List Jakuba. O poŝytku płynącym z prób i o źródle mądrości. dzieła doskonałego, abyście byli doskonali i nienaganni, nie mający Ŝadnych braków.

Transkrypt

1 List Jakuba Pozdrowienie 1 Jakub, sługa Boga i Pana Jezusa Chrystusa, do dwunastu Doświadczenia 1 pokoleń, które są w diasporze: 1 Pozdrowienia! 1 Kor 10,13; 1 Ptr 1,7 O poŝytku płynącym z prób i o źródle mądrości 2 Za najwyŝszą radość uwaŝajcie, bracia moi, gdy spadają na was róŝnorodne próby, 3 wiedząc, Ŝe doświadczanie waszej wiary 2 sprawia wytrwałość, 4 wytrwałość zaś niech prowadzi do dzieła doskonałego, abyście byli doskonali i nienaganni, nie mający Ŝadnych braków. 5 A jeśli komuś z was brakuje mądrości, niech prosi Boga, który wszystkim daje szczodrze i bez wypominania, a będzie mu dana. 6 Niech jednak prosi z wiarą, bez powątpiewania; 3 kto bowiem wątpi, przypomina falę morską, przez wiatr gnaną i rzucaną. 7 Bo taki człowiek 4 niech nie myśli, Ŝe coś od Pana otrzyma 8 człowiek o rozdwojonej duszy, niestały na Ŝadnej ze swoich dróg. 9 Niech zaś brat 5 ubogi 6 chlubi się swoim wy- 1 Czyli, rozproszeni poza granicami ojczyzny. 2 Pokusy i próby w grece określa się to jednym słowem są testem wiary, a nie silnej woli. Chodzi o wiarę w to, Ŝe my i Chrystus jedno jesteśmy. Gdy taka wiara przynosi owoce, wówczas próby są rzeczywiście najwyŝszą radością. Jeśli traktujemy doświadczenia jako testy silnej woli, wówczas pojawia siê tendencja do izolacji wierzącego od świata, jego Ŝycie staje się bardziej Ŝyciem pod Prawem niŝ pod łaską. 3 Lub: wahania, chwiejności. 4 Człowiek lub osoba, zob. BAGD 66 s.v. 1, 6. 5 Słowo brat w kontekście kolektywu oznacza równieŝ siostrę, zob. BAGD 16 s.v. ajdelfov" 1, 2. 6 ubogi, gr. tapeino,j (tapeinos) (1) dosłownie, o sytuacji słaba, niekorzystna, przeciwieństwo u`yhlo,j (hipselos); (2) przenośnie w NT; (a) o osobach, o moŝliwościach lub o znaczeniu słabe, niewielkie, ubogie, niczym się nie wyróŝniające (Jk 1,9); rzeczownikowo tapeinoi, ludzie niewaŝni (Łk 1,52); (b) o stanie emocjonalnym przygnębiony, ucieśniony (2 Kor 7,6); reczownikowo oi` tapeinoi, ludzie przygnębieni (2 Kor 7,6); (c) o postawie; w sensie negatywnym usłuŝna, podrzędna (prawdopodobnie 2

2 str. 2 Pismo Święte wyŝszeniem, 10 bogaty natomiast swoim poniŝeniem, Ŝe przeminie jak kwiat trawy Bo wzeszło słońce wraz ze skwarem i wysuszyło trawę, kwiat jej opadł i piękno jego wyglądu przepadło; podobnie zwiędnie bogaty w swoich przedsięwzięciach. 12 Szczęśliwy człowiek, który trwa mimo próby, bo gdy stanie się doświadczony, posiądzie wieniec Ŝycia, 8 obiecany tym, którzy Go kochają. 13 Niech nikt, kto przechodzi próbę, nie mówi: Moja próba pochodzi od Boga; Bóg bowiem jest niepodatny na próby 9 ze strony złych rzeczy, sam teŝ nikogo nie [w ten sposób] nie doświadcza. 