewangelizacji MłodzieŜowych Ośrodkach Wychowawczych. organizacja warsztatów pt.: Jak ewangelizować w szkole; udział w warsztatach pt.: Eksplozja Ewangelizacji, w Koniakowie i Krakowie; wspieranie ekumenicznych comiesięcznych modlitw za miasto Katowice; udział w wystawianiu sztuk ewangelizacyjnych; uczestnictwo w piekarskim Festiwalu Dla Jezusa; organizacja Oaz Rekolekcyjnych Animatorów Ewangelizacji; współpraca z Ruchem Nowego śycia; uczestnictwo w ORAE organizowanym przez Centralną Diakonię Ewangelizacji; prowadzenie konferencji dla parafialnych wspólnot Ruchu Światło-śycie; współpraca z Radiem Piekary w zakresie audycji ewangelizacyjnych; prowadzenie godziny młodzieŝowej na pielgrzymce kobiet do Piekar; pomoc w prowadzeniu Oazy III stopnia w Krakowie, łącznie z ewangelizacjami na krakowskim rynku.

10 Coroczna formacja w diakonii oparta jest o Słowo BoŜe i konkretną lekturę (w roku 2004/2005 była to ksiąŝka Ricka Joynera pt.: Przebudzenie walijskie). Znaczącym punktem formacji są takŝe spotkania z róŝnymi osobami, dającymi świadectwo o tym, jak realizować powołanie do ewangelizacji. DIAKONIA WYZWOLENIA skupia osoby, które podejmują rozmaite inicjatywy i dzieła związane z wyzwoleniem człowieka od grzechu, zwłaszcza przybierającego rozmiary nałogów społecznych (alkoholizm, narkomania) oraz od wszelkiego rodzaju uzaleŝnień i niewoli poniŝających godność człowieka. Oprócz comiesięcznych spotkań formacyjnych swoją działalność członkowie diakonii wiąŝą z Ośrodkiem Profilaktyczno- Szkoleniowym im. ks. Franciszka Blachnickiego w Katowicach-Brynowie, w ramach którego prowadzą liczne kursy, warsztaty i szkolenia. Wśród nich naleŝy wymienić zwłaszcza kurs wodzirejów zabaw bezalkoholowych, a takŝe warsztaty psychologiczne dla młodzieŝy i dorosłych oraz spotkania dla osób z problemem alkoholowym. Do głownych zadań podejmowanych przez diakonię naleŝy równieŝ prowadzenie na terenie archidiecezji dzieła Krucjaty Wyzwolenia Człowieka. DIAKONIA śycia wywodzi się z diakonii wyzwolenia i gromadzi zasadniczo małŝeństwa z terenu archidiecezji katowickiej, chociaŝ w swojej istocie otwarta jest takŝe na osoby stanu wolnego. Początkowo swoją pracę diakonia wiązała z działalnością na rzecz obrony Ŝycia nienarodzonego, aby później zająć się takŝe szeroko rozumianą tematyką pro-life. Oprócz obecności na spotkaniach formacyjnych, które odbywają się raz w miesiącu, członkowie diakonii angaŝują się takŝe w prowadzenie konferencji i warsztatów dotyczących naturalnego planowania rodziny, a takŝe dni skupienia i spotkań rekolekcyjnych dla narzeczonych oraz Poradni śycia Rodzinnego. Ponadto, w czasie letnich rekolekcji, członkowie diakonii głoszą konferencje podejmujące problematykę czystości przedmałŝeńskiej i małŝeńskiej, komunikacji interpersonalnej, kobiecości i męskości oraz płodności. PROBLEMY. Z jedenastu diakonii specjalistycznych funkcjonujących na terenie archidiecezji katowickiej (diakonie: ewangelizacji, formacji diakonii, komunikowania społecznego, liturgiczna, miłosierdzia, modlitwy, muzyczna, oaz rekolekcyjnych, słowa, wyzwolenia, Ŝycia) tylko cztery występują zarówno na szczeblu diecezjalnym, jak i rejonowym oraz parafialnym (diakonie: ewangelizacji, liturgiczna, modlitwy, muzyczna), a cztery wyłącznie na szczeblu diecezjalnym (diakonia formacji diakonii, diakonia wyzwolenia, diakonia oaz rekolekcyjnych i diakonia słowa). W jednym wypadku (diakonia komunikowania społecznego) diakonia specjalistyczna występuje na szczeblu diecezjalnym i parafialnym, natomiast nie funkcjonuje na szczeblu rejonowym. Diakonia miłosierdzia natomiast, jako jedyna z diakonii specjalistycznych, występuje wyłącznie na szczeblu parafialnym. Trzeba przy tym podkreślić, Ŝe na szczeblu rejonowym, a zwłaszcza parafialnym, diakonie specjalistyczne są to zazwyczaj nie tyle diakonie w sensie ścisłym, co raczej grupy osób, które na etapie formacji podstawowej, podejmują dodatkową posługę charakterystyczną dla konkretnych diakonii specjalistycznych. TakŜe wymienione diakonie diecezjalne nie składają się wyłącznie z osób, które ukończyły formacje podstawową, są członkami Stowarzyszenia Diakonia Ruchu Światło-śycie Archidiecezji Katowickiej i odkrywają daną diakonię jako miejsce swojej posługi w Kościele. Skład osobowy diakonii diecezjalnych jest bardzo zróŝnicowany. Oprócz stałej grupy osób od lat posługujących w danej diakonii, występuje równieŝ spora, często zmieniająca się grupa tych, którzy nie są z diakonią związani w sposób stały, ale poszukują w niej moŝliwości pogłębienia czy teŝ kontynuacji swojej formacji podstawowej, poniewaŝ moŝliwości takiej nie znajdują oni w swoich rejonach lub parafiach. Istnieje takŝe duŝa grupa osób młodych, które, na etapie formacji podstawowej, poszukują moŝliwości włączenia się w prace danej diakonii diecezjalnej. Zebrane podczas spotkań w rejonach dane wskazują, Ŝe najliczniej reprezentowanymi diakoniami na szczeblu rejonowym i parafialnym są: diakonia modlitwy (6 diakonii rejonowych, 42 parafialne) i diakonia muzyczna (5 diakonii rejonowych i 39 parafialnych). W wypadku parafialnych diakonii modlitwy statystyka uwzględnia jednak tylko te parafie, w których odbywają się regularnie spotkania modlitewne o charakterze otwartym, prowadzone przez oazowiczów. Diakonia liturgiczna występuje pięciokrotnie na szczeblu rejonowym, natomiast na szczeblu parafialnym jest reprezentowana zdecydowanie rzadziej niŝ diakonia modlitwy i muzyczna (10 parafii). Niezwykle waŝny wydaje się teŝ fakt, Ŝe diakonia ewangelizacji w zamyśle ks. Franciszka Blachnickiego jedna z najwaŝniejszych diakonii specjalistycznych Ruchu, na szczeblu rejonowym i parafialnym występuje bardzo rzadko (3 rejony i 4 parafie). Diakonie wyzwolenia i Ŝycia, biorąc pod uwagę częstotliwość ich występowania) mają, w perspektywie całej diecezji, charakter marginalny. Trzeba równieŝ zwrócić uwagę na zjawiska, które powstają niejako oddolnie, jako autonomiczne grupy nie związane ze strukturami na szczeblu rejonowym i diecezjalnym. Chodzi tu o diakonie miłosierdzia, które funkcjonują wyłącznie w sześciu parafiach, oraz na grupy teatralne (3 parafie), które składają się przede wszystkim z oazowiczów formujących się w określonych wspólnotach parafialnych i pełnią rolę kulturalno-ewangelizacyjną. W tym kontekście trzeba zwrócić uwagę na następujące problemy, które wiąŝą się z funkcjonowaniem diakonii specjalistycznych na szczeblu rejonowym i parafialnym: brak kontaktu pomiędzy poszczególnymi diakoniami w obrębie danej specjalizacji. Diakonie (szczególnie na szczeblu parafialnym) funkcjonują zazwyczaj jako autonomiczne i najczęściej zamknięte enklawy, bez regularnych kontaktów z takimi samymi diakoniami w innych parafiach, na szczeblu rejonowym i diecezjalnym. W konsekwencji, w wielu wypadkach, grupy te cechuje brak jednolitej, spójnej

