TEMATY MATURALNE DO CZĘŚCI USTNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2013 ROKU

Transkrypt

1 Literatura TEMATY MATURALNE DO CZĘŚCI USTNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO W SESJI WIOSENNEJ 2013 ROKU 1. Znaczenie tradycji w życiu narodu. Przedstaw problem w oparciu o wybrane utwory różnych epok 2. Wielkie monologi w literaturze. Przedstaw ich wpływ na charakterystykę postaci, analizując i interpretując wybrane teksty różnych epok. 3. Motyw winy i odkupienia w literaturze. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów. 4. Słynne spory literackie. Omów ich wpływ na rozwój literatury, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 5. Młodość i wiek dojrzały. Odwołując się do utworów z wybranych epok, przedstaw różne ujęcia motywu. 6. Doświadczenie Holokaustu pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów problem, analizując wybrane utwory. 7. Kim jest poeta? Porównaj różne koncepcje, odwołując się do wybranych utworów i programów literackich. 8. Być albo nie być - zaprezentuj i oceń egzystencjalne wybory kilku bohaterów literackich. 9. Hiob naszych czasów. Omów sposoby ujęcia motywu cierpienia w literaturze powojennej. 10. Czarne charaktery i sposoby ich kreowania. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów. 11. Poezja wiary. Odwołując się do wybranych przykładów, ukaż miejsce utworów o tematyce religijnej w literaturze XX wieku. 12. Diabeł, anioł, duch goście z zaświatów w literaturze. Omów ich funkcję na wybranych przykładach literackich. 13. Kpina i ironia skutecznym sposobem walki z wadami człowieka i społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 14. Akceptowane i negowane przez Ciebie literackie modele życia literackiego. Przedstaw przywołując wybrane przykłady. 15. Siedem polskich grzechów głównych rozważania o naszych wadach narodowych. Omów na podstawie wybranych dzieł i epok literackich. 16. Literackie wizje szczęścia ukształtowane w różnych epokach literackich a Twoja koncepcja Arkadii XXI wieku. Przedstaw na wybranych przykładach. 17. Romantyczna koncepcja miłości. Odwołaj się do wybranych przykładów. 18. Przedstaw problem gry, maski, gęby w ujęciu Szekspira, Gombrowicza i Mrożka.

2 19. Cechy polskiego inteligenta. Omów zagadnienia na przykładach wybranych epok. 20. Outsiderzy, odmieńcy, indywidualiści jako bohaterowie literaccy. Rozwiń temat na wybranych przykładach. 21. Miłość i różne jej ujęcia. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 22. Poezja Wisławy Szymborskiej. Zaprezentuj jej wybrane aspekty. 23. Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem odwołując się do wybranych powieści XIX i XX wieku. 24. Model miłości romantycznej w literaturze romantyzmu i dziełach następnych epok, Scharakteryzuj na podstawie wybranych epok literackich. 25. Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw ujawniające się związki między ich twórczością. 26. Koniec świata arystokracji. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literackich XIX i XX w. 27. Literackie rodzeństwa. Przedstaw różne wizerunki i ukaż ich związek z ideą dzieła na wybranych przykładach. 28. Antyhumanizm znak współczesności. Omów problem na podstawie analizy polskich tekstów. 29. Żart i refleksja - różne sposoby widzenia świata w wybranych utworach literackich. 30. Motyw szkoły w literaturze. Zanalizuj i porównaj różne jego ujęcia w wybranych utworach. 31. Portret kobiet w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 32. Literackie pary kochanków. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych dzieł literatury polskiej i obcej. 33. Obecność motywu samotności w literaturze. Zaprezentuj temat, analizując dowolnie wybrane teksty kultury. 34. Sposoby sprawowania władzy. Przeanalizuj temat w kontekście wybranych utworów z różnych epok. 35. Na wybranych przez siebie przykładach przedstaw kreacje bohaterów, którzy doświadczyli okrucieństwa podczas II wojny światowej. Pokaż ich problemy i próby odbudowania świata wartości. 36. Bunt i pokora jako sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Przedstaw je i określ ich konsekwencje dla ludzkiego istnienia, odwołując się do tekstów literackich różnych epok. 37. Różne postawy człowieka wobec totalitaryzmu w literaturze. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej. 38. Wpływ wojny na psychikę człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury wojny i okupacji. 39. Rubasznie i subtelnie o miłości zmysłowej. Omów różne ujęcia tematyki erotycznej w twórczości wybranych pisarzy różnych epok.

