201^ -06-? 0. Warszawa, 11 aerwca 2014 r. KI7336/120/1446/GB/2014. Pan Tadeusz Staweckl SekretarzStanu Ministerstwo Edukagi Narodowej

Transkrypt

1 Konfederacja Lewiatan ui. Zbyszka Cybulsklego Warszawa tel.(+4s) fax (-1-48) lewiatanokonfederacjalewiatan.pl pi NIP KRS S^d Rejonowy dia m.st. Warszawy w Warszawie xni Wydzlaf Gospodarczy KRS KI7336/120/1446/GB/2014 Pan Tadeusz Staweckl SekretarzStanu Ministerstwo Edukagi Narodowej Warszawa, 11 aerwca 2014 r. OMiteef BUSINE55EUR0PE W odpowiedzi na i»smo numer DKZU.WEK EM] z dnia 8 maja 2014 r., ktore wplyn^ do Konfederacji Lewiatan dnia 14 maja 2014 r. w sprawie konsultacji projektu rozporz^dzenia Ministerstwo Edukacji Narodowej w sprawie klasyfilcacji zawodow szkolnictwa zawodowego, przesytam w odpowiedzi uwagi do konsultowanego rozporz^dzenia. Przede wszystkim pragn^ wskazac na wielokrotnie postujowari^ przez srpdowisko przedsi^biorcpw koniecznosc zapewnlenia maksymalnej zgodnosd pomlqdzy klasyfikacj^ zawodow szkolnictwa zawodowego, ktorej dotyczy konsultowane rozporz^dzente, a klasyfikacj^ zawodow i speqalnosd na potrzeby rynku pracy okreslanq w rozporzqdzeniu MInistra Pracy i Politylci Spolecznej. W obu rozporz^dzeniadi przyj^to roznq forrh^ oraz tresc odnosnle opisu zawodow i speqalnosd, co stanowi niezrozumiate i w naszej ocenie nlepotrzebne utrudnienia dia stosowania tych aktow prawnych. Tak^ samq uwagq Konfederacja Lewiatan zgtasza^ w pismje do paha Jacka M^iny, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spofecznej, kiedy w kwietniu br. konsultowano prbjekt rozporz^dzenia Ministerstwa Pracy i Polityld Spotecznej w sprawie klasyfikacji zawodow i speqalnosd na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Odnoszqc siq szczegdiowo do propozycji zapis6w w pnedmlotowym rozporz^dzeniu: A. wnosimy o uchylenie projektowanej zmiany okreslonej w S 2 projektu rozporzqdzenia. Zgodnie z zatozeniami ustawy z dnia 7 wrzesnia 1991 r. o systemie oswiaty I przeprowadzonej w 2012r. reformy ksztafcenia zawodowego Ide^ realizacji ksztafcenia zawodowego w szkotach policealnych (ktore w pierwotnym zapisie zmian miaty bye catkowicie zlikwidowane) jest: RPW/33756/2014 P 0ata: KAIJCELARLA GLQV-'NA 201^ -06-? 0 1) mozliwosc zdobycia umlej^osd zawodowych w krotkim cyklu ksztafcenia, od 1 roku do 2 lat; 2) proces nauczania, ktory: a) obejmuje minimum 50% zaj^ realizowanych w formie ksztaksnia praktyanego oraz obowlc zkowe praktyki zawodowe, przez. co zapewnja absolwentom szkot pozyskanie wiedzy praktycznej, umiej^tnosci zawodowych i kompetencjl oaekiwanydi przez pracodawcow, b) przygotowuje absolwentow (w przedwiehstwie do absolwentow LO, 1 wielu kierunkow szkol wyzszych) do podj^la pracy w zawodzie tuz po zdaniu egzaminu zawodowego - nalezy podkreslic, iz zewn^trzny zobiektywizowany system potwierdzania kwalifikacji zawodowych zbstal wprowadzoriy jedynie na poziomie szkolnictwa ponadgimnazjalnego, a w szkojnictwie wyzszym nadal jest elementem uznaniowosd osob zasiadaj^cych w komisjach egzaminacyjnych 3) elastycznosc zwiqzana z odpowiedzi^ na bezposrednie potrzeby lokalnych pracodawcow, dzi^ki wspotpracy szkoty z tokalnyml przedslqbiorcami, 4) zwiqkszenie mozliwosd zatrudnienia na tokalnych rynkach pracy, 5) zwiqkszenie pottenqa+u rozwojowegp mnlejszydi miejscowosd. Przesuni^e ksztafcenia na poziom szkolnictwa wyzsego do szkol medycznych, ktprych jest w Polsce zaiedwie kilka, a przez to istnieje duze utrudnienle w dost^pie do zawodu. Podpis

