Procedura klasyfikacji towarowej gazu płynnego i rozbieżność w orzecznictwie poszczególnych urzędów celnych

Transkrypt

1

2 Procedura klasyfikacji towarowej gazu płynnego i rozbieżność w orzecznictwie poszczególnych urzędów celnych PRAWO Przepisy regulujące sposób stosowania stawek celnych i klasyfikowania towarów przez Polskie organy celne Są to w istocie przepisy unijne, które mają obowiązek stosować organy celne wszystkich państw członkowskich UE, w tym Polski. Podstawowym aktem z zakresu prawa celnego obowiązującym jednolicie we wszystkich państwach członkowskich UE jest Wspólnotowy Kodeks Celny (dalej: WKC ) ustanowiony rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia r. (Dz.Urz. UE.L 1992 Nr 302, str. 1). Gaz płynny sprowadzany do Polski spoza obszaru UE objęty jest procedurą celną dopuszczenia do obrotu. Dług celny w przywozie powstaje m.in. w wyniku dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym. Dług celny powstaje z chwilą przyjęcia zgłoszenia celnego. O klasyfikacji taryfowej gazu LPG decyduje jego stan w momencie przyjęcia zgłoszenia celnego. Zgłoszenie towaru do procedury celnej następuje w drodze pisemnej na formularzu i stanowi niejako wniosek ze strony zgłaszającego o nadanie zgłaszanemu towarowi określonego przeznaczenia celnego. Wspomnianym formularzem jest jednolity dokument administracyjny (Single Administrative Document - SAD). W zgłoszeniu należy wykazać między innymi rodzaj deklarowanego towaru, jego ilość, wartość, pochodzenie oraz klasyfikację taryfową (klasyfikację taryfową towarów określa zgodnie z obowiązującymi przepisami podpozycja Scalonej Nomenklatury Towarowej CN). Na tej podstawie zgłaszający wylicza kwotę należności celnych i podatkowych. Istotne znaczenie mają także przepisy klasyfikujące towary (w tym gaz płynny) na potrzeby zastosowania odpowiednich stawek celnych, a mianowicie przepisy Rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. UE L nr 256 z r. ze zm.). Komisja ustanowiła w nich nomenklaturę towarów, zwaną Nomenklaturą Scaloną (CN) w celu jednoczesnego spełnienia wymogów zarówno Wspólnotowej Taryfy Celnej, danych statystycznych w dziedzinie handlu zewnętrznego oraz innych polityk Wspólnoty dotyczących przywozu i wywozu towarów. Łukasz Szymański radca prawny Wspomniane Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 zawiera załącznik obejmujący Taryfę Celną - aktualnie jest to Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1549/2006 z dnia r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. UE L z dnia r.). Dla celów interpretacji Nomenklatury Scalonej CN podstawowe znaczenie mają z kolei Ogólne Reguły we Wspólnej Taryfie Celnej, a podane w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1810/2004 z dnia r. zmieniającym rozporządzenie Rady (EWG) No 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U.Nr L 281). Marek Kijowski adwokat Kancelaria Mamiński & Wspólnicy Sposób klasyfikacji towarów Klasyfikowanie towaru polega na wyszukaniu w Scalonej Nomenklaturze Towarowej CN pozycji (kodu CN), której treść najwierniej opisuje zgłaszany towar. Zasadniczo treść pozycji czyli opis towaru, pozostaje na relatywnie wysokim poziomie ogólności. Toteż dla dokonania poprawnego wyboru kodu CN należy posługiwać się regułami interpretacyjnymi oraz licznymi uwagami i notami. W szczególności należy wskazać na Ogólne Reguły we Wspólnej Taryfie Celnej, które obejmują: Ogólne reguły interpretacji Nomenklatury Scalonej; Ogólne reguły dotyczące ceł; W przedmiocie omawianego zagadnienia zastosowanie znajdzie, w zakresie uzupełniającym przepisy prawa wspólnotowego, Ustawa z dnia r. - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz. 622 z późn. zm.). Ogólne reguły mające zastosowanie zarówno do nomenklatury jak i do ceł. 30 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 31

