Aktualności Relacje - Zapowiedzi

Transkrypt

1 19 grudnia 2016 (nr 33/2016) Aktualności Relacje - Zapowiedzi Tradycyjne spotkanie świąteczne i wernisaż malarstwa adwokata - prof. Tadeusza Zielińskiego W imieniu Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowiei własnym mam zaszczyt zaprosić Członków Krakowskiej Izby Adwokackiej na tradycyjne spotkanie Świąteczne krakowskiego środowiska adwokackiego do Klubu Adwokatów, przy ul. Sławkowskiej 1, które odbędzie się we wtorek, 20 grudnia 2016 roku, od godz Wieczór uświetni występ Anny Lassoty (sopran), Jakuba Oczkowskiego (tenor), Krystyny Kutnik (fortepian) w programie Uśmiechnij się z Janem Kiepurą na Święta - arie operetkowe - prowadzenie Łukasz Lech. Spotkanie świąteczne będzie także połączone z wernisażem malarstwa prof. Tadeusza Zielińskiego. Okręgowa Rada Adwokacka w Krakowie w Galerii Klubu Adwokata przedstawia rysunki i obrazy człowieka niezwykłego, zaskakującego, który wybierając karierę prawnika, nie zapominał o swoim drugim talencie, tworzył galerię portretów krakowskich prawników i nie tylko. Prezentowane Państwu rysunki prof. Tadeusza Zielińskiego wypożyczyła naszej galerii jego córka Marta Zielińska-Jędo. Nie były one nigdzie do tej pory pokazywane, a upływ czasu sprawił, iż jesteśmy w stanie rozpoznać zaledwie kilka portretowanych osób. Strona 1

2 Liczymy na to, iż znajdą się odbiorcy, dla których prezentowane twarze ludzi z najbliższego otoczenia Profesora - nie będą anonimowe. Tadeusz Zieliński - profesor zwyczajny prawa pracy UJ i UŚ, adwokat, Rzecznik Praw Obywatelskich w latach , kandydat na Prezydenta RP w wyborach w roku Swoim życiorysem mógłby obdarzyć kilka osób. Urodził się w Krakowie w 1926r. Jego droga do zawodu prawnika nie była bezpośrednia, zaczynał bowiem dorosłe życie jako uzdolniony student krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w czasie okupacji przemianowanej na Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau, gdzie studiował na Wydziale Sztuk Dekoracyjnych. Był uczniem profesora Stanisława Kamockiego, pod okiem którego szkolił swój malarski warsztat i z którym łączyła go, już w czasie studiów przyjaźń. Studia musiał przerwać. Aby uniknąć w okresie okupacji wywózki do Niemiec na roboty, zatrudnił się jako pomocnik ślusarski w zakładach Zieleniewskiego, a następnie pomocnik geodety. W czasie okupacji nie zapominał o swojej pasji - malował w wolnych chwilach obrazy olejne i akwarele przedstawiające krakowskie kościoły, okolice Krakowa z zakolem Wisły, malowniczy Tyniec. Kilka z tych prac - pełnych ciepła i uroku przedstawiamy.po śmierci swojego ojca - prawnika, dr. Michała Zielińskiego - jako jedyny żywiciel rodziny, zdecydował się nie wracać do malarstwa, lecz kontynuować rodzinną tradycję. Tytuł doktora prawa uzyskał będąc aplikantem sądowym - w roku 1950 jako zaledwie 24 latek. W latach aktywnie uczestniczył w działalności opozycyjnej wobec władz komunistycznych - był od 1988 członkiem Komitetu Helsińskiego, w 1989r uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, był senatorem I Kadencji w latach Ministrem Pracy i Polityki Społecznej w 1997r. W 1995 kandydował na urząd Prezydenta RP. Był wreszcie członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W dorobku publicystycznym Tadeusza Zielińskiego obok publikacji naukowych, felietonów o prawie i obyczajach w III Rzeczypospolitej, poczesne miejsce zajmują książki: Czas prawa i bezprawia, Myśli niepokorne kustosza praw, Labirynt praw i obyczajów, Zapiski z końca XX wieku i ostatnia: Droga do Ziemi Obiecanej. Dziełem życia, jak sam podkreślał, był Kodeks Pracy - Zarys systemu, praca zespołowa pod jego kierownictwem. Zmarł w Krakowie 28 września 2003 r. adw. Paweł Gieras Dziekan ORA w Krakowie *Ze względów organizacyjnych serdecznie proszę o potwierdzenie przybycia na adres e- mailowy: ora@adwokatura.krakow.pl Strona 2

