Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej

Transkrypt

1

2 SPIS TRECI I. Postanowienia ogólne... 4 II. Przyłczanie do sieci dystrybucyjnej urzdze wytwórczych, sieci, urzdze odbiorców kocowych... 4 II.1. Zasady przyłczania... 4 II.2. Zasady odłczania... 9 II.3. Zasady wstrzymywania oraz wznowienia dostarczania energii elektrycznej II.4. Wymagania techniczne dla urzdze wytwórczych, sieci, urzdze odbiorców, połcze systemowych, linii bezporednich oraz układów i systemów pomiarowo rozliczeniowych III. Warunki korzystania z sieci dystrybucyjnej III.1. Charakterystyka korzystania z sieci elektroenergetycznych III.2. Warunki wiadczenia przez ZEC w Koskich usług dystrybucji energii elektrycznej III.3. Standardy jakociowe obsługi uytkowników systemu IV. Eksploatacja urzdze, instalacji sieci IV.1. Przepisy ogólne IV.2. Przyjmowanie urzdze, instalacji i sieci do eksploatacji 37 IV.3. Przekazanie urzdze do remontu, lub wycofywanie z eksploatacji IV.4. Uzgadnianie prac eksploatacyjnych z PGE Dystrybucja S.A IV.5. Dokumentacja techniczna i prawna IV.6. Rezerwa urzdze i czci zapasowych 40 IV.7. Wymiana informacji eksploatacyjnych IV.8. Ochrona rodowiska naturalnego IV.9. Ochrona przeciwpoarowa IV.10. Planowanie prac eksploatacyjnych IV.11. Warunki bezpiecznego wykonywania prac V. Prowadzenie ruchu sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich V.1. Obowizki ZEC w Koskich V.2. Struktura i podział kompetencji słub dyspozytorskich ZEC w Koskich V.3. Planowanie produkcji energii elektrycznej V.4. Prognozowanie zapotrzebowania na moc i energi elektryczn V.5. Układy normalne pracy sieci dystrybucyjnej V.6. Plany wyłcze elementów sieci dystrybucyjnej V.7. Programy łczeniowe V.8. Zasady dysponowania moc jednostek wytwórczych przyłczonych do sieci dystrybucyjnej V.9. Dane przekazywane przez podmioty do ZEC w Koskich VI. Współpraca ZEC w Koskich z innymi operatorami i przekazywanie informacji pomidzy operatorami oraz operatorami a uytkownikami systemu VII. Wymiana informacji pomidzy ZEC w Koskich a uytkownikami systemu. 48 data: Wersja: do konsultacji strona 2 z

3 VII.1. Dane przekazywane do ZEC w Koskich przez podmioty przyłczone i przyłczane do sieci dystrybucyjnej VII.2. Informacje udostpniane przez ZEC w Koskich VIII. Warunki i sposób planowania rozwoju sieci dystrybucyjnych IX. Bezpieczestwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego IX.1. Bezpieczestwo dostaw energii elektrycznej, awaria sieciowa i awaria w systemie IX.2. Bezpieczestwo pracy sieci dystrybucyjnej IX.3. Wprowadzanie przerw oraz ogranicze w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej X. Standardy techniczne i bezpieczestwa pracy sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich XI. Parametry jakociowe energii elektrycznej XI.1. Parametry jakociowe energii elektrycznej w warunkach normalnych pracy sieci. 61 XI.2. Dopuszczalne poziomy zaburze parametrów jakociowych energii elektrycznej. 62 XII. Wskaniki jakoci i niezawodnoci dostaw energii elektrycznej XIII. Słownik skrótów i definicji XIII.1. Oznaczenia skrótów XIII.2. Pojcia i definicje ZAŁCZNIKI ZAŁCZNIK NR 1.. Zasady dokonywania ogldzin, przegldów, oceny stanu technicznego oraz konserwacji i remontów urzdze, instalacji oraz sieci dystrybucyjnej ZAŁCZNIK NR 2.. Karta aktualizacji.... data: Wersja: do konsultacji strona 3 z

4 I. POSTANOWIENIA OGÓLNE I.1. I.2. I.3. I.4. II. II.1. II.1.1. II.1.2. ZEC w Koskich jako operator systemu dystrybucyjnego nieposiadajcy bezporedniego połczenia z sieciami przesyłowymi (operator sytemu dystrybucyjnego typu OSDn) prowadzi ruch, eksploatacj, planowanie rozwoju sieci, której jest włacicielem (zwanej dalej sieci dystrybucyjn ZEC w Koskich ), zgodnie z niniejsz czci IRiESD (zwan dalej IRiESD- Korzystanie ). ZEC w Koskich realizuje obowizki operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego okrelone w IRiESD-Korzystanie w systemie dystrybucyjnym, którego obszar został okrelony w decyzji Prezesa URE o wyznaczeniu ZEC w Koskich operatorem systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej na potrzeby odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Koskie, w obrbie ulicy Staszica, sieciami o napiciu 6 kv oraz sieciami o napiciu 0,4/0,230 kv. W zakresie procedur i zasad wykonywania czynnoci zwizanych z ruchem sieciowym i eksploatacj sieci, postanowienia IRiESD-Korzystanie dotycz stacji i rozdzielni elektroenergetycznych, linii napowietrznych i kablowych, za których ruch sieciowy jest odpowiedzialny ZEC w Koskich, niezalenie od praw własnoci tych urzdze. W zakresie realizacji obowizków okrelonych w IRiESD-Korzystanie ZEC w Koskich współpracuje z operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego za porednictwem nastpujcych OSDp: 1) PGE Dystrybucja S.A. z siedzib w Lublinie. PRZYŁCZANIE DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ URZDZE WYTWÓRCZYCH, SIECI, URZDZE ODBIORCÓW KO COWYCH Zasady przyłczania Przyłczanie do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich nastpuje na podstawie umowy o przyłczenie i po spełnieniu warunków przyłczenia, okrelonych przez ZEC w Koskich oraz okrelonych w ustawie Prawo energetyczne. Procedura przyłczenia do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich obejmuje: 1) pozyskanie przez podmiot od ZEC w Koskich wzoru wniosku o okrelenie warunków przyłczenia; 2) złoenie przez podmiot w ZEC w Koskich wniosku o okrelenie warunków przyłczenia wraz z wymaganymi załcznikami, zgodnego ze wzorem okrelonym przez ZEC w Koskich; 3) w przypadku podmiotów ubiegajcych si o przyłczenie ródła energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej o napiciu znamionowym wyszym ni 1 kv wpłacenie na rachunek bankowy, wskazany przez ZEC w Koskich we wzorze wniosku o okrelenie warunków przyłczenia, zaliczki na poczet data: Wersja: do konsultacji strona 4 z

