Otwarte standardy w geoinformatyce

Transkrypt

1 Otwarte standardy w geoinformatyce Tomasz Kubik 1, Witold Paluszyński 1, Adam Iwaniak 2, Iwona Kaczmarek 2, Paweł Netzel 3 1 Politechnika Wrocławska, 2 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 3 Uniwersytet Wrocławski II konferencja z cyklu Wolne oprogramowanie w Geoinformatyce na temat: Współczesne trendy i perspektywy rozwoju, Wrocław, maja 2010

2 Czterolistna koniczynka Otwarte standardy to znakomita baza do tworzenie wolnego i otwartego oprogramowania (i nie tylko). Razem z publicznie dostępnymi danymi stanowią one kapitał, z którego mogą czerpać korzyści nie tylko agencje rządowe, biznes i nauka, ale takŝe zwykli uŝytkownicy. Idea otwartych standardów, oprogramowania i danych doskonale wpisuje się w tendencje obserwowane w sieci Internet, materializujące się w postaci serwisów społecznościowych i innych rozwiązań typu Web 2.0. Dane, aplikacje i serwisy stają się wspólnym dobrem, którego wartość rośnie wraz z zaangaŝowaniem ich twórców i uŝytkowników.

3 System informatyczny Zbiór powiązanych ze sobą elementów, którego funkcją jest przetwarzanie danych przy uŝyciu techniki komputerowej. Na systemy informatyczne składają się obecnie takie elementy jak: sprzęt (komputery, urządzenia słuŝące do przechowywania danych, do komunikacji między sprzętowymi elementami systemu, do komunikacji między ludźmi a komputerami, sensory i elementy wykonawcze, urządzenia słuŝące do przetwarzania danych nie będące komputerami) oprogramowanie ludzie elementy organizacyjne (procedury) elementy informacyjne (bazy wiedzy)

4 Etapy tworzenia systemu Specyfikacja Uzgodnienia Projektowanie Klient WPS GetCapabilities Kodowanie metadane uslugi DescribeProcess opis procesu Integracja mport java.io.datainputstream; import java.io.file; import java.io.fileinputstream; import java.io.ioexception; import java.util.enumeration; import java.util.hashtable; public class Ladowacz01 extends ClassLoader { Galaz 0..* 1 podgalaz Walidacja WdroŜenie

5 Ustawy, rozporządzenia i instrukcje Dziennik Ustaw z 2005 r. Nr 217 poz ROZPORZEDZENIE MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI z dnia 19 października 2005 r. w sprawie testów akceptacyjnych oraz badania oprogramowania interfejsowego i weryfikacji tego badania

6 Organizacje standaryzacyjne

7 Standardy

8 Historia rozwoju standardów związanych z implementacją ontologii

9 Zestawienie semantycznych technologii a) semantyczny tort, źródło: b) Trójwymiarowa wersja semantycznego tortu, źródło:

10 Czy otwarte standardy są dostępne za darmo? Normy ISO ISO 19136:2007 Geographic information -- Geography Markup Language (GML) Język Format Cena English PDF ( kb) CHF 324,00 English PDF on CD CHF 324,00 French PDF ( kb) CHF 324,00 French PDF on CD CHF 324,00 Informacje ogólne Liczba stron: 394 Edition: 1 (Monolingual) ICS: Status: Published Stage: ( )

11 ISO TC211 Geographic information/geomatics Liczba opublikowanych standardów Liczba krajów uczestniczących Liczba krajów obserwujących (w tym Polska)

12 Lista opublikowanych norm ISO ISO 6709:2008 Standard representation of geographic point location by coordinates ISO 6709:2008/Cor 1:2009 ISO 19101:2002 Geographic information -- Reference model ISO/TS :2008 Geographic information -- Reference model - - Part 2: Imagery ISO/TS 19103:2005 Geographic information -- Conceptual schema language ISO/TS 19104:2008 Geographic information -- Terminology ISO 19105:2000 Geographic information -- Conformance and testing ISO 19106:2004 Geographic information -- Profiles ISO 19107:2003 Geographic information -- Spatial schema ISO 19108:2002 Geographic information -- Temporal schema ISO 19108:2002/Cor 1:2006 ISO 19109:2005 Geographic information -- Rules for application schema ISO 19110:2005 Geographic information -- Methodology for feature cataloguing ISO 19111:2007 Geographic information -- Spatial referencing by coordinates ISO :2009 Geographic information -- Spatial referencing by coordinates -- Part 2: Extension for parametric values ISO 19112:2003 Geographic information -- Spatial referencing by geographic identifiers ISO 19113:2002 Geographic information -- Quality principles ISO 19114:2003 Geographic information -- Quality evaluation procedures ISO 19114:2003/Cor 1:2005 ISO 19115:2003 Geographic information -- Metadata ISO 19115:2003/Cor 1:2006 ISO :2009 Geographic information -- Metadata -- Part 2: Extensions for imagery and gridded data ISO 19116:2004 Geographic information -- Positioning services ISO 19117:2005 Geographic information Portrayal ISO 19118:2005 Geographic information -- Encoding ISO 19119:2005 Geographic information -- Services

