CEREMONIAŁ WOJSKOWY SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt

1

2

3 MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ DEPARTAMENT WYCHOWANIA I PROMOCJI OBRONNOCI Załcznik do Decyzji Nr 411/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie wprowadzenia do uytku słubowego Ceremoniału Wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej CEREMONIAŁ WOJSKOWY SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ WARSZAWA 2009

4 OPRACOWAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE: Przewodniczcy płk Jerzy GUTOWSKI Członkowie: płk Mirosław KALISKI ppłk Andrzej DROZD mjr Artur FRCZEK Zdjcia: mł. chor. Artur Zakrzewski, Joanna Zakrzewska Schematy: mł. chor. Artur Zakrzewski Nuty: ppłk Adam Czajkowski Nagrania dwikowe hymnów, marszów i sygnałów wojskowych: Orkiestra Koncertowa Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego im. Stanisława Moniuszki w składzie: Dyrygent: Grzegorz Mielimka Piccolo: Robert Olejniczak Flety: Sylwia Lorenc, Karol Wachowski Klarnet Es: Łukasz Kukulski Klarnety B: Jacek Olejniczak, Michał Szubarga, Łukasz Malina, Antoni Sikorski, Piotr Stec, Konrad Putowski, Marek Karwowski, Tomasz Banowicz, Piotr Orłowski Saksofony: Waldemar Wsik, Krzysztof Koniecko, Tomasz Kowalski, Grzegorz Szydłowski, Maciej Labu Waltornie: Arkadiusz Majchrzak, Emilian Bokowski, Adam Szymanik, Sławomir Radzimiski Trbki: Piotr Sikorski, Sebastian Smdra, Tomasz Kochaski, Rafał Sałagaj Puzony: Paweł Wachowski, Przemysław Bychawski, Franciszek Kołodziejski, Dariusz Nowakowski Perkusja: Krzysztof Olszewski, Mariusz Kowal, Arkadiusz Markowski, Stanisław Halat Kornety: Paweł Dziedziejko, Arkadiusz Denkiewicz, Robert Kostrzbski Sakshorn barytonowy: Adam Malcherek Tuby: Paweł Chrapkowski, Lubomir Mulik, Mariusz Błaszczyk Projekt okładki DVD: Jacek Muszyski Korekta: Zdzisław Lasota 4

5 SPIS TRECI WSTP ROZDZIAŁ I. OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI UROCZYSTOCI Z UDZIAŁEM WOJSKOWEJ ASYSTY HONOROWEJ Organizowanie uroczystoci pastwowych Organizowanie uroczystoci wojskowych Organizowanie uroczystoci ) O charakterze patriotycznym ) O charakterze patriotyczno-religijnym. 19 3) O charakterze religijnym Udział wojskowej asysty honorowej w uroczystociach poza granicami pastwa ROZDZIAŁ II. UROCZYSTOCI PASTWOWE Uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego ołnierza w Warszawie Dzie Flagi Rzeczypospolitej Polskiej Inne uroczystoci organizowane z udziałem przedstawicieli najwyszych władz pastwowych i wojskowych Przyjcie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Poegnanie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z siłami zbrojnymi Powitanie i poegnanie oficjalne oraz nieoficjalne zagranicznych delegacji pastwowych ) Powitanie i poegnanie oficjalne przywódców pastwowych.. 2) Powitanie i poegnanie oficjalne szefów rzdów... 3) Powitanie i poegnanie oficjalne przywódców organizacji midzynarodowych oraz innych delegacji. 4) Powitanie i poegnanie nieoficjalne delegacji zagranicznych Składanie listów uwierzytelniajcych przez ambasadorów nowo akredytowanych w Rzeczypospolitej Polskiej Składanie wieców w miejscach pamici narodowej przez oficjalne delegacje zagraniczne ) Składanie wieca na płycie Grobu Nieznanego ołnierza w Warszawie

6 2) Składanie wieców przy pomnikach, tablicach pamitkowych i w miejscach pamici narodowej Wrczenie aktów mianowania oficerom, honorowej broni białej oficerom mianowanym na stopnie generałów brygady (kontradmirałów) oraz aktów nominacji mianowanym na wysze stopnie generalskie (admiralskie) Wrczanie odznak orderów i odznacze pastwowych Oficjalne przyjcia, spotkania z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Rzeczypospolitej Polskiej, uroczyste obiady (kolacje) na cze oficjalnych zagranicznych delegacji pastwowych i inne przedsiwzicia o randze pastwowej ROZDZIAŁ III. UROCZYSTOCI WOJSKOWE Przekazanie i przyjcie kierownictwa Ministerstwem Obrony Narodowej Przekazanie i przyjcie dowodzenia siłami zbrojnymi Przekazanie i przyjcie dowodzenia rodzajem Sił Zbrojnych Zdawanie i obejmowanie stanowisk kierowniczych w instytucjach wojskowych oraz stanowisk dowódczych w dowództwach, sztabach i jednostkach wojskowych Uroczysty apel Uroczysta zbiórka Uroczysty capstrzyk Uroczysta zmiana posterunku honorowego przed Grobem Nieznanego ołnierza w Warszawie Przysiga wojskowa Uroczyste wrczanie i poegnanie sztandaru ) Wrczanie sztandaru 72 2) Poegnanie sztandaru Uroczyste wrczanie proporców rozpoznawczych Przekazywanie tradycji jednostce (instytucji) wojskowej lub zwizkowi taktycznemu, nadanie imienia patrona, nazwy wyróniajcej Wrczenie orderu lub odznaczenia oddziałom (pododdziałom) Utosamienie oddziału (pododdziału) z jednostk wojskow odznaczon Orderem Wojennym Virtuti Militari Przekazanie do Gabinetu Orderu Wojennego Virtuti Militari symbolicznych znaków identyfikujcych jednostki wojskowe utosamione z oddziałami (pododdziałami) odznaczonymi Orderem

7 16. Powitanie absolwentów uczelni wojskowych i orodków szkolnictwa wojskowego oraz ołnierzy i pracowników wojska obejmujcych stanowiska słubowe w jednostkach (instytucjach) wojskowych Poegnanie ołnierzy koczcych słub wojskow, odchodzcych do słuby w innych jednostkach (instytucjach) wojskowych oraz poegnanie pracowników Wrczenie listów gratulacyjnych oraz poegnanie generałów (admirałów) koczcych słub wojskow Wyrónienia zespołowe ) Wrczanie odznak tytułów honorowych Przodujcy Oddział Wojska Polskiego i Przodujca Instytucja Wojskowa ) Wrczanie odznak tytułów honorowych Przodujcy Pododdział Wyrónienia indywidualne ) Wyraenie uznania szczególnie zasłuonym ołnierzom w formie wpisu do Ksigi Honorowej Wojska Polskiego ) Wrczanie odznak orderów i odznacze, odznak honorowych, okolicznociowych i pamitkowych, tytułów honorowych, honorowej broni białej oraz aktów mianowania na wysze stopnie wojskowe i innych wyrónie ) Pomiertne odznaczenie (mianowanie na wyszy stopie wojskowy) ołnierza poległego w czasie wykonywania obowizków słubowych Uroczyste wrczenie ołnierzom broni Wizyty w jednostkach (instytucjach) wojskowych przedstawicieli najwyszych władz pastwowych i wojskowych oraz delegacji zagranicznych Parady wojskowe. 97 1) Centralna parada wojskowa ) Parada morska okrtów (jednostek pomocniczych) Marynarki Wojennej. 99 3) Parada lotnicza (pokaz lotniczy) ROZDZIAŁ IV. UROCZYSTOCI W ORODKACH SZKOLNICTWA WOJSKOWEGO Inauguracja roku akademickiego Inauguracja roku szkolnego Dzie Podchorego Dzie Kadeta Zakoczenie studiów (nauki) w orodkach szkolnictwa wojskowego

