Zeszyt ochrony upraw zbożowych

Transkrypt

1 Zeszyt ochrony upraw zbożowych DORADCA R O L N I C Z Y POD LUPĄ ŻYZNOŚĆ GLEBY 3 produkty poprawiające żyzność gleby NR 1 / SIERPIEŃ 2012 CENA: 5 ZŁ (W TYM 23% VAT) OCHRONA ROŚLIN ZWALCZANIE CHWASTÓW Podpowiadamy jak radzić sobie z chwastami w zbożach ozimych TEMAT NUMERU Nawożenie startowe rzepaku ozimego

2 Niezawodny w każdych warunkach Zeszyt ochrony upraw zbożowych N P 2 O K2O MgO SO B 0,3 0,6 0,1 1 Cu 0,3 0,6 0,1 1 Fe 0,2 0,2 0,4 1 Mn 0,8 0,8 1 2 Mo 0,02 0,01 0,02 0,1 AGROSIMEX Zn 2 0,3 0,3 1,0 Zalecane dawki 2-3 kg/ha Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

3 Strategia ochrony zbóż przed chorobami Większość najważniejszych chorób pszenicy to te, których obecność przyspiesza starzenie się trzech najwyżej położonych liści. Strategia ochrony przed chorobami zakłada więc ekonomicznie uzasadnioną ochronę powierzchni asymilacyjnej liści co zapobiega znaczącemu spadkowi plonu. Łączna powierzchnia asymilacyjna liścia flagowego i podflagowego, aż w 65% odpowiada za budowanie plonu. LIŚĆ 4 LIŚĆ 2 KŁOS LIŚĆ 5 LIŚĆ 3 LIŚĆ WPŁYW NA PLON (%) Od końca krzewienia wraz ze wzrostem temperatury i pojawianiem się niżej położonych liści następuje gwałtowny przyrost biomasy, która trwa mniej więcej do końca fazy strzelania w źdźbło. Maksymalny poziom indeksu pokrycia powierzchni (GAI) jest osiągany zaraz po wykłoszeniu tuż przed okresem nalewania ziarna. Aby uzyskać właściwy plon rośliny, dla maksymalnego wykorzystania energii słonecznej, najpierw musza zbudować biomasę, a następnie powinny utrzymać zieloność liści. Kiedy liść flagowy jest już w pełni rozwinięty tworzenie biomasy zostaje zakończone i od tego momentu należy robić wszystko aby dalej, konsekwentnie utrzymać zieloną powierzchnię liści. W ten sposób zapewniona zostaje odpowiednia ilość węglowodanów potrzebnych do procesu nalewania ziarna, a tym samym do budowania plonu. Okres nalewania ziarna trwa około 6-7 tygodni i nawet w 80% może być uzależniony zależeć od fotosyntezy. W tym okresie poza zasobami glebowymi rośliny korzystają z rezerw składników pokarmowych zgromadzonych uprzednio w organach wegetatywnych, a w szczególności w liściach podflagowym i flagowym. Utrzymanie zdrowotności i umożliwienie zbudowania biomasy najwyżej położonych liści poprzez wykonywanie zabiegów w fazach T1 i T2 stanowi podstawę dobrze rozumianej ochrony w kontekście warunków gwarantujących maksymalne plonowanie. Zabiegi wykonywane w fazie T3 umożliwiają z kolei utrzymanie zieloności liścia i zabezpieczenie przed przedwczesnym starzeniem się powierzchni asymilacyjnej. Mogą jednocześnie służyć do poprawy zdrowotności samych kłosów ograniczając choroby bezpośrednio na nich występujące. Strategia ochrony chemicznej przed chorobami musi uwzględniać wiele czynników takich jak: termin siewu, zagęszczenie upraw, sposób uprawy przedsiewnej, odporność odmian, poziom nawożenia itd. Wpływ zabiegów agrotechnicznych na porażenie roślin Wczesny siew Wysoki poziom N, gęsty siew Uproszczona agrotechnika Zmianowanie Septorioza paskowana Septorioza plew Rdza brunatna Rdza żółta Mączniak prawdziwy Łamliwość źdźbła Fuzariozy Bardzo duże znaczenie ma również umiejętność rozpoznawania wczesnych objawów chorób oraz właściwy dobór środków. Choroba Objawy/Progi zagrożenia Szkodliwość Zwalczanie Łamliwość źdźbła Oculimacula acuformis Oculimacula yallundae Rdza żółta Puccinia striformis Rdza brunatna Puccinia recondita Rdza źdźbłowa Puccinia graminis Charakterystyczne medalionowe brązowe do czarnych plamy na pochwach liściowych i dolnych źdźbłach. We wnętrzu porażonych źdźbeł można znaleźć białą grzybnię przypominającą watę Próg zagrożenia Od początku strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka: 20-30% źdźbeł z objawami porażenia Małe, żółtopomarańczowe skupienia początkowo na szczytach liści. Od kwietnia do maja pękające skupienia zarodników ułożone szeregowo wzdłuż nerwów liści. Może występować na kłosach i przypominać objawy spowodowane występowaniem fuzarioz. Próg zagrożenia Krzewienie 30% roślin z objawami Strzelanie w źdźbło 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego Kłoszenie pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym i flagowym Objawy występują w postaci rdzawopomarańczowych poduszeczek Poraża przede wszystkim blaszkę liściową, ale może występować także na pochwach liściowych i źdźbłach Próg zagrożenia Krzewienie 10-15% roślin z pierwszymi objawami porażenia Strzelanie w źdźbło 10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia Kłoszenie pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym Objawy występują na źdźbłach i pochwach liściowych. Porażane źdźbła są kruche i łatwo się łamią. Kłosy są zbielałe a rośliny przedwcześnie zamierają. Następuje spadek ilości i jakości plonu poprzez ograniczanie pobierania wody i składników pokarmowych. Spadek jest szczególnie widoczny na uprawach z wczesnych siewów Pierwsze objawy mogą występować już jesienią. Zarodniki zaczynają tworzyć się na wiosnę już w temp 2 0 C. Najlepiej rozwija się w warunkach umiarkowanej temperatury O C i dużej wilgotności. Upały hamują rozwój choroby. Ze wszystkich rdzy występujących na pszenicy ma najniższe wymagania temperaturowe i może pojawiać się na plantacjach bardzo wcześnie. Przez lata nieznacznego rozwoju może wystąpić nagle jako epifitoza Najpowszechniej spotykana rdza w warunkach Polski. Zwykle w większym nasileniu występuje dość późno - w lipcu. Wtedy straty są mniejsze. Po łagodnych zimach może jednak pojawić się już w maju. W szczególności należy uważać na porażenie liścia flagowego. Największe niebezpieczeństwo rozwoju choroby występuje w temperaturze O C przy regularnym występowaniu rosy. Mniejsze znaczenie z uwagi na ograniczoną szkodliwość w stosunku do liści. Ma najwyższe wymagania temperaturowe z wszystkich rdzy na pszenicy ZBOŻA Można stosować np.: protiokonazol, prochloraz, karbendazym, tiofanat metylowy. W późniejszych terminach także epoksykonazol. Dobrym rozwiązanie jest równoczesne zwalczanie septoriozy i łamliwości źdźbła w fazie T1 W przypadku występowania objawów zabiegi są wymagane już w T0. Szczególnie ważne zabiegi w T2 W zwalczaniu choroby skuteczne są triazole, tiofanat metylowy. Można również stosować fungicydy z grupy SDHI Bardzo efektywne w zwalczaniu choroby są traizole, strobiluryny oraz fungicydy z grupy SDHI. Chorobę ograniczają również morfoliny, prochloraz i profilaktycznie chlortalonil Do zwalczania tej choroby zastosowanie znajdują głównie preparaty triazolowe Skracanie źdźbeł 2 3