5 II.1.3. II.1.4. II.1.5. II.1.6. opłaty za przyłczenie do sieci. Zaliczk wnosi si w cigu siedmiu dni od dnia złoenia wniosku o okrelenie warunków przyłczenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia; 4) w przypadku, gdy wniosek o okrelenie warunków przyłczenia ródła energii elektrycznej nie zawiera wszelkich niezbdnych informacji do okrelenia warunków przyłczenia lub nie zawiera wymaganych załczników, a wnioskodawca wpłacił zaliczk na poczet opłaty za przyłczenie, to ZEC w Koskich niezwłocznie zwraca zaliczk, informuje podmiot o koniecznoci jego uzupełnienia i pozostawia wniosek bez rozpatrzenia; 5) w przypadku wniesienia zaliczki na poczet opłaty za przyłczenie przed dniem złoenia wniosku o okrelenie warunków przyłczenia, ZEC w Koskich niezwłocznie zwraca zaliczk; 6) pisemne potwierdzenie przez ZEC w Koskich, złoenia przez wnioskodawc wniosku, okrelajce w szczególnoci dat złoenia wniosku; 7) dla podmiotów przyłczanych do sieci o napiciu nie wyszym ni 1 kv pisemne potwierdzenie złoenia wniosku nastpuje w wydanych warunkach przyłczenia; 8) w przypadku urzdze, instalacji lub sieci przyłczanych bezporednio do sieci o napiciu znamionowym wyszym ni 1 kv, sporzdzenie przez ZEC w Koskich ekspertyzy wpływu tych urzdze, instalacji lub sieci na system elektroenergetyczny, z wyjtkiem przyłczanych jednostek wytwórczych o łcznej mocy zainstalowanej nie wikszej ni 2 MW, lub urzdze odbiorcy kocowego o łcznej mocy przyłczeniowej nie wikszej ni 5 MW; 9) wydanie przez ZEC w Koskich warunków przyłczenia oraz przekazanie ich podmiotowi wraz z projektem umowy o przyłczenie; 10) zawarcie umowy o przyłczenie; 11) realizacj przyłczenia tj. realizacj przyłcza(-y) oraz niezbdnych zmian/dostosowania w sieci i prac dla realizacji przyłczenia; 12) przeprowadzenie prób i odbiorów czciowych oraz prób kocowych i ostatecznego odbioru rozbudowywanej sieci i przyłcza. ZEC w Koskich zastrzega sobie prawo dokonania sprawdzenia przyłczanych instalacji, urzdze i sieci; 13) zawarcie przez podmiot umowy o wiadczenie usług dystrybucji lub umowy kompleksowej. Podmiot ubiegajcy si o przyłczenie do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich urzdze wytwórczych, sieci, urzdze lub/i instalacji odbiorców kocowych, lub linii bezporednich składa wniosek o okrelenie warunków przyłczenia. Wzory wniosków o okrelenie warunków przyłczenia okrela ZEC w Koskich. Wzory wniosków ZEC w Koskich udostpnia na swojej stronie internetowej oraz w siedzibie ZEC w Koskich. Wzory wniosków o okrelenie warunków przyłczenia mog by zrónicowane dla poszczególnych grup przyłczeniowych oraz w zalenoci od rodzaju przyłczanego obiektu, instalacji lub sieci. Do wniosku, o którym mowa w pkt. II.1.3. naley dołczy: data: Wersja: do konsultacji strona 5 z

6 II.1.7. II ) dokument potwierdzajcy tytuł prawny podmiotu do korzystania z nieruchomoci, obiektu lub lokalu, w którym bd uywane przyłczane urzdzenia, instalacje lub sieci, 2) plan zabudowy lub szkic sytuacyjny okrelajcy usytuowanie obiektu, w którym bd uywane przyłczane urzdzenia, instalacje lub sieci wzgldem istniejcej sieci oraz ssiednich obiektów, 3) w przypadku podmiotów ubiegajcych si o przyłczenie ródła energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej o napiciu znamionowym wyszym ni 1 kv, wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo, w przypadku braku takiego planu, decyzj o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla nieruchomoci okrelonej we wniosku, jeeli jest ona wymagana na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu powinny potwierdza dopuszczalno lokalizacji danego ródła energii na terenie objtym planowan inwestycj, która jest objta wnioskiem o okrelenie warunków przyłczenia, 4) inne załczniki, okrelone we wzorze wniosku, wymagane przez ZEC w Koskich, zawierajce informacje niezbdne dla okrelenia warunków przyłczenia. Zakres i warunki wykonania ekspertyzy wpływu przyłczanych urzdze, instalacji i sieci okrela ZEC w Koskich. Warunki przyłczenia do sieci okrelaj w szczególnoci: 1) miejsce przyłczenia, rozumiane jako punkt w sieci, w którym przyłcze łczy si z sieci, 2) miejsce dostarczania energii elektrycznej, 3) moc przyłczeniow, 4) rodzaj połczenia z sieci dystrybucyjn ZEC w Koskich instalacji lub innych sieci okrelonych we wniosku o okrelenie warunków przyłczenia, 5) zakres niezbdnych zmian w sieci zwizanych z przyłczeniem, 6) wymagania wynikajce z IRiESD, 7) dane znamionowe urzdze, instalacji i sieci oraz dopuszczalne, graniczne parametry ich pracy, 8) dopuszczalny poziom zmiennoci parametrów technicznych i jakociowych energii elektrycznej, 9) miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego, 10) wymagania dotyczce układu pomiarowo-rozliczeniowego i jego współpracy z systemem pomiarowo-rozliczeniowym, 11) rodzaj i usytuowanie zabezpiecze, dane znamionowe oraz inne niezbdne wymagania w zakresie elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i systemowej, 12) dane umoliwiajce okrelenie w miejscu przyłczenia: a) wartoci prdów zwar wielofazowych i czasów ich wyłczenia, b) prdów zwarcia doziemnego i czasów ich wyłcze lub ich trwania, data: Wersja: do konsultacji strona 6 z

7 II.1.9. II ) wymagany stopie skompensowania mocy biernej, 14) wymagania w zakresie: a) dostosowania przyłczanych urzdze, instalacji lub sieci do systemów sterowania dyspozytorskiego, b) zabezpieczenia sieci przed zakłóceniami elektrycznymi, powodowanymi przez instalacje lub sieci wnioskodawcy, c) wyposaenia, instalacji lub sieci, niezbdnego do współpracy z sieci, do której instalacje lub sieci s przyłczane, d) ochrony przeciwporaeniowej i przepiciowej przyłczanych sieci lub instalacji. 15) dane i informacje dotyczce sieci, niezbdne w celu doboru systemu ochrony od porae w instalacji lub sieci przyłczanego podmiotu, 16) ustalone, dla poszczególnych grup przyłczeniowych, dopuszczalne poziomy zaburze parametrów technicznych i jakociowych energii elektrycznej nie powodujcych pogorszenia parametrów okrelonych w aktach wykonawczych do ustawy Prawo energetyczne albo ustalonych w umowie o wiadczenie usługi przesyłowej albo dystrybucyjnej lub umowie kompleksowej. Miejscem dostarczania energii elektrycznej dla podmiotów zaliczanych do grup przyłczeniowych IV i V, za wyjtkiem ródeł energii elektrycznej, zalenie od rodzaju przyłcza, s: 1) przy zasilaniu z elektroenergetycznej linii napowietrznej przyłczem wykonanym pojedynczymi przewodami fazowymi - zaciski prdowe przewodów przy izolatorach stojaka dachowego lub konstrukcji wsporczej w cianie budynku, na wyjciu w kierunku instalacji odbiorcy; 2) przy zasilaniu kablem ziemnym lub przyłczem kablowym z linii napowietrznej - zaciski prdowe na wyjciu przewodów od zabezpieczenia w złczu, w kierunku instalacji odbiorcy; 3) przy zasilaniu przyłczem napowietrznym, wykonanym wieloyłowym przewodem izolowanym - zaciski prdowe, o których mowa w pkt. 1, lub zaciski prdowe na wejciu przewodów od zabezpieczenia w złczu w kierunku instalacji odbiorcy, w zalenoci od przyjtego rozwizania technicznego; 4) w budynkach wielolokalowych - zaciski prdowe na wyjciu od zabezpiecze głównych w złczu, w kierunku instalacji odbiorców; 5) w złczu zintegrowanym z układem pomiarowo-rozliczeniowym - zaciski na listwie zaciskowej w kierunku instalacji odbiorczej. W uzgodnionych z przyłczanym podmiotem przypadkach dopuszcza si okrelenie miejsca dostarczania energii w sposób inny ni podany powyej. ZEC w Koskich wydaje warunki przyłczenia w nastpujcych terminach: 1) 30 dni od dnia złoenia wniosku o okrelenie warunków przyłczenia przez wnioskodawc przyłczanego do sieci o napiciu znamionowym nie wyszym ni 1 kv, 2) 150 dni od dnia złoenia wniosku o okrelenie warunków przyłczenia przez wnioskodawc przyłczanego do sieci o napiciu znamionowym wyszym ni data: Wersja: do konsultacji strona 7 z

