Środki ochrony indywidualnej dla leśnych pogotowi przeciwpożarowych (synteza) Opracowali: dr inż. Ryszard Szczygieł dr inż.

Transkrypt

1 Środki ochrony indywidualnej dla leśnych pogotowi przeciwpożarowych (synteza) Opracowali: dr inż. Ryszard Szczygieł dr inż. Barbara Ubysz na podstawie sprawozdania pt. Środki ochrony indywidualnej dla leśnych pogotowi przeciwpożarowych opracowanej na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych (15-U-44) Warszawa, 2006 r.

2 WSTĘP Obowiązek wyposażenia pracowników wchodzących w skład leśnych pogotowi przeciwpożarowych nadleśnictw wynika z: kodeksu pracy (rozdział X), obwieszczenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2003 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 169, poz. 1650), Środki ochrony indywidualnej muszą spełniać wymogi: ustawy o systemie zgodności z dnia 30 sierpnia 2002 roku (Dz. U. nr 166, poz oraz z 2003 r. nr 80, poz. 718), rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 marca 2003 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. nr 80, poz. 725). Ponadto muszą spełniać wymagania określone w obowiązujących normach dla poszczególnych wyrobów. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ DO STOSOWANIA W LASACH PAŃSTWOWYCH 1. WZÓR ODZIEŻY OCHRONNEJ DLA LEŚNYCH POGOTOWI PRZECIWPOŻAROWYCH Ubranie jednowarstwowe, dwuczęściowe ze wzmocnionymi częściami na łokcie, kolana i ramiona, spełniające wymagania normy ISO

3 Materiał zasadniczy: tkanina o zawartości min. 90% włókien aramidowych, w kolorze czerwonym o gramaturze 220 g/m 2. Kurtka: zakończona pasem ściągniętym wszytą gumką z możliwością regulacji obwodu. Część przednia: po prawej stronie naszyta kieszeń z patką, rozdzielona ściegiem pionowym w celu dostosowania jej części do rozmiaru telefonu komórkowego. Pod patką umieszczony krążek metalowy, po lewej stronie naszyta kieszeń z patką na radiostację, nad kieszenią listwa do umocowania mikrofonu, po lewej stronie wszyta kieszeń wewnętrzna na dokumenty. Część tylna: zaszewki na wysokości ramion dla ułatwienia ruchów, wcięcie w pasie, wzmocnienie ramion dodatkową warstwą materiału zasadniczego przechodzące w formie siodła do części przedniej. Wzmocnienie przeszyte wzdłużnie w odstępie 4 cm. Rękawy: jednoczęściowe z naszytym dodatkowym wzmocnieniem łokcia wykonanym z materiału zasadniczego, na dolnym obwodzie rękawa naszyta listwa z materiału zasadniczego zapinana na rzep umożliwiająca dopasowanie rękawa do nadgarstka, w dolnej części rękawa wszyty ściągacz wykonany z dzianiny o zawartości min. 90% włókien aramidowych. 3

4 Kołnierz: kołnierz w formie stójki, z zapięciem na rzep. Zamek: dwudzielny, wszyty od kołnierza do dolnej krawędzi kurtki, zakryty listwą z materiału zasadniczego zapinaną na całej długości na rzep. Pod zamkiem na całej długości wszyta podkładka. Spodnie: z podwyższonym pasem, zapinane na pas wykonany z materiału tkanego, rozporek zapinany na rzep lub suwak i nap lub guzik, spodnie powinny posiadać szelki i szlufki, umożliwiające noszenie pasa, w dolnej części nogawki naszyta listwa, wykonana z materiału zasadniczego zapinana na rzep, umożliwiająca dopasowanie nogawki do buta. Część przednia: pod linią pasa wszyte dwie kieszenie boczne zamykane na suwak. Pod nimi na wysokości opuszczonych dłoni naszyte dwie kieszenie boczne kryte patkami zapinanymi na rzep, prawa kieszeń z przeszyciem na 1/3 szerokości w celu przystosowania jej części na umieszczenie noża. lewa kieszeń z krążkiem metalowym pod patką. Wzmocnienie części kolanowej: wykonane z materiału zasadniczego umieszczone w przedniej części pod naszytymi kieszeniami. 4

5 Szwy: wykonane nićmi o zawartości min. 90% włókien aramidowych; w częściach wystawionych na większe obciążenia, wzmocnione zamkami. Oznakowanie: Taśmy odblaskowe: srebrne, szerokości 50 mm umieszczone na rękawach nad wzmocnieniem, na nogawkach pod wzmocnieniem. Na lewym rękawie: naszywka ze znakiem Lasów Państwowych wykonana techniką haftu według wzoru. Nad kieszenią na radiostację: rzep pod plakietkę z nazwą nadleśnictwa i nazwiskiem. Na plecach: napis Lasy Państwowe według obowiązującego wzoru (taśma srebrna, transfer termiczny z wyciętymi literami). 2. BUTY Buty powinny spełniać wymagania normy zawarte w normie PN-EN 345, tej samej, która dotyczy butów używanych przez Państwową Straż Pożarną. Buty powinny być wykonane z czarnej skóry, sznurowane systemem wiązań i z zamkiem błyskawicznym, umiejscowionym z przodu. Nosek buta musi mieć wzmocnienie zapobiegające zgnieceniu palców oraz chronić możliwie maksymalnie stopy. Wysokość cholewki buta powinna sięgać do wysokości cm. Buty powinny być wodoszczelne i nie przemakać w czasie krótszym niż 5