4 ZBOŻA Mączniak prawdziwy zbóż i traw Blumeria graminis Septorioza paskowana liści Septoria tritici Septorioza plew Septoria nodorum Próg zagrożenia Krzewienie 50-70% roślin z pierwszymi objawami porażenia Strzelanie w źdźbło 10% z pierwszymi objawami porażenia Kłoszenie pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym, flagowym lub na kłosie Na wiosnę, na liściach występują podłużne żółtobrunatne plamy. Na powierzchni plam z czasem występują charakterystyczne ciemne drobne owocniki grzyba (piknidia). Występuje przede wszystkim na dolnych liściach pszenicy. W niektórych regionach kraju również na liściach wyżej położonych Próg zagrożenia Krzewienie 30-50% roślin z pierwszymi objawami porażenia lub 1% liści z widocznymi owocnikami Strzelanie w źdźbło 10-20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z widocznymi owocnikami Kłoszenie 5-10% porażonej powierzchni liścia flagowego lub 1% liści z widocznymi owocnikami Na wiosnę, na liściach występują podłużne szarawe plamy czasem z żółtą obwódką. Septoria nodorum w przeciwieństwie do Septoria tritici poraża także kłosy. Typowe objawy w postaci fioletowych lub brunatnych plamek pojawiają się na brzegach plew w okresie kwitnienia Próg zagrożenia Krzewienie 20% roślin z pierwszymi objawami porażenia Strzelanie w źdźbło 20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z widocznymi owocnikami Początek kłoszenia 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z widocznymi owocnikami Pełnia kłoszenia - 1% porażonej powierzchni liścia flagowego Szkodliwość bardzo różna. Często pojawia się w większym nasileniu po wystąpieniu warunków stresowych. Stanowi problem w gęstych łanach z wysokim nawożeniem azotowym Jedna z ważniejszych chorób pszenicy. Może powodować silne straty. Duże znaczenie dla odmian wrażliwych i w przypadku przedłużających się opadów w maju i czerwcu. Podczas chłodnej i wilgotnej pogody owocniki grzyba pozosatają zdolne do życia nawet przez 6-8 miesięcy Porażenie kłosów może być tak duże, że, że uszkodzeniu ulegają również ziarna. Ma szczególne znaczenie w okresie z temp. w granicach o C pogody i utrzymywaniu się wysokiej wilgotności powietrza. Silne straty mogą mieć miejsce w trakcie wysokich opadów w okresie kłoszenia. Choroba Objawy/Progi zagrożenia Szkodliwość Zwalczanie Białe watowate skupienia grzybni i Zabiegi wykony- zarodników na powierzchni blaszek i pochw liściowych wane w T1 a czasami także jeszcze w T0 mogą dawać długą ochronę. Do zwalczania stosowane są triazole w wyższych temperaturach, morfoliny gdy jest chłodniej oraz strobiluryny, proquinazid i spiroksamina. Zabiegi w T1 i T2. Rygorystycznie należy przestrzegać konieczność utrzymania 3 najwyżej położonych liści wolnych od septoriozy. Do zwalczania można wykorzystać: Triazole, strobiluryny, chlortalonil, prochloraz, karbendazym oraz fungicydy z grupy SDHI Do zwalczania można wykorzystać: Triazole, strobiluryny, chlortalonil, prochloraz, karbendazym oraz fungicydy z grupy SDHI Choroba Objawy/Progi zagrożenia Szkodliwość Zwalczanie Brunatna plamistość liści zbóż Pyrenophora tritici repentis Fuzarioza Różne gatunki grzybów z rodzaju Fusarium Czerń zbóż grzyby z rodzaju Cladosporium i Alternaria Pierwsze objawy wiosną na dolnych liściach w postaci małych owalnych plam w kolorze żółtym. Charakterystyczną cechą dla brunatnej plamistości liści jest obecność oczka w centrum plamy. W trakcie identyfikacji objawy można pomylić z tymi powodowanymi przez septoriozy. Czasami konieczna może być mikroskopowa identyfikacja zarodników Próg zagrożenia Krzewienie 10-15% roślin z pierwszymi objawami porażenia Strzelanie w źdźbło 5% roślin z pierwszymi objawami porażenia Kłoszenie 5% roślin z pierwszymi objawami porażenia Na pochwach liściowych dolnej części źdźbeł pojawiają się podłużne kreski lub brązowe z czasem ciemniejące plamy. Czasami mogą być zainfekowane najniżej położone kolanka Na kłosach objawy występują w postaci blaknięcia pojedynczych kłosków, eliptycznych plam na plewach, plam koloru żółtego. Może pojawiać się obfity nalot zarodnikowania w kolorze biało różowym Czarne nieregularne naloty grzyba przypominające sadzę najczęściej występujące na kłosach. Najczęściej pojawiają się w warunkach wilgotnej pogody na przedwcześnie dojrzewających kłosach Choroba o średnim znaczeniu. Rozwojowi choroby sprzyjają liczne opady w okresie wegetacji i duża wilgotność powietrza Fuzariozy mogą powodować znaczną obniżkę plonów. Zmniejsza się liczba ziarniaków w kłosie i MTZ. Pogarsza się zdolność kiełkowania nasion i jakość mąki. Szczególne znaczenie występuje w przypadku stwierdzenia obecności mykotoksyn Porażeniu kłosów sprzyjają obfite deszcze występujące po wykłoszeniu. Ich wpływ na plon jest ograniczony jednak mogą powodować odbarwianie ziaren co nie jest korzystne szczególnie przy przeznaczeniu na przemiał. Ochrona fungicydowa jest trudna z uwagi na krótki okres inkubacji grzyba. Preparaty stosowane wczesną wiosną przeciwko rdzom (np. triazole) ograniczają rozwój choroby. Do zwalczania można stosować jeszcze strobiluryny oraz fungicydy SDHI Przede wszystkim triazole. Bardzo efektywne jest stosowanie tbukonazolu szczególnie kiedy zabiegi sa wykonywane na początku kwitnienia. Można także stosować tiofanat metylu i prochloraz w mieszaninach najczęściej z triazolami 4 5