3 Klasyfikacji taryfowej towarów w Taryfie Celnej dokonuje się m.in. na podstawie Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej. Zastosowanie odpowiedniej pozycji lub podpozycji wyznaczane jest przede wszystkim na podstawie brzmienia pozycji lub podpozycji oraz uwag do sekcji, działów, pozycji lub podpozycji oraz wszelkich dostępnych danych dotyczących produktu, takich jak certyfikaty określające skład surowcowy, parametry fizyko-chemiczne oraz sprawozdania z badań próbek towarów. Klasyfikacja towarów w Nomenklaturze Scalonej podlega następującym regułom: Reguła 1. Tytuły sekcji, działów i poddziałów mają znaczenie tylko orientacyjne; dla celów prawnych klasyfikację towarów należy ustalać zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do sekcji lub działów oraz, o ile nie są one sprzeczne z treścią powyższych pozycji i uwag, zgodnie z następującymi regułami: Reguła 2. a.) Wszelkie informacje o wyrobie zawarte w treści pozycji dotyczą wyrobu niekompletnego lub niegotowego, pod warunkiem, że posiada on zasadniczy charakter wyrobu kompletnego lub gotowego. Informacje te dotyczą także wyrobu kompletnego lub gotowego (oraz wyrobu uważanego za taki w myśl postanowień niniejszej reguły), znajdującego się w stanie niezmontowanym lub rozmontowanym. b.) Wszelkie informacje zawarte w treści pozycji o materiale lub substancji odnoszą się do tego materiału lub substancji bądź w stanie czystym, bądź w mieszaninie lub w połączeniu z innymi materiałami lub substancjami. Również każda informacja o wyrobach z określonego materiału lub substancji odnosi się także do wyrobów wykonanych w całości lub w części z tego materiału lub substancji. Reguła 4. Towary, które nie mogą być klasyfikowane zgodnie z powyższymi regułami, powinny być klasyfikowane do pozycji odpowiednich dla towarów, do których są najbardziej zbliżone. Reguła 5. Klasyfikacja towarów do podpozycji tej samej pozycji powinna być przeprowadzona zgodnie z ich treścią i uwagami do nich, z uwzględnieniem ewentualnych zmian wynikających z powyższych reguł, stosując zasadę, że tylko podpozycje na tym samym poziomie mogą być porównywane. Odpowiednie uwagi do sekcji i działów mają zastosowanie również do tej reguły, jeżeli treść tych uwag nie stanowi inaczej. Należy zaznaczyć, iż organy celne, na pisemny wniosek zainteresowanej osoby wydają ponadto wiążące informacje taryfowe (WIT) (ang. Binding Tariff Information - BTI), które określają zgodnie z obowiązującymi przepisami podpozycję Nomenklatury Scalonej (CN) lub podpozycję każdej innej nomenklatury opartej na CN. Klasyfikowanie wyrobów stanowiących mieszaniny lub składających się z różnych materiałów lub substancji należy ustalać według zasad określonych w regule 3. Reguła 3. Jeżeli stosując regułę 2 (b) lub z innego powodu towary pozornie mogą być klasyfikowane do dwu lub więcej pozycji, klasyfikacji dokonać należy w sposób następujący: a.) Pozycja określająca towar w sposób najbardziej szczegółowy ma pierwszeństwo przed pozycjami określającymi towar w sposób bardziej ogólny. W przypadku gdy dwie lub więcej pozycji odnosi się tylko do części materiałów czy substancji zawartych w mieszaninie lub w wyrobie złożonym albo tylko do części towarów w zestawach przeznaczonych do sprzedaży detalicznej, pozycje te należy uważać za równorzędne, nawet gdy jedna z nich określa dany wyrób w sposób bardziej szczegółowy lub bardziej pełny; b.) Do wyrobów stanowiących mieszaniny wyrobów składających się z różnych materiałów lub wytworzonych z różnych komponentów oraz wyrobów stanowiących komplety do sprzedaży detalicznej, których klasyfikacja w myśl reguły 3 (a) nie może być przeprowadzona, należy stosować pozycję obejmującą materiał lub komponent decydujący o zasadniczym charakterze wyrobu, jeżeli takie kryterium jest możliwe do zastosowania. c.) Jeżeli nie można przeprowadzić klasyfikacji według zasad określonych w regule 3 (a) lub (b), należy stosować pozycję, która w kolejności numerycznej jest ostatnia z pozycji możliwych do zastosowania. Zgłaszanie towarów w urzędach celnych i problemy z tym związane Złożenie zgłoszenia celnego we właściwym organie celnym może wiązać się z ewentualnym rozpoczęciem postępowania celnego (a także podatkowego) mającego na celu stwierdzenie prawidłowości danych zawartych w zgłoszeniu. Weryfikacja poprawności klasyfikowania przez osoby zgłaszające towary, jest dokonywana przez funkcjonariuszy organu celnego. Oznacza to, że w istotny sposób funkcjonariusze ci kształtują praktykę, co w powiązaniu z faktem, iż dokonanie poprawnej i zgodnej z kodem CN klasyfikacji jest zadaniem niełatwym, prowadzi nierzadko do stosowania niejednolitych klasyfikacji tego samego towaru, nawet w obrębie jednego urzędu celnego. Rezultatem takiego działania może być stosowanie różnych stawek celnych i podatkowych, nierówne traktowanie podmiotów będących w podobnej sytuacji. O trudnościach w klasyfikowaniu niektórych towarów, w tym LPG mogą świadczyć nie tylko rozbieżności pomiędzy organami celnymi krajowymi, ale również organami państw należących do Unii Europejskiej. 32 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 33

4 Zgłaszający, który nie zgadza się z klasyfikacją towaru dokonaną przez organ celny może odwołać się od takiej decyzji do organu II stopnia (w realiach polskich odwołanie od decyzji Naczelnika Urzędu Celnego wnosi się do Dyrektora Izby Celnej). Procedura odwoławcza regulowana jest przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którymi odwołanie należy złożyć w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie skarżącej. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (w analizowanym przypadku odwołanie powinno być złożone do właściwego miejscowo Dyrektora Izby Celnej za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Celnego, który wydał skarżoną decyzję). Złożenie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie zaskarżonej decyzji. W przypadku utrzymania przez organ odwoławczy decyzji organu I instancji w mocy, zgłaszający może zaskarżyć takie orzeczenie do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie (w tym przypadku decyzji organu wyższego stopnia utrzymującej w mocy decyzję organu I instancji). Analiza orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych pozwala na stwierdzenie, że częstą praktyką w tego rodzaju sprawach jest oddalenie składanych skarg. Wojewódzkie sądy administracyjne rozpatrując skargi na decyzje organów celnych w sprawach klasyfikacyjnych analizują przede wszystkim aspekty proceduralne, co skutkuje zasadniczo oddaleniem skargi, z uwagi na niewystąpienie uchybień proceduralnych i dalsze przyjęcie, że poprawne postępowanie organów celnych prowadzi w konsekwencji do właściwej klasyfikacji, skoro należy ona do wyłącznej kompetencji tych organów. Od wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego strona może złożyć skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skargę kasacyjną należy złożyć w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu skarżonego orzeczenia wraz z uzasadnieniem. samochodowych. Organ celny przystępuje do weryfikacji zgłoszenia i ma wątpliwości co do zadeklarowanej klasyfikacji taryfowej towaru. Zmienia więc klasyfikację taryfową Towaru z kodu CN na kod CN To powoduje zmianę stawki celnej z 0% na 0,7% i skutkuje zwiększeniem kwoty cła oraz kwoty podatku od towarów i usług z tytułu importu towaru. Odnosząc się do powyższego przykładu należy odwołać się do aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych rozpoznających skargi od decyzji organów celnych wydanych w analogicznych okolicznościach. Wyczerpująco tą tematyką zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, w szczególności w orzeczeniach: z dnia r., sygn. akt: I SA/Ol 444/08, z r., sygn. akt: I SA/ Ol 150/09 i z dnia r., sygn. akt: I S.A./Ol 354/08. W wydawanych rozstrzygnięciach Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał na następujące kwestie. W ocenie Sądu, istotą sporu pomiędzy przedsiębiorcami deklarującymi do procedury dopuszczenia do obrotu towar: Węglowodory gazowe skroplone, mieszaninę propan-butan (według zgłoszenia - kod CN ), a organami celnymi, które w związku z czynnościami weryfikacyjnymi zmieniają klasyfikację taryfową towaru na kod CN nie są wątpliwości co do charakteru towaru, jego parametrów fizykochemicznych, czy składu ilościowego, lecz interpretacja co do klasyfikacji wyrobu na podstawie Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej do kodu CN. Trudności z klasyfikacją LPG. Spór pomiędzy przedsiębiorcami, a urzędami celnymi Istota sporu pomiędzy urzędami celnymi, a firmami polega na różnej interpretacji klasyfikacji taryfowej gazu płynnego LPG w taryfie celnej. Skutkuje to poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców zajmujących się importem gazu LPG. Przykład: Przedsiębiorca deklaruje do procedury dopuszczenia do obrotu towar: Węglowodory gazowe skroplone. Mieszanina propan-butan (według zgłoszenia - kod CN ). Towar zostaje zgłoszony według dokumentu SAD. Zgłoszenie celne odpowiada wymogom formalnym. Zgodnie z załączonym do zgłoszenia celnego certyfikatem jakościowym: węglowodorem przeważającym ilościowo w towarze jest propan (ewentualnie butan). Ponadto, w zgłoszeniu przedsiębiorca deklaruje kod X033 - gaz płynny służący do napędu pojazdów Zdaniem sądu, nie ulega wątpliwości, że o klasyfikacji taryfowej towaru decyduje jego stan w momencie przyjęcia zgłoszenia celnego. Poza przedmiotem sporu pozostaje, iż wskazana w zgłoszeniu celnym mieszanina propan-butan powinna być zaklasyfikowana do działu 27 Taryfy Celnej: Paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji, substancje bitumiczne; woski mineralne. Również powołana przez przedsiębiorców i organy celne pozycja Gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe nie budzi wątpliwości. Skargi przedsiębiorców koncentrują się natomiast wokół zakwalifikowania przez organy celne towaru do podpozycji Propany (w przypadku gdy propan przeważa ilościowo) lub podpozycji Butany (w przypadku gdy butan przeważa ilościowo). Dalej WSA wskazuje, iż w pozycji 2711 Taryfy Celnej występują zdefiniowane podpozycje 12 dotyczące propanu o różnej czystości (nie mniejszej niż 99%; przekraczającej 90% ale mniejszej niż 99%) i w zależności od przeznaczenia do określonych celów. Podobny podział występuje w odniesieniu do butanu, którego dotyczy podpozycja 13. W obu pozycjach występuje podpozycja z kodem CN odnoszącym się do pozostałego propanu lub butanu. Z systematyki tej wynika zatem, że jeżeli towar nosi cechy np. propanu, który nie posiada zdefiniowanej czystości od 90 do mniej niż 99% lub czystości ponad 99% i nie jest przeznaczony do przeprowadzenia procesu specyficznego albo przemian chemicznych w innym procesie, to powinien być zaklasyfikowany do kodu , tj. propan pozostały w przypadku, gdy udział tego gazu w mieszaninie jest dominujący. W podobny sposób można przeprowadzić klasyfikację dla butanu w przypadku, gdy jego zawartość w mieszaninie miałaby dominujący charakter, dokonując klasyfikacji w ramach pozycji i podpozycji Podkreślenia wymaga przy tym, że obydwa wymienione gazy traktowane są w taryfie podobnie, a przyjęcie dla ich mieszaniny klasyfikacji właściwej dla jednego z nich nie powoduje zmiany stawek celnych. 34 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 35

