zał. nr 1 do umowy opis projektu
|
|
- Jacek Kot
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 zał. nr 1 do umowy opis projektu Akademia Górniczo-Hutnicza im. ST. Staszica, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Al. Mickiewicza Kraków Regon NIP Projekt pt: Analiza uwarunkowań oraz badania możliwości wykorzystania wybranych UPS w budownictwie i inżynierii lądowej nr rejestracyjny OSF Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 1/34 1
2 Spis treści 1 Streszczenie projektu Cele projektu Etapy realizacji projektu badawczego opis zadań badawczych Badania popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania składu chemicznego i fazowego popiołów lotnych i mieszanek popiołowo żużlowych Badania i analizy popiołów lotnych o charakterze technologicznym Badania aktywności pucolanowej popiołów lotnych Specjalne badania ukierunkowane na poszczególne warianty wykorzystania popiołów lotnych i mieszanki popiołowo-żużlowej Badania składu ziarnowego i powierzchni właściwej popiołów lotnych i mieszanki popiołowo-żużlowej Badania porowatości popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania przesiąkliwości oraz własności filtracyjnych popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania własności mechanicznych popiołów lotnych i mieszanek popiołowożużlowych Badania zagęszczalności popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania kątów zsypu i nasypu popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania wpływu warunków hydrotermalnych na popioły lotne Badania odczynu ph popiołów lotnych Badania nad możliwościami rozszerzenia zakresu aplikacji popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania nad możliwością koagulacji popiołów lotnych Badania nad możliwością wykorzystania popiołów lotnych jako adsorbentów Badania nad możliwością nadania popiołom lotnym i mieszankom popiołowożużlowym specjalnych własności poprzez zastosowanie dodatków chemicznych Badania dostępnych na rynku wyrobów wytworzonych przy udziale UPS Grupa materiałów budowlanych otrzymywanych na bazie mieszaniny popiołowożużlowej ze składowiska elektrowni pracującej na węglu kamiennym. Wydobyte ze składowiska UPS poddane są uprzednio stosownemu procesowi uszlachetnienia Grupa materiałów budowlanych otrzymywanych na bazie popiołów z elektrowni pracujących na węglu brunatnym. Popioły poddane są uprzednio stosownemu procesowi selekcji ziarnowej Opracowanie metod selekcji i separacji UPS z elementami oceny technologicznej przydatności uzyskanych frakcji Weryfikacja wyników badań laboratoryjnych w warunkach rzeczywistych Opracowanie sposobu ograniczania negatywnego oddziaływania związków niepożądanych w procesie produkcji i eksploatacji materiałów budowlanych Weryfikacja możliwości zastosowania UPS przy produkcji kruszyw lekkich Opracowanie nowych technologii zastosowania UPS do stabilizacji gruntów i budowy nasypów w budownictwie komunikacyjnym Opracowanie nowych technologii mieszanek betonowych dla prefabrykatów inżynieryjno-technicznych infrastruktury drogowej Opracowanie nowych technologii dla zapraw murarskich i tynkarskich opartych na UPS z kotłów fluidalnych Opracowanie wytycznych i zaleceń dla obszarów wykorzystania UPS przy produkcji cementu Badania składów mieszanek UPS w kierunku ich wykorzystania jako dodatku mineralnego do betonu towarowego Badanie i monitorowanie właściwości fizykochemicznych wybranych elementów powstałych w trakcie realizacji projektu Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 2/34 2
3 4 Oczekiwane efekty Zwiększenie wykorzystania UPS w budownictwie i inżynierii lądowej Poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw branży budownictwa drogowego Upowszechnianie wyników, w tym sposób dostępu do praw własności intelektualnej Wykonalność i efektywność projektu Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 3/34 3
4 1 Streszczenie projektu Obecnie powstające tzw. krzemionkowe suche popioły lotne ze spalania węgli kamiennych ilościowo nie pokrywają w niektórych rejonach zapotrzebowania. Dzieje się tak w lecie, kiedy zapotrzebowanie na popioły jest największe zaś podaż znacznie mniejsza niż zimą. Wydobyte popioły ze złoża na składowiskach (znajdujących się przy elektrowniach i elektrociepłowniach) stanowią atrakcyjną alternatywę, zwłaszcza po ich odpowiednim przetworzeniu. Wykorzystanie popiołów zalegających na złożach to proekologiczne działanie w dwu aspektach oszczędność surowców naturalnych i odzyskanie terenów przemysłowo zdegradowanych. Istotą i jednocześnie celem głównym projektu są badania nad możliwością wykorzystania popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych w produkcji materiałów budowlanych, budownictwie i inżynierii lądowej. Zwiększenie efektywności i otwarcie nowych kierunków wykorzystania UPS, oczekiwane jest dzięki opracowaniu metod selekcji i separacji popiołów suchych i UPS zalegających na składowiskach po redukcji ich naturalnego zawilgocenia, a także dzięki opracowaniu nowych technologii wykorzystania UPS w przedmiotowym obszarze. Zwiększenie szeroko pojętej efektywności zastosowania UPS w produkcji materiałów budowlanych, a zwłaszcza cementów i betonów, jest integralnie związane z problemem emisji CO 2 i związanym z tym prognozowanym wzrostem jednostkowych kosztów produkcji cementu. Wykorzystanie rozszerzonych, dzięki realizacji projektu, możliwości zastąpienia części klinkieru portlandzkiego przez dodatek UPS pozwoli zwiększyć podaż cementu przy istniejącej emisji. Warto dodać, że w roku 2009 w Polsce wyprodukowano 15,1 milionów ton cementu, czemu towarzyszyła emisja 10,8 milionów ton CO 2. Tak więc, zwiększenie na rynku podaży cementów portlandzkich popiołowych, cementów pucolanowych i cementów wieloskładnikowych i w ślad za tym zwiększenie zużycia UPS do ich produkcji (w roku 2009 w charakterze dodatków do cementu wykorzystano około 1,8 miliona ton popiołów lotnych), pozwoli na zwiększenie ilości wytwarzanego cementu bez wzrostu emisji CO 2. Pomijając względy ochrony środowiska, zakup uprawnień do dodatkowych ilości emisji CO 2, ze względu na ich koszty, może ograniczać wzrost podaży cementu, a tym samym hamować rozwój gospodarczy i infrastrukturalny Polski. Ponadto, przy zwiększonym zużyciu UPS do produkcji cementu, wymierne korzyści ekonomiczne i środowiskowe osiągnie się na drodze odzyskiwania terenów zajętych przez istniejące składowiska UPS. Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 4/34 4
5 Dzięki współpracy Uczelni z przedsiębiorcami uzyska się znaczące pogłębienie stanu wiedzy w obszarze wykorzystania popiołów lotnych oraz żużli paleniskowych będących ubocznymi produktami spalania (UPS) węgla, co na przestrzeni kolejnych lat powinno zaowocować rozwojem technologii wykorzystujących UPS w budownictwie i szeroko rozumianej inżynierii lądowej. Projekt zakłada nie tylko pogłębienie stanu wiedzy w zakresie zastosowania UPS w budownictwie i inżynierii lądowej oraz rozwój technologii w przedmiotowym obszarze, ale także opracowanie nowych technologii, pozwalających dzięki innowacyjnym rozwiązaniom na wzrost efektywności wykorzystania UPS. Realizacja tych celów projektu przyczyni się do rozwoju gospodarczego Polski. 2 Cele projektu Istotą i jednocześnie celem głównym projektu są badania nad możliwością wykorzystania popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych w produkcji materiałów budowlanych, budownictwie i inżynierii lądowej. Zwiększenie efektywności i otwarcie nowych kierunków wykorzystania UPS, oczekiwane jest dzięki opracowaniu metod selekcji i separacji popiołów suchych i UPS zalegających na składowiskach po redukcji ich naturalnego zawilgocenia, a także dzięki opracowaniu nowych technologii wykorzystania UPS w przedmiotowym obszarze. Zwiększenie szeroko pojętej efektywności zastosowania UPS w produkcji materiałów budowlanych, a zwłaszcza cementów i betonów, jest integralnie związane z problemem emisji CO 2 i związanym z tym prognozowanym wzrostem jednostkowych kosztów produkcji cementu. Wykorzystanie rozszerzonych, dzięki realizacji projektu, możliwości zastąpienia części klinkieru portlandzkiego przez dodatek UPS pozwoli zwiększyć podaż cementu przy istniejącej emisji. Pomijając względy ochrony środowiska, zakup uprawnień do dodatkowych ilości emisji CO 2, ze względu na ich koszty, może ograniczać wzrost podaży cementu, a tym samym hamować rozwój gospodarczy i infrastrukturalny Polski. Ponadto, przy zwiększonym zużyciu UPS do produkcji cementu, wymierne korzyści ekonomiczne i środowiskowe osiągnie się na drodze odzyskiwania terenów zajętych przez istniejące składowiska UPS. Projekt zakłada nie tylko pogłębienie stanu wiedzy w zakresie zastosowania UPS w budownictwie i inżynierii lądowej oraz rozwój technologii w przedmiotowym obszarze, ale także opracowanie nowych technologii, pozwalających dzięki innowacyjnym rozwiązaniom na wzrost efektywności wykorzystania UPS. Realizacja tych celów projektu przyczyni się do rozwoju gospodarczego Polski. Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 5/34 5
6 Cele główne realizacji projektu: Analiza stanu badań oraz opracowanie kierunków zagospodarowania UPS w kontekście realizacji projektu Opracowanie metod selekcji i separacji UPS z elementami monitorowania Weryfikacja możliwości zastosowania UPS przy produkcji kruszyw lekkich Ograniczenie zjawisk negatywnych zachodzących w procesach produkcji i eksploatacji materiałów budowlanych z wykorzystaniem UPS Opracowanie nowych, lub modyfikacja istniejących technologii zastosowania UPS do stabilizacji gruntów i budowy nasypów w budownictwie komunikacyjnym Zwiększenie udziału UPS dla podbudowy dróg Opracowanie nowych, lub modyfikacja istniejących technologii dotyczących wykorzystania UPS przy produkcji prefabrykatów inżynieryjno-technicznych infrastruktury drogowej, zapraw murarskich i tynkarskich, cementu, betonu towarowego, betonów komunikacyjnych Tworzenie możliwości zwiększenia potencjału produkcyjnego przemysłu cementowego bez konieczności powiększania poziomów emisji CO 2 do atmosfery, tym samym zmniejszające w bilansie łącznym przemysłu cementowego emisję CO 2 Poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw krajowych 3 Etapy realizacji projektu badawczego opis zadań badawczych W ramach projektu opracowany zostanie w formie dokumentacji szczegółowy Plan Realizacji Projektu, który będzie stanowił dokument wyjściowy dla dalszych działań. Plan projektu określać będzie działania zmierzające do osiągnięcia celów cząstkowych składających się na realizację projektu. Poszczególne etapy (działania) projektu obejmować będą zadania opisane w kolejnych punktach. Zadania badawcze realizowane będą we współpracy z dwoma grupami partnerów przemysłowych. Pierwszą grupę stanowią wybrane elektrownie pracujące na węglu brunatnym i węglu kamiennym Drugą grupę stanowią zakłady przemysłowe wykorzystujące w swojej produkcji UPS Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 6/34 6