5 ZBOŻA SKRACANIE ŹDŹBEŁ 3 dawka N 2 dawka N Faza liścia flagowego 1 dawka azotu Faza 1 kolanka BBCH >71 wschody krzewienie strzelanie w źdźbło kłoszenie kwitnienie dojrzewanie siew, kiełkowanie Rozwój rośliny KONTROLE POLOWE/OKREŚLANIE PROGÓW ZAGROŻENIA TO T1 T2 T3 TERMINY ZABIEGÓW ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA CHOROBY PODSUSZKOWE RDZA ŻÓŁTA RDZA BRUNATNA MĄCZNIAK PRAWDZIWY SEPTORIOZA LIŚCI SEPTORIOZA PLEW BRUNATNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI CZERNIENIE ZBÓŻ FUZARIOZY TO T1 T2 T3 SKRZYPIONKI MSZYCE Strategia skutecznej ochrony w sposób szczególny musi uwzględniać terminy zabiegów oraz odstępy pomiędzy nimi. Ważne jest zatem zrozumienie procesu infekcyjnego jaki ma miejsce w przypadku chorób występujących na liściach pszenicy. Od momentu wykiełkowania zarodnika do okresu, w którym widoczne są objawy chorobowe mija pewien okres czasu. Jest on zależny przede wszystkim od rodzaju patogena, ale również może być modyfikowany przez czynniki środowiskowe takie jak chociażby temperatura. W większości przypadków wraz ze wzrostem temperatury, w pewnych określonych granicach z pominięciem warunków temperatur skrajnie wysokich i skrajnie niskich, rozwój grzyba w obrębie tkanki jest przyspieszony. Tym samym także i tempo rozwoju objawów chorobowych jest szybsze. W okresie od infekcji do pojawienia się objawów grzyby rozwijają się jednak w sposób utajony i żadne symptomy zewnętrzne nie wskazują na rozwój choroby. Ten okres może być bardzo długi i na przykład u Septoria tritici trwa od 14 do 28 dni. Reprodukcja septoriozy, czyli powstawanie nowej partii zarodników trwa znacznie dłużej na zielonych liściach niż na starzejącej się tkance martwej. Tak więc często dopiero w okresie starzenia się liścia L3 następuje wysiew zarodników na wyżej położone liście. W konsekwencji wraz z uwidocznieniem symptomów choroby na porażonych organach sukcesywnie wytwarzane są nowe partie zarodników gotowych do kolejnych infekcji co zwiększa porażenie roślin w łanie. Tym samym choroba rozprzestrzenia się z liści niżej położonych na liście położone wyżej w tym na te najważniejsze z punktu widzenia budowania plonu czyli na liść podflagowy, a z czasem również na flagowy. Należy przyjąć, że długość okresu działania praktycznie każdego fungicydu jest ograniczona, a ponadto substancje aktywne fungicydów w ograniczonym stopniu działają wstecz. Ich zastosowanie po dłuższym okresie rozwoju grzyba wpływa na spadek skuteczności. Przyjmuje się, że najnowsze substancje grzybobójcze działają w połowie długości okresu rozwoju grzybów miarą którego jest czas jaki upływa od infekcji do pojawienia się widocznych objawów. Kiedy zarodnik grzyba wykiełkuje na niechronionym w fazie T1, lub opryskanym zbyt późno liściu 3 to może się tak zdarzyć, że w ciągu okresu inkubacji choroby w tkankach pierwsze widoczne objawy na liściu 3 pojawia się dopiero w momencie, kiedy na roślinie rozwinęły się już liście podflagowy, a nawet flagowy. Tym samym z L3 grzyby będą mogły swobodnie rozprzestrzeniać się na najważniejsze z perspektywy budowania plonu liście wyżej położone. Chociaż ich ochrona nadal jest możliwa to jest już zdecydowanie trudniejsza. Należy bowiem pamiętać, że liść 3 w tym momencie przez jakiś czas będzie rezerwuarem choroby i źródłem rozsiewania zarodników. Należy również przyjąć, że nie zawsze, chociażby z powodu niekorzystnych warunków pogodowych, da się wykonać terminowe opryski w fazie T2. Tak więc nie tyle sam fakt wykonania zabiegu co jego terminowość ma duże znaczenie. W przypadku mączniaków prawdziwych i rdzy, które mają krótki okres inkubacji zabiegi powinny być wykonywane zanim liście w pełni się rozwiną. Tym samym dla uzyskania właściwego poziomu kontroli istotne jest nie tylko samo określenie faz rozwojowych jak również stopień rozwinięcia liści w poszczególnych fazach rozwojowych. Ma to szczególne znaczenie dla ochrony liścia 3, którego rozwój jest uzależniony od terminu siewu. Przy bardzo wczesnych siewach 3 liść może wykształcać się, aż do fazy 3 kolanka natomiast przy siewach późniejszych wykształca się już w fazie 1 kolanka. W tej sytuacji rozwój liścia z punktu widzenia skutecznej ochrony jest nawet ważniejszy od aktualnej fazy rozwojowej. Przyjmuje się, że najbardziej efektywnym terminem jest wykonanie zabiegu jak najszybciej od momentu kiedy liść jest już w pełni rozwinięty. Zbyt wczesne wykonanie zabiegu ogranicza możliwość rozprzestrzeniania się fungicydów po lub w obrębie całej blaszki liściowej, natomiast zbyt późne rodzi konsekwencje w postaci gorszej ochrony szczególnie w przypadku stosowania środków o charakterze profilaktycznym. 6 7