5 Sądy administracyjne w dotychczasowej praktyce przychylają się do stanowiska prezentowanego przez organy celne, które kwestionują klasyfikację taryfową towaru: Węglowodory gazowe skroplone, mieszaninę propan-butan według kodu CN W ocenie Sądu o prawidłowości stanowiska organów celnych zadecydowała treść Ogólnych Reguł 2b i 3b (opisanych w pkt II powyżej). W tym miejscu należy powtórzyć, iż zgodnie z Ogólną Regułą 2b każde występujące w danej pozycji powołanie się na materiał lub substancję, rozumiane będzie, jako obejmujące również mieszaniny lub połączenia tego materiału lub substancji z innymi materiałami lub substancjami. Klasyfikacja wyrobów składających się więcej niż z jednego materiału lub substancji będzie zgodna z postanowieniami Ogólnej Reguły 3. Stosownie zaś do Ogólnej Reguły 3b do wyrobów stanowiących mieszaniny wyrobów składających się z różnych materiałów lub wytworzonych z różnych komponentów oraz wyrobów stanowiących komplety do sprzedaży detalicznej, których klasyfikacja w myśl reguły 3a nie może być przeprowadzona należy stosować pozycję obejmującą materiał lub komponent decydujący o zasadniczym charakterze wyrobu, jeżeli takie kryterium jest możliwe do zastosowania. Sądy administracyjne w badanych przypadkach, zaakceptowały przyjęte przez organy celne stanowisko, iż możliwym do zastosowania w myśl Ogólnej Reguły 3b jest kryterium ilościowe. W szczególności jak wyjaśnił WSA w Olsztynie, wprawdzie według Ogólnej Reguły 3b czynnikiem dominującym jest materiał lub składnik, który nadaje zasadnicze cechy, wskazać jednak należy, iż kryterium to nie musi odnosić się wyłącznie do parametrów fizykochemicznych. Różnice parametrów fizykochemicznych propan - butanu oraz czystego butanu lub propanu są bardzo znaczące. Uznając zatem, że kryterium właściwości fizykochemicznych nie może być pomocne przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy, sąd jednocześnie zaaprobował pogląd organów celnych, iż możliwym do zastosowania w sprawie jest również kryterium ilościowe. W ramach uzasadnienia powyższego poglądu WSA wskazał, iż w literaturze przedmiotu reprezentowane jest stanowisko, iż czynnikami określającymi zasadniczy charakter towaru w myśl Ogólnej Reguły 3b są w szczególności: ilość, ciężar, wartość, przeznaczenie lub funkcja komponentu w odniesieniu do artykułu jako całości (Michael Lux, Zasady taryfikacji (część druga), Monitor Prawa Celnego i Podatkowego, nr 9/2003). Co więcej, sąd wskazał w swych orzeczeniach, iż nawet zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego Ogólnej Reguły 3c prowadziłoby do klasyfikacji propan-butanu do pozycji Butany, co rodziłoby dla strony takie same konsekwencje jak klasyfikacja dokonana przez organy celne. Warto podkreślić, że w sprawach, w których wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych zostały zaskarżone skargami kasacyjnymi do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargi te były także oddalane (przykładem może być wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia r. w sprawie GSK 1112/08 oraz I GSK 4/09). W obu tych przypadkach NSA oddaliło skargi kasacyjne, co w praktyce oznacza, że decyzja naczelnika urzędu celnego o zakwalifikowaniu importowanego produktu jako propan bądź butan, a nie mieszaniny propan butan (LPG) została uznana za prawidłową w świetle obowiązujących przepisów prawa. W uzasadnieniach powołanych orzeczeń NSA w pełnym zakresie zgodził się ze stanowiskiem wojewódzkich sądów administracyjnych co do podjętych przez nie decyzji w zakresie prawidłowej kwalifikacji produktów wprowadzanych na teren UE. NSA uznało przez to, że reguła polegająca na kwalifikowaniu danego produktu według kryterium ilościowego ma swoje uzasadnienie w treści Ogólnych Reguł Wspólnej Taryfy Celnej (reguła 3b). Wykształcona praktyka orzecznicza w tego rodzaju sprawach nakazuje uznać za słuszny pogląd, iż w sytuacji, gdy dany naczelnik urzędu celnego dokona przekwalifikowania zgłaszanego produktu z mieszaniny propan-butan na propan bądź butan, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że decyzja ta zostanie utrzymana w dalszym toku instancji. Nie zmienia to oczywiście generalnego założenia, że każdy przypadek powinien być badany odrębnie, z uwzględnieniem jego indywidualnych okoliczności i na tej podstawie powinna być podejmowana decyzja co do ewentualnego zaskarżenia zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia. Rozważając przedmiotowe zagadnienie, WSA w Olsztynie posłużył się także wykładnią historyczną analizowanych regulacji przypominając, iż w polskich przepisach sprzed akcesji do Unii Europejskiej (Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej, Dz.U. Nr 226, poz. 1885) w dziale 27, obejmującym gazy ziemne i inne węglowodory skroplone przewidziana była odrębnie pozycja mieszanina propanu i butanu o zawartości C3 (propan) od 18 % do 55% oraz zawartości C4 (butan) nie mniejszej niż 45%. Obecnie takiego wyodrębnienia nie ma co przemawia za stanowiskiem organów celnych, iż proporcje obu gazów w mieszaninie mają znaczenie dla klasyfikacji w ramach pozycji i podpozycji lub Tak więc ( ) proporcje zawartości gazów mają znaczenie, a fakt, że doszło do ich zmieszania nie uzasadnia klasyfikacji według kodu nie odnoszącego się w żadnej mierze do jednego z tych gazów. (por orz. WSA w Olsztynie z dnia r., sygn. akt: I SA/Ol 444/08, z dnia r., sygn. akt: I SA/Ol 150/09, z dnia r., sygn. akt: I S.A./Ol 353/08 oraz z dnia r. sygn. akt: I SA/Ol 357/08). 36 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 37