7 3.1 Badania popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Realizacja projektu umożliwi podjęcie wszechstronnych, kompleksowych badań popiołów lotnych, których wyniki pozwolą na opracowanie nowych i optymalizację istniejących technologii wykorzystania popiołów lotnych. Badania popiołów lotnych będą obejmować zarówno popioły w stanie naturalnym, jak również popioły poddane procesom uszlachetniania. W ramach tych badań przewiduje się wykonanie : badań i analiz UPS o charakterze podstawowym, w tym głównie analiz ich składu chemicznego i fazowego, badań fizycznych i analiz UPS o charakterze technologicznym, obejmujących takie ich właściwości jak: miałkość, stałość objętości, gęstość, zaś w wypadku stosowania ich jako dodatek do cementu lub betonu, ich wpływ na początek i koniec wiązania, szczelność i wodożądność, badań aktywności pucolanowej UPS, badania popiołów pod względem zmienności ich wybranych cech badań specjalnych ukierunkowanych na poszczególne sposoby wykorzystania UPS, badań umożliwiających rozszerzenie zakresu aplikacji UPS o nowatorskie rozwiązania technologiczne. Ponadto przewiduje się badania materiałów i produktów uzyskanych z udziałem popiołów lotnych, dzięki zastosowaniu proponowanych w projekcie nowych rozwiązań technologicznych. Partnerzy z drugiej grupy uczestniczyć będzie aktywnie w procesach badawczych dotyczących opracowania receptur mieszanek popiołowo-żużlowych do stabilizacji gruntów, na podbudowy drogowe oraz do wykonywania betonów na nawierzchnie drogowe, zarówno z wykorzystaniem popiołów krzemionkowych jak i popiołów wysokowapniowych. Celem prawidłowego przeprowadzenia procesów udostępnią oni swoje maszyny, urządzenia jak i w razie potrzeby wykonają eksperymentalne odcinki dróg.. W zależności od potrzeb wynikających z danego zadania, czy etapu prac badawczych, uruchomią oni również mobilną mieszalnię betonów do stabilizacji gruntów, na podbudowy i nawierzchnie drogowe co znacząco podniesie możliwości weryfikacji wyników i koncepcji powstających na etapie prac badawczych. Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 7/34 7
8 3.2 Badania składu chemicznego i fazowego popiołów lotnych i mieszanek popiołowo żużlowych Podstawę do oceny własności chemicznych popiołów lotnych stanowi ich analiza chemiczna metodą klasyczną. Najczęściej do tego celu wykorzystuje się procedury określone w Polskich Normach : 1. Straty prażenia powinny być oznaczane zgodnie z zasadami opisanymi w normie PN-EN przy czasie prażenia próbek popiołów lotnych wynoszącym 1 godzinę. Dla poszczególnych kategorii popiołów lotnych straty prażenia powinny być zawarte w następujących granicach : kategoria A : poniżej 5 %, kategoria B : pomiędzy 2 % a 7 %, kategoria C : pomiędzy 4 % a 9 %. W przypadku nowoczesnej instalacji do spalania fluidalnego zawartość nie spalonego węgla (koksiku) we fluidalnym popiele lotnym jest znikoma i z reguły nie przekracza jednego procenta. Natomiast zawartość nie spalonego węgla w konwencjonalnym popiele lotnym może być wysoka. Dotyczy to zwłaszcza popiołów lotnych zdeponowanych na składowiskach. Przy selektywnej eksploatacji ze składowisk partii mieszanek popiołowo żużlowych o najwyższych zawartościach nie spalonego węgla, partie te mogą być wykorzystywane w charakterze paliw alternatywnych. 2. Zawartość chlorków wyrażana jako Cl - powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i nie powinna być większa niż 0,10 %. 3. Zawartość bezwodnika kwasu siarkowego SO 3 powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i nie powinna być większa niż 3,0 %. 4. Zawartość wolnego tlenku wapnia powinna być oznaczana metodą opisaną w normie PN-EN i nie powinna być większa niż 2,5 %. 5. Zawartość reaktywnego tlenku wapnia powinna być obliczana zgodnie z normą PN- EN i nie powinna być większa niż 10,0 %. 6. Zawartość reaktywnego tlenku krzemu zdefiniowanego i opisanego w normie PN- EN nie powinna być mniejsza niż 25,0 %. 7. Suma zawartości dwutlenku krzemu (SiO 2 ), tlenku glinu (Al 2 O 3 ) i tlenku żelaza (Fe 2 O 3 ) powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i nie powinna być mniejsza niż 70 %. Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 8/34 8
9 8. Całkowita zawartość alkaliów powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i obliczana jako zawartość Na 2 O i nie powinna być większa niż 5 %. 9. Zawartość tlenku magnezu (MgO) powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i nie powinna być większa niż 4,0 %. 10. Zawartość rozpuszczalnego fosforanu (P 2 O 5 ) powinna być oznaczana zgodnie z metodą podaną w Załączniku C normy PN-EN i nie powinna być większa niż 100 mg/kg. Oprócz klasycznej analizy chemicznej składników podstawowych, dla wybranych prób popiołów lotnych powinny być wykonywane (na przykład metodą ICP) analizy chemiczne zawartych w tych popiołach składników śladowych. Badania zawartości pierwiastków śladowych w popiołach lotnych pozwalają na stwierdzenie, czy pierwiastki te, zwłaszcza w postaci metali ciężkich, nie występują w zbyt dużych ilościach (ściśle limitowane są wartości wymywania metali ciężkich z popiołów lotnych w wyciągach wodnych). Skład fazowy konwencjonalnych popiołów lotnych jest zróżnicowany i zależy od rodzaju węgla, jego rozdrobnienia i składu chemicznego, jak również od warunków spalania panujących w palenisku kotła energetycznego. Do badań składu fazowego popiołów lotnych wykorzystywane są przede wszystkim takie metody jak DTA/TG, XRD oraz SEM/EDS. Według autorów projektu, celowe byłoby także zastosowanie metod spektroskopowych, które obok dostarczania informacji dotyczących składu fazowego popiołów lotnych, pozwalają również na określenie charakteru struktury poszczególnych faz. Dzięki szczegółowym analizom termicznym możliwe byłoby natomiast określenie temperatur transformacji i krystalizacji zawartej w popiołach substancji szklistej. Ziarna popiołów zbudowane są z matrycy szklistej, w której zatopione są minerały o budowie krystalicznej, skupione głównie przy powierzchni zewnętrznej ziaren. Należy zaznaczyć, że minerały krystaliczne mogą występować również na powierzchni zewnętrznej ziaren popiołów. Struktura substancji szklistej oraz rodzaj składników krystalicznych w popiołach lotnych związane są z powstawaniem fazy ciekłej, a następnie z warunkami jej chłodzenia. Ze wzrostem szybkości procesu chłodzenia, wzrasta w popiołach lotnych udział substancji szklistej, a maleje ilość składników krystalicznych. Udział substancji szklistej w krzemionkowych popiołach lotnych waha się w granicach 30 80%, a w niektórych warunkach może sięgać nawet 90%. Przy podgrzaniu popiołów lotnych do temperatury krystalizacji zawartego w nich szkliwa, następuje dewitryfikacja tego szkliwa. W przypadku czystych szkieł dewitryfikacja poprawia własności mechaniczne tych szkieł, jednak zawierające wtrącenia różnych faz krystalicznych Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 9/34 9
10 szkliwo popiołowe poddawane jest w temperaturze jego krystalizacji wysokim naprężeniom i ulega w dużym stopniu mechanicznemu zniszczeniu. Odpowiada temu powstawanie w sferycznych cząsteczkach szkliwa popiołowego pęknięć, szczelin i nowych bardzo aktywnych powierzchni. Dzięki metodom mikroskopowym (SEM/EDS, TEM/EDS), a także dzięki opisanym poniżej metodom badania składu ziarnowego, powierzchni właściwej, porowatości oraz aktywności pucolanowej, możliwa byłaby ocena wpływu procesu dewitryfikacji szkliwa popiołowego na podwyższenie jego aktywności i co za tym idzie wartości dla poszczególnych zastosowań. W składzie fazowym konwencjonalnych krzemionkowych popiołów lotnych, obok substancji amorficznej, występują najczęściej takie składniki krystaliczne jak : β-kwarc, mullit, hematyt, magnetyt oraz niewielka ilość rutylu. Szeroko prowadzone analizy składu fazowego pozwolą na dokładne określenie rodzajów i ilości występujących w tych popiołach faz krystalicznych. Skład chemiczny i fazowy konwencjonalnych popiołów lotnych zmienia się nie tylko w zależności od rodzaju popiołu, ale również w zależności od wielkości cząstek. Mniejsze cząstki krzemianowych popiołów lotnych są bogatsze w Al 2 O 3, Fe 2 O 3, SO 3 i alkalia, natomiast większe cząstki zawierają więcej SiO 2, CaO i MgO. Badania rentgenograficzne różnych frakcji ziarnowych popiołów wskazują, że ich drobniejsze frakcje przejawiają charakter bardziej amorficzny. O mniejszym udziale substancji szklistej w grubszych frakcjach popiołów, zwłaszcza frakcjach powyżej 75 µm, świadczy wysoka intensywność linii dyfrakcyjnej charakterystycznej dla kwarcu oraz niewielkie podniesienie tła w zakresie kątów odbłysku θ. Z analizy widm 29 Si MAS-NMR wynika, że w strukturze szkła drobnych frakcji popiołów (50% cząstek < 5,9 µm) wzrasta ilość tetraedrów krzemotlenowych tworzących pojedyncze łańcuchy [SiO 3 ] 2-, natomiast maleje ilość tetraedrów krzemotlenowych kończących łańcuch [Si 2 O 7 ] 3-. Mikroanaliza rentgenograficzna popiołów wskazuje ponadto, że w grubszych frakcjach popiołów maleje udział składników, w których strukturze obecne są jony Ca 2+. Badania reaktywności różnych frakcji popiołów lotnych wskazują na zasadnicze różnice pomiędzy nimi, a co za tym idzie na różną ich wartość dla poszczególnych aplikacji. Prowadzone w ramach projektu prace powinny zmierzać do uzyskiwania frakcji popiołów lotnych optymalnych pod względem aktywności dla różnych zastosowań, co umożliwiałoby 10 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 10/34