6 ZBOŻA PODSTAWOWE TERMINY ZABIEGÓW T1 zabieg w momencie w pełni rozwiniętego liścia 3. Faza rozwojowa może nieco się różnić T2 zabieg w momencie w pełni rozwiniętego liścia flagowego T0 termin tego zabiegu nie jest jednoznacznie określony. Z reguły opryski są wykonywane na 2-4 tygodnie przed zabiegiem w T1 i stosowane w specyficznych sytuacjach. Mają niekiedy znaczenie dla opóźnienia rozwoju septoriozy oraz w sprzypadku, kiedy mączniak prawdziwy, rdza żółta i czasami rdza brunatna są silnie aktywne już wczesną wiosną T3 zabieg stosowany w celu ochrony chorób kłosa. Stosowany jest również dla utrzymania zieloności liści podflagowego i flagowego Poprawnie wykonane zabiegi w T1 umożliwiają pełna ochronę liścia 3 i pozwalają na częściową ochronę liścia podflagowego. Z kolei właściwe zabiegi w T2 dają pełną ochronę liścia flagowego i jednocześnie mogą działać wyniszczająco na niektóre ukryte infekcje na liściu podflagowym. Bardzo ważny jest również odstęp pomiędzy zabiegami wykonywanymi w T1 i T2. W zależności od stopnia zasiedlenia przez choroby w danym roku może on nieznacznie się różnić. Krótszy odstep pomiędzy zabiegami ma również znaczenie dla chorób charakteryzujących się szybszym rozwojem jak mączniak prawdziwy, rdze i brunatna plamistość liści. Należy jedynie pamiętać, że szczególnie ważnym wyznacznikiem terminu zabiegu jest przede wszystkim stopień rozwoju liści. 8 Termin zabiegu TERMINY ZABIEGÓW ORAZ FAZY ROZWOJOWE Faza BBCH Faza rozwojowa Uwagi T Faza od 1 do 3 kolanka T2 39 Faza liścia flagowego T Od początku do pełni fazy kwitnienia Krytycznym terminem jest rozwinięcie 3 liścia* (L3) Aby sprawdzić czy rozwinięty liść to L3 należy rozwinąć pochwę liściową i zobaczyć czy do rozwinięcia pozostały dwa liście UWAGA: Liść uważa się za w pełni rozwinięty jeżeli jest widoczny jego języczek, lub widoczny jest szczyt następnego liścia FAZA T0 OPIS Zabieg w fazach wcześniejszych niż T1 może być wymagany w warunkach wysokiej presji na wrażliwych odmianach Obecność rdzy żółtej wymaga natychmiastowego zabiegu Zabiegi przeciwko rdzy brunatnej, mączniakowi prawdziwemu i łamliwości źdźbła zbóż może być wymagany w warunkach wysokiej presji i na odmianach wrażliwych. Wykonanie zabiegu w tym momencie umożliwia spowolnienie epidemicznego rozwoju rdzy i może wpłynąć na zredukowanie presji choroby w T1 i T2 Wczesną wiosną należy sprawdzać uprawy pod kątem występowania rdzy żółtej, rdzy brunatnej, mączniaka prawdziwego oraz łamliwości źdźbła. Szacowanie upraw w kierunku łamliwości źdźbła i rdzy brunatnej należy prowadzić 2-3 tygodnie przed aplikacją w T1 W przypadku Septoria tritici konieczność zabiegu w tej fazie jest bardzo umiarkowana. Wystarczający wykorzystać chlortalonil zastosowany trzy tygodnie przed zabiegiem planowanym w T1 PRZYKŁADOWE SUBSTANCJE AKTYWNE RDZE triazole i strobiluryny MĄCZNIAK PRAWDZIWY cyflufenamid, fenpropidyna, fenpropimorf, metrafenon, proquinazyd, chinoksyfen, spiroksamina ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA epoksykonazol, cyprodynil, flusilazol, metrafenon, prochloraz, karbendazym, protiokonazol SEPTORIA TRITICI - chlortalonil FAZA T1 T2 T3 OPIS Zabiegi ukierunkowane przede wszystkim na zwalczanie Septoria tritici na rozwiniętym liściu 3 i czasami chorób liścia 4. Szczególnie istotne są zabiegi na odmianach wrażliwych na septoriozę. Należy bardzo dokładnie oznaczać moment rozwijania się liści 3 i 4, Wykonanie zabiegu zbyt wcześnie lub zbyt późno daje znacznie gorszą skuteczność ochrony Zabiegi wykonywane przeciwko Septoria tritici z reguły jednocześnie umożliwiają zwalczanie rdzy Należy szacować ryzyko występowania łamliwośći źdźbła Dodatek strobiluryn do zabiegów umożliwia zwiększenie plonu dzięki efektowi zieloności liścia Jest to najważniejszy zabieg o ile da się uzyskać wysokie plony Zabieg w tym terminie ma na celu ochronę przed chorobami dwóch najwyżej położonych liści powierzchnia, których wspólnie odpowiada za 65% plonu Zabieg musi zostać wykonany kiedy większa część liścia wyjdzie z pochwy liściowej W pierwszej kolejności zabiegi powinny być wykonywane na odmianach wrażliwych na Septoria tritici. Zabieg na kłos zwalcza choroby kłosa, alepowinien być również ukierunkowany na utrzymanie zieloności liścia podflagowego i flagowego Jest to szczególnie ważne w lata o wysokiej presji chorób oraz na odmianach wrażliwych. Na odmianach wrażliwych na septoriozę stosowanie triazoli na kłos jest również przydatne do zwalczania Septoria tritici Na odmianach mniej wrażliwych zabieg na kłos nie musi być wykonywany Rdza brunatna, rdza żółta i Septoria nodorum mogą mieć duże znaczenie w ochronie kłosa Wilgotna pogoda w trakcie kwitnienia zwiększa prawdopodobieństwo porażenia kłosa przez grzyby z rodzaju Fusarium i zwiększa możliwość występowania mykotoksyn. Ochrona kłosa jest trudna i kosztowna. Wymaga stosowania wysokich dawek i bardzo precyzyjnych terminów zabiegów Czernienie zbóż nie ma większego znaczenia dla wielkości plonów, ale może być problemem przy przeznaczaniu zbóż do przemiału PRZYKŁADOWE SUBSTANCJE AKTYWNE W tym momencie wykorzystuje się przede wszystkim preparaty triazolowe (też w mieszaninie z chlortalonilem) oraz istnieje możliwości zastosowania fungicydów z grupy SDHI. Należy skoncentrować się na wyniszczeniu wyniszczeniu Septoria tritici. Bardzo ważny jest wybór triazoli oraz ich dawki. SEPTORIA TRITICI- chlortalonil, triazole, SDHI RDZE morfoliny, spiroksamina, strobiluryny, triazole, SDHI MĄCZNIAK PRAWDZIWY cyflufenamid, cyprodynil, fenpropidyna, metrafenon, morfoliny, proquinazyd, chinoksyfen, spiroksamina, SDHI ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA epoksykonazol, cyprodynil, metrafenon, prochloraz, protiokonazol W tym terminie można stosować mieszaniny triazoli z SDHI w celu uzyskania dobrego efektu wyniszczającego i uzyskanie efektu zieloności dwóch najwyżej położonych liści. W przypadku zabiegów profilaktycznych można dodać chlorotalonil SEPTORIA TRITICI chlortalonil, TRIA- ZOLE, SDHI RDZE morfoliny, spiroksamina, strobiluryny, TRIAZOLE, SDHI MĄCZNIAK PRAWDZIWY cyflufenamid, fenpropidyna, metrafenon, morfoliny, proquinazyd, chinoksyfen, spiroksamina, SDHI W zabiegach na kłos podstawę stanowią preparaty triazolowe bądź ich mieszaniny. Umożliwia to również zwalczanie wielu chorób na najwyżej położonych liściach. Należy rozważyć dodatek strobiluryn kiedy przeciąga się okres nalewania ziarna, bądź kiedy istnieje ryzyko wystąpienia rdzy brunatnej SEPTORIA NODORUM azoksystrobina, pikoksystrobina, dimoksystrobina, epoksykonazol, protiokonazol, pyraklostrobina, triflokystrobina, tebukonazol FUZARIOZA KŁOSÓW epoksykonazol, tebukonazol, metkonazol dimoksystrobina, metkonazol, protiokonazol, tetrakonazol, tiofanat metylowy w mieszaninach CZERŃ ZBÓŻ azoksystrobina, dimoksystrobina, tebukonazol, epoksykonazol, protiokonazol, metkonazol 9

7 FUNGICYDY Ograniczenie liczby zabiegów jest możliwe ale zawsze wiąże się z podwyższonym ryzykiem słabszej ochrony a tym samym spadku plonów. W przypadku ograniczania liczby zabiegów do ich wykonywania w fazie 1 i 2 kolanka a następnie w fazie kłoszenia i pełni kwitnienia producent zawsze stoi przed dylematem właściwego ustalenia terminu drugiego zabiegu. Szczególnie w warunkach podwyższonego ryzyka ze strony fuzariozy kłosów jest to zagadnienie złożone. Wcześniejsze wykonanie zabiegu może ochronić liść flagowy i podflagowy ale jest obarczone ryzykiem występowania fuzariozy na kłosach. Z kolei opóźnienie zabiegów może skutecznie ochronić kłos, ale tym samym niesie zagrożenie niepełnej ochrony najbardziej produktywnych, najwyżej położonych liści. Należy także pamiętać, że na efektywne zabiegi przeciwko fuzariozom kłosa czasu jest niewiele. Często jest to zaledwie kilka dni. Dobór fungicydów stosowanych w poszczególnych terminach w dużej mierze zależy od odporności odmian i musi być poprzedzony wcześniej wykonywanymi lustracjami wraz z określeniem progu szkodliwości WYSTĘPOWANIE I ZNACZENIE CHORÓB W UPRAWIE PSZENICY Choroba Występowanie Znaczenie Straty w plonie (%) Łamliwość źdźbła zbóż i traw Fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni Septorioza paskowana liści Septorioza plew Brunatna plamistość liści - DTR Mączniak prawdziwy Rdza brunatna pszenicy FUNGICYDY Nazwa handlowa Substancja aktywna (Ilość sa w l środka) Grupa chemiczna Dawka SPEKFREE 430 SC tebukonazol (430 g) triazole 0,6 l/ha CHEFARA 330 EC ZAKRES ZWALCZANYCH CHORÓB propikonazol (250 g) + cyprokonazol (80 g) triazole 0,5 l/ha NAZWA CHOROBY SPEKFREE 430 SC CHEFARA 330 EC Mączniak prawdziwy + + Rdza brunatna + + Septorioza paskowana liści + + Septorioza plew + + Brunatna plamistość liści + + Fuzarioza kłosów + + STRATEGIA ANTYODPORNOŚCIOWA Rdza żółta Zgorzel podstawy źdźbła Ostra plamistość oczkowa lokalne i małe ++ średnie +++ powszechne i duże ADRESY ODDZIAŁÓW HURTOWYCH AGROSIMEX CENTRALA GOLIANY 43, BŁĘDÓW 48/ ODDZIAŁ KONIN, UL. ZAKŁADOWA 7, KONIN 63/ ODDZIAŁ SKIERNIEWICE, UL. RAWSKA 97, SKIERNIEWICE 46/ ODDZIAŁ WARKA UL. KOLEJOWA 16, WARKA 48/ ODDZIAŁ BŁONIE UL. BIENIEWICKA 43, BŁONIE 22/ ODDZIAŁ LUBLIN UL. MEŁGIEWSKA 80, LUBLIN 81/ Choroba Mączniak prawdziwy Łamliwość źdźbła Fuzarioza kłosów Septorioza plew Rdze Substancje aktywne - morfoliny (fenpropimorf, fenpropidyna) - anilinopirymidyny (cyprodinil - triazole (protiokonazol, flusilazol) - imidazole (prochloraz) - triazole (tebukonazol, metkonazol) - triazole + strobiluryny (dimoksystrobina + epoksykonazol) - triazole + strobiluryny (tebukonazol + azoksystrobina) - triazole (protiokonazol, epoksykonazol) - chloronitryle + strobiluryna (chlorotalonil + pikoksystrobina) - triazole (epoksykonazol, protiokonazol) - strobiluryny (azoksystrobina, dimoksystrobina) 10 11

