I. Literatura. Uwagi i zalecania OKE. Nr tematu

Transkrypt

1 Zestaw tematów prezentacji z języka polskiego matura ustna 2014 XXVII LO w Krakowie Nr tematu I. Literatura 1. Bohaterowie literatury w sytuacjach życiowych wyborów. Przedstaw ich dylematy i sposoby radzenia sobie z konsekwencjami podejmowanych decyzji. 2. Omów funkcje motywu świata jako teatru w wybranych utworach literatury polskiej i obcej. 3. Omów rolę motta w interpretacji utworów Odwołaj się do przykładów literatury polskiej i obcej. 4. Rola stereotypów w kształtowaniu obrazu innych narodowości. Omów, odwołując się do wybranych tekstów 5. Przedstaw rolę biografii w twórczości pisarzy, odwołując się do wybranych utworów 6. Przedstaw katastroficzne wizje kultury społeczeństwa i świata w wybranych utworach 7. Dwory i zaścianki. Na wybranych przykładach omów ich role w życiu społecznym i narodowym. 8. Określ poetykę i funkcję parodii literackiej w wybranych utworach. 9. Omów relacje człowiek-bóg odwołując się do utworów literackich różnych epok. 10. Omów konwencje miłości charakterystyczne dla różnych epok 11. Obrzędy, rytuały i magia w świecie wyobraźni ludowej. Omów funkcje i sposoby przedstawiania kontaktów z zaświatami w wybranych tekstach 12. Scharakteryzuj artystę jako bohatera literackiego w wybranych tekstach różnych epok. 13. Omów rolę poety i poezji w wybranych tekstach literackich różnych epok. 14. Omów sposoby przedstawiania Żydów w literaturze różnych epok. 15. Porównaj różne sposoby literackiego portretowania Polaków odwołując się do wybranych tekstów. 16. Omów funkcje biblijnych parafraz, aluzji, stylizacji w utworach 17. Przedstaw funkcje nawiązań do epoki romantyzmu w literaturze współczesnej. 18. Literatura staropolska jako źródło inspiracji dla poezji współczesnej. Przedstaw różnorodność nawiązań i ich funkcje. Uwagi i zalecania OKE 1

2 19. Określi funkcje wyobrażeń i motywów ludowych w twórczości wybranych poetów i pisarzy. 20. Zaprezentuj znaczenie i funkcje motywu tańca w literaturze różnych epok. 21. Wędrówka. Omów znaczenie wędrówki w biografiach bohaterów wybranych utworów literackich różnych epok. 22. Omów problem zmagania się człowieka ze złem na przykładzie wybranych dzieł 23. Przedstaw i skomentuj funkcje oraz znaczenie sporów literackich pisarzy polskich wybranych epok. 24. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literatury. 25. Utopie i antyutopie w literaturze sposoby kreowania i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach. 26. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach Omów na wybranych przykładach. 27. Na podstawie wybranych utworów omów funkcje ironii w literaturze. 28. Różnorodne sposoby funkcjonowania mitu arturiańskiego w literaturze fantastycznej. Omów na wybranych przykładach. 29. Na przykładzie wybranej grupy poetyckiej przedstaw różnice (i/lub podobieństwa) między poetyką sformułowaną i zrealizowaną. 30. Ars poetica jako temat poezji. Przedstaw i omów różne koncepcje poezji sformułowanej w utworach 31. Przedstaw różne stereotypy kobiecości w literaturze polskiej odwołując się do wybranych utworów. 32. Porównaj romantyczną i pozytywistyczną koncepcję patriotyzmu odwołując się do wybranych utworów literackich i publicystycznych. 33. Niepogodzeni ze światem. Przedstaw różne funkcje, znaczenia i oblicza buntu odwołując się do wybranych bohaterów 2