11 uzyskiwanie produktu popiołowego o wyższej wartości, który mógłby uzyskać na rynku odpowiednio większą cenę. Skład fazowy popiołów lotnych, powstających w instalacjach opartych na kotłach fluidalnych, w których prowadzony jest proces odsiarczania spalin, różni się zasadniczo od składu fazowego konwencjonalnych popiołów lotnych. W składzie fluidalnych popiołów lotnych obok cząsteczek typowo popiołowych występują: anhydryt II jako podstawowy produkt odsiarczania spalin, wolny CaO jako nie przereagowany sorbent oraz kalcyt jako wyjściowy sorbent lub produkt karbonatyzacji wolnego CaO. Zważywszy na powyższy skład mineralny, popioły lotne z kotłów fluidalnych, wykazują nie tylko aktywność pucolanową, ale również aktywność hydrauliczną. W ubocznych produktach spalania (UPS) powstających w kotłach fluidalnych nie stwierdza się obecności fazy amorficznej (szkła popiołowego) i mullitu, gdyż w warstwie fluidalnej nie istnieją odpowiednie warunki (zbyt niska temperatura) do tworzenia się szkliwa popiołowego i mullitu, powstającego w drodze krystalizacji z fazy ciekłej. W miejsce szkliwa popiołowego i mullitu, dominującymi składnikami tych popiołów są produkty dehydroksylacji minerałów ilastych typu metakaolinitu. Właśnie duże ilości zdehydroksylowanych minerałów ilastych o budowie amorficznej są bardzo istotne z punktu widzenia wysokiej aktywności pucolanowej fluidalnych popiołów lotnych. Obecność anhydrytu II i wolnego CaO zapewnia tym popiołom właściwości wiążące, których nie posiadają konwencjonalne popioły lotne. Z punktu widzenia różnych aplikacji, badania fluidalnych popiołów lotnych powinny być skoncentrowane przede wszystkim na określeniu możliwości zastosowania tych popiołów jako kompleksowego dodatku do cementu, spełniającego rolę pucolany oraz regulatora czasu wiązania cementu. W składzie fazowym fluidalnych popiołów lotnych występują bowiem zarówno zdehydroksylowane minerały ilaste o bardzo wysokiej aktywności pucolanowej, jak i anhydryt II, stanowiący w technologii cementu wysoko ceniony dodatek do regulacji czasu wiązania cementu. 3.3 Badania i analizy popiołów lotnych o charakterze technologicznym Badania podstawowych własności fizyczne popiołów lotnych o charakterze technologicznym, podobnie jak badania ich własności chemicznych, powinny być wykonywane w oparciu o procedury określone w Polskich Normach : 1. Miałkość popiołu lotnego i mieszanki popiołowo-żużlowej powinna być wyrażona w procentach, jako pozostałość na sicie 0,045 mm przy przesiewaniu na mokro 11 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 11/34
12 zgodnie z PN-EN i powinna mieścić się w granicach podanych poniżej dla poszczególnych kategorii : a. Kategoria N miałkość nie powinna przekraczać 40 %, b. Kategoria S miałkość nie powinna przekraczać 12 %. 2. Stałość objętości oznaczana na podstawie pęcznienia zaczynu wykonanego z 30 % popiołu lotnego i z 70 % cementu porównawczego zgodnie z normą PN-EN nie powinna być większa niż 10 mm. 3. Gęstość popiołu lotnego powinna być oznaczana zgodnie z normą PN-EN i nie powinna różnić się więcej niż ± 200 kg/m 3 od wartości deklarowanej przez producenta 4. Początek wiązania zaczynu cementowego wykonanego z 25 % popiołu lotnego i z 75 % cementu porównawczego powinien być oznaczany zgodnie z normą PN-EN i nie powinien być dłuższy więcej niż o 120 minut od początku wiązania zaczynu wykonanego w 100 % z cementu porównawczego. 5. Wodożądność popiołu lotnego i mieszanki popiołowo-żużlowej o miałkości odpowiadającej kategorii S powinna być oznaczana metodą opisaną w załączniku B normy PN-EN i nie powinna być większa niż 95 % wodożądności samego cementu porównawczego. Wymagania tego nie stosuje się do popiołu lotnego o miałkości odpowiadającej kategorii N. Oparte o odpowiednie normy badania własności chemicznych popiołów lotnych, a także przedstawione wyżej badania ich własności fizycznych o charakterze technologicznym, stanowią badania konieczne do przeprowadzenia przy zastosowaniu popiołów lotnych do większości proponowanych w projekcie aplikacji. 3.4 Badania aktywności pucolanowej popiołów lotnych Badanie aktywności pucolanowej materiałów stosowanych w charakterze dodatków mineralnych do cementów i betonów stanowi złożony problem. Istnieje duża ilość metod określania aktywności pucolanowej. Ogólnie, metody te dzieli się na metody fizyczne, pozwalające na ocenę wpływu dodatku materiału pucolanowego na własności cementu oraz na metody chemiczne, mające na celu określenie zawartości aktywnych tlenków krzemu i glinu zawartych w badanym materiale pucolanowym. Za bardziej wiarygodne należy uznać fizyczne metody badania aktywności pucolanowej, które umożliwiają bezpośrednią ocenę wpływu zastosowanego dodatku pucolanowego na własności cementu i betonu, a zwłaszcza 12 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 12/34
13 na ich wytrzymałości mechaniczne po długim czasie dojrzewania. Wadą tych metod jest długi czas potrzebny do ich pełnej realizacji. W oparciu o wieloletnie doświadczenia zespołu realizującego związane z badaniem aktywności pucolanowej, jako optymalne do testowania popiołów lotnych należy uznać następujące trzy metody, z których dwie pierwsze stanowią metody fizyczne, zaś trzecia jest metodą chemiczną : 1. Badanie wskaźnika aktywności pucolanowej według polskiej normy betonowej PN-EN Wyniki badania wskaźnika aktywności pucolanowej pozwalają ocenić faktyczny wpływ zastosowanego dodatku popiołu lotnego na uzyskiwane przez cement i beton wytrzymałości. W metodzie badania wskaźnika aktywności pucolanowej porównuje się wytrzymałość zapraw normowych wykonanych z czystego cementu będącego materiałem odniesienia i zapraw wykonanych z cementu z dodatkiem 25% popiołu lotnego. Badania wytrzymałości przeprowadza się według normy PN-EN po 28 oraz 90 dniach. 2. Badanie aktywności pucolanowej metodą Fratiniego. Metoda Fratiniego, wykorzystując szybszy przebieg reakcji pucolanowej w podwyższonej temperaturze pozwala uzyskać rezultaty świadczące o wpływie dodatku pucolany na wytrzymałość cementu już po 7 dniach. W metodzie tej wykonuje się dwie serie próbek zapraw normowych opartych na cementach z dodatkami 25 % i 40 % popiołu lotnego. Jedną serię próbek przechowuje się przez 7 dni w warunkach normowych (w wodzie o temperaturze 20 C), zaś drugą serię próbek po trzech dniach dojrzewania w warunkach normowych przenosi się do wody o temperaturze 50 C i przez kolejne 4 dni przechowuje się w tych warunkach. Różnica wytrzymałości 7-mio dniowych próbek przechowywanych częściowo w podwyższonej temperaturze i próbek przechowywanych w warunkach normowych świadczy o aktywności pucolanowej popiołu lotnego i o jego wpływie na wytrzymałość cementu. 3. Metoda oparta na amerykańskiej normie ASTM C Metoda ta polega na określeniu zawartości reaktywnych tlenków krzemu oraz glinu w materiałach pucolanowych, w tym przypadku w popiołach lotnych. Aktywne tlenki krzemu i glinu wyługowuje się z popiołów lotnych w 1 N roztworze NaOH (ph około 13, a więc zbliżone do ph w fazie ciekłej hydratyzującego cementu). Dla szybszego wyługowania z popiołów lotnych zawartych w nich aktywnych tlenków krzemu i 13 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 13/34
14 glinu, ługowanie prowadzi się w temperaturze 80 C. Zawartość aktywnych tlenków krzemu i glinu w popiołach lotnych jest miarą ich aktywności pucolanowej i ma ścisły związek z wpływem dodatku tych popiołów na wytrzymałości cementu i betonu. Spośród wymienionych metod badania aktywności pucolanowej popiołów lotnych, metodą najbardziej wiarygodną jest metoda badania wskaźnika aktywności pucolanowej oparta na polskiej normie betonowej PN-EN Czas trwania badań zgodnie z tą metodą wynosi ednak aż 90 dni, stąd też dla wstępnego określenia aktywności pucolanowej popiołów lotnych wykorzystywane mogą być metody Fratiniego i ASTM C Należy zaznaczyć, że metody nie objęte polskimi normami, a więc metoda Fratiniego i metoda według ASTM C , zostały na podstawie licznych testów wykonywanych dla różnych materiałów pucolanowych dopracowane przez autorów projektu, co pozwoliło na lepszą korelację uzyskiwanych dzięki nim wynikom z rezultatami długoterminowych metod fizycznych, do których obecnie zalicza się przede wszystkim metodę badania wskaźnika aktywności pucolanowej na podstawie polskiej normy PN-EN Ma to zasadnicze znaczenie, ponieważ rzetelna i możliwie szybka ocena aktywności pucolanowej popiołów lotnych jest niezbędna przy realizacji wszystkich przedstawionych w projekcie celów badawczych. 3.5 Specjalne badania ukierunkowane na poszczególne warianty wykorzystania popiołów lotnych i mieszanki popiołowo-żużlowej Badania składu ziarnowego i powierzchni właściwej popiołów lotnych i mieszanki popiołowo-żużlowej Badania miałkości popiołu zgodnie z normą PN-EN pozwalają na ogólną ocenę stopnia rozdrobnienia popiołów lotnych, nie dają jednak szerszych informacji na temat składu ziarnowego tych popiołów i mieszanek popiołowo-żużlowych, ani tym bardziej na temat ich powierzchni właściwej. Tymczasem, w przypadku wielu aplikacji popiołów lotnych, ich skład ziarnowy i powierzchnia właściwa decydują o ich przydatności.. Stąd też ich precyzyjna pod tym względem ocena wymaga zastosowania odpowiednich metod badawczych. Konwencjonalne popioły lotne są typowymi sferycznymi cząstkami o szklistej budowie i zróżnicowanych wymiarach, barwie, stopniu krystaliczności i teksturze. Część ziaren popiołów występuje w postaci mikrosfer (D < 0,5 mm) zawierających mniejsze ziarna w środku takiej cząstki. Stwierdzono również, że niewielka ilość ziaren popiołów (około 20%), 14 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 14/34