2 wzmocni procesy migracyjne i przyczyni si^ do ograniczenia wzrostu sektora mafych j srednich przedsi^biorstw, wzmocni procesy wyktuaenia spotecznego i marginalizacji zwi^nych z brakiem pracy lub jej niestatosdq. Od kilku lat obserwowany jest wzrost zainteresowania szkotami policealnymi (szczegolnie o profilu medycznym), ktore stanowiq altematyw^ (a cz^sto jedyng mozliwosc) by zdobyc zawod, podniesc kwalifikacje a co za tym idzie zwi^kszyc szanse na rynku pracy. W szkotach policealhych ksztatd siq wiele ospb, ktore: 1) ukohczy^ szkoty ogolnokszta^ce i nie maj^ kwalifikacji zawodowych; 2) nie podejmujq nauki w szkole wyzszej ze wzgl^ju na koszty ekonomiczne/spoteczne/rodzinne; 3) nie podejmujq nauki w szkole wyzszej ze wzgl^du na obawy zwi^zane ze wzrastaj^cym bezrobodem i migracjom absolwentow szkot wyzszych; 4) ktore nie mog^ znalezc pracy w swoim zawodzie i zmuszone do przebranzowienia - zdobycta nowych umiej^tnosd, w nowym zawodzie; 5) ktore pracujg, ale jednoczesnie chcq si^ doksztatcac i zwi^kszac swoje umiej^osci zawodowe; 6) wychowujq mate dzied, i mogq pozwolic sobie na doksztataanie jedynie w formie wleczorowej/zaocznej w swoim miejscu zamieszkania lub niedalekiej okolicy; 7) s^ w trudnej sytuaqi ekonomicznej, b^dz bezrobotne i nie sq w stanie ksztafcic si^ w inny - bardziej kosztowny sposob. Szkoty policealne ksztatc^ce w zawodach medycznych bezposrednio odpowiadaj^ na potrzebq lokalnych rynkow pracy odnosnie zapotrzebowania na personel medyczny nizszego szczebia - jak wynika z raportu dot. stanu systemu zdrowia w Polsce Istotne zagrozenie dia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia stanowi zwi^kszajqcy si^ niedobor personelu medycznego. Poprawa sytuaqi, oprocz podejmowanych dotychczas jedynie doraznych interwencji, wymagac powinna zastosowania podejsda bardziej strategianego. Przeniesienie ksztafcenia przedmiotowych zawodow ze szkot policealnych na poziom medyanych szkof wyzszych, bez w^tpiehia przyczyni siq do dalszego pogt^biania niedoboru kadr nizszego personelu medycznego, szczegolnie w mlastach gdzie nie dzialaj^ uaelnie medyczne. Wptynie negatywnie rowniez na popyt osob chcgcych ksztafcic si^ w tym kierunki z powodu: drastycznego zwiqkszenia kosztu nauki, czasu nauki, kosztow ekonomicznych i spoteanych zwlqzanych z nauk^ na medycznej uaeini wyzszej znajdujqoej siq w innym miesde - czqsto znacznie oddalonym od miasta rodzinnego. Ksztafcenle w szkotach policealnych wpisuje si^ w program aktywizacji ludzi mhxfych na rynku pracy realizowany przez Minlsterstwo Pracy i Polityki Spotecznej Mtodzi na rynku Pracy". Z uwagi, ze narasta problem transferu mi^dzy edukacj^ a rynkiem pracy i podj^dem samodzielnego zyda (co wynika i z barter w systemie edukaql, dggle slabo dostosowanym do wyrhogow zmiennego rynku pracy, i z problemow rynku pracy, wdqz wykazuj^cego siq niskq absorpcyjnosdq mfodej sify