STRUKTURA ZAWODOWO- KWALIFIKACYJNA ABSOLWENTÓW ORAZ PROGNOZA STANU RYNKU PRACY W OPARCIU O LICZBĘ I STRUKTURĘ PRZEWIDYWANYCH ABSOLWENTÓW W ROKU 2007 W

Transkrypt

1 STRUKTURA ZAWODOWO- KWALIFIKACYJNA ABSOLWENTÓW ORAZ PROGNOZA STANU RYNKU PRACY W OPARCIU O LICZBĘ I STRUKTURĘ PRZEWIDYWANYCH ABSOLWENTÓW W ROKU 2007 W POWIECIE OSTROWSKIM W 2007 ROKU

2 WSTĘP Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art.8, ust. 1, pkt 3 i art. 9, ust. 1, pkt 9) opracowywanie analiz rynku pracy, w tym monitorowania rynku pracy w zakresie wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Dane liczbowe o strukturze bezrobocia opracowano posługując się nazwami grup zawodów i specjalności zgodnie z klasyfikacją, która obowiązuje od dnia 1 stycznia 2005 r. i została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644) oraz rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 106, poz. 728). Celem poniższego opracowania będzie ustalenie jaka jest aktualnie struktura zawodowo-kwalifikacyjna bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ostrowie Wielkopolskim oraz dokonanie prognozy stanu rynku pracy w oparciu o liczbę i strukturę przewidywanych absolwentów. Aplikacja pod nazwą Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych uzupełniona o dane dotyczące liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ostrowie Wielkopolskim w końcu roku 2007, przygotowana przez firmę Computerland umożliwiła generację raportu. Źródłem do opracowania poniższej analizy były dane zawarte w załączniku nr 4.1. (Absolwenci zarejestrowani w PUP według szkół i zawodów), załączniku 4.2. (Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów), załączniku nr 2 (Napływ bezrobotnych wg zawodów) oraz załączniku 3 (Oferty pracy wg zawodów). Wyniki zostały przedstawione tabelach i zestawieniach, które pokazują ogólną liczbę absolwentów, przewidywaną liczbę absolwentów, liczbę bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w PUP, napływ bezrobotnych absolwentów w 2007 roku oraz prognozę stanu rynku pracy w oparciu o liczbę bezrobotnych absolwentów w poszczególnych 2

3 zawodach i specjalnościach w korelacji z najczęściej zgłaszanymi ofertami pracy w poszczególnych zawodach. W tabelach zostały zestawione trzy lata, aby lepiej pokazać jak przebiegają zmiany w strukturze i liczbie bezrobotnych absolwentów. W oparciu o te korelacje można wysnuć wiele ciekawych wniosków oraz lepiej opracować prognozę na rok Analizę absolwentów należy rozpocząć od tabelarycznego zestawienia ogólnej liczby absolwentów według wykształcenia, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i Zestawienie jest przedstawione w tabeli nr 1. Tabela nr 1. Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i 2007 według wykształcenia Lata Lp. Wykształcenie policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe ogółem Źródło: Tablica wygenerowana ze strony W tabeli nr 1. nie uwzględniono do porównania absolwentów z wykształceniem wyższym ponieważ brakuje danych za rok Porównując te trzy lata zauważamy systematyczny spadek ogólnej liczby absolwentów kończących szkołę. W roku 2005 tych absolwentów było 3312, a w roku 2007 już tylko Wiąże się to zapewne z niżem demograficznym i tendencją do spadku urodzeń w Polsce. Od wielu już lat z roku na rok pogłębiający się niż demograficzny staje się coraz większym problemem dla szkół. Prawdopodobnie sytuacja w kraju w ciągu najbliższych lat nie ulegnie zmianie. Według najnowszej prognozy demograficznej Głównego Urzędu Statystycznego liczba Polaków będzie się systematycznie zmniejszać i w 2030 roku będzie nas tylko 35,6 mln, a nie jak wcześniej zakładano 40 mln. Wynika z tego, że spadek liczby ludności będzie miał decydujący wpływ na ogólną liczbę absolwentów, a co za tym idzie na liczbę rejestrujących się bezrobotnych absolwentów. 3