15 występuje w postaci tzw. cenosfer, to jest szklistych banieczek wypełnionych mieszaniną gazów. Skład tych gazów określił Courtault i stwierdził, że ich udział w mieszaninie maleje zgodnie z szeregiem: H 2, N 2, CO, H 2 O, Ar i CO 2. Według Hemmingsa i Berry ego cenosfery to przeważnie dobrze uformowane kulki o średnicach w zakresie 5 50 µm, bez wyraźnej struktury powierzchniowej. W grubszych frakcjach popiołów lotnych, które uległy powolnemu chłodzeniu po opuszczeniu paleniska kotła, obserwuje się nieregularne formy cząstek z licznymi porami otwartymi. Zatem należy stwierdzić, że w konwencjonalnych popiołach lotnych obserwuje się wyraźne zróżnicowanie morfologii cząstek. Warto zauważyć, że fluidalne popioły lotne cechuje jeszcze większe zróżnicowanie cech morfologicznych, zwłaszcza wielkości ziaren i rozwinięcia ich powierzchni. Skład ziarnowy popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych z węgla kamiennego jest dość zróżnicowany. Wielkości cząstek popiołu są zależne od stopnia rozdrobnienia węgla, rodzaju paleniska i warunków spalania. Podstawową metodą określania składu ziarnowego popiołów lotnych jest analiza sitowa. Wadą tej metody jest ograniczenie zakresu pomiarowego. Praktycznie, najdrobniejszym sitem stosowanym do analizy sitowej popiołów lotnych jest sito o wymiarze oczka 0,045 mm, a więc sito używane do badania miałkości popiołów lotnych. Tymczasem średnica cząstek popiołu lotnego mieści się głównie w granicach µm, przy czym największa populacja tych cząstek zawiera się w przedziale 5 20 µm. Stąd też, dla określenia składu ziarnowego popiołów lotnych w przedziale 0 0,045 mm konieczne jest stosowanie innej metody. Najnowocześniejszą możliwą do zastosowania tu metodą jest pomiar składu ziarnowego przy pomocy granulometru laserowego, którego zakres pomiarowy zawiera się w granicach 0,0001 0,2 mm. Kinetyczną (zewnętrzną) powierzchnię właściwą popiołów lotnych oznacza się metodą Blaine a. Powierzchnia kinetyczna popiołów lotnych mieści się z reguły w granicach cm 2 /g. Natomiast statyczną (całkowitą) powierzchnię właściwą popiołów lotnych można określać metodą BET. Całkowita powierzchnia właściwa konwencjonalnych popiołów lotnych osiąga około cm 2 /g. W przypadku wysokoporowatych fluidalnych popiołów lotnych, ich całkowita powierzchnia właściwa jest wielokrotnie wyższa Badania porowatości popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Porowatość popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych stanowi bardzo istotny parametr użytkowy. Porowatość, stanowiąca stosunek objętości porów zawartych w ziarnach materiału do całkowitej objętości tych ziaren, wpływa na takie własności popiołów lotnych, 15 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 15/34
16 jak ich aktywność pucolanowa, wodożądność, powierzchnia właściwa, zdolności sorpcyjne i filtracyjne oraz szereg innych. Konwencjonalne popioły lotne zbudowane głównie z zeszklonych sferycznych cząsteczek charakteryzują się stosunkowo niską porowatością (około 10 %), która może ulec zwiększeniu (do %) w przypadku poddania tych popiołów procesowi przemiału. Fluidalne popioły lotne, których podstawowym składnikiem jest faza w postaci zdehydroksylowanych minerałów ilastych, cechuje natomiast bardzo wysoka, przekraczająca 50 % porowatość. Stąd też, fluidalne popioły lotne odznaczają się wysoką aktywnością, dobrymi właściwościami sorpcyjnymi i filtracyjnymi, ale jednocześnie cechuje je wysoka, niekorzystna wodożądność Badania przesiąkliwości oraz własności filtracyjnych popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Popioły lotne jako materiały rozdrobnione charakteryzują się określoną zdolnością do przepuszczania cieczy. Współczynnik filtracji popiołów lotnych, podobnie jak gruntów naturalnych uzależniony jest od ich składu granulometrycznego jak również od ciężaru objętościowego i właściwości chemicznych. Współczynnik filtracji mierzy się w specjalnych stalowych cylindrach przy ciśnieniu atmosferycznym lub też w warunkach podwyższonego ciśnienia. Z reguły, pomiary współczynnika filtracji dla warstwy popiołu lotnego prowadzi się w kierunku poziomym (równoległym do warstwy) oraz w kierunku pionowym (prostopadłym do warstwy). Współczynnik filtracji w kierunku poziomym może być kilka lub kilkanaście razy większy od współczynnika filtracji w kierunku pionowym i jest tym wyższy im grubsze są ziarna popiołu lotnego Badania własności mechanicznych popiołów lotnych i mieszanek popiołowożużlowych Konwencjonalne krzemionkowe popioły lotne nie posiadają własności wiążących, jednak przy określonej ilości wody, dzięki siłom kohezji tworzą materiał o niewielkich wytrzymałościach mechanicznych. Wytrzymałości te zależą w pierwszym rzędzie od zawartości wody, ale w pewnym stopniu wpływ na nie posiadają także parametry chemiczne i fizyczne popiołu lotnego. Przy stosunkowo niskich zawartościach wody (30 40 %) kąt tarcia wewnętrznego ziaren popiołu lotnego waha się w zależności od rodzaju popiołu w granicach Po przekroczeniu wilgotności granicznej, która jest bliska całkowitemu nasyceniu popiołu lotnego wodą, następuje gwałtowne obniżenie kąta tarcia wewnętrznego ziaren popiołu i w ślad za tym równie gwałtowne obniżenie wytrzymałości na ścinanie stwardniałego materiału popiołowego. 16 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 16/34
17 Fluidalne popioły lotne charakteryzują się zdolnościami wiążącymi, które pozwalają im osiągać, przy odpowiednim dodatku wody wytrzymałości na ściskanie przekraczające nawet 10 MPa. Stwardniały materiał wykazuje własności hydrauliczne (jest odporny na działanie wody) jednak jego stabilność może być zagrożona przez tworzenie się wtórnego ettringitu w późniejszych okresach twardnienia Badania zagęszczalności popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania zagęszczalności popiołów lotnych i mieszanek popiołowo żużlowych wykonuje się pod kątem ich przydatności do terenowych prac inżynierskich, głównie do budowy nasypów komunikacyjnych. Do tego celu wykonuje się próby zagęszczania popiołów lotnych metodą normową w aparacie Proctora. Podobnie jak w przypadku badań wytrzymałości mechanicznych popiołów lotnych, podstawą do oceny badanych prób jest test ich wytrzymałości na ścinanie Badania kątów zsypu i nasypu popiołów lotnych i mieszanek popiołowożużlowych Kąty zsypu i nasypu popiołów należą do ich ważnych parametrów technologicznych. Od wielkości tych kątów zależą w głównej mierze możliwości transportu, składowania i dozowania popiołów lotnych. Kąty zsypu i nasypu materiałów proszkowych oznaczać można przy pomocy urządzeń, w których badany materiał podawany jest na rynnę o regulowanym kącie nachylenia do podłoża Badania wpływu warunków hydrotermalnych na popioły lotne Badania wpływu warunków hydrotermalnych na popioły lotne wykonuje się pod kątem możliwości zastosowania popiołów lotnych jako składników naparzanych bądź autoklawizowanych materiałów budowlanych. W tym celu, według ustalonej procedury, próby popiołu lotnego z niewielkim (na ogół nie przekraczającym %) dodatkiem wapna lub cementu poddaje się procesowi naparzania albo autoklawizacji. W warunkach podwyższonej temperatury, a przy autoklawizacji także podwyższonego ciśnienia, reakcje pucolanowe wynikające z aktywności popiołu lotnego przebiegają o wiele szybciej aniżeli w warunkach normalnych. Stąd też popioły lotne mogą z powodzeniem zastępować część wapna lub cementu w wyrobach naparzanych i autoklawizowanych. 17 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 17/34
18 3.5.8 Badania odczynu ph popiołów lotnych Odczyn ph popiołów lotnych może wahać się w bardzo szerokich granicach, od wyraźnie kwaśnego (ph 4) do silnie zasadowego (ph 12,5). Odczyn ten uzależniony jest od rodzaju popiołu lotnego (popiół konwencjonalny, popiół fluidalny), a także od pochodzenia spalanego węgla, od składu chemicznego i mineralnego skały płonej oraz w pewnym stopniu od warunków składowania popiołów lotnych. 3.6 Badania nad możliwościami rozszerzenia zakresu aplikacji popiołów lotnych i mieszanek popiołowo-żużlowych Badania nad możliwością koagulacji popiołów lotnych Popioły lotne stanowią materiał sproszkowany, kłopotliwy w składowaniu, transporcie i dozowaniu. Opracowanie prostych, skutecznych i stosunkowo tanich rozwiązań pozwalających na koagulację popiołów pozwoliłoby nie tylko na ograniczenie wymienionych problemów technologicznych, ale również umożliwiłoby opracowanie nowych metod i technologii wykorzystania popiołów lotnych, na przykład w roli wypełniaczy lub kruszyw. Osiągnięcie tego celu mogłoby zostać zrealizowane poprzez zastosowanie odpowiednich dodatków do popiołu lotnego, lub też poprzez zabiegi technologiczne, takie jak na przykład podgrzewanie popiołu lotnego do temperatury 600 C Badania nad możliwością wykorzystania popiołów lotnych jako adsorbentów Konwencjonalne popioły lotne ze względu na swoje własności fizyczne nie stanowią materiału spełniającego wymagania stawiane adsorbentom. Natomiast fluidalne popioły lotne, charakteryzujące się dużą porowatością, bardzo drobnym uziarnieniem i niezwykle wysoką rozwiniętą powierzchnią właściwą mogą pod pewnymi warunkami być uważane za surowiec do wytwarzania dobrej jakości adsorbentów. Prace i badania w tym kierunku powinny być oparte w pierwszym rzędzie o separację powietrzną tych popiołów i uzyskanie na tej drodze podziarna mieszczącego się w przedziale 0 30 µm. Taki materiał zawierałby tylko niewielkie ilości faz mineralnych (kwarcu, kalcytu, CaO) i dominujący, na poziomie około 90 %, udział zdehydroksylowanych minerałów ilastych z przewagą metakaolinitu (Al 2 O 3 2SiO 2 ). W ten sposób z ubocznych produktów spalania uzyskano by materiał zbliżony jakością do produktu rynkowego metakaolinitu, odznaczający się bardzo wysoką aktywnością powierzchniową i w pełni przydatny w roli adsorbenta. 18 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 18/34