8 II kv, a w przypadku przyłczania ródła od dnia wniesienia zaliczki. Warunki przyłczenia s wane dwa lata od dnia ich dorczenia lub przez okres wanoci umowy o przyłczenie. II Wraz z okrelonymi przez ZEC w Koskich warunkami przyłczenia wnioskodawca otrzymuje projekt umowy o przyłczenie do sieci. II W przypadkach, gdy przyłczenie do sieci ZEC w Koskich na podstawie opracowanej przez ZEC w Koskich ekspertyzy moe wpłyn na warunki pracy sieci ssiedniego operatora systemu dystrybucyjnego PGE Dystrybucja S.A., operatorzy dokonuj midzy sob uzgodnie. Uzgodnienia te dokonywane s w terminie 14 dni od daty otrzymania wniosku o uzgodnienie. II II II II Umowa o przyłczenie stanowi podstaw do rozpoczcia przez ZEC w Koskich realizacji prac projektowych i budowlano-montaowych na zasadach okrelonych w tej umowie. Umowa o przyłczenie do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich powinna zawiera co najmniej: 1) strony zawierajce umow, 2) przedmiot umowy wynikajcy z warunków przyłczenia, 3) termin realizacji przyłczenia, 4) wysoko opłaty za przyłczenie oraz sposób jej regulowania, 5) miejsce rozgraniczenia własnoci sieci ZEC w Koskich i instalacji podmiotu przyłczanego, 6) zakres robót niezbdnych przy realizacji przyłczenia, 7) wymagania dotyczce lokalizacji układu pomiarowo-rozliczeniowego i jego parametrów, 8) warunki udostpnienia ZEC w Koskich nieruchomoci nalecej do podmiotu przyłczanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbdnej do realizacji przyłczenia, 9) przewidywany termin zawarcia umowy, na podstawie której nastpi dostarczanie lub pobieranie energii, 10) planowane iloci energii elektrycznej wprowadzanej do i/lub pobieranej z sieci, 11) moc przyłczeniow, 12) ustalenia dotyczce opracowania dokumentu regulujcego zasady współpracy ruchowej z ZEC w Koskich, 13) odpowiedzialno stron za niedotrzymanie warunków umowy, a w szczególnoci za opónienie terminu realizacji prac w stosunku do ustalonego w umowie, 14) okres obowizywania umowy i warunki jej rozwizania. ZEC w Koskich ma prawo do kontroli spełniania przez przyłczane oraz przyłczone do sieci dystrybucyjnej urzdzenia, instalacje i sieci, wymaga okrelonych w warunkach przyłczenia, zawartych umowach oraz do kontroli układów pomiarowych i pomiarowo-rozliczeniowych. Szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w pkt. II.1.16, reguluje ustawa Prawo energetyczne oraz rozporzdzenia wykonawcze do tej ustawy. data: Wersja: do konsultacji strona 8 z

9 II II II II.2. II.2.1. II.2.2. II.2.3. II.2.4. II.2.5. II.2.6. Podmioty zaliczone do III i VI grupy przyłczeniowej, przyłczane bezporednio do sieci o napiciu znamionowym wyszym ni 1 kv, opracowuj instrukcj współpracy podlegajc uzgodnieniu z ZEC w Koskich przed przyłczeniem podmiotu do sieci. Podmioty ubiegajce si o przyłczenie do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich urzdze, instalacji i sieci s zobowizane do projektowania obiektów, urzdze, instalacji i sieci zgodnie z powszechnie obowizujcymi przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przyłczenia. Wytwórcy oraz farmy wiatrowe o mocy osigalnej 5MW i wyszej, przyłczani do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich s zobowizani do dokonania zgłoszenia do centralnego rejestru jednostek wytwórczych, prowadzonego przez operatora systemu przesyłowego, zgodnie z zapisami Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. Kopie zgłosze przesyłane s do ZEC w Koskich. Zasady odłczania Zasady odłczania podmiotów od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich okrelone w niniejszym rozdziale obowizuj ZEC w Koskich oraz podmioty odłczane, jeeli umowa o wiadczenie usług dystrybucji lub umowa kompleksowa nie stanowi inaczej. ZEC w Koskich odłcza podmioty od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich w przypadku: a) złoenia przez podmiot wniosku o odłczenie od sieci dystrybucyjnej, b) rozwizania lub wyganicia umowy o wiadczenie usług dystrybucji lub umowy kompleksowej. Wniosek o odłczenie od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich składany przez podmiot zawiera w szczególnoci: a) miejsca przyłczenia urzdze, instalacji lub sieci, których dotyczy odłczenie, b) przyczyn odłczenia, c) proponowany termin odłczenia. ZEC w Koskich ustala termin odłczenia podmiotu od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich uwzgldniajcy techniczne moliwoci realizacji procesu odłczenia podmiotu. Odłczany podmiot jest zawiadamiany przez ZEC w Koskich o dacie odłczenia, w terminie nie krótszym ni 14 dni od daty planowanego odłczenia. W ww. zawiadomieniu ZEC w Koskich informuje podmiot o warunkach ponownego przyłczenia do sieci. ZEC w Koskich dokonuje zmian w układzie sieci dystrybucyjnej umoliwiajcych odłczenie podmiotu od sieci. Podmiot odłczany od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich uzgadnia tryb, terminy oraz warunki niezbdnej przebudowy lub likwidacji majtku sieciowego bdcego własnoci podmiotu, wynikajce z odłczenia od sieci dystrybucyjnej. ZEC w Koskich uzgadnia z PGE Dystrybucja S.A. tryb odłczenia podmiotu, w zakresie w jakim odłczenie podmiotu od sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich ma wpływ na warunki pracy sieci tych operatorów. data: Wersja: do konsultacji strona 9 z