4 W latach nastąpił spadek absolwentów kończących szkołę policealną i średnią zawodową oraz średnią ogólnokształcącą. Wśród absolwentów, którzy ukończyli zasadniczą szkołę zawodową w roku 2007 nastąpił nieznaczny wzrost w porównaniu z rokiem Porównanie liczby absolwentów, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i 2007 według wykształcenia przedstawione zostało na wykresie nr 1. Wykres nr 1. Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i 2007 według wykształcenia Liczba absolwentów Lata policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 1 Zgodnie z danymi zawartymi w ankietach szkół ponad gimnazjalnych w roku 2008 w powiecie ostrowskim przewiduje się: Około 1202 absolwentów bez zawodu z wykształceniem średnim ogólnokształcącym; Około 898 absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym; Około 548 absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym; Brak danych o absolwentach z wykształceniem wyższym. Dane na temat korelacji przewidywanej liczby absolwentów w roku 2008 z latami 2006 i 2007 zebrano w tabeli nr 2. Analizując dane tam zebrane dochodzimy do wniosku, że w roku 2008 przewidywany jest wzrost liczby absolwentów, którzy ukończą zasadniczą szkołę zawodową, w porównaniu do lat ubiegłych. Daje to pewne wyobrażenie na temat powodów wyboru takiej a nie innej 4

5 szkoły. Jest to zapewne związane zarówno z możliwością szybszego znalezienia zatrudnienia po szkole zawodowej, z posiadaniem konkretnego zawodu, jak i na pewno w niektórych przypadkach z małą ilością punktów potrzebnych na egzaminie gimnazjalnym. Tabela nr 2. Przewidywani absolwenci w latach 2006, 2007 i 2008 według wykształcenia Lata Lp. Wykształcenie wyższe brak 2. policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe Źródło: Tablica wygenerowana ze strony Na wykresie nr 2. zobrazowano korelację przewidywanej liczby absolwentów według wykształcenia w latach 2006, 2007 i Wykres nr 2. Przewidywana liczba absolwentów według wykształcenia w latach 2006, 2007 i 2008 Liczba absolw entów Lata policealne i średnie zaw odow e średnie ogólnokształcące zasadnicze zaw odow e Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 2 5

6 Według stanu na koniec grudnia 2007 roku wśród zarejestrowanych 6019 bezrobotnych 350 osób to absolwenci, którym nie minęło 12 miesięcy od daty ukończenia szkoły. Dane dotyczące bezrobotnych absolwentów według wykształcenia zarejestrowanych w PUP w końcu roku 2007 zostały zebrane w tabeli nr 3 w zestawieniu dla porównania z latami 2005 i Tabela nr 3. Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2005, 2006 i 2007 według poziomu wykształcenia Lata Lp. Wykształcenie wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe ogółem Źródło: Tablica wygenerowana ze strony Dzięki temu porównaniu możemy zaobserwować tendencję zmniejszania się liczby rejestrujących się absolwentów w tutejszym urzędzie. Spadek liczby zarejestrowanych bezrobotnych wiąże się z intensywną aktywizacją młodych ludzi objętych usługa poradnictwa zawodowego, kierowanych na staże i szkolenia zawodowe. W końcu roku 2007 było zarejestrowanych o 254 absolwentów mniej niż w roku ubiegłym. Jeśli chodzi o absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym to w końcu roku 2007 było ich zarejestrowanych o 80 ciu mniej niż analogicznie w tym samych czasie w roku ubiegłym. Taka sama tendencja utrzymuje się jeśli chodzi o absolwentów z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i zawodowym. Największy spadek odnotowano w przypadku osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Może to sugerować, że obecnie jest duże zapotrzebowanie na absolwentów z wykształceniem średnim technicznym. Wizualizacja dotycząca liczby bezrobotnych 6

