Spis treści INSTRUKCJA MONTAŻU I OBSŁUGI

Transkrypt

1 Instrukcja montażu PL Spis treści Wprowadzenie...1 Zastosowanie...1 Zasady bezpieczeństwa...1 Transport i składowanie...2 Montaż...3 Warunki robocze...4 Uruchomienie...5 Utrzymywanie w stanie sprawności, konserwacja, czyszczenie...6 Schemat podłączenia elektrycznego i dane techniczne...7 Wymiary...8 Warunki Gwarancji...9 Wprowadzenie Przed wykonaniem jakichkolwiek czynności przy wentylatorze prosimy o uważne przeczytanie instrukcji obsługi. Wentylatory serii SHARK są wysokosprawnymi wentylatorami osiowymi. Wszystkie komponenty są sprawdzane, a produkt finalny kontrolowany pod koniec procesu produkcji. Gwarantujemy użycie materiałów wysokiej jakości na każdym etapie produkcji. Wszystkie użyte do produkcji elementy zostały wykonane na terenie Unii Europejskiej. PO OTRZYMANIU WENTYLATORA PROSIMY O SPRAWDZENIE: - Czy typ i wielkość wentylatora są prawidłowe, zgodne z zamówieniem. - Czy dane na tabliczce znamionowej odpowiadają parametrom żądanym (napięcie, częstotliwość, wydajność, itd.). - Czy wentylator nie został uszkodzony podczas transportu. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń prosimy o kontakt z punktem sprzedaży lub bezpośrednio z firmą Zastosowanie Wentylatory osiowe firmy Harmann serii SHARK (oznaczenie typu zobacz tabliczka znamionowa) ze zintegrowanym silnikiem asynchronicznym o wirniku zewnętrznym nie są produktami gotowymi do użytku, lecz pomyślane są jako podzespoły do montażu w instalacjach klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Specjalne rozplanowanie silnika umożliwia sterowanie liczbą obrotów przez obniżenie napięcia. Podczas eksploatacji z przekształtnikiem częstotliwości zwrócić uwagę na wskazówki w ustępie Warunki eksploatacji. Wentylatory można eksploatować dopiero wtedy, gdy zostały one zamontowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem i zagwarantowane jest bezpieczeństwo przez stosowanie zabezpieczeń wg DIN EN ISO (DIN EN ISO 12100) lub innych budowlanych środków ochronnych. Zasady bezpieczeństwa Wentylatory przeznaczone są do tłoczenia powietrza lub mieszanin podobnych do powietrza. Zastosowanie do tłoczenia gazów, mgieł, oparów lub ich mieszanin w strefach zagrożonych fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 1 z 12