6 Stosowanie prawa celnego - - Wiążące Informacje Taryfowe PRAWO Przepisy dotyczące Wiążących Informacji Taryfowych Regulacje stanowiące podstawę wydawania Wiążących Informacji Taryfowych (WIT) zostały zawarte w Rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia r. ustanawiającym Wspólnotowy Kodeks Celny - Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich L 302 z dnia r. ze zm. (dalej WKC lub Kodeks ) oraz w przepisach wykonawczych do WKC - Rozporządzeniu Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia r. ustanawiającym przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 - Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich L 253 z r. ze zm. (dalej Rozporządzenie wykonawcze lub Rozporządzenie ). Ponadto omawiając instytucję - WIT wspomnieć można ustawę z dnia r. Prawo celne (Dz.U. z 2004 r., nr 68, poz. 622 ze zm.) (dalej Prawo celne ) oraz ustawa z r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2005r., nr 8, poz. 60 ze zm.) (dalej Ordynacja podatkowa ). WKC zawiera ogólne zapisy dotyczące procedury WIT, a rozporządzenie wykonawcze reguluje przedmiotowe postępowanie w sposób szczegółowy. Paweł Rusiniak radca prawny (brak zdjęcia) Marcin Mamiński adwokat Procedura WIT została wprowadzona przez Komisję Europejską dla należytego informowania podmiotów gospodarczych o klasyfikacji taryfowej towarów (klasyfikacja taryfowa towarów określa podpozycję Scalonej Nomenklatury Towarowej CN i na tej podstawie zgłaszający wylicza kwotę należności celnych i podatkowych). Jej podstawowym celem jest zapewnienie przejrzystości informacji celnej i jednolitego zastosowania Taryfy Unii Europejskiej. Ponadto procedura WIT służy wyeliminowaniu w krajach Unii Europejskiej różnic w klasyfikacji taryfowej oraz zapewnieniu równości i prawnego zabezpieczenia podmiotów gospodarczych przed skutkami decyzji podjętych przez władze celne różnych krajów członkowskich UE. Każda osoba może ubiegać się przed organami celnymi o informację dotyczącą stosowania przepisów prawa celnego, ale wniosek może być nieuwzględniony, jeżeli nie będzie dotyczył faktycznie mającego się odbyć przywozu lub wywozu. Informacje udzielane są wnioskodawcy bezpłatnie. Jeśli jednak organy celne poniosły szczególne wydatki np. na przeprowadzenie analiz lub ekspertyz towarów i odesłanie ich do wnioskodawcy, kosztami może zostać obarczony wnioskodawca. Organy celne wydają wiążące informacje taryfowe na pisemny wniosek. Osoba, której udzielono informacji musi być w stanie udowodnić, że towar zgłoszony odpowiada pod każdym względem temu, który jest opisany w informacji. WIT zobowiązuje organy celne wobec osoby, na którą wystawiono informację jedynie w zakresie, klasyfikacji taryfowej i jedynie w odniesieniu do towarów, dla których formalności celne zostały dokonane po dniu, w którym informacja została wydana. WIT jest ważna przez okres sześciu lat licząc od daty jej wydania. WIT wydawana przez organy celne jednego z Państw Członkowskich jest wiążąca w tym samym stopniu dla właściwych organów wszystkich Państw Członkowskich. Kancelaria Mamiński & Wspólnicy Wniosek Wniosek o udzielenie wiążącej informacji taryfowej trzeba złożyć na piśmie i zaadresować do właściwych organów celnych w Państwie Członkowskim lub Państwach Członkowskich, w którym(-ych) informacja ta ma zostać wykorzystana. Wniosek ten sporządzany jest z wykorzystaniem formularza zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1B do Rozporządzenia wykonawczego i może dotyczyć tylko jednego rodzaju towarów. 38 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 39