7 absolwentów zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ostrowie Wielkopolskim w latach 2005, 2006 i 2007 została przedstawiona na wykresie nr 3. Wykres 3. Liczba bezrobotnych absolwentów zarejestrowana w PUP według wykształcenia w końcu roku 2005, 2006 i 2007 Liczba bezrobotnych absolwentów Lata wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 3 Wśród zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów z wykształceniem wyższym najliczniej reprezentowany jest zawód - pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani (241990) 6 osób, przy czym w 2007 roku nie została zgłoszona żadna oferta pracy w tym zawodzie. Biorąc pod uwagę zarówno liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w końcu roku, liczbę zgłoszonych ofert pracy oraz napływ bezrobotnych w tym zawodzie do tutejszego urzędu pracy w 2007 r. można wysnuć wniosek, że zawód ten może generować długotrwałe bezrobocie. Cztery najliczniejsze grupy zawodowe z kodem 6 cyfrowym zostały przedstawione w tabeli nr 4. Natomiast wykres nr 4. obrazuje porównanie stanu bezrobotnych absolwentów na koniec roku 2007 z napływem tych absolwentów w ciągu roku i liczbą ofert pracy zgłoszonych dla 7

8 nich w ciągu roku. Na wykresie doskonale widać, które grupy mogą generować długotrwałe bezrobocie: Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani; Specjalista ochrony środowiska. Tabela nr 4. Najliczniejsi bezrobotni absolwenci z wykształceniem wyższym zarejestrowani w PUP w końcu roku 2007 według zawodów i specjalności Kod zawodu Nazwa zawodu Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku Specjalista Ochrony środowiska Specjalista administracji publicznej Źródło: Tablica 2 i wygenerowana ze strony Absolwenci z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym to przede wszystkim: Organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: technik hotelarstwa 8 osób; Opiekunka dziecięca 8 osób; Technik budownictwa 7 osób; Masażysta [zawód szkolny: Technik masażysta] 7 osób; Dietetyk 6 osób; Technik elektronik 6 osób; Organizator agrobiznesu [zawód szkolny: technik agrobiznesu] 5 osób; 8

9 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 5 osób; Technik technologii odzieży 4 osoby; Technik architektury krajobrazu 4 osoby; Terapeuta zajęciowy 3 osoby Technik urządzeń sanitarnych 2 osoby. Wykres 4. Porównanie napływu bezrobotnych absolwentów z wyższym wykształceniem z liczbą ofert pracy i liczbą tych absolwentów na koniec 2007 roku Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] Specjalista Ochrony środowiska Specjalista administracji publicznej Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku 2007 Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 4 Należy wyciągnąć więc wnioski, że te zawody będą generować długotrwałe bezrobocie. Jednak, aby to zanalizować trzeba wziąć pod uwagę oprócz liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów na koniec 2007 roku jeszcze kilka innych czynników. Przede wszystkim liczbę absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w tym roku, napływ absolwentów w ciągu roku oraz liczbę ofert pracy zgłoszonych dla nich w ciągu roku. I tutaj widać, że sytuacja trochę się zmieniła. Zestawienie to zostało umieszczone w tabeli nr 5. Jednocześnie na wykresie nr 5. doskonale widać, w jakich zawodach bezrobotni mają najmniejsze szanse na skojarzenie z ofertą pracy. Spośród 18 opiekunek dziecięcych, które 9

