SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI CENTRUM STUDIÓW ANTYMONOPOLOWYCH i REGULACYJNYCH ZA 2011 ROK

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI CENTRUM STUDIÓW ANTYMONOPOLOWYCH i REGULACYJNYCH ZA 2011 ROK 1. Informacje ogólne W piątym roku działalności CARS podejmował różne rodzaje aktywności, przewidziane w dokumentach założycielskich Centrum. Rok 2011 był okresem szczególnie intensywnego rozwoju programu wydawniczego CARS: w serii Podręczniki i Monografie Antymonopolowe i Regulacyjne opublikowano dwie monografie, jeden podręcznik, jedną pracę zbiorową oraz dwa numery periodyku Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies [numer specjalny YARS 2011, vol. 4(4) oraz numer regularny YARS, 2011 vol. 4(5)]. W 2011 r. odbyły się również 4 spotkania Otwartego Seminarium Doktoranckiego. W minionym roku zrealizowana została druga edycja projektu badawczego poświęconego regulacyjnym i antymonopolowym aspektom działalności portów lotniczych, stanowiącego kontynuację badań, których pierwsza faza zakończyła się w 2009 r. 2. Otwarte Seminarium Doktoranckie (OSD) 2.1. Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji - zidentyfikowane problemy w Unii Europejskiej i Polsce Dziesiąte z kolei spotkanie OSD, które odbyło się w dniu 24 stycznia 2011 r., poświęcone było problemowi respektowania sprawiedliwości proceduralnej w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji. Wyniki badań nad respektowaniem sprawiedliwości proceduralnej w postępowaniu przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Komisją Europejską zaprezentował Maciej Bernatta, doktorant w Zakładzie Europejskiego Prawa Gospodarczego WZ UW. Wystąpienie koncentrowało się na gwarancjach sprawiedliwości proceduralnej w krajowym i europejskim postępowaniu antymonopolowym (prawo do wysłuchania, prawo do równego uczestnictwa, prawo do obrony, prawo do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa i innych informacji poufnych oraz prawo do zaskarżenia i sądowej kontroli postępowania przed organem ochrony konkurencji) Działalność patent pools w świetle prawa konkurencji 1

2 Spotkanie OSD dotyczące antymonopolowej oceny działalności pooli patentowych odbyło się w dniu 9 maja 2011 r. Prelegentem był dr Rafał Sikorski z Katedry Prawa Europejskiego WPiA UAM w Poznaniu, natomiast koreferentem dr Dawid Miąsik z INP PAN. Wystąpienia i dyskusja koncentrowały się wokół stosunku prawa ochrony konkurencji i organów powołanych do egzekwowania przepisów z tego obszaru prawa do korzyści gospodarczych i kosztów (dla funkcjonowania konkurencji) wynikających z działalności tw, zasobów patentowych. Prezentacja poszczególnych zagadnień wsparta została przykładami z orzecznictwa europejskiego i amerykańskiego Ocena konkurencyjności rynków telekomunikacyjnych dla potrzeb regulacyjnych Dwunaste z kolei spotkanie OSD odbyło się w dniu 3 listopada 2011 r., a jego tematyka koncentrowała się wokół oceny konkurencyjności rynków telekomunikacyjnych. Prelegentka - Ewa Kwiatkowska przedstawiła założenia pracy doktorskiej poświęconej wskazanej tematyce. Główną tezą pracy jest stwierdzenie, że mimo odrębności zadań ochrony antymonopolowej i prokonkurencyjnej regulacji sektorowej wykształcił się pewien zespół wspólnych reguł postępowania przy podejmowaniu określonych rozstrzygnięć oraz przy poprzedzających je ocen stanu rynku - wszystkie postępowania obejmują podobny etap oceny konkurencyjności rynku, choć narzędzia dokonywania tych ocen są zróżnicowane Wymiana informacji między konkurentami w ocenie organów ochrony konkurencji (między prokonkurencyjną kooperacją a antykonkurencyjną koordynacją) Ostatnie w 2011 r. spotkanie OSD odbyło się w dniu 7 grudnia. Antoni Bolecki, doktorant z WZ UW, przedstawił założenia swojej rozprawy doktorskiej dedykowanej antymonopolowym aspektom wymiany informacji między konkurentami. Wśród omawianych zagadnień znalazły się kwestie wpływu na anty- lub prokonkurencyjny charakter wymiany informacji takich elementów jak: rodzaj i cechy wymienianych informacji, struktura rynku, czy formy organizacyjne wymiany informacji. Prelegent wskazał również na zależności między wymianą informacji w stosunkach wertykalnych a potencjalnych antykonkurencyjnym wpływem wymiany w stosunkach horyzontalnych. 3. Publikacje 3.1. Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies (YARS) W maju 2011 r. ukazał się numer specjalny YARS [vol. 4(4)], poświęcony problemom ochrony konkurencji i regulacji w sektorze energetycznym, zaś w grudniu 2011 r. numer regularny YARS [vol. 4(5)]. Numer specjalny obejmuje m.in.: przedmowę Prof. Jerzego Buzka, Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, dwa artykuły gościnne oraz dziewięć artykułów zwykłych, dwie glosy do wyroków Sądu Najwyższego (A. Maziarz oraz I. 2