19 3.6.3 Badania nad możliwością nadania popiołom lotnym i mieszankom popiołowożużlowym specjalnych własności poprzez zastosowanie dodatków chemicznych Bardzo szybki rozwój chemii budowlanej pozwala obecnie na znaczące osiągnięcia technologiczne i ekonomiczne przy produkcji większości materiałów budowlanych. Niektóre dodatki chemiczne mogą być wykorzystane do nadania specjalnych własności popiołom lotnym i mieszankom popiołowo-żużlowym. Należą do nich : Peptyzatory, Środki powierzchniowo-czynne, Substancje wysoko-alkaliczne. Peptyzatory powodują dezaglomerację ziaren materiału proszkowego. Konwencjonalne popioły lotne nie wykazują większych tendencji do koagulacji i zbrylania poszczególnych ziaren. Natomiast fluidalne popioły lotne, charakteryzujące się znacznie większą powierzchnią właściwą i o wiele drobniejszym uziarnieniem przy zastosowaniach specjalnych, na przykład jako adsorbenty, czy też dodatki poprawiające jakość betonów wysokowartościowych, powinny zawierać odpowiedni dodatek peptyzatora. Środki powierzchniowo-czynne są stosowane przede wszystkim jako intensyfikatory mielenia cementu i dodatki poprawiające jakość cementu. W przypadku produkcji cementów typu CEM II, CEM IV i CEM V zawierających dodatek popiołów lotnych w ilości przekraczającej 15 %, środki te powinny być tak dobrane, aby w równym stopniu intensyfikowały przemiał i poprawiały własności wymienionych cementów. Substancje wysoko-alkaliczne oparte na siarczanach sodu i potasu mogą, przy odpowiednim ich dodatku, nadawać konwencjonalnym popiołom lotnym własności pełnowartościowego mineralnego, nisko wytrzymałościowego spoiwa wiążącego. 3.7 Badania dostępnych na rynku wyrobów wytworzonych przy udziale UPS Zgodnie z przyjętą koncepcją realizacji niniejszego projektu, zasadniczym celem badań jest opracowanie nowych technologii lub udoskonalenie dotychczasowych rozwiązań technologicznych, zmierzających do otrzymania różnych rodzajów materiałów budowlanych z udziałem odpowiednio przetworzonej mieszaniny popiołowo-żużlowej z węgla kamiennego zdeponowanej na składowisku lub z udziałem popiołów fluidalnych z węgla brunatnego. W szczególności badania te będą dotyczyć sposobów otrzymania oraz oceny jakości następujących materiałów budowlanych: 19 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 19/34
20 3.7.1 Grupa materiałów budowlanych otrzymywanych na bazie mieszaniny popiołowo-żużlowej ze składowiska elektrowni pracującej na węglu kamiennym. Wydobyte ze składowiska UPS poddane są uprzednio stosownemu procesowi uszlachetnienia cementy typu CEM II, CEM IV i CEM V z udziałem przetworzonej mieszaniny popiołowo-żużlowej:, betony towarowe, mieszanki do stabilizacji gruntów Grupa materiałów budowlanych otrzymywanych na bazie popiołów z elektrowni pracujących na węglu brunatnym. Popioły poddane są uprzednio stosownemu procesowi selekcji ziarnowej budowlane materiały autoklawizowane, mieszanki do stabilizacji gruntów, cementy z dodatkiem fluidalnego popiołu lotnego w roli składnika drugorzędnego, kruszywa lekkie, betonowa kostka brukowa, prefabrykowane zaprawy murarskie i tynkarskie oraz zaprawy klejowe. Głównym założeniem omawianego projektu jest to, aby wyżej wymienione materiały budowlane miały możliwość uzyskania odpowiednich atestów i certyfikatów. Zatem ich zakres badań obejmował będzie zarówno podstawowe cechy użytkowe wyspecyfikowane w odpowiednich normach, jak i. badania uzupełniające, mające związek z ogólnie rozumianą trwałością. W trakcie tych dodatkowych badań sprawdzona zostanie między innymi wymywalność metali ciężkich. Zatem w stosunku do wszystkich wymienionych odmian cementów z udziałem popiołów przewiduje się badanie następujących cech: gęstość i gęstość nasypowa, wodożądność cementów i właściwa konsystencja zaczynu cementowego oznaczanie właściwej ilości wody zarobowej, czas wiązania zaczynu cementowego, stałość objętości zaczynu cementowego, skurcz stwardniałych zaczynów cementowych i zapraw przy zmiennej wilgotności, właściwości wytrzymałościowe. 20 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 20/34
21 Poza wymienionymi badaniami normowymi, przeprowadzone zostaną badania kinetyki wydzielania ciepła hydratacji, analizy składu fazowego i mikrostruktury stwardniałych zaczynów cementowych, wymywalności metali ciężkich oraz podatność na różne rodzaje korozji. W stosunku do betonów towarowych otrzymanych w oparciu o wszystkie wyżej wymienione odmiany cementów, zostaną przeprowadzone badania normowe właściwości użytkowych świeżej mieszanki betonowej oraz betonów stwardniałych. Badania te będą obejmować głównie oznaczenie gęstości objętościowej świeżej mieszanki betonowej, konsystencji, zawartości powietrza, natomiast w stosunku do stwardniałego betonu, jego cech wytrzymałościowych oraz trwałości, rozumianej jako odporność na działanie niskich temperatur. W odniesieniu do mieszanek popiołowych otrzymanych na bazie krzemionkowych popiołów lotnych związanych hydraulicznie (zgodnie z PN-EN :2007) i przeznaczonych do stosowania w podbudowach drogowych, mieszanki te zostaną zbadane w pełnym zakresie wyżej wymienionej normy. Przeprowadzone badania będą miały na celu ustalenie klasyfikacji wytrzymałościowej R c, R t, i E, mrozoodporności i sposobu pielęgnacji próbek. W odniesieniu do produktu w postaci kruszywa lekkiego otrzymanego w oparciu o popioły fluidalne z węgla brunatnego, zostaną przeprowadzone badania dotyczące składu ziarnowego, gęstości objętościowej, jamistości, odporności na miażdżenie, wytrzymałości ziaren kruszywa (marka kruszywa), mrozoodporności i wymywalności metali ciężkich. W przypadku wyrobów gotowych w postaci betonowej kostki brukowej otrzymanej z udziałem popiołów fliudalnych, określenie ich podstawowych cech eksploatacyjnych dotyczyć będzie przede wszystkim oznaczenia nasiąkliwości, mrozoodporności, cech wytrzymałościowych oraz ścieralności. W stosunku do grupy zapraw budowlanych uzyskanych z wykorzystaniem popiołów fluidalnych z węgla brunatnego, przeprowadzone zostaną badania ich właściwości zarówno w stanie świeżym jak i stwardniałym. Badania te będą obejmować odpowiednio: konsystencję, czas zachowania właściwości roboczych, zawartość powietrza, natomiast w stosunku do zapraw w stanie stwardniałym, zostanie oznaczona: wytrzymałość na ściskanie, zginanie oraz rozciąganie, gęstość objętościowa, nasiąkliwość, mrozoodporność, 21 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 21/34
22 zdolność do kapilarnego podciągania wody, skurcz, współczynnik rozmiękania, przyczepność zaprawy do podłoża. W zależności od uzyskanych wyników badań, planuje się przeprowadzenie badań wstępnych w kierunku otrzymania z udziałem popiołów betonów nowej generacji, tj. betonów samozagęszczalnych i betonów wysokowartościowych (BWW), natomiast w przypadku zapraw, prefabrykowanych zapraw klejowych o różnym przeznaczeniu. 3.8 Opracowanie metod selekcji i separacji UPS z elementami oceny technologicznej przydatności uzyskanych frakcji Technologiczne procesy uszlachetniania UPS i nadawania im pożądanych własności powinny opierać się między innymi na rozdziale ziarnowym UPS. W przypadku pierwszej grupy partnerów przemysłowych zostanie ustalony sposób mechanicznego przesiewania wysuszonej mieszanki popiołowo-żużlowej przez określone sita. Pozwoli to na efektywne wykorzystanie różnych własności poszczególnych frakcji ziarnowych mieszanki. Podjęte zostaną próby redukcji wody złożowej na składowisku popiołu z węgla kamiennego i dalszego suszenia powierzchniowej części złoża. Wydobyty ze złoża popiół krzemionkowy będzie dalej dosuszany i poddany rozbiciu agregatów ziaren, wreszcie poddany separacji na frakcje ziarnowe. W ramach monitorowania własności UPS poddanych rozdziałowi ziarnowemu powinny być prowadzone stałe kontrole ich składu ziarnowego oraz okresowe badania ich składu chemicznego i mineralnego. 3.9 Weryfikacja wyników badań laboratoryjnych w warunkach rzeczywistych. W pierwszej grupie partnerów przemysłowych planowane jest wykorzystanie i ewentualne modyfikowanie instalacji do wydobywania popiołu ze złoża i dalej przetwarzania mieszanki popiołowo-żużlowej. Do powyższego procesu należy wykorzystać istniejący układ załadowczy koparek i przenośników taśmowych zlokalizowanych na składowisku. W celu wstępnego przygotowania poszczególnych produktów z mieszanki popiołowo-żużlowej nieodzowne będzie dostosowanie przez partnera przemysłowego linii technologicznej służącej do kruszenia, przesiewania i mieszania. 22 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 22/34
23 Otrzymane do tej pory wyniki badań laboratoryjnych pozwalają zakwalifikować uzyskany produkt z UPS z wybranych elektrowni pracujących na węglu kamiennym, jako krzemionkowy popiół lotny klasy V, spełniający wymagania normy cementowej PN-EN W oparciu o uszlachetniony UPS uzyskany dzięki instalacji przetwarzania mieszanki popiołowo-żużlowej w I grupie partnerów przemysłowych, planowane jest wykorzystanie istniejących lub wybudowanych przez partnerów drugiej frupy instalacji do produkcji mieszanek stosowanych do stabilizacji gruntów, na podbudowy drogowe i do budowy dróg betonowych. Instalacja powinna składać się z sit o różnej średnicy pozwalających na separację wysuszonych frakcji popiołowo-żużlowych. Celem prac badawczych w ramach realizowanego projektu powinno być opracowanie receptur mieszanek popiołowo-żużlowych z dodatkiem cementu, wapna, kruszyw naturalnych, żużla granulowanego i innych komponentów, których własności odpowiadałyby produktom mającym zastosowanie w drogownictwie. Planuje się uzyskanie następ mieszanek do stabilizacji gruntów, mieszanki do podbudów drogowych, mieszanki do betonów na nawierzchnie drogowe. Celem osobnej grupy prac badawczych powinno być opracowanie technologii mieszanek dla drogownictwa oraz technologii zapraw tynkarskich i murarskich, ze szczególnym uwzględnieniem optymalnych ilości UPS w tych produktach. Ponadto, prace badawcze powinny być ukierunkowane na sprecyzowaniu warunków umożliwiających możliwie maksymalne podniesienie udziału UPS w wyrobach wibroprasowanych Opracowanie sposobu ograniczania negatywnego oddziaływania związków niepożądanych w procesie produkcji i eksploatacji materiałów budowlanych Wykorzystanie ubocznych produktów spalania w charakterze składników, często podstawowych, w materiałach budowlanych stwarza możliwość ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko związków niepożądanych, uwalniających się w procesach produkcji i eksploatacji materiałów budowlanych. Dotyczy to zwłaszcza zastępowania cementu przez uboczne produkty spalania. Produkcji cementu towarzyszy wydzielanie się do atmosfery ogromnych ilości gazów spalinowych, w tym przede wszystkim CO 2, NO x i SO 2. Im większa ilość cementu w różnego rodzaju spoiwach mineralnych i materiałach budowlanych zostaje zastąpiona przez UPS, tym większej redukcji ulega ilość gazów spalinowych emitowanych do atmosfery. Ponadto, materiały budowlane otrzymywane przy udziale ubocznych produktów spalania charakteryzują się bardzo korzystnymi własnościami związanymi z aktywnością pucolanową UPS. Dzięki zachodzącym w czasie hydratacji spoiw 23 Załacznik nr 1: ZPB/61/65832/IT2/10, str 23/34