10 ukończyły szkołę w 2007 roku, aż 8 z nich zarejestrowało się w tutejszym urzędzie. Jednocześnie z tablicy nr 4.2 dowiadujemy się, że szkoła przewiduje w przyszłym roku kolejnych 20 absolwentów tego kierunku. Niewiele zatem zrobiono, aby osłabić rekrutację opiekunek dziecięcych. Sytuacja dietetyka również była niepokojąca, ponieważ szkołę ukończyło 15 absolwentów, z czego aż 6 zarejestrowało się w PUP. W jego przypadku wyciągnięto jednak wnioski i szkoła nie przewiduje w przyszłym roku absolwentów tego kierunku. Trudna sytuacja jest w przypadku organizatora usług hotelarskich. W końcu 2007 r. zarejestrowanych w urzędzie było 8 absolwentów tego kierunku, przy czym szkołę ukończyło 29 osób. Z tego wniosek, że zarejestrowało się, aż 27,58% wszystkich absolwentów, którzy ukończyli szkołę w takim zawodzie. Trudną sytuację tej grupy wzmacnia jeszcze dodatkowo informacja o tym, że szkoła przewiduje w 2008 roku kolejnych absolwentów tego kierunku, a będzie ich aż 56-ciu. Tabela nr 5. Najliczniejsi zarejestrowani bezrobotni absolwenci z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w końcu 2007 roku z uwzględnieniem napływu, liczby zgłoszonych ofert oraz liczby absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w 2007 r. Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku 2007 Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku Opiekunka dziecięca Dietetyk Organizator usług hotelarskich Masażysta Technik urządzeń sanitarnych Technik budownictwa Terapeuta zajęciowy Organizator agrobiznesu Źródło: Tablica 2, 3 i wygenerowana ze strony 10

11 Wykres nr 5. Porównanie stanu bezrobotnych absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym na koniec 2007 roku z napływem absolwentów do PUP, liczbą zgłoszonych ofert pracy i liczbą absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek 80 Liczba absolwentów Opiekunka dziecięca Dietetyk Organizator usług hotelarskich Masażysta Technik urządzeń sanitarnych Technik budownictwa Terapeuta zajęciowy Organizator agrobiznesu Zawody Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku 2007 Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Liczba absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 5 Spośród absolwentów, którzy ukończyli zasadniczą szkołę zawodową największy odsetek absolwentów zarejestrowało się w następujących zawodach: Mechanik pojazdów samochodowych 9 osób; Sprzedawca 7 osób; Kucharz małej gastronomii 6 osób; Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 4 osoby; Cukiernik 3 osoby. Jednak należałoby dokonać jeszcze korelacji liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów na koniec 2007 roku z liczbą absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w tym roku, napływem absolwentów w ciągu roku oraz liczbą ofert pracy zgłoszonych dla nich w ciągu roku. Zestawienie to zostało umieszczone w tabeli nr 6, a wizualizacja tej korelacji na wykresie nr 6. 11

12 Tabela nr 6. Najliczniejsi zarejestrowani bezrobotni absolwenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym w końcu 2007 roku z uwzględnieniem napływu, liczby zgłoszonych ofert oraz liczby absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w 2007 r. Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku 2007 Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku Mechanik pojazdów samochodowych Sprzedawca Kucharz małej gastronomii Fryzjer Cukiernik Źródło: Tablica 2, 3 i wygenerowana ze strony Wykres nr 6. Porównanie stanu bezrobotnych absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym na koniec 2007 roku z napływem absolwentów do PUP, liczbą zgłoszonych ofert pracy i liczbą absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek Mechanik pojazdów samochodowych Sprzedawca Kucharz małej gastronomii Fryzjer Cukiernik Liczba ofert pracy zgłoszonych do PUP w roku 2007 Napływ bezrobotnych absolwentów w roku 2007 Stan bezrobotnych absolwentów w końcu roku 2007 Liczba absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek w 2007 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 6 Jak doskonale widać na wykresie nr 6 we wszystkich zawodach, w których rejestrowali się bezrobotni absolwenci wskaźnik uzyskania oferty pracy był duży. Biorąc pod uwagę małą liczbę zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów z wykształceniem 12