3 Bankiewicz i U. Antonowicz), recenzję książki poświęconej monopolom naturalnym, a także obszerną bibliografię piśmiennictwa z zakresu prawa energetycznego, regulacji energetycznej i ochrony konkurencji w energetyce z lat Numer regularny YARS zawiera następujące części redakcyjne: siedem artykułów z zakresu prawnych i ekonomicznych aspektów ochrony antymonopolowej i regulacji, przeglądy prawodawstwa polskiego w zakresie ochrony konkurencji i regulacji sektorowej (telekomunikacja, energetyka, transport kolejowy, transport lotniczy), glosy do wyroków sądowych w obszarze konkurencji i regulacji, komentarz do decyzji Prezesa UOKiK, recenzje książek z zakresu ochrony konkurencji, sprawozdania z przedsięwzięć naukowych dedykowanych konkurencji i regulacji, wykazy bibliograficzne (wykaz pozycji literatury polskiej poświęconych konkurencji i regulacji) Usługi portów lotniczych w Unii Europejskiej i w Polsce II wybrane zagadnienia (ISBN: ) Praca zbiorowa pod redakcją prof. Tadeusza Skocznego i Filipa Czernickiego dotyczy usług portów lotniczych. Publikacja została stworzona na podstawie raportów badawczych przygotowanych przez pracowników Wydziału Zarządzania UW oraz Przedsiębiorstwa Państwowego Porty Lotnicze, w ramach drugiej edycji projektu badawczego zrealizowanego w 2011 r. (pierwsza edycja zakończona została w 2010 r.). Książka składa się z sześciu rozdziałów koncentrujących się na: założeniach i rezultatach projektu (rozdział 1); aktualnych problemach orzecznictwa i praktyki decyzyjnej organów ochrony konkurencji w Polsce i UE odnoszących się do działalności portów lotniczych (rozdział 2); uwarunkowaniach regulacyjnych dostępu do infrastruktury portu lotniczego i opłatach lotniczych (rozdział 3); uwarunkowaniach regulacyjnych bezpieczeństwa operacji lotniczych w fazie startu i przyziemienia (rozdział 4); uwarunkowaniach regulacyjnych zapewnienia ochrony w portach lotniczych (rozdział 5); analizie porównawczej efektywności funkcjonowania wybranych europejskich portów lotniczych (rozdział 6). Książka przeznaczona jest dla osób zaangażowanych w zarządzanie portami lotniczymi, przedsiębiorców świadczących usługi lotniskowe i lotnicze, pracowników administracji publicznej związanych z sektorem lotnisk, a także dla pracowników naukowych i studentów, zainteresowanych tematyką ochrony konkurencji i regulacji Sieci szerokopasmowe w polityce telekomunikacyjnej (ISBN: ) Kolejna (już siódma) książka z serii wydawniczej Podręczniki i Monografie CARS. Monografia prof. S. Piątka jest poświęcona polityce telekomunikacyjnej w sprawie zapewnienia dostępu o sieci szerokopasmowych, zwanego także szerokopasmowym dostępem 3