14 KaŜdy natomiast jest próbowany przez własne Ŝądze, 10 które go pociągają i nęcą; 15 potem Ŝądza, gdy zacznie się rozwijać, 11 rodzi grzech, a gdy grzech dojrzeje, 12 rodzi śmierć Nie dajcie się zwieść, 14 bracia moi ukochani. 17 KaŜdy dobry podarunek i wszelki dar doskonały zstępuje z góry od Ojca światłości; 15 u którego nie istnieje Ŝadna zmienność lub cień poruszenia Gdy zechciał, zrodził nas Słowem prawdy, abyśmy byli jakby pierwszym plonem Jego stworzeń. Kor 10,1); w sensie pozytywnym niska, pokorna, uprzejma, skromna (Mt 11,29; być moŝe 2 Kor 10,1); rzeczownikowo tapeinoi, ludzie pokorni (Jk 4,6); (d) rodzaj nijaki: ta. tapeina, rzeczownikowo, o rzeczach podrzędne zadania (prawdopodobnie Rz 12,16), przeciwieństwo ta. uỳhla (zaszczytne). 7 Iz 40,6; 1 Ptr 1,24. 8 Obj 2,10; 1 Ptr 5,4 (wieńcem tym jest samo Ŝycie, mamy to do czynienia z genetiwem apozycyjnym). 9 Niepodatny na próby: w grece jest to jedno słowo avpei,rasto,j (apeirastos), które dobrze oddawałoby słowo niepróbowalny. 10 Słowo Ŝądza, gr. evpiqumi,a (epitymia) oznacza zarówno dobre pragnienia (Flp 1,23), jak i złe (Rz 7,7). 11 Lub: pocznie, zajdzie w ciąŝę. 12 Lub: zostanie popełniony. 13 MoŜliwe, Ŝe: rodzi martwy płód śmierci (Hort, BW 5) Kor 4,4; Rz 1,27; Ef 4, J 3,31; 19, W grece mamy tu do czynienia ze stopą heksametryczną: pa/sa do,sij avgaqh. kai. pa/n dw,rhma te,leion. Niektórzy sugerują, Ŝe jest to cytat (Ropes, Ewald, Mayor, zob. BW 5).

3 Pismo Święte str. 3 O poŝytku słuchania 19 JuŜ [to] wiecie, 17 bracia moi ukochani; kaŝdy zaś człowiek niech będzie skory do słuchania, nieskory do mówienia, nieskory do gniewu. 20 Bo gniew człowieka nie wykonuje sprawiedliwości Boga. 21 Dlatego odrzućcie wszelką plugawość i obfitość złości i z łagodnością przyjmijcie zasiane w was Słowo, które jest w stanie zbawić wasze dusze Bądźcie zaś wykonawcami 19 Słowa, a nie tylko słuchaczami, oszukującymi samych siebie. 23 Bo kto jest słuchaczem Słowa, a nie wykonawcą, ten podobny jest do człowieka, który w zwierciadle przygląda się swemu naturalnemu obliczu; 24 bo przypatrzył się sobie i odszedł, i zaraz zapomniał, jakim jest. 25 Kto jednak wniknął w doskonałe prawo wolności i trwa w nim, 20 nie jest słuchaczem, który zapomina, lecz wykonawcą dzieła; ten będzie szczęśliwy w swoim działaniu. O prawdziwej bogobojności 26 Jeśli ktoś sądzi, Ŝe jest bogobojny, 21 lecz nie powściąga swego języka, lecz oszukuje swoje serce, tego bogobojność jest próŝna. 27 Czystą i nieskazitelną bogobojnością u Boga i Ojca jest to: nieść pomoc sierotom i wdowom w ich ucisku i strzec się splamienia ze strony świata. 17 Lub imperatyw: wiedzcie Ptr 1,9; Jk 2,14; 4,12; 5,20; Rz 1, Lub: twórcami; to samo słowo określa w grece poetę. 20 Lub: nie odstępuje, trzyma się go. 21 Słowo bogobojność odnosi się raczej do zewnętrznej formy zachowań ludzi wierzących.