8 1) Wrczenie dyplomów (wiadectw) ukoczenia uczelni (szkół) wojskowych oraz patentów oficerskich ) Promocja na pierwszy stopie oficerski ) Promocja na pierwszy stopie podoficerski 115 ROZDZIAŁ V. UROCZYSTOCI POGRZEBOWE Ogólne zasady organizowania uroczystoci pogrzebowych z udziałem wojskowej asysty honorowej Przebieg uroczystoci pogrzebowej z udziałem wojskowej asysty honorowej Odprowadzenie zwłok ołnierza z udziałem wojskowej asysty honorowej Poegnanie zwłok ołnierza poległego w czasie wykonywania obowizków słubowych poza granicami pastwa Przyjcie zwłok ołnierza poległego w czasie wykonywania obowizków słubowych poza granicami pastwa Pogrzeby dam i kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari lub Orderu Krzya Wojskowego Pogrzeb na morzu 127 ROZDZIAŁ VI. CEREMONIAŁ MORSKI, LOTNICZY ORAZ WOJSK SPECJALNYCH 129 A. CEREMONIAŁ MORSKI Pierwsze podniesienie bandery na okrcie lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej ) Pierwsze podniesienie bandery na zbudowanym w Polsce okrcie lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej ) Pierwsze podniesienie bandery na zbudowanym za granic okrcie 131 lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej Uroczyste podniesienie bandery na okrcie lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej Ostatnie opuszczenie bandery na okrcie lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej Oddawanie honorów banderze wojennej lub banderze jednostek pomocniczych Marynarki Wojennej wist trapowy na okrcie lub jednostce pomocniczej Marynarki Wojennej Wizyty i rewizyty okrtów lub jednostek pomocniczych Marynarki Wojennej wito okrtu, jednostki pomocniczej lub zespołu okrtów Marynarki Wojennej

9 8. Składanie wieców i wizanek na morzu Chrzest i wodowanie okrtu lub jednostki pomocniczej Marynarki Wojennej Wrczanie patentu dowódcy okrtu lub pomocniczej jednostki pływajcej Marynarki Wojennej Zdawanie i obejmowanie stanowiska dowódcy okrtu lub jednostki pomocniczej Marynarki Wojennej Poegnanie członka załogi okrtu lub jednostki pomocniczej Marynarki Wojennej B. CEREMONIAŁ LOTNICZY ORAZ WOJSK SPECJALNYCH Pierwszy samodzielny lot samolotem lub migłowcem wojskowym Poegnalny lot pilota wojskowego Wykonanie poegnalnego skoku ze spadochronem 146 ROZDZIAŁ VII. UROCZYSTOCI O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNYM, PATRIOTYCZNO- RELIGIJNYM LUB RELIGIJNYM UROCZYSTOCI O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNYM ) Składanie wieców i wizanek przed pomnikami, tablicami pamitkowymi oraz w miejscach pamici narodowej ) Apel pamici lub apel poległych ) Nadanie imienia zwizanego z tradycjami ora polskiego UROCZYSTOCI O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNO-RELIGIJNYM ) Wmurowanie aktu erekcyjnego i kamienia wgielnego 153 2) Odsłonicie pomników, tablic pamitkowych i innych miejsc pamici narodowej ) Powicenie wybudowanych obiektów wojskowych i nowego sprztu wojskowego UROCZYSTOCI O CHARAKTERZE RELIGIJNYM ) Zachowanie si wojskowej asysty honorowej podczas Mszy witych i Naboestw rónych wyzna: a) Msza wita organizowana w obrzdku rzymsko-katolickim. 156 b) Prawosławne Naboestwo dzikczynne. 159 c) Ewangelickie Naboestwo wojskowe ) Konsekracja Biskupa Polowego Wojska Polskiego, Ordynariusza Prawosławnego Wojska Polskiego, Ewangelickiego Biskupa Wojskowego: a) Konsekracja Biskupa Polowego Wojska Polskiego

10 b) Konsekracja Ordynariusza Prawosławnego Wojska Polskiego 163 c) Konsekracja Ewangelickiego Biskupa Wojskowego ) Ingres Biskupa Polowego Wojska Polskiego, Ordynariusza Prawosławnego Wojska Polskiego: a) Ingres Biskupa Polowego Wojska Polskiego b) Ingres Ordynariusza Prawosławnego Wojska Polskiego ) Spotkania wigilijne i wielkanocne organizowane w jednostkach (instytucjach) 165 wojskowych.. 5) luby ołnierzy ROZDZIAŁ VIII. UROCZYSTOCI Z UDZIAŁEM OŁNIERZY POLSKICH KONTYNGENTÓW WOJSKOWYCH Wrczenie odznacze i medali pamitkowych Dzie Pamici Przekazanie i przyjcie dowodzenia Polskim Kontyngentem Wojskowym Wizyty przedstawicieli władz pastwowych, wojskowych i innych delegacji w miejscu stacjonowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego Poegnanie i powitanie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w kraju oraz w rejonie pełnienia misji wojskowej ROZDZIAŁ IX. UDZIAŁ SZWADRONU KAWALERII WOJSKA POLSKIEGO W UROCZYSTOCIACH Szwadron Kawalerii Wojska Polskiego jako wojskowa eskorta honorowa ) Przywódców pastwowych przebywajcych z oficjaln wizyt w Rzeczypospolitej Polskiej ) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej podczas uroczystej odprawy wart przed Grobem Nieznanego ołnierza w Warszawie i centralnej paradzie wojskowej Szwadron Kawalerii Wojska Polskiego jako wojskowa asysta honorowa Chwyty szabl w szyku konnym ROZDZIAŁ X. MUSZTRA CEREMONIALNA WOJSKOWEJ ASYSTY HONOROWEJ Chwyty szabl Wybrane elementy musztry z karabinkiem (kbk KSS)

11 3. Chwyty karabinkiem (kbk KSS) Musztra paradna pododdziału wojskowego INDEKS ZNACZENIOWY POJ WYKAZ SYGNAŁÓW NA TRBK WYKAZ SKRÓTÓW. 201 WYKAZ SCHEMATÓW LEGENDA DO SCHEMATÓW ZAŁCZNIKI ILUSTRACJE. 221 WYKAZ ZAWARTOCI PŁYTY DVD