3 40. Dwie epoki dwie drogi do odzyskania wolności. Na podstawie wybranych utworów literackich porównaj walkę o wolna ojczyznę romantyków i pozytywistów. 41. Miłość niejedno ma imię... Omów motyw miłości w literaturze różnych epok literackich. 42. Jak powstał świat? Porównaj mity stworzenia świata i człowieka zapisane w mitologiach różnych krajów świata. 43. Wizerunek władcy i sposoby sprawowania władzy. Omów zagadnienie analizując wybrane utwory z różnych epok. 44. Walka dobra ze złem jako temat wybranych utworów literackich. Wykaż wiodącą rolę tego motywu w twórczości literackiej. 45. Wizja człowieka i Boga w twórczości średniowiecza, renesansu i baroku. Określ podobieństwa i różnice w sposobie ujęcia tego problemu w wybranych utworach literackich. 46. Przyroda jako temat utworów literackich. Wykaż różne ujęcia tego motywu w wybranych tekstach literackich. 47. Motyw apokalipsy w literaturze polskiej i obcej. Omów, odwołując się do wybranych utworów. 48. Różne sposoby funkcjonowania motywu zbrodni i kary w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 49. To się czyta dzisiaj modni pisarze, modne książki. Omów przyczyny popularności niektórych autorów i książek. Sformułuj własną opinię na temat literatury współczesnej, odwołując się do wybranych utworów spoza kanonu lektur. 50. Obraz rodziny w literaturze. Przestaw motyw rodziny, ilustrując wypowiedź przykładami tekstów z różnych epok. 51. Stereotypy kobiecości w literaturze. Omów różne sposoby kreacji kobiety, odwołując się do wybranych przykładów literatury polskiej i obcej. 52. Ewolucja znaczenia pojęcia honoru w literaturze polskiej i obcej. Omów na przykładzie tekstów różnych epok literackich. 53. Poszukiwanie sensu życia. Omów koncepcje bohaterów, odwołując się do wybranych przykładów. 54. Człowiek stworzony jest do buntu. Omów problem na podstawie znanych ci utworów literackich. 55. Na dobre i na złe. Różne kreacje małżeństw w literaturze. Scharakteryzuj na wybranych przykładach. 56. Polskie tradycje ludowe inspiracją dla poetów różnych epok. Omów na wybranych przykładach dzieł literackich. 57. Nienawiść jako siła destrukcyjna. Omów na podstawie wybranych utworów z literatury polskiej i obcej.

4 58. Literatura antyku jako źródło inspiracji dla pisarzy współczesnych. Przedstaw problem na wybranych przykładach z literatury współczesnej. 59. Omów przyczyny popularności literatury fantastycznej we współczesnym świecie. Odwołaj się do wybranych przykładów literatury polskiej i obcej. 60. Problem Holocaustu i antysemityzmu w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory literackie. 61. Wewnętrzna przemiana bohatera literackiego. Omów jej istotę oraz funkcję, odwołując się do wybranych utworów romantycznych 62. Motyw rycerza i rycerskiej walki. Przedstaw ujęcia na serio i parodystyczne, analizując wybrane dzieła literackie Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Motyw Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 2. Obraz narodu żydowskiego w literaturze i malarstwie. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych źródeł. 3. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, zaprezentuj różne sposoby kreowania krainy szczęścia. 4. Literatura fantasy i jej ekranizacje. Omów na podstawie wybranych utworów literackich i filmowych. 5. Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 6. Motyw Syberii w różnych ujęciach literackich i malarskich. Omów temat odwołując się do przykładów z różnych epok. 7. Poezja śpiewana przedstaw charakter zjawiska na wybranych przykładach twórców polskich i obcych. 8. Twarz człowieka jako przedmiot zainteresowania artystów różnych dziedzin ( literatura, malarstwo, rzeźba, plakat, film). Omów na wybranych przykładach. 9. Różne obrazy powstania warszawskiego. Omów, odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych. 10. Poetyka bajki. Omów zagadnienie odwołując się do przykładów z literatury i filmu. Uwzględnij ewolucję gatunku. 11. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 12. Porównaj wybrane kreacje bohaterów współczesnego kina z wybranymi kreacjami bohaterów literatury XIX i XX w. Uwzględnij kontekst kulturowy.