3 Ks. Kardynał Stanisław Dziwisz składa adwokatom życzenia świąteczne Na ręce Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie adw. Pawła Gieras wpłynęły życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia od kard. Stanisława Dziwisza. Życzenia Kardynała odwzajemniają nasze życzenia skierowane na Jego ręce w imieniu krakowskiego środowiska adwokackiego przez Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie. Poniżej treść życzeń Jego Eminencji. Prezydium NRA ws. wolnych mediów w Sejmie RP - Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej przypomina, że zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej prasa korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do rzetelnej informacji i jawności życia publicznego czytamy w uchwale Prezydium NRA, przyjętej obiegowo w dniu 17 grudnia br Pełna treść uchwały NRA w tej sprawie: Strona 3

4 P r z e d n a m i Szkolenia w ramach platformy IDeA i szkolenie w nowym roku w Tarnowie Szkolenie w ramach IDEA Z przyjemnością zapraszamy Państwa na wykłady, które w ramach doskonalenia zawodowego odbędą się w dniu 21 grudnia b.r. (środa) o godzinie oraz 20.00, na ul. Batorego 17 (budynek Rady), II piętro w Krakowie. Wykłady będą nagrywane w ramach programu IDeA. Jednocześnie zapraszamy na szkolenie wyjazdowe do Tarnowa już w nowym roku 13 stycznia. Szczegóły poszczególnych szkoleń poniżej. 21 grudnia br. - o godz wykład adw. Aleksandry Cempury i adw. Anny Kasolik " Klauzula kary umownej oraz umownego prawa odstąpienia w praktyce sporządzania umów oraz w praktyce sądowej" 21 grudnia br. - o godz wykład adw. dr. Piotra Kostańskiego " Naruszenie patentu" Liczba miejsc na ul. Batorego 17 jest ograniczona, dlatego prosimy zgłaszać chęć uczestniczenia w wykładach mailem: ora@adwokatura.krakow.pl Szkolenie w Tarnowie 13 stycznia 2017 roku - o godz szkolenie z postępowania cywilnego (postępowanie egzekucyjne) sędziego Sądu Okręgowego w Tarnowie Wiesława Grajdura. Miejsce szkolenia: Galeria Jerzego Sztylera - pasaż Tertila wejście od Pl. K. Wielkiego. (dawny skład win Norberta Lippóczy) Czas zakończyć układy z górą Poniżej publikujemy artykuł adw. Pawła Gieras Dziekana ORA w Krakowie, jaki ukazał się w dzisiejszym wydaniu Dziennika Gazety Prawnej ( r.). Niedawny krajowy zjazd adwokatury w Krakowie podjął słuszną uchwałę odnoszącą się do sporu wokół Trybunału Konstytucyjnego. Sposób, w jaki zareagowali na nią politycy wszystkich opcji, doskonale oddaje to, jak niewielkim szacunkiem cieszą się nasze zapatrywania na temat tak fundamentalnej sprawy. Czy jest to powód do niechęci i rezygnacji? Wprost przeciwnie, taka reakcja powinna nas skłonić do bardziej energicznego działania. A w szczególności do zaproponowania całkowicie nowego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym i w razie potrzeby zebrania pod nim 100 tys. wymaganych podpisów. Chodzi przy tym o całkowicie inne spojrzenie na uregulowania dotyczące ustroju, kognicji, a przede wszystkim sposobu wyłaniania sędziów TK. Projekt, który nie będzie odpowiadał na Strona 4