12

13 WSTP Ceremoniał Wojskowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej jest kodeksem postpowania oraz zbiorem zasad i form, okrelajcych zespołowe i indywidualne zachowanie ołnierzy oraz osób cywilnych biorcych udział w uroczystociach pastwowych, wojskowych oraz o charakterze patriotycznym, patriotyczno-religijnym lub religijnym, organizowanych z udziałem wojskowej asysty honorowej. Prezentuje on przebieg uroczystoci organizowanych zgodnie z polsk tradycj, zwyczajami i wymogami protokołu dyplomatycznego, ujednolica zasady ich organizacji oraz umoliwia sprawne przeprowadzenie z uwzgldnieniem przepisów zawartych w regulaminach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Okrela charakter tych uroczystoci, wskazuje i systematyzuje sposoby ich organizowania i prowadzenia oraz nadaje im jednolit form organizacyjn. Zawiera take głbokie treci patriotyczne, nawizujce do chlubnych, wielowiekowych tradycji ora polskiego, stanowic wany czynnik kształtujcy postawy ołnierzy. Odgrywa wan rol w wychowaniu patriotycznym oraz szkoleniu wojskowym, jednoczy rodowisko ołnierskie oraz umacnia poczucie wizi wojska ze społeczestwem. Ceremoniał Wojskowy nie ustala w sposób arbitralny wszystkich szczegółów organizowanych uroczystoci. W uzasadnionych przypadkach ich organizatorzy, w uzgodnieniu z dowódc, który wystawia wojskow asyst honorow, mog wprowadzi zmiany wynikajce przede wszystkim ze specyfiki jednostki (instytucji) wojskowej, miejsca i okolicznoci realizowanych uroczystoci, wykonywanych zada szkoleniowych oraz moliwoci i posiadanych rodków. Zmiany te nie mog by jednak sprzeczne z ogólnymi postanowieniami niniejszego dokumentu oraz regulaminów obowizujcych w SZ RP. Opisuje przebieg uroczystoci z udziałem wojskowej asysty honorowej, która moe wystpowa w zrónicowanym składzie w zalenoci od charakteru uroczystoci, miejsca jej przebiegu oraz rangi. W Ceremoniale Wojskowym zaprezentowano uroczystoci, które nie były przedstawiane w poprzedniej jego edycji z 1995 r., a pojawiły si w wyniku zmian zachodzcych w SZ RP. Do takich nale m.in. przedsiwzicia realizowane w nowopowstałych strukturach organizacyjnych SZ RP, Polskich Kontyngentach Wojskowych wykonujcych misje wojskowe poza granicami pastwa, udział Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego w eskortach i asystach honorowych oraz nowe formy ceremonii zwizanych z wyrónieniami zbiorowymi i indywidualnymi. Opracowanie zawiera szczegółowy przebieg wybranych uroczystoci, a take czynnoci wykonywane przez wojskow asyst honorow. Ponadto umieszczono w nim zdjcia prezentujce chwyty broni uywan przez kompani honorow, wybrane sposoby ustawienia wojskowej asysty honorowej, schematy jej usytuowania podczas ceremonii, projekty scenariuszy uroczystoci, kolejno ustawienia delegacji podczas składania wieców i wizanek. Materiały te mog by przydatne dla organizatorów uroczystoci. Do czci drukowanej dołczono płyt DVD, zawierajc wersj elektroniczn ceremoniału, nagrania dwikowe hymnów, marszów i sygnałów wojskowych oraz nuty sygnałów i haseł, które s najczciej uywane podczas uroczystoci. Opracowanie znowelizowanego Ceremoniału Wojskowego Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej jest nastpstwem zmian, jakie zaszły w funkcjonowaniu SZ RP w warunkach armii zawodowej oraz ich profesjonalizacji. 13

14

15 ROZDZIAŁ I OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI UROCZYSTOCI Z UDZIAŁEM WOJSKOWEJ ASYSTY HONOROWEJ W uroczystociach pastwowych, wojskowych, patriotycznych i patriotycznoreligijnych moe uczestniczy wojskowa asysta honorowa 1. Jej udział stanowi wany element oprawy ceremonialnej tych uroczystoci, ma take na celu nadanie im odpowiedniej rangi oraz podniosłego charakteru 2. Wojskowa asysta honorowa nie moe jednak uczestniczy w przedsiwziciach majcych charakter polityczny. O udziale wojskowej asysty honorowej w uroczystociach pastwowych, uroczystociach poza granicami kraju oraz pogrzebach członków najwyszych władz pastwowych i innych osób zasłuonych dla pastwa nie bdcych ołnierzami decyzj podejmuje Minister ON, a Szef SG WP w swoim rozkazie okrela jej skład 3. O udziale wojskowej asysty honorowej w pozostałych uroczystociach decyduj dowódcy garnizonów wyznaczajc jej skład 4 zgodnie z posiadanymi moliwociami i uwzgldnieniem postanowie niniejszego dokumentu. Podstawowymi dokumentami planistycznymi regulujcymi udział wojskowej asysty honorowej w uroczystociach w danym roku s: Ramowy program obchodów wit pastwowych, wojskowych i rocznic historycznych wydarze z udziałem przedstawicieli najwyszych władz pastwowych, Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej, kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz wojskowej asysty honorowej 5 oraz Plan przedsiwzi na rzecz obronnoci pastwa podejmowanych przez organizacje pozarzdowe we współpracy z resortem Obrony Narodowej 6. Zadania dotyczce udziału wojskowej asysty honorowej w uroczystociach ujmuje si w Planach zasadniczych przedsiwzi jednostki (instytucji) wojskowej na rok.. Organizatorzy uroczystoci 7, które nie zostały ujte w Ramowym programie obchodów oraz w Planie przedsiwzi na rzecz obronnoci pastwa kieruj wnioski o udział wojskowej asysty honorowej do właciwego dla miejsca 1 Wojskow asyst honorow moe stanowi: kompania honorowa, pododdział honorowy z pocztem sztandarowym lub bez pocztu sztandarowego, orkiestra wojskowa (trbacz, werblista), poczet sztandarowy (flagowy, banderowy, proporcowy, buczuka, trbki), posterunek honorowy (oficerski, podoficerski, ołnierski, z broni lub bez broni). Ponadto w uroczystociach mog wzi udział ołnierze stanowicy szpaler reprezentacyjny (z broni lub bez broni), ołnierze do składania wieców i wizanek, ołnierze do niesienia odznak orderów i odznacze oraz ołnierze do posługi liturgicznej. Jeeli w uroczystociach bierze udział inna orkiestra (trbacz, werblista), nie wchodzi ona w skład wojskowej asysty honorowej. 2 Formularz wniosku o skierowanie wojskowej asysty honorowej do udziału w uroczystoci zawiera załcznik nr 1. 3 Nie dotyczy pogrzebów. Skład wojskowej asysty honorowej na uroczystoci pogrzebowe wyznacza dowódca garnizonu w porozumieniu z organizatorem uroczystoci. 4 Dowódca garnizonu ustala równie rodzaj umundurowania, w jakim wystpuje oficjalna delegacja wojskowa oraz wojskowa asysta honorowa podczas uroczystoci z zachowaniem obowizujcych przepisów ubiorczych. 5 Propozycje do ramowego programu składaj urzdy pastwowe, Kancelaria Senatu RP, Kancelaria Sejmu RP, SG WP, DO SZ, RSZ, IWsp SZ, W, DGW w terminie do 10 sierpnia. 6 Propozycje do planu składaj organizacje pozarzdowe i inni partnerzy społeczni po uzgodnieniu z dowódcami garnizonów w terminie do 10 sierpnia. 7 Władze pastwowe, samorzdowe, organizacje pozarzdowe, rodowiska kombatanckie, kocioły, zwizki wyznaniowe, instytucje, uczelnie, szkoły i inni partnerzy społeczni. 15

