Historia zbawienia - powtórzenie

Transkrypt

1 Historia zbawienia - powtórzenie Rdz 1-2 Co jest konsekwencją grzechu pierworodnego? Najważniejszą konsekwencją grzechu pierworodnego było wygnanie z Edenu, czyli oddalenie od Boga. Każdy slajd zawiera informacje, które koniecznie trzeba wziąć pod uwagę: Skrót Pisma Świętego, gdzie należy szukać informacji. Pytania na czerwono (nie do wszystkich pytań są odpowiedzi na slajdach; czasami trzeba poszukać w zeszycie lub Piśmie Świętym). Odpowiedzi do pytań: najczęściej w kolorze szarym (na tym samym lub następnym slajdzie) Teksty w kolorze niebieskim są wiedzą nieobowiązkową. Na co zwrócić uwagę: Na chronologię, czyli kolejność występowania wydarzeń i postaci biblijnych. Na nazwę (najlepiej skrót) księgi, w której dane wydarzenie lub postać są opisane. Na powiązania rodzinne między postaciami: kto jest czyim mężem/żoną, synem/córką, matką/ojcem, bratem/siostrą.

2 Exodus dla Żydów Jest fundamentem ich tożsamości religijnej i narodowej. Najważniejsze święta związane są z Exodusem: Pascha i Święto Przaśników Na pamiątkę wyjścia z Egiptu. Święto Tygodni (Szawuot) Na pamiątkę nadania Dekalogu Mojżeszowi na górze Synaj. Święto Namiotów (Sukkot) Na pamiątkę wędrówki przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Byliśmy niewolnikami faraona w Egipcie lecz wywiódł nas stamtąd Pan silną ręką i wyciągniętym ramieniem. A przecież gdyby Najświętszy, niech będzie błogosławiony, nie wyprowadził naszych Praojców z Egiptu, to wciąż i my, i nasze dzieci, i nasze wnuki bylibyśmy niewolnikami faraonów w Egipcie. A im kto bardziej oddaje się opowiadaniu o Wyjściu z Egiptu, tym bardziej jest godny pochwały. (Fragment Hagady na Pesach)

3 Exodus dla chrześcijan Istnieje bezpośredni związek pomiędzy Exodusem a najważniejszymi wydarzeniami wiary chrześcijańskiej, którymi są śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Ten związek wynika przede wszystkim z tego, że śmierć i zmartwychwstanie Jezusa dokonały się w święto Paschy. Również sam Chrystus wyraźnie na ten związek wskazywał wskazywał: Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał. (Łk 22,15). Exodus jest kluczem interpretacyjnym dla prawd wiary chrześcijańskiej: Wyzwolenie z niewoli egipskiej jest zapowiedzią wyzwolenia z grzechu i śmierci. Wędrówka Izraelitów przez pustynię jest symbolem naszej wędrówki wiary. Ziemia Obiecana Raj. Jest to ta sama noc, w której niegdyś ojców naszych, synów Izraela, wywiodłeś z Egiptu i przeprowadziłeś suchą nogą przez Morze Czerwone. (Fragment Exsultetu Orędzia paschalnego, które śpiewane jest w Wielką Sobotę podczas Wigilii Paschalnej)

4 Mojżesz - genealogia

5 Exodus geografa Wj 1-50 Miejsca związane z Exodusem: Egipt Goszen Nil Morze Czerwone Synaj Prawdopodobna trasa (czerwona) wędrówki Narodu Wybranego z Egiptu do Ziemi Obiecanej.

6 Sytuacja Izraelitów w Egipcie Wj 1 Izraelici mieszkają w Egipcie przez ponad 400 lat (Wj 12, 4041). Stają się coraz liczniejsi i bogatsi. Faraon i Egipcjanie widzą we wzrastającej potędze Izraelitów zagrożenie. Postanawiają więc wykorzystać ich jako tanią siłę roboczą. Niewola egipska jest obrazem niewoli grzechu i śmierci, której podlegali wszyscy ludzie przed przyjściem Chrystusa.

7 Historia Mojżesza - narodziny Wj 2, )W jakich okolicznościach narodził się Mojżesz? 2)Gdzie się wychował?

8 Historia Mojżesza - narodziny Wj 2, 1-10 Aby ograniczyć liczbę Izraelitów w Egipcie, faraon każe zabijać wszystkich nowo narodzonych chłopców żydowskich. W takim kontekście rodzi się Mojżesz. Matka więc, chcąc go uratować przed śmiercią, wkład go w koszyk i puszcza na wody Nilu. Ma bowiem nadzieję, widząc kąpiącą się córkę faraona, że ta ulituje się nad dzieckiem. I tak się stało. Córka faraona adoptuje sobie małego Mojżesza. Dlatego wychowuje się on na dworze faraona. Imię Mojżesz znaczy po hebrajsku wydobyty z wody.