13 Lista opublikowanych norm ISO ISO 19119:2005/Amd 1:2008 Extensions of the service metadata model ISO/TR 19120:2001 Geographic information -- Functional standards ISO/TR 19121:2000 Geographic information -- Imagery and gridded data ISO/TR 19122:2004 Geographic information / Geomatics -- Qualification and certification of personnel ISO 19123:2005 Geographic information -- Schema for coverage geometry and functions ISO :2004 Geographic information -- Simple feature access -- Part 1: Common architecture ISO :2004 Geographic information -- Simple feature access -- Part 2: SQL option ISO 19126:2009 Geographic information -- Feature concept dictionaries and registers ISO/TS 19127:2005 Geographic information -- Geodetic codes and parameters ISO 19128:2005 Geographic information -- Web map server interface ISO/TS 19129:2009 Geographic information -- Imagery, gridded and coverage data framework ISO 19131:2007 Geographic information -- Data product specifications ISO 19132:2007 Geographic information -- Location-based services -- Reference model ISO 19133:2005 Geographic information -- Location-based services -- Tracking and navigation ISO 19134:2007 Geographic information -- Location-based services -- Multimodal routing and navigation ISO 19135:2005 Geographic information -- Procedures for item registration ISO 19136:2007 Geographic information -- Geography Markup Language (GML) ISO 19137:2007 Geographic information -- Core profile of the spatial schema ISO/TS 19138:2006 Geographic information -- Data quality measures ISO/TS 19139:2007 Geographic information -- Metadata -- XML schema implementation ISO 19141:2008 Geographic information -- Schema for moving features ISO :2009 Geographic information -- Classification systems -- Part 1: Classification system structure

14 Lista norm ISO w opracowaniu ISO/WD Geographic information -- Reference model ISO 19110:2005/DAmd 1 ISO/NP Geographic information Metadata ISO/CD Geographic information Portrayal ISO/DIS Geographic information Encoding ISO/WD Geographic information -- Simple feature access -- Part 1: Common architecture ISO/WD Geographic information -- Simple feature access -- Part 2: SQL option ISO/PRF TS Geographic information - Imagery sensor models for geopositioning ISO 19131:2007/DAmd 1 ISO/DIS Geographic information -- Web Feature Service ISO/DIS Geographic information -- Filter encoding ISO/CD Geographic information - Classification systems -- Part 2: Land cover classification system (LCCS) ISO/CD Geographic information - Registry of representations of geographic point location ISO/FDIS Geographic information -- Cross-domain vocabularies ISO/DIS Geographic information -- Linear referencing ISO/DIS Geographic information -- Rights expression language for geographic information -- GeoREL ISO/CD Dynamic position identification scheme for Ubiquitous space (u-position) ISO/CD Geographic information -- Land Administration Domain Model (LADM) ISO/CD Geospatial Digital Rights Management Reference Model (GeoDRM RM) ISO/CD Geographic information - Place Identifier (PI) Architecture ISO/CD Geographic information - Observations and measurements ISO/NP Geographic information -- Data quality ISO/NP TS Geographic information - Quality assurance of data supply ISO/NP TS Geographic information - Calibration and validation of remote sensing imagery sensors and data

15 Uwagi do norm ISO W opracowaniu są: wersja standardu WFS 2.0 (ISO19142) wraz ze standardem Filter Encoding 2.0 (ISO19143) wersja języka GeoREL - Rights expression language for geographic information (ISO19149) model referencyjny dla zarządzania DRM - Geospatial Digital Rights Management Reference Model (ISO19153) model dziedzinowy - Land Administration Domain Model (ISO19152) Istnieje szereg norm ISO serii innych niŝ 19100, które mają zastosowanie m.in. w geoinformatyce ISO 15836:2009 Information and documentation -- The Dublin Core metadata element set Istnieją standardy, które częściowo pokrywają się z niektórymi zapisami norm ISO Time Ontology in OWL,

16 Specyfikacje OGC Cat: ebrim App Profile: Earth Observation Products Catalogue Service CityGML Coordinate Transformation Filter Encoding GML in JPEG 2000 Geographic Objects Geography Markup Language Geospatial extensible Access Control Markup Language (GeoXACML) Grid Coverage Service KML Location Services (OpenLS) Observations and Measurements Sensor Model Language Sensor Observation Service Sensor Planning Service Simple Features Simple Features CORBA Simple Features OLE/COM Simple Features SQL Styled Layer Descriptor Symbology Encoding Transducer Markup Language Web Coverage Processing Service Web Coverage Service Web Feature Service Web Map Context Web Map Service Web Map Tile Service Web Processing Service Web Service Common