5 oczekiwania establishmentu, lecz przede wszystkim przekona przeciętnego obywatela, że sąd nad prawem może być apolityczny, a do tego skuteczny. Tak, wiem, w pierwszym odruchu pomyślicie państwo, że pomysł ten jest szalony, oderwany od rzeczywistości i w naszych realiach nie do przeprowadzenia. Zgoda. Nie mówię, że będzie łatwo, ale nie zapominajmy, że w konstytucja przewiduje obywatelską inicjatywę ustawodawczą. Nie wierzę, aby licząca ponad 20 tys. członków adwokatura nie była wstanie zebrać 100 tys. podpisów poparcia pod projektem tak ważnej ustawy. Każda władza liczy się przede wszystkim z tymi, którzy są aktywni realnie, a nie tylko intelektualnie. Ekspertyzy, opinie, dezyderaty, stanowiska itd. są cenne, ale w dzisiejszych czasach dalece niewystarczające. Oto pięć powodów, dla których warto mieć odwagę wystąpić z nowym projektem. Powód pierwszy. Jako samorząd adwokacki jesteśmy niezależni i apolityczni. Jesteśmy chyba jedynym środowiskiem prawniczym, które wyrażało krytykę działań trybunału zarówno za rządów Prawa i Sprawiedliwości, jak i poprzedniej koalicji rządzącej. Od początku przekonywaliśmy, że polityczne majstrowanie przy TK do niczego dobrego nie doprowadzi. Szkoda, że mieliśmy rację. W tej akurat sprawie jesteśmy zatem w pełni wiarygodni dla opinii publicznej i trudno będzie nam zarzucić, że kierujemy się politycznym czy innym koniunkturalizmem. Powód drugi. Jako adwokatura dysponujemy ogromnym i nie zawsze wykorzystywanym potencjałem intelektualnym i organizacyjnym. Dlatego możemy opracować odpowiedni projekt i zaproponować w nim rozwiązania, które politykom nigdy nie przeszłyby przez gardło. Mam na myśli przede wszystkim oderwanie TK od ściśle politycznych uwarunkowań i uniezależnienie go od zawirowań bieżących sporów partyjnych. Jeśli chcemy spróbować uratować resztki wiarygodności tego organu państwowego, którego rola poważnie ucierpiała przez ostatni kryzys, to mamy na to ostatni moment. I to nie jako bierni eksperci, lecz aktywni twórcy nowych rozwiązań. Może warto zastanowić się nad innym usytuowaniem trybunału w państwie? Może dobrym pomysłem na jego odpolitycznienie byłoby zbliżenie go do Sądu Najwyższego jako autonomicznej izby konstytucyjnej? Czy nie byłoby lepiej, aby to nie władza ustawodawcza proponowała kandydatury sędziów TK, lecz żeby wyłaniano ich spośród najlepszych, najbardziej doświadczonych i cenionych prawników, którzy nigdy wcześniej nie pełnili funkcji publicznych ani nie mają konotacji partyjnych (od PZPR-u zaczynając). Dotyczy to także ekspertów sporządzających analizy prawne na zamówienie partii. Projekt powinien w sposób jednoznaczny przesądzać, że każdy kto myśli o urzędzie sędziego trybunału, musi zrezygnować nawet parapolitycznego zaangażowania. Albo podchodzimy do sprawy poważnie, albo tylko udajemy, że TK jest apolityczny. Tertium non datur. Dlaczego to posłowie mogą wskazywać kandydatów na sędziów a nie mogą tego robić samorządy zaufania publicznego jak NRA czy np. Krajowa Rada Sądownicza, PAN i uniwersytety? Wybór sędziów przez Sejm zawsze będzie się wiązał z bieżącą polityką. Może więc warto skorzystać z anglosaskich doświadczeń wyboru ław przysięgłych? Skoro tam da się w skrajnie spolaryzowanych sytuacjach procesowych zgodnie wybrać dwunastu gniewnych ludzi, to dlaczego nie miałoby się to udać w Polsce? Na nowo trzeba by także zdefiniować legitymację podmiotów uprawnionych do występowania ze skargą konstytucyjną. Kuriozalna jest dla mnie sytuacja, że adwokatura nie miała prawa do zaskarżenia ustaw dotyczących jej bezpośrednio (np. słynnej już nowelizacja k.p.k., która przecież w istotny sposób wpłynęła na funkcjonowanie nas jako obrońców) czy też uregulowań dotyczących tajemnicy adwokackiej (sic!). Powód trzeci. Społeczeństwo jest już zmęczone obecną sytuacją i ma dość majstrowania polityków przy ustawie. Chętnie poparłoby więc rozwiązania, które zakończą te niebezpieczne igraszki. Musimy tylko jasno powiedzieć, co nie podobało nam się w zachowaniu poprzedniej koalicji, co w obecnej i co w działaniach obecnego Trybunału Konstytucyjnego. Strona 5