roboczej), szczegolnie wazne jest, aby start zawodowy mtodej generaqi by* maksymalnie elastyczny, bo to zwi^ksza szansq znalezienia pracy, z czasem przeksztafcal SIQ W sdezkq stabllizaqi zawodowej i pozyqi na rynku pracy. Celem powyzszego programu jest rowniez: 1) zwi^kszenie satysfakql z wykonywania pracy, lepszych warunkow tqczenia kariery zawodowej z zydem prywatnym i rodzinnym, sprawnej sied bezpleczehstwa soqalnego nastawionej na pomoc, ktorej celem jest zwi^kszenie szans na aktywnosc spoteczn^ i zawodowy i dbafcsc o przedwdzlalanle roznym fbrmom wykluaenia; 2) poprawa jakosd i efektywnosd ksztafcenia i szkolenia zawodowego na wszystkich poziomach, pot^aona ze zwi^kszeniem jego atrakcyjnosci poprzez sitnlejsze powi^nie z rynkiem pracy, co oznacza m.in.: a) poprawq warunkow reallzaqi ksztafcenia zawodowego, w tym przy udziale pracodawcow, tak aby w jak najwi^kszym stopniu odzwierdedlafy rzeczywiste warunkl pracy zawodowej, b) w^czenie pracodawcow w system identyfikaqi i prognozowania potrzeb kwalifikacyjnozawodowych na rynku pracy, zwiaszcza w uj^du sektorowym, stanowi^cych wytyczne dia szkot prowadz^cych ksztafcenle zawodowe w zakresie konstruowania przez nie ofefty ksztafcenia. Z proponowanej w 2 projektu rozporz^dzenla zmianle wynika cos zupetnie przedwnego. W przedmiotowej zmiariie proponuje siq wstrzymanie naboru na pierwszy semestr nauki w^zawodach technik farmaoeutyany, as^tentka stomatologiczna i opiekunka dzied^. Ksztafcenle w tych zawodach ma bye prowadzone do zakonczenia cyklu ksztafcenia. Zmiany te nalezy uziiac

3 za nieprzemyslanie, nieuzasadnione i mog^ce wyraznie negatywnie wptynqc na rynek pracy oraz na konkurencyjnosc przedsi^blorstw. Przede wszystkim nalezy zwrodc uwag^, ze uzasadnienle tej zmiany jest formufcwane na podstawie danych Ministerstwa Pracy I Polityki Spotecznej okreslonych w M6nitoringu zawodow deficytowych i nadwyzkowych". Nalezy wskazac, iz dane te zbierane s^ z powiatbwych urz^dow pracy i uwzgj^niaj^ tyiko i wy^cznle oferty pradxlawcow, ktorzy zgtaszajq zapotrzebowanle na pracownlkqw do Powiatbwych UrzQdow Pracy (PUP). Dotychczasowe doswiadczenia zwigzahe z efektywnosdq dziafah publianych stuib zatrudnienja w zakresie posrednictwa pracy powoduj^ ze pracodawcy w procesie rekrutaqi pomijajq PUP-y. W procesie rekruteqi pracownikow w przedmiotowych zawodach zdecydowanle a^ej wykorzystywane s^ inne formy pozyskiwania pracownikow, chodazby bezposrednle kontakty ze sizkbtemi 1 biurami kan'er. Dane dotycz^ce "zawodow deficytowych/nadwyzkowych" nie mog^ stanowic jedynego zrodta informaqi o ryriku pracy, gdyi nie w zaden sposob miarodajne i nie mozna na ich podstawie fbrmufcwac wiarygodnych wnibskow na temat sytuaqi na rynku pracy. Niemniej nawet gdyby przyj^c, ze wyniki ^Monrtoringu zawodow deficytowych i nadwyzkowych" MPiPS miarodajne, to zaskakujgce jest diaaego na podstewie tych danych zdecydowano o wstrzymaniu naboru na akurat do nauki tych zawodow, poniewaz nie s^ to zawody a najmnlej korzystnym stosunku zarejestrowanych bezrobotnych do zglaszanych do PUP ofert pracy. Przyktedowo zawod nr , Opiekunka dzled^ (S) znalazi siq na 16 pozyqi wsrod zawodow, do ktorych najbardziej