9 Historia Mojżesza - ucieczka Wj 2, )Dlaczego Mojżesz musi uciekać z Egiptu? Mojżesz u Madianitów. 4)Kim są Madianici? 5)Jak ma na imię żona Mojżesza?

10 Historia Mojżesza - ucieczka Wj 2, Mojżesz wie, że jest Żydem. Nie jest niewolnikiem, bo adoptowała go córka faraona; ze smutkiem jednak patrzy na niedolę swoich współplemieńców. Pewnego razu, gdy widzi, że strażnik egipski znęca się nad jednym z niewolników żydowskich zabija go. O zdarzeniu dowiaduje się faraon i chce ukarać Mojżesza. Ten jednak ucieka do Madianitów. Warto pamiętać, że Żydzi byli spokrewnieni z Madianitami. Ich wspólnym przodkiem był Abraham. Mojżesz żeni się Seforą, córką Jetry kapłana Madianitów.

11 Historia Mojżesza - powołanie Wj 3,1 4,17 Mojżesz spotyka na pustyni krzew gorejący. W ten sposób objawia mu się Bóg. JHWH Bóg objawia swoje Imię i powierza Mojżeszowi zadanie. 6)Gdzie Bóg objawia się Mojżeszowi? 7)Jakie zadanie otrzymuje Mojżesz od Boga?

12 Historia Mojżesza - powołanie Wj 3,1 4,17 Pasąc owce swojego teścia Jetry, Mojżesz spotyka na górze Horeb krzew gorejący. W ten sposób objawia mu się Bóg. JHWH Bóg objawia swoje Imię i powierza Mojżeszowi zadanie wyprowadzenia Izraelitów z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej, czyli ziemi ich ojców: Abrahama, Izaaka, Jakuba i Józefa.

13 Mojżesz u faraona - plagi Wj 7,14 10,29 Mojżesz i Aaron u faraona. 8)Dlaczego plagi? 9)Ile było plag egipskich i jakie? John Martin, Plaga gradu (1823)

14 Mojżesz u faraona - plagi Wj 7,14 10,29 10 plag, które mają zmusić faraona do wypuszczenia Izraelitów z niewoli: przemiana wód Nilu i całej wody w Egipcie w krew. żaby. komary. muchy. pomór bydła. wrzody. grad. szarańcza. ciemność. śmierć pierworodnych. John Martin, Plaga gradu (1823)

15 Pascha i wyjście z Egiptu Wj 11,1 12,51 10)Na czym polegała ostatnia, dziesiąta plaga? 11)Jak Izraelici mieli przygotować i spożyć paschę? 12)Czym jest Pascha dla Żydów?

16 Pascha i wyjście z Egiptu Wj Dziesiąta plaga: śmierć pierworodnych. Przygotowanie Paschy: Zabicie baranka i pokropienie jego krwią drzwi domów, aby anioł śmierci, który będzie zabijał pierworodnych, ominął go. Tego baranka, upieczonego na ogniu, każda żydowska rodzina ma zjeść z gorzkimi ziołami podczas wieczerzy paschalnej. Mają ją spożywać na stojąco, w pośpiechu, gotowi w każdej chwili wyruszyć w drogę. Pascha najważniejsze święto żydowskie. Jest ono pamiątką wyjścia z niewoli egipskiej i przejścia przez Morze Czerwone. Faraon wypuszcza Izraelitów z Egiptu z całym dobytkiem. Pascha Ostatnia Wieczerza Krew baranka Krew Chrystusa.

17 Pascha i wyjście z Egiptu Stara rycina biblijna przedstawiająca 10. plagę egipską: anioł śmierci omija dom izraelski, na drzwiach którego widzi krew baranka; wewnątrz rodzina izraelska spożywa wieczerzę paschalną.

18 Przejście przez Morze Czerwone Wj 13,17 14,31 Dlaczego faraon ściga Izraelitów? (Wj 14, 5-7) Dlaczego przejście przez Morze Czerwone było tak ważne dla Izraelitów? Bóg wyraźnie pokazał, że się nimi opiekuje. Ostatecznie uwalniają się od Egipcjan. Od tego momentu są wolnymi ludźmi. Wody Morza Czerwonego Wody chrztu. Faraon i jego wojsko szatan i siły zła.