11 i systematycznej formacji, a takŝe brak jasno określonego zakresu zadań, które dana diakonia podejmuje w ramach swojej posługi; niewielka ilość osób dorosłych w diakoniach rejonowych i parafialnych. W znacznej mierze, zwłaszcza na szczeblu parafialnym, posługę w danych diakoniach podejmuje młodzieŝ w trakcie formacji deuterokatechumenalnej. W większości wypadków osoby te, po ukończeniu formacji podstawowej, odchodzą z Ruchu, rezygnując z zaangaŝowania w diakoniach. W ten sposób struktura osobowa takich diakonii jest w znacznej mierze nieustabilizowana i nie spełnia podstawowej roli, jaką grupom diakonijnym przypisywał ks. Blachnicki miejsca formacji permanentnej i posługi dla osób dorosłych, które po ukończeniu formacji podstawowej, chcą dalej trwać w charyzmacie Ruchu Światło-śycie i tym samym, słuŝyć Kościołowi; Liczba, struktura oraz sposób funkcjonowania diakonii specjalistycznych w archidiecezji katowickiej wskazuje na fakt, Ŝe zasadniczo, diakonie te nie są traktowane jako miejsca stałej posługi osób dorosłych. Tylko w niewielkim procencie (w wypadku diakonii rejonowych i parafialnych), w pracę tych diakonii angaŝują się osoby dorosłe oraz małŝeństwa. Wśród młodzieŝy perspektywa diakonijna postrzegana jest zazwyczaj jako dodatek do formacji podstawowej, a wśród rodzin DK ukierunkowana jest ona najczęściej na posługę w ramach diakonii DK lub inne formy zaangaŝowania, natomiast zaangaŝowanie w diakonie specjalistyczne występuje w bardzo niewielkim stopniu i to zazwyczaj wyłącznie wśród małŝonków, którzy ukończyli formację podstawową w ramach młodzieŝowych wspólnot deuterokatechumenalnych. Wiele osób dorosłych, które ukończyły formację podstawową, a nie wstąpiły w związek małŝeński, nie angaŝuje się w pracę Ŝadnej diakonii specjalistycznej, szuka natomiast dalszej moŝliwości formacji w ramach powstających wspólnot dorosłych Ruchu Światło-śycie. WSPÓLNOTY DOROSŁYCH liczba rejonów, w których funkcjonują wspólnoty dorosłych: 13 Chorzów (3), Dębieńsko, Jastrzębie, Katowice-Śródmieście, Mikołów i Orzesze, Mysłowice, Pszczyna i Miedźna, Rybnik i Golejów, Radzionków, Siemianowice, Świętochłowice, Tychy Nowe, śory (2) dorośli uczestnicy rekolekcji: deuterokatechumenat 351 inne formy rekolekcji 56 KODA/KAMUZO/KODA-DM 109 całość 516 OPIS. Spotkania w rejonach Ruchu Światło-śycie w archidiecezji katowickiej pokazały, Ŝe w ponad połowie rejonów (13) występują wspólnoty dorosłych, a w niektórych rejonach jest ich nawet kilka (Chorzów 3, śory i Pawłowice 2). Obecnie w archidiecezji funkcjonuje szesnaście wspólnot dorosłych, które gromadzą dorosłych oazowiczów: osoby samotne bez formacji podstawowej, osoby samotne po formacji (lub z nieukończoną formacją podstawową), oraz małŝeństwa (najczęściej związane z Domowym Kościołem). Struktura wspólnot