poszukuje SIQ pracownikow. W 2012 roku braki w tym zawodzie oszacowano na ppdstavyie tych danych na osob^ Natomlast zarowno w publlkaqi za 2012, jak i za 2013 r. wsrod, zawodow nadwyzkowych (o wi^kszej ilosd zarejestrowanych bezrobotnych niz ofert pracy) nie znalazty SIQ zawody asystent stomatologlany oraz technik farmaqi. Ponizej przedstawiono wyd^g z wyzej wymienionej publlkaqi^ ktory wskazuje zawody, w ktorych prowadzi si^ ksztafcenle zawodowe, a w przypadku ktorych nie proponuje SIQ wstrzymania naboru do nauki, mimo, ze wedhjg danych MPIPS sytuaqa na rynku pracy absolwentow wyksztafconych w tych zawodach powinna bye znacznie gorsza niz w przypadku zawodow technik farmaceutyczny, asystentka stomatologiczna i opiekunka dzied^ca. Zatem logika projektowanej zmiany jest tu niezrozumiate. Tabela 6. Ranking 30 xawod6w wg W8ka nlka nadwytkl poda±y sily robocsej /prsewaga besrobotnych nad wolnyml mlejscaml pracy/ w I pttroccu 2013 roku kod zawod u Nazwa zawodu Wskaznik nadwyzki podazy sily roboczej Sprzedawca s dlusarz s Technik ekonomista ^ Murarz s Technik mechanik ^ Krawiec s Mechanik pojazdow samochodowych s Kucharz ^ Kucharz malej gastronomii ^ Stolarz s Piekarz ^ Fryzjer ^ Technik budownictwa ^ Technik zywienia i gospodarstwa domowego ^ Cukiemik ^ Technik rolnik ^ Technik handlowiec ^ Technik informatyk s Rolnik s r6dlo: Opracowanie uaasne na podstawie zalqczrdka w 3 do spraiuozdarua o rynku pracy MPiPS-01 ' Zawody deficytowe i nadwyzkowe w 2012 roku. MPiPS, Warszawa 2013, s, 14. ^ Zawody deficytowe i nadwyzkowe w I potowie 2013 roku. MPiPS, Warszawa 2014, s. 15.

4 W szczegolnosd likwidaqa zawodu technika farmaceutycznego negatywnie wptynie na: 1) prawidtowosc i dostqpnosc do swiadczonych ushig famiaceutycznych - technicy farmaceutyczni majq prawo do samodzielnego wydawania produktow leczniczych 1 wyrob6w medyanych w placowkach obrotij pozaaptecznego; 2) ograniczenie na terenach wiejskich dost^pnosd do produktow leczniczych (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 wrzesnia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne technicy farmaceutyczni majq prawo do samodzielnego prowadzenia punktow aptecznych, ktore lokalizowane sq przede wszystkim na terenach wiejskich i w mniejszych miejscowosdach); 3) wzfost kosztow funkqonowania aptek ogolnodost^pnych, aptek szpitalnych I dziatovy farmaqi szpltalnej w zwigzku z kbhiecznosdq zatrudnienia farmaceutow do czynnosd, ktore do tej pory wykonujq technicy farmaceutyczni (czyli osoby wykonujqce zawod sredniego persorielu medycznegoj - technik fermaceutyczny jest nieocenionym wspardem dia magistra famiacji w szeregu czynhosdach fachowych. Wskazywany w uzasadnieniu problem nieprawidfowego wykonywania zadah zawodowych (wskazywany przez wydziaty farmaceutyczne, Naaelnq Izb^ Aptekarskq oraz Polskie Towarzystwo Famriaceutyane) jest niepoparte zadnymi dowodam! i w takim k^tafde prezentuje jednostronny i niepoparty zadnymi dowodami punkt widzenia. Nawet jesli przedstawiony problem wyst^puje, to jego rozwi^niem nie powinno bye zaprzestanie ksztafcenia w danym zawodzie. W razie stwierdzenia nieprawidtowosd w ksztatceniu (popartych dowodami, a nie tyiko