16 przeprowadzenia uroczystoci dowódcy garnizonu w terminie umoliwiajcym sprawne ich przygotowanie i przeprowadzenie 8. Za organizacj i przebieg uroczystoci odpowiada jej organizator, który uzgadnia scenariusz 9 i zakres udziału wojskowej asysty honorowej z dowódc garnizonu 10 lub jego przedstawicielem. Jeeli scenariusz uroczystoci z udziałem wojskowej asysty honorowej przewiduje udział w niej przedstawicieli najwyszych władz pastwowych i wojskowych 11, naley jego układ skonsultowa przed zatwierdzeniem z komórk organizacyjn MON właciw w sprawach wychowania. Natomiast, gdy podczas uroczystoci zaplanowano odczytanie apelu poległych lub apelu pamici, jego tre naley przedstawi do zatwierdzenia dyrektorowi wyej wymienionej komórki organizacyjnej MON. Uroczystoci pastwowe, wojskowe oraz o charakterze patriotycznym i patriotyczno-religijnym, nawizujce do rocznic historycznych wydarze, mona wzbogaci o narracj, w trakcie której podaje si informacje na jej temat 12. Przeprowadzenie uroczystoci mona poprzedzi rekonesansem z udziałem organizatora, dowódcy odpowiedzialnego za udział wojskowej asysty honorowej, osób odpowiedzialnych za inne elementy uroczystoci (sztandary, inne pododdziały, delegacje, zespoły artystyczne itp.) oraz przedstawicieli słub porzdkowych. W trakcie rekonesansu omawia si i uzgadnia zagadnienia dotyczce przygotowania miejsca uroczystoci, jego dekoracj, sposób ustawienia wojskowej asysty honorowej, pocztów sztandarowych, uczestników uroczystoci, majc na uwadze godny i sprawny jej przebieg. Okrelajc skład i miejsce ustawienia wojskowej asysty honorowej naley dy do właciwego jej wyeksponowania oraz zapewnienia szacunku symbolom pastwowym i wojskowym. Uwzgldnia si take przebieg uroczystoci (meldunki, odczytanie apelu, wrczanie wyrónie itp.). Ponadto naley przyjmowa załoenie, e przy duej liczbie zaplanowanych do złoenia w czasie uroczystoci wieców i wizanek, pierwsze z nich nios i składaj ołnierze, a pozostałe - samodzielnie delegacje w kolejnoci ustalonej przez organizatora. Podczas uroczystoci umundurowani funkcjonariusze innych ministerstw i słub oraz członkowie organizacji pozarzdowych (np. harcerze, strzelcy) mog razem z ołnierzami pełni wart na posterunkach honorowych 13, a take nie oraz składa wiece i wizanki itp. Wystawienie posterunków honorowych w miejscu uroczystoci powinno nastpi przed wprowadzeniem sztandarów oraz kompanii honorowej (pododdziału honorowego). 8 Wybrane elementy Ceremoniału Wojskowego mog by stosowane wobec funkcjonariuszy Słuby Wywiadu Wojskowego i Słuby Kontrwywiadu Wojskowego, w zakresie okrelonym przez szefów tych słub. 9 Wzór scenariusza uroczystoci o charakterze patriotycznym, patriotyczno-religijnym lub religijnym zawiera załcznik nr Do zada dowódcy garnizonu naley kierowanie całokształtem zada zwizanych z udziałem wojskowej asysty honorowej w czasie przygotowania i przeprowadzenia uroczystoci pastwowych, wojskowych oraz patriotyczno-religijnych i uroczystoci pogrzebowych. 11 Wzór scenariusza uroczystoci z udziałem przedstawicieli najwyszych władz pastwowych i wojskowych zawiera załcznik nr Narrator (konferansjer) moe prowadzi take inne uroczystoci z udziałem wojskowej asysty honorowej, podczas których przedstawia jej uczestnikom m.in. informacj o miejscu uroczystoci, przebieg i kolejno poszczególnych jej elementów oraz prezentuje wojskow asyst honorow, poczty sztandarowe i goci honorowych. 13 ołnierze pełnicy wart na posterunku honorowym powinni sta najbliej pomnika, tablicy pamitkowej itp. 16

17 Do udziału w uroczystociach z udziałem wojskowej asysty honorowej zaprasza si goci honorowych, którzy powinni zaj miejsca na trybunie honorowej lub w innym godnym miejscu. Jeeli w uroczystoci uczestnicz damy i kawalerowie Orderu Wojennego VM lub Orderu KW naley traktowa ich jako goci honorowych. W uroczystociach mog bra take udział wojskowe sztandary historyczne 14, sztandary organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół itp., które wprowadza si w miejsce uroczystoci przed wejciem kompanii honorowej (pododdziału honorowego), a odprowadza po jej odejciu (chyba, e wzgldy organizacyjne stanowi inaczej). Jeeli w uroczystoci bierze udział przełoony moe mu by złoony meldunek 15, jeeli scenariusz uroczystoci to przewiduje 16. Wówczas przełoony powinien przyby na miejsce uroczystoci, jako ostatni z goci honorowych. Po zakoczeniu uroczystoci moe on przyj defilad kompanii honorowej i orkiestry wojskowej. Oprawa muzyczna uroczystoci z udziałem wojskowej asysty honorowej realizowana jest przez orkiestr wojskow lub muzyków orkiestry wojskowej: trbacza (trbaczy), werblist (werblistów). Muzyka moe by wykonywana na ywo lub odtwarzana z nagra orkiestr wojskowych. Repertuar uroczystoci stanowi: hymny i pieni hymniczne, fanfary i sygnały wojskowe, marsze, piosenki i pieni o tematyce wojskowej i patriotycznej. Uroczysto z udziałem orkiestry moe rozpocz si hymnem RP i podniesieniem flagi pastwowej RP na maszt. W innych przypadkach uroczysto moe rozpocz si odegraniem przez trbacza Hasła WP. Przed uroczystociami podnosi si na maszt flag właciw dla RSZ w rejonie stacjonowania (bazowania) jednostki wojskowej 17. Jeeli formuła uroczystoci tak przewiduje, uroczysto moe rozpocz oficjalne powitanie uczestników przez organizatora. Nastpnie mog odby si elementy charakterystyczne dla danej ceremonii: przemówienia okolicznociowe, modlitwy, apel pamici lub apel poległych, składanie wieców i wizanek 18 itp. Po złoeniu ostatniego wieca lub wizanki powinien zosta odegrany (odtworzony) sygnał pij Kolego lub Cisza. Na zakoczenie uroczystoci orkiestra wykonuje utwór okolicznociowy. Podczas uroczystoci, których organizatorem jest WP, naley odegra Pie Reprezentacyjn Wojska Polskiego 19. Jeeli w uroczystoci nie bierze udziału orkiestra (trbacz) wszystkie utwory i sygnały mog by odtwarzane z aparatury nagłaniajcej. 14 Wojskowe sztandary historyczne wypoyczane s z Muzeum Wojska Polskiego lub innych muzeów i podczas uroczystoci s noszone przez wytypowanych ołnierzy. 15 Podczas podchodzenia do składania meldunku oraz przegldu pododdziałów moe by grany (odtwarzany) Marsz Generalski. 16 Zagadnienia dotyczce zasad, sposobu oraz osób, którym powinny by składane meldunki podczas uroczystoci o charakterze wojskowym zawarte s w Regulaminie Ogólnym Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku przybycia na uroczysto innych osób ni wymienione we wskazanym dokumencie organizator uroczystoci powinien je przywita i traktowa jako goci honorowych. 17 Flag RSZ mona podnie na maszt oraz odegra (odtworzy) hymn RSZ take w innym momencie uroczystoci, jednak dopiero po odegraniu hymnu RP i podniesieniu na maszt flagi pastwowej RP. 18 Liczb delegacji składajcych wiece i wizanki oraz kolejno ich składania ustala organizator uroczystoci. 19 Nie dotyczy uroczystoci pogrzebowych. 17