7 Wniosek powinien zawierać następujące dane: nazwisko i adres posiadacza; nazwisko i adres osoby składającej wniosek w przypadku gdy nie jest ona posiadaczem; nomenklaturę celną, w której ma zostać dokonana klasyfikacja. Jeżeli osoba składająca wniosek pragnie uzyskać; klasyfikację towaru w jednej z nomenklatur określonych w art. 20 ust. 3b i ust. 6b WKC, nomenklatura jest wyraźnie określona we wniosku o udzielenie wiążącej informacji taryfowej; Wydanie WIT szczegółowy opis towarów pozwalający na ustalenie ich tożsamości i dokonanie klasyfikacji w nomenklaturze celnej; skład towarów oraz wszelkie metody badania stosowane dla jego określenia, w przypadku gdy zależy od tego dokonanie klasyfikacji; wszelkie próbki, fotografie, plany, katalogi lub inne dostępne dokumenty mogące pomóc organom celnym w dokonaniu właściwej klasyfikacji towaru w nomenklaturze celnej, dołączone w formie załączników; Wiążąca informacja taryfowa przekazywana jest wnioskodawcy na piśmie w możliwie krótkim terminie. Jeżeli po upływie trzech miesięcy od dnia przyjęcia wniosku o udzielenie informacji przekazanie WIT wnioskodawcy nie jest możliwe, organy celne informują o tym wnioskodawcę, podając powody zwłoki i przypuszczalny termin, w którym będą w stanie przekazać tą informację. Termin trzech miesięcy biegnie od chwili, w której organy celne dysponują wszystkimi danymi niezbędnymi do podjęcia decyzji. W każdym przypadku organy celne powinny powiadomić pisemnie wnioskodawcę o przyjęciu wniosku, jak również o dacie, od której trzymiesięczny termin rozpoczyna swój bieg. WIT jest przekazywana na formularzu, którego wzór zawiera załącznik 1 do Rozporządzenia wykonawczego. Zawarte jest w nim pouczenie o możliwości odwołania określonej w art. 243 WKC. przewidywaną klasyfikację; zgodę na przedłożenie, na żądanie organów celnych, tłumaczenia wszelkich załączonych dokumentów na język urzędowy (lub jeden z języków urzędowych) zainteresowanego państwa członkowskiego; wszelkie dane, które będą uważane za poufne; podanie przez osobę składającą wniosek, o ile posiada takie informacje, wiążącej informacji taryfowej dotyczącej towarów identycznych lub podobnych, o udzielenie której już zwrócono się z wnioskiem lub która już została wydana we Wspólnocie; Organy celne Państw Członkowskich niezwłocznie przesyłają do Komisji m.in. egzemplarz wniosku w sprawie udzielenia wiążącej informacji taryfowej oraz egzemplarz udzielonej informacji. Dane te przechowywane są w centralnej bazie danych Komisji i mogą zostać udostępnione publicznie przez Internet, z wyjątkiem informacji poufnych zawartych w polach 3 i 8 udzielonej WIT. Na wiążącą informację taryfową może powoływać się tylko jej posiadacz. Organy celne mogą zażądać, aby w chwili dokonywania formalności celnych posiadacz powiadomił organy celne, że ma WIT dotyczącą towarów będących przedmiotem odprawy celnej. Osoba posiadająca WIT może korzystać z niej tylko w odniesieniu do określonego towaru, po wykazaniu, że istnieje całkowita zgodność między tym towarem, a towarem opisanym w przedstawionej informacji. Organy celne mogą zażądać tłumaczenia tej informacji na język urzędowy lub jeden z języków urzędowych zainteresowanego państwa członkowskiego. akceptację tego, że dostarczona informacja może być przechowywana w bazie danych Komisji i że dane szczegółowe dotyczące wiążącej informacji taryfowej, włączając dowolne fotografie, rysunki, broszury mogą zostać ujawnione publicznie przez internet, z wyjątkiem informacji, które wnioskodawca oznaczył jako poufne (w takiej sytuacji stosuje się obowiązujące przepisy w zakresie ochrony informacji). Jeżeli organy celne przyjmując wniosek uznają, że nie zawiera on wszystkich danych niezbędnych do zajęcia stanowiska w danej sprawie, zwracają się do wnioskodawcy o dostarczenie brakujących danych. 40 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 41

8 Unieważnienie WIT WIT może zostać unieważniona przede wszystkim jeśli została wydana na podstawie podanych przez wnioskodawcę nieprawidłowych lub niekompletnych danych. Szczegółowo przypadki unieważnienia WIT określa art. 12 WKC. WIT traci ważność, gdy: a.) w konsekwencji wydania rozporządzenia, staje się sprzeczna z ustanowionym w ten sposób prawem; b.) staje się niezgodna z interpretacją jednej z nomenklatur (określonych w art. 20 ust. 6 WKC) na poziomie Wspólnoty, przez zmianę not wyjaśniających do Nomenklatury Scalonej lub na skutek orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w skali międzynarodowej, przez wydanie opinii dotyczącej klasyfikacji lub przez zmianę not wyjaśniających do nomenklatury Zharmonizowanego Systemu Oznaczania i Kodowania Towarów, przyjętego przez Światową Organizację Celną utworzoną w 1952 r. pod nazwą Rada Współpracy Celnej; c.) zostanie cofnięta lub zmieniona (zgodnie z art. 9 WKC) i pod warunkiem, że o cofnięciu lub zmianie zostanie w formie pisemnej powiadomiona osoba, której udzielono informacji. Odwołanie od decyzji WIT Podstawę prawną odwołania od decyzji w przedmiocie wiążącej informacji taryfowej stanowią przepisy Tytułu VIII WKC, w tym w szczególności artykuł 243 WKC. Każda osoba ma prawo odwołać się od decyzji organów celnych w zakresie stosowania przepisów prawa celnego, dotyczącej bezpośrednio i indywidualnie tej osoby. Odwołanie musi zostać złożone w państwie członkowskim, w którym decyzja została wydana, lub w którym wystąpiono z wnioskiem o jej wydanie. Odwołać można się w pierwszej instancji do organów celnych wyznaczonych przez dane Państwo Członkowskie, w drugiej instancji do niezależnej instytucji, którą może być organ wymiaru sprawiedliwości lub wyspecjalizowany organ równorzędny, zgodnie z przepisami obowiązującymi w Państwach Członkowskich. Osoba, której udzielono WIT, która traci ważność zgodnie z punktami b i c powyżej, może posługiwać się WIT przez okres sześciu miesięcy od daty publikacji lub powiadomienia, pod warunkiem, że zawarła, na podstawie wiążącej informacji i przed wydaniem odpowiednich przepisów, wiążące i ostateczne umowy kupna lub sprzedaży towarów. W przypadku produktów, dla których wymagane jest przy dokonywaniu formalności celnych przedstawienie świadectwa przywozowego, wywozowego bądź świadectwa o wcześniejszym ustaleniu refundacji, zamiast okresu sześciomiesięcznego uznawany jest okres ważności tego świadectwa. W przypadku określonym w punkcie a, rozporządzenie lub umowa mogą określać termin, w którym stosuje się reguły właściwe dla b i c. Zastosowanie w tych okolicznościach klasyfikacji lub określenia pochodzenia zamieszczonego w WIT może mieć miejsce jedynie w przypadku ściśle określonych w art. 12 ust 7 WKC. Jednocześnie jak wynika z art. 13 Rozporządzenia wykonawczego, jeżeli wiążąca informacja taryfowa zostaje unieważniona lub przestaje być ważna (poprzez zastosowanie przepisów art. 12 ust. 4 zdanie drugie i art. 12 ust. 5 WKC), organ celny, który ją wydał możliwie szybko powiadamia o tym Komisję, przy czym w myśl art. 14 Rozporządzenia, jeżeli posiadacz WIT, która przestała być ważna z powodów określonych w art. 12 ust. 5 WKC chciałby skorzystać z możliwości powołania się na taką informację w określonym czasie, powiadamia o tym organy celne, dostarczając wszelkie niezbędne dokumenty uzupełniające pozwalające na sprawdzenie, czy stosowne warunki zostały spełnione. 42 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 43