dorosłych w archidiecezji przyjmuje następujące formy: wspólnoty deuterokatechumenalne gromadzą przede wszystkim osoby dorosłe, rozpoczynające, lub kontynuujące drogę formacji w Ruchu Światło-śycie, a takŝe prowadzących ich animatorów, którzy odkrywają Ruch Światło-śycie, jako swoje miejsce posługi w Kościele. Program deuterokatechumenalny wspólnoty dorosłych pokrywa się z programem formacji podstawowej realizowanym w ramach wspólnot młodzieŝowych, jest jednak dostosowany do realiów Ŝycia i moŝliwości osób dorosłych. Dorośli ze wspólnot deuterokatechumenalnych coraz częściej uczestniczą takŝe w przygotowywanych specjalnie dla nich rekolekcjach wakacyjnych I, II i III stopnia (351 osób w roku formacyjnym 2004/2005). Obecnie na terenie archidiecezji takich wspólnot jest jednak jeszcze bardzo niewiele. Wśród nich przede wszystkim naleŝy wymienić: Wspólnotę Emmanuel, (od 2000 roku Stowarzyszenie Katolickiej Wspólnoty Emmanuel ), która powstała na terenie archidiecezji katowickiej wśród dorosłych członków Ruchu Światło śycie jako próba wcielenia w Ŝycie codziennym podstaw duchowości Ruchu. Zasady Ŝycia, jakie napisali dla siebie członkowie wspólnoty, opierają się na 10 Drogowskazach Nowego Człowieka. Członkowie zobowiązali się równieŝ do przestrzegania pewnych zasad Ŝycia duchowego, które spisali w Zobowiązaniach. Wspólnota Emmanuel w archidiecezji katowickiej prowadzi rekolekcje Ruchu Światło śycie dla dorosłych (równieŝ dla osób nie Ŝyjących w małŝeństwie), a w ciągu roku zajmuje się formacją tych osób. PręŜnie działa diakonia tańca, która prowadzi kursy i rekolekcje, ucząc wyraŝać modlitwę w tańcu. Członkowie i sympatycy wspólnoty prowadzą takŝe Hurtownię KsiąŜek Katolickich Emmanuel. Wspólnotę Katechumenalną Dobrego Pasterza, której początki związane są z kilkoma animatorami Ruchu Światło-śycie, spotykającymi się regularnie (od 2002 roku) na wspólnej modlitwie, rozwaŝaniu Słowa BoŜego i dokumentów Kościoła. Wspólnota gromadzi się przy parafii MB RóŜańcowej w Chropaczowie i składa się z osób pochodzących z róŝnych parafii a nawet diecezji. Członkowie wspólnoty, oprócz modlitwy osobistej, wspólnotowej, oraz Ŝycia sakramentalnego, spotykają się w grupach dzielenia liczących po kilka osób (małŝeństwa tworzą oddzielną grupę). Uczestnicy grup dzielą się swoim Ŝyciem, duchowymi doświadczeniami i problemami, wspólnie poszukując rozwiązań i modląc się

12 za siebie. PrzynaleŜność do Wspólnoty Katechumenalnej Dobrego Pasterza wiąŝe się z przejściem formacji deuterokatechumenalnej (dla osób ochrzczonych) lub katechumenalnej (dla kandydatów do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej) według materiałów zaproponowanych przez Ruchu Światło-śycie, oraz przyjęciu określonych przez wspólnotę zobowiązań Wspólnotę Dorosłych Ruchu Światło-śycie z parafii p.w. bł. Karoliny w Tychach gromadzi osoby dorosłe, które ukończyły Seminarium Odnowy Wiary i chcą wejść na drogę formacji Ruchu Światło-śycie, a takŝe oazowiczów, którzy z róŝnych przyczyn nie ukończyli formacji podstawowej, a chcą ją dalej kontynuować. Grupa ta jest równieŝ otwarta na osoby po pełnej formacji oazowej oraz rodziny Domowego Kościoła, które chcą pogłębić swoje Ŝycie