Marines z 1. batalionu 6. Pułku Marines na patrolu w Faludży w Iraku

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Marines z 1. batalionu 6. Pułku Marines na patrolu w Faludży w Iraku"

Ksawery Smoliński
9 lat temu
Przeglądów:

1 WSTĘP Mundur w dzisiejszym rozumieniu, czyli ujednolicony strój obowiązujący w całych formacjach czy armiach, jest stosunkowo nowym zjawiskiem. Rzymianie, Grecy czy żonierze innych armii starożytnych mieli co prawda charakterystyczne dla siebie wyróżniki, zwłaszcza kolory przypisane poszczególnym jednostkom, ale nie był to zwyczaj przyjęty powszechnie i na całym świecie. W średniowieczu niekiedy rycerze będący wasalami tego samego pana walczyli w jego barwach, zdarzały się też pojedyncze formacje o jednolitym wyglądzie, np. janczarzy, ale był to raczej wyraz lojalności plemiennej lub społecznej niż dążenia państwa czy wojska jako takiego. Królował w tym czasie indywidualizm. Narodziny uniformu Wojskowy mundur stał się zjawiskiem powszechnym w XVII w., gdy pojawiły się regimenty, zwane potem pułkami. Najwcześniej nastąpiło to we Francji, ale zwyczaj ten szybko przyjął się w pozostałych państwach Europy w miarę, jak rezygnowano z doraźnego powoływania wojsk ochotniczych na rzecz wojsk zawodowych pobierających żołd. W XVIII w. regułą już było, że żołnierze poszczególnych pułków nosili ujednolicone mundury, których krój i barwy określały dokładne przepisy, a jednostki czy rodzaje broni różniły się barwą mundurów lub nakryciem głowy. Podobnie rzecz się miała we flotach wojennych, choć tu przepisy najpierw objęły mundury oficerskie, a dopiero w połowie XIX w. podoficerów i marynarzy we wszystkich europejskich marynarkach wojennych. Praktycznie do początków XX w. uniformy wojsk lądowych zwłaszcza oficerskie były niezwykle barwne, z dużą ilością złotych obszyć i piórami. Najskromniejsze zaś były amerykańskie mundury z okresu wojny secesyjnej zdominowane przez jednolite barwy każdej ze stron walczących, a nie poszczególnych formacji czy rodzajów broni. Mundury nowoczesne Wprowadzenie pod koniec XIX w. do powszechnego użycia broni odtylcowej (tak karabinów, jak i dział) zwiększyło jej szybkostrzelność i spowodowało, że pola bitewne stały się znacznie groźniejszymi miejscami niż dotąd. Poważniejsze straty uświadomiły wojskowym, że nadszedł czas zmian i żołnierze powinni być przyodziani raczej w barwy maskujące, by być jak najmniej widoczni dla przeciwnika, niż w miłe dla oka papuzie barwy. Mundury zaczęły się stawać coraz mniej jaskrawe, a coraz bardziej maskujące i ujednolicone w poszczególnych armiach. Ostateczny kres wielobarwnej krzykliwości położyło wprowadzenie powszechnego użycia karabinów maszynowych w okresie I wojny światowej. Pod jej koniec wszystkie armie walczące stosowały już mundury w tonacji zielonkawo-brązowej lub szarej oraz oporządzenie w zbliżonych barwach i jak najwygodniejsze. Do wszystkich w końcu dotarło, że zauważenie przez wroga oznaczało śmierć lub rany, a użycie lotnictwa wymusiło szybsze rozpowszechnienie sztuki maskowania. 6

powszechnie i na całym świecie. W średniowieczu niekiedy rycerze będący wasalami tego samego pana walczyli w jego barwach, zdarzały się też pojedyncze formacje o jednolitym wyglądzie, np.

2 Podczas II wojny światowa pojawiły się mundury plamiste, jeszcze lepiej zlewające się z tłem oraz dostosowane barwą, materiałem i krojem do konkretnych teatrów działań oraz panujących na nich warunków. Opracowano też różne rodzaje mundurów dla poszczególnych rodzajów wojsk, uwzględniając wymogi praktycznego ich stosowania w specyficznych warunkach, np. dla jednostek spadochronowych czy załóg bombowców. Po wojnie rozwój techniki i doświadczeń bojowych spowodował dalsze zmiany w kroju i barwach mundurów oraz oporządzenia, tak by stawały się coraz wygodniejsze i skuteczniejsze. Od lat sześćdziesiątych XX w. datują się stosowanie coraz nowszych materiałów, ergonomizacja oporządzenia i rozwój wzorów kamuflażu. Przewiduje się, że w niedalekiej przyszłości do użycia wejdą mundury wykonane z materiałów zawierających obwody komputerowe, zdolne zmieniać barwę w zależności od otoczenia i wyposażone w systemy dopasowujące ich właściwości w zależności od temperatury tak otoczenia, jak i użytkownika. Mundur stanie się jeszcze bardziej integralnym elementem zdolności bojowych żołnierza, mającym oraz większy wpływ na jego zdolność przeżycia. Marines z 1. batalionu 6. Pułku Marines na patrolu w Faludży w Iraku 7

dla jednostek spadochronowych czy załóg bombowców.

4 XVIII WIEK Choć wojskowi zawsze byli rozpoznawani po charakterystycznym militarnym wyglądzie, a należący do tej samej formacji, zwłaszcza uznawanej za elitarną, po takich samych wyróżniających elementach stroju, mundury weszły do powszechnego użycia dopiero od XVII w. Wraz z nimi pojawiły się też przepisy szczegółowo regulujące ich wygląd. Pierwszą oznaką standaryzacji mundurów było wprowadzenie jednolitej barwy określonych elementów stroju, jak na przykład barwa czerwona dla brytyjskiego 2. Regimentu Pieszego obowiązująca od 1686 r. W ciągu kolejnych dwóch wieków przepisy mundurowe stały się coraz bardziej spójne i szczegółowe, aż objęły wszystkie elementy: od butów po ładownice. Na obrazie Śmierć generała Mercera w bitwie o Princeton pędzla Johna Trumbulla wyraźnie widać typowe uniformy piechoty jazdy końca XVIII w., w tym także słynne brytyjskie czerwone kurtki.

Pierwszą oznaką standaryzacji mundurów było wprowadzenie jednolitej barwy określonych elementów stroju, jak na przykład barwa czerwona dla brytyjskiego 2. Regimentu Pieszego obowiązująca od 1686 r.

5 XVIII WIEK Europejscy oficerowie i podoficerowie W XVIII w. stroje oficerskie stanowiły połączenie ubioru dworskiego z elementami stroju do polowań i były bogato zdobione złoconymi sznurami, lamowaniami czy kokardami. Nie były praktyczne w walce, ale też nie taka była ich rola chodziło o to, by były z daleka widoczne, stanowiły oznakę autorytetu oraz wyróżniały je noszących od cywilów. Armia Austrii Do 1751 r. generalskie mundury armii austriackiej były bardzo rozmaite, ponieważ generałowie mieli sporą swobodę w kwestii ich wyglądu. Od 1751 r. zaczęły obowiązywać jednolitej długości białe fraki (rajtroki). Wstęga, szarfa, lamowany złotem kapelusz i wysokie buty do konnej jazdy stanowiły atrybuty szlachetnie urodzonego. Austria Rok: ok Armia Austrii Nieznana Feldmarszałek Armia Austrii Do 1798 r. w armii austriackiej praktycznie nie istniało rozróżnienie między mundurem galowym a polowym i nawet w czasie kampanii wojennych używano tych pierwszych. Biały frak z czerwonym podbiciem i złote galony na rękawach wskazują rangę, trzynaba w dłoni buława oznacza stopnień marszałka. Austria Rok: ok Armia Austrii Feldmarszałek Nieznana 10

Nie były praktyczne w walce, ale też nie taka była ich rola chodziło o to, by były z daleka widoczne, stanowiły oznakę autorytetu oraz wyróżniały je noszących od cywilów. Armia Austrii Do 1751 r.

6 EUROPEJSCY OFICEROWIE I PODOFICEROWIE CHRONOLOGIA ok Regiment Parham Yeomantry Regiment jazdy Parham Yeomantry został utworzony w październiku 1795 r. Mundur i kita w barwach zieleni i bieli. Podobnie jak koński czaprak o kształcie typowym dla brytyjskiej lekkiej kawalerii. Anglia Rok: 1795 Regiment Parham Yeomantry Anglia Sierżant grenadierów Kompania Grenadierska 71. Regimentu Pieszego Utworzony w 1793 r., a od 1803 zwany Cameron Highlands. Mundur w kolorze czerwonym z zielonymi wyłogami o odcieniu podstawowej barwy kiltu. Biała kita oznacza kompanię grenadierów. Po 1790 r. weszły do użycia także spodnie w takich barwach jak kilt, zwane trews. Anglia Rok: Regiment Pieszy Sierżant Szkocja 11

Anglia Rok: 1795 Regiment Parham Yeomantry Anglia Sierżant grenadierów Kompania Grenadierska 71. Regimentu Pieszego Utworzony w 1793 r., a od 1803 zwany Cameron Highlands.

7 XVIII WIEK Wojna siedmioletnia Konflikt ten przyniósł pewne powszechne zmiany w umundurowaniu armii największych państw europejskich. Pojawiły się mundury polowe, wprawdzie mniej strojne i lżejsze od paradnych, nadal jednak bogato zdobione i zawierające wiele niepraktycznych elementów. Armia Francji Pruski generał we francuskiej służbie. Granatowy jedwabny frak ze złotymi galonami rangi. Pudrowana biała peruka i szpada o ozdobnej rękojeści, bardziej na pokaz niż do walki, dopełniają całości. Jedyny praktyczny element stroju to wysokie buty z ostrogami do konnej jazdy. Francja Rok: ok Armia Francji Nieznana Regiment La Reine Siły Zbrojne Francji Barwy słynnego francuskiego regimentu jazdy La Reine (Królowej) to czerwień i niebieski czerwony frak z niebieskimi wyłogami i białymi guzikami. Francuskie regimenty jazdy miały guziki białe lub żółte w zależności od formacji. Mundur ten był znacznie wygodniejszy i praktyczniejszy od generalskiego. Francja Rok: ok Regiment Jazdy Królowej Północnoamerykański Nowa Szkocja 12

Armia Francji Pruski generał we francuskiej służbie. Granatowy jedwabny frak ze złotymi galonami rangi.

8 WOJNA SIEDMIOLETNIA CHRONOLOGIA ok ok ok Armia Saksonii Uniform kirasjera, na co wskazuje półpancerz. Kirasjerzy stanowili podstawę ciężkiej jazdy, której zmasowane szarże skutecznie rozbijały formacje lżejszej jazdy i piechoty, często szybko doprowadzając do rozstrzygnięcia bitwy. Saksonia Rok: ok Kirasjerzy Rossbach Marszałek Armia Francji Trzyma buławę marszałkowską symbol najwyższego stopnia w armii francuskiej. Jest pokryta granatowym jedwabiem ze złotymi haftowanymi liliami. W 1770 r. skrzyżowane srebrne buławy otoczone gwiazdami zostały umieszczone na złotych epoletach jako symbol stopnia marszałka Francji. Francja Rok: 1760 Armia Francji Marszałek Nieznana 13

bitwy. Saksonia Rok: ok. 1757 Kirasjerzy Rossbach Marszałek Armia Francji Trzyma buławę marszałkowską symbol najwyższego stopnia w armii francuskiej.

9 XVIII WIEK Amerykańska wojna o niepodległość Choć był to konflikt głównie pomiędzy Wielką Brytanią, a jej koloniami, udział w nim wzięły także Francja, Hiszpania i różne szczepy Indian. Flota francuska odegrała w tych zmaganiach istotną rolę, walcząc na morzu z Royal Navy oraz wspierając działania lądowe kolonistów. Ville de Paris Okręt liniowy o 90 działach, w tym 30 karonad 36-funtowych, zwodowany w 1764 r. Był okrętem flagowym eskadry francuskiej w czasie wojny o niepodległość, w której brał zresztą aktywny udział i okrył się sławą. Zatonął w czasie sztormu w 1782 r. 14 Karabin skałkowy Charleville Standardowy karabin wojsk francuskich w XVIII w. Gładkolufowy, kalibru 17,5 mm (0,69 cala), strzelał celnie na odległość m ( stóp) w zależności od sposobu nabicia i umiejętności strzelca. Model dla piechoty morskiej miał wszystkie okucia z mosiądzu.

Ville de Paris Okręt liniowy o 90 działach, w tym 30 karonad 36-funtowych, zwodowany w 1764 r.

10 AMERYKAŃSKA WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ Corps Royale de l Infanterie de la Marine W drugiej połowie XVIII w. flota francuska wybrała granat jako obowiązującą barwę dla swych uniformów. Inne elementy umundurowania oficera Królewskiego Korpusu Piechoty Morskiej to czarne buty i obszyty złotym galonem kapelusz oraz marynarski kord krótszy i szerszy niż szpada. Francja Rok: 1780 Królewski Korpus Piechoty Morskiej Północnoamerykański Nieznana 15

Inne elementy umundurowania oficera Królewskiego Korpusu Piechoty Morskiej to czarne buty i obszyty złotym

Podobne dokumenty

Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych

Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych ZASADY NOSZENIA OZNAK STOPNI WOJSKOWYCH NA NAKRYCIACH GŁOWY OZNAKI STOPNI WOJSKOWYCH: Nosi się na nakryciach głowy z wyjątkiem: a) czapek: futrzanych, zimowych, ćwiczebnych, technika lotniczego, garnizonowych