18 Na zakoczenie uroczystoci jej organizator dzikuje uczestnikom za przybycie, po czym nastpuje odprowadzenie wojskowej asysty honorowej oraz pocztów sztandarowych. Planujc udział wojskowej asysty honorowej w uroczystoci, naley uwzgldni przedsiwzicia dodatkowe, które zaplanował jej organizator (np. wystp artystyczny, koncert). Przedsiwzicia te maj zazwyczaj charakter nieoficjalny i powinny by przeprowadzone przed rozpoczciem czci oficjalnej lub po odprowadzeniu wojskowej asysty honorowej z miejsca uroczystoci. 1. ORGANIZOWANIE UROCZYSTOCI PASTWOWYCH Uroczystoci pastwowe organizowane s z okazji wit pastwowych, wanych rocznic historycznych wydarze, wizyt oficjalnych przywódców pastwowych, szefów rzdów, przywódców organizacji midzynarodowych oraz innych wydarze majcych szczególne znaczenie dla pastwa. O miejscu przeprowadzenia uroczystoci decyduje jej organizator. Organizatorami uroczystoci pastwowych mog by: Kancelaria Prezydenta RP, Kancelaria Sejmu RP, Kancelaria Senatu RP, Kancelaria Prezesa RM, MON, MSZ oraz inne ministerstwa i urzdy centralne 20. Decyzj o udziale wojskowej asysty honorowej w uroczystociach pastwowych podejmuje Minister ON na wniosek jej organizatora 21. Szczegóły dotyczce udziału wojskowej asysty honorowej w uroczystoci uzgadnia jej organizator z dowódc odpowiedzialnym za jej wystawienie. 2. ORGANIZOWANIE UROCZYSTOCI WOJSKOWYCH Uroczystoci wojskowe mog by organizowane w siedzibie Ministra ON, Szefa SG WP, DO SZ, w dowództwach RSZ, IWsp SZ, W, DGW oraz w jednostkach (instytucjach) wojskowych. W porozumieniu z władzami administracyjnymi lub samorzdowymi regionu uroczystoci wojskowe mog by organizowane w miejscach umoliwiajcych udział w nich społeczestwa (np. w miejscach pamici narodowej). Za organizacj takich uroczystoci odpowiada właciwy dowódca garnizonu. W jednostkach (instytucjach) wojskowych podczas uroczystoci wojskowych organizuje si uroczyste apele na placach apelowych lub innych miejscach, albo uroczyste zbiórki w salach tradycji, salach odpraw itp. W uroczystociach tych, w miar moliwoci, powinien bra udział cały stan osobowy jednostki (instytucji) wojskowej. Miejsce uroczystoci powinno by właciwie przygotowane i udekorowane. Jeeli istnieje taka moliwo, w uroczystoci naley przewidzie udział sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych. Podczas uroczystoci z okazji wita jednostki (instytucji) wojskowej, nadania imienia, wrczenia sztandaru itp. mog by organizowane przedsiwzicia promujce zagadnienia dotyczce słuby wojskowej i obronnoci w społeczestwie, np. dni otwartych koszar, festyny ołnierskie. 20 Organizatorami uroczystoci centralnych mog by równie doranie powoływane komitety i zespoły organizacyjne. 21 Nie dotyczy uroczystoci realizowanych w Warszawie z okazji wizyt oficjalnych. 18

19 Organizator uroczystoci moe zaplanowa uczczenie minut ciszy pamici ołnierza, który zmarł podczas wykonywania obowizków słubowych. W ceremonii poegnania ołnierzy koczcych słub wojskow, odchodzcych do słuby w innych jednostkach (instytucjach) wojskowych, wrczenia aktu mianowania oraz poegnania pracowników wojska mog uczestniczy osoby przez nich zaproszone. Jeeli do udziału w uroczystoci został zaproszony przełoony, to minimum na pi dni przed uroczystoci powinien zosta mu przedstawiony jej scenariusz. 3. ORGANIZOWANIE UROCZYSTOCI 1) O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNYM Uroczystoci o charakterze patriotycznym z udziałem wojskowej asysty honorowej organizowane s z okazji rocznic historycznych wydarze lub innych majcych szczególne znaczenie dla pastwa i narodu. Uroczystoci odbywaj si zazwyczaj w miejscu upamitniajcym te wydarzenia. W trakcie uroczystoci mona organizowa apele pamici lub apele poległych, mog by odsłaniane pomniki i tablice pamitkowe, wrczane odznaki orderów i odznacze oraz inne wyrónienia okolicznociowe. Organizatorem tych uroczystoci mog by władze i urzdy pastwowe, władze administracyjne i samorzdowe regionu, organizacje pozarzdowe, rodowiska kombatanckie itp. W uroczystociach uwzgldnia si udział sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych. Jeeli pozwalaj na to warunki, w uroczystoci mog wzi udział piesze, konne i zmotoryzowane grupy rekonstrukcji historycznej, zorganizowane grupy członków organizacji pozarzdowych oraz młodzie szkolna i akademicka. Podczas uroczystoci mog by organizowane przedsiwzicia towarzyszce, np. koncerty, festyny, które powinny by realizowane przed rozpoczciem lub po zakoczeniu jej czci oficjalnej. Organizator powinien zapewni właciwe miejsce dla ustawienia wojskowej asysty honorowej podczas uroczystoci, zapewni bezpieczestwo jej uczestników oraz odpowiednio przygotowa miejsca jej przeprowadzenia. 2) O CHARAKTERZE PATRIOTYCZNO-RELIGIJNYM wita pastwowe, wojskowe oraz uroczystoci patriotyczne mog by poprzedzone Mszami witymi i Naboestwami odprawianymi w obiektach sakralnych lub polowymi Mszami witymi i Naboestwami polowymi organizowanymi poza obiektami sakralnymi. W uroczystociach o charakterze patriotyczno-religijnym mog bra udział ołnierze w składzie oficjalnej delegacji wojskowej 22 oraz wojskowej asysty honorowej. Uroczystoci o charakterze patriotyczno-religijnym z udziałem wojskowej asysty honorowej mog by organizowane (w porozumieniu z władzami 22 ołnierze wchodzcy w skład oficjalnej delegacji wojskowej w czci religijnej uroczystoci o charakterze patriotyczno-religijnym, zachowuj si na zasadach okrelonych dla uroczystoci o charakterze religijnym. 19

