***I SPRAWOZDANIE. PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0001/

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Dokument z posiedzenia A8-0001/ ***I SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego (COM(2014)0476 C8-0113/ /0218(COD)) Komisja Transportu i Turystyki Sprawozdawczyni: Inés Ayala Sender RR\ doc PE v02-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PR_COD_1amCom Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji *** Procedura zgody ***I Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) ***II Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) ***III Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu) Poprawki do projektu aktu Poprawki Parlamentu w postaci dwóch kolumn Skreślenia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w lewej kolumnie. Zmianę brzmienia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w obu kolumnach. Nowy tekst zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w prawej kolumnie. Pierwszy i drugi wiersz nagłówka każdej poprawki wskazuje element rozpatrywanego projektu aktu, którego dotyczy poprawka. Jeżeli poprawka odnosi się do obowiązującego aktu, do którego zmiany zmierza projekt aktu, nagłówek zawiera dodatkowo trzeci wiersz, w którym wskazuje się odpowiednio obowiązujący akt i przepis, którego dotyczy poprawka. Poprawki Parlamentu w postaci tekstu skonsolidowanego Nowe fragmenty tekstu zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą. Fragmenty tekstu, które zostały skreślone, zaznacza się za pomocą symbolu lub przekreśla. Zmianę brzmienia zaznacza się przez wyróżnienie nowego tekstu wytłuszczonym drukiem i kursywą i usunięcie lub przekreślenie zastąpionego tekstu. Tytułem wyjątku nie zaznacza się zmian o charakterze ściśle technicznym wprowadzonych przez służby w celu opracowania końcowej wersji tekstu. PE v /12 RR\ doc

3 SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 5 UZASADNIENIE... 8 PROCEDURA RR\ doc 3/12 PE v02-00

4 PE v /12 RR\ doc

5 PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego (COM(2014)0476 C8-0113/ /0218(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) Parlament Europejski, uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2014)0476), uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 91 ust. 1 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C8-0113/2014), uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 15 października , po konsultacji z Komitetem Regionów, uwzględniając art. 59 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A8-0001/2015), 1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu; 2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym. Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 21 a (nowy) Tekst proponowany przez Komisję Poprawka (21a) Zgodnie z decyzjami w sprawie konwencji z Prüm przetwarzanie danych 1 Dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym. RR\ doc 5/12 PE v02-00

6 Uzasadnienie rejestracyjnych pojazdów zawierających dane osobowe podlega szczegółowym przepisom dotyczącym danych osobowych określonym w rozdziale 6 decyzji Rady 2008/615/WSiSW. W tym względzie państwa członkowskie powinny mieć również możliwość stosowania tych szczegółowych przepisów do innych danych osobowych, które są przetwarzane również do celów niniejszej dyrektywy, pod warunkiem, że dopilnują one, aby przetwarzanie danych związanych z wszelkimi przestępstwami i wykroczeniami wymienionymi w art. 2 niniejszej dyrektywy było zgodne z krajowymi przepisami wdrażającymi dyrektywę 95/46/WE. Celem poprawki w której powtórzono tekst Rady i uwzględniono propozycję Europejskiego Inspektora Ochrony Danych jest jaśniejsze przedstawienie nowego systemu ochrony danych, jaki ma mieć zastosowanie do wykroczeń i przestępstw, o których mowa w niniejszej dyrektywie. Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 12 ustęp 1 akapit pierwszy a (nowy) Tekst proponowany przez Komisję Poprawka Uzasadnienie W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego Królestwo Danii, Irlandia i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej mogą przedłużyć termin, o którym mowa w tym akapicie, do dnia... *. * Dz.U. proszę wstawić datę jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszej dyrektywy. Niniejsza poprawka daje trzem państwom członkowskim, które skorzystały z klauzuli opt-out PE v /12 RR\ doc

7 w odniesieniu do tej dyrektywy rozsądny termin na transpozycję przepisów do prawa krajowego, mając na uwadze konieczność wprowadzenia niezbędnych przepisów wykonawczych oraz rozwiązań administracyjnych i technologicznych, a jednocześnie daje Komisji niezbędny czas na przedstawienie do listopada 2016 r. przewidzianego sprawozdania i dzięki temu pozwala uniknąć ewentualnych opóźnień z przyszłymi wnioskami mającymi na celu wzmocnienie egzekwowania prawa w dziedzinie transgranicznych przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego oraz z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego we wszystkich państwach członkowskich. RR\ doc 7/12 PE v02-00