4 do Internetu. Książka dotyczy przede wszystkim wpływu instytucji publicznych na rozwój komunikacji szerokopasmowej. Są w niej analizowane dwa aspekty formułowania realizacji polityki telekomunikacyjnej w sprawach sieci szerokopasmowych aspekt instytucjonalny (dotyczący głównych uczestników tego procesu) i aspekt regulacyjny (dotyczący mechanizmu podejmowania przez władze publiczne decyzji określających warunki prowadzenia działalności telekomunikacyjnej w tych sprawach, w których rynek zawodzi) Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji (ISBN: ) Kolejna (ósma) monografia z serii wydawniczej Podręczniki i Monografie CARS autorstwa dr Macieja Bernatta jest poświęcona problematyce respektowania sprawiedliwości proceduralnej w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Komisją Europejską. Celem rozważań zawartych w książce jest odpowiedź na pytanie, czy proceduralne instytucje prawne gwarantują respektowanie w tym postępowaniu wyróżnionych wartości sprawiedliwości proceduralnej. Badane jest, czy wyodrębnionym wartościom odpowiadają właściwie gwarancje uprawnienia procesowe uczestnika tego postępowania i obowiązki organu ochrony konkurencji i kontrolującego go sądu. Procedura antymonopolowa podlega zatem badaniu z perspektywy prawa do wysłuchania, prawa do obrony, prawa do równego uczestnictwa w postępowaniu, prawa do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa i innych informacji poufnych oraz prawa do zaskarżenia i kontroli sądowej decyzji i postępowania przed organem ochrony konkurencji European Audiovisual Sector: Where business meets society s needs (ISBN: ) Podręcznik prezentuje obszerny i aktualny przegląd różnych działań Unii Europejskiej podejmowanych w celu przypsieszenia szeroko zakrojonego, bezpiecznego i efektywnego europejskiego sektora audiowizualnego. Jest on w pierwszym rzędzie przeznaczony dla studentów ekonomii i zarządzania oraz dziennikarstwa. Podręcznik składa się z trzech zasadniczych części. Pierwsza jest poświęcona zróżnicowanym celom społecznogospodarczym realizowanym w tym obszarze przez UE. Druga obejmuje działania UE skierowane na wzmocnienie podstaw rozwoju rynków wewnętrznych. Trzecia prezentuje działania podejmowane przez UE w celu utrzymania konkurencyjności europejskich rynków audiowizualnych. Szczególnym przedmiotem rozważań jest Dyrektywa o Usługach Audiowizualnych i jej związek z ustawodawstwem poszczególnych państw członkowskich UE, a także działania wspomagające (np. program MEDIA) istniejące w tym sektorze na 4

5 szczeblu unijnym. Mocno podkreślony jest także w podręczniku wpływ na rozwój sektora audiowizualnego wywierany przez Komisję Europejską przez wdrażanie reguł pomocy państwa i reguł ochrony konkurencji. 4. Badania Grupa badawcza związana z CARS we współpracy z przedstawicielami Przedsiębiorstwa Państwowego Porty Lotnicze (PPL) zrealizowała w 2011 r. projekt zatytułowany Usługi portów lotniczych w UE i w Polsce II wybrane zagadnienia. Projekt stanowił kontynuację badań podjętych w 2009 r., których wyniki opublikowane zostały w pracy zbiorowej wydanej w 2010 r. pod tytułem Usługi portów lotniczych w UE i w Polsce a prawo konkurencji i regulacje lotniskowe (piąty tytuł Programu Wydawniczego CARS). W nowej edycji projektu grupę badawczą tworzyli ponownie pracownicy WZ UW oraz PPL, a ponadto zaangażowani byli również przedstawiciele Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Dwa obszary badawcze realizowane w 2011 r. stanowiły kontynuację badań z 2009 r. były to: stosowanie unijnych i krajowych reguł konkurencji do działalności portów lotniczych oraz uwarunkowania regulacyjne świadczenia usług portów lotniczych. Całkowicie nowymi zagadnieniami podjętymi w projekcie zrealizowanym w 2011 r. były: wymogi regulacyjnej dla zapewnienia bezpieczeństwa operacji w portach lotniczych oraz analiza porównawcza efektywności wybranych europejskich portów lotniczych (Warszawa, Budapeszt, Praga, Kopenhaga, Wiedeń i Zurych). Wyniki badań zostały opublikowane w książce pt. Usługi portów lotniczych w Unii Europejskiej i Polsce II wybrane zagadnienia pod redakcją prof. Tadeusza Skocznego i Filipa Czernickiego (por. pkt 3.2. powyżej). Warszawa, sierpień 2012 r. 5