Rola regionalnej polityki społecznej

Transkrypt

1 Konferencja, listopada 2014 roku, Ustroń, hotel Wilga Rola regionalnej polityki społecznej w integracji społecznej mieszkańców województwa śląskiego Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Regionalna polityka aktywnego starzenia się Piotr Szukalski Instytut Socjologii UL

3 Cel wystąpienia Określenie, na czym polega polityka aktywnego starzenia się i jakie powinny być jej zasady na poziomie regionów

4 Dlaczego mówi się coraz głośniej o polityce na rzecz seniorów? Wzrost odsetka osób starszych Podwójne starzenie się ludności Specyficzne potrzeby seniorów Świadomość korzyści z prowadzenia działań wyprzedzających przygotowanie do starości Waga srebrnego elektoratu

5 Co to takiego? Polityka wobec osób starszych Polityka wobec starości jako fazy życia Polityka wobec starzenia się Polityka senioralna Polityka aktywnego starzenia się

6 Polityka wobec przebiegu życia Przebieg życia to wiązka równocześnie występujących karier, w przypadku których prawie wszystkie posiadają swoje społeczne wzorce, aczkolwiek najczęściej w postaci niesformalizowanej, tj. społeczne preferencje nie zostają zapisane w formie prawnych obowiązków lub zakazów.

7 Polityka wobec przebiegu życia Każde społeczeństwo posiada swoją wizję, jak powinien wyglądać przebieg poszczególnych faz życia. Ta wizja przybiera postać normatywnego modelu przebiegu życia, swoistego życia wzorcowego, idealnego

8 Polityka wobec przebiegu życia 1) określenie ram prawnych, w jakich przebiegają najważniejsze kariery (np. minimalny wiek zawarcia związku małżeńskiego, wiek uzyskania uprawnień do świadczenia emerytalnego, czy ogólne zasady przebiegu kariery zawodowej w postaci prawa pracy). 2) budowa ramowego system instytucji ułatwiających przejście po właściwej ścieżce przebiegu karier, np. w postaci systemu bezpłatnej edukacji czy systemu ubezpieczeń społecznych. 3) Wprowadzenie systemu wsparcia jednostek, które świadomie lub nieświadomie charakteryzują się dużym odstępstwem od preferowanego społecznie przebiegu karier.

9 Aktywne starzenie się Koncepcja naukowa Projekt polityczny

10 Koncepcja aktywnego starzenia się Aktywne starzenie się narzędzie przeciwdziałania zagrożeniom związanym ze starzeniem się ludności, poprzez umożliwianie zachowania jak najdłużej społecznej produktywności. Społeczna produktywność to każda aktywność, która wytwarza dobra i usługi, niezależnie czy opłacana czy nie, włączając taką aktywność jak praca domowa, opieka nad dziećmi, wolontariat, pomoc rodzinie i przyjaciołom [Hinterlong i wsp., 2001: 7]. W Europie kontynentalnej termin active ageing źle rozumiany ze względów językowych.

11 Koncepcja aktywnego starzenia się Umożliwianie jak najdłuższej realizacji różnorodnych karier. Zgodnie z duchem foresightu kształtowanie przyszłych karier poprzez wdrażanie działań wyprzedzających powstanie problemów zdrowotnych, zawodowych itp. Definiowanie beneficjenta nie tylko jako osób starszych lub na przedpolu starości, ale jako jednostek starzejących się.

12 Projekt polityczny aktywnego starzenia się Wdrażanie koncepcji aktywnego starzenia się w życie Skupia się głównie na karierze zawodowej i innych wyraźnie społecznie produktywnych karierach Bazuje na neoliberalnym przekonaniu o warunkowości wspierania

13 Jakie są główne płaszczyzny regionalnej polityki aktywnego starzenia się? Samodzielność Aktywność ukierunkowana na siebie Aktywność ukierunkowana na innych Kształtowanie sposobu myślenia o seniorach, starości, relacjach międzypokoleniowych Wspomaganie starszych pracowników i pracodawców

14 Samodzielność Organizacja systemu opieki zdrowotnej Promocja zdrowia Budowa systemu usług opiekuńczopielęgnacyjnych Promowanie nowych technologii jako źródła informacji i usług dla seniorów Rekonstrukcja przestrzeni publicznej Rekonstrukcja przestrzeni mieszkalnej

15 Aktywność ukierunkowana na siebie Usługi edukacyjne Usługi kulturalne Usługi rekreacyjno-sportowe

16 Aktywność ukierunkowana na innych Aktywność wewnątrzpokoleniowa samoorganizacja i wolontariat Aktywność międzypokoleniowa Aktywność obywatelska Aktywność ekonomiczna

17 Kształtowanie sposobu myślenia o seniorach, starości, relacjach międzypokoleniowych Ograniczanie ageizmu Wspieranie poczucia odpowiedzialności międzypokoleniowej Budowanie srebrnej gospodarki

18 Wspomaganie starszych pracowników i pracodawców (1) Doradztwo zawodowe Zarządzanie wiekiem Szkolenia Dopasowywanie stanowisk pracy Dostosowywanie warunków pracy

19 Wspomaganie starszych pracowników i pracodawców (2) Rozwijanie srebrnej gospodarki rozumianej w szerokim tego słowa znaczeniu np. wszelkie działania wspierające osoby starsze na rynku pracy związane z produkowaniem szczególnych dóbr i usług

20 Podsumowanie (1) Cel polityki aktywnego starzenia się Samodzielność Społeczna produktywność Długookresowa stabilność społeczno-ekonomiczna

21 Podsumowanie (2) Kluczowe zasoby dla wdrażania polityki aktywnego starzenia się Społeczności lokalne Samoorganizacja Informacja