Instrukcja postępowania z odpadami promieniotwórczymi w Pracowni Obrazowania Medycznego

Transkrypt

1 Instrukcja postępowania z odpadami promieniotwórczymi w Pracowni Obrazowania Medycznego Spis treści 1 Cel instrukcji i miejsce stosowania Osoby odpowiedzialne Zaliczanie do odpadów promieniotwórczych Zabezpieczenie i przechowywanie odpadów promieniotwórczych Materiały i środki ochrony osobistej Zabezpieczanie odpadów promieniotwórczych Ewidencja odpadów promieniotwórczych Likwidacja odpadów promieniotwórczych Likwidacja odpadów krótko życiowych Likwidacja odpadów o długim okresie połowicznego rozpadu Sytuacje awaryjne...5 str. 1/5

2 1 Cel instrukcji i miejsce stosowania Celem niniejszej instrukcja jest wprowadzenie zasad bezpiecznego postępowania z odpadami promieniotwórczymi poprzez szczegółowe określenie: a) Co jest odpadem promieniotwórczym powstałymi w wyniku normalnych procesów technologicznych oraz w sytuacjach awaryjnych, b) Jak zabezpieczać odpady promieniotwórcze, c) Gdzie przechowywać poszczególne odpady promieniotwórcze, d) Jak likwidować lub unieszkodliwiać odpady promieniotwórcze, e) Jak prowadzić ewidencję odpadów promieniotwórczych. W trakcie prac wykonywanych w Pracowni Obrazowania Medycznego powstają materiały ciekłe zawierające substancje promieniotwórcze, materiały skażone promieniotwórczo i zużyte źródła promieniotwórcze. Wykorzystanie ponowne tych materiałów jest niecelowe lub niemożliwe. W nomenklaturze ochrony radiologicznej materiały te nazywane są odpadami promieniotwórczymi. Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi musi być prowadzone tak, aby nie stwarzały zagrożenia promieniowaniem jonizującym dla pracowników i otoczenia Pracowni. Miejscem stosowania niniejszej instrukcji jest Pracownia Obrazowania Medycznego w Środowiskowym Laboratorium Ciężkich Jonów. 2 Osoby odpowiedzialne Za wdrożenie instrukcji do stosowania odpowiedzialny jest kierownik Pracowni Obrazowania Medycznego. Osoby dopuszczone do pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące w Pracowni Obrazowania Medycznego zobowiązane są do przestrzegania ustaleń instrukcji i stosowania się do niej. Nadzór merytoryczny nad wdrożeniem i stosowaniem instrukcji pełni inspektor ochrony radiologicznej. 3 Zaliczanie do odpadów promieniotwórczych Odpadami promieniotwórczymi są: Materiały ciekłe stosowane w fantomach, Skażone materiały i elementy odzieży, str. 2/5

3 Źródła promieniotwórcze, których stosowanie jest niemożliwe lub nie celowe. Zaliczenie materiałów do odpadów promieniotwórczych odbywa się zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego. (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2002 r.). 4 Zabezpieczenie i przechowywanie odpadów promieniotwórczych 4.1 Materiały i środki ochrony osobistej W pomieszczeniu technologicznym pracowni powinno być wyznaczone miejsce do przechowywania materiałów i ochron osobistych warunkującą bezpieczne wykonanie czynności niezbędnych do zabezpieczenia odpadów promieniotwórczych. Osoba przystępująca do prac związanych z zabezpieczeniem odpadów promieniotwórczych powinna zabezpieczyć siebie przed skażeniami promieniotwórczymi oraz przygotować niezbędne środki absorpcyjne na wypadek uwolnienia odpadów promieniotwórczych. Wykaz materiałów i ochron osobistych: - rękawice nitrylowe lub inne jednorazowe zabezpieczające dłonie przed skażeniami, - okulary ochronne, - jednorazowe fartuchy lub kombinezony ochronne, - jednorazowe pokrowce na buty, - szczelne worki foliowe o różnych rozmiarach dostosowanych do gabarytów przechowywanych odpadów, - materiały absorpcyjne, - zawieszki do opisywania opakowań z odpadami promieniotwórczymi, - kosz laboratoryjny na doraźne usuwanie odpadków powstałych w czasie pracy, - cegły ołowiane. Pracownik przystępujący do pracy z odpadami powinien dysponować przyrządem do oceny mocy dawki promieniowania oraz monitorem skażeń promieniotwórczych, które stanowią stałe wyposażenie Pracowni. Kierownik Pracowni zobowiązany jest przed przystąpieniem do prac sprawdzić stan ilościowy środków ww. wymienionych i ewentualnie spowodować ich uzupełnienie. 4.2 Zabezpieczanie odpadów promieniotwórczych Odpady promieniotwórcze ciekłe (fantomy) zabezpiecza pracownik. Warunkiem samodzielnego przystąpienia do zabezpieczania odpadów jest odpowiednio niska wartość poziomu mocy dawki w odległości 1 m od zabezpieczanych odpadów. Jeśli moc dawki przekracza 100 µsv/h praca może być wykonana pod nadzorem Inspektora Ochrony Radiologicznej. str. 3/5