8 FUNGICYDY FUNGICYDY STOSOWANIE WYBRANYCH FUNGICYDÓW W ZBOŻACH T1 T2 T3 CHEFARA 330 EC SPEKFREE 430 SC 0,5 l/ha 0,6 l/ha 0,6 l/ha 12 13

9 FUNGICYDY FUNGICYDY TEBUKONAZOL (SPEKFREE 430 SC) W OCHRONIE PSZENICY PRZED FUZARIOZĄ KŁOSÓW W wielu regionach świata fuzarioza kłosa pszenicy jest uznawana za jedną z najistotniejszych chorób upraw pszenicy w XXI wieku. Najważniejszym gatunkiem powodującym fuzariozę kłosów jest Fusarium graminearum. Duża znaczenie ma również Fusarium culmorum. Są to dwa gatunki uznawane za najbardziej agresywne w stosunku do kłosów zbóż chociaż infekcji może dokonywać jeszcze kilka innych. Infekcja kłosa prowadzi do redukcji plonu, a jeżeli porażone ziarno zostanie użyte do reprodukcji wpływa także negatywnie na kiełkowanie i rozwój siewek. W szczególności jednak grzyby z rodzaju Fusarium produkują bardzo silne mykotoskyny, wśród których szczególne znaczenie mają trichoceny takie jak: deoksynivalenol (DON) oraz nivalenol (NIV). Mykotoksyny przenikają do organizmu ludzi i zwierząt głównie przez przewód pokarmowy, ale mogą przedostawać się również przez inhalację i skórę. Najczęściej występującą toksyną fuzaryjną jest deoksynivalenon, którą uważa się za związek testowy dla tych substancji. Ponieważ istnieje zależność pomiędzy ilością DON w ziarnie, a stopniem jego porażenia przez fuzaria, na jej podstawie ustala się spadek plonowania ziarna pszenicy wywołany przez te grzyby. Niski poziom porażenia przez Fusarium nie zawsze koreluje jednak z niską zawartością mykotoksyn. Zalecenia Unii Europejskiej, zakładają że zawartość DON w ziarnie pszenicy nie powinna przekraczała wartości 1,75 mg/kg, a w mące 0.75 mg/kg. Przykładowe dopuszczalne zawartości deoksyniwalenolu (DON) w μg/kg w pszenicy i wyrobach z pszenicy obowiązujące w UE i krajach członkowskich, USA i Kanadzie Kraj Dopuszczalna zawartość DON μg/kg Ziarno nieprzetworzone Mąka i przetwory pszenne UE Austria Niemcy Holandia USA Kanada Fuzaria to grupa grzybów bardzo dobrze przystosowanych do zmieniających się warunków atmosferyczno- -glebowych. Organizmy te wykazują dużą tolerancję w stosunku do czynników środowiska i mogą rozwijać się w szerokim zakresie temperatury 0-30 C. Do najważniejszych elementów umożliwiających zapobieganiu fuzariozy kłosów należy stosowanie zdrowego materiału siewnego, wybór odmian o podwyższonej oporności na grzyby z rodzaju Fusarium, siew roślin we właściwym terminie agrotechnicznym i wreszcie odpowiednie stosowanie fungicydów. W tej chwili istnieje już wiele substancji wykazujących wysoka skuteczność w stosunku do fuzarioz jakkolwiek nadal zwalczanie tych grzybów jest uważane za trudne i wymagające ustalenia precyzyjnych terminów. Grzyby z rodzaju Fusarium mogą atakować kłosy w dwóch fazach rozwojowych. Pszenica jest szczególnie wrażliwa na infekcję podczas kwitnienia, kiedy to dochodzi do infekcji kwiatków. Jest to fuzarioza jawna, która z reguły prowadzi do szkód bezpośrednich w postaci: zmniejszenia liczby ziarniaków oraz ich niedorozwoju, niskiej zdolności kiełkowania oraz pogorszenia materiału siewnego. Nieco później istnieje także możliwość porażenia w fazie dojrzałości mlecznej, a nawet w fazie dojrzałości woskowej czy pełnej. W tym okresie infekcja następuje przez okrywę owocowo-nasienną. Mamy wtedy do czynienia z tzw. infekcja ukrytą. Ziarno jest wtedy wykształcone normalnie oraz ma wysoką zdolność kiełkowania. W zwalczaniu fuzariozy kłosów najczęściej wykorzystywane są fungicydy z grupy triazoli. Największą efektywność uzyskuje się przede wszystkim, kiedy zabiegi wykonywane są na początku kwitnienia. Według badań prowadzonych w USA za optymalny przyjmuje się często termin kiedy to 30% kłosów jest w fazie początku kwitnienia. Za akceptowalny dopuszczalny jest również okres do maksymalnie 5 dni po kwitnieniu. Z reguły późniejsze zabiegi dają niższy poziom ochrony, jakkolwiek czasami mogą to być działania konieczne. Wśród triazoli, od lat, jedną z najbardziej skutecznych substancji jest tebukonazol, substancja aktywna preparatu SPEKFREE 430 SC. Tebukonazol podobnie jak i inne fungicydy triazolowe, ogranicza biosyntezę ergosteroli grzybów, jednak w odróżnieniu od większości triazoli, hamuje syntezę sterolu w dwóch miejscach (c14 demetylaz oraz 8-7 izomeraz), przez co działa skuteczniej. SPEKFREE 430 SC standardowo wykazuje największą skuteczność w fazie od początku do połowy kwitnienia chociaż istnieje możliwość jego zastosowania także w fazach późniejszych. W warunkach sprzyjających rozwojowi chorób kłosa można go stosować, aż do fazy dojrzałości wodnej. Zwalcza również septoriozę plew. Zastosowany wcześnie, w fazie kłoszenia, pomaga utrzymać zieloność liści podflagowego i flagowego i jest skuteczny w stosunku do rdzy brunatnej, brunatnej plamistości liści i septorioz. SPEKFREE 430 SC można również stosować w klasycznym terminie T1 i należy tylko pamiętać aby w tym czasie temperatura nie była niższa niż 12 C Bezpieczeństwo żywnościowe oraz ochrona konsumentów wymusza na producentach działania ograniczające obecność mykotosyn w ziarnie. W ostatnich latach fuzarioza stała się jedną z ważniejszych chorób występujących na kłosach. Najistotniejszych przyczyn tego zjawiska upatruje się w wysokim udziale zbóż w strukturze zasiewów, uproszczeń w uprawie roli oraz uprawę odmian krótkosłomych często genetycznie wrażliwych na tą grupę grzybów. Także skracanie zbóż wpływa na zwiększenia prawdopodobieństwa porażenia kłosów. Wiadomo, że grzyby z rodzaju Fusarium występują na łodygach i pochwach liściowych w początkowym okresie wzrostu zbóż aby nieco ustąpić w trakcie wegetacji po czym obserwuje się kolejny wzrost zagrożenia w postaci infekcji kłosów. Przyczyny tego zjawiska nie są do końca wyjaśnione choć najczęściej jako przyczynę podaje się zmiany w stężeniu węglowodanów. Bez względu na mechanizm tego zjawiska skrócenie źdźbła sprawia, że droga infekcji dokonywanej przez te grzyby z dolnych części rośliny na kłosy jest krótsza, a tym samym bardziej prawdopodobna. Problem jest na tyle znaczący, że w USA, Kanadzie i czy Meksyku przeznacza się bardzo znaczące fundusze na programy genetyczno-hodowlane mające na celu wytworzenie nowych odmian o mniejszej podatności na fuzariozę kłosa. Także obecność kukurydzy w zmianowaniu przyczynia się do zwiększania problemu. Przyjmuje się również, że klimat kontynentalny, z regularnie pojawiającymi się wiosennymi opadami deszczu, sprzyja występowaniu tych patogenów