4 str. 4 Pismo Święte 2 Wezwanie do równego traktowania wszystkich ludzi 1 Bracia moi, nie łączcie wiary naszego Pana Jezusa, 22 Chrystusa chwały, 23 z wyróŝnianiem jednych osób przed drugimi Bo gdyby na wasze zgromadzenie 25 przyszedł człowiek ze złotym pierścieniem na palcu i w lśniącej szacie oraz przyszedł ubogi w brudnej szacie, 3 a wy zwrócilibyście uwagę na tego w lśniącej szacie i powiedzielibyście: Ty usiądź tu wygodnie, a ubogiemu powiedzielibyście: Ty stań tam lub usiądź u mojego podnóŝka, 4 to czy nie doszło wśród was do osądu i czy nie staliście się sędziami [kierującymi się] złym rozumowaniem? 5 Posłuchajcie, bracia moi ukochani, czy nie Bóg wybrał ubogich w tym świecie, 26 a bogatych w wierze i [przez to] dziedziców Królestwa, które obiecał tym, którzy Go miłują? 6 Wy tymczasem pogardziliście ubogim. Czy nie bogaci was wyzyskują i nie oni ciągną was do sądów? 7 Czy nie oni bluźnią szlachetnemu imieniu, które zostało nad wami wezwane? 27 8 Jeśli rzeczywiście wypełniacie zgodnie z Pismem królewskie prawo: Będziesz kochał swojego bliźniego jak samego siebie, dobrze czynicie. 9 Lecz jeśli wyróŝniacie jednych przed drugimi, popełniacie grzech i jesteście uznani przez Prawo za 22 Wiara naszego Pana Jezusa: podobne zestawienie: Dz 3,6; Gal 2,16; Rz 3,22; Obj 14, ChociaŜ w tekście greckim nie ma powtórzonego słowa Pan, moŝna potraktować przypadek słowa chwała jako genetiwus apozycyjny i powiedzieć: Pana Jezusa Chrystusa, Pana chwały. Zob. Hbr 9,5. Inne fragmenty łączące Chrystusa z chwałą: Rz 9,4; 2 Kor 4,6; Ef 1,17; Hbr 1,3. 24 WyróŜnianie jednych osób przed drugimi, gr. proswpolhmyi,a (prosopolepsia), moŝna teŝ tłumaczyć jako stronniczość; zob. Rz 2,11; Kol 3,25; Ef 6,9. 25 zgromadzenie, gr. sunagwgh, (synagoge), słowo na określenie zgromadzenia (Łk 12,11), a szczególnie na określenie budynku (Łk 4, ). Za wyborem zgromadzenia przemawia Hbr 10,25, chociaŝ biorąc pod uwagę, Ŝe adresaci listu byli śydami tłumaczenie synagoga jest teŝ moŝliwe. Inskrypcja z IV w. miała napis synagoga na określenie miejsca spotkań chrześcijan. Tak teŝ miejsca zgromadzeń określali ebionici (Roberson BW 5). 26 Ubodzy w tym świecie, datiwus etyczny, moŝna tłumaczyć: ubogich w oczach świata (Dz 7,20; 1 Kor 1,18; 2 Kor 10,4; Jk 4,4. 27 Najprawdopodobniej chodzi o imię Jezus (Dz 11,26; 26,28; 1 Ptr 4,14.16).