13 zasadniczym zawodowym (39 osób) można zaryzykować stwierdzenie, że pracodawcy zgłaszają większe zapotrzebowanie na pracowników, którzy posiadają konkretny zawód. Najliczniejsi bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP przedstawiono w tabeli nr 7 i na wykresie nr 7. Tabela nr 7. Najliczniejsi bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu 2007 roku według zawodów Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba zarejestrowanych absolwentów Przewidywana liczba absolwentów w 2008 r. OOOOOO Bez zawodu Mechanik pojazdów samochodowych Opiekunka dziecięca Organizator usług hotelarskich Sprzedawca Masażysta Technik budownictwa Technik elektronik Kucharz małej gastronomii Dietetyk Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani 6 brak Źródło: Tablica wygenerowana ze strony Z powyższej tabeli wynika, że spośród 240 zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów większość z nich to osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym czyli bez zawodu (79 osób). Część tych osób zapewne oczekuje na wyniki przyjęć na studia dzienne, a część podejmie studia zaoczne i w związku z tym będzie poszukiwała zatrudnienia. Jednocześnie analizując zgłoszone oferty pracy dla osób bez zawodu zauważamy, że w 2007 roku były ich tylko 3. W związku z tym przyczyny takiej dużej liczby bezrobotnych absolwentów w tej grupie należy upatrywać w braku konkretnego zawodu. Również w przyszłym roku najliczniej reprezentowana grupa absolwentów to będą osoby bez zawodu. Można więc przypuszczać, że przynajmniej cześć z nich zarejestruje się w tutejszym urzędzie pracy i będzie generowała długotrwałe bezrobocie. Na 13

14 koniec grudnia było również dużo mechaników pojazdów samochodowych (9 osób). Mimo, że w ciągu 2007 roku zgłoszono 34 oferty zatrudnieniowe dla tego zawodu to przewidywana liczba absolwentów w przyszłym roku ( 112 osób) wydaje się być nieco za dużo. Dużo gorzej przedstawia się sytuacja opiekunki dziecięcej. W końcu grudnia 2007 roku zarejestrowanych było w tym zawodzie 8 osób, a w roku 2008 szkoły przewidują kolejnych absolwentów tego kierunku. Wykres nr 7. Najliczniej zarejestrowani bezrobotni absolwenci w końcu roku 2007 według zawodów Bez zawodu Mechanik pojazdów samochodowych Opiekunka dziecięca Organizator usług hotelarskich Sprzedawca Masażysta Technik budownictwa Technik elektronik Kucharz małej gastronomii Dietetyk Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej nie sklasyfikowani Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 7 W latach 2005, 2006 i 2007 zaobserwowano stopniowy spadek rejestrujących się absolwentów w tych zawodach, w których w roku 2007 było ich najwięcej. Porównanie tych trzech lat zostało przedstawione w tabeli nr 8. Jak można zauważyć w tabeli w większości przypadków nastąpił spadek liczby rejestrujących się absolwentów. Wyjątkiem jest tylko masażysta, organizator usług hotelarskich i opiekunka dziecięca o sytuacji, której była już mowa w tym opracowaniu. Liczba zarejestrowanych masażystów w końcu roku 2005 i 2006 wynosiła 0 osób, ale już w końcu roku osób. Sytuacji nie poprawia również fakt, że jak wynika z tabeli nr 7 przewidywana liczba absolwentów, którzy ukończą ten kierunek w 2008 roku będzie dość znaczna (37 osób). W przypadku 14

15 organizatora usług hotelarskich również następuje również powolny wzrost rejestrujących się absolwentów. W końcu roku 2005 nie było zarejestrowanych absolwentów tego kierunku, natomiast w końcu roku 2006 było ich już 5-ciu, a w końcu roku miu. Również tutaj prognoza jest niezbyt dobra, ponieważ w przyszłym roku szkołę opuści z dyplomem technika hotelarstwa około 56 osób. Jak wynika z tej analizy można przypuszczać, że przynajmniej część z nich zarejestruje się w tutejszym urzędzie. Tabela nr 8. Porównanie liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów w latach 2005, 2006 i 2007 Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2005 roku Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2006 roku Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2007 roku OOOOOO Bez zawodu Mechanik pojazdów samochodowych Opiekunka dziecięca Organizator usług hotelarskich Sprzedawca Masażysta Technik budownictwa Technik elektronik Kucharz małej gastronomii Dietetyk Źródło: Tablica wygenerowana ze strony Analizując przedstawione dane można powiedzieć, że systematycznie spada liczba rejestrujących się bezrobotnych absolwentów. W porównaniu z rokiem ubiegłym jest ich o około 254 osoby mniej. Składa się na to zapewne wiele czynników począwszy od ciągle pogłębiającego się niżu demograficznego po emigrację. Statystycznie najczęściej rejestrujący się absolwent to osoba bez zawodu, z czego należy wysnuć wniosek, że takim absolwentom najtrudniej jest znaleźć pracę. W związku z tym działania urzędu w tym zakresie powinny obejmować organizowanie dużej ilości szkoleń i staży dla tych osób i rzeczywiście tak się dzieje. Dużą grupą zarejestrowanych absolwentów jest grupa z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Można by wysnuć przypuszczenie, że te osoby mimo średniego wykształcenia mają za mało praktyki, a pracodawcy z reguły preferują pracowników z doświadczeniem. 15