9 KONCESJA NA OBRÓT PALIWAMI CIEKŁYMI, W TYM GAZEM PŁYNNYM (LPG) PRAWO Przedsiębiorcy występujący z wnioskami o udzielenie koncesji na obrót paliwami ciekłymi, w tym LPG muszą spełniać określone warunki. Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który: Obrót jest to działalność gospodarcza polegająca na handlu hurtowym albo detalicznym paliwami lub energią (zgodnie z art. 3 pkt 6 Ustawy z r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r. Nr 89, póz. 625 z późn. zm.). Uzyskanie koncesji (według art. 32 ust. l pkt 4 Prawa energetycznego) wymaga m.in. wykonywania działalności gospodarczej w zakresie obrotu gazem płynnym jeżeli roczna wartość obrotu przekracza równowartość euro. Gaz płynny jest zasadniczo definiowany w systemie obowiązującego prawa jako gaz skroplony LPG (por. art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. Nr 169, poz ze zm.). Piotr Dagiel radca prawny (brak zdjęcia) Marek Kijowski adwokat Kancelaria Mamiński & Wspólnicy ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania; ma możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności; zapewni zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych; uzyskał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (przy czym przesłanka ta jest aktualna jedynie gdy przedsiębiorca wykonuje działalność wymagającą inwestycji budowlanych, a na danym obszarze nie został przyjęty miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego). Uzyskanie koncesji na podstawie Prawa energetycznego nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku uzyskania innych koncesji lub zezwoleń wymaganych na podstawie odrębnych przepisów (art. 33 ust. 2 Ustawy). Koncesja nie może być wydana wnioskodawcy: który znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji; któremu w ciągu ostatnich 3 lat cofnięto koncesję na działalność określoną ustawą (z przyczyn wymienionych w art. 58 ust. 2 Ustawy z dnia r. o swobodzie działalności gospodarczej) lub którego w ciągu ostatnich 3 lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej (z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 usdg); skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą - Prawo energetyczne 44 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 45

10 Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać w szczególności: oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników - również ich imiona i nazwiska; Promesa koncesji Każdy kto zamierza wykonywać działalność gospodarczą polegającą m.in. na obrocie paliwami (w tym gazem płynnym LPG), podlegającą koncesjonowaniu, może ubiegać się o wydanie promesy koncesji. Uzyskanie promesy umożliwia przedsiębiorcy przygotowanie się do wykonywania działalności. Po uzyskaniu promesy koncesji przedsiębiorca uzyskuje większą pewność, że uzyska też koncesję, z tego też powodu w okresie poprzedzającym uzyskanie koncesji może poczynić niezbędne nakłady inwestycyjne, zawrzeć odpowiednie umowy, uzyskać wymagane zezwolenia itp. Niemniej jednak należy bezwzględnie pamiętać, iż promesa koncesji nie daje prawa do prowadzenia działalności w zakresie, w którym wymagane jest posiadanie koncesji, nie można zatem na podstawie promesy wykonywać działalności polegającej na obrocie LPG jeżeli roczna wartość obrotu przekracza równowartość euro. określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja; informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą; określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności. Zgodnie z art. 36 Ustawy, koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy; określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem; numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP). W okresie ważności promesy nie można odmówić przyznania koncesji na działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy. Okres ważności promesy nie może być krótszy niż 6 miesięcy. Pisemny wniosek przedsiębiorcy o udzielenie koncesji (promesy koncesji) na obrót paliwami ciekłymi należy przesłać do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, na adres właściwego terytorialnie Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki. Lista adresów Oddziałów Terenowych URE wraz z zasięgiem terytorialnym oraz danymi do kontaktu znajdują się na stronie internetowej URE. Wniosek o udzielenie koncesji (promesy koncesji) redaguje się samodzielnie w formie podania. Zakres przedłożonej przez wnioskodawcę dokumentacji powinien umożliwić organowi ustalenie, że przedsiębiorca spełnia warunki konieczne do uzyskania koncesji oraz, że nie zachodzą wobec niego okoliczności skutkujące odmową udzielenia koncesji. Szczegółowe zestawienie niezbędnych dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa powyżej, zostało opublikowane na stronie internetowej Prezesa URE. Jeżeli wnioskodawca nie będzie spełniać wymaganych przepisami warunków, Prezes URE odmówi udzielenia koncesji (promesy koncesji). Dodatkowo udzielenie koncesji może być uzależnione od złożenia przez wnioskodawcę zabezpieczenia majątkowego w celu zaspokojenia roszczeń osób trzecich, mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją, w tym szkód w środowisku. Podkreślenia wymaga, iż ustawodawca wyposażając Prezesa URE w tak istotne narzędzie regulacyjne, nie sformułował jednak szczegółowych wytycznych w tym zakresie, w szczególności nie określił formy zabezpieczenia. Wobec tak ogólnego brzmienia omawianego przepisu nie zachodzą wątpliwości, że katalog ten należy uznać za otwarty. Zatem wybór właściwego środka gwarantującego osiągnięcie ustawowego celu pozostawiono swobodnej ocenie organu regulacyjnego. Jeżeli wniosek o udzielenie koncesji (promesy) nie zawiera wszystkich niezbędnych dokumentów, organ koncesyjny może, na podstawie art. 50 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wezwać przedsiębiorcę do dostarczenia brakujących dokumentów w oznaczonym terminie. Postępowanie koncesyjne jest postępowaniem administracyjnym, a w związku z tym, jeśli wniosek o udzielenie koncesji nie czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnioskodawcę do ich usunięcia w terminie 7 dni, z pouczeniem, że ich nieusunięcie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. 46 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 47

