NAJWIĘKSZE INWESTYCJE ZREALIZOWANE W LATACH Budowa boisk sportowych w ramach budowy kompleksu Moje Boisko Orlik 2012 w Zelowie

Transkrypt

1 NAJWIĘKSZE INWESTYCJE ZREALIZOWANE W LATACH Budowa boisk sportowych w ramach budowy kompleksu Moje Boisko Orlik 2012 w Zelowie Do budowy boisk sportowych Gmina Zelów przystąpiła w 2010 roku. W dniu r. zawarto z Ministerstwem Sportu i Turystyki umowę, na dofinansowanie zadania w kwocie ,00 zł. W dniu r. zawarto umowę z Województwem Łódzkim na dofinansowanie inwestycji w kwocie ,00 zł. W wyniku przeprowadzenia postępowania przetargowego, podpisano umowę oraz w dniu r. przekazano firmie POLCOURT plac budowy. Począwszy od 21 sierpnia wykonano: wykopy oraz zbrojenie ław fundamentowych pod budynek sanitarno-szatniowy, instalację wodno - kanalizacyjną oraz roboty ziemne pod warstwy konstrukcyjne boisk. Rozpoczęto również prace związane z oświetleniem boisk. W dniu 22 września zakończono stan surowy, otwarty budynku. W dniu 12 października odnotowano w dzienniku budowy znaczne opóźnienie w realizacji robót. Kolejne zapisy potwierdzają brak postępu robót i przerwanie rozpoczętych już prac. Wezwania do kontynuowania robót i zakończenia inwestycji okazały się bezskuteczne. W związku z niewywiązaniem się firmy z umownego terminu zakończenia zadania, zaprzestaniem realizacji robót i faktycznym opuszczeniem placu budowy, Gmina Zelów odstąpiła w dniu r, od zawartej umowy. Z tego powodu zmuszeni byliśmy przekazaną pomoc finansową, zgodnie z zawartą umową, zwrócić w dniu r. na konto Urzędu Marszałkowskiego. W roku 2011 Gmina Zelów ponownie przystąpiła do programu budowy boisk sportowych, występując w dniu r. z wnioskiem do Ministerstwa Sportu i Turystyki o dofinansowanie budowy kompleksu boisk sportowych Moje Boisko Orlik 2012 w Zelowie. W dniu r. zawarto z Ministerstwem Sportu i Turystyki umowę, na dofinansowanie zadania w kwocie ,00 zł. W dniu r. zawarto umowę z Województwem Łódzkim, na dofinansowanie inwestycji w kwocie ,00 zł. W wyniku przeprowadzonej drugiej procedury przetargowej na dokończenie robót rozpoczętych w 2010 roku i wyboru wykonawcy, w dniu r. przekazano plac budowy firmie P.P.H.U.SANEL Sp.j. z Bełchatowa. Prace rozpoczęto w dniu r. Wszystkie roboty w trakcie realizacji inwestycji przebiegały bez żadnych zakłóceń. W dniu r. wykonawca zgłosił zakończenie robót, po czym w dniu r. dokonano odbioru końcowego zrealizowanej inwestycji. W ramach budowy kompleksu boisk sportowych Moje Boisko Orlik 2012 w Zelowie wykonano: boisko do piłki nożnej o nawierzchni ze sztucznej trawy, o wymiarach 30,0m x 62,0m, o powierzchni 1860 m², wraz z aluminiowymi bramkami, boisko wielofunkcyjne o nawierzchni poliuretanowej, o wymiarach 19,1 m x 32,1 m, o powierzchni 613,11 m² wraz z wyposażeniem do piłki koszykowej, siatkowej oraz do tenisa ziemnego,

2 ogrodzenie terenu wraz z bramami i furtkami, oświetlenie terenu 8 masztów o wysokości 12 m, budynek sanitarno szatniowy o powierzchni użytkowej 59,44 m, składający się z magazynu, pomieszczenia dla trenera, łazienek, łazienki dla niepełnosprawnych oraz szatni, ciągi pieszo jezdne z kostki brukowej; W dniu r. uzyskano decyzję Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Bełchatowie, zezwalającą na użytkowanie zespołu boisk sportowych. W dniu r. otrzymano informację z Ministerstwa Sportu i Turystyki o przyjęciu rozliczenia dotacji udzielonej ze środków budżetu Państwa na budowę kompleksu boisk sportowych Moje Boisko Orlik Pomimo wielu trudności przy rozpoczęciu realizacji inwestycji zrealizowano kompleks sportowy, który cieszy się ogromną popularnością zarówno wśród młodzieży jak i licznej grupy osób dorosłych.

3 2. "Rozbudowa Zespołu Szkół Ogólnokształcących o obserwatorium astronomiczne, bibliotekę i kompleks pomieszczeń dydaktycznych" W wyniku przeprowadzenia procedury przetargowej w marcu 2010 roku przekazano plac budowy na realizację inwestycji, z terminem realizacji do r. Wartość umowy to kwota ,00 zł brutto. Projekt współfinansowany był przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata , a kwota dofinansowania to ponad 4 mln zł. Realizacja projektu polegała na uzupełnieniu Zespołu Szkół Ogólnokształcących o następujące pomieszczenia: profesjonalne obserwatorium astronomiczne, aulę ze sceną i zapleczem, świetlicę, bibliotekę z pełnym wyposażeniem (bez zakupu książek), pomieszczenie z niezbędnym zapleczem do spożywania przez uczniów posiłków, dwie sale lekcyjne i pracownię fizyczną, windę - możliwość dostępu do wszystkich kondygnacji budynku dla osób z upośledzeniem funkcji ruchowych. Realizacja tego projektu przyczyniła się do poprawy funkcjonalności szkoły, jak również poprzez budowę obserwatorium jest miejscem, do którego przyjeżdżają liczne wycieczki z całego województwa łódzkiego.

4 3. "Budowa Wiejskiego Centrum Rekreacji w Kociszewie Kolejnym projektem współfinansowanym przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania "Odnowa i rozwoju wsi", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata była budowa Wiejskiego Centrum Rekreacji w Kociszewie. W ramach projektu wybudowano salę gimnastyczną o wymiarach 15m x 30m wraz z zapleczem sanitarnoszatniowym. Celem projektu była poprawa jakości życia mieszkańców wsi poprzez stworzenie miejsca czynnego wypoczynku i rekreacji. Budowa Wiejskiego Centrum Rekreacji w Kociszewie wpłynęła na wzrost atrakcyjności Gminy oraz umożliwiła integrację społeczności lokalnej. Wartość projektu opiewała na kwotę ,16 zł, natomiast kwota dofinansowania to zł.

5 4. Remont świetlicy wiejskiej w Zalesiu wraz z wyposażeniem Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania "Odnowa i rozwoju wsi", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Celem projektu było stworzenie miejsca spotkań mieszkańców sołectwa oraz umożliwienie organizacji różnego rodzaju imprez okolicznościowych. Remont świetlicy przyczynił się do wzrostu atrakcyjności Gminy oraz umożliwił integrację społeczności lokalnej. Remontem objęty był budynek, o powierzchni użytkowej 448,56 m 2 o kubaturze 1268,11 m 3. W ramach prac remontowych wykonano m.in. ocieplenie ścian zewnętrznych budynku, ocieplono strop pomiędzy poddaszem nieużytkowym a piętrem, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową, wyremontowano sanitariaty, wykonano nowe podłogi. Wartość robót to kwota ,00 brutto, zadanie zostało zrealizowane w grudniu 2010r. Natomiast rozliczenia z pozyskanych środków dokonano w 2011 roku. Wartość dofinansowania to kwota ,00 zł.

6 5. Budowa sieci wodociągowej we wsiach Jawor, Chajczyny, Ignaców w gminie Zelów Zadania inwestycyjne, zostały rozpoczęte w 2010r. i były kończone w 2011 roku a) Budowa sieci wodociągowej we wsi Chajczyny w gminie Zelów Na realizację zadania zawarto umowę z P.P.H.U Sanel Sp.j. z Bełchatowa z terminem realizacji r. Wartość umowy opiewała na kwotę ,64 zł brutto. b) Budowa sieci wodociągowej we wsi Jawor w gminie Zelów Zadanie realizowało konsorcjum firm: Zakład Robót Inżynieryjnych ANTCZAK Henryk Antczak z Pabianic oraz Zakład Instalacji Sanitarnych i Robót Drogowych KAN- WO- BUD Marek Wosiński z Pabianic w dniu r z terminem realizacji r. Wartość umowy ,65 zł brutto. Zdjęcie z odbioru wodociągu w Jaworze c) Budowa sieci wodociągowej we wsi Ignaców w gminie Zelów- zadanie zostało zrealizowane w 2010 roku. Zadanie realizowało konsorcjum: Firma Projektowo- Budowlana PROTEK Zakład Instalacji Sanitarnych z siedzibą w Kaliszu oraz firma Zakład Robót Melioracyjnych Instalatorstwa Wodno- Kanalizacyjnego Bronisław Zawierucha z Łasku z terminem realizacji do dnia r. Wartość umowy ,32 zł brutto. Roboty zakończone, protokół odbioru robót z dnia r. Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach działania "Podstawowych Usług Gospodarki i Ludności Wiejskiej" objętego PROW na lata Łącznie koszt zawartych umów wyniósł ponad 2 mln zł, a kwota pozyskanych środków to ponad 1,5 mln zł. Na to zadanie Gmina pozyskała również środki w postaci dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie ok. 300 tyś zł. W wyniku realizacji tych inwestycji wybudowano sieć wodociągową o łącznej długości ,00 mb.

7 6. Budowa sieci wodociągowej w ulicy Zofii i Górnej W 2010 roku zawarto umowę na realizację w/w zadania z firmą P.P.H.U. SANEL Sp.j. z siedzibą w Bełchatowie z terminem realizacji r. Wartość umowy ,00 zł. W 2011r. wystąpiono z wnioskiem o dofinansowanie inwestycji do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w formie pożyczki w kwocie zł. Wybudowanie sieci wodociągowej o łącznej długości 938,5 mb oraz 77 sztuk odcinków od sieci głównej do granicy pasa drogowego o łącznej długości 301,70 mb. 7. Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Marszywiec Kolejnym zadaniem związanym z realizacją wodociągu było wybudowanie sieci wodociągowej w miejscowości Marszywiec. Na realizację tego zadania zawarto umowę z firmą P.P.H.U. Sanel Sp.j. z siedzibą w Bełchatowie z terminem realizacji r. Wartość umowy to ponad 1mln zł. Na realizację zadania pozyskano środki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w formie pożyczki w wysokości zł. W ramach zadania wybudowano sieć wodociągową o łącznej długości ok ,50 mb. 8. Budowa wodociągu we wsi Grabostów W wyniku przeprowadzenia postępowania przetargowego, wybrano wykonawcę Zakład Instalacji Sanitarnych i Robót Drogowych KAN- WO- BUD Marek Wosiński z Pabianic na kwotę ,64 zł. Na realizację tego zadania Gmina uzyskała środki zewnętrzne w postaci dotacji ze środków budżetu Powiatu Bełchatowskiego w kwocie zł. 9. Utworzenie szkolnego placu zabaw przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Zelowie oraz przy Szkole Podstawowej w Wygiełzowie W maju 2011 roku została zawarta umowa na realizację założonych we wniosku o dofinansowanie celów w postaci utworzenia szkolnych placów zabaw. Dotacja udzielona została w wysokości wnioskowanej kwoty wsparcia w wysokości ponad 127 tyś zł. W ramach realizacji tych zadań powstały dwa place zabaw przy szkołach, z których korzystają dzieci zarówno w godzinach zajęć szkolnych jak również po ich zakończeniu. Place te są ogólnodostępne. Wyposażenie placów obejmuje m.in. huśtawki, zjeżdżalnie, bujaki. Na każdym ułożona została bezpieczna nawierzchnia, która amortyzuje upadki i zapewnia wieloletni, niezmienny i stały poziom bezpieczeństwa oraz estetyki. Dzięki powstaniu dwóch nowych placy zabaw dzieci i młodzież mogą efektywnie spędzać wolny czas.

8 10. Budowa wodociągu we wsiach Pszczółki, Wola Pszczółecka, Walewice Kolejnym dużym projektem realizowanym w ramach środków unijnych w ramach PROW jest budowa wodociągu we wsiach Pszczółki, Wola Pszczółecka, Walewice. Jednocześnie na zadnie pozyskano pożyczkę z WFOŚiGW w Łodzi na kwotę ,00 zł. Realizacja zadania rozpoczęta została w 2012 roku i ukończona w Wartość inwestycji opiewała na kwotę ,00 brutto. Wykonawcą była firma P.P.H.U. Sanel Sp. j. z Bełchatowa. W ramach realizacji zadania wybudowano sieć wodociągową o łącznej długości ,15 mb. 10. Rekreacyjne zagospodarowanie terenów przy zbiorniku Patyki Gmina Zelów w ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w zakresie Odnowa i rozwój wsi objętego PROW na lata realizowała projekt pt. Rekreacyjne zagospodarowanie terenów przy zbiorniku Patyki.

9 Projekt polegał na stworzeniu miejsca wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców Gminy Zelów. W ramach inwestycji zagospodarowano tereny przy zbiorniku wodnym poprzez nasadzenie nowych drzew i krzewów, urządzenie plaży i murawy rekreacyjnej, wykonanie ciągów pieszych, placu zabaw dla dzieci i boiska do plażowej piłki siatkowej. Zastosowano elementy małej architektury - ustawiono stoły, ławki, kosze na śmieci. Wartość zrealizowanej inwestycji wyniosła ,04 zł, w tym kwota dofinansowania ,00 zł. Realizacja projektu przyczyniła się do podniesienia standardu życia mieszkańców, w tym wzrostu atrakcyjności turystycznej, zaspokojenia potrzeb społecznych mieszkańców oraz zwiększenia zainteresowania gminą, a także wzrostu liczby osób odwiedzających gminę w celach wypoczynkowych. Realizacja projektu w istotnym stopniu przyczyniła się do poprawy estetyki miejscowości. Zrealizowane zadanie jest bardzo dobrze odbierane przez mieszkańców całej gminy, którzy chętnie korzystają z udostępnionych obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, co daje odczucie trafności podjętych decyzji i satysfakcję ze spełnienia oczekiwań mieszkańców.

10 11. Modernizacja parku im. Romualda Traugutta przy ul. Poznańskiej w Zelowie Jednym z ważniejszych zadań realizowanych w czasie mojej kadencji była realizacja inwestycji Modernizacji parku im. Romualda Traugutta przy ul. Poznańskiej w Zelowie polegająca na zagospodarowaniu go zielenią oraz elementami małej architektury, a także wykonanie alejek spacerowych i placu wypoczynkowego z urządzeniami zabawowymi. Wartość zadania - w wyniku przeprowadzonego postępowania przetargowego - wyniosła ,00 zł. W wyniku zawartej 7 września 2012 r. umowy mieszkańcy już w lipcu następnego roku mogli cieszyć się odnowionym parkiem w centrum miasta. W wyniku realizacji powyższego zadania dokonano pielęgnacji istniejących drzew. Dodatkowo posadzono nowe drzewa i krzewy, zarówno liściaste i iglaste, a także krzewy żywopłotowe, w łącznej ilości ponad 3000 sztuk. Wykonanie nowych trawników o łącznej powierzchni około 10200m 2 również wpłynęło pozytywnie na estetykę obiektu Aby zapewnić wygodę w użytkowaniu oraz czystość parku zamontowano elementy małej architektury - 37 ławek i 18 koszy na śmieci. Poprawiło się również bezpieczeństwo użytkowników parku poprzez wykonanie alejek żwirowych o łącznej długości ok. 2643m 2, a także nowego oświetlenia oraz monitoringu. Celem niniejszej inwestycji było, poza oczywistą poprawą walorów estetycznych i krajobrazowo-przyrodniczych, sprawienie, by park faktycznie zaczął pełnić funkcję społeczną, rekreacyjną i przyrodniczą.

11 12. Wykonanie przepustu drogowego w miejscowości Ostoja W wyniku długotrwałej eksploatacji oraz wielokrotnej powodzi kamienne podpory obiekt mostowego zostały częściowo podmyte przez wody cieku. Ze ścian podporowych zniszczona została warstwa betonowa, brak było barier ochronnych. W wyniku okresowej kontroli obiektu zadecydowano o zamknięciu obiektu dla ruchu, co uniemożliwiło komunikację pomiędzy pobliskimi miejscowościami. Po przeprowadzeniu postępowania przetargowego zawarto umowę na realizację zadania na kwotę ,99 zł. Po dokonanej przebudowie powstał nowy obiekt mostowy, który zapewnił bezpieczeństwo użytkownikom oraz ułatwił dojazd okolicznym mieszkańcom.

12 Rozbudowa systemów wod- kan w Zelowie i Łobudzicach w gminie Zelów W latach realizowano strategiczne inwestycje dla Gminy Zelów, a największą z nich bez wątpienia była Rozbudowa systemów wod- kan w Zelowie i Łobudzicach w gminie Zelów o łącznej wartości projektu ponad 42 mln zł. Zadanie zostało dofinansowanie ze środków unijnych przez Unię Europejską pozyskanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata w kwocie ponad 33 mln zł oraz 2 mln zł w formie pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi. Inwestycja obejmowała swym zakresem centrum Zelowa ul. Sienkiewicza, Poznańską, Wolności, Kościuszki, Piotrkowską, Harcerską, Pabianicką, Zachodnią, Boczną, Cegielnianą, Lubelską, Komeńskiego, Południową, Sportową oraz wieś Łobudzice i Kolonię Łobudzice. Warto przypomnieć przebieg rozpoczęcia i realizacji inwestycji. Zgodnie z opracowanymi kosztorysami inwestorskimi koszt przedsięwzięcia opiewał na kwotę ponad 69 mln, aby móc rozpocząć inwestycję trzeba było pozyskać środki z wszelkich możliwych źródeł. W dniu 10 lutego 2011 roku podczas VII sesji Rady Miejskiej w Zelowie radni jednogłośnie podjęli uchwały dotyczące zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej, a także podjęli decyzję o zaciągnięciu pożyczki preferencyjnej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi na realizację w/w inwestycji. Ostatecznie po przeprowadzeniu postępowań przetargowych inwestycja zamknęła się w kwocie ponad 42 mln zł. W ramach zadania wybudowano sieć wodociągową o łącznej długości ponad 9 km, sieć kanalizacji sanitarnej o łącznej długości ponad 27 km, kanalizację deszczową o dł. ponad 8 km. Realizacja zadania następowała na podstawie pięciu pozwoleń na budowę, których ważność dobiegała końca w roku, w którym miała rozpocząć się inwestycja. Terminy na rozpoczęcie realizacji były krótkie a spraw formalnych do załatwienia mnóstwo. W związku z tym, iż inwestycja dofinansowana była ze środków unijnych przebieg realizacji poddawany był licznym kontrolom. Pierwsza z nich przeprowadzona była przez Urząd Kontroli Skarbowej w Łodzi kolejną przeprowadził Wydział ds. Kontroli Zamówień Publicznych Departamentu ds. Regionalnego Programu Operacyjnego i polegała na sprawdzeniu prawidłowości wyboru wykonawców oraz zawierania aneksów do umów podstawowych. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości związanych z wyborem wykonawców inwestycji. W chwili obecnej jesteśmy również po końcowej kontroli przeprowadzonej przez Urząd Marszałkowski, która sprawdzała zgodność wykonania z zawartą umową, poprawność faktycznego zakresu rzeczowego realizacji projektu, poprawność ujęcia poniesionych środków otrzymanych w ramach RPO WŁ, sprawdzenie kompletności i zgodności z przepisami dokumentacji

13 związanej z realizacją projektu - treść przekazanej informacji pokontrolnej potwierdza prawidłowość realizacji robót. Podczas realizacji tak dużej inwestycji nie obyło się też bez uciążliwości dla mieszkańców, rozpoczęcie robót na głównej ulicy Zelowa jaką jest ulica Kościuszki wiązało się z ograniczoną możliwością dojazdu do posesji oraz sklepów. We wsi Łobudzice, sieć zaprojektowana była w działkach prywatnych, zachodziła więc konieczność prowadzenia robót na tych działkach, co było również kłopotliwe dla mieszkańców. W tym miejscu pragnę serdecznie podziękować mieszkańcom Zelowa, jak również całej gminy, którzy wykazali się dużą wyrozumiałością i cierpliwością. W chwili obecnej istnieje już możliwość podłączania się do sieci wod- kan i zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity Dz. U r. poz ze zmianami) właściciele mają obowiązek podłączenia należącej do nich nieruchomości do istniejącej sieci wodno-kanalizacyjnej. Koszty przyłączenia do sieci oraz koszty budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych są zobowiązani ponieść właściciele posesji. Wszelkich informacji w zakresie budowy przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych udziela Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Zelowie Spółka z o. o. z siedzibą Maurycowie 1a, Zelów, Tel. 44/ , które wydaje również warunki techniczne wykonania przyłączy. Nie ulega wątpliwości, że była to największa inwestycja w historii Zelowa, która przyczyniła się do poprawy gospodarki wodno- ściekowej miasta jak i gminy Zelów. Wpłynęła również na poprawę estetyki głównych ulic Zelowa.

14 PODSUMOWANIE Powierzchnia miasta i gminy to ha, którą zamieszkuje ponad 15 tyś mieszkańców. Jest to jedna z największych gmin Powiatu Bełchatowskiego. W trakcie trwania kadencji jako Burmistrz Zelowa starałam się, aby poprawić jakość życia dla jak największej liczby mieszkańców miasta jak i wsi. Dlatego też podczas tworzenia kolejnych projektów budżetowych wraz z Radnymi Rady Miejskiej, starałam się aby realizować różnego typu zadania. Na pewno priorytetem było zrealizowanie największej inwestycji w historii Zelowa Rozbudowy systemów wodnokanalizacyjnych w Zelowie i Łobudzicach oraz Budowa wodociągów we wsiach m.in. Pszczółki, Wola Pszczółecka, Walewice, Grabostów i innych. Poprawa jakości życia mieszkańców gminy poprzez budowę wodociągów i kanalizacji sanitarnej poza pozytywnym wpływem na jakość życia mieszkańców gminy, przyczynia się także do ochrony środowiska naturalnego i wzmacnia szanse lokalnych przedsiębiorców. Zakończono również realizację świetlic wiejskich, które są szansą na rozwój społeczności lokalnej. Ważne jest bowiem zwiększenie zaangażowania mieszkańców w sprawy wsi, większa integracja i podejmowanie wspólnych działań na rzecz miejscowości. Dużym wsparciem dla tych inicjatyw wiejskich jest Fundusz Sołecki, w ramach którego zrealizowano wiele działań na rzecz sołectw, tj.m.in. dobudowy oświetleń, zakupy materiałów na prowadzenie prac remontowych w częściach garażowych strażnic, budowę placów zabaw oraz wiele innych. Na koniec pragnę zaznaczyć, że bez pozyskiwania środków zewnętrznych nie udało by się zrealizować wielu strategicznych dla gminy inwestycji.