16 Wykres nr 8. Porównanie liczby zarejestrowanych absolwentów w latach 2005, 2006 i 2007 według zawodów Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2007 roku Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2006 roku Liczba zarejestrowanych absolwentów w końcu 2005 roku Bez zawodu Mechanik pojazdów samochodowych Opiekunka dziecięca Organizator usług hotelarskich Sprzedawca Masażysta Technik budownictwa Technik elektronik Kucharz małej gastronomii Dietetyk Źródło: Opracowanie własne na podstawie tabeli nr 8 Szkoły powinny tutaj postawić na większą ilość praktyk, aby absolwent, który opuszcza szkołę miał naprawdę solidne kwalifikacje do wykonywania ukończonego kierunku kształcenia. Najbardziej spada liczba rejestrujących się absolwentów, którzy ukończyli zasadniczą szkołę zawodową. Mamy wyraźny deficyt osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Na rynku pracy brakuje przede wszystkim zbrojarzy, monterów maszyn i urządzeń przemysłowych, operatorów koparek i zwałowarek, tynkarzy, dekarzy, elektryków, spawaczy. Dla omawianej analizy ważne jest to, że nie uwzględniono tutaj wielu absolwentów, którzy mają wykształcenie średnie techniczne, natomiast nie mają dyplomu poświadczającego kwalifikacje zawodowe. W związku z tym są w praktyce osobami bez zawodu, ale szkoły niestety nie uwzględniły takiej sytuacji. Drugim problemem jest to, że w tutejszym urzędzie pracy zarejestrowanych jest wielu absolwentów którzy ukończyli kierunek nie zgłoszony przez szkołę. Dla przykładu jest zarejestrowanych kilku techników handlowców, natomiast szkoła nie zgłosiła do SIO (MEN) takich absolwentów. Jest 16