sublektywnym wrazeniem) nalezy przede wszystkim podjqc dziatania w kierunku skontrolowania Istniejqcych szkot. Nie mozna karac rzetelnych szkot tyiko dlatego, ze pozwala siq na funkqonowanie instytuqi niespetniajqcych odpowiednich standardow. Takie uzasadnrenie do projektu jest krzywdz^ce i wrzuca do jednego worka wszystkie plap6wki szkolehia zawodowego. Jezeli istnieje zastrzezenia, co do ksztaicenia to projektodawca powinien skoncentrowac swbje dziatania wtasnie na kontroll 1 poprawie jakosd funkqonowania placowek, ktore jego zdaniem takich wymogow nie spetniaj^. Szkoly ksztategce technikow famiaceutycznych z wieloletni^ tradyq^ majq do tego swietnie przygotowane pracownie i przygotowan^ kadr^. Za nietrafiony nalezy n6wniez uznac argument niskiej zdawalnosd egzaminu. Oznacza to raczej, ze nie jest tatwo uzyskac wyksztalcenie w tym zawodzie, a wi^ wbrew wczesniejszym argumentom istnieje wysokie standardy dia dost^pu do zawodu technika farmaceutycznego. Wykreslanie zawodu ze wzgl^u na nisk^ zdawalnosc egzaminu bytoby dziataniem, CO najmniej pochopnym ograniczajqcym zarowno dost^p do zawodu, a w szczegolnosd dost^p do pracownikow, co spowoduje w dhizszej perspektywie znaczqcy wzrost kosztow personelu aptek i podmiotow teaniczych (gtownie dziatanie szpitali). W obliczu stabn^cego znaczenia wyksztafoenia wyzszego 1 problemow absolwentow szkof wyzszych ze znalezieniem pracy, zamykanie mozlrwosci ksztatcenia zawodowego w branzy medycznej utrudni wielu mtodym ludziom drog^ do zdobycia zawodu deszqcego siq zaufaniem spotecznym w czasie krotszym niz na studiach. Rowniez odsuwanie wejsda na rynek pracy jest niekorzystne z punktu widzenia gospodarki. W tym kontekscie nie mozna godzic siq z argumentem nadmiaru osob wykpnujqcych zawod". Jest to dose kuriozalne uzasadnienie w demokratycznym paristwie prawa, gdzie w sposob administracyjny nie powinno siq okreslac dost^pu do zawodow, a polityka pahstwa zmierza wyraznie w kierunku deregutaqi i otwarda dost^pu do zawodow. Ponadto atonkowie Konfederaqi Lewiatan, zrzeszeni w Zwiqzku Pracodawcow Aptecznych PharmaNET" (zrzeszajqcych podmioty prowadzqce apteki), wyraznie wskazuj^ ze na rynku pracy nie zauwazajq, aby faktycznie istnial nadmiar osob wykonuj^cych omawlany zawod. Wr^ przeciwnie, caty czas sq poszukiwane 1 zatrudniane kolejne osoby na stanowiskach technikow farmaceutyanycti. W stosunku do zawodu asystentka stomatologiczna mimo oferowania ksztatcenia zarowno w zawodzie asystentka stomatologiczna oraz higienistka stomatologiana nie maleje zainteresowanie ksztatceniem w zawodzie asystentka stomatologiczna, a lekarze stomatolodzy s^ bardzo zadowoleni z poziomu wiedzy i umiej^tnosci zdobytych przez asystentki. Roczny cyki ksztalcenia zapewnia nabyde odpowiednich kwalifikacji zawodowych i umozliwia szybsze wejsde na rynek pracy. W srodowisku pracodawcow rosnie zainteresowanie wspolprac^ ze szkotami i zatrudnianiem asystentek stomatologicznych. W tym zakresie rowniez w uzasadnieniu do projektu rozporz^dzenia brak jest okreslenia raqonalnych przestanek do wykreslenia tego zawodu (poza wzmiank^ iz jest zawodem pokrewnym dia wspomnianego zawodu higienistka storhatologlczna).