10 FUNGICYDY FUNGICYDY SPEKFREE 430 SC tebukonazol Zwalczana choroba Pszenica ozima Ilość tebukonazolu (g/ha) zapewniająca skuteczne zwalczanie Mączniak prawdziwy T1 T2 T3 Rdza brunatna Septorioza paskowana liści Septorioza plew Brunatna plamistość liści Fuzarioza kłosów BBCH BBCH Faza dojrzałości wodnej 16 17

11 INSEKTYCYDY Talisma EC PREPARAT DO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW MAGAZYNOWYCH TALISMA EC jest środkiem owadobójczym w formie koncentratu do sporządzenia emulsji wodnej, przeznaczonym do zwalczania szkodników magazynowych ziarna zbóż: wołka zbożowego, kapturnika zbożowca, trojszyków, spichrzela surynamskiego. Środek TALISMA EC stosuje się przy użyciu automatycznych aplikatorów stosowanych do oprysku ziarna zbóż przeznaczonego do przechowywania. SKŁAD Cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) 80g w 1litrze. Związek nie będący substancją czynną: piperonyl butoksydu. OKRES WAŻNOŚCI: 2 lata od daty produkcji. ZWALCZANIE WOŁEK ZBOŻOWY, KAPTURNIK ZBOŻOWIEC, TROJSZYK, SPICHRZEL SURYNAMSKI ZASTOSOWANIE ŚRODKA Zmagazynowane ziarno zbóż przeznaczone do konsumpcji. Maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania: 2,0 litry/100 ton ziarna. Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 2,0 litry/100 ton ziarna. Maksymalna liczba zabiegów: 1(krotnie)/partię zmagazynowanych ziaren. Zalecana ilość wody: 48 litrów/100 ton ziarna. STOSOWANIE BEZPOŚREDNIO NA ZIARNO. Środek TALISMA EC zapewnia długotrwałą ochronę (powyżej 1 roku) w zalecanej dawce 20 ml/tonę ziarna. Jeśli wymagana jest ochrona w krótszym czasie, dawka 10 ml/tonę ziarna daje zadowalające efekty do 6 miesięcy. Środek ochrony roślin należy stosować z wykorzystaniem automatycznych aplikatorów montowanych przy przenośnikach ziarna zbóż. Miejsce ustawienia dyszy aplikacyjnej jest istotne dla zapewnienia właściwej aplikacji i optymalnej skuteczności działania środka ochrony roślin. 18 W zależności od rodzaju/budowy przenośnika dyszę aplikacyjną ustawićwmiejscu zrzutu ziarna. Unikać kontaktu cieczy użytkowej z przenośnikiem. Sterowanie, pompy i urządzenia automatyczne powinny być w miejscu łatwo dostępnym, aby umożliwić stosowanie środka TALISMAEC. Sprzęt powinien być poddawany okresowym przeglądom, aby zapewnić właściwą aplikację i pełną ochronę zmagazynowanego ziarna. Uwaga: Ziarno zbóż, na które był stosowany środek ochrony roślin nie można przeznaczyć do siewu. ŚRODKI OSTROŻNOŚCI 1. Okres od zastosowania środka do dnia w którym na obszar na którym zastosowano srodek mogą wejść ludzie oraz zostać wprowadzone zwierzęta (okres prewencji): 2 dni. 2. Okres prewencji dla pszczół (okres zapobiegający zatruciu): Nie dotyczy. 3. Okres od ostatniego zastosowania środka do dnia przeznaczenia roślin/produktów roślinnych do konsumpcji (okres karencji): 1 dzień. 4. Okres od ostatniego zastosowania środka na rośliny przeznaczone na paszę do dnia w którym zwierzęta mogą być karmione tymi roślinami (okres karencji dla pasz): 1 dzień. 5. Okres od ostatniego zastosowania środka na rośliny do dnia w którym można siać lub sadzić rośliny uprawiane następcze: Nie dotyczy. 6. Ochrona stosującego środek ochrony roślin oraz pracownikówmagazynowych: Unikać zanieczyszczenia skóry. Nie wdychać rozpylonej cieczy. Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lubochronę twarzy. W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza, pokaż opakowanie lub etykietę. Szkodliwy, niebezpieczny dla środowiska. Działa szkodliwie po połknięciu. Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Produkt stosować zgodnie z etykietą INSEKTYCYDY Nazwa handlowa Substancja aktywna (Ilość sa w l środka) Grupa chemiczna PYRISIMEX 480 EC chlorpiryfos (480 g) fosforoorganiczne CYPERKILL MAX 500 EC cypermetryna (500 g) pyretroidy ROGOR 400 EC dimetoat (400 g) fosforoorganiczne TERMINY STOSOWANIA INSEKTYCYDÓW Sposób działania - kontaktowe - żołądkowe - gazowe Na roślinie powierzchniowo i wgłębnie - kontaktowe - żołądkowe Na roślinie powierzchniowo - kontaktowe - żołądkowe W roślinie systemicznie Nazwa handlowa Zakres stosowania Uwagi CYPERKILL MAX 500 EC ROGOR 400 EC PYRISIMEX 480 EC mszyca zbożowa - zabieg wykonać po wykłoszeniu, nie później niż do okresu dojrzałości mlecznej ziarna (pszenica w fazie BBCH 59-73) skrzypionki - stosować od początku wylęgania się larw (pszenica w fazie BBCH 39-65). mszyce - stosować od początku fazy kłoszenia, do początku fazy mlecznej dojrzałości ziarna. (BBCH 51-73). skrzypionki Stosować od początku wylęgania się larw. - od początku fazy kłoszenia do początku fazy mlecznej dojrzałości ziarna.(bbch 51-73). skrzypionki Środek stosować na początku wylęgania się larw. - początek kłoszenia, widoczny wierzchołek kłosa - widoczne 30% kłosa, (BBCH ) INSEKTYCYDY Dawka (l/ha) 0,5 0,6 0,05 0,5 Działa skutecznie w niższych temperaturach < 20 C Działa skutecznie w wyższych temperaturach > 180C 19

12 INSEKTYCYDY INSEKTYCYDY STOSOWANIE WYBRANYCH INSEKTYCYDÓW W ZBOŻACH T1 T2 T3 MSZYCE Cyperkil Max 500 EC Rogor 400 EC Rogor 400 EC SKRZYPIONKI Cyperkil Max 500 EC Pyrisimex 480 EC 20 21