5 Pismo Święte str. 5 przestępców. O istocie łamania Prawa oraz o waŝności miłosierdzia 10 Ktokolwiek bowiem zachowałby całe Prawo, a potknął się w jednym, stałby się winien wszystkiego. 11 Bo Ten, który powiedział: Nie cudzołóŝ, 28 powiedział teŝ: Nie zabijaj; 29 jeśli więc nie cudzołoŝysz, ale zabijasz, stałeś się przestępcą Prawa. 12 Tak mówcie i tak czyńcie, jak ci, którzy mają być sądzeni przez Prawo wolności Sąd bez miłosierdzia temu, kto nie okazał miłosierdzia miłosierdzie tryumfuje nad sądem. 31 Związek wiary z uczynkami 14 Co za poŝytek, bracia moi, jeśli ktoś mówi, Ŝe ma wiarę, lecz nie ma uczynków? Czy wiara jest w stanie go zbawić? 15 Jeśli brat albo siostra są nadzy 32 i brak im codziennego chleba, 16 a ktoś spośród was powiedziałby im: Idźcie w pokoju, ogrzejcie się i nasyćcie, nie dalibyście im jednak tego, czego ciało potrzebuje, jaki z tego poŝytek? Tak i wiara, jeśli nie ma uczynków, martwa jest sama w sobie. 18 Lecz powie ktoś: Ty masz wiarę, a ja mam uczynki; pokaŝ mi swoją wiarę bez uczynków, a ja ci pokaŝę wiarę z moich uczynków. 19 Ty wierzysz, Ŝe Bóg jest jeden? Pięknie czynisz; demony równieŝ wierzą i drŝą. 20 Chcesz zaś poznać, pusty człowieku, Ŝe wiara bez uczynków jest bezpłodna? CzyŜ Abraham, nasz ojciec, nie z uczynków został usprawiedliwiony, gdy ofiarował na ołtarzu swego syna Izaaka? 22 Widzisz, Ŝe wiara współdziałała z jego uczynkami i z uczynków wiara została uczyniona doskonałą. 23 I wypełniło się Pismo, które mówi: Abraham zaś uwierzył Bogu i zostało mu to 28 3 MjŜ 19,18; Mt 7,12; 22,40; Łk 10, Rz 2,25-27; Gal 2,18; zob. 3 MjŜ 19,15; 5 MjŜ 1,17; 16, Rz 7, Lub: jest mocniejsze niŝ sąd; Mt 5,7; 6,14; 7,1n; 18, Mt 25,36nn; J 21,7; Dz 19, Zob. Jk 1, Ptr 1,8.

6 str. 6 Pismo Święte zaliczone na poczet sprawiedliwości, 35 i został nazwany przyjacielem Boga Widzicie, Ŝe człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie jedynie z wiary. 25 A podobnie i Rahab, nierządna kobieta, czy nie z uczynków została usprawiedliwiona, gdy przyjęła posłów i wypuściła inną drogą? Bo jak ciało bez ducha jest martwe, tak i wiara bez uczynków jest martwa. 38 O odpowiedzialności nauczycieli i o grzechach języka 1 Przestańcie, bracia moi, tak bardzo garnąć się do bycia 3 nauczycielami; 39 miejcie świadomość, Ŝe otrzymamy surowszy wyrok Wszyscy bowiem w wielu sprawach się potykamy. Kto w słowie się nie potyka, ten jest człowiekiem doskonałym, zdolnym trzymać w ryzach całe ciało. 3 Gdy zaś koniom wkładamy w pyski wędzidła, aby nam były posłuszne, to kierujemy całym ich ciałem. 4 Oto i okręty, choć są tak wielkie i gnane przez silne wiatry, kierowane są przez maleńki ster, dokąd zechce ruch [ręki] sternika. 5 Tak samo i język jest małym członkiem, a przechwala się wielkimi rzeczami. Oto jak wielki las podpala tak mały ogień! 6 I język jest ogniem; język jest światem nieprawości umieszczonym wśród naszych członków; plami całe ciało i rozpala koło naturalnych skłonności, 41 [sam] rozpalony przez Gehennę Bo wszelki rodzaj [dzikich] zwierząt oraz ptaków, płazów oraz stworzeń morskich 35 1 MjŜ 15,6. 36 Iz 41,8 51,2; Dn 3,35 (LXX); 2 Krn 20,7. 37 Joz 2,1-21; 6,17; 22-25; Mt 1,5; Hbr 11, Obj 3, Kor 12,28n; 14, Mk 12,40; Łk 20, Lub: i nakręca (wprawia w ruch) koło (kółko), zob. Robertson BW Gehenna, gr. ge,enna (gehenna) to Dolina Hinnoma; w niej śydzi składali w okresie swojego upadku religijnego składali ofiary Molochowi (2 Krl 23,10). Gehennę naleŝy odróŝnić od Hadesu, który nigdy nie był miejscem kary, ale miejscem umarłych bez sugerowania ich statusu moralnego (Vincent, BW5).