Wpływ popiołów lotnych krzemionkowych kategorii S na wybrane właściwości kompozytów cementowych
Międzynarodowa Konferencja Popioły z Energetyki- Zakopane 19-21.X.2016 r. Wpływ popiołów lotnych krzemionkowych kategorii S na wybrane właściwości kompozytów cementowych Mikołaj Ostrowski, Tomasz Baran
Bardziej szczegółowoMożliwości wykorzystania frakcjonowanych UPS z kotłów fluidalnych w produkcji zapraw murarskich i tynkarskich
Możliwości wykorzystania frakcjonowanych UPS z kotłów fluidalnych w produkcji zapraw murarskich i tynkarskich Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane
Bardziej szczegółowoMożliwość stosowania frakcjonowanych UPS w produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego
Możliwość stosowania frakcjonowanych UPS w produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego Marek Petri Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane
Bardziej szczegółowoWskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich
Wskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich Tomasz Baran, Mikołaj Ostrowski OSiMB w Krakowie XXV Międzynarodowa Konferencja
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w budownictwie komunikacyjnym
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Możliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w budownictwie komunikacyjnym Marek Gawlicki Radosław Mróz Wojciech Roszczynialski
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE POPIOŁÓW LOTNYCH Z WĘGLA BRUNATNEGO DO WZMACNIANIA NASYPÓW DROGOWYCH
ZASTOSOWANIE POPIOŁÓW LOTNYCH Z WĘGLA BRUNATNEGO DO WZMACNIANIA NASYPÓW DROGOWYCH prof. UZ, dr hab. Urszula Kołodziejczyk dr inż. Michał Ćwiąkała mgr inż. Aleksander Widuch a) popioły lotne; - właściwości
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 24/14
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230545 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 403936 (51) Int.Cl. C04B 18/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.05.2013
Bardziej szczegółowoPopiół lotny jako dodatek typu II w składzie betonu str. 1 A8. Rys. 1. Stosowanie koncepcji współczynnika k wg PN-EN 206 0,4
Popiół lotny jako dodatek typu II w składzie betonu str. 1 A8 Według normy PN-EN 206:2014 Beton Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność popiół lotny może być stosowany do wytwarzania betonu, jeżeli
Bardziej szczegółowoInformacja towarzysząca znakowaniu CE kruszywa lekkiego pollytag.
Informacja towarzysząca znakowaniu CE kruszywa lekkiego pollytag. 1488., 80-556 Gdańsk, ul. Wielopole 6 04 1488-CPD-0011 :2003 Kruszywo lekkie popiołoporytowe uzyskiwane w wyniku obróbki termicznej popiołów
Bardziej szczegółowoKRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH
KRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH Marek Krajewski Instytut Badawczy Materiałów Budowlanych Sp. z o.o. 13 KRUSZYWA WAPIENNE I ICH JAKOŚĆ Kruszywo
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE
Dział Utylizacji Odpadów SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE Funkcjonujący w ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. zintegrowany system zarządzania obejmuje swoim zakresem procesy realizowane przez Dział Utylizacji Odpadów.
Bardziej szczegółowo11.4. Warunki transportu i magazynowania spoiw mineralnych Zasady oznaczania cech technicznych spoiw mineralnych 37
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 11 11.1. Klasyfikacja 11 11.2. Spoiwa powietrzne 11 11.2.1. Wiadomości wstępne 11 11.2.2. Wapno budowlane 12 11.2.3. Spoiwa siarczanowe 18 11.2.4. Spoiwo
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania fluidalnych popiołów lotnych do produkcji ABK
Sekcja Betonów Komórkowych SPB Konferencja szkoleniowa ZAKOPANE 14-16 kwietnia 2010 r. Możliwości zastosowania fluidalnych popiołów lotnych do produkcji ABK doc. dr inż. Genowefa Zapotoczna-Sytek mgr inż.
Bardziej szczegółowoUBOCZNE PRODUKTY SPALANIA W DROGOWNICTWIE NORMY A APROBATY TECHNICZNE
Dr inż. Tomasz Szczygielski Polska Unia UPS UBOCZNE PRODUKTY SPALANIA W DROGOWNICTWIE NORMY A APROBATY TECHNICZNE Wstęp Stosowanie popiołów z energetyki zawodowej w polskim drogownictwie rozpoczęło się
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski.
Materiały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski. Białystok, 2015 Spis treści ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 13 11.1.
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE
Dział Utylizacji Odpadów SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE Funkcjonujący w ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. zintegrowany system zarządzania obejmuje swoim zakresem procesy realizowane przez Dział Utylizacji Odpadów.
Bardziej szczegółowoINSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW 03-301 Warszawa, ul. Jagiellońska 80 tel. sekr.: (0-22) 811 03 83, fax: (0-22) 811 1792
INSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW 03-301 Warszawa, ul. Jagiellońska 80 tel. sekr.: (0-22) 811 03 83, fax: (0-22) 811 1792 APROBATA TECHNICZNA mdim Nr AT/2009-03-251O Nazwa wyrobu: Hydrauliczne spoiwo drogowe
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUPS w produkcji klinkieru i cementów
UPS w produkcji klinkieru i cementów Marek Petri Radosław Mróz Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane w ramach Przedsięwzięcia IniTech: Analiza
Bardziej szczegółowoSPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE Klasyfikacja Spoiwa powietrzne...11
SPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE..............................11 11.1. Klasyfikacja..............................................11 11.2. Spoiwa powietrzne.........................................11
Bardziej szczegółowoWstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych...
Spis treści Wstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych... 1. Spoiwa mineralne... 1.1. Spoiwa gipsowe... 1.2. Spoiwa wapienne... 1.3. Cementy powszechnego użytku... 1.4. Cementy specjalne...
Bardziej szczegółowoBeton - skład, domieszki, właściwości
Beton - skład, domieszki, właściwości Beton to najpopularniejszy materiał wykorzystywany we współczesnym budownictwie. Mimo, że składa się głównie z prostych składników, warto pamiętać, że produkcja mieszanki
Bardziej szczegółowoCement czysty czy z dodatkami - różnice
Cement czysty czy z dodatkami - różnice Jaka jest różnica pomiędzy cementem czystym a cementem z dodatkami? Dariusz Bocheńczyk, dyrektor ds. badań i normalizacji Lafarge Cement S.A. Na polskim rynku budowlanym,
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 9 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 GRZEGORZ ROLKA * EWELINA ŚLĘZAK ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane : spoiwa, kruszywa, zaprawy, betony : ćwiczenia laboratoryjne / ElŜbieta Gantner, Wojciech Chojczak. Warszawa, 2013.
Materiały budowlane : spoiwa, kruszywa, zaprawy, betony : ćwiczenia laboratoryjne / ElŜbieta Gantner, Wojciech Chojczak. Warszawa, 2013 Spis treści Przedmowa 9 1. SPOIWA POWIETRZNE (E. Gantner) 11 1.1.
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 21/12
PL 220265 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220265 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 394385 (51) Int.Cl. C04B 18/08 (2006.01) C04B 28/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoWłaściwości fizykochemiczne popiołów fluidalnych
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Właściwości fizykochemiczne popiołów fluidalnych Prof. dr hab. inż. Jan Małolepszy Zakopane 15 kwiecień 2010 POPIÓŁ
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w produkcji prefabrykatów inżynieryjno-technicznych infrastruktury drogowej
Możliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w produkcji prefabrykatów inżynieryjno-technicznych infrastruktury drogowej Grzegorz Łój Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów
Bardziej szczegółowoRodzaj i jakość spoiw a trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji
Rodzaj i jakość spoiw a trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji Artur Łagosz Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Rodzaje spoiw - cementów oferowanych na
Bardziej szczegółowoSKURCZ BETONU. str. 1
SKURCZ BETONU str. 1 C7 betonu jest zjawiskiem samoistnym spowodowanym odkształceniami niewynikającymi z obciążeń mechanicznych. Zachodzi w materiałach o strukturze porowatej, w wyniku utarty wody na skutek
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 12/13
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 229864 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401393 (22) Data zgłoszenia: 29.10.2012 (51) Int.Cl. C04B 28/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE
Dział Utylizacji Odpadów SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE Funkcjonujący w ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. zintegrowany system zarządzania obejmuje swoim zakresem procesy realizowane przez Dział Utylizacji Odpadów.