13 HERBICYDY HERBICYDY HERBICYDY Nazwa handlowa Substancja aktywna (Ilość sa w kg,l środka) ALOKSYPYR 250 EC fluroksypyr (250 g) CHWASTECH TURBO 750 SL MCPA (660 g) + dikamba (90 g) DICUREX FLO 500 SC chlorotoluron (500 g) LEGATO PLUS 600 SC diflufenikan (100 g) + izoproturon (500 g) TOLUREX 500 SC chlorotoluron (500 g) Grupa chemiczna Dawka/ha Zwalczane chwasty pochodna kwasu pirydynokarboksylowego fenoksykwasy + pochodna kwasu benzoesowego pochodna mocznika anilidy + pochodne mocznika pochodna mocznika 0,5 0,8 l 1,0-1,25 2,0-3,0 l 1,0 1,5 l/ha 1,5 2,5 PIKE metsulfuron metylowy (200 g) sulfonylomocznik 30 g NAUTIUS WG tifensulfuron metylowy (400 g) + tribenuron metylowy (150 g) sulfonylomocznik g Chwasty wrażliwe: gwiazdnica pospolita, przytulia czepna, rdest powojowy, wyka ptasia. Chwasty średnio wrażliwe: przetacznik polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity Chwasty wrażliwe: gwiazdnica pospolita, komosa biała, krzywoszyj polny, mak polny, maruna bezwonna, przetacznik perski, przytulia czepna, rumian polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity. Chwasty średnio wrażliwe: fiołek polny, iglica pospolita, jasnota różowa, przetacznik polny, rdest powojowy. Chwasty wrażliwe: chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, komosa biała, miotła zbożowa, rumian polny, tasznik pospolity, tobołki polne, wyczyniec polny. Chwasty średnio wrażliwe: przetacznik polny Chwasty średnio odporne: bodziszek drobny, samosiewy rzepaku (w fazie kiełkowania). Chwasty wrażliwe: bodziszek drobny, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne. Chwasty wrażliwe: miotła zbożowa, tasznik pospolity, jasnota różowa, jasnota purpurowa, niezapominajka polna, gwiazdnica pospolita, tobołki polne, komosa biała Chwasty średnio wrażliwe: rumian polny Chwasty średnio odporne: chaber bławatek, maruna bezwonna Chwasty wrażliwe: fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa (w dawce 30 g/ha), komosa biała (do fazy 6 liści), mak polny, maruna bezwonna, rdest plamisty, rumian polny, tasznik pospolity, Chwasty średnio wrażliwe: bodziszek drobny, komosa biała, przetacznik polny Chwasty wrażliwe: chaber bławatek, przytulia czepna, jasnota różowa, maruna bezwonna, mak polny, gwiazdnica pospolita, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, niezapominajka polna, tasznik pospolity. Chwasty średnio wrażliwe: fiołek polny, miotła zbożowa STOSOWANIE wiosną jesienią

14 HERBICYDY HERBICYDY TERMINY STOSOWANIA HERBICYDÓW W PSZENICY Nazwa handlowa Termin stosowania UWAGI ALOKSYPYR 250 EC CHWASTECH TURBO 750 SL DICUREX FLO 500 SC LEGATO PLUS 600 SC TOLUREX 500 SC PIKE NAUTIUS WG WIOSNĄ - po ruszeniu wegetacji pszenicy ozimej do początku fazy liścia flagowego pszenicy (37 w skali BBCH). WIOSNĄ - od ruszenia wegetacji do końca fazy krzewienia JESIENIĄ - od fazy 3 liści zbóż do wystąpienia przymrozków WIOSNĄ - bezpośrednio po rozpoczęciu wegetacji zbóż, do pełni fazy krzewienia JESIENIĄ - po siewie rośliny uprawnej do końca fazy gdy widoczne jest pierwsze rozkrzewienie (BBCH 00-21), na młode chwasty podczas ich kiełkowania i w czasie wschodów. JESIENIĄ - od fazy 2-3 liści zbóż do wystąpienia nocnych przymrozków WIOSNĄ - po rozpoczęciu wegetacji roślin, w fazie pełni krzewienia WIOSNĄ tuż po ruszeniu wegetacji od fazy 5 rozkrzewień do fazy trzeciego kolanka WIOSNĄ - od fazy 3 liści do końca fazy strzelania w źdźbło (BBCH 13-39). Zwalcza chwasty zaawansowane w rozwoju. Zwalcza przytulię czepną w każdej fazie rozwoju. Dawkę należy dostosować do wielkości chwastów. Bezpieczny przy stosowaniu w późniejszych fazach rozwojowych pszenicy. Działa skutecznie w temperaturze powyżej 8 C. Zwalcza chwasty zaawansowane w rozwoju. Do skutecznego zwalczania przytuli wymagana jest dawka przynajmniej 120 g dikamby/ha. Możliwość mieszania z innymi herbicydami (np. Dicurex Flo 500 SC lub Pike). w mieszaninie z sufonylomocznikami może ograniczać skutki odporności chwastów. Dobra skuteczność w niskich temperaturach (ok 0 O C). W celu skutecznego zwalczania miotły zbożowej zabieg należy wykonywać jesienią. Wykazuje największą skuteczność na plantacja o starannej uprawie przedsiewnej. Wykazuje dobrą skuteczność na chwasty wiechlinowate. Skutecznie zwalcza miotłę zbożową i większości chwastów dwuliściennych. Elastyczny termin stosowania jesiennego: po siewie zbóż - przed wschodami lub po wschodach, do początku krzewienia. Możliwość mieszania z innymi herbicydami Dobra skuteczność w niskich temperaturach (ok 0 O C). W celu skutecznego zwalczania miotły zbożowej zabieg należy wykonywać jesienią. Wykazuje największą skuteczność na plantacja o starannej uprawie przedsiewnej. Wykazuje dobrą skuteczność na chwasty wiechlinowate. Najlepiej działa na młode intensywnie rosnące chwasty. Skuteczniej niszczy chwasty znajdujące się w fazie 2-6 liści Jako jeden z nielicznych niszczy bodziszka drobnego Bardzo dobrze zwalcza fiołki oraz mniej typowe chwasty jak: przetacznik perski, kurzyślad polny i niezapominajkę polną. Najskuteczniej działa na młode intensywnie rosnące chwasty. W zalecanych dawkach jest selektywny dla zbóż. Do zwalczania chabra bławatka, maku polnego i przytulii czepnej stosować wyższą z zalecanych dawek

15 HERBICYDY HERBICYDY STOSOWANIE WYBRANYCH HERBICYDÓW W ZBOŻACH ALOKSYPYR 250 EC 0,5-0,8 l/ha CHWASTECH TURBO 750 SL DICUREX FLO 500 SC TOLUREX 500 SC 1-1,25 l/ha 3 l/ha 2-2,5 l/ha PIKE NAUTIUS 30 g/ha g/ha 26 27