5 W stosunku do zawodu opiekunka dzled^ dziwi wycofanle zawodu z klasyfikaqi zawodow szkolnictwa zawodowego w obliczu d^gtego deficytu na personel wychowania przedszkolnego szczegolnie dzied do lat trzech, udokumentowany danymi cytowanymi powyzej. Na rynku pracy zauwazalny jest wzrost popytu na ushigi opiekuncze nad dzieani, co w konsekwenqi rodzi zapotrzebowanle uzyskiwahia niezb^dnych kwalifikacjl zawodowych. Do yyykonywania odpowiedziainych zadan zwi^zanych z opiekq nad dzieani, dotycz^cych tak obszaru opiekuhczego jak i wydiowawczego konieczne jest wtasdwe przygotowanie merytoryczne i praktyczne. Umozllwienie uzyskania kwalifikaqi w formach szkolnych na poziomie szk6t policealnydi daje szanse osobom dorostym zdobycia wiedzy i umiej^osd, ktore oprocz pewnych predyspozyqi sq konieczne w procesie opieki nad dzieani, a dotychczasowe ksztcrfcenie w zawodzie opiekuniu dzieci^cej urriozliwla takze przygotowanie do opieki nad dzieckiem chorym; czy niepetnosprawnym. Usuhi^e tego zawodu spowoduje zwi^kszenie tzw. szarej strefy", a osoby zatrudnjajqce opiekuhkl stracg szansq na zatrudnlenie osob o fachowych kwalifikaqach. Ponadto utrudniony dost^p do opieki nad dzieani ograniczy mozliwosd godzenia zyda zawodowego z prywatnym i utrudni kobietom pqwrot na rynek pracy po przerwie zwiqzanej z urodzeniem dziecka. Jest to dziatanie dok^driie odwrotne do deklarowanego przez Rz^d w ramach szeroko poj^ej polityki prorodzinnej. W zwiqzku z powyzszymi argumentami wnosimy o usuni^e projektowanego 2 rozporz^dzenia. Ponadto, postulujemy wprowadzenie nast^puj^cych zmian w nazewnictwie zawodow i speqalnosd: - inzynier - jest Inz. widkiennik proponuje si^: inzynler przemystu mody 1 inzynier tekstyliow technicznych; - technik - jest technik technologli odziezy i technik whakiennik: propozyqa technik przemyshi mody; - szwaczka 7533 oraz szwaczka maszynowa - propozyqa jednej nazwy: konfekqoner odziezy W Rozporz^dzenlu Ministra Edukaql Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikaqi zawodow szkolnictwa zawodowego wpisano zawod technjk technblogii odziezy Nazwa ta nie spetnia oczekiwan pracodawcow oraz przysztych uczniow podejmujqcych nauk^ w szko^ch o takim profilu. Diatego proponuje SIQ zmiany na technik przemystu mody. Taka nazwa obejmowataby wszystkie etapy powstawania I funkcjonowania - projektowanie, produkqa, dystrybuqa, marketing, logistyka - produktu mody, czyli modnej odziezy. Istot^ przemyshj mody, waznej dziedziny gospodarki jest nieustajqca ewoluqa, optymalna reakqa na wd^ zmieniajqce si^ oczekiwania i potrzeby konsumentow. Aby najtrafniej interpretowac te potrzeby, odpowiadac na nie najszybdej, dbajqc 0 najkorzystniejszq relaq^ mi^dzy jakosdq a cenq produktu, niezb^dne sq unikalne krzyzujqce SIQ" umiejqtnosd, np. kreatywnosd z przedsi^bioraosci^ wiedzy o rynku mody z wiedz^ o organizaqi handlu, znajomosci Innowacyjhych technologli z wiedzq o organizaqi produkqi. Takie krzyzujgce SIQ" umiej^tnosd decydujq m.in. o specyfice przemyslow kreatywnych - opartych na oryginalnosd dziateh 1 wykorzystaniu nowych technologli, ktorych znaaenie akcentujq wszystkie strategic rozwoju Unii EunDpejskiej. Przemyst mody z fachowq kadrg technlkow przerhyshj mody - absolwentow szkot zawodowych, ma szanse na zaj^de wiod^cej pozyqi na lisde przemystow/sektorow kreatywnych w Polsce. Diatego proponuje SIQ zmiariy nazw zawodow 1 speqalnosd, ktore lepiej b^g odpowiadac potrzebom wspofczesnej gospodarki oraz uatrakcyjniq podejmowanie nauki w tych zawodach. hienryka fiochnlarz PrezydecE Konfederaqi Lewiat