8 UZASADNIENIE Niniejszy wniosek zawiera ten sam tekst, co dyrektywa 2011/82/UE w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego, przyjęta w 2011 r. zdecydowaną większością głosów przez Parlament i jednomyślnie przez Radę, z wyjątkiem dwóch jakościowo istotnych zmian: z jednej strony zmiany podstawy prawnej i związanych z tym zmian technicznych, a z drugiej strony, w związku z nową podstawą prawną, tj. przepisami w dziedzinie transportu, rozszerzenia zakresu stosowania przepisów na trzy państwa członkowskie, które były wykluczone z zakresu stosowania poprzedniej dyrektywy. Te zmiany są odpowiedzią na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 6 maja br., w którym Trybunał uznał, że dyrektywa 2011/82/UE została przyjęta w oparciu o błędną podstawę prawną, tj. przepisy o współpracy policyjnej w sprawach karnych (art. 87 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Trybunał orzekł, że odpowiednią podstawą prawną są przepisy o bezpieczeństwie w transporcie: analiza treści dyrektywy wyraźnie wskazywała, że system wymiany informacji między właściwymi organami poszczególnych państw członkowskich, na którym opierała się dyrektywa, był środkiem, a nie celem dyrektywy, który polegał na poprawie bezpieczeństwa drogowego. Parlament Europejski od samego początku uważał, że za podstawę prawną należy przyjąć przepisy w dziedzinie transportu. Chociaż Trybunał stwierdził nieważność dyrektywy, to uznał jej zasadność i orzekł, że aby nie tworzyć luki prawnej, skutki uchylonej dyrektywy pozostaną w mocy przez 12 miesięcy, aby umożliwić ustawodawcy przyjęcie nowego tekstu w oparciu o właściwą podstawę prawną, tj. przepisy dotyczące bezpieczeństwa transportu. W związku z tym mamy do czynienia z nowym wnioskiem w sprawie dyrektywy Komisji, która chociaż skierowała sprawę do sądu, to była zainteresowana tym, aby przedstawić Parlamentowi nowy tekst możliwie najwcześniej i zastąpić wyłącznie te punkty dyrektywy, które odnosiły się do podstawy prawnej i zasięgu terytorialnego. Geneza dyrektywy 2011/82/UE Aby poznać genezę wniosku, należy się cofnąć do analiz zrealizowanych przez Komisję w 2007 r. Analiza danych dotyczących wykroczeń i przestępstw drogowych w UE pokazała, że odsetek nierezydentów popełniających przestępstwa i wykroczenia jest wyższy niż odsetek obywateli danego kraju, w szczególności w przypadku przekroczenia dozwolonej prędkości. Jedną z głównych przyczyn problemów w przypadku przestępstw i wykroczeń popełnianych przez kierujących pojazdami z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi jest to, że organy danego kraju nie znają miejsca zamieszkania właściciela pojazdu i nie mogą mu wysłać zawiadomienia o nałożonej karze, zwłaszcza w przypadku przestępstw i wykroczeń stwierdzonych za pomocą radarów automatycznych. Chociaż próbowano rozwiązać problem za pomocą umów dwustronnych, doświadczenie pokazało, że takie sposoby powodowały dużo konfliktów i niezadowolenia między poszczególnymi organami kontroli ruchu drogowego. Ta względna bezkarność zagranicznych kierowców zagrażała celowi, jakim jest PE v /12 RR\ doc