16 BĄDŹ SILNIEJSZY (BE STRONGER) W ZWALCZANIU PRZYTULI CZEPNEJ I WIĘKSZOŚCI CHWASTÓW DWULIŚCIENNYCH W ZBOŻACH PAKIET CHWASTOBÓJCZY STRONGER: PIKE 20 WG metsulfuron metylowy 200 g/kg (20%) ALOKSYPYR 250 EC fluroksypyr 250 g/l (25%) MINI 2,5-3 ha RODZAJ PAKIETU MAXI 12,5-15 ha PIKE 20 WG 60 gram (2 opakowania 30 g) 300 gram (3 opakowania 100 g) ALOKSYPYR 250 EC 1 litr 5 litrów PAKIET CHWASTOBÓJCZY STRONGER * stosowany jako mieszanka zbiornikowa substancji metsulfuron metylowy oraz fluroksypyr jest wysoce skutecznym i ekonomicznym rozwiązaniem eliminującym z zasiewów zbóż najbardziej ekspansywne gatunki chwastów dwuliściennych (przytulia czepna, chaber bławatek, rumianowate, maki, ostrożeń polny, samosiewy rzepaku, jasnoty, przetaczniki, fiołek, bodziszki) nawet w mocno zaawansowanych ich fazach rozwoju. DZIAŁANIE SUBSTANCJI AKTYWNYCH NA CHWASTY FLUROKSYPYR Pobierany jest poprzez liście chwastów, a następnie przemieszczany do korzeni roślin powodując ich zamieranie. Pierwsze objawy działania środka na chwasty są widoczne po upływie 2-3 dni. Zwalcza przytulię czepną w każdej fazie jej rozwoju oraz gwiazdnicę pospolitą, rdest powojowy, wykę ptasią, przetacznika polnego, samosiewy rzepaku, tasznika pospolitego. Działa skutecznie w temperaturze powyżej 8 C. METSULFURON Pobierany jest przez liście i korzenie, a następnie szybko przemieszczany w roślinie. Należy do grupy inhibitorów ALS, hamujących biosyntezę niezbędnych roślinom aminokwasów. Hamuje podział komórek w stożkach wzrostu pędów i korzeni, wstrzymując wzrost i rozwój chwastów. Charakteryzuje się selektywnością czynną, gdyż zboża rozkładają środek na związki nieaktywne. Pełny efekt działania w postaci żółknięcia roślin wrażliwych widoczny jest po 14 dniach od wykonania zabiegu. Eliminuje skutecznie najbardziej uciążliwe chwasty szczebla dolnego: bodziszka, fiołka, przetacznika, niezapominajkę a także gwiazdnicę, jasnotę, komosę (do fazy 6 liści), mak, marunę, rdesty, rumianowate, tasznika, samosiewy rzepaku. Najlepiej działa na młode intensywnie rosnące chwasty. FLUROKSYPYR jest substancją polecaną do ochrony plantacji zbóż: OZIMYCH JARYCH pszenicy pszenicy jęczmienia jęczmienia pszenżyta pszenżyta żyta owsa METSULFURON METYLU w Unii Europejskiej posiada rejestrację w uprawach: OZIMYCH JARYCH pszenica pszenica jęczmień jęczmień pszenżyto pszenżyto żyta owsa (od fazy 3 liści do 2 kolanka) * Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 nie ma obowiązku przestrzegania zapisów etykiety ś.o.r. dotyczących jego minimalnej dawki lub możliwości mieszania go z innymi agrochemikaliami, chyba że etykieta zawierałaby wyraźny zakaz łączenia ś.o.r. z określonymi chemikaliami. W przypadku zastosowania dawek zredukowanych lub łącznego stosowania agrochemikaliów, które nie są ujęte w etykiecie odpowiedzialność spoczywa na stosującym.

17 Poprawia zwilżenie i pokrycie roślin cieczą roboczą, zapewnia odporność na zmywanie przez deszcz i powolne uwalnianie substancji aktywnych. Niejonowy adiuwant silikonowy do stosowania łącznie ze środkami ochrony roślin (herbicydami, insektycydami, fungicydami, regulatorami wzrostu) i nawozami dolistnymi. Zapewnia szybkie zwilżenie, penetrację i pokrycie roślin. Preparat poprawiający właściwości fizykochemiczne wody używanej do przygotowania roztworów w zabiegach dokarmiania dolistnego i ochrony roślin. DZIAŁANIE Wiąże substancje aktywne na powierzchni rośliny i systematycznie je uwalnia. Ogranicza fitotoksyczność. Zwiększa wykorzystanie ś.o.r. i nawozów. Ogranicza zmywanie przez deszcz. DZIAŁANIE Poprawia pokrycie cieczą roboczą. Zwiększa pobranie substancji aktywnej. Ogranicza straty cieczy roboczej. Penetruje trudnodostępne miejsca. DZIAŁANIE Zakwasza i homogenizuje mieszaninę zbiornikową. Większość substancji jest bardziej efektywnych w środowisku kwaśnym. ACTIV 5 zakwasza wodę i homogenizuje mieszanki zbiornikowe (zwłaszcza produktów w formie proszku). Zapobiega też zatykaniu dysz oraz poprawia kąt rozpylania. DAWKOWANIE Uprawy polowe ml/ha Uprawy sadownicze i warzywne Preparaty kontaktowe ml/ha Preparaty systemiczne ml/ha Nawożenie dolistne ml/ha DAWKOWANIE DAWKOWANIE Uprawy polowe (opryskiwacze z belką ACTIV 5 zaleca się stosować we wszystherbicydową) ml/ha kich uprawach rolniczych, warzywach, sadach, stężeniu od 0,1 do 0,25%, w zależności od twardości wody, w okresie Wprawy sadownicze i warzywne, uprawy pod osłonami ml/ha intensywnego wzrostu roślin. Szczególnie polecany do: herbicydów, fungicydów, regulatorów wzrostu.

18 Nazwa preparatu Substancja aktywna Agil 100 EC propachizafop 100 g/l Aloksypyr 250 EC fluroksypyr 250 g/l Aplosar 80 WG tiuram 80% Armetil M 72 WP metalaksyl 8%, menkozeb 64% Bromotril 250 SC bromoksynil 250g/l Chefara 330 EC propikonazol 250g/l + cyprokonazol 80g/l Chwastech Turbo MCPA 660 g, dikamba 90 g Cliophar 300 SL chlopyralid 300 g/l Cyperkill Max 500 EC cypermetryna 51,6% Dicurex Flo 500 SC chlorotoluron 500 g/l Difo 250 EC difenokonazol 250 g/l Discus 500 WG krezoksym metylowy 500 g/l Domark 100 EC tetrakonazol 100 g/l Folpan 80 WG folpet 80% Glanzit 06 GB metaldehyd 6% Goltix Compact 90 WG metamitron 90% Helios 480 EC chlorpiryfos 480 g/l Kohinor 200 SL imidachlopryd 200 g/l Legato Plus diflufenikan 100 g + izoproturon 500 g Leopard Extra 05 EC chizalofop P etylowy 50 g/l Microthiol 80 WG siarka granulowana 80% Mission 200 SL dikwat w postaci jonu 200 g/l Nautius WG trifensulfuron metylowy 400 g + tribenuron metylowy 150 g Nixon 040 OD nikosulfuron 40 g/l Pike 20 WG metsulfuron metylu 200 g Pyrisimex 480 EC chloropiryfos 44,4% Quickphos Pellets fosforek glinu 56% Rogor 400 EC dimetoat 400 g/l Septovital 200 wyciągu z grejpfruta 200g/l Spekfree 430 SC tebukonazol 430 g/l Talisma EC cypermetryna 80g/l Tolurex 500 SC chlorotoluron 500 g/l Video 695 WP mancozeb 650 g + cymoksanil 45 g Vondozeb 75 WG mankozeb 75% 32 Ewidencja Zabiegów Ochrony Roślin Uwagi (informacje istotne np. nazwisko wyk. zabieg, nawożenie, faza rozwojowa rośliny, warunki pogodowe) Przyczyna zastosowania środka (nazwy chorób, szkodników, chwastów itp.) Zastosowany środek ochrony roślin Dawka (l/ha); (kg/ha); stężenie (%) Numer lub nazwa pola Powierzchnia pola (ha) lub magazynu (m 3 ), na której wykonano zabieg Ogólna powierzchnia uprawy (ha) lub magazynowa (m 3 ) Roślina (produkt roślinny lub przedmiot) Data zabiegu Nazwa