10 II.2.7. II.3. II.3.1. II.3.2. II.3.3. II.3.4. II.3.5. II.4. II.4.1. II ZEC w Koskich uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego odłczenie podmiotów, dla których wymagane jest uzgodnienie z operatorem systemu przesyłowego warunków przyłczenia. Uzgodnienie to odbywa si na zasadach opisanych w instrukcji ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej PGE Dystrybucja S.A.. Zasady wstrzymywania oraz wznowienia dostarczania energii elektrycznej ZEC w Koskich moe wstrzyma dostarczanie energii elektrycznej podmiotom przyłczonym do sieci dystrybucyjnej PGE Dystrybucja S.A. bez wniosku podmiotu, o ile w wyniku przeprowadzenia kontroli, o której mowa w pkt.ii.1.16, ZEC w Koskich stwierdzi, e: a) instalacja znajdujca si u odbiorcy stwarza bezporednie zagroenie dla ycia, zdrowia albo rodowiska, b) nastpił nielegalny pobór energii elektrycznej. lub te w przypadku nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego w przypadkach okrelonych w ustawie Prawo energetyczne. ZEC w Koskich moe wstrzyma dostarczanie energii elektrycznej w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłat za pobran energi elektryczn albo wiadczone usługi co najmniej miesic po upływie terminu płatnoci, pomimo uprzedniego powiadomienia na pimie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i biecych nalenoci. ZEC w Koskich moe wstrzyma dostarczanie energii elektrycznej w przypadku, gdy podmiot nie dostosował urzdze i instalacji do zmienionego napicia zasilania, podwyszonego poziomu prdów zwarcia lub zmianie innych warunków funkcjonowania sieci pomimo uprzedniego powiadomienia na pimie. ZEC w Koskich bezzwłocznie wznawia dostarczanie energii elektrycznej wstrzymanej z powodów, o których mowa w pkt.ii.3.1. oraz pkt.ii.3.3., jeeli ustan przyczyny uzasadniajce wstrzymanie jej dostarczania. Ponowne wznowienie dostarczania energii elektrycznej do podmiotu, u którego w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono przypadki opisane w pkt.ii.3.1b), moe by uzalenione od zmiany lokalizacji układu pomiaroworozliczeniowego oraz pokrycia przez ten podmiot kosztów przebudowy przyłcza. Wymagania techniczne dla urzdze wytwórczych, sieci, urzdze odbiorców, połcze midzysystemowych, linii bezporednich oraz układów i systemów pomiarowo-rozliczeniowych Wymagania ogólne Przyłczane do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich urzdzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegajcych si o przyłczenie, musz spełnia wymagania techniczne i eksploatacyjne zapewniajce: data: Wersja: do konsultacji strona 10 z

11 II II II II.4.2. II II II II.4.3. II ) bezpieczestwo funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, 2) zabezpieczenie systemu elektroenergetycznego przed uszkodzeniami spowodowanymi niewłaciw prac przyłczonych urzdze, instalacji i sieci, 3) zabezpieczenie przyłczonych urzdze, instalacji i sieci przed uszkodzeniami w przypadku awarii lub wprowadzenia ogranicze w poborze lub dostarczaniu energii, 4) dotrzymanie w miejscu przyłczenia urzdze, instalacji i sieci parametrów jakociowych energii, 5) spełnianie wymaga w zakresie ochrony rodowiska, okrelonych w odrbnych przepisach, 6) moliwo dokonywania pomiarów wielkoci i parametrów niezbdnych do prowadzenia ruchu sieci oraz rozlicze za pobran energi elektryczn. Urzdzenia, instalacje i sieci, o których mowa w pkt. II , musz spełnia take wymagania okrelone w odrbnych przepisach, w szczególnoci przepisach: prawa budowlanego, o ochronie przeciwporaeniowej, o ochronie przeciwprzepiciowej, o ochronie przeciwpoarowej, o systemie oceny zgodnoci oraz w przepisach dotyczcych technologii wytwarzania energii. Budowa linii bezporedniej wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budow w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, uzyskania zgody Prezesa URE. Urzdzenia, instalacje i sieci podmiotów ubiegajcych si o przyłczenie oraz podmiotów przyłczonych do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich nie mog wprowadza do sieci zaburze parametrów technicznych energii elektrycznej powyej dopuszczalnych poziomów okrelonych w warunkach przyłczenia i/lub w rozdziałach XI i XII IRiESD-Korzystanie, powodujcych pogorszenie parametrów jakociowych energii elektrycznej okrelonych odpowiednio w rozporzdzeniu wydanym na podstawie delegacji zawartej w ustawie Prawo energetyczne lub w umowie o wiadczenie usług dystrybucji lub umowie kompleksowej lub zawartych w rozdziałach XI i XII niniejszej IRiESD. Wymagania techniczne dla urzdze, instalacji i sieci odbiorców Urzdzenia, instalacje i sieci przyłczone do sieci 15 kv, 6 kv, 0,4/0,230 kv musz by przystosowane do warunków zwarciowych w miejscu ich przyłczenia do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich ZEC w Koskich okrela warunki stosowania elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej przez podmioty przyłczone do sieci 15 kv, 6 kv, 0,4/0,230 kv. Wymagania techniczne w zakresie EAZ, dla urzdze, instalacji i sieci przyłczonych do sieci 15 kv, 6 kv, 0,4/0,230 kv, okrelone s w pkt.ii.4.5. Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych o mocy mniejszej ni 50 MW s ustalane pomidzy wytwórc, a ZEC Koskie, z uwzgldnieniem szczegółowych wymaga technicznych dla jednostek wytwórczych przyłczanych do sieci dystrybucyjnej okrelonych w niniejszym rozdziale IRiESD. data: Wersja: do konsultacji strona 11 z

12 II II II.4.4. II II II II II II II II Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych, o których mowa w pkt.ii obejmuj, w zalenoci od potrzeb, wymagania w zakresie: a) układów wzbudzenia, b) układów regulacji napicia, c) sposobów wykorzystania układów grupowej regulacji napi jednostek wytwórczych (ARNE), d) systemów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, e) urzdze regulacji pierwotnej, f) czasów rozruchu i minimalnej liczby rozruchów w cigu roku, g) ograniczników maksymalnych prdów stojana i wirnika, h) moliwoci synchronizacji jednostki wytwórczej z sieci, i) wytwarzanych mocy czynnych i biernych, j) wyposaenia linii blokowych w układy automatyki. Wymagania techniczne w zakresie EAZ, dla jednostek wytwórczych przyłczonych do sieci 15 kv, 6 kv, 0,4/0,230 kv okrelone s w pkt.ii.4.5. Wymagania techniczne dla linii bezporednich Warunkiem przystpienia do budowy linii bezporednich jest wczeniejsze spełnienie wymaga zawartych w ustawie Prawo energetyczne. Budowa i przyłczanie linii bezporednich winno odbywa si z zachowaniem zasad dotyczcych przyłczania okrelonych w pkt. II.1. W uzasadnionych przypadkach ZEC w Koskich moe podj decyzj o odstpieniu od koniecznoci realizacji czci lub całoci zasad, o których mowa w pkt. II Linie bezporednie oraz łczone za ich porednictwem urzdzenia, instalacje, sieci oraz jednostki wytwórcze, winny spełnia wymagania techniczne okrelone w pkt. II.4.2 oraz II.4.3. Linie bezporednie naley wyposaa w układy i systemy pomiaroworozliczeniowe zgodnie z zapisami pkt. II.4.7. ZEC w Koskich moe okreli w warunkach przyłczenia inne lub dodatkowe wymagania techniczne, zwizane z przyłczaniem linii bezporednich ni okrelone w niniejszej IRiESD. ZEC w Koskich. moe zdecydowa o czasowym wyłczeniu lub załczeniu linii bezporednich, w tym take do pracy w układach innych ni normalny, jeeli jest to podyktowane wzgldami bezpieczestwa pracy systemu elektroenergetycznego. Przyłczanie i praca linii bezporednich nie moe powodowa negatywnych skutków dla pozostałych uytkowników sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich. data: Wersja: do konsultacji strona 12 z