3 34. Egzystencjalizm jako inspiracja literacka. Omów wpływ tego kierunku filozoficznego na literaturę odwołując się do wybranych utworów. 35. Przedstaw cechy gatunkowe reportażu analizując różne teksty literackie. 36. Na wybranych przykładach literackich omów problem relacji międzypokoleniowej. 37. Omów religijne konteksty poezji wybranych twórców literatury współczesnej. 38. Potęga wyobraźni dokonaj analizy światów przedstawionych w literaturze dwudziestolecia (np. Leśmian, Schulz ) 39. Literatura i/lub film XX wieku wobec doświadczeń totalitaryzmu. Przedstaw sposoby prezentacji doświadczeń totalitaryzmu w literaturze i/lub filmie. 40. Omów różne filozoficzne koncepcje człowieka, przedstawione w wybranych dziełach 41. Odwołując się do utworów literackich różnych epok przedstaw mity społeczne i ich funkcje. 42. Scharakteryzuj artystę jako bohatera literackiego w wybranych tekstach różnych epok. 43. Omów funkcjonowanie motywu arkadyjskiego w literaturze wybranych epok. 44. Poetyckie rozmowy z Bogiem. Omów temat analizując wybrane teksty literackie. 45. Biografia twórcy jako klucz do dzieła. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 46. Człowiek wobec czasu. Omów doświadczenia upływu czasu w wybranych biografiach bohaterów 47. Człowiek wobec systemu totalitarnego. Omów zagadnienie odnosząc się do wybranych utworów 48. Przyroda w utworach epickich i lirycznych. Omów funkcjonowanie tego motywu w wybranych tekstach 49. Przedstaw literackie obrazy domu i ich funkcje w wybranych utworach XIX i XX wieku. 50. Porównaj różne sposoby realizacji motywu zbrodni i kary odwołując się do wybranych epok 3

4 51. Miasto i aglomeracja miejska przestrzeń życiowa bohaterów Omów różne wersje tego motywu w wybranych utworach literatury. 52. Motywy biblijne w literaturze polskiej. Omów ich funkcje i sposoby wykorzystania. 53. Groteska jako sposób ukazania absurdu świata. Omów zagadnienie w odniesieniu do tekstów S. Mrożka (opowiadania i dramaty) 54. Omów i porównaj wybrane portrety kobiet w polskiej i obcej literaturze różnych epok. 55. Bohater literacki dekadent. Scharakteryzuj sposób kreowania takich postaci na wybranych przykładach literatury polskiej i światowej. 56. Tatry w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw sposób kreowania i funkcje motywu w wybranych utworach. 57. Przedstaw obraz powstania w getcie warszawskim w relacji kata, świadka i ofiary. 58. Sarmatyzm przedstaw i oceń go jako zjawisko kulturowe i socjologiczne. Wykorzystaj utwory literackie z różnych epok. 59. Scharakteryzuj różne wizje rewolucji w wybranych utworach 60. Arkadia i utopia. Omów przykłady poszukiwania rzeczywistości alternatywnej w literaturze różnych epok. 61. Czy można zmienić Rosję? Od Podróży do Rosji Markiza de Custine do Opowiadań Kołymskich W. Szałamowa. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów. 62. Przedstaw funkcje groteski w wybranych utworach reprezentujących różne gatunki literackie. 63. Człowiek wobec sytuacji ekstremalnych omów problem, odwołując się do wybranych utworów 64. Frazeologia biblijna w języku polskim. Omów funkcje wybranych frazeologizmów w kontekście konkretnych utworów. 4

5 65. Zaprezentuj sylwetkę twórczą wybranego poety współczesnego (np. Szymborskiej, Herberta, Miłosza) odwołując się do utworów. 66. Zbuntowani przeciw rzeczywistości omów wybrane teksty literackie, w których bunt określa postawę bohatera. 67. Dżuma w mieście. Scharakteryzuj funkcję tej metafory na podstawie wybranych utworów. 68. Walka o władzę jako motyw literacki. Porównaj funkcję, jaką pełni ten motyw w wybranych utworach różnych epok. 69. Mitologiczny heros bohater Biblii średniowieczny rycerz. Porównaj postawy bohaterów odwołując się do konkretnych przykładów 70. Poetyka ballady w trzech odsłonach: A. Mickiewicz, B. Leśmian, M. Białoszewski. Omów dialog z tradycją tego gatunku literackiego. 71. Analizując wybrane utwory poezji polskiej dwudziestolecia międzywojennego, scharakteryzuj różne odmiany katastrofizmu. 72. Różne postacie sarmatyzmu od apoteozy do krytyki. Zinterpretuj zjawisko, odwołując się do tekstów XVII i XVIII wieku. 5