7 Pismo Święte str. 7 ujarzmiany jest i został ujarzmiony przez rodzaj ludzki. 8 Nikt z ludzi natomiast nie jest w stanie ujarzmić języka, krnąbrnego zła, pełnego śmiercionośnego jadu. 9 Nim sławimy Pana i Ojca, i nim przeklinamy ludzi, stworzonych na BoŜe podobieństwo; 10 z tych samych ust wychodzi błogosławieństwo i przekleństwo. Tak, bracia moi, być nie powinno. 11 Czy źródło z tego samego otworu wydaje [wodę] słodką i gorzką? 12 Czy figowiec, bracia moi, moŝe rodzić oliwki a winorośl figi? Tak teŝ słony źródło nie moŝe wydać słodkiej wody. O prawdziwej mądrości 13 Kto między wami jest mądry 43 i uczony? Niech to wykaŝe szlachetnym prowadzeniem się, Ŝe jego czyny [wypływają] z łagodności cechującej mądrość. 14 Jeśli jednak macie w sercach gorzką zazdrość 44 i ambicję, nie chwalcie się i nie kłamcie wbrew prawdzie. 15 Nie jest to mądrość zstępująca z góry, lecz ziemska, zmysłowa, demoniczna. 16 Bo gdzie jest zazdrość i ambicje, tam zamieszanie 45 i wszelki zły czyn. 17 Mądrość z góry natomiast jest przede wszystkim czysta, następnie pokojowo usposobiona, uprzejma, dająca się przekonać, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, nie stronnicza, nie obłudna. 18 A owoc sprawiedliwości zasiewany jest w pokoju tym, którzy pokój czynią Harmonijne Ŝycie i odpowiedzi na modlitwy 1 Skąd wojny 47 i skąd walki 48 między wami? Czy nie pochodzą one z waszych namiętności, które toczą bój w waszych członkach? 2 PoŜądacie, a nie macie; zabijacie i zazdrościcie, a nie moŝecie osiągnąć; walczycie i wojujecie 43 Chodzi o mądrość praktyczną. 44 Zazdrość, gr. zh/loj (dzelos), w znaczeniu pozytywnym oznacza Ŝarliwość lub gorliwość (J 2,17); w sensie negatywnym zazdrość lub zawiść (Dz 5,17). 45 Lub: Niepokój: Jk 1,8; 3,8; nieporządek (1 Kor 14,33). 46 Lub: zasiewany jest przez tych (lub: w tych), którzy czynią pokój. 47 Wojna, gr. po,lemoj (polemos) oznacza dłuŝszą kampanię. 48 Walka lub bitwa, gr. ma,ch (mache) oznacza pojedyncze starcie w wojnie.