19 Cuda Mojżesza na pustyni Wj 16,1 17,7 13)Jakich cudów dokonuje Bóg przez Mojżesza podczas wędrówki przez pustynię? Jacques Joseph Tissot, Zbieranie manny na pustyni (1900)

20 Cuda Mojżesza na pustyni Wj 16,1 17,7 Podczas wędrówki Izraelici często narzekają i buntują się przeciw Bogu i Mojżeszowi. Aby ich przekonać o Bożej opiece i zachęcić do dalszej wędrówki Mojżesz, na polecenie Boga, dokonuje wielu cudów: Manna. Przepiórki. Woda ze skały. Wąż miedziany. Cud to nie tylko wydarzenie wbrew prawom przyrody. Cud to znak od Boga. Może więc być to zwyczajna sytuacja, ale dziejąca się w określonym miejscu i czasie. Naukowe wyjaśnianie jakiegoś cudu opisanego w Biblii nie powoduje więc, że przestaje być on cudem, czyli znakiem od Boga dla człowieka. Manna - Eucharystia Tintoretto, Mojżesz wyprowadza wodę ze skały (1577)

21 Przymierze na górze Synaj Wj 19,1 24,11 14)Jaka jest inna nazwa góry Synaj? 15)W jaki sposób zostało zawarte przymierze? 16)Co wydarzyło się zaraz po zawarciu przymierza? Rembrandt van Rijn, Mojżesz z tablicami dekalogu

22 Przymierze na Górze Synaj Wj 19,1 24,11 Zawarcie przymierza dokonuje się na górze Synaj, która jest utożsamiana z górą Horeb. Zewnętrznym znakiem zawarcia przymierza między Bogiem a Narodem Wybranym było pokropienie krwią zwierząt. (Wj 24,1-11). Na mocy tego przymierza Izraelici mają być wierni Bogu oraz przestrzegać prawa, którego sercem jest Dekalog. Bóg zaś ma opiekować się nimi i wprowadzić ich do Ziemi Obiecanej. Po zawarciu przymierza Mojżesz idzie na szczyt góry Synaj. Przebywa tam 40 dni i nocy i otrzymuje od Boga tablice Dekalogu. Lud w tym czasie traci cierpliwość i tworzy sobie posąg złotego cielca, które mu oddaje cześć. W ten sposób zrywa dopiero co zawarte przymierze. (Wj 32) Mojżesz jednak wyjednuje u Boga przebaczenie tego grzechu i odnawia przymierze. (Wj 34) Stare przymierze Nowe przymierze. Góra Synaj Góra Błogosławieństw. Rembrandt van Rijn, Mojżesz z tablicami dekalogu

23 W.C. Simmonds, Złoty cielec (Mojżesz rozbija tablice dekalogu)

24 Namiot Spotkania Wj Izraelici budują Arkę Przymierza oraz Namiot Spotkania. Ma być on przenośną świątynią Boga Jahwe, który wędruje wraz ze swoim ludem. Aaron i jego synowie zostają kapłanami. "Ile razy obłok wznosił się nad przybytkiem, Izraelici wyruszali w drogę, a jeśli obłok nie wznosił się, nie ruszali w drogę aż do dnia uniesienia się obłoku." (Wj 40, 36-37)

25 40 lat na pustyni Lb Mojżesz wysyła zwiadowców do ziemi Kanaan. 17)Jakie wieści przynoszą zwiadowcy? (Lb 13, 27-33) 18)Jak reagują Izraelici i na czym polegał ich grzech? (Lb 14, 1-9) W konsekwencji to pokolenie nie może wejść do Ziemi Obiecanej. Błąkają się przez 40 lat po pustyni. Jacques Joseph Tissot, Powrót zwiadowców z Ziemi Obiecanej

26 40 lat na pustyni Lb Po dotarciu do granic Ziemi Obiecanej, Mojżesz wysyła zwiadowców w głąb kraju, aby sprawdzili jak tam jest. Ci przynoszą wyolbrzymione wieści o niezwykłej sile i potędze ludów zamieszkujących tamtą ziemię. Izraelici pod wpływem tych wieści buntują się przeciw Mojżeszowi. Nie potrafą zaufać Bogu, że skoro On ich wyprowadził z Egiptu, to teraz pomoże im zdobyć Ziemię Obiecaną. Konsekwencją tego zwątpienia jest to, że to pokolenie, które wyszło z Egiptu nie wejdzie do Ziemi Obiecanej. Błąkają się przez 40 lat po pustyni. Jacques Joseph Tissot, Powrót zwiadowców z Ziemi Obiecanej