6 Nr tematu II. Korespondencja sztuk Na wybranych przykładach literatury i filmów fantasy ostatnich lat omów kreacje herosa (nadczłowieka). Postmodernistyczne gry z odbiorcą w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. Klasyczny i romantyczny kanon piękna. Prezentacja wybranych dzieł sztuki. Wynalazki techniczne jako istotne motywy literatury i sztuki w XIX i XX wieku. Omów sposoby ich przedstawienia oraz funkcje, jakie spełniały. Różnorodne ujęcie motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach. Kicz jako temat literatury i sztuki. Omów i wyjaśnij fascynację tym zjawiskiem w kulturze XX wieku. Adaptacje filmowe A. Wajdy wobec tekstów Omów na wybranych przykładach. Przedstaw funkcję motywu wędrówki w czasie i przestrzeni w wybranych utworach literackich i filmowych. Przedstaw zjawisko stereotypu kobiecości we współczesnym filmie i reklamie. Świat widziany oczyma dziecka. Przedstaw sposoby dziecięcego postrzegania rzeczywistości w wybranych utworach literackich i filmowych. Zaprezentuj ujęcie motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach i wyjaśnij przyczyny zainteresowania przedmiotem codziennego użytku w literaturze i sztuce XX wieku. Rozważ znaczenie i funkcję tradycji romantycznych w filmie polskim. Omów i wyjaśnij zjawisko fascynacji średniowieczem w sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw i omów funkcje pozasłownych środków wyrazu w wybranych inscenizacjach teatralnych. Porównaj różnorodne sposoby postrzegania miasta w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Omów różne funkcje i znaczenia motywu labiryntu w wybranych tekstach kultury (literatura i sztuka). Uwagi i zalecenia OKE 6

7 Omów różnorodne ujęcia motywu raju i ich funkcje w wybranych tekstach kultury. Omów znaczenie i funkcje różnorodnych przedstawień postaci kobiecych w literaturze i sztuce modernistycznej. Omów i wyjaśnij zjawisko fascynacji barokiem w literaturze i sztuce XX wieku. Koncepcje piękna w sztuce różnych epok. Rozwiń temat, odwołując się do konkretnych przykładów. Literacki motyw wędrówki i filmy drogi, zanalizuj najciekawsze realizacje tego motywu w literaturze i filmie. Omów różne formy wyobcowania w literaturze i filmie analizując wybrane teksty kultury. Przedstaw założenia poetyki socrealizmu analizując wybrane teksty kultury. Przedstaw różne sposoby opisywania Krakowa przełomu XIX i XX wieku w wybranych tekstach literackich i filmach. Szekspir w kinie współczesnym, omów i zrecenzuj wybrane adaptacje. Tatry i Podhale w kulturze młodopolskiej. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w malarstwie i literaturze. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie omów na wybranych przykładach. Adaptacje filmowe arcydzieł literatury. Oceń ich wartość artystyczną w kontekście oryginału, odwołując się do wybranych przykładów. Przedstaw sport jako metaforę losu ludzkiego w wybranych dziełach literackich i filmowych. Mitologia grecka jako źródło inspiracji twórców późniejszych epok. Omów funkcjonowanie wybranego motywu w różnych tekstach kultury. 7

8 Nr tematu III. Język 1. Na podstawie analizy języka wybranych tygodników omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. 2. Omów zjawisko manipulacji w reklamie analizując wybrane przykłady. (Zwróć uwagę na funkcje impresywną.) 3. Rola eufemizmu w literaturze i życiu. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych tekstów. 4. Omów mechanizmy powstania komizmu językowego, odwołując się do wybranych tekstów reklamowych. 5. Dokonaj analizy językowej tekstów piosenek rockowych i określ ich funkcje w kreowaniu obrazu świata. 6. Dokonaj analizy języka internetowych grup dyskusyjnych (uwzględnij słownictwo, frazeologię i składnię). 7. Na podstawie analizy wybranych tekstów omów funkcje frazeologii potocznej. 8. Przedstaw na wybranych przykładach etymologie nazw miejscowych występujących w twoim regionie. 9. Słowa-klucze ich znaczenie w twórczości poetów. Omów zjawisko analizując i interpretując wybrane utwory. 10. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj przykłady i oceń ich trafność. 11. Dokonaj analizy językowej listów do redakcji w wybranych pismach kobiecych i/lub młodzieżowych. 12. Język jako instrument walki o władze. Zanalizuj wystąpienia i deklaracje różnych polityków. 13. Dokonaj analizy języka sprawozdawców sportowych (uwzględnij słownictwo, frazeologię i składnię) 14. Scharakteryzuj język Kościoła, analizując wybrane przykłady kazań, tekstów publicystycznych i encyklik. 15. Na podstawie analizy wybranych wystąpień publicznych (np. sejmowych, sądowych) scharakteryzuj styl retoryczny. Uwagi i zalecenia OKE 8