20 administracyjnymi lub samorzdowymi, przedstawicielami kociołów i zwizków wyznaniowych) w obiekcie sakralnym (np. Msza wita połczona z odsłoniciem tablicy pamitkowej umieszczonej wewntrz wityni) lub poza obiektem sakralnym (np. polowa Msza wita połczona z odsłoniciem pomnika na rynku miasta). Uroczysto o charakterze patriotyczno-religijnym moe składa si z dwóch czci, organizowanych w rónych miejscach (np. cz religijna Msza wita lub Naboestwo w obiekcie sakralnym, a cz patriotyczna poza obiektem sakralnym). W czci religijnej uroczystoci mog wzi udział wybrane elementy wojskowej asysty honorowej, np. poczet sztandarowy, trbacz, ołnierze do posługi liturgicznej, zgodnie z zasadami dotyczcymi organizowania uroczystoci o charakterze religijnym. W czci patriotycznej uroczystoci organizowanej poza obiektem sakralnym moe uczestniczy wojskowa asysta honorowa, która brała udział w jej czci religijnej. Mona równie rozszerzy jej skład o elementy dodatkowe np. kompani honorow (pododdział honorowy), orkiestr wojskow, posterunek honorowy, ołnierzy do składania wieców i wizanek. Wówczas dodatkowe elementy wojskowej asysty honorowej oczekuj w miejscu przeprowadzenia czci patriotycznej uroczystoci, bd mog przemaszerowa w to miejsce z uczestnikami czci religijnej. W takim przypadku na 15 minut przed zakoczeniem czci religijnej kompania honorowa (pododdział honorowy) i orkiestra wojskowa (jeeli nie brała udziału w religijnej czci uroczystoci) zajmuj miejsce przed obiektem sakralnym. Poczet sztandarowy wstpuje do szyku kompanii (pododdziału) po zakoczeniu Mszy witej lub naboestwa i wspólnie maszeruj do miejsca, w którym odbywa si cz patriotyczna uroczystoci. Organizujc uroczysto o charakterze patriotyczno-religijnym poza obiektem sakralnym naley zapewni właciwe warunki do jej przeprowadzenia. 3) O CHARAKTERZE RELIGIJNYM Uroczystoci o charakterze religijnym z udziałem wojskowej asysty honorowej mog by organizowane (w uzgodnieniu z przedstawicielami kociołów i zwizków wyznaniowych) w obiektach sakralnych (np. Msza wita, Naboestwo) lub poza nimi (np. polowa Msza wita, Naboestwo polowe). W tych uroczystociach mog bra udział ołnierze w składzie oficjalnej delegacji wojskowej oraz wojskowej asysty honorowej. Udział ołnierzy w uroczystociach o charakterze religijnym jest przedsiwziciem słubowym. Dowódcy jednostek wojskowych przy typowaniu ołnierzy do udziału w nich postpuj zgodnie z regulaminami, kierujc si poszanowaniem zasad wolnoci sumienia i wyznania. Indywidualne uczestnictwo ołnierzy w tych uroczystociach odbywa si na zasadzie dobrowolnoci. Podczas uroczystoci o charakterze religijnym oficjalna delegacja wojskowa i wojskowa asysta honorowa postpuje zgodnie z regulaminami wojskowymi oraz przepisami liturgicznymi. ołnierze wytypowani do udziału w uroczystociach o charakterze religijnym, jako oficjalna delegacja wojskowa lub wojskowa asysta honorowa, bez wzgldu na wyznawan religi i przekonania wiatopogldowe kieruj si poszanowaniem zasad obowizujcych w danym wyznaniu. W trakcie tych uroczystoci członkowie oficjalnych delegacji wojskowych, jeeli to moliwe zajmuj miejsca siedzce, a kiedy 20

21 wierni klcz przyjmuj postaw zasadnicz. Ponadto w wityni zdejmuj nakrycie głowy. Kompania honorowa (pododdział honorowy) oraz poczet sztandarowy biorcy udział w uroczystociach wystpuj w nakryciach głowy i z broni 23. Natomiast orkiestra wojskowa wystpuje bez nakry głowy. Sporód ołnierzy, którzy zostali wytypowani do udziału w uroczystoci o charakterze patriotyczno-religijnym lub religijnym mog by wyznaczeni ołnierze do posługi liturgicznej. Czynnoci liturgiczne ołnierze wykonuj w umundurowaniu bez nakrycia głowy, zgodnie z przepisami liturgicznymi 24. Przygotowaniem ołnierzy do posługi liturgicznej zajmuje si kapelan wojskowy. Ze wzgldu na specyfik wynikajc z liturgii, skład wojskowej asysty honorowej oraz liczba ołnierzy do posługi liturgicznej w uroczystociach o charakterze patriotyczno-religijnym lub religijnym powinny by kadorazowo ustalane z władzami kocielnymi. Po zgromadzeniu si uczestników uroczystoci patriotyczno-religijnej lub religijnej wojskowa asysta honorowa zajmuje miejsce wskazane przez organizatorów, a opuszcza je po zakoczeniu uroczystoci (przed rozwizaniem zgromadzenia). Msze wite i Naboestwa z udziałem wojskowej asysty honorowej mog odbywa si równie poza obiektem sakralnym. Polowe Msze wite i Naboestwa polowe organizuje si na otwartej przestrzeni (np. na placu apelowym, placu miejskim, poligonie) lub w odpowiednio przygotowanym niesakralnym obiekcie zamknitym (np. hala sportowa, sala widowiskowa, hangar lotniczy). Zarówno ołtarz, jak i miejsce odprawiania polowej Mszy witej lub Naboestwa polowego powinny znajdowa si w miejscu godnym, przygotowane z zachowaniem przepisów liturgicznych danej religii. Za przygotowanie tych miejsc oraz przebieg liturgii odpowiedzialny jest kapelan wojskowy lub inny duchowny danej religii bd wyznania. Jeeli w Mszy witej lub Naboestwie odprawianym w obiekcie sakralnym bierze udział kompania honorowa (pododdział honorowy) 25, zajmuje ona miejsce w kolumnie na wprost ołtarza lub w szyku rozwinitym, w lewej czci obiektu sakralnego 26. Gdy kompania honorowa (pododdział honorowy) zajmie wyznaczone miejsce, na komend dowódcy pododdziału poczet sztandarowy wystpuje z szyku, podchodzi do ołtarza, po zatrzymaniu oddaje honory i nastpnie zajmuje miejsce z jego lewej strony 27. Jeeli w uroczystoci bierze udział orkiestra, naley zapewni jej miejsca siedzce przed ołtarzem, w prawej czci obiektu sakralnego 28. Gdy w Mszy witej lub Naboestwie odprawianym w obiekcie sakralnym bierze udział tylko poczet sztandarowy, wchodzi on do niego na prob ceremoniarza lub innej osoby: Prosz o wprowadzenie sztandaru wojskowego, albo na 23 Jeeli w uroczystoci bierze udział trbacz wystpuje on w nakryciu głowy. 24 ołnierzy wytypowanych do posługi liturgicznej nie naley wyznacza do zbierania ofiary podczas Mszy witej. Ponadto, kiedy wierni klkaj ołnierze przyjmuj postaw zasadnicz. 25 W obiektach sakralnych kompania honorowa (pododdział honorowy) moe uczestniczy w Mszach witych i Naboestwach organizowanych z okazji wita Narodowego Trzeciego Maja, wita Wojska Polskiego i Narodowego wita Niepodległoci, konsekracji i ingresu: Biskupa Polowego Wojska Polskiego i Ordynariusza Prawosławnego Wojska Polskiego oraz konsekracji Ewangelickiego Biskupa Wojskowego. W pozostałych przypadkach wojskow asyst honorow stanowi poczet sztandarowy. 26 Patrzc od strony ołtarza. 27 Patrzc od strony ołtarza. 28 Patrzc od strony ołtarza. 21