Bardziej szczegółowoPOPIÓŁ LOTNY DO BETONU 2016
POPIÓŁ LOTNY DO BETONU 2016 INFORMATOR EDF EKOSERWIS WIĘKSZY ZYSK NIŻSZY KOSZT ZGODNOŚĆ Z NORMAMI PARAMETRY SPIS TREŚCI Wstęp...... 1. Korzyści stosowania popiołu lotnego...4 2. Przykłady receptur na różnego
Bardziej szczegółowoWPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH KRZEMIONKOWYCH KATEGORII S NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI KOMPOZYTÓW CEMENTOWYCH
Zbigniew Giergiczny Politechnika Śląska, Górażdże Cement SA Mikołaj Ostrowski, Tomasz Baran Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie WPŁYW POPIOŁÓW
Bardziej szczegółowoEDF POLSKA R&D EDF EKOSERWIS
EDF POLSKA R&D EDF EKOSERWIS SYNTEZA MATERIAŁÓW AKTYWOWANYCH ALKALICZNIE NA BAZIE POPIOŁÓW LOTNYCH BARTOSZ SARAPATA XXIII Konferencja POPIOŁY Z ENERGETYKI ZAKOPANE, 2016-10-20 SYNTEZA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX
przy realizacji projektu:.................................................................................................. - 1 - SPIS TREŚCI 1. Zakres stosowania... 3 2. Materiały... 3 2.1. Ogólna charakterystyka
Bardziej szczegółowoSelekcja i separacja UPS doświadczenia i wynikające z nich potencjalne kierunki zastosowań. Jerzy Dyczek
Selekcja i separacja UPS doświadczenia i wynikające z nich potencjalne kierunki zastosowań Jerzy Dyczek Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Kraków 14
Bardziej szczegółowoPL B1. Zestaw surowcowy przeznaczony do otrzymywania autoklawizowanych wyrobów wapienno-piaskowych
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230731 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 407793 (22) Data zgłoszenia: 03.04.2014 (51) Int.Cl. C04B 28/18 (2006.01)
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 19 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowoCEMENT W INŻYNIERII KOMUNIKACYJNEJ W ŚWIETLE WYMAGAŃ OST GDDKiA
CEMENT W INŻYNIERII KOMUNIKACYJNEJ W ŚWIETLE WYMAGAŃ OST GDDKiA Dariusz Bocheńczyk Lafarge Cement S.A. 181 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków
Bardziej szczegółowoMandat 114 ZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA CEMENT, WAPNA BUDOWLANE I INNE SPOIWA HYDRAULICZNE LISTA WYROBÓW DO WŁĄCZENIA DO MANDATU
Mandat 114 ZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA CEMENT, WAPNA BUDOWLANE I INNE SPOIWA HYDRAULICZNE LISTA WYROBÓW DO WŁĄCZENIA DO MANDATU PRZEWIDZIANE DO ZASTOSOWAŃ: PRZYGOTOWANIE BETONU, ZAPRAWY, ZACZYNU I INNYCH
Bardziej szczegółowoLEKKIE KRUSZYWO SZTUCZNE KOMPLEKSOWE ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH I PRZEMYSŁOWYCH. Jarosław Stankiewicz
LEKKIE KRUSZYWO SZTUCZNE KOMPLEKSOWE ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH I PRZEMYSŁOWYCH Jarosław Stankiewicz ZAKOPANE 20.10.2016 KRUSZYWO LEKKIE WG TECHNOLOGII IMBIGS EKOLOGICZNY PRODUKT POWSTAJĄCY W
Bardziej szczegółowoPOPIÓŁ LOTNY SKŁADNIKIEM BETONU MASYWNEGO NA FUNDAMENTY NOWYCH BLOKÓW ENERGETYCZNYCH
POPIÓŁ LOTNY SKŁADNIKIEM BETONU MASYWNEGO NA FUNDAMENTY NOWYCH BLOKÓW ENERGETYCZNYCH Autorzy: Zbigniew Giergiczny Maciej Batog Artur Golda XXIII MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA POPIOŁY Z ENERGETYKI Zakopane,
Bardziej szczegółowoKruszywa związane hydraulicznie (HBM) w nawierzchniach drogowych oraz w ulepszonym podłożu
Kruszywa związane hydraulicznie (HBM) w nawierzchniach drogowych oraz w ulepszonym podłożu Cezary Kraszewski Zakład Geotechniki i Fundamentowania IBDiM Warszawa Cezary Kraszewski 1 Kruszywa związane hydraulicznie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 23 marca 2015 r. Nazwa i adres FERROCARBO
Bardziej szczegółowoW zgodzie ze środowiskiem. Poznań,
W zgodzie ze środowiskiem Poznań, INFORMACJE OGÓLNE Rok założenia -> 1995 Kapitał zakładowy -> 534.500 zł Forma działania -> Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Udziałowcy -> Osoby fizyczne 9,54% 25,35%
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO PROJEKTU ASR-RID REAKTYWNOŚĆ ALKALICZNA KRAJOWYCH KRUSZYW
WPROWADZENIE DO PROJEKTU ASR-RID REAKTYWNOŚĆ ALKALICZNA KRAJOWYCH KRUSZYW Dr inż. Albin Garbacik, prof. ICiMB Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej
Bardziej szczegółowoZaczyny i zaprawy budowlane
Zaczyny budowlane to mieszanina spoiw lub lepiszczz wodą. Rozróżnia się zaczyny: wapienne, gipsowe, cementowe, zawiesiny gliniane. Spoiwa charakteryzują się aktywnością chemiczną. Lepiszcza twardnieją
Bardziej szczegółowoSKŁADNIKI BETONU W ŚWIETLE WYMAGAŃ OGÓLNYCH. Cement portlandzki CEM I całkowita zawartość alkaliów Na 2
SKŁADNIKI BETONU W ŚWIETLE WYMAGAŃ OGÓLNYCH SPECYFIKACJI TECHNICZNYCH (ost) GDDKiA str. 1 A5 W 2013r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wprowadziła do stosowania nowe Ogólne Specyfikacje Techniczne
Bardziej szczegółowoInstytut Techniki Budowlanej. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr LZK /16/Z00NZK
Instytut Techniki Budowlanej jakość w budownictwie ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH akredytowany przez Polskie Centrum Akredytacji certyfikat akredytacji nr AB 023 AB 023 Strona 1 z 5 Warszawa, 29.09.2016
Bardziej szczegółowoCO WARTO WIEDZIEĆ O CEMENCIE?
CO WARTO WIEDZIEĆ O CEMENCIE? str. 1 A1 Cement to spoiwo hydrauliczne, tj. drobno zmielony materiał nieorganiczny, który po zmieszaniu z wodą daje zaczyn, wiążący i twardniejący w wyniku reakcji i procesów
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA. 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12. Część VI. Autoklawizowany beton komórkowy. www.wseiz.pl
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12 MATERIAŁY DO IZOLACJI CIEPLNYCH W BUDOWNICTWIE Część VI Autoklawizowany beton komórkowy www.wseiz.pl AUTOKLAWIZOWANY
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D MAŁA ARCHITEKTURA
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA MAŁA ARCHITEKTURA 1. Wstęp 1.1. Przedmiot SST. Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoSkładniki cementu i ich rola w kształtowaniu właściwości kompozytów cementowych
Konferencja WYROBY CEMENTOWE ICH ZNACZENIE W KSZTAŁTOWANIU TRWAŁOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH ORAZ SPOSOBY WPROWADZANIA ICH DO OBROTU Składniki cementu i ich rola w kształtowaniu właściwości
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX
hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX SPIS TREŚCI 1. Zakres stosowania 2. Materiały 2.1. Ogólna charakterystyka techniczna środka 2.2. Stosowanie środka Penetron ADMIX 3. Sprzęt 4. Składowanie
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu składników chemicznych w wybranych frakcjach popiołu lotnego Aleksandra Sambor
Badanie rozkładu składników chemicznych w wybranych frakcjach popiołu lotnego Aleksandra Sambor Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony
Bardziej szczegółowoProjekt: Grey2Green Innowacyjne produkty dla gospodarki
Projekt: Grey2Green Innowacyjne produkty dla gospodarki Główne założenia do realizacji projektu Działalność podstawowa Grupy TAURON to: Wydobycie węgla Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła Dystrybucja
Bardziej szczegółowo2011-05-19. Tablica 1. Wymiary otworów sit do określania wymiarów ziarn kruszywa. Sita dodatkowe: 0,125 mm; 0,25 mm; 0,5 mm.
Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych powinny odpowiadad wymaganiom przedstawionym w normie PN-EN 13043 Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwaleo stosowanych na drogach, lotniskach
Bardziej szczegółowoMgr inż. Paweł Trybalski Dział Doradztwa Technicznego, Grupa Ożarów S.A. Olsztyn
Hydrauliczne spoiwo REYMIX niezastąpione rozwiązanie w stabilizacji gruntów Mgr inż. Paweł Trybalski Dział Doradztwa Technicznego, Grupa Ożarów S.A. Olsztyn 20.06.2017 PLAN PREZENTACJI 1.Technologie poprawy
Bardziej szczegółowoII POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE
II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE drogi w Polsce SPOSÓB NA TRWAŁY BETON dr inż. Grzegorz Bajorek Centrum Technologiczne Budownictwa przy Politechnice Rzeszowskiej Politechnika Rzeszowska Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoWytrzymałość na ściskanie i mrozoodporność mieszaniny popiołowo-żużlowej z Elektrowni Skawina stabilizowanej wapnem lub cementem
Wytrzymałość na ściskanie i mrozoodporność mieszaniny popiołowo-żużlowej z Elektrowni Skawina stabilizowanej wapnem lub cementem Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu dodatku cementu lub
Bardziej szczegółowoDOŚWIADCZENIA W STOSOWANIU CEMENTU PORTLANDZKIEGO ŻUŻLOWEGO CEMII/B-S 42,5N W BUDOWIE NAWIERZCHNI BETONOWYCH
DOŚWIADCZENIA W STOSOWANIU CEMENTU PORTLANDZKIEGO ŻUŻLOWEGO CEMII/B-S 42,5N W BUDOWIE NAWIERZCHNI BETONOWYCH Zbigniew GIERGICZNY Maciej BATOG Politechnika Śląska Górażdże Cement S.A. KRAKÓW, 14-16 listopada
Bardziej szczegółowoAutoklawizowany beton komórkowy : technologia, właściwości, zastosowanie / Genowefa Zapotoczna-Sytek, Svetozar Balkovic. Warszawa, 2013.
Autoklawizowany beton komórkowy : technologia, właściwości, zastosowanie / Genowefa Zapotoczna-Sytek, Svetozar Balkovic. Warszawa, 2013 Spis treści Od Autorów 9 Wstęp 13 1. Rodzaje betonów komórkowych
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 12 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 MAREK GAWLICKI * WOJCIECH WONS ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w produkcji kruszyw lekkich
Możliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w produkcji kruszyw lekkich Paweł Murzyn Józef Stolecki Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane w
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY KATEDRA KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH I TECHNOLOGII BETONU
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY KATEDRA KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH I TECHNOLOGII BETONU Autorzy: imię i nazwisko WPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH NA WYBRANE
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 8 ISSN 1899-3230 Rok IV Warszawa Opole 2011 MIKOŁAJ OSTROWSKI * W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoMieszanki CBGM wg WT5 na drogach krajowych
II Lubelska Konferencja Techniki Drogowej Wzmocnienia gruntu podbudowy drogi betonowe Mieszanki CBGM wg WT5 na drogach krajowych Lublin, 28-29 listopada 2018 r. mgr inż. Artur Paszkowski Kierownik Działu
Bardziej szczegółowoBetony - podstawowe cechy.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Betony - podstawowe cechy. 1. Nasiąkliwość i mrozoodporność. Te cechy są o tyle ważne, że bezpośrednio mogą wpływać na analogiczne właściwości betonu.