6 Powód czwarty. Taka dobrze przeprowadzona inicjatywa mimowolnie poprawi z pewnością nadszarpnięty ostatnio wizerunek palestry i pomoże nam odzyskać choćby część kredytu zaufania społecznego, jakim kiedyś się jako adwokaci cieszyliśmy. Dzisiaj niestety jesteśmy bardziej znani jako handlarze roszczeń i fałszerze zwolnień lekarskich niż obrońcy praw człowieka. Powód piąty. Ustawę trzeba napisać od nowa. Dalsze nowelizowanie nie ma najmniejszego sensu i coraz bardziej odbija się to na jakości ustawy. Kontynuacja dotychczasowych działań legislacyjnych na bazie dotychczasowych przepisów doprowadzi w krótkim czasie do marginalizacji trybunału, a w konsekwencji do jego unicestwienia. Mam świadomość, że pomysł silnego, niezależnego i autentycznie apolitycznego sądu konstytucyjnego z pewnością nie przypadnie do gustu zarówno politykom, jak i tej części establishmentu prawniczego, którego korzenie sięgają PRL-u. Nadszedł jednak czas, aby w adwokaturze zacząć myśleć o zwykłych ludziach a nie o układach z górą. adw. Paweł Gieras Bezgotówkowy zakup paliwa - MIKROFLOTA ORLEN specjalna oferta dla członków Krakowskiej Izby Adwokackiej Informujemy Państwa, że Izba Adwokacka w Krakowie zawarła porozumienie z PKN Orlen, mocą którego Koleżanki i Koledzy adwokaci zrzeszeni w Izbie Krakowskiej mogą uzyskać kartę MIKROFLOTA, za pomocą której będą mogli nie tylko dokonywać bezgotówkowego zakupu paliwa na stacjach Orlen i BLISKA, ale również płatności za parking i przejazdy autostradami. W ramach porozumienia PKN Orlen przyznał Członkom naszej Izby, którzy zamówią karty MIKROFLOTA, rabat na paliwo w kwocie 10 gr za litr, jak również możliwość zakupu paliwa z odroczonym terminem płatności i faktur w systemie e-faktura. Z uwagi na potrzebę pilnego uruchomienia Mikrofloty dla KIA prosimy o możliwie szybkie deklaracje przystąpienia do programu KARTY MIKROFLOTA - honorowane są na ponad stacjach paliw w Europie w tym na ponad 1700 ORLEN i BLISKA w Polsce. Co oferuje Program Mikroflota? Narzędzie, które zapewnia komfort bezgotówkowego zakupu paliwa i pełną kontrolę wydatków. Dostęp do największej sieci stacji paliw, (ponad 2500 stacji w Europie, w tym ponad 1700 placówek marki ORLEN i BLISKA w Polsce), oferujących najwyższej jakości towary i usługi, m.in. punkty gastronomiczne - STOP Cafe, MOP-y (Miejsca Obsługi Podróżnych), sklepy, myjnie i parkingi. Prosta procedura wejścia zapisanie do Programu on-line za pośrednictwem strony (standardowy szablon umowy do pobrania na stronie www, podstawowe dokumenty rejestrowe). E-faktura, rozwiązanie ekonomiczne, wygodne i przyjazne środowisku naturalnemu, gwarantujące stały i natychmiastowy dostęp do dokumentacji finansowej oraz mailowe powiado- Strona 6

7 mienia o możliwości pobrania faktur. Odroczone terminy płatności oraz zbiorcze faktury za paliwo i usługi. Zarządzanie kartami poprzez bezpłatny portal flotowy daje możliwość podglądu do zestawień transakcji oraz salda, generowania raportów transakcji). Zbieranie punktów w programie Vitay. Płatność za autostrady. Możliwość zamawiania kart na okaziciela. Mobiparking. Warunki handlowe: Faktura: 2 razy w miesiącu wyłącznie w formie e-faktury. Termin płatności: 14 dni od daty sprzedaży, data sprzedaży to ostatni dzień okresu rozliczeniowego. Formy zabezpieczenia: Automatyczny limit kredytowy nadawany przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe Euler Hermes poprzedzony weryfikacją po numerze NIP. Opłaty za karty: Karta nowa 10 zł netto Karta zamienna 10 zł netto Użytkowanie aktywnej karty - 3 zł netto miesięcznie. Dodatkowe informacje w Informatorze KIA z dnia 15 czerwca 2016 roku Strona 7

8 Za n a m i Ponad polubień na FB. Dziękujemy Miło nam poinformować, iż już od 8 miesięcy działa na FB fanpage Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie. Jest on oprócz informatora i strony www narzędziem naszej komunikacji zarówno wewnątrzizbowej, jak i komunikacji ad extra. Zachęcamy do odwiedzenia nas, polubienia i oczywiście stałej lektury! Po prostu kliknij : Dziękujemy Strona 8