duchowe. Spotkania Wspólnoty Dorosłych, które animuje Diakonia Modlitwy Ruchu Światło-śycie z parafii p.w. bł. Karoliny w Tychach. Spotkania odbywają się w kaŝdy drugi czwartek miesiąca i mają następujący przebieg: a) Eucharystia, b) wspólna modlitwa, c) wprowadzenie + spotkanie w grupach, d) konferencja + Apel Jasnogórski. Spotkania adresowane są szczególnie dla osób, które ukończyły Seminarium Odnowy Wiary i chcą kontynuować to doświadczenie poprzez osobistą modlitwę z Pismem Świętym, a takŝe regularne spotkania we wspólnocie. Oprócz grup formacji deuterokatechumenalnej odbywają się równieŝ spotkania grupy diakonijnej, gromadzącej osoby po formacji podstawowej, które, po ukończeniu Seminarium Odnowy Wiary, chciałyby, oprócz zaangaŝowania w swojej wspólnocie parafialnej, rozpocząć posługę dla Ruchu Światło-śycie w Rejonowej Diakonii Modlitwy. Wspólnoty identyfikujące się z Ruchem Światło-śycie gromadzą osoby zazwyczaj po pełnej formacji deuterokatechumenalnej, które z róŝnych względów nie podejmują posługi w diakoniach a chcą się dalej formować w łączności z Ruchem Światło-śycie. PROBLEMY. Wspólnoty identyfikujące się z Ruchem Światło-śycie są to zazwyczaj wspólnoty bardzo zróŝnicowane pod względem osobowym i formacyjnym, bez jednolitego programu i czytelnych kryteriów wskazujących na ich identyfikację z Ruchem Światło-śycie. PrzynaleŜność tych wspólnot do Ruchu wiąŝe się najczęściej z faktem, Ŝe ich członkowie, na etapie formacji podstawowej, związani byli z Ruchem, a po jej ukończeniu, jako osoby dorosłe, chcą dalej trwać w charyzmacie Ruchu, nie podejmując jednak posługi w ramach diakonii specjalistycznych. Wśród osób zaangaŝowanych w tego rodzaju wspólnoty znaleźć moŝna takŝe animatorów posługujących w ramach wspólnot młodzieŝowych lub zaangaŝowanych w prace diakonii specjalistycznych, którzy szukają dla siebie dodatkowego miejsca formacji. Niejednokrotnie u genezy powstawania tego rodzaju wspólnot leŝą błędy duszpasterskie, konflikty i brak dialogu między świeckimi odpowiedzialnymi a księŝmi, jako opiekunami wspólnot młodzieŝowych, co powoduje, Ŝe dorośli, odsunięci od pracy formacyjnej z młodzieŝą, przy jednoczesnym braku świadomości diakonijnej, poszukują wspólnot, które pozwolą im pogłębiać formację a jednocześnie pozostawać w związku z Ruchem. Wspólnoty identyfikujące się z Ruchem Światło-śycie stanowią większość wspólnot dorosłych w archidiecezji katowickiej WNIOSEK: Struktura diakonijna na szczeblu parafialnym, rejonowym oraz diecezjalnym, ilość osób po trzecim stopniu formacji podstawowej, zjawisko wspólnot dorosłych oraz ilość rodzin zaangaŝowanych w Domowym Kościele wskazuje, Ŝe około 2650 członków Ruchu Światło-śycie w archidiecezji katowickiej, to osoby dorosłe, co daje około 40 % wszystkich oazowiczów z terenu archidiecezji. Taki stan rzeczy otwiera szeroką perspektywę efektywnej posługi na rzecz Ruchu Światło-śycie i lokalnego Kościoła w archidiecezji katowickiej, jednakŝe walory osobowościowe, wiedza, umiejętności i inne potencjalne zdolności, które noszą w sobie dorośli oazowicze, pozostają dzisiaj jeszcze w duŝej mierze nie wykorzystane przez osoby odpowiedzialne z urzędu za duszpasterstwo w katowickim kościele lokalnym.