9 16. Socjolekt w piśmiennictwie. Dokonaj analizy językowej wybranych przykładów. 17. Nowomowa obowiązujący język propagandy i środków masowego przekazu. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 18. Przedstaw funkcje neologizmów w utworach B. Leśmiana. 19. Przedstaw funkcje eksperymentów językowych w poezji odwołując się do wybranych utworów. 20. Poezja lingwistyczna jako przykład eksperymentu językowego. Omów temat analizując wybrane utwory. 21. Omów funkcje stylizacji językowych w cyklu powieści o wiedźminie Geralcie A. Sapkowskiego. 22. Omów różne funkcje języka analizując wybrane przykłady tekstów prasowych lub radiowych i TV. 23. Nowe media komunikacji. Dokonaj analizy języka cyberprzestrzeni na wybranych przykładach. 24. Perswazyjna funkcja języka w tekstach reklamowych. Zanalizuj wybrane przykłady. 25. Scharakteryzuj język prasy analizując przykłady różnych odmian publicystyki współczesnej. 26. Na podstawie analizy wypowiedzi w języku potocznym i formalnym, omów rodzaje zapożyczeń językowych i mechanizmy ich powstania. 27. Scharakteryzuj styl mistrzów sportowej publicystyki. Odwołaj się do przykładów z prasy, radia, telewizji 9

10 Nr tematu IV. Tematy prezentacji zaproponowane przez uczniów 1. Porównaj kreacje istot nadprzyrodzonych w tekstach kultury różnych epok 2. Określ rolę i znaczenie istot fantastycznych w świecie realnym, odwołując się do literatury różnych epok. 3. Mityczni bogowie i bohaterzy jako inspiracja w literaturze i filmie współczesnym. Omów temat odwołując się do wybranych tekstów kultury. 4. Omów rolę scenografii w teatrze elżbietańskim i współczesnym, analizując wybrane realizacje teatralne. 5. Cechy świata przedstawionego w literaturze i filmie fantasty. Omów odwołując się do wybranych przykładów. 6. Odwołując się do literatury współczesnej przedstaw problem zmagania się ze światem bohaterów naznaczonych chorobą, szaleństwem,. 7. Różnorodne ujęcia motywu bohatera samotnika. Omów odwołując się do wybranych utworów 8. Omów i porównaj wybrane wizje początku świata ukazane w różnych tekstach kultury. 9. Określ i porównaj funkcję motywu tańca w różnych tekstach kultury. 10. Człowiek wobec cierpienia. Omów znaczenie i sens cierpienia w biografiach bohaterów wybranych utworów literackich różnych epok. 11. Motyw Maryjny w literaturze i sztuce. Omów sposoby prezentowania Matki Chrystusa w dziełach rożnych epok. 12. Kawaleria w literaturze, filmie, dziełach plastycznych Omów funkcjonowanie tego motywu odwołując się do przykładów z różnych epok. 13. Realizm magiczny w prozie współczesnej. Omów charakterystyczne cechy tego zjawiska odwołując się do wybranych przykładów. 14. Noc jako inspiracja i temat dzieła sztuki. Omów różne sposoby funkcjonowania tego motywu odwołując się do wybranych przykładów literackich, plastycznych, muzycznych lub filmowych. 15. Różne oblicza miłości w literaturze i filmie. Rozwiń i omów temat na wybranych przykładach. Uwagi i zalecenia OKE 10

11 16. Antyutopie literackie. Omów funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach literatury współczesnej. 17. Postrzeganie świata z perspektywy mrówki, ważki, biedronki. Omów zagadnienie analizując i interpretując wybrane utwory ks. Jana Twardowskiego 18. Wzajemne inspiracje muzyki romantycznej i literatury. Omów najciekawsze twoim zdaniem przykłady tego zjawiska. 19. Omów sposoby ukazywania miłości i jej roli w życiu bohaterów w wybranych utworach G. G. Markueza. 20. Różne sposoby wykorzystania motywu tańca. Omów problem analizując wybrane teksty kultury 21. Człowiek w labiryncie życia. Przedstaw obraz świata ukazany w utworach Franza Kafki. 22. Regionalne nazwy miejscowości - dokonaj analizy wybranych przykładów prezentując ich znaczenie i pochodzenie. 23. Ewolucja postawy moralnej bohaterów westernu. Omów problem odwołując się do wybranych filmów. 24. Turpizm w literaturze współczesnej. Interpretując wybrane utwory określ różnorodne funkcje tego motywu. 25. Wizje końca świata we współczesnej kulturze. Przedstaw różne realizacje tego tematu zwracając uwagę na użyte środki ekspresji. 26. Temat Holocaustu w wybranych tekstach kultury. Przedstaw i porównaj różne sposoby mówienia o Zagładzie. 27. Dawne i współczesne wzorce rodziny ukazane w literaturze, filmie i serialach telewizyjnych. Scharakteryzuj i porównaj wybrane przykłady. 28. Język filmów S. Kubricka. Omów charakterystyczne dla tego reżysera sposoby kreowania świata przedstawionego odwołując się do wybranych filmów. 11