8 str. 8 Pismo Święte Nie macie, bo nie prosicie. 3 Prosicie, a nie otrzymujecie, dlatego Ŝe źle prosicie, aby stracić to w waszych namiętnościach. 4 Wiarołomni, 49 czy nie wiecie, Ŝe przyjaźń ze światem, to wrogość wobec Boga? Jeśli więc kto chce być przyjacielem świata, staje się nieprzyjacielem Boga. 5 Albo czy sądzicie, Ŝe na próŝno Pismo mówi: AŜ do [granic] zazdrości pragnie On ducha, któremu dał w nas mieszkanie? 6 Większą zaś okazuje łaskę, gdyŝ mówi: Bóg się pysznym przeciwstawia, 50 a pokornym daje łaskę Podporządkujcie się więc Bogu, przeciwstawcie się zaś diabłu, 52 a ucieknie od was. 8 ZbliŜcie się do Boga, a zbliŝy się do was. Obmyjcie ręce, 53 grzesznicy, i oczyśćcie serca, ludzie o rozdwojonej duszy OkaŜcie Ŝal, zasmućcie się, i zapłaczcie; niech wasz śmiech zamieni się w smutek, a radość w przygnębienie UniŜcie się przed Panem, a wywyŝszy was. 11 Nie obmawiajcie jedni drugich, bracia. Kto obmawia brata lub osądza swego brata, obmawia Prawo i osądza Prawo; jeśli zaś sądzisz Prawo, nie jesteś wykonawcą Prawa, ale sędzią. 12 Jeden jest Prawodawcy i Sędzia, Ten, który moŝe zbawić i zatracić. Ty zaś kim jesteś, Ŝe sądzisz bliźniego? 49 Wiarołomni, gr. moicali,j (moichalis) jest religijnym znaczeniem tego słowa, które oznacza cudzołoŝnych. Trudno powiedzieć, czy słowo to powinno być tu oddane w swoim pierwszym znaczeniu jak w Rz 7,3, czy w religijnym, jak w 2 Kor 11,1n; Ef 5, Oba znaczenia mają w tym kontekście sens. 50 Przeciwstawia, gr. avntita,ssw (antitasso) pochodzi z języka wojskowego i oznacza zbrojny opór (Rz 13,2). 51 Pr 3, Ef 6,11; 1 Ptr 5, MjŜ 30,19-21; Mk 7,3.19; Tu w znaczeniu przenośnym, jak Oz 1,16; Ps 24,4. 54 Ludzie o rozdwojonej duszy, gr. di,yucoj (dipsichos) oznacza ludzi chwiejnych, niestałych; Jk 1,8. 55 Przygnębienie, gr. kath,feia (katefeia) jest złoŝeniem dwóch słów kata. ta. fah, (kata ta fae), spuścić oczy (Łk 18,13).

9 Pismo Święte str. 9 Pewność siebie i lenistwo w działaniu 13 A teraz wy, którzy mówicie: Dziś lub jutro pójdziemy do tego oto miasta, będziemy tam działać przez rok i będziemy handlowali, i zarobimy. 14 Wy, którzy nie wiecie, co jutro będzie. Czym jest wasze Ŝycie? Bo mgłą 56 jesteście, która na krótko się ukazuje, a potem znika. 15 Zamiast tego, powinniście mówić: Jeśli Pan zechce, będziemy Ŝyli i zrobimy to lub owo. 16 Wy tymczasem chełpicie się swoimi przechwałkami; wszelka tego rodzaju chełpliwość jest zła. 17 Kto więc umie 57 dobrze czynić, a nie czyni, dopuszcza się grzechu. Zapowiedź odpłaty dla bogatych i samolubnych 5 1 A teraz wy, bogaci, 58 zapłaczcie lamentując nad waszymi nieszczęściami, które się zbliŝają. 2 Wasze bogactwo zbutwiało, a wasze szaty zostały zŝarte przez mole. 3 Wasze złoto i srebro przerdzewiało, a ich rdza 59 będzie świadczyć przeciw wam i strawi wasze ciała jak ogień. Zgromadziliście skarby w dniach ostatecznych. 4 Oto zapłata robotników, którzy zŝęli wasze pola, zatrzymana przez was, krzyczy, a wołania Ŝniwiarzy dotarły do uszu Pana Zastępów. 5 śyliście na ziemi w zbytku i w przepychu, utuczyliście wasze serca na dzień rzezi. 6 Skazaliście i zabiliście sprawiedliwego; nie opiera się wam. Wezwanie do cierpliwego czekania na ostateczne rozstrzygnięcie ziemskich spraw 7 Bądźcie zatem cierpliwi, bracia, aŝ do przyjścia Pana. Oto rolnik cierpliwie oczekuje cennego plonu ziemi, aŝ spadnie wczesny 60 i późny deszcz. 8 Bądźcie cierpliwi i wy, umocnijcie swoje serca, gdyŝ przyjście Pana jest bliskie. 9 Przestańcie narzekać, bracia, jedni na drugich, abyście nie zostali osądzeni; oto Sędzia 56 mgła, gr. avtmi,j (atmis) Robertson (BW 5) wskazuje na mgłę, NET na dym (por. 1 MjŜ 19,28; 3 MjŜ 16,13; Jl 2,30 [Dz 2,19]; Ez 8,11). 57 Lub: wie jak szlachetnie czynić Tm 6, Rdza, gr. ivo,j (ios) tłumaczone teŝ jako trucizna (Jk 3,8). 60 Deszcz wczesny oczekiwany był w październiku lub listopadzie; deszcz późny w kwietniu lub maju.