13 II.4.5. Wymagania techniczne dla układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i urzdze współpracujcych II II II II II II II II II II II Wymagania ogólne Wymagania zawarte w niniejszym rozdziale dotycz urzdze i układów EAZ w obiektach budowanych i modernizowanych. Układy i urzdzenia EAZ powinny spełnia szczegółowe wymagania okrelone przez ZEC w Koskich. Dotyczy to urzdze czynnych, jak i nowoprojektowanych. Układy i urzdzenia EAZ nowoprojektowane powinny by na etapie projektów wstpnych techniczno-montaowych uzgadniane i zatwierdzane przez ZEC w Koskich. Urzdzenia i elementy stosowane w EAZ oraz urzdzenia i układy współpracujce z EAZ powinny by wykonane zgodnie z aktualnymi normami, a jeli w danym zakresie brak norm, naley korzysta z aktualnej wiedzy technicznej. Zgodno ta powinna by potwierdzona odpowiednimi dokumentami. Czasy działania układów EAZ musz spełnia wymagania aktualnego rozporzdzenia dotyczcego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Warunki przyłczenia wydawane podmiotom przyłczanym do sieci powinny zawiera co najmniej rodzaj i usytuowanie układu zabezpieczeniowego, warunki współpracy, dane techniczne i inne wymagania w zakresie EAZ. ZEC w Koskich okrela warunki stosowania EAZ przez podmioty przyłczone do sieci dystrybucyjnej. ZEC w Koskich dokonuje koordynacji nastawie zabezpiecze w stacjach podmiotów przyłczanych i przyłczonych, w tym OSDn. Podmioty te zobowizane s do aktualizacji danych o wyposaeniu w układy EAZ w trakcie eksploatacji przyłczonego obiektu w przypadku kadorazowej ich zmiany. EAZ powinna zapewnia odpowiedni szybko działania, czuło w wykrywaniu zakłóce, wybiórczo, selektywno oraz niezawodno. Nastawy EAZ powinny zapewnia jak najkrótsze czasy wyłczania zakłóce przy zapewnieniu odpowiedniej wybiorczoci i selektywnoci wyłcze. Zabrania si wydłuania czasów działania zabezpiecze działajcych na wyłczenie ponad wartoci wynikajce z potrzeb selektywnoci, wybiorczoci i odstrojenia od stanów nieustalonych lub innych zjawisk grocych zbdnymi zadziałaniami. W celu zapewnienia selektywnoci zaleca si stopniowanie nastaw czasowych zabezpiecze co 0,3 0,5 s. Przy stosowaniu zabezpiecze cyfrowych zaleca si warto 0,3 s. Naley tak dobiera zabezpieczenia i ich nastawy, aby kade zabezpieczenie było rezerwowane przez zabezpieczenia ssiednich elementów systemu elektroenergetycznego. Wymaganie obowizuje take wówczas, gdy w danym punkcie jest zainstalowane zabezpieczenie podstawowe i rezerwowe. Zabezpieczenia podstawowe i rezerwowe powinny współpracowa z oddzielnymi: obwodami pomiarowymi prdowymi i napiciowymi, obwodami napicia data: Wersja: do konsultacji strona 13 z

14 II II II II II II II II pomocniczego, sterowniczymi oraz obwodami wyłczajcymi (cewkami wyłczajcymi). Jeeli w IRiESD mowa jest o zabezpieczeniu podstawowym i rezerwowym, to rozumie si przez to dwa oddzielne i niezalene urzdzenia. ródła napicia pomocniczego (baterie akumulatorów) w obiektach wyposaonych w EAZ powinny przy braku innego zasilania zapewnia ich prac w czasie nie krótszym ni 8 godzin. Jeli w niniejszym rozdziale wskazano, e zabezpieczenie działa na wyłczenie, naley rozumie wyłczenie wszystkich trzech faz wyłcznika. Naley stosowa urzdzenia EAZ realizujce funkcje cigłej kontroli stanu i samotestowania. Zaleca si wyposaenie obwodów wyłczajcych w układy kontroli cigłoci obwodów wyłczania. W niniejszym rozdziale podano wymagania minimalne. W poszczególnych urzdzeniach lub polach mona stosowa dodatkowe zabezpieczenia działajce na wyłczenie lub sygnalizacj, np. wynikajce z konstrukcji rozdzielnicy lub innych zabezpieczanych elementów. Rejestratory zdarze i zakłóce przeznaczone do wykonywania analiz przebiegu zakłóce i działania EAZ oraz łczników powinny by instalowane w stacjach i rozdzielniach sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich zgodnie ze znaczeniem stacji w systemie. W modernizowanych obiektach, w rejestratory zakłóce naley wyposaa kade pole o napiciu 110 kv. Zaleca si wyposaenie w rejestratory zdarze i zakłóce pól SN. Wymaga si wyposaania w rejestratory zdarze i zakłóce pól SN transformatorów zasilajcych, pól transformatorów potrzeb własnych oraz pól linii współpracujcych z lokalnymi ródłami wytwórczymi. Rejestratory zakłóce powinny rejestrowa wielkoci przed wystpieniem zakłócenia oraz po jego wystpieniu a do wyłczenia. Dopuszcza si realizacj funkcji rejestracji zakłóce i zdarze przez urzdzenia EAZ. Stosuje si nastpujce sygnalizacje: 1) Al (alarm), która jest pobudzana przy zaniku i obnieniu napicia pomocniczego lub uszkodzeniu układu EAZ, 2) Aw (awaria), która jest pobudzana po otwarciu wyłcznika w polu przez dowolne zabezpieczenie. Jeli w polu jest czynna automatyka SPZ, pobudzenie powinno nastpi dopiero po definitywnym wyłczeniu, 3) Up (uszkodzenie pola), która jest pobudzana przez róne zakłócenia w działaniu urzdze pola nie wymagajcego natychmiastowego wyłczenia wyłcznika. Dla potrzeb elementów EAZ współpracujcych współbienie lub realizacji bezwarunkowych wyłcze drugiego koca linii, wymaga si stosowania łczy niezalenych. Czas przekazywania sygnałów nie powinien przekracza 20 ms dla sygnałów binarnych oraz 5 ms dla sygnałów analogowych. data: Wersja: do konsultacji strona 14 z