9 poprawa bezpieczeństwa na drogach, i osłabiała samą zasadność kontroli w oczach obywateli europejskich, ponieważ kierujący pojazdami z krajowymi tablicami rejestracyjnymi uważają, że wszyscy ci, którzy popełniają przestępstwa lub wykroczenia, powinni być traktowani jednakowo. Ostatecznym celem wniosku było właśnie, by na drogach Unii położyć kres bezkarności kierujących pojazdami z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi. Wniosek w sprawie dyrektywy pozwalał wypełnić tę lukę i umożliwiał organom właściwym w zakresie ruchu i bezpieczeństwa drogowego w poszczególnych państwach członkowskich zwrócenie się o udostępnienie danych właściciela pojazdu z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi, jeżeli popełnił on jedno z przestępstw lub wykroczeń najbardziej zagrażających bezpieczeństwu na drogach, aby przesłać mu w języku danego państwa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia. W trakcie prac parlamentarnych nad pierwotnym wnioskiem Komisji z 2008 r. Parlament Europejski zaproponował, aby wzmocnić ten system i aby umożliwić nie tylko przesłanie danej osobie informacji o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, lecz także egzekwować, jak dzieje się to w przypadku przestępstw lub wykroczeń popełnianych przez rezydentów. W pierwszym czytaniu Parlament nie tylko opowiedział się za podstawą prawną, jaką były przepisy w dziedzinie transportu, lecz wzmocnił także wskazane przez Europejskiego Inspektora Ochrony Danych części dotyczące ochrony danych, ulepszył przepisy dotyczące informowania obywateli, przewidział konieczność określenia bardziej szczegółowych przepisów dotyczących radarów automatycznych oraz możliwość ujednolicenia przepisów w zakresie ruchu drogowego. Poparcie Parlamentu dla tego wniosku zderzyło się z blokującym stanowiskiem w Radzie, pogrążonej w jałowej debacie na temat podstawy prawnej. Dopiero trzy lata później, w trakcie prezydencji belgijskiej w 2010 r., na wniosek Parlamentu udało się wyprowadzić wniosek z impasu, w którym się znajdował, co tylko opóźniało rozwiązanie pilnego problemu, jakim było uzyskanie narzędzia walki z transgranicznymi przestępstwami i wykroczeniami drogowymi. Możliwość odblokowania procedury dzięki zaakceptowaniu zmiany podstawy prawnej na przepisy o współpracy policyjnej przyniosła z kolei dwie ważne zmiany: z jednej strony ograniczenie wymiany danych dotyczących właścicieli pojazdów, a z drugiej strony zmniejszenie zasięgu terytorialnego dyrektywy i pozostawienie poza jej zasięgiem Zjednoczonego Królestwa, Danii i Irlandii zgodnie z przysługującymi im prerogatywami uznanymi w traktatach. Widząc możliwość dokonania postępów, Parlament który nadal uważał, że właściwą podstawą prawną są przepisy w sprawie transportu, co zostało odzwierciedlone w art. 11 postąpił pragmatycznie i postanowił zbadać możliwości zmiany podstawy prawnej, aby móc zrobić pierwszy krok i utworzyć zaczątkowy instrument umożliwiający zajęcie się problemem, jakim są mandaty transgraniczne. W zamian za to Parlamentowi udało się wprowadzić silną klauzulę przeglądową, na mocy której Komisja będzie musiała przedstawić już w listopadzie 2016 r. sprawozdanie, w którym oceni stosowanie dyrektywy. Na podstawie tego sprawozdania, jeżeli zajdzie potrzeba, Komisja ma przedstawić wnioski ustawodawcze, które umożliwią ściganie kierowców niezależnie od państwa, w którym pojazd jest zarejestrowany, uzupełniając tym samym uzgodniony mechanizm wymiany informacji. Ze względu na postępy techniczne w zakresie wykrywania niektórych wykroczeń takich jak RR\ doc 9/12 PE v02-00

10 kierowanie pojazdem pod wpływem środków odurzających, w drugim czytaniu Parlament i Rada postanowiły zawrzeć w dyrektywie cztery nowe przypadki, które wtedy były już dostatecznie dopracowane i stanowią wykroczenia zagrażające bezpieczeństwu kierującego i innych użytkowników drogi (kierowanie pojazdem pod wpływem środków odurzających, obowiązek używania kasku przez kierujących motocyklami, korzystanie z telefonu komórkowego w czasie kierowania pojazdem i poruszanie się pasem, po którym jazda jest zabroniona). Po tych burzliwych pracach ustawodawczych dyrektywa 2011/82/UE w końcu weszła w życie z dniem 11 listopada 2013 r. i od samego początku pokazała cały swój potencjał, gdyż zmniejszyła się liczba przestępstw i wykroczeń popełnianych przez kierujących pojazdami z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi. Wprowadzony został silny środek odstraszający kierujących, którzy dziś są świadomi, że dzięki temu nowemu mechanizmowi mogą otrzymać zawiadomienie o jakimkolwiek przestępstwie lub wykroczeniu popełnionym za granicą. W ubiegłym roku dyrektywa przyczyniła się do osiągnięcia celu wyznaczonego przez UE, jakim jest zmniejszenie do 2020 r. liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych o połowę, a liczby rannych o 40%. Stanowisko sprawozdawczyni Sprawozdawczyni pragnie przede wszystkim podziękować Komisji za szybkie przedstawienie nowego wniosku, który ogranicza się do dostosowań do wyroku i niezbędnych zmian: wprowadza podstawę prawną, którą są przepisy w sprawie transportu, rozszerza terytorialny zasięg dyrektywy na Danię, Zjednoczone Królestwo i Irlandię oraz dostosowuje ją do obowiązujących przepisów w zakresie ochrony danych, zgodnie z nową podstawą prawną. Rada dogłębnie przeanalizowała wniosek i państwa członkowskie są zgodne co do konieczności jak najszybszego przyjęcia nowej dyrektywy. W chwili obecnej 20 z 25 państw członkowskich, do których dyrektywa ma zastosowanie, transponowały jej przepisy do ustawodawstwa krajowego i pierwsze wskaźniki pozwalają stwierdzić, że system przynosi pierwsze pozytywne wyniki. Dania, Zjednoczone Królestwo i Irlandia, które wcześniej postanowiły pozostać poza zasięgiem dyrektywy, dziś akceptują ją bez zastrzeżeń i proszą tylko o okres przejściowy, jaki przyznano też pozostałym państwom, i już zastanawiają się nad tym, w jakim sposób przyczynić się do ulepszenia systemu przy okazji najbliższego przeglądu. Na Parlamencie spoczywa zatem odpowiedzialność za przyjęcie nowej dyrektywy przed dniem 6 maja 2015 r., aby nie tworzyć luki prawnej praktycznie we wszystkich państwach członkowskich, które już transponowały przepisy unieważnionej dyrektywy do krajowych przepisów prawnych. Jako ustawodawca stoimy przed zadaniem koniecznym, ważnym i pilnym, dotyczącym dziedziny, którą Parlament zawsze uważał za priorytet polityczny: zapewnienie jak największego bezpieczeństwa na drogach. Z drugiej strony stowarzyszenia ofiar wypadków drogowych, organy kontroli ruchu drogowego, prokuratorzy zajmujący się sprawami o bezpieczeństwo drogowe i ogólnie ujmując stowarzyszenia pracujące na rzecz bezpieczeństwa na drogach, które wcześniej pochwaliły przyjęcie dyrektywy, nie zrozumiałyby postępowania Parlamentu, gdyby nie podjął on wszelkich niezbędnych działań, aby uniknąć powstania luki prawnej. Obywatele, dla których nie jest przyjemnością otrzymywanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa PE v /12 RR\ doc