4 Jeśli moc dawki jest niższa praca może być wykonana samodzielnie. W każdym przypadku należy maksymalnie skrócić czas wykonywania pracy. Odpad powinien zostać umieszczony i zamknięty w szczelnym worku foliowym. Jeśli jest konieczne obniżenie poziomu promieniowania odpadu to worek z odpadem powinien zostać umieszczony w pojemniku osłonnym (opakowanie z odpadem) lub za osłona cegieł ołowianych. Wszystkie te czynności powinny być tak wykonane, aby na zewnątrz worka foliowego, pojemnika osłonnego i w miejscu wykonania zabezpieczenia nie pozostały skażenia promieniotwórcze. Na opakowaniu z odpadem powinna zostać umieszczona nalepka zawierająca następujące dane: - datę zapakowania, - zawartość izotopów promieniotwórczych, - aktywności poszczególnych izotopów, - objętość odpadu ciekłego. Opakowanie z odpadem promieniotwórczym powinno zostać złożone w Magazynie Źródeł Promieniotwórczych w Pracowni Obrazowania Medycznego (boks ze ścianami osłonnymi) nie wyżej niż 1 m nad podłogą. 4.3 Ewidencja odpadów promieniotwórczych W przypadku odpadów promieniotwórczych, które wymagają przekazania do likwidacji przez Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych należy również przygotować kartę ewidencyjną odpadu promieniotwórczego zgodną ze wzorem zawartym ww. rozporządzeniu. 5 Likwidacja odpadów promieniotwórczych 5.1 Likwidacja odpadów krótko życiowych Odpady promieniotwórcze zawierające izotopy promieniotwórcze o okresie połowicznego rozpadu nieprzekraczającym 9 dni mogą być likwidowane poprzez przechowywanie aż do czasu spadku aktywności poniżej wartość określonej w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia. Czas przechowywania nie powinien być krótszy niż 10 okresów połowicznego rozpadu. Po spadku aktywności odpady takie mogą być zlikwidowane, jako odpady komunalne lub chemiczne. Przekazując odpady, jako chemiczne lub komunalne należy usunąć z ich opakowań lub z nich samych wszelkie znaki lub napisy kojarzone powszechnie z promieniowaniem jonizującym. str. 4/5

5 5.2 Likwidacja odpadów o długim okresie połowicznego rozpadu Odpady promieniotwórcze zawierające izotopy promieniotwórcze o okresie połowicznego rozpadu dłuższym niż 9 dni powinny być likwidowane za pośrednictwem Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP). Likwidację zleca Kierownik Pracowni, w uzgodnieniu z Dyrekcją ŚLCJ, w możliwie krótkim czasie od dnia zabezpieczenia odpadu. 6 Sytuacje awaryjne Nie przestrzeganie postanowień niniejszej instrukcji może spowodować zagrożenie zdrowia lub życia ludzi. W przypadku zaistnienia sytuacji polegającej na: - skażeniach osobistych osób, - wycieku radioaktywnej cieczy z fantomu, - zagubieniu zamkniętego źródła promieniotwórcze, - pożaru, - włamania do Pracowni, - zalania, należy postępować zgodnie z Zakładowym Planem Postępowania Awaryjnego. Telefony pierwszego kontaktu: Inspektor Ochrony Radiologicznej , Kierownik Pracowni str. 5/5