15 II II II Wymagania dla transformatorów Transformatory mocy dwu- i wielouzwojeniowe 110 kv/sn/sn powinny by wyposaone w: 1) zabezpieczenia od skutków zwar wewntrznych w transformatorze i na wyprowadzeniach (nadprdowe zwarciowe, a dla transformatorów o mocy powyej 5 MVA rónicowe), 2) zabezpieczenia od skutków zwar zewntrznych nadprdowe zwłoczne po kadej stronie, 3) zabezpieczenia przecieniowe po kadej stronie (transformatory dwuuzwojeniowe mona zabezpiecza tylko po jednej stronie), 4) zabezpieczenia fabryczne transformatorów: dwustopniowe temperaturowe i gazowo-przepływowe kadzi, gazowo-podmuchowe przełcznika zaczepów oraz inne przewidziane przez producenta. W stosunku do zabezpieczenia rónicowego obowizuje zapis punktu II Zabezpieczenia transformatora reagujce na zwarcia wewntrzne powinny działa na wyłczenie wszystkich stron transformatora. Wymaga si, aby na wyłczenie działały równie wybrane zabezpieczenia fabryczne. Zabezpieczenie przecieniowe moe działa na sygnalizacj. Dla transformatorów pracujcych z uziemionym punktem neutralnym strony 110 kv zaleca si stosowanie zabezpieczenia nadprdowego ziemnozwarciowego, działajcego w oparciu o pomiar prdu płyncego przez punkt neutralny. W sieciach z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor, mona strony SN tych transformatorów wyposaa w zerowoprdowe zabezpieczenie od skutków zwar doziemnych działajce na wyłczenie wyłcznika własnego pola lub równie po stronie 110 kv zabezpieczanego transformatora. W pozostałych układach sieci SN ww. zabezpieczenie od skutków zwar doziemnych moe działa na sygnalizacj. Transformatory SN/SN i SN/nN o mocy wikszej ni 1000 kva posiadajce wyłcznik przynajmniej po stronie wyszego napicia wyposaa si w (zapisy nie dotycz transformatorów współpracujcych z jednostkami wytwórczymi): 1) zabezpieczenia od skutków zwar wewntrznych w transformatorze i na wyprowadzeniach (nadprdowe zwarciowe, a dla transformatorów o mocy powyej 5 MVA rónicowe), 2) zabezpieczenia od skutków zwar zewntrznych nadprdowe zwłoczne po kadej stronie, 3) zabezpieczenia przecieniowe po kadej stronie (transformatory dwuuzwojeniowe mona zabezpiecza tylko po jednej stronie), 4) zabezpieczenia fabryczne transformatorów: dwustopniowe temperaturowe i gazowo-przepływowe kadzi oraz gazowo-przepływowe przełcznika zaczepów. Zaleca si, aby na wyłczenie działały równie wybrane zabezpieczenia fabryczne. Zabezpieczenie przecieniowe moe działa na sygnalizacj. data: Wersja: do konsultacji strona 15 z

16 II II II II II II II II Wymagania techniczne dla sieci SN Wymagania ogólne Jeli w IRiESD nie okrelono inaczej, zabezpieczenia w sieci SN działaj na wyłczenie. Działanie na sygnalizacj jest moliwe tylko dla zabezpiecze ziemnozwarciowych w okrelonych sytuacjach oraz zabezpiecze napiciowych w polu pomiaru napicia. Dopuszcza si stosowanie blokady zabezpiecze nadprdowych zwłocznych od pewnych zjawisk w liniach, np. pojawienia si drugiej harmonicznej, wzrostu prdu po zamkniciu wyłcznika. Zabrania si stosowania blokad do zabezpieczenia nadprdowego zwarciowego, z wyjtkiem blokady kierunkowej. Zaleca si stosowanie dla zabezpiecze nadprdowych zwłocznych od skutków zwar midzyfazowych nastpujcych wartoci współczynników czułoci: 1) 1,5 dla zabezpiecze podstawowych, 2) 1,2 dla zabezpiecze rezerwowych. Zaleca si nastpujce wartoci współczynników czułoci dla zabezpiecze ziemnozwarciowych w liniach SN: 1) 1,5 dla zabezpiecze zerowoprdowych podczas zwar bezoporowych, czyli jeli składowa zerowa napicia jest równa napiciu fazowemu sieci, 2) 1,2 dla zabezpiecze zerowoprdowych podczas zwar oporowych, czyli jeli składowa zerowa napicia wynosi 50 % napicia fazowego, 3) 2,0 dla zabezpiecze admitancyjnych i konduktancyjnych w sieciach o punkcie neutralnym uziemionym przez rezystor, 4) 1,5 dla zabezpiecze konduktancyjnych w sieciach skompensowanych z AWSCz, 5) 1,2 dla zabezpiecze admitancyjnych i susceptancyjnych w pozostałych przypadkach. Zaleca si stosowanie nastpujcych wartoci nastawczych zabezpiecze zerowonapiciowych działajcych samodzielnie lub jako człony rozruchowe innych kryteriów i automatyk wyraonych w stosunku do składowej zerowej napicia podczas zwarcia bezoporowego: 1) 5-10 % w sieciach o punkcie neutralnym uziemionym przez rezystor, 2) 5-15 % w sieciach o punkcie neutralnym izolowanym, 3) % w sieciach skompensowanych. Mniejsze wartoci zaleca si stosowa w sieciach z duym udziałem linii kablowych. Przyłczenie ródeł wytwórczych do sieci SN wymaga dostosowania automatyki LRW, SZR i zabezpieczenia szyn rozdzielni SN zasilajc t sie SN do nowych warunków pracy. data: Wersja: do konsultacji strona 16 z

17 II II II Wymagania dla linii SN Pola linii SN, do których nie s przyłczone jednostki wytwórcze powinny by wyposaone w zabezpieczenia i automatyki: 1) od skutków zwar midzyfazowych, zalecane s zabezpieczenia nadprdowe zwłoczne i zwarciowe, 2) od skutków zwar doziemnych działajce na wyłczenie lub na sygnalizacj. Działanie zabezpiecze ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyjtkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) tylko w wypadku braku technicznej moliwoci zapewnienia selektywnego wyłczania pod warunkiem zachowania wymogów ochrony przeciwporaeniowej w zasilanej sieci. 3) wielokrotnego SPZ z moliwoci jej programowania i blokowania, jeli przyłczona linia jest napowietrzna lub napowietrzno kablowa, 4) umoliwiajce współprac z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i układem lokalnej rezerwy wyłcznikowej (LRW), 5) umoliwiajce współprac ze stacyjn automatyk SCO lub by wyposaone w zabezpieczenie podczstotliwociowe, 6) SPZ/SCO lub posiada inny układ realizujcy t funkcj - jeli ZEC w Koskich tego wymaga. Pola linii SN, w których przyłczone s jednoczenie jednostki wytwórcze i odbiorcy powinny by wyposaone w: 1) zabezpieczenia od skutków zwar midzyfazowych, zalecane s zabezpieczenia nadprdowe zwłoczne i zwarciowe o charakterystykach niezalenych, kade z nich ma mie moliwo wprowadzenia blokady kierunkowej. Zaleca si taki dobór nastaw, aby blokada kierunkowa konieczna była tylko dla zabezpieczenia nadprdowego zwłocznego, 2) zabezpieczenia od skutków zwar doziemnych działajce na wyłczenie lub na sygnalizacj. Działanie zabezpiecze ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyjtkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) w wypadku braku technicznej moliwoci zapewnienia selektywnego wyłczania pod warunkiem zachowania wymogów ochrony przeciwporaeniowej w zasilanej sieci, 3) układy automatyki wielokrotnego SPZ z moliwoci jej programowania i blokowania, jeli przyłczona linia jest napowietrzna lub napowietrzno kablowa, 4) zabezpieczenia nad- i pod-czstotliwociowe, zalecane s zabezpieczenia wyposaone w kryterium df/dt, 5) zabezpieczenia nadnapiciowe i podnapiciowe zasilane z przekładników napiciowych umieszczonych za wyłcznikiem, 6) blokad załczenia w przypadku obecnoci napicia w linii, jeli istnieje prawdopodobiestwo utrzymania si elektrowni lokalnej w pracy wyspowej, kade rczne, zdalne i automatyczne załczenie linii powinno by poprzedzone kontrol napicia i ewentualn blokad w przypadku istnienia napicia w linii, zabezpieczenie wymaga zainstalowania przekładników napiciowych za wyłcznikiem pola oraz powinny mie moliwo współpracy data: Wersja: do konsultacji strona 17 z

