architektura Zrośnięte z naturą Architekt Sylwia Strzelecka o swoich kamiennych domach

Transkrypt

1 architektura TEMATY: i wnętrza Zrośnięte z naturą Architekt Sylwia Strzelecka o swoich kamiennych domach Kamienie tworzące elewację wyglądają, jakby były na sobie luźno ułożone. Taki efekt udało się osiągnąć dzięki ich niecałkowitemu spojeniu

2 W Polsce tradycja budowania z kamienia sięga odległych czasów. Wiele z tych budynków przetrwało do dziś wystarczy odwiedzić Kazimierz Dolny czy Podhale, gdzie wszystkie stare domy mają wysokie kamienne piwnice. Obecnie być może na fali powrotu do natury, jak w domach architekt Sylwii Strzeleckiej materiał ten zyskuje coraz większą popularność. Stosuje się go jednak zupełnie inaczej. Dom w Jazgarzewszczyźnie Wysłuchała Anna Czarnota-Borys K amień jest moim ulubionym materiałem. Zawsze pojawiał się w moich projektach jako cokół, podmurówka, fragment ściany, okładzina komina, a od kilku lat projektuję domy z kamiennymi elewacjami. Nie przepadam za drapieżną architekturą dominującą nad miejscem i przyrodą. Uważam, że dom musi współistnieć z terenem, a kamień świetnie pasuje do prawie każdego otoczenia. Dlaczego kamień Kamień jest powszechnie stosowany w budownictwie. To materiał bardzo wdzięczny i dobry do budowania. Dodaje budynkowi solidności, ładnie wygląda, jest trwały, a także wygodny w użytkowaniu nie niszczy się, starzeje się w sposób naturalny i nie trzeba go odnawiać. Zaletą kamienia jest też to, że dobrze łączy się z innymi materiałami (tynk, cegła, szkło) i można go wykorzystywać niemal w każdym stylu architektonicznym. Oczywiście jest to zależne od jego rodzaju i formy. W bardzo eleganckiej, nowoczesnej architekturze stosuje się raczej polerowane płyty, na przykład z granitu, niż kamień polny. Dla mnie kamień jest sympatycznym materiałem również z tego powodu, że jest naturalny. Pochodzi z przyrody, jest jej częścią, nie jest sztucznie stworzony. A ja uważam, że domy powinny wyrastać z ziemi w sposób naturalny. Warto wspomnieć, że wykonanie kamiennej elewacji wymaga ściany trójwarstwowej. Jest ona co prawda droższa niż tynkowana, ale koszt kamiennej okładziny jest porównywalny z tą z cegły elewacyjnej czy klinkierowej. Tajniki wykonania Nie kryje się tu żaden sekret. Kamienna ściana jest murowana (tak jak muruje się każdą trzecią warstwę ściany w technologii ścian trójwarstwowych) i kotwiona dość gęsto do ściany konstrukcyjnej kotwami do stali nierdzewnej. Pomiędzy ścianą konstrukcyjną a wykończeniem elewacyjnym znajduje się warstwa ocieplenia wełny mineralnej lub styropianu. Cała ściana zewnętrzna ma grubość około 50 cm, przy czym kamień to cm. Kamienna warstwa elewacyjna może być murowana na dwa sposoby: kamienie spoi się na całej powierzchni lub tylko w głębi wtedy uzyskuje się taki efekt, jakby luźno na sobie leżały. Wygląda to niezwykle naturalnie. Wszystkie narożniki budynku oraz nadproża zostały wykonane z większych ciosów kamiennych Jaki kamień W moich projektach nie stosuję kamieni pochodzących z innych stron świata. Żadnych marmurów brazylijskich, portugalskich, chińskich czy hiszpańskich, które są teraz masowo sprowadzane. Uważam, że są one tutaj obce i nie pasują do naszej architektury. Zawsze używam i we wnętrzu, i na elewacjach kamienia rodzimego. Najczęściej jest to wapień (jest dosyć lekki i doskonale nadaje się na trzecią warstwę ściany), piaskowiec, granit, marmur, zygmuntówki, morawice, kamienie z Gór Świętokrzyskich, z Małopolski, z Kazimierza Dolnego. Wybór konkretnego murator

3 Dom w Jazgarzewszczyźnie Dom z kamienną elewacją najlepiej wygląda w otoczeniu dzikiej przyrody Zróżnicowanie materiałów elewacyjnych podkreśla odmienność funkcji poszczególnych stref domu kamień pokrywa część reprezentacyjną, a tynk gospodarczą Osadzone głęboko okna pokazują, jak imponującą grubość ma mur Kamienny komin idealnie pasuje do dachu pokrytego ceglaną dachówką kamienia często zależy od wykonawcy każdy ma swoje źródło zdobywania. Znamienne jest to, że wykonawcy zaprojektowanych przeze mnie domów nie pochodzą z odległych stron świata, tylko najczęściej z Gór Świętokrzyskich (do dziś wydobywa się tam kamień). To kolejny dowód na to, że w Polsce nadal istnieje tradycja budowania z kamienia. Projektowanie Projektuję niemal wyłącznie domy jednorodzinne, mieszkalne, małe a te według mnie powinny być częścią przyrody. Dlatego też, kiedy dostaję zamó- wienie na projekt domu z kamienną elewacją, najpierw jadę oglądać działkę. Muszę mieć pewność, że będzie tam pasował. Wykluczone są na przykład parcele miejskie lub małe, ciasno otoczone innymi domami. Projektowanie domu zaczyna się od planowania przestrzeni o określonej funkcji. Potem ich zlepek tworzy bryłę, czyli można powiedzieć, że nie jest to z góry zaplanowana forma przestrzenna. Trzeba ją jednak tak ulepić, żeby nie kłuła w oczy, lecz pasowała do miejsca, do charakteru właścicieli i do otoczenia oraz żeby przyjemnie było na nią patrzeć. I właśnie z powodu ostatniego wymogu często stosuję zabiegi dekorujące. A kamień, czy to sam, czy w połączeniu z innymi materiałami, doskonale się do tego nadaje. Wygląd zewnętrzny domu, elewacja są w moich projektach ściśle związane z jego układem funkcjonalnym w środku, nie są niezależne. To dla mnie ważne. Bardzo często projektuję dom tak, że układ funkcjonalny wnętrz jest jasny dla osób znajdujących się na zewnątrz. To jest rozwiązanie, które uczytelnia funkcję poszczególnych elementów budynku, na przykład podział na część miesz-

4 Dom w Prażmowie Kamień na elewacji zobowiązuje. Inne elementy domu (okna, drzwi, dach) również muszą być wykonane z naturalnych materiałów Piękna, rozłożysta sosna rosnąca na działce została wkomponowana w taras Białe opaski okienne powodują, że budynek wygląda nieco lżej Wejście do domu jest zaakcentowane łukowym nadprożem. Ukryte we wgłębieniu drzwi są osłonięte przed deszczem i wiatrem czącą prywatne apartamenty gospodarzy, dzienną oraz gospodarczą. Patrząc na dom, można się go domyślić. I tu właśnie bardzo pomocny jest kamień. Stosując różne materiały wykończeniowe na elewacji, można uczynić taki podział jeszcze bardziej wyraźnym, pokazać funkcje fragmentów budynku na zewnątrz, ale też podzielić dużą bryłę na fragmenty. Kamienny akcent we wnętrzu Projektowanie nie polega wyłącznie na stworzeniu skorupy budynku. Dom to nie tylko ściany, to także jego wnętrze klimat i atmosfera w nim panujące oraz zamieszkujący go ludzie, którzy funkcjonują w nim w pewien charakterystyczny dla siebie sposób. To wszystko musi do siebie pasować. Dlatego też we wnętrzach domów z kamienną elewacją również stosuję nieco kamienia. Uważam, że nie mogą one być tylko obklejone kamieniem, że powinno się go czuć również w środku, ale w ograniczonym zakresie. Nie wolno przesadzić, bo cały dom ubrany w kamień byłby nudny. We wnętrzach projektuję z kamienia fragmenty ścian (na przykład ścianę z kominkiem) i posadzki. Czasem staram się też stosować inne, bardziej subtelne rozwiązania, by kamień był delikatnie wprowadzony, a nie dosadnie wstawiony. Są to na przykład duże przeszklenia, przez które można podziwiać kamienną okładzinę ścian zewnętrznych lub arkad tarasu. Wtedy we wnętrzu niby nie ma kamienia, ale widzi się go i czuje. I to wystarcza.

5 Dom w Strzeniówce W wiejskim krajobrazie, na tle zieleni jasny kamień prezentuje się wyjątkowo ładnie. Warto zwrócić uwagę na konsekwencję w doborze materiałów kamienne są nie tylko ściany, ale też dach Przykłady dyskretnego wprowadzenia kamienia do wnętrz domu. Co prawda nie ma go w środku, ale jest doskonale widoczny Szklany łącznik przełamuje masywną bryłę budynku dodając jej lekkości i finezji