Bardziej szczegółowoMieszanki CBGM na inwestycjach drogowych. mgr inż. Artur Paszkowski Kierownik Działu Doradztwa Technicznego i Rozwoju GRUPA OŻARÓW S.A.
Mieszanki CBGM na inwestycjach drogowych mgr inż. Artur Paszkowski Kierownik Działu Doradztwa Technicznego i Rozwoju GRUPA OŻARÓW S.A. WT5 Część 1. MIESZANKI ZWIĄZANE CEMENTEM wg PNEN 142271 Mieszanka
Bardziej szczegółowoWYTWARZANIE I ZASTOSOWANIA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE SUROWCÓW ODPADOWYCH. dr hab. inż. Janusz Mikuła, prof. PK.
WYTWARZANIE I ZASTOSOWANIA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE SUROWCÓW ODPADOWYCH dr hab. inż. Janusz Mikuła, prof. PK. Geopolimery informacje podstawowe Geopolimer termin obejmujący klasę nowoczesnych, badanych od
Bardziej szczegółowoUBOCZNE PRODUKTY SPALANIA W DROGOWNICTWIE. Tomasz Szczygielski Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania
UBOCZNE PRODUKTY SPALANIA W DROGOWNICTWIE Secondary first! Tomasz Szczygielski Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania Bilans zasobów polskiego budownictwa drogowego Warszawa, 9 listopada 2009 Zalety
Bardziej szczegółowoCEMENTY SIARCZANOGLINIANOWE C 4. S (Belit) 10 60%; C 4 ŻELAZIANOWO SIARCZANOGLINIANOWE AF 15 30%
CEMENT WAPNIOWO SIARCZANOGLINIANOWY (CSA) str. 1 A12 Cement wapniowo siarczanoglinianowy (CSA) jest to mineralne spoiwo hydrauliczne wytwarzane w wyniku przemiału klinkieru wapniowo siarczanoglinianowego
Bardziej szczegółowoPL B1. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica,Kraków,PL BUP 15/06
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198350 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 372230 (22) Data zgłoszenia: 13.01.2005 (51) Int.Cl. C04B 28/20 (2006.01)
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX
przy realizacji projektu:.................................................................................................. - 1 - SPIS TREŚCI 1. Zakres stosowania... 3 2. Materiały... 3 2.1. Ogólna charakterystyka
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałów Budowlanych Wykład 3. Mineralne spoiwa budowlane cz. II
Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 3 Mineralne spoiwa budowlane cz. II Spoiwa gipsowe surowce naturalne : kamień gipsowy - CaSO 4 *2 H 2 O (95%) anhydryt - CaSO 4 gipsy chemiczne (syntetyczne) gipsy
Bardziej szczegółowoWłaściwości popiołu lotnego a trwałość betonu
t e c h n o l o g i e Właściwości popiołu lotnego a trwałość betonu Popiół lotny może stanowić cenny składnik betonu zwykłego i betonów nowej generacji. Stosując popiół w produkcji cementu i betonu, należy
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D PODBUDOWA I ULEPSZONE PODŁOŻE Z GRUNTU LUB KRUSZYWA STABILIZOWANEGO CEMENTEM
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE PODBUDOWA I ULEPSZONE PODŁOŻE Z GRUNTU LUB KRUSZYWA STABILIZOWANEGO CEMENTEM Podbudowy i ulepszone podłoże z gruntów lub kruszyw stabilizowanych cementem SPIS TREŚCI
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE KSZTAŁTU ZIARN WSKAŹNIK KSZTAŁTU KRUSZYWA
OZNACZANIE KSZTAŁTU ZIARN WSKAŹNIK KSZTAŁTU KRUSZYWA NORMY PN-EN 933-4:2008: Badania geometrycznych właściwości kruszyw. Część 4: Oznaczanie kształtu ziarn. Wskaźnik kształtu. PN-EN 12620+A1:2010: Kruszywa
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 27 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowoMgr inż. Paweł Trybalski Dział Doradztwa Technicznego, Grupa Ożarów S.A. Rzeszów
Hydrauliczne spoiwo REYMIX niezastąpione rozwiązanie w stabilizacji gruntów Mgr inż. Paweł Trybalski Dział Doradztwa Technicznego, Grupa Ożarów S.A. Rzeszów 29.11.2017 PLAN PREZENTACJI 1. Metody stabilizacji
Bardziej szczegółowoZaprawy i mieszanki betonowe
Źródło: www.fotolia.com KURS Zaprawy i mieszanki betonowe MODUŁ Projektowanie zapraw i mieszanek betonowych 1 4 Projektowanie zapraw i mieszanek betonowych Mimo ogromnego rozwoju narzędzi i metod służących
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM NAUKOWE W RAMACH PROJEKTU
SEMINARIUM NAUKOWE W RAMACH PROJEKTU OPRACOWANIE INNOWACYJNEGO MODELU TRANSGRANICZNEGO WYKORZYSTANIA TUFÓW W ZEOLITOWYCH 14 maja 2014 r. Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej Właściwości
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 003 PODBUDOWY Z PIASKU STABILIZOWANEGO CEMENTEM
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 003 PODBUDOWY Z PIASKU STABILIZOWANEGO CEMENTEM 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE SKŁADU BETONÓW Z DODATKIEM POPIOŁÓW LOTNYCH ORAZ ICH WPŁYW NA TEMPO PRZYROSTU WYTRZYMAŁOŚCI
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym 2(10) 2012, s. 29-6 Jacek HALBINIAK Politechnika zęstochowska PROJEKTOWANIE SKŁADU BETONÓW Z DODATKIEM POPIOŁÓW LOTNYH ORAZ IH WPŁYW NA TEMPO PRZYROSTU
Bardziej szczegółowoPodbudowy z gruntów i kruszyw stabilizowanych spoiwami w budownictwie drogowym. dr inż. Cezary Kraszewski Zakład Geotechniki i Fundamentowania
Podbudowy z gruntów i kruszyw stabilizowanych spoiwami w budownictwie drogowym dr inż. Cezary Kraszewski Zakład Geotechniki i Fundamentowania Tak było dotychczas Normy PN i dokumenty związane z podbudowami
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA KRUSZYWA
Mandat 1 ZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA Dokument nie uwzględnia poprawki M/1 rev.1 (010 r.) KRUSZYWA DO ZASTOSOWAŃ: 01/33: PODŁOŻA FUNDAMENTOWE (w tym podłoża stropów na legarach nad gruntem), DROGI I INNE
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE D.04.05.01 PODBUDOWY I ULEPSZONE PODŁOŻA Z KRUSZYWA STABILIZOWANEGO CEMENTEM
78 SPECYFIKACJE TECHNICZNE D.04.05.01 PODBUDOWY I ULEPSZONE PODŁOŻA Z KRUSZYWA STABILIZOWANEGO CEMENTEM 79 D.04.05.01. PODBUDOWY I ULEPSZONE PODŁOŻE Z GRUNTU STABILIZOWANEGO CEMENTEM 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot
Bardziej szczegółowoPROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza
PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON M
Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka przy realizacji projektu:..................................................................................................
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji. Podsumowanie. - wnioski i obserwacje z przeprowadzonych badań
Plan prezentacji Część ogólna wprowadzenie do tematu - rola polimerowych modyfikatorów spoiw mineralnych - korzyści ze stosowania domieszek polimerowych do zapraw i betonów - rodzaje stosowanych obecnie
Bardziej szczegółowoMaksymalna różnica pomiędzy wymiarami dwóch przekątnych płyty drogowej nie powinna przekraczać następujących wartości: Tablica 1 Odchyłki przekątnych
M-23.03.05 NAWIERZCHNIA Z ELEMENTÓW KAMIENNYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoKRUSZYWA W SKŁADZIE BETONU str. 1 A2
KRUSZYWA W SKŁADZIE BETONU str. 1 A2 Beton w ok. % swojej objętości składa się z kruszywa (rys. 1). Zatem jego właściwości w istotny sposób przekładają się na właściwości mieszanki betonowej (konsystencja,
Bardziej szczegółowoNowe możliwości zastosowania kruszyw węglanowych w drogowych nawierzchniach z betonu cementowego oraz w betonach konstrukcyjnych
Nowe możliwości zastosowania kruszyw węglanowych w drogowych nawierzchniach z betonu cementowego oraz w betonach konstrukcyjnych Danuta Bebłacz Instytut Badawczy Dróg i Mostów Piotr Różycki Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 9 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 ELŻBIETA GIERGICZNY * KRYSTYNA RAJCZYK ** Słowa
Bardziej szczegółowoBADANIA MODUŁÓW SPRĘŻYSTOŚCI I MODUŁÓW ODKSZTAŁCENIA PODBUDÓW Z POPIOŁÓW LOTNYCH POD OBCIĄŻENIEM STATYCZNYM
BADANIA MODUŁÓW SPRĘŻYSTOŚCI I MODUŁÓW ODKSZTAŁCENIA PODBUDÓW Z POPIOŁÓW LOTNYCH POD OBCIĄŻENIEM STATYCZNYM Prof. dr hab. inż. Józef JUDYCKI Mgr inż. Waldemar CYSKE Mgr inż. Piotr JASKUŁA Katedra Inżynierii
Bardziej szczegółowoSpecjalista od trwałych betonów. Nowy produkt w ofercie CEMEX Polska cement specjalny HSR KONSTRUKTOR (CEM I 42,5 N HSR/NA CHEŁM )
Nowy produkt w ofercie CEMEX Polska cement specjalny HSR KONSTRUKTOR (CEM I 42, N HSR/NA CHEŁM ) Ulotka HSR_montage:Makieta 1 4/1/10 2:11 PM Strona 2 początek [min] koniec [min] Czas wiązania Stałość objętości
Bardziej szczegółowogospodarka odpadami Anna Król Politechnika Opolska
Unieszkodliwianie odpadów poprzez ich zestalanie, gospodarka odpadami Anna Król Politechnika Opolska 1 Przemysł cementowy swoimi działaniami wpisuje się w filozofię zrównoważonego rozwoju Działania przemysłu
Bardziej szczegółowo