18 z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i układem lokalnej rezerwy wyłcznikowej. II II II II II II Pola linii współpracujce wyłcznie z jednostkami wytwórczymi powinny by wyposaone w: 1) zabezpieczenia od skutków zwar midzyfazowych, zalecane s zabezpieczenia nadprdowe zwłoczne i zwarciowe o charakterystykach niezalenych, kade z nich ma mie moliwo wprowadzenia blokady kierunkowej, zaleca si taki dobór nastaw, aby blokada kierunkowa konieczna była tylko dla zabezpieczenia nadprdowego zwłocznego, 2) zabezpieczenia od skutków zwar doziemnych działajce na wyłczenie lub na sygnalizacj. Działanie zabezpiecze ziemnozwarciowych na sygnalizacj jest dopuszczalne (z wyjtkiem sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor) w wypadku braku technicznej moliwoci zapewnienia selektywnego wyłczania pod warunkiem zachowania wymaga ochrony przeciwporaeniowej w zasilanej sieci. 3) zabezpieczenia nad- i podczstotliwociowe, zalecane s zabezpieczenia wyposaone w kryterium df/dt, 4) blokad załczenia w przypadku obecnoci napicia w linii, jeli istnieje moliwo utrzymania si elektrowni lokalnej w pracy wyspowej, kade rczne, zdalne i automatyczne załczenie linii powinno by poprzedzone kontrol napicia i ewentualn blokad w przypadku istnienia napicia w linii, zabezpieczenie wymaga zainstalowania przekładników napiciowych za wyłcznikiem pola, oraz powinny mie moliwo współpracy z zabezpieczeniem szyn zbiorczych i układem lokalnej rezerwy wyłcznikowej. Wymagania dla pól transformatorów potrzeb własnych i uziemiajcych Pola potrzeb własnych powinny by wyposaone w nastpujce układy EAZ: 1) zabezpieczenie reagujce na zwarcia wewntrzne w transformatorze i na wyprowadzeniach, 2) zabezpieczenie nadprdowe zwłoczne od skutków zwar zewntrznych, 3) zabezpieczenia fabryczne transformatora. W sieciach skompensowanych zaleca si dla prawidłowego działania zabezpiecze ziemnozwarciowych w polach liniowych wprowadzenie dodatkowego prdu doziemnego. Warto i charakter tego prdu powinny by dostosowane do zastosowanych zabezpiecze. Jeli w polu potrzeb własnych jest zainstalowany dławik do kompensacji prdów ziemnozwarciowych, to naley wprowadzi moliwo blokady zabezpieczenia nadprdowego zwłocznego od zabezpieczenia nadprdowego w punkcie neutralnym oraz uwzgldni zabezpieczenia fabryczne dławika i ewentualnie AWSCz lub innego układu wprowadzajcego dodatkowy prd doziemny. Jeli w polu potrzeb własnych jest zainstalowany rezystor uziemiajcy, to zabezpieczenie nadprdowe w punkcie neutralnym powinno mie moliwo data: Wersja: do konsultacji strona 18 z

19 blokady zabezpieczenia nadprdowego zwłocznego oraz chroni rezystor przed skutkami zbyt długiego przepływu prdu w czasie zwarcia doziemnego niewyłczonego przez zabezpieczenia w innych polach. Sposób oddziaływania tego zabezpieczenia na wyłczniki w stacji okrela ZEC w Koskich: 1) dla transformatorów dwuuzwojeniowych wyłczenie dwustronne (zalecane) lub tylko po stronie SN, 2) dla transformatorów trójuzwojeniowych wyłczenie tylko po stronie SN dotknitej zakłóceniem lub ze wszystkich stron. II II II II II II II Wymagania dla baterii kondensatorów do kompensacji mocy biernej Pola baterii kondensatorów wyposaa si w: 1) zabezpieczenia nadprdowe zwłoczne od skutków przecie, zabezpieczenie musi w kryterium działania korzysta z wartoci skutecznej prdu lub w inny sposób uwzgldnia wpływ wyszych harmonicznych, 2) zabezpieczenie nadprdowe bezzwłoczne, 3) zabezpieczenie od skutków zwar wewntrznych, 4) zabezpieczenie nadnapiciowe. Kade wyłczenie pola SN transformatora 110 kv/sn musi skutkowa wyłczeniem wyłcznika pola baterii kondensatorów. Wymagania dla łczników szyn Łczniki szyn SN wyposaa si w nastpujce zabezpieczenia działajce na wyłczenie własnego wyłcznika: 1) zabezpieczenie nadprdowe zwłoczne, 2) zabezpieczenie nadprdowe zwarciowe działajce przy załczeniu pola łcznika szyn na zwarcie (zabezpieczenie ma by aktywne do 10 s po załczeniu wyłcznika), 3) w sieci z punktem neutralnym uziemionym przez rezystor wymagane jest zabezpieczenie ziemnozwarciowe lub odpowiednie powizanie z zabezpieczeniem nadprdowym w punkcie neutralnym transformatora uziemiajcego. Wymagania dla pól pomiaru napicia Pola pomiaru napicia w rozdzielniach SN w stacjach 110 kv/sn powinny by wyposaone w działajce na sygnalizacj zabezpieczenia reagujce na: 1) zanik, obnienie lub wzrost napicia na szynach SN, kontrolowane maj by napicia przewodowe, a zabezpieczenie ma zadziała, gdy nastpi wzrost lub obnienie jednego z nich, 2) zwarcia doziemne w przyłczonej sieci SN. Jeli z tego pola wyprowadzane s sygnały SCO i SPZ/SCO, to naley je wyposay w przynajmniej dwustopniowe zabezpieczenie podczstotliwociowe i zabezpieczenie nadczstotliwociowe. data: Wersja: do konsultacji strona 19 z