22 komend dowódcy uroczystoci: Sztandar WPROWADZI, podchodzi do ołtarza, po zatrzymaniu oddaje honory i nastpnie zajmuje miejsce z jego lewej strony. Jeeli w polowej Mszy witej lub Naboestwie polowym bierze udział kompania honorowa (pododdział honorowy), zajmuje ona miejsce na wprost ołtarza w szyku rozwinitym 29. Gdy kompania honorowa (pododdział honorowy) zajmie wyznaczone miejsce, na prob ceremoniarza lub innej osoby: Prosz o wprowadzenie sztandaru wojskowego, albo komend dowódcy uroczystoci: Sztandar WPROWADZI, poczet sztandarowy wychodzi z szyku kompanii honorowej (pododdziału honorowego), podchodzi do ołtarza, zatrzymuje si, oddaje honory i zajmuje miejsce z jego lewej strony 30. Jeeli w uroczystoci bierze udział orkiestra, naley zapewni jej miejsca siedzce przed ołtarzem, po jego prawej stronie 31. Inne pododdziały wojskowe ustawia si w kolumnach na wprost ołtarza obok kompanii honorowej (pododdziału honorowego). Przed pododdziałami, na wprost ołtarza, przygotowuje si miejsca siedzce dla goci biorcych udział w polowej Mszy witej lub Naboestwie polowym. Gdy do udziału w Mszy witej lub Naboestwie zostały zaproszone sztandary organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich i innych instytucji, ustawia si je z prawej strony ołtarza 32. Poczty sztandarowe wprowadza si na wyznaczone miejsce, kilka minut przed zajciem przez celebransa miejsca przy ołtarzu. 4. UDZIAŁ WOJSKOWEJ ASYSTY HONOROWEJ W UROCZYSTOCIACH POZA GRANICAMI PASTWA Wojskowa asysta honorowa, na wniosek organizatora, moe bra udział w uroczystociach poza granicami pastwa. Decyzj w tej sprawie podejmuje Minister ON. Organizatorami uroczystoci organizowanych poza granicami pastwa mog by: Kancelaria Prezydenta RP, Kancelaria Sejmu RP, Kancelaria Senatu RP, Kancelaria Prezesa RM, MON, MSZ oraz inne ministerstwa i urzdy centralne. Ponadto wojskowa asysta honorowa moe bra udział w tego rodzaju uroczystociach na zaproszenie urzdu lub instytucji zagranicznej. Uroczystoci poza granicami pastwa powinny by organizowane we współpracy z przedstawicielami polskich placówek dyplomatycznych. Przy organizowaniu tych uroczystoci naley kierowa si polskim ceremoniałem wojskowym, jednoczenie uwzgldniajc, np. lokalne zwyczaje, tradycje, religi 33. Jeeli uroczysto ma charakter midzynarodowy i jej organizatorem jest inne pastwo, moliwe jest przyjcie przez wojskow asyst honorow rozwiza 29 Jeeli wymagaj tego wzgldy organizacyjne, kompania honorowa (pododdział honorowy) moe by ustawiona w inny sposób. 30 Patrzc od strony ołtarza. 31 Patrzc od strony ołtarza. 32 Patrzc od strony ołtarza. Poczty sztandarowe organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich i innych partnerów społecznych wykonuj takie same czynnoci, jak poczet sztandarowy kompanii honorowej. 33 Powysze dotyczy take zachowania członków oficjalnej delegacji wojskowej oraz ołnierzy wchodzcych w skład wojskowej asysty honorowej. 22

23 ceremonialnych charakterystycznych dla organizatora, przy czym nie mog one by sprzeczne z obowizujcymi w SZ RP regulaminami i innymi aktami prawnymi. W uroczystociach organizowanych poza granicami pastwa w składzie wojskowej asysty honorowej moe wystpowa poczet flagowy z flag pastwow z godłem RP na drzewcu 34. Dopuszczalne jest jednoczesne wystpowanie w składzie wojskowej asysty honorowej pocztu z flag pastwow z godłem RP na drzewcu oraz pocztu sztandarowego jednostki (instytucji) wojskowej. 34 Flaga pastwowa z godłem Rzeczypospolitej Polskiej na drzewcu moe by take uywana w kontaktach midzynarodowych na terenie kraju. 23

24 ROZDZIAŁ II UROCZYSTOCI PASTWOWE 1. UROCZYSTA ODPRAWA WART PRZED GROBEM NIEZNANEGO OŁNIERZA W WARSZAWIE Z okazji wita Narodowego Trzeciego Maja, wita Wojska Polskiego i Narodowego wita Niepodległoci na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego przed GN w Warszawie organizowane s uroczyste odprawy wart 1. Uroczysta odprawa wart przed GN ma charakter uroczystoci centralnej. Bior w niej udział najwysze władze pastwowe, przedstawiciele Parlamentu RP, instytucji centralnych, władz wojskowych, administracyjnych i samorzdowych, duchowiestwa, korpusu dyplomatycznego, organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, młodzie szkolna i akademicka oraz zaproszeni gocie. Decyzj o udziale wojskowej asysty honorowej w uroczystoci podejmuje Minister ON, a szczegółowy zakres udziału okrela w swoim rozkazie Szef SG WP. Do udziału w uroczystoci mog zosta zaproszone: pododdziały reprezentujce inne ministerstwa, pododdziały zagraniczne, grupy rekonstrukcji historycznej oraz zorganizowane grupy organizacji pozarzdowych i stowarzysze społecznych. W uroczystoci uwzgldnia si take udział wojskowych sztandarów historycznych, sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych. Pododdziały zajmuj miejsce na placu 20 minut przed rozpoczciem uroczystoci. Po przybyciu Prezydenta RP pododdziały oddaj honory, a nastpnie Prezydent RP przyjmuje meldunek od Szefa SG WP, dokonuje przegldu pododdziałów (oddaje honory 2 sztandarom pododdziałów), wita si z ołnierzami i funkcjonariuszami 3, oddaje honory GN i sztandarom 4, po czym zajmuje miejsce na trybunie honorowej. Nastpnie, po podniesieniu Proporca Prezydenta RP, flagi pastwowej RP na maszt i odegraniu hymnu RP moe nastpi odczytanie apelu pamici 5 oraz oddanie salutu armatniego przez pluton salutowy 6. Po złoeniu meldunków przez dowódców wart oficer rozprowadzajcy dokonuje zmiany posterunku honorowego przed GN, wygłaszane jest okolicznociowe przemówienie, po czym nastpuje złoenie wieców i wizanek na płycie GN. Uroczyst odpraw wart koczy defilada pododdziałów. 1 W uzasadnionych przypadkach uroczysta odprawa wart moe odby si w innym miejscu. Zmiana posterunku honorowego odbywa si przed GN. 2 Prezydent RP oraz inne osoby cywilne oddaj honory przez skłon głowy. 3 Jeli bior udział w uroczystoci. 4 Dotyczy wojskowych sztandarów historycznych, sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych, które s ustawione przy GN. 5 Dotyczy równie innego tekstu (np. preambuły Konstytucji Trzeciego Maja w czasie uroczystoci z okazji wita Narodowego Trzeciego Maja). 6 Z okazji wita Narodowego Trzeciego Maja i Narodowego wita Niepodległoci oddaje si salut narodowy. 24

25 PRZYKŁADOWY SCENARIUSZ: Przebieg uroczystoci: 7 wprowadzenie sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych (poczty sztandarowe zajmuj wyznaczone miejsca); wprowadzenie wojskowej asysty honorowej (pododdziały zajmuj wyznaczone miejsca, narrator /konferansjer/ przedstawia uczestnikom przebieg uroczystoci oraz wprowadza w jej tematyk); przybycie Szefa SG WP (pododdziały przyjmuj postaw zasadnicz. Po powitaniu przez Dowódc GW i oddaniu honorów GN oraz sztandarom Szef SG WP zajmuje miejsce oczekiwania na przybycie goci oficjalnych); przybycie Ministra ON (pododdziały przyjmuj postaw zasadnicz. Po powitaniu przez Szefa SG WP, Minister ON oddaje honory GN oraz sztandarom i zajmuje miejsce na trybunie honorowej); przybycie przedstawicieli najwyszych władz pastwowych (w kolejnoci przybywaj: Prezes RM, Marszałek Senatu RP i Marszałek Sejmu RP pododdziały przyjmuj postaw zasadnicz. Po powitaniu przez Szefa SG WP oddaj honory GN oraz sztandarom i zajmuj miejsca na trybunie honorowej); przybycie Prezydenta RP 8 (trbacze graj sygnał Baczno, pododdziały oddaj honory. Prezydent RP przyjmuje meldunek od Szefa SG WP, dokonuje przegldu pododdziałów oddajc honory sztandarom pododdziałów, wita si z ołnierzami i funkcjonariuszami, nastpnie oddaje honory GN oraz innym sztandarom i zajmuje miejsce na trybunie honorowej); podniesienie na maszt proporca Prezydenta RP 9 (trbacze graj Sygnał Prezydencki, proporcowy podnosi proporzec Prezydenta RP na maszt); podniesienie flagi pastwowej RP na maszt (dowódca uroczystoci podaje komend do wystpienia pocztu flagowego: Poczet flagowy do podniesienia flagi pastwowej MARSZ, poczet flagowy wystpuje z szyku kompanii honorowej 10 i maszeruje do masztu, flagowy przypina flag, a werblici w tym czasie graj Tremolo. Po przypiciu flagi trbacz gra sygnał Słuchajcie Wszyscy, a po jego odegraniu dowódca uroczystoci podaje komend: Dla uczczenia /nazwa wita/ flag pastwow PODNIE ); odegranie hymnu RP (w trakcie grania hymnu flagowy podnosi flag na maszt); odczytanie apelu pamici 11 ; oddanie salutu armatniego; odprawa wart (dowódca uroczystoci podaje komend dla dowódców wart do wystpienia: Dowódcy wart DO MNIE, dowódcy wart wystpuj z szyku, podchodz do dowódcy uroczystoci i oddaj honory. Dowódca uroczystoci podaje komend: Pododdziały SPOCZNIJ. Nastpnie dowódcy wart składaj meldunki Panie /Pani/. /stopie wojskowy/, dowódca warty. 7 Nie dotyczy uroczystoci organizowanej z okazji wita Wojska Polskiego. 8 Prezydent RP przybywa w wojskowej eskorcie honorowej Szwadronu Kawalerii WP. 9 Proporzec Prezydenta RP podnosi i opuszcza poczet proporcowy w składzie: dowódca pocztu proporcowego, proporcowy, asystujcy. 10 Jeeli uroczysto odbywa si w innym miejscu ni Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie i warunki na to nie pozwalaj poczet flagowy moe sta przy maszcie. W takiej sytuacji poczet zajmuje swoje miejsce w czasie wprowadzenia pododdziałów. 11 Innego tekstu. 25

26 /stopie i nazwisko/ melduje wart gotow do uroczystej odprawy. Wart wystawił /wystawiła/.. /podaje kogo reprezentuje/. Po złoeniu meldunku przez ostatniego dowódc warty dowódca uroczystoci podaje komend dla dowódców wart do wstpienia do szyku: Dowódcy wart WSTP, po czym dowódcy wart powracaj do szyku); zaprzysienie wart (dowódca uroczystoci dokonuje zaprzysienia wart zapowiedzi: SŁUBA WARTOWNICZA, trbacze graj sygnał Słuba Wartownicza i Hasło WP ); dokonanie zmiany posterunku honorowego przed GN (dowódca uroczystoci podaje komend do zmiany posterunku przed GN: Dowódca warty z Dowództwa Garnizonu Warszawa DOKONA ZMIANY WARTOWNIKÓW NA POSTERUNKU HONOROWYM PRZED GROBEM NIEZNANEGO OŁNIERZA, Zmiana WYSTP. ołnierze wyznaczeni do pełnienia warty wystpuj z szyku, dowódca uroczystoci podaje komend Do rodka ŁCZ, a dowódca warty z DGW dokonuje zmiany posterunku honorowego przed GN); przemówienie okolicznociowe Prezydenta RP 12 ; składanie wieców i wizanek na płycie GN 13 (ołnierze, funkcjonariusze i inne osoby z wiecami i wizankami wystpuj na wyznaczone miejsce, delegacje zajmuj miejsca za osobami je nioscymi, trbacze graj sygnał Baczno, pododdziały oddaj honory, werblici graj Tremolo, delegacje podchodz do GN i zatrzymuj si przed nim, wiece i wizanki zostaj złoone na płycie GN, delegacje oddaj honory i przechodz do Ksigi Pamitkowej GN, przewodniczcy delegacji składa podpis, a nastpnie z pozostałymi członkami delegacji wraca na poprzednio zajmowane miejsce); odegranie sygnałów wojskowych i utworów okolicznociowych (po złoeniu wieców i wizanek trbacz gra sygnał pij Kolego, a nastpnie orkiestra wojskowa wykonuje utwór okolicznociowy) 14 ; przegrupowanie pododdziałów do defilady (w trakcie przegrupowywania pododdziałów do defilady moe by zaprezentowany pokaz musztry paradnej, koncert orkiestry lub wystp artystyczny); defilada (defiluj pododdziały biorce udział w uroczystoci); odprowadzenie sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych; zakoczenie uroczystoci (Prezydent RP i gocie oficjalni opuszczaj miejsce uroczystoci); złoenie wieców i wizanek na płycie GN przez uczestników uroczystoci, którzy nie brali udziału w oficjalnej ceremonii składania wieców i wizanek. 12 Organizator uroczystoci moe uwzgldni równie inne wystpienia. 13 Liczb delegacji składajcych wiece i wizanki oraz kolejno ich składania ustala organizator uroczystoci. 14 Orkiestra wojskowa gra Pie Reprezentacyjn Wojska Polskiego, utwór pt. Witaj Majowa Jutrzenko (z okazji wita Narodowego Trzeciego Maja) lub inne utwory zwizane z obchodzonym witem. 26

27 Podczas uroczystoci z okazji wita Wojska Polskiego, przed przybyciem Prezydenta RP, odbywa si ceremonia podniesienia na maszty flag RSZ. W ceremonii bior udział: Minister ON, Szef SG WP, dowódcy RSZ, Dowódca Operacyjny SZ, Szef IWsp SZ, Komendant Główny W i Dowódca GW. PRZYKŁADOWY SCENARIUSZ: Przebieg ceremonii: wprowadzenie sztandarów organizacji pozarzdowych, rodowisk kombatanckich, uczelni, szkół i innych partnerów społecznych (poczty sztandarowe zajmuj wyznaczone miejsca); wprowadzenie pododdziałów stanowicych wojskow asyst honorow (pododdziały zajmuj wyznaczone miejsca, narrator /konferansjer/ przedstawia uczestnikom przebieg uroczystoci oraz wprowadza w jej tematyk); przybycie dowódców RSZ, Szefa IWsp SZ, Komendanta Głównego W, Dowódcy Operacyjnego SZ (pododdziały przyjmuj postaw zasadnicz. Dowódcy RSZ po powitaniu przez Dowódc GW zajmuj wskazane miejsce); przybycie Szefa SG WP (pododdziały przyjmuj postaw zasadnicz. Szef SG WP po powitaniu przez Dowódc GW wita si z dowódcami i oczekuje na przybycie Ministra ON); przybycie Ministra ON (trbacze graj sygnał Baczno. Minister ON po powitaniu przez Szefa SG WP wita si z dowódcami, nastpnie wszyscy przechodz przed GN, oddaj honory GN i sztandarom, po czym zajmuj miejsce do ceremonii podniesienia flag RSZ na maszty); podniesienie flag RSZ na maszty (dowódca uroczystoci podaje komend do podniesienia flag: Z okazji wita Wojska Polskiego flagi rodzajów sił zbrojnych PODNIE, flagowi podnosz flagi na maszty 15, trbacze graj Hasło WP ); 15 Flagowi zajmuj miejsca przy masztach w momencie wejcia na plac wojskowej asysty honorowej. 27