9 S z k o l e n i a i k o n f e r e n c j e Specjalistyczny kurs Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w społeczeństwie informacyjnym" Szanowni Państwo, chciałbym zwrócić się do wszystkich adwokatów i aplikantów adwokackich z zaproszeniem do wzięcia udziału w organizowanym przez Katedrę Prawa Cywilnego UJ już po raz trzeci specjalistycznym kursie pt. Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w społeczeństwie informacyjnym". Dynamiczny rozwój środków porozumiewania się na odległość oraz ich upowszechnienie umożliwia nieograniczony dostęp do informacji, ale przyczynia się również do wkraczania w sferę cudzych dóbr osobistych w skali wcześniej niespotykanej. Z tego względu Katedra Prawa Cywilnego zdecydowała się na uruchomienie kursu, który nakierowany jest przede wszystkim na praktyczne problemy ochrony dóbr osobistych w społeczeństwie informacyjnym. Jego celem jest w szczególności określenie możliwości, warunków i granic tej ochrony, jak również próba znalezienia rozwiązań problemów pojawiających się na styku dóbr osobistych oraz nowych technologii. Warto podkreślić, że wśród wykładowców kursu są zarówno pracownicy Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i sędziowie Sądu Apelacyjnego w Warszawie, Sądu Apelacyjnego w Krakowie, a także adwokaci i radcowie prawni z warszawskich oraz krakowskich kancelarii specjalizujących się w prawie nowych technologii i mediów. Kurs adresowany jest przede wszystkim do prawników-praktyków (sędziów, adwokatów, radców prawnych oraz aplikantów tych zawodów). Łącznie obejmuje on 64 godziny dydaktyczne. Planowanych jest 8 jednodniowych zjazdów, które będą odbywać się w soboty co dwa tygodnie, w okresie od marca do końca czerwca 2017 r. (poszczególne zjazdy planowa są na: r., r., r., r. wyjątkowo w niedzielę, r., r., r., r.). Opłata za kurs wynosi zł. Szczegółowe informacje dotyczące kursu oraz formularz rejestracyjny znajdą Państwo na stronie: W razie jakichkolwiek pytań proszę o kontakt z sekretarzem kursu Tomaszem Markiem: tomasz.marek@uj.edu.pl, tel Licząc na Państwa zainteresowanie, serdecznie zachęcam do rejestracji na kurs. Prof. dr hab. Jerzy Pisuliński dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego Strona 9

10 K o m u n i k a t y Ogłoszenie o egzaminie adwokackim w 2017 r. Poniżej zamieszczamy skróconą wersję ogłoszenia, jakie ukazało się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, w sprawie wyznaczenia terminu egzaminu adwokackiego. Pełna treść ogłoszenia: Minister Sprawiedliwości na podstawie art. 78 ust. 8 i art. 78a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, z późn. zm.) w porozumieniu z Naczelną Radą Adwokacką wyznacza termin egzaminu adwokackiego dla osób, które odbyły aplikację adwokacką i otrzymały zaświadczenie o jej odbyciu oraz dla osób, o których mowa w art. 66 ust. 2 ustawy - Prawo o adwokaturze, tj.: 1. doktorów nauk prawnych, 2. osób, które przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego, 3. osób, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, 4. osób, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów, 5. osób, które po ukończeniu aplikacji legislacyjnej przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej lub w państwowych jednostkach organizacyjnych i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z tworzeniem projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego, 6. osób, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, notarialny lub komorniczy, 7. osób, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, 8. osób, które w terminie określonym w art. 69b ustawy Prawo o adwokaturze, nie złożyły wniosku o wpis na listę adwokatów, 9. osób, o których mowa w art. 73 ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze; na dzień 28 marca 2017 r. godz część pierwsza, obejmująca rozwiązanie zadania z zakresu prawa karnego, na dzień 29 marca 2017 r. godz część druga, obejmująca rozwiązanie zadania z zakresu prawa cywilnego lub rodzinnego, na dzień 30 marca 2017 r. godz część trzecia, obejmująca rozwiązanie zadania z zakresu prawa gospodarczego oraz na dzień 31 marca 2017 r. godz część czwarta i piąta, obejmująca rozwiązanie zadań z zakresu prawa administracyjnego i z zakresu zasad wykonywania zawodu lub zasad etyki. Informator opracował Zespół Prasowy Okręgowej Rady Adwokackiej w Krakowie Strona 10