5 13. Na wybranych przykładach omów związki literatury z filozofią. Uwzględnij kontekst kulturowy. 14. Homo ludens, czyli potrzeba zabawy. Omów znaczenie motywów zabawy w literaturze i sztuce. 15. Muzyczny żywioł w poezji. Przedstaw zagadnienie, interpretując wybrane utwory poetyckie XIX i XX w. Uwzględnij kontekst kulturowy. 16. Motyw matki cierpiącej. Analizując różne teksty literackie, plastyczne, filmowe i /lub muzyczne, dokonaj interpretacji porównawczej wybranych dzieł. Uwzględnij kontekst historyczny i kulturowy. 17. Sami swoi, czyli Polaków portret własny w polskiej literaturze i komedii filmowej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 18. Wielkie romanse i sławni kochankowie w literaturze i filmie. Omawiając temat, uwzględnij kontekst historyczny. 19. Polskie drogi. Przedstaw wędrówki bohaterów literackich i postaci z obrazów, które są związane z historią narodową. 20. Motywy religijne w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 21. Malarstwo symboliczne i impresjonistyczne inspiracją dla literatury młodopolskiej. Prześledź najciekawsze powiązania, zastosowane środki artystyczne oraz sposoby przedstawiania świata w wybranych przez siebie dziełach. 22. Sposoby istnienia utworu muzycznego w dziele literackim. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok (np. koncertu Jankiela w Panu Tadeuszu, pieśni Chochoła w Weselu, Grande Valse Brillante w Kwiatach polskich J. Tuwima). 23. Motywy satanistyczne w literaturze i sztuce różnych epok. Zaprezentuj ich zmienność i symbolikę na podstawie kilku wybranych dzieł. 24. Ikonograficzne i literackie wyobrażenie śmierci. Omów zagadnienie na przykładzie dzieł wybranej epoki. 25. Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność i kwiaty (C. K. Norwid). Obrazy ojczyzny w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych tekstach literackich i kultury polskich pisarzy i artystów 26. Motywy biblijne w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do dzieł z dwóch wybranych epok. 27. Motyw apokalipsy. Omów problem, odwołując się do literatury i innych dziedzin sztuki. 28. Oblicza zrywów narodowościowych w literaturze i innych dziedzinach sztuki polskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł należących do literatury polskiej. 29. Obraz zagłady w dziełach literackich i innych dziedzinach sztuki. Zanalizuj i omów samodzielnie wybrane dzieła.

6 30. Dzieło literackie jako tworzywo sztuki filmowej. Omów zagadnienie, odwołując się do adaptacji wybranej powieści pozytywistycznej. 31. Brzydota jako kategoria estetyczna w sztuce różnych epok. Omów jej istotę i funkcje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 32. Erotyczne obsesje i fascynacje w literaturze i sztuce. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury różnych epok. 33. Przeciw stereotypom kata. Scharakteryzuj portrety dobrych Niemców, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i filmu. 34. Motywy biblijne w literaturze i sztuce późniejszych epok. Omów temat w oparciu o teksty kultury trzech wybranych przez siebie epok. 35. Adaptacje utworów literackich w tekstach kultury XX w. Przeanalizuj wybrane lektury i omów problem adaptacji muzycznej, filmowej i teatralnej. 36. Wizerunek szatana w literaturze i tekstach piosenek. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury różnych epok. 37. Motyw wampira w kulturze europejskiej. Przedstaw na podstawie wybranych dzieł literatury grozy i ich adaptacji filmowych. 38. Tekst poetycki jako tworzywo przeboju muzycznego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 39. Między sztuką a barbarzyństwem. Sens i język graffiti Omów temat odwołując się do wybranych przykładów. 40. Motyw pojedynku. Przedstaw różne jego ujęcia, analizując najciekawsze, Twoim zdaniem, realizacje literackie i filmowe. Język 1. Zbadaj, jak powstają nazwy geograficzne (np. państw, miast, miejscowości, rzek, ór, dolin i inne). Omów problem na wybranych przykładach. 2. Manipulacja językowa we współczesnych mediach. Zbada zjawisko, dokonując analizy zgromadzonego materiału. 3. Czynniki zaburzające komunikatywność wypowiedzi. Przedstaw ich źródła, odnosząc się do wybranych przykładów. 4. W kręgu onomastyki. Najpopularniejsze imiona ostatnich lat, źródła ich popularności, znaczenia imion. Omów zagadnienie na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 5. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów zjawisko przywołując teksty cenzurowane w czasach PRL-u.

