Odpady drzewne problemy z klasyfikacją

Transkrypt

1 Seminarium naukowe OCHRONA ŚRODOWISKA - nowoczesne technologie w drzewnictwie Odpady drzewne problemy z klasyfikacją dr inż. Wojciech Cichy INSTYTUT TECHNOLOGII DREWNA w Poznaniu Zakład Ochrony Środowiska i Chemii Drewna, Pracownia Bioenergii

2 Dobre regulacje prawne w zakresie ochrony środowiska mogą stymulować postęp naukowo techniczny w przemyśle Niewłaściwe (złe) rozwiązania legislacyjne mogą hamować rozwój gospodarki

3 U S T A W A z dnia 27 kwietnia i 2001 r. o odpadach. d *(J.t.: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251; zm.: Dz. U. z 2007 r. Nr 88, poz. 587, z 2008 r. Nr 138, poz. 865, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 79, poz. 666, z 2010 r. Nr 28, poz. 145 **) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. Nr 128, poz. 1347)

4 Ustawowa definicja odpadów: Art Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lubdoichpozbyciasię jest obowiązany. 2. Odpady niebezpieczne są to odpady: 1) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub 2) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika ą nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną zwłaściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.

5 Załącznik nr 3 SKŁADNIKI ODPADÓW, KTÓRE KWALIFIKUJĄ JE JAKO ODPADY NIEBEZPIECZNE Składniki odpadów z listy B załącznika nr 2, które kwalifikują je jako odpady niebezpieczne, jeśli posiadają właściwości opisane w załączniku nr 4. Odpady zawierające jako składniki: C3 związki chromu (VI), C5 związki niklu, C6 związki miedzi, C7 związki cynku, C8 arsen, związki arsenu, C11 kadm, związki kadmu, C12 związki cyny, C16 rtęć, związki rtęci, C18 ołów, związki ołowiu, C23 kwaśne roztwory lub kwasy w postaci stałej, C24 roztwory zasadowe i zasady w postaci stałej, C34 biocydy i substancje fitofarmaceutyczne (np. pestycydy), C36 kreozoty, C39 fenole, związki fenolowe, C41 rozpuszczalniki organiczne, z wyjątkiem rozpuszczalników halogenowanych, C42 związki halogenoorganiczne, z wyjątkiem obojętnych materiałów spolimeryzowanych i innych substancji, o których mowa w niniejszym załączniku,

6 Katalog odpadów dó ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) KATALOG ODPADÓW WRAZ Z LISTĄ ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Kod Grupy, podgrupy i rodzaje odpadów

7 KATALOG ODPADÓW WRAZ Z LISTĄ ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Kod Grupy, podgrupy i rodzaje odpadów 03 Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli Odpady kory i korka * Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir zawierające substancje niebezpieczne i Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w * Odpady z chemicznej przeróbki drewna zawierające substancje niebezpieczne Odpady z chemicznej przeróbki drewna inne niż wymienione w

8 03 02 Odpady powstające przy konserwacji drewna * Środki do konserwacji i impregnacji drewna niezawierające i związków chlorowcoorganicznych * Środki do konserwacji i impregnacji drewna zawierające związki chlorowcoorganiczne * Metaloorganiczne środki do konserwacji i impregnacji drewna * Nieorganiczne środki do konserwacji i impregnacji drewna * Inne środki do konserwacji i impregnacji drewna zawierające substancje niebezpieczne Odpady z produkcji oraz z przetwórstwa masy celulozowej, papieru i tektury 07 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania organicznych środków ochrony roślin (z wyłączeniem i ), środków do konserwacji drewna (z wyłączeniem 03 02) i innych biocydów

9 08 Odpady d z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ł ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania oraz usuwania farb i lakierów Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania klejów oraz szczeliw (w tym środki do impregnacji wodoszczelnej) 10 Odpady z procesów termicznych Odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (z wyłączeniem grupy 19) Popioły lotne z torfu i drewna niepoddanego obróbce chemicznej

10 17 Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych Drewno * Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (podkłady kolejowe) 19 Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych Odpady z mechanicznej obróbki odpadów (np. obróbki ręcznej, sortowania, zgniatania, granulowania) nieujęte w innych grupach * Drewno zawierające substancje niebezpieczne Drewno inne niż wymienione w Odpady palne (paliwo alternatywne)

11 20 Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie (z wyłączeniem 15 01) * Drewno zawierające substancje niebezpieczne Drewno inne niż wymienione i w Inne odpady komunalne Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne Odpady wielkogabarytowe

12 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. Nr 128, poz. 1347)

13 STĘŻENIA SKŁADNIKÓW Załącznik nr 3 Lp Substancje Stężenie, dla którego uznaje się że odpad nie posiada składników 1 Jedna lub więcej substancji wysoce toksycznych 1) łączne stężenia poniżej 0,1 % 2 Jedna lub więcej substancji toksycznych 1) łączne stężenia poniżej 3 % 3 Jedna lub więcej substancji szkodliwych1) łączne stężenia poniżej 25 % 4 Jedna lub więcej substancji żrących określonych jako R35 1) łączne stężenia poniżej 1 % 5 Jedna lub więcej substancji żrących określonych jako R34 1) łączne stężenia poniżej 5 % 6 Jedna lub więcej ę substancji drażniących ą określonych jako R41 1) łączne stężenia ę poniżej 10 % 7 Jedna lub więcej substancji drażniących określonych jako R36, R37 i R38 1) łączne stężenia poniżej 20 % 8 Jedna substancja rakotwórcza kategorii 1 lub 2 1) stężenie poniżej 0,1 % 9 Jedna substancja rakotwórcza kategorii 3 1) stężenie poniżej 1 % 10 Jedna substancja szkodliwa na rozrodczość kategorii 1 lub 2 określona jako R60, stężenie poniżej 0,5 % R61 1) 11 Jedna substancja szkodliwa na rozrodczość kategorii 3 określona jako R62, R63 1) stężenie poniżej 5 % 12 Jedna substancja mutagenna kategorii 1 lub 2 określona jako R46 1) stężenie poniżej 0,1 % 13 Jedna substancja mutagenna kategorii 3 określona jako R40 1) stężenie poniżej 1 % Objaśnienie: 1) Określone na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 199, poz. 1948) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666).

14 Definicja biomasy wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 260, poz. 2181; sprost. błędu: Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 140) 7. Paliwem jest również biomasa rozumiana jako: 1) produkty składające się w całości lub w części z substancji roślinnych pochodzących z rolnictwa lub leśnictwa ś spalane w celu odzyskania zawartej w nich energii; 2) następujące odpady: a) roślinne z rolnictwa i leśnictwa, b) roślinne z przemysłu przetwórstwa spożywczego, jeżeli odzyskuje się ę wytwarzaną ą energię cieplną, c) włókniste roślinne z procesu produkcji pierwotnej masy celulozowej i z procesu produkcji papieru z masy, jeżeli odpady te są spalane w miejscu, w którym powstają, a wytwarzana energia cieplna jest odzyskiwana, d) korka, e) drewna, z wyjątkiem odpadów drewna zanieczyszczonego impregnatami i powłokami ochronnymi, które mogą zawierać związki chlorowcoorganiczne lub metale ciężkie, oraz drewna pochodzącego ą z odpadów budowlanych lub z rozbiórki.

15 Obecnie obowiązujący system klasyfikacji odpadów drzewnych cechuje: brak niezbędnej precyzji (brak wartości granicznych) brak elastyczności brak metod referencyjnych do oceny właściwości odpadów drzewnych Skutek: znaczące ograniczenie działalności gospodarczej w zakresie gospodarki odpadami drzewnymi (wyjątek odpady opakowaniowe) problemy z pozyskaniem biomasy drzewnej przy stosunkowo wysokiej podaży odpadów drzewnych (eksport odpadów drzewnych do krajów zachodniej Europy)

16 Podział odpadów drzewnych, przeznaczonych do spalania wg niemieckiego rozporządzenia Altholzverordnung grupa I odpady czystego naturalnego drewna, bez żadnych syntetycznych dodatków; grupa II odpady drzewne inne niż naturalne, nie zawierające jednak PVC i impregnatów do drewna; grupa III odpady drzewne inne niż naturalne, zawierające w swym składzie PVC, ale niezawierające impregnatów; grupa IV odpady drzewne zawierające impregnaty do drewna.

17 Dopuszczalna zawartość substancji chemicznych i pierwiastków dla poszczególnych grup odpadów drzewnych [mg/kg] Pierwiastek / Związek Grupa I Grupa II Grupa III Grupa IV Arsen (As) 0,8 > 0,8 2 > 2 Bor (B) 15 > > 30 Kadm (Cd) 0,5 > 0,5 Chrom (Cr) 2 > 2 Miedz (Cu) 5 > 5 20 > 20 Zelazo (Fe) 100 > 100 Rtec (Hg) 0,5 > 0,05 > 0,4 Olow (Pb) 3 > 3 Tytan (Ti) 5 > 5 Cynk (Zn) 50 > 50 Chlor (Cl) 100 > > 300 Fluor (F) 10 > > 30 Azot (N) [%] 0,5 > 0,5 Pentachlorofenol (PCP) 1 > 1 2 > 2 Lindan (γ-hch) 025 0,25 >025 0, ,5 >05 0,5 Olej kreozotowy [%] 0,05 > 0,05 0,1 > 0,1

18 Maksymalne dopuszczalne zanieczyszczenia w drewnie poużytkowym przeznaczonym do produkcji płyt wiórowych i pilśniowych, według Altholz-Verordnung Pierwiastek/Związek Wartość dopuszczalna [mg/kg] Arsen (As) 2 Kadm (Cd) 2 Miedź (Cu) 20 Rtęć (Hg) 0,4 Ołów (Pb) 30 Chrom (Cr) 30 Chlor (Cl) 600 Fluor (F) 100 Pentachlorofenol (PCP) 3 Polichlorowane bifenyle (PCB) 5

19 Zainteresowanie przemysłu zmianami w zakresie klasyfikacji odpadów możliwość zastosowania odpadów dó drzewnych w charakterze surowca możliwość wykorzystania y odpadów drzewnych w charakterze paliwa Oczekiwania przemysłu wobec jednostek naukowych opracowanie technologii przysposobienia odpadów w celu zastosowania ich w charakterze surowców lub paliw Oczekiwania urzędników służb ochrony środowiska opracowanie precyzyjnych narzędzi prawnych do klasyfikacji odpadów drzewnych

20 Podsumowanie czytelne i precyzyjne kryteria oceny i klasyfikacji odpadów drzewnych pozwoliłyby na wykorzystanie w większym stopniu przemysłowych odpadów drzewnych i odpadów poużytkowych; jasne kryteria klasyfikacyjne yj w odniesieniu do odpadów drzewnych umożliwiłyby w precyzyjny sposób zdefiniować biomasę pochodzącą z odpadów drzewnych stosowaną w charakterze paliwa do wytwarzania energii z tzw. Odnawialnych Źródeł Energii (OZE); powyższe działania ułatwią wywiązanie się Polski z międzynarodowych zobowiązań w zakresie gospodarki odpadami oraz wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych

21 Dziękuję za uwagę