11 lub wykroczenia drogowego, będą również zadowoleni z równego traktowania wszystkich Europejczyków bez względu na tablice rejestracyjne pojazdu, którym kierują. Oprócz tego dyrektywa pojawia się w przełomowym momencie. Chociaż UE jest na dobrej drodze, aby do 2020 r. ponownie zmniejszyć o 50% liczbę ofiar śmiertelnych na drogach, to ponownie wzrasta liczba ofiar z różnych powodów: zestarzałe pojazdy, drastyczne cięcia w wydatkach na konserwację infrastruktury spowodowane kryzysem gospodarczym, brak środków na finansowanie infrastruktury i modernizację, które zwiększyłyby bezpieczeństwo na drogach, itp. Dlatego też sprawozdawczyni pragnie, aby dyrektywa została przyjęta przed terminem wyznaczonym przez Trybunał, aby nie tworzyć luki prawnej, która mogłaby pogłębić tę niepokojącą tendencję. Sprawozdawczyni uważa, że dyrektywa w sprawie transgranicznych kar za naruszenie przepisów ruchu drogowego pozwoliła wprowadzić element, który odstrasza i nie dyskryminuje w walce przeciwko bezkarności na drogach UE, i że błędem byłoby pozbawienie się takiego narzędzia. Sprawozdawczyni pragnie też uzyskać gwarancje, że zmiany wprowadzone w stosunku do dyrektywy 95/46/WE nie wpłyną negatywnie na wysoki poziom ochrony danych osobowych, którego utrzymanie przyświecało całemu procesowi prac parlamentarnych od 2008 r. Dlatego też, podobnie jak w przypadku pierwotnego wniosku Komisji, sprawozdawczyni skrupulatnie uwzględniła opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych. Służby prawne trzech instytucji i samego Inspektora są zgodne co do tego, że zmiany techniczne wprowadzone we wniosku Komisji są odpowiednie, w związku z czym sprawozdawczyni nie proponuje żadnych istotnych zmian. RR\ doc 11/12 PE v02-00

12 PROCEDURA Tytuł Odsyłacze Wymiana informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego COM(2014)0476 C8-0113/ /0218(COD) Data przedstawienia w PE Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Komisje wyznaczone do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu Opinia niewydana Data decyzji Sprawozdawcy Data powołania TRAN LIBE LIBE Inés Ayala Sender Rozpatrzenie w komisji Data przyjęcia Wynik głosowania końcowego +: : 0: Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Daniela Aiuto, Lucy Anderson, Marie-Christine Arnautu, Inés Ayala Sender, Georges Bach, Izaskun Bilbao Barandica, Deirdre Clune, Michael Cramer, Luis de Grandes Pascual, Andor Deli, Karima Delli, Isabella De Monte, Ismail Ertug, Jacqueline Foster, Tania González Peñas, Dieter-Lebrecht Koch, Merja Kyllönen, Peter Lundgren, Marian- Jean Marinescu, Georg Mayer, Gesine Meissner, Jens Nilsson, Markus Pieper, Tomasz Piotr Poręba, Gabriele Preuß, Christine Revault D Allonnes Bonnefoy, Dominique Riquet, Massimiliano Salini, Claudia Schmidt, Jill Seymour, Claudia Tapardel, István Ujhelyi, Peter van Dalen, Wim van de Camp, Matthijs van Miltenburg, Elissavet Vozemberg, Roberts Zīle, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska Francisco Assis, Ivo Belet, Markus Ferber, Theresa Griffin, Massimo Paolucci Georgios Katrougkalos Data złożenia PE v /12 RR\ doc