11 Czas trwania postępowania koncesyjnego Długość postępowania uzależniona jest w dużej mierze od kompletności złożonego wniosku, ewentualnie aktywności strony w uzupełnianiu niezbędnych dokumentów. Toteż istotne jest składanie wniosków z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do zamierzonego terminu przystąpienia do wykonywania działalności koncesjonowanej. Jeżeli wniosek zawiera wszystkie niezbędne załączniki sprawa zostaje rozpatrzona bez zbędnej zwłoki, przy czym należy pamiętać, że do terminów załatwienia sprawy, nie wlicza się m.in. terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu, które to czynności lub opóźnienia mogą niekiedy istotnie wpłynąć na termin załatwienia sprawy administracyjnej. Dodatkowo w przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii, należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach opłaty skarbowej od dokonania czynności urzędowej, wydania zaświadczenia, koncesji (promesy koncesji) - organ podatkowy właściwy ze względu na siedzibę organu; od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii - organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce złożenia dokumentu. W przypadku nie załączenia do wniosku potwierdzenia zapłaty opłaty skarbowej, co wiąże się z uniemożliwieniem dokonania czynności urzędowej, wnioskodawca zostanie wezwany do uiszczenia stosownej opłaty. Brak potwierdzenia zapłaty opłaty skarbowej, pomimo wezwania do jego przesłania, stanowi przesłankę zwrotu wniosku. b.) Opłaty koncesyjne. Przedsiębiorcy, którzy uzyskali koncesję, są zobowiązani do obliczania i wnoszenia corocznej opłaty do budżetu państwa (będącej kosztem działalności). Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz. U. Nr 60, poz. 387 z późn. zm.), opłata stanowi iloczyn przychodów uzyskanych z działalności objętej koncesją oraz współczynnika opłat (0,0004 dla paliw ciekłych), przy czym nie może być ona mniejsza niż 200 zł i nie większa niż zł. Opłatę koncesyjną w wyliczonej wysokości należy wnosić do dnia 31 marca każdego roku. Opłaty związane z uzyskaniem koncesji (promesy koncesji) a.) Opłaty skarbowe. Przepisy ustawy z r. o opłacie skarbowej określają zdarzenia od zaistnienia których uzależniono powstanie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej. Zaistnienie takiego zdarzenia stanowi jednocześnie moment, od którego wymaga się uiszczenia stosownej opłaty skarbowej. Jednym z takich zdarzeń jest zgodnie złożenie wniosku o wydanie koncesji (promesy koncesji). Stawki opłaty skarbowej wynoszą: za przyrzeczenie wydania zezwolenia (promesę koncesji) - 98 zł; za przedłużenie terminu ważności lub zmianę warunków przyrzeczenia wydania zezwolenia (promesy koncesji) - 44 zł; za wydanie zezwolenia (koncesji) zł; za przedłużenie terminu ważności lub zmianę warunków wydanego zezwolenia (koncesji), jeżeli: dotyczy przedłużenia terminu ważności lub rozszerzenia zakresu działalności - 50 % stawki określonej od zezwolenia (koncesji) tj. 308 zł; Obowiązki Informacyjne przedsiębiorców posiadających koncesję Artykuł 59 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nakłada na przedsiębiorców obowiązek zgłaszania organowi koncesyjnemu wszelkich zmian danych zawartych we wniosku o udzielenie koncesji w terminie 14 dni od ich powstania. Dotyczy to następujących informacji: firmy przedsiębiorcy, oznaczenia jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej; numeru w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numeru identyfikacji podatkowej (NIP); określenia rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja. 48 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 49

12 Przedłużenie koncesji Wniosek o przedłużenie ważności koncesji musi zostać złożony nie później niż na 18 miesięcy przed jej wygaśnięciem. Przedłużenie ważności koncesji oznacza uznanie przez organ koncesyjny, że przedsiębiorca spełnia wskazane ustawą warunki wykonywania działalności koncesjonowanej. Wiąże się to z koniecznością zbadania czy przedsiębiorstwo, które złożyło wniosek o przedłużenie terminu ważności koncesji nadal spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz czy stan formalnoprawny z dnia udzielenia koncesji nie uległ zmianie. Niemniej jednak wydaje się, iż do przedłużenia koncesji nie jest konieczne przeprowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego, jak to jest w przypadku decyzji o udzielenie koncesji. Wystarczy jedynie przekonanie Prezesa URE, opierające się na dotychczasowej działalności przedsiębiorcy energetycznego oraz wynikach dotychczasowej kontroli. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości Prezes URE jest uprawniony do odmowy przedłużenia koncesji. W razie gdyby termin (18 miesięcy) na złożenie wniosku o przedłużenie koncesji upłynął przedsiębiorca zamierzający dalej prowadzić działalności koncesjonowaną będzie musiał złożyć nowy wniosek o udzielenie koncesji. Jednocześnie przepis art. 18 ust. 1 ustawy z r. o Inspekcji Handlowej, stanowi, iż wojewódzki inspektor może zarządzić w toku kontroli, w drodze decyzji, m.in. wstrzymanie świadczenia usług, jeżeli jest to konieczne ze względu na bezpieczeństwo lub interes konsumentów albo interes gospodarczy państwa. Przepis ten w związku z przepisami Prawa Energetycznego i ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (które statuują obowiązek uzyskania koncesji na obrót paliwami ciekłymi) stanowi podstawę materialno - prawną do wydania przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej decyzji wstrzymującej świadczenie usług polegających na obrocie paliwami bez wymaganej koncesji, z uwagi na interes gospodarczy kraju, gdyż przedsiębiorca prowadzący taką działalność nie ponosi wymaganych prawem opłat koncesyjnych w wysokości i na zasadach prawnie określonych. Konsekwencje dla przedsiębiorcy sprzedającego LPG I nieposiadającego koncesji Konsekwencje dla przedsiębiorcy nieposiadającego koncesji na obrót gazem płynnym Obowiązujące obecnie przepisy określające sankcje za prowadzenie działalności bez koncesji wydają się nieadekwatne do skali tego zjawiska oraz konsekwencji jakie może powodować obrót paliwem, w tym LPG przez przedsiębiorcę niespełniającego wymagań określonych w Prawie energetycznym oraz w treści konkretnej decyzji o udzieleniu koncesji. Zgodnie kodeksem wykroczeń: Kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności regulowanej lub bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Organ koncesyjny, czyli w tym wypadku Prezes URE uprawniony jest do cofnięcia lub zmiany zakresu koncesji w przypadkach określonych w art. 41 Prawa energetycznego oraz art. 58 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W szczególności zgodnie z art. 41 ust. 3 Ustawy w zw. z art. 58 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Prezes URE cofa koncesję albo zmienia jej zakres w przypadku, gdy przedsiębiorca rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa albo w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego, niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. Cofnięcie koncesji jest najdalej idącym środkiem nadzoru nad wykonywaniem działalności koncesjonowanej typu ex post i jednocześnie najdalej idącą formą ingerencji administracyjnoprawnej w swobodę prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej. Dodatkowo Prezes URE posiada uregulowane w Prawie energetycznym kompetencje do nakładania kar pieniężnych za zachowania (działania oraz zaniechania) sprzeczne z sankcjonowanymi normami ustawy (art. 23 ust.2 pkt 13 Ustawy). Kompetencje te przyznane zostały Prezesowi URE w celu zapewnienia maksymalnej efektywności norm zawartych w Ustawie. Ten sposób regulacji wynika przede wszystkim z zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego Ustawy. 50 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 51