17 Problemy w interpretacji zapisów W dokumencie opisującym profil ISO CSW napisano (20Nov2006 revision history) : "The XSD schema for brief and summary will no longer be supported. Instead, the only valid schema is ISO as referenced in the normative reference section. For brief and summary responses, a section was be put in the document that defines the elements that should be (at a minimum) in a brief and in a summary response respectively.the advantage of that approach is obvious: we have only to handle and maintain one schema and the brief/summary results sets might have more elements than defined and remain valid with the schema. So user communities can extend these resultsets but will at the same time remain compliant with the application profile". jednak większość serwerów metadanych zwraca dane w formacie dublin core jako wynik typu brief

18 WdroŜenie INSPIRE Opublikowanie dyrektywy Directive 2007/2/EC of the European Parliament and of the Council of 14 March 2007 establishing an Infrastructure for Spatial Information in the European Community (INSPIRE) Opublikowanie reguł implementacyjnych INSPIRE Metadata Regulation Commission Decision regarding INSPIRE monitoring and reporting Regulation on INSPIRE Network Services Regulation on INSPIRE Data and Service Sharing Prace w toku Draft COMMISSION REGULATION implementing Directive 2007/2/EC of the European Parliament and of the Council as regards interoperability of spatial data sets and services Draft COMMISSION REGULATION amending Regulation (EC) No 976/2009 as regards download services and transformation services Wytyczne techniczne INSPIRE Metadata Implementing Rules: Technical Guidelines based on EN ISO and EN ISO ( Revised edition) Transpozycja w krajach członkowskich

19 Architektura INSPIRE UŜytkownicy Aplikacje i Geoportale Magistrala usług Usługi GeoRM Usługi rejestrowania Usługi Usługi wyszukiwania Usługi przeglądania Usługi pobierania Usługi przekształcania Usługi uruchamiania Rejestry Dane Metadane usług Metadane zbioru danych Zbiory danych przestrzennych Dane GeoRM

20 World Wide Web Consortium Web Design and Applications HTML, CSS, SVG, Ajax Web Architecture (URL, URI, IRI, HTTP, SOAP) Semantic Web RDF, RDFa, GRDDL, OWL, SKOS, RIF, SPARQL XML Technology XML, XQuery, XML Schema, XSLT, XSL-FO, Efficient XML Interchange Web of Services HTTP, XML, SOAP, WSDL, SPARQL, Web Services Choreography, Web Services Policy, SAWSDL, SML Web of Devices VoiceXML, PLS, SISR, SRGS, SCXML, and CCXML Browsers and Authoring Tools XHTML, Authoring Tool Accessibility Guidelines (ATAG)

21 Geolocation Working Group Geolocation API Specification W3C Working Draft 07 July 2009 Latest Published Version: Editor: Andrei Popescu, Google, Inc Geolocation API definiuje interfejs wysokiego poziomu, pozwalający na dostęp do informacji o lokalizacji, tj. długości i szerokości geograficznej, z urządzeń z oprogramowaniem dostarczającym taką informację. Podstawowymi źródłami informacji o lokalizacji to urządzenia GPS. MoŜe ona równieŝ pochodzić z analizy sygnałów sieciowych, takich jak adres IP, RFID, WiFi i Bluetooth adresy MAC oraz GSM / CDMA identyfikatorów komórki, jak i uŝytkownika.

22 Organization for the Advancement of Structured Information Standards Lista wybranych standardów Security Assertion Markup Language (SAML) Universal Description, Discovery and Integration (UDDI) v3.0.2 Digital Signature Services (DSS) v1.0 ebxml Web Services Dynamic Discovery (WS- Discovery) v1.1 OpenDocument Format for Office Applications (OpenDocument) v1.1

23 Uwagi do OpenDocument 3 maja 2006 OpenDocument został oficjalnie uznany jako norma ISO/IEC OpenDocument w Polsce W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych [Dz.U nr 212 poz ] znalazło się unormowanie uwzględniające format OpenDocument 1.0 jako jeden z podstawowych (razem z TXT i RTF) formatów dokumentu tekstowego lub tekstowo graficznego dla administracji publicznej (formaty DOC i PDF na mocy rozporządzenia zostały dopuszczone dla analogicznych dokumentów przeznaczonych tylko do odczytu). ISO dopuściło do przyjęcia drugiego otwartego standardu dokumentów elektronicznych 3 kwietnia w normie ISO/IEC Tym drugim standardem stał się Open XML Office Open XML(nazywany teŝ OOXML, OpenXML lub MSOOXML)

24 Ministrowe IT krajów UE o otwartych standardach Deklaracja Ministerialna w sprawie Agendy Cyfrowej przyjęta w Granadzie 19 kwietnia br. zakłada, Ŝe Unia Europejska powinna: zapewnić implementację strategii z zakresu egovernment na poziomie organizacyjnym, prawnym i technicznym, wliczając w to kwestie e-id i podpisów elektronicznych; rozwijać innowacyjność i efektywność kosztową elektronicznej administracji poprzez systematyczną promocję otwartych standardów i systemów interoperacyjnych, rozwoju na obszarze UE schematów elektronicznego uwierzytelniania oraz aktywny rozwój elektronicznego fakturowania i elektronicznych zamówień publicznych.

25 I to juŝ koniec Dziękuję za uwagę