20 II II II II II II II Wymagania dla automatyk zabezpieczeniowych rozdzielni SN Rozdzielnie SN powinny by wyposaone w: 1) SCO umoliwiajce realizacj przynajmniej dwóch stopni w kadej sekcji przy czym automatyka moe by zrealizowana w polu pomiaru napicia z rozprowadzeniem sygnału do pól odpływowych lub jako rozproszona w postaci zabezpiecze podczstotliwociowych w poszczególnych polach; automatyki tej nie naley uruchamia w liniach, do których przyłczone s jednostki wytwórcze. 2) SPZ/SCO naley stosowa w uzgodnieniu z ZEC w Koskich, 3) LRW w celu rezerwowania wyłczników w polach liniowych, potrzeb własnych i baterii kondensatorów. Automatyka ta ma odłcza zasilanie zwarcia ze wszystkich stron, czyli równie wyłcza linie z przyłczonymi elektrowniami lokalnymi, 4) zabezpieczenie szyn zbiorczych, które moe by w wykonaniu rónicowym poprzecznym lub nadprdowo-logicznym. Automatyka ta ma odłcza zasilanie zwarcia ze wszystkich stron, czyli równie wyłcza linie z przyłczonymi elektrowniami lokalnymi. Zabezpieczenie to powinno działa z czasem nie dłuszym ni 0,3 s, 5) SZR, jeli rozdzielnia SN w stacji 110 kv/sn posiada przynajmniej dwa zasilania. W rozdzielniach SN wyposaonych w automatyk SZR, do których przyłczone s jednostki wytwórcze, naley zastosowa jedno z rozwiza: 1) urzdzenia SZR z funkcj kontroli napicia szcztkowego (zalecane), 2) przed załczeniem zasilania rezerwowego wyłcza linie, do których przyłczone s jednostki wytwórcze. W rozdzielniach SN wyposaonych w automatyk SZR, do których przyłczone s jednostki wytwórcze, naley zastosowa jedno z rozwiza: 1) urzdzenia SZR z funkcj kontroli napicia szcztkowego (zalecane), 2) przed załczeniem zasilania rezerwowego wyłcza linie, do których przyłczone s jednostki wytwórcze. Wymagania dla jednostek wytwórczych w zakresie EAZ Zabrania si przyłczania jednostek wytwórczych wyposaonych wyłcznie w aparaty instalacyjne np. bezpieczniki topikowe czy wyłczniki nadmiarowe niezalenie od wartoci mocy osigalnej i miejsca przyłczenia. Wszystkie zabezpieczenia jednostek wytwórczych powinny powodowa ich trójfazowe wyłczenie. Jednostki wytwórcze, dla których miejscem przyłczenia jest sie nn, powinny by wyposaone w: 1) zabezpieczenia nadprdowe, 2) zabezpieczenia pod- i nadnapiciowe, 3) zabezpieczenie od pracy niepełnofazowej. data: Wersja: do konsultacji strona 20 z

21 II II II II II II II II II II II ZEC w Koskich decyduje o potrzebie wyposaenia jednostek wytwórczych lub linii w inne zabezpieczenia, poprawiajce bezpieczestwo pracy sieci. Nastawy EAZ jednostek wytwórczych powinny by uzgodnione z ZEC w Koskich lub przez niego ustalone. Jednostki wytwórcze przyłczone poprzez transformatory nn/sn Jeli w skład jednostki wytwórczej wchodzi transformator nn/sn niezalenie od łcznika po stronie nn musi by zainstalowany wyłcznik po stronie SN. Jednostki wytwórcze z generatorami synchronicznymi pracujce synchronicznie z sieci musz by wyposaone w synchronizatory lub inne urzdzenie umoliwiajce właciwe łczenie z sieci. Po chwilowym zaniku lub obnieniu napicia w sieci współpracujcej powodujcym wyłczenie, jednostki wytwórcze o mocy wikszej od 100 kva mog samoczynnie powróci do pracy w czasie nie krótszym ni 30 s po ustpieniu zakłócenia. Jednostki wytwórcze o mocy osigalnej do 100 kva powinny mie nastpujce zabezpieczenia: 1) nadprdowe zwłoczne, 2) nadprdowe zwarciowe, 3) nad- i pod-napiciowe, 4) od wzrostu prdkoci obrotowej lub nadczstotliwociowe, 5) ziemnozwarciowe zerowonapiciowe. Jednostki wytwórcze o mocy osigalnej powyej 100 kva powinny mie nastpujce zabezpieczenia: 1) nadprdowe od skutków zwar midzyfazowych zwłoczne i/lub zwarciowe, nadnapiciowe i podnapiciowe, 2) nad- i podczstotliwociowe, 3) ziemnozwarciowe. Zabezpieczenia do ochrony przed skutkami obnienia lub wzrostu napicia musz by wykonane trójfazowo. Jeli zabezpieczenie jest zainstalowane po stronie nn, to powinno zadziała po wzrocie lub obnieniu jednego lub wicej napi fazowych. Jeli jest zainstalowane po stronie SN, to powinno zadziała po wzrocie lub obnieniu jednego lub wicej napi przewodowych. Składowa zerowa napicia dla zabezpiecze ziemnozwarciowych musi by mierzona po stronie SN. Jednostki wytwórcze współpracujce z falownikami, oprócz zabezpiecze wykonanych zgodnie z pkt. od II do II oraz od II do II , powinny by wyposaone w urzdzenia pozwalajce na kontrolowanie i utrzymywanie zadanych parametrów jakociowych energii elektrycznej. data: Wersja: do konsultacji strona 21 z

22 II II II II II II.4.6. II II II Wybrane zagadnienia eksploatacji EAZ ZEC w Koskich prowadzi eksploatacj układów EAZ zgodnie z zasadami okrelonymi w niniejszej IRiESD oraz w oparciu o szczegółowe instrukcje eksploatacji sieci, instalacji, grup urzdze lub poszczególnych urzdze. Podmioty przyłczone do sieci dystrybucyjnej ZEC w Koskich zobowizane s do eksploatowania urzdze EAZ bdcych ich własnoci w sposób nie zagraajcy bezpiecznej pracy systemu dystrybucyjnego ZEC w Koskich, a tym samym utrzymywania tych elementów w naleytym stanie technicznym. W odniesieniu do EAZ bez uzgodnienia z ZEC w Koskich w szczególnoci podmiotom tym zabrania si: 1) odstawiania z pracy urzdze lub ich czci, 2) wymiany urzdze na posiadajce inne parametry i właciwoci, 3) zmiany nastaw i sposobu działania. ZEC w Koskich moe zada od podmiotu przyłczonego do sieci wgldu w dokumentacj eksploatacyjn potwierdzajc terminowo i zakres prowadzonych prac eksploatacyjnych EAZ, których stan techniczny moe mie wpływ na prac sieci dystrybucyjnej. Przyjcie do eksploatacji urzdze EAZ nowych i modernizowanych nastpuje po przeprowadzeniu prób i pomiarów oraz stwierdzeniu spełnienia warunków okrelonych w niniejszej instrukcji, w zawartych umowach, a take warunków zawartych w dokumentacji projektowej i fabrycznej. Przyjmowane do eksploatacji urzdzenia, instalacje i sieci w zalenoci od potrzeb, powinny posiada wymagan dokumentacj prawn i techniczn. Wymagania techniczne dla systemu nadzoru i telemechaniki. Wymagania i zalecenia dotyczce nadzoru stacji elektroenergetycznych obowizuj ZEC w Koskich oraz podmioty przyłczone do sieci dystrybucyjnej. Stacja 110/15/6 kv ZEC w Koskich jest stacj elektroenergetyczn z obsług. Naley dy do wyposaenia stacji w układ telemechaniki. Ogólne wymagania stawiane stacyjnemu i dyspozytorskiemu systemowi nadzoru, a podyktowane głównie wzgldami optymalizacyjnymi i niezawodnociowymi s nastpujce: a) obiektowe systemy nadzoru musz by kompatybilne z dyspozytorskimi systemami w centrach nadzoru. Stacyjne systemy nadzoru musz spełnia wymagania stosowne do rodzaju obsługiwanych stacji z uwzgldnieniem wymogów jakociowych i konfiguracyjnych, b) obiektowe systemy nadzoru powinny by połczone z centrami nadzoru z wykorzystaniem niezawodnych i o właciwej przepływnoci łczy transmisyjnych, aby zapewni odpowiedni szybko przepływu informacji z/do centrów dyspozytorskich, c) systemy nadzoru powinny zapewnia archiwizacj danych na okres zgodny z wymaganiami norm bezpieczestwa informacji oraz umoliwi utrzymanie data: Wersja: do konsultacji strona 22 z