10 str. 10 Pismo Święte stanął u drzwi. 10 Za przykład nieugiętości [wobec niedoli] oraz cierpliwości bierzcie, bracia, proroków, którzy przemawiali w imieniu Pańskim. 11 Oto za szczęśliwych uwaŝamy tych, którzy wytrwali. Słyszeliście o wytrwałości Joba i zobaczyliście zakończenie 61 Pana, Ŝe Pan jest bardzo litościwy i miłosierny. 62 O zobowiązaniach 12 A przede wszystkim, bracia moi, przestańcie przysięgać czy to na niebo, czy na ziemię, czy teŝ [składać] jakąś inną przysięgę; ale niech wasze tak będzie tak, a wasze nie niech będzie nie, abyście nie popadli pod sąd. O postępowaniu w przypadku słabości 13 Jest pośród was ktoś w niedoli? 63 Niech się modli. Weseli się ktoś? Niech [przy akompaniamencie] śpiewa pieśni. 14 Jest pośród was ktoś w słabości? Niech przywoła prezbiterów 64 kościoła i niech się pomodlą nad nim wraz z namaszczeniem go oliwą w imieniu Pańskim. 15 A modlitwa wiary uratuje chorego i Pan go podźwignie; jeŝeli zaś dopuścił się grzechów, będą mu odpuszczone. 16 Wyznawajcie zatem grzechy jedni drugim i módlcie się jedni za drugich, abyście w ten sposób byli wyleczeni. Wiele moŝe skuteczna modlitwa sprawiedliwego Eliasz był człowiekiem podobnym w [swych] doświadczeniach do nas i modlił się modlitwą, 66 Ŝeby nie spadł deszcz; i nie było deszczu na ziemi przez trzy lata i sześć miesięcy. 18 Potem znów się pomodlił i niebo dało deszcz, a ziemia wydała swój plon. 61 Lub: cel Pana. 62 Aluzja do 2 MjŜ 34,6; Nh 9,17; Ps 86,15; 102,13; Jl 2,13; Jon 4,2. Zob. teŝ Łk 6, Tm 2,3.9; 4,5 64 Dz 20,17; 15,6.22; 21,18; Flp 1,1 65 Skuteczna, gr. evnergoume,nh (energumene) lub: zastosowana modlitwa sprawiedliwego (BW 5). 66 Modlić się modlitwą, idiom greki klasycznej, odpowiednik hebr. infinitiwu absolutusu: modlić się usilnie (BW 5).

11 Pismo Święte str. 11 WaŜność duszpasterstwa 19 Bracia moi, jeśli ktoś spośród was zboczy od prawdy, a ktoś go nawróci, 20 niech wie, Ŝe ten, kto nawrócił grzesznika z jego błędnej drogi, uratuje jego duszę od śmierci i zakryje mnóstwo grzechów.