7 6. Tak mówią bohaterowie literaccy doby staropolskiej. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 7. Przysłowia i aforyzmy w utworach literackich. Przedstaw na podstawie analizy wybranych przykładów. 8. Obecność języka potocznego w polskiej liryce międzywojennej i powojennej. Przedstaw i scharakteryzuj na podstawie wybranych przykładów. 9. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Przedstaw zagadnienie, analizując przykłady literackie i pozaliterackie. 10. Przedstaw na czym polega oryginalność frazeologii, nowatorstwa i słowotwórstwa w utworach Witolda Gombrowicza ( na wybranych przykładach). 11. Poetyka tekstów piosenek. Scharakteryzuj, analizując wybrane przykłady. 12. Cechy języka i stylu poezji futurystycznej. Omów na wybranych przykładach. 13. Język sms -ów i e - maili a kryteria poprawnościowe. Zaprezentuj mechanizmy powstawania nowych form językowych. 14. Językowe wyznaczniki poezji tyrtejskiej. Określ je, analizując wybrane utwory literackie. 15. Przedstaw historię zapożyczeń w języku polskim na przykładzie trzech wybranych epok literackich. 16. Język wyznań miłosnych w utworach literackich i/ lub epistolografii. Analizując materiał z różnych epok, porównaj sposoby mówienia o miłości. 17. Na podstawie blogów oceń poprawność językową i słownictwo użytkowników Internetu. 18. Moda językowa we współczesnej polszczyźnie. Dokonaj analizy zjawiska na konkretnych przykładach. 19. Język polityki. Omów problem, analizując styl oraz poprawność współczesnych dyskusji i przemówień politycznych. Wykorzystaj zgromadzony przez siebie materiał. 20. Język współczesnego środowiska uczniowskiego a język ogólny. Dokonaj analizy słownictwa i frazeologii, odwołując się do konkretnych przykładów zaczerpniętych z opracowanych przez Ciebie ankiet i innych materiałów. 21. Błędy językowe w prasie i telewizji. Badając zgromadzony przez siebie materiał, dokonaj analizy i klasyfikacji błędów językowych, wyjaśnij przyczyny ich powstawania. 22. Czemu służą językowe eksperymenty w poezji? Omów zagadnienie, analizując utwory futurystów - M. Białoszewskiego, B. Leśmiana lub innych twórców tak zwanej poezji lingwistycznej. 23. Język komentatorów sportowych. Omów zagadnienie pod względem komunikatywności i poprawności językowej. 24. Przemówienie jako gatunek retoryczny. Zanalizuj wybrane przykłady.

8 25. Kazik Staszewski poeta, publicysta czy grafoman? Sformułuj własną opinię, analizując wybrane teksty. 26. Biblijne i mitologiczne związki frazeologiczne w języku współczesnych Polaków. Omów na wybranych przykładach. 27. Zapożyczenia językowe jako sposób wzbogacania języka. Omów problem na wybranych przykładach z różnych epok. 28. Nazwy miejscowe w Twojej okolicy. Analizując zgromadzony materiał, dokonaj klasyfikacji i próby określenia ich etymologii Język prasy młodzieżowej. Omów zagadnienie, analizując język wybranych czasopism. 30. Gwara uczniowska w utworach literackich. Scharakteryzuj cechy języka, odwołując się do wybranych utworów. 31. Gwara śląska w języku Twoich rówieśników i ich rodziców. Omów zagadnienie, analizując wyniki samodzielnie przygotowanych i opracowanych ankiet. 32. Język reklam adresowanych do młodzieży. Omów temat, analizując teksty wybranych reklam telewizyjnych, radiowych lub prasowych. 33. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj neologizmy pojawiające się we współczesny języku polskim. 34. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich wywodzących się z chłopstwa i inteligencji polskiej. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową oraz charakter. 35. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowych i ich funkcje, odwołując się do języka wybranych postaci literackich. 36. Język i stylistyka piosenki hiphopowej. Omów temat, analizując wybrane przez siebie teksty twórców tego stylu. 37. Wpływ rozwoju techniki na formę współczesnego języka potocznego. Omów problem na postawie analizy wybranych przykładów. 38. Gwara a stylizacja gwarowa. Omów zjawiska na wybranych tekstach Młodej Polski. Opracowali: Ewa Józefowiak Lidia Kochanowska Jacek Pachołek Katarzyna Szpytko Elżbieta Zapała