13 Wypada pamiętać, że nadrzędnymi celami Prawa energetycznego są: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego; zapewnienie reguł skutecznej konkurencji na rynkach produktowych objętych przedmiotem regulacji ustawy; równoważenie interesów ekonomicznych przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców paliw i energii. Karze pieniężnej podlega m.in. ten, kto nie wypełnia zobowiązań wynikających z norm Prawa energetycznego oraz narusza warunki udzielonej koncesji. Wysokość takiej kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym Decyzje o udzieleniu koncesji na obrót paliwami ciekłymi zawierają szczegółowe warunki prowadzenia działalności koncesjonowanej, w tym w szczególności postanowienia dotyczące spełnienia przez koncesjonariusza określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej oraz do wykonywania działalności objętej koncesją na zasadach określonych w ustawie Prawo energetyczne oraz ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Jednocześnie w treści koncesji może znaleźć się zobowiązanie koncesjonariusza, iż nie będzie zawierać umów kupna sprzedaży paliw ciekłych z przedsiębiorcami energetycznymi, które nie posiadają koncesji w przypadkach, gdy koncesja taka jest wymagana przepisami ustawy. Koncesjonariusz sprzedający lub kupujący paliwa ciekłe od podmiotu, który nie posiada wymaganej prawem koncesji naraża się na cofnięcie przez Prezesa URE jego koncesji lub nałożenie na niego kary pieniężnej. W orzecznictwie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta wyrażany jest pogląd, iż Prezes URE w przypadku naruszenia warunków koncesji powinien najpierw rozpatrzyć zastosowanie kary pieniężnej jako środka łagodniejszego, potem cofnięcia koncesji - jako najdalej idącego (wyrok SOKiK z r., XVII AmE 233/06, Z tak wyrażonym poglądem można jednak polemizować bowiem w treści przepisów normujących podstawy do cofnięcia albo ograniczenia koncesji ustawodawca nie uzależnił wydania tego typu decyzji od uprzedniej karalności przedsiębiorcy (w zakresie kar administracyjnych unormowanych w art. 56 ust. 1 Ustawy), Prezes URE nie ma więc podstaw formalnoprawnych do gradacji środków nadzoru nad podmiotami prowadzącymi działalność koncesjonowaną. Są to zatem bez wątpienia dwa niezależne od siebie rodzaje sankcji, jakie można skierować w odniesieniu do przedsiębiorcy, a jedynie ustalenia dokonane w trakcie prowadzonego postępowania dowodowego i ocena konkretnego stanu faktycznego stanowi podstawę do sięgnięcia po określony środek nadzoru. Jedyną podstawą do zróżnicowania reakcji organu koncesjonującego jest tutaj odmienny standard dowodzenia wyznaczony przez zwykłe i rażące naruszenie prawa. 52 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 53

14 PODATKI W świetle powyższego Komisja Europejska wystąpiła z wnioskiem o zmianę Dyrektywy Energetycznej, przy czym zasadnicza zmiana miałaby polegać na uzależnieniu poziomu opodatkowania akcyzą poszczególnych źródeł energii od dwóch czynników, tj. poziomu emisji CO2 oraz efektywności energetycznej danego źródła energii. W konsekwencji minimalna stawka akcyzy będzie się składała z dwóch składników: Nowe zasady opodatkowania akcyzą paliw skutki dla rynku LPG W dniu 13 kwietnia 2011 roku Komisja Europejska przedstawiła projekt zmiany przepisów dotyczących opodatkowania akcyzą wyrobów energetycznych i energii, w tym m.in. gazu płynnego (ang. Liquefied Petroleum Gas, dalej: LPG). Obecnie opodatkowanie wyrobów energetycznych i energii na poziomie wspólnotowym reguluje Dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (dalej: Dyrektywa Energetyczna). Dyrektywa Energetyczna definiuje wyroby energetyczne, zaliczając do nich m.in. LPG oraz określa minimalne poziomy opodatkowania akcyzą. Obowiązujący system opodatkowania, co do zasady, uzależnia wysokość akcyzy od poziomu zużycia danego źródła energii. LPG wykorzystywany jako paliwo silnikowe powinien być zgodnie z regulacjami tej dyrektywy opodatkowany na minimalnym poziomie 125 EUR/1.000 kg. Zdaniem Komisji Europejskiej funkcjonujący system opodatkowania wyrobów energetycznych i energii akcyzą jest jednak przestarzały i wymaga zmian z następujących względów: nie gwarantuje jednolitego traktowania źródeł energii, a w konsekwencji nie zapewnia równych szans dla odbiorców energii niezależnie od źródeł jej pochodzenia; nie uwzględnia specyfiki odnawialnych źródeł energii, tj. nie uwzględnia niższej zawartości energii w paliwach odnawialnych przez co taka sama stawka opodatkowania prowadzi do relatywnie wyższego ich opodatkowania w porównaniu z innymi paliwami kopalnymi; nie uwzględnia potrzeby ograniczania emisji CO2 i jest niespójny z obowiązującym systemem handlu emisjami gazów cieplarnianych (and. EU Emission Trading Scheme). Dr Elżbieta Lis doradca podatkowy, specjalistka w zakresie podatków pośrednich (podatku akcyzowego, VAT, cła) Kancelaria KSP Legal & Tax Advice składnika związanego z emisjami CO2, których źródłem jest dany wyrób energetyczny i którego wysokość ustalono na poziomie 20 EUR za tonę; składnika związanego z efektywnością energetyczną, tj. faktyczną ilością energii, którą generuje dany produkt, mierzoną w gigadżulach (GJ), który docelowo ma wynieść 9.6 EUR za 1 GJ. Opodatkowanie związane z emisjami CO 2 będzie opierać się na referencyjnych wskaźnikach emisji CO 2 wynikających z załącznika 1 do decyzji Komisji 2007/589/WE, natomiast ogólne opodatkowanie zużycia energii ma opierać się na wartości opałowej netto określonej w załączniku II do dyrektywy 2006/32/WE oraz w przypadku biomasy i produktów wytworzonych z biomasy, na wartości energetycznej określonej w załączniku III do dyrektywