ZA W. BASSEM OSTEOLOGY. LABORATORY MANUAL

Transkrypt

1 ZA W. BASSEM OSTEOLOGY. LABORATORY MANUAL

2 KODEKS POSTĘPOWANIA BIOARCHEOLOGA Jednym z podstawowych celów niniejszych zajęd jest nauczenie studentów właściwego postępowania w przypadku: wydobywania transportowania czyszczenia rekonstrukcji obchodzenia się z materiałem szkieletowym pochodzącym z wykopalisk. Równie ważne jest podkreślenie zachowao, które nie powinny mied miejsca.

3 WYDOBYWANIE

4 WYDOBYWANIE 1. Pozostaw kości na miejscu dopóki nie zostanie odsłonięty CAŁY szkielet 2. zrób fotografię grobu (bądź dokładny rysunek) przed wyjęciem kości 3. umieśd oznaczenie stanowiska i obiektu, strzałkę wskazującą północ oraz skalę centymetrową przed zrobieniem fotografii, ewentualnie umieśd te dane na rysunku 4. bądź zawsze dokładny przy wypełnianiu karty grobu/opisywaniu grobu. Zapisz wszystkie szczegóły przed wyjęciem kości z grobu, NIE POLEGAJ NA PAMIĘCI 5. używaj narzędzia służącego do eksploracji (angielka/kielnia/graca etc.) płynnymi pociągłymi ruchami 6. zapakuj kości do właściwie opisanych pojemników i/lub opakowao: numer stanowiska, numer obiektu, data, nazwisko wykopującego etc. 7. włóż szkielet do kilku osobnych torebek: jednej na czaszkę z żuchwą, drugiej na duże kości i kolejnej na małe kości (kręgi, żebra etc.). Włożenie kości każdej dłoni i stopy do oddzielnych torebek ułatwi późniejsze opracowywanie 8. opisz opakowania niezmywalnym tuszem/pisakiem 9. używaj pędzla do oczyszczania kości podczas ich wydobywania 10. pozostaw mokre kości do wyschnięcia osłonięte przed słoocem przez kilka godzin 11. zatrzymaj wszystkie fragmenty kości. Każdy fragment może mied znaczenie podczas rekonstrukcji i ma znaczenie dla dokładności analizy

5 WYDOBYWANIE 1. nie wbijaj narzędzia w ziemię by wydłubad/podważyd kośd 2. nie pozostawiaj ziemi wewnątrz czaszki 3. nie wyciągaj częściowo odsłoniętej kości z ziemi. Poczekaj, aż zostanie odsłonięty cały szkielet. Niewłaściwe postępowanie nie tylko powoduje utratę informacji, ale może również spowodowad ułamanie się kości 4. nie wkładaj materiału szkieletowego do nieopisanych torebek 5. nie konserwuj kości na stanowisku, podczas wydobywania. Inaczej do kości przyklei się ziemia z wykopu, co utrudni, lub uniemożliwi właściwe oczyszczenie kości później. Jeśli szkielet jest bardzo zniszczony można osłonid go gipsem

6 TRANSPORT

7 TRANSPORT 1. ostrożnie pakuj opisane torebki z kośdmi. Jeżeli torebki są pakowane do kartonowego pudła skieruj otwarte kooce toreb w przeciwnych kierunkach. Jeśli materiał się wysypie łatwiej będzie włożyd go do odpowiedniej torebki 2. wkładaj maksymalnie 2-3 pochówki do jednego pudła 3. sprawdź, czy kości nie wysypią się podczas transportu z toreb i pudeł i nie zgubią się lub nie wymieszają

8 TRANSPORT 1. nie wrzucaj luźnych/nie spakowanych kości na tył samochodu transportowego, szczególnie jeśli dojazd jest wyboisty! 2. nie wkładaj maksymalnej liczby szkieletów do wielkich pudeł (np. po lodówce), bo tak jest oszczędnie 3. nie pakuj kamieni lub ciężkich zabytków na wierzch na kości

9 CZYSZCZENIE

10 CZYSZCZENIE 1. uważnie oczyszczaj materiał używając wody, bądź acetonu oraz pędzla lub MIĘKKIEJ szczoteczki do zębów. Sposób czyszczenia zależny jest od stanu zachowania kości. Jeśli jest twarda i mocna, można umyd ją pod wodą. Jeśli kośd jest wilgotna, miękka i się rozwarstwia/łuszczy wysusz ją w przewiewnym miejscu i usuo brud pędzlem na sucho 2. uważnie myj i czyśd kości i zęby. Jeśli robisz to w zlewie/umywalce, upewnij się, że odpływ jest zabezpieczony. Szczególnie łatwo zgubid w ten sposób zęby 3. opisz każdą oczyszczoną kośd, zapisując numer stanowiska, grobu, numer inwentarzowy lub inne właściwe oznaczenie. W ten sposób zabezpieczysz materiał przed wymieszaniem. Używaj niezmywalnego pisaka

11 CZYSZCZENIE 1. nie niszcz powierzchni stawów przez intensywne czyszczenie i próby usunięcia trudnodostępnego brudu 2. nie myj/czyśd więcej niż jednego szkieletu na raz. Możesz niechcący wymieszad materiał 3. nie ścieraj, bądź nie ułamuj fragmentu połamanych powierzchni, by łatwiej je było skleid 4. nie wklejaj zęba do zębodołu dopóki nie dopasujesz wszystkich zębów i nie stwierdzisz, że powierzchnie żucia się zgadzają

12 REKONSTRUKCJA

13 REKONSTRUKCJA 1. czekaj aż wszystkie kości będą całkowicie suche. Nie używaj klejów wodnorozpuszczalnych (kleje takie absorbują wilgod z kości i rozklejają się). Potrzebne jest pudło lub kuweta z drobnym piaskiem. Do rekonstrukcji przydatna może byd również plastelina, gęsia skórka, zapałki lub patyczki do szaszłyków 2. sklejaj małe fragmenty w większe, a następnie większe sklejaj ze sobą 3. upewnij się, że NA PEWNO sklejasz właściwe fragmenty. Zwród uwagę na kolor i teksturę sklejanych fragmentów kości 4. Opisz wszystkie kości pod koniec czyszczenia 5. zabezpiecz zrekonstruowane kości konserwantem, zanurzając je w roztworze o konsystencji wody

14 REKONSTRUKCJA 1. nie pracuj nad więcej niż jednym szkieletem na raz, chyba że WSZYSTKIE kości są właściwie podpisane. Zapobiegnie to wymieszaniu kości pochodzących z kilku pochówków 2. nie wypełniaj wyłamanych miejsc gipsem lub podobną substancją. Może to zasłonid ślady patologii lub zabiegów kulturowych, jak np. śladów cięcia na kościach 3. nie pokrywaj powierzchni kości olejem, farbą lub szelakiem, ponieważ zamazuje to i zakrywa wzory szwów i możliwe zmiany patologiczne 4. nie sklejaj ze sobą nie oczyszczonych powierzchni

15 OBCHODZENIE SIĘ Z MATERIAŁEM SZKIELETOWYM

16 OBCHODZENIE SIĘ Z MATERIAŁEM SZKIELETOWYM 1. zachowaj ostrożnośd trzymając w rękach kośd 2. trzymaj czaszkę oburącz, nie wkładaj palców w oczodoły 3. wkładaj kości zawsze do właściwych pudeł i odstawiaj na miejsce

17 OBCHODZENIE SIĘ Z MATERIAŁEM SZKIELETOWYM 1. nie podnoś czaszki za oczodoły 2. nie upuszczaj kości POŁAMIĄ SIĘ!