17 również kilku absolwentów liceum profilowanego, w przypadku gdy szkoła zgłosiła, że w roku 2007 nie miała absolwentów tego liceum. Biorąc pod uwagę te nieścisłości powyższy raport może być nieco zafałszowany. Kontynuując poruszaną sferę zagadnień związanych z prognozą rynku pracy można stwierdzić, że pracownicy obecnie powinni być przygotowani do wykonywania prac przydatnych z punktu widzenia potrzeb rynku pracy. Nie jest to jednak możliwe kiedy rynek pracy funkcjonuje niezależnie od systemu edukacji. Młodzi ludzie kształcą się w zawodach, których potem nie mogą wykonywać. Na rynku szczególnie brakuje absolwentów szkół zawodowych, dobrych fachowców i rzemieślników praktycznie we wszystkich branżach, a pracodawcy wciąż nie są skłonni do tego, aby na własną rękę szkolić pracowników. W ostatnim czasie robiono wszystko, aby obniżyć znaczenie edukacji zawodowej i technicznej, traktowanej jako przeżytek minionego ustroju. Jeżeli obecna polityka państwa na rynku pracy nie ulegnie zmianie i absolwenci szkół zawodowych będą traktowani jako zbędni niekorzystna sytuacja na rynku pracy się pogłębi. Wielu zarejestrowanych absolwentów z wykształceniem wyższym posiada zawód, który nie odpowiada aktualnemu zapotrzebowaniu na rynku pracy. Obecnie wyższe wykształcenie niestety nie daje gwarancji znalezienia zatrudnienia zwłaszcza, że system edukacyjny pozostawia wiele do życzenia. Studenci kształcą się w szkołach wyższych o wątpliwej renomie, których kadra nauczycielska niestety nie posiada odpowiednich kwalifikacji do nauczania. Sytuację młodych ludzi z wyższym wykształceniem dodatkowo komplikuje fakt, że w wielu przypadkach są to osoby, które nie są skłonne do przekwalifikowania się. Powinno się pomyśleć nie tyle o wzroście ilości wykształconych ludzi co o nowej jakości kształcenia. Wymaga to szerokiego wprowadzania do programów nauczania umiejętności korzystania z komputera i Internetu, szerokiej rozbudowy nauczania języków obcych, zapewnienia większej elastyczności kształcenia w dostosowywaniu do potrzeb rynku pracy. Należałoby również wprowadzać nowe, a także rozszerzać istniejące formy kształcenia i odnawiania kwalifikacji oraz doskonalenia kwalifikacji kadr nauczycielskich. Jeśli więc w najbliższych latach nie zmieni się struktura edukacji i uczelnie będą kształcić niepotrzebnych z punktu widzenia rynku pracy absolwentów to sytuacja ta będzie się stale pogłębiać. Polska stanie się krajem wykształconych (w mizernych szkołach prywatnych), sfrustrowanych bezrobotnych, którzy będą pozbawieni zarówno kompetencji, jak i motywacji do pracy. 17

18 SPIS TABEL Tabela nr 1. Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i 2007 według wykształcenia..3 Tabela nr 2. Przewidywani absolwenci w latach 2006, 2007 i 2008 według poziomu wykształcenia..5 Tabela nr 3. Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2005, 2006 i 2007 według poziomu wykształcenia 6 Tabela nr 4. Najliczniejsi bezrobotni absolwenci z wykształceniem wyższym zarejestrowani w PUP w końcu roku 2007 według zawodów i specjalności.8 Tabela nr 5. Najliczniejsi zarejestrowani bezrobotni absolwenci z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym w końcu 2007 roku z uwzględnieniem napływu, liczby zgłoszonych ofert oraz liczby absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek.10 Tabela nr 6. Najliczniejsi zarejestrowani bezrobotni absolwenci z wykształceniem zasadniczym zawodowym w końcu 2007 roku z uwzględnieniem napływu, liczby zgłoszonych ofert oraz liczby absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek.12 Tabela nr 7. Najliczniejsi bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu 2007 roku według zawodów...13 Tabela nr 8. Porównanie liczby zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów w latach 2005, 2006 i

19 SPIS WYKRESÓW Wykres nr 1. Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w latach 2005, 2006 i 2007 według wykształcenia..4 Wykres nr 2. Przewidywana liczba absolwentów według wykształcenia w latach 2006, 2007 i Wykres nr 3. Liczba bezrobotnych absolwentów zarejestrowana w PUP według wykształcenia w końcu roku 2005, 2006 i Wykres nr 4. Porównanie napływu bezrobotnych absolwentów z wyższym wykształceniem z liczbą ofert pracy i liczbą tych osób na koniec 2007 roku 9 Wykres nr 5. Porównanie stanu bezrobotnych absolwentów z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym na koniec 2007 roku z napływem absolwentów do PUP, liczbą zgłoszonych ofert pracy i liczbą absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek.11 Wykres nr 6. Porównanie stanu bezrobotnych absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym na koniec 2007 roku z napływem absolwentów do PUP, liczbą zgłoszonych ofert pracy i liczbą absolwentów, którzy ukończyli dany kierunek.12 Wykres nr 7. Najliczniej zarejestrowani bezrobotni absolwenci w końcu roku 2007 według zawodów...14 Wykres nr 8. Porównanie liczby zarejestrowanych absolwentów w latach 2005, 2006 i 2007 według zawodów..16 Sporządziła: Katarzyna Nowak 19