6 30 minut oraz być odporne na chemikalia i wyposażone we wkładkę zapewniającą optymalną wentylację i pochłanianie potu. Powinny zapewniać komfort użytkowania w lesie poprzez elastyczne dostosowywanie się protektora podeszwy do nierówności terenu oraz być możliwie jak najlżejsze. Na podstawie wyników prób użytkowych rekomenduje się buty Airpower X1, produkcji firmy niemieckiej Haix lub równorzędne pod względem parametrów technicznych. 3. HEŁM Hełm powinien spełniać wymagania zawarte w normie PN-EN 443 lub PN-EN-397, ze względu na specyfikę działań ratowniczo-gaśniczych w lesie. Powinien on maksymalnie chronić głowę, poprzez wzmocnienie skorupy hełmu wzmocnieniem grzebieniowym, ale jednocześnie być lekkim i zapewniać dobrą wentylację głowy. Skorupa hełmu powinna być gładka, bez ostrych załamań, a boczne krawędzie winny schodzić do uszu. Hełm powinien posiadać element, zamocowany na stałe, chroniący oczy, w tym szczególnie przed zadymieniem, oraz osłonę zapewniającą ochronę szyi i karku. Na hełmie powinny znajdować się elementy odblaskowe. Powinien być koloru białego. W wyniku prób użytkowych rekomenduje się hełm - model F 2, produkcji firmy MSA Gallet. 4. RĘKAWICE Rękawice powinny spełniać wymagania normy PN-EN 659. Powinny być one pięciopalczaste, wykonane ze skóry lub tkaniny, lub z obu materiałów łącznie, zakończone ściągaczem. Materiał, z którego wykonane są rękawice powinien być koloru ciemnego oraz zapewniać ochronę przed wysoką 6

7 temperaturą, wodą i olejami. Konstrukcja rękawic musi zapobiegać wyciąganiu warstwy termoizolacyjnej z wnętrza rękawicy podczas zarówno jej nakładania, jak i zdejmowania. Rękawice powinny zapewniać maksymalną wygodę podczas obsługi typowego sprzętu stosowanego przez leśne pogotowia przeciwpożarowe; dotyczy to zwłaszcza możliwości chwytnych. W wyniku prób rekomenduje się rękawice skórzane, model Juba 311 BG lub równorzędne pod względem parametrów technicznych i użytkowych. 5. KOMINIARKA Kominiarka powinna spełniać wymagania normy PN-EN Powinna być dopasowana, nie ograniczać ruchu głowy, a jej zakładanie nie powinno przysparzać trudności. Kominiarka powinna posiadać kołnierz chroniący szyję i górną część klatki piersiowej, stanowiący połączenie pomiędzy nią a odzieżą ochronną. Kominiarka powinna spełniać ogólne wymagania dotyczące odzieży ochronnej zawarte w normie PN-EN 340 i być koloru jasnego. Wszystkie wyroby powinny być dostarczone do odbiorcy z informacją napisaną w języku polskim oraz zawierającą co najmniej: instrukcję użytkowania, ograniczenia dotyczące użytkowania, instrukcję przechowywania i konserwacji. Wszystkie informacje powinny być jednoznaczne i nie powodujące wątpliwości. Wyroby muszą posiadać deklarację zgodności WE i być stosownie oznakowane. 7

8 Proponuje się wprowadzenie do stosowania wzorów ochron indywidualnych w formie odzieży dyżurnej, która stanowiłaby wyposażenie uzupełniające samochodów patrolowo-gaśniczych. Ze względu na trudne do ustalenia okresy użytkowania poszczególnych wyrobów, które w dużym stopniu zależą od intensywności ich stosowania (czego nie można dokładnie przewidzieć, biorąc pod uwagę zarówno różny stopień zagrożenia pożarowego lasu, jak i odmienne zasady organizacyjne wprowadzone w nadleśnictwach odnośnie gaszenia i dogaszania pożarów), proponuje się przyjąć, że okres ten trwa do chwili zniszczenia lub uszkodzenia wyrobu, co mogłoby stwarzać zagrożenie dla pracownika. Należy podkreślić, że obowiązki ciążące na pracodawcy, co do konieczności zapewnienia właściwych środków ochrony indywidualnej, nie odnoszą się tylko do nadleśniczego, który zatrudnia własnych pracowników w pogotowiach przeciwpożarowych, ale także do innych pracodawców, którzy świadczą usługi z zakresu ochrony przeciwpożarowej na rzecz nadleśnictw. W związku z tym pracownicy zakładów usług leśnych powinni posiadać takie same środki ochrony jak stosowane w Lasach Państwowych lub o równorzędnych parametrach technicznych. Posiadanie przez pracowników właściwych ochron indywidualnych w dużej mierze gwarantuje efektywność prowadzonych działań gaśniczych i zmniejszenie strat popożarowych, co powinno być jednym z istotnych elementów oceny potencjalnego usługobiorcy w tym zakresie. 8