2 wybuchem jest niedopuszczalne. Tłoczenie substancji stałych lub udziałów cząstek stałych w tłoczonym medium również jest niedopuszczalne. Montaż, przyłączanie elektryczne oraz uruchamianie mogą być wykonywane wyłącznie przez przeszkolony personel specjalistyczny (definicja wg DIN EN , IEC 364). Niebezpieczeństwo porażenia przez prąd elektryczny! Wirnik nie ma ani izolacji ochronnej, ani uziemienia ochronnego wg DIN EN , dlatego budowniczy urządzenia musi przewidzieć ochronę w postaci przeszkód lub przez umieszczenie poza obszarem ręki wg DIN VDE załącznik B, zanim napięcie zostanie przyłożone do silnika. Wentylator należy eksploatować tylko w zakresach podanych na tabliczce znamionowej i zgodnie z jego przeznaczeniem, według Państwa zamówienia. Wentylatory firmy Harmann przy użytkowaniu zgodnym z przeznaczeniem można stosować do temperatury otoczenia -40 C. Warunkiem podczas stosowania poniżej -10 C do maks. -40 C jest nieobecność nadzwyczajnych wpływów zewnętrznych, jak mechaniczne obciążenia uderzeniowe materiału. Przy silnikach 1~ z kondensatorem roboczym do -25 C. Przestrzegać maksymalnej temperatury otoczenia podanej na tabliczce znamionowej. Maks. dopuszczalne parametry eksploatacyjne z tabliczki znamionowej obowiązują dla gęstości powietrza r = 1,2 kg/m3. Wbudowane do uzwojenia czujniki temperatury (TB) lub termistory o dodatnim współczynniku temperaturowym działają jako zabezpieczenie silnika i muszą być przyłączone! W przypadku wykonania z termistorem o dodatnim współczynniku temperaturowym zwrócić uwagę na dopuszczalne napięcie probiercze maks. 2,5 V! Przy silnikach bez czujnika temperatury bezwzględnie konieczne jest zastosowanie wyłącznika ochronnego silnika. Przestrzeganie dyrektywy o kompatybilności elektromagnetycznej obowiązuje w powiązaniu z naszymi urządzeniami regulującymi i sterującymi. Jeżeli wentylatory będą skompletowane z podzespołami innych producentów, to producent lub użytkownik całego urządzenia ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań dyrektywy o kompatybilności elektromagnetycznej EMC 2004/108/EWG. Zwrócić uwagę na wskazówki dot. utrzymywania w stanie sprawności i konserwacji. Niniejsza instrukcja montażu stanowi część produktu i jako taka musi być przechowywana w dostępnym miejscu. Transport i składowanie Wentylatory firmy Harmann są fabrycznie opakowane odpowiednio do uzgodnionego rodzaju transportu. Wentylator/-y transportować albo w opakowaniu oryginalnym lub większe wentylatory, korzystając z przewidzianych do tego pomocy transportowych (otwory we wspornikach, ścienne płyty pierścieniowe), właściwymi środkami transportu. Przestrzegać informacji o masie na tabliczce znamionowej. Nie transportować, chwytając za kabel przyłączeniowy! Unikać uderzeń i udarów, zwłaszcza w przypadku wentylatorów, montowanych na urządzeniach. Zwrócić uwagę na ewentualne uszkodzenie opakowania lub urządzenia. Przechowywać wentylator w opakowaniu oryginalnym w miejscu suchym i chronionym przed czynnikami atmosferycznymi lub chronić go przed zabrudzeniem i działaniem czynników atmosferycznych do czasu montażu końcowego. Należy unikać ekstremalnego oddziaływania gorąca i zimna. Unikać zbyt długich okresów składowania (zalecamy maks. jeden rok) i przed montażem sprawdzić prawidłowe działanie łożyskowania silnika. fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 2 z 12

3 Montaż Montaż, przyłączanie elektryczne oraz uruchamianie mogą być wykonywane wyłącznie przez przeszkolony specjalistyczny. Do odpowiedzialności producenta systemu lub instalacji należy zgodność typowych dla instalacji wskazówek montażu i bezpieczeństwa z obowiązującymi normami i przepisami (DIN EN ISO / 13857). Wentylatory wykonania typu A, do zamocowania przy stałym kołnierzu silnikowym stosować śruby klasy wytrzymałości 8.8 i zaopatrzyć we właściwe zabezpieczenie śruby. Dop. momenty dokręcania: M4 = 2,1 Nm; M6 = 9,5 Nm; M10 = 40 Nm; M12 = 70 Nm; w odniesieniu do śrub wg DIN EN ISO 4014 współczynnik tarcia μ ges = 0,12 Wielkość budowana silnika 068 zwrócić uwagę na głębokość wkręcania. Wentylatory wykonania typu Q ze ścienną płytą pierścieniową z tworzywa sztucznego: Stosować tarcze DIN 125 do zamocowania. Dop. momenty dokręcania: M8 = 10 Nm; M10 = 21 Nm Dla wentylatorów wszystkich typów obowiązuje: Nie montować pod naprężeniem. Powierzchnie montażowe muszą być płaskie. Zwrócić uwagę na równomierną szczelinę "a" według rys. Naprężenie wywołane nierównym przyleganiem może wskutek ocierania się wirnika doprowadzić do awarii wentylatora. Przy pionowej osi silnika odpowiednio poniżej znajdujący się otwór wody kondensacyjnej musi być otwarty (nie dotyczy wentylatorów rodzaju ochrony IP55). Wielkość budowana silnika 068: Umieszczenie otworów wody kondensacyjnej jest zależne od położenia wbudowania lub od przypadku zastosowania. Informacje na ten temat znajdują się w tekstach zamówień dotyczących konkretnych produktów. Zwracać uwagę, aby otwory wody kondensacyjnej nie zostały zatkane! Wentylator może być przyłączony tylko do takich obwodów elektrycznych, które można wyłączyć wyłącznikiem odłączającym wszystkie bieguny. Przyłącze elektryczne wg schematu połączeń a) w skrzynce z zaciskami b) w wykonaniu kablowym schemat połączeń przy kablu lub pierścieniu ściennym Nie stosować metalowych śrubunków dławnicy przy skrzynkach z zaciskami z tworzywa sztucznego możliwe porażenie prądem w razie błędnego przyłączenia! Stosować uszczelnienie zatyczki ślepej również do śrubunku dławnicy. Przy zwiększonym obciążeniu (pomieszczenia mokre) stosować wstępnie zamontowane elementy uszczelniające. Zależnie od rodzaju wejścia kablowego zaplanować łuk spustu wody lub stosować kit uszczelniający. Śrubunki pokrywy przy skrzynkach z zaciskami z tworzywa sztucznego uszczelnić dodatkowo kitem uszczelniającym. Momenty dokręcania śrubunku pokrywy: wykonanie z tworzywa sztucznego 1,3 Nm, wykonanie z metalu 2,6 Nm Kabel przyłączeniowy wentylatora przymocować za pomocą wiązań kablowych do kratki chroniącej przed dotykiem lub podpory silnika. Zależnie od wykonania silniki mogą być wyposażone w termistory o dodatnim współczynniku temperaturowym, wewnętrznie połączone przełączniki termostatowe, wyprowadzone przełączniki termostatowe lub nie mieć fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 3 z 12

4 ochrony termicznej. Należy je przyłączyć następująco: Termistor o dodatnim współczynniku temperaturowym przy urządzeniu wyzwalającym termistora o dodatnim współczynniku temperaturowym. Wewnętrznie połączone przełączniki termostatowe: Zewnętrzne przyłączenie nie jest możliwe wzgl. potrzebne. Uwaga: Przełączniki termostatowe po wyzwoleniu przez za wysoką temperaturę i ostudzeniu samoczynnie się znowu włączają. Przy tym wentylator może się uruchomić Wyprowadzone czujniki temperatury należy tak wstawić do obwodu sterującego, aby w przypadku awarii po ostudzeniu nie następowało samoczynne ponowne włączenie. Wspólna ochronna kilku silników przez jedno urządzenie ochronne jest możliwa, w tym celu czujniki temperatury poszczególnych silników należy połączyć szeregowo. Należy pamiętać, że w przypadku awarii temperaturowej jednego silnika wyłączone będą wszystkie razem. W praktyce silniki łączy się w grupy, aby w przypadku awarii jednego silnika możliwa jeszcze była praca awaryjna z obniżoną wydajnością. bez ochrony termicznej: Stosować wyłącznik ochronny silnika! Jeżeli przy silnikach wentylatorów dla 1~ 230V +/-10% napięcie zasilające znajduje się trwale powyżej 240V, w przypadkach ekstremalnych może dojść do zadziałania czujnika temperatury. Należy stosować wtedy następny mniejszy kondensator. Warunki robocze Wentylatory nie eksploatować w wybuchowej atmosferze. Częstość włączeń: Wentylatory są przystosowane do pracy ciągłej S1. Układ sterujący nie może dopuścić do ekstremalnych prac z częstymi załączeniami i wyłączeniami! Wentylatory osiowe firmy Harmann nadają się do eksploatacji przy przekształtnikach częstotliwości, jeżeli przestrzegane są następujące punkty: Między przekształtnikiem a silnikiem należy wbudować filtry sinusoidalne (sinusoidalne napięcie wyjściowe! Faza faza, faza przewód ochronny) działające na wszystkie bieguny, które znajdują się w ofercie niektórych producentów przekształtników. Zażądać w tym celu naszej informacji technicznej L-TI Filtrów typu du/dt (nazywane również filtrami silnikowymi lub tłumiącymi) nie wolno stosować w miejsce filtrów sinusoidalnych. stosując filtry sinusoidalne, w pewnych przypadkach (konsultacja z dostawcą filtra sinusoidalnego) można zrezygnować z ekranowanych przewodów zasilających silnika, metalowych skrzynek z zaciskami i z drugiego przyłącza przewodu uziemiającego przy silniku. Jeżeli przekroczony zostanie roboczy prąd upływu 3,5 ma, należy spełnić warunki dot. uziemienia wg DIN EN , ust Przy sterowaniu liczbą obrotów przez obniżenie napięcia za pomocą układów elektronicznych (obcinanie fazy) wskutek rezonansu, zależnego od sytuacji montażowej, może zaistnieć nadmierne powstawanie szumów. W podobnym wypadku zalecamy stosowanie przetwornicy częstotliwości Fcontrol z wbudowanym filtrem sinusowym. W przypadku stosowania urządzeń sterowania napięcia i przekształtnika częstotliwości obcych producentów do sterowania prędkością obrotową naszych Wentylatory nie możemy przejąć gwarancji na prawidłowe działanie i uszkodzenia silnika. Poziom ciśnienia akustycznego oceniony według metody "A" powyżej 80 db(a) jest możliwy, patrz katalog produktów. Wentylatory IP55 ze ślizgającym uszczelnieniem mogą wytwarzać dodatkowe szumy. fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 4 z 12

5 Uruchomienie Przed pierwszym uruchomieniem sprawdzić: Czy montaż i instalacja elektryczna zostały fachowo wykonane i zakończone. Urządzenia bezpieczeństwa zamontowane ( ochrona przed dotykiem). Pozostałości montażowe i ciała obce usunięte z wentylatora. Przewód ochronny przyłączony. Czujnik temperatury/wyłącznik ochronny silnika fachowo przyłączony i sprawny. Wejście kablowe szczelne (patrz Montaż ). Czy położenie wbudowania i umieszczenie otworów wody kondensacyjnej zgadzają się ze sobą. Czy dane przyłączeniowe zgadzają się z danymi na tabliczce znamionowej. Czy dane kondensatora roboczego (1~ silnik) zgadzają się z danymi na tabliczce znamionowej? Kierunek obrotów zgadza się ze strzałką kierunku obrotów na skrzydle wzgl. obudowie wentylatora. Uruchomienie może nastąpić dopiero wtedy, gdy wszystkie wskazówki bezpieczeństwa są sprawdzone, a zagrożenia wykluczone. Zwrócić uwagę na spokojną pracę. Silne drgania na skutek niespokojnej pracy (niewyważenie), spowodowane np. uszkodzeniem podczas transportu, niewłaściwym obchodzeniem się, mogą spowodować awarię. fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 5 z 12

6 Utrzymywanie w stanie sprawności, konserwacja, czyszczenie Podczas wszystkich prac Wentylator w obszarze zagrożeń: Zlecać je wyłącznie przeszkolonemu personelowi specjalistycznemu. Przestrzegać norm bezpieczeństwa (DIN EN , IEC 364): Wirnik musi być w spoczynku! Obwód elektryczny przerwany i zabezpieczony przed ponownym włączeniem. Sprawdzić brak napięcia Nie przeprowadzać prac konserwacyjnych przy pracującym Wentylator! Kanały powietrzne wentylatora muszą być wolne od ciał obcych - zagrożenie przez wyrzucane przedmioty! Czyszczenie na mokro pod napięciem może spowodować porażenie prądem elektrycznym - śmiertelne niebezpieczeństwo! Konieczne są regularne przeglądy z ewentualnym oczyszczaniem z osadów, aby zapobiec niewyważeniu przez zabrudzenie. Oczyścić obszar przepływowy wentylatora. Cały Wentylator można czyścić wilgotną ściereczką. Do czyszczenia nie można stosować żadnych agresywnych środków czyszczących, powodujących rozpuszczanie lakieru. Do czyszczenia w żadnym wypadku nie wolno stosować myjek ciśnieniowych czy strumienia wody. Unikać dostania się wody do silnika i do instalacji elektrycznej. Po procesie czyszczenia silnik w celu wysuszenia musi pracować 30 minut przy % maks. prędkości obrotowej, aby woda, która ewentualnie dostała się do środka, mogła wyparować. Wentylator dzięki zastosowaniu łożysk kulkowych ze smarowaniem na całe życie nie wymaga konserwacji. Po zakończeniu czasu użycia smaru stałego (przy stosowaniu standardowym ok h) konieczna jest wymiana łożyska. Zwracać uwagę na nietypowe odgłosy pracy! Zwrócić uwagę na pracę bez nadmiernych drgań! Przeprowadzić wymianę łożyska po zakończeniu czasu użycia smaru stałego lub w przypadku uszkodzenia (nie przy wielkości budowanej silnika 068). Zażądać w tym celu naszej instrukcji konserwacji lub zwrócić się do naszego działu napraw (specjalne narzędzia!). Do wymiany łożysk stosować tylko oryginalne łożyska kulkowe (smar specjalny). Ze wszystkimi innymi uszkodzeniami (np. uszkodzeniami uzwojeń) prosimy zwracać się do naszego działu serwisowego. Przy 1~ silnikach może obniżać się pojemność kondensatora, przewidywana długość życia wynosi ok godz. wg DIN EN Ustawienie na zewnątrz: W razie dłuższych okresów przestoju w wilgotnej atmosferze zalecane jest uruchomienie wentylatorów raz w miesiącu na co najmniej 2 godz., aby wilgoć, która ewentualnie dostała się do środka, mogła wyparować. Wentylatory rodzaju ochrony IP55 lub wyżej: udrożnić istniejące zamknięte otwory wody kondensacyjnej co najmniej raz na pół roku. Po demontażu i ponownym montażu wirnika bezwzględnie konieczne jest ponowne wyważenie całego zespołu wirującego zgodnie z DIN ISO 1940,-1. fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 6 z 12

7 Schemat podłączenia elektrycznego i dane techniczne Schemat podłączenia elektrycznego silników jednofazowych 1x230V wyposażonych w kondensator rozruchowy oraz zabezpieczenie termiczne (jeśli wbudowane): Oznaczenia: TB - przewód fazowy, brązowy U2 - zero robocze, niebieski lub szary Z2 - wolny, czarny PE - przewód ochronny, żółto-zielony Dane techniczne: Nazwa podtyp FI Q max [mvh] Δp max [Pa] P max [W] U [V] I max [A] RPM max [1/min] m [kg] Kondensator [uf] nr artykułu SHARK 250/2/ , ,4 3, SHARK 250/4/ , ,2 1, SHARK 300/4/ , , SHARK 350/4/ , , fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 7 z 12

8 Wymiary Wymiary wentylatorów SHARK: Nazwa podtyp A B C D E F G SHARK 250/2/ SHARK 250/4/ SHARK 300/4/ SHARK 350/4/ fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 8 z 12

9 Warunki Gwarancji 1. Produkty marki Harmann objęte są gwarancją producenta w okresie 24-miesięcy licząc od dnia sprzedaży. Gwarancji udziela Sprzedający z ramienia Harmann Ventilatoren. 2. W przypadku naprawy gwarancyjnej urządzenia objętego gwarancją, okres gwarancji ulega wydłużeniu o okres naprawy urządzenia. 3. Gwarancją objęte są ukryte wady produkcyjne wyrobów. 4. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń spowodowanych: a. Nieprawidłowym montażem, rozruchem lub/i obsługą wykonywaną niezgodnie z dokumentacją techniczną urządzenia. b. Nieprawidłowym podłączeniem lub zasilaniem urządzenia napięciem innym niż podane na tabliczce znamionowej i/lub dokumentacji techniczno ruchowej urządzenia. c. Naprawami lub modyfikacjami konstrukcyjnymi urządzenia we własnym zakresie. d. Eksploatacją urządzeń w warunkach niezgodnych z przeznaczeniem i cechami konstrukcyjnymi wyrobu (tłuszcze, pyły, zbyt wysokie lub/i niskie temperatury ) e. Spaleniem silników elektrycznych uruchamianych lub/i eksploatowanych bez zabezpieczeń termicznych określonych w dokumentacji techniczno ruchowej. f. Niewłaściwą konserwacją urządzeń (lub zaniechaniem konserwacji) przewidzianą w dokumentacji technicznej. 5. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń wynikłych w skutek naturalnego zużycia eksploatacyjnego. 6. Stwierdzone uszkodzenia urządzenia objętego Gwarancją należy zgłosić w punkcie zakupu urządzenia lub bezpośrednio do Gwaranta. 7. Podstawą uznania gwarancji jest okazanie karty gwarancyjnej oraz dokumentu zakupu (faktura, paragon) oraz protokołu rozruchu i montażu urządzenia. 8. Zgłoszenia reklamacyjne należy wysyłać w formie pisemnej (faksem) do punku sprzedaży lub bezpośrednio do Gwaranta. 9. Zgłoszenia reklamacyjne będą rozpatrzone w terminie nie dłuższym niż 14 dni. 10. Urządzenia nadające się do transportu należy zdemontować, zapakować i wysłać do Gwaranta na koszt odbiorcy firmą kurierską wskazaną przez Gwaranta. 11. W przypadku zasadności reklamacji urządzenie zostanie naprawione (lub wymienione na nowe) i odesłane do Nabywcy na koszt Gwaranta. 12. W przypadku stwierdzenia bezzasadnego roszczenia gwarancyjnego urządzenie zostanie naprawione i/lub odesłane na koszt Nabywcy. 13. Wniesienie roszczenia gwarancyjnego nie zwalnia Nabywcy z obowiązku zapłaty za zakupiony towar. 14. Urządzenia, za które nabywca nie zapłacił Sprzedającemu nie są objęte gwarancją. 15. Zmiany konstrukcyjne urządzeń i/lub samowolne naprawy skutkują utratą gwarancji. 16. Wszelkie sprawy sporne powstałe na tle udzielonej gwarancji rozstrzygnie sąd właściwy dla miejsca siedziby Gwaranta. fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 9 z 12

10 KARTA GWARANCYJNA nazwa urządzenia: wentylator osiowy SHARK Pieczęć punktu sprzedaży i podpis sprzedawcy:model:nr fabr./nr silnika:/nr rachunku/faktury:data sprzedaży: Dane zgłaszającego reklamację: (nazwa i adres firmy, telefon kontaktowy) Adnotacje o przebiegu napraw: Zgłoszono dnia: Naprawa dnia: Uszkodzenie: Rodzaj naprawy: Wykonał serwisant (podpis i pieczęć) fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 10 z 12

11 PROTOKÓŁ Z MONTAŻU I URUCHOMIENIA WENTYLATORÓW DO DOKUMENTU WZ NR:... MIEJSCE ZAINSTALOWANIA: firma: adres: kod / miejscowość: telefon kontaktowy: DATA: dostawy: montażu: podł. elektrycznego: rozruchu próbnego: INSTALATOR: firma: adres: kod / miejscowość: osoba odpowiedzialna: telefon kontaktowy: URUCHAMIAJĄCY: firma: adres: kod / miejscowość: osoba odpowiedzialna: telefon kontaktowy: URZĄDZENIE: typ urządzenia: model: producent: nr seryjny: rok produkcji: fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 11 z 12

12 PARAMETRY NOMINALNE (Z TABLICZKI ZNAMIONOWEJ): napięcie zasilające [V]: ilość faz: prąd znamionowy [A]: Moc znamionowa [W]: prędkość obrotowa [rpm]: PARAMETRY POMIERZONE PRZY ROZRUCHU: L1 L2 L3 napięcie zasilające [V]: V V V prąd znamionowy [A]: A A A Moc znamionowa [W]: prędkość obrotowa [rpm]: ZABEZPIECZENIE ZASILANIA: typ zabezpieczenia: prąd wyłączający [A]: dodatkowe zabezpieczenie: STEROWANIE (JEŚLI WYSTĘPUJE): regulacja napięciowa tyrystorem (model): regulacja napięciowa transformatorem (model): regulacja częstotliwościowa falownikiem (model): inny rodzaj regulacji (jaki): DODATKOWE INFORMACJE O WARUNKACH PRACY URZĄDZENIA: (TEMPERATURA PRACY, ZAPYLENIE, STREFA WYBUCHU, ETC.) UWAGI: fax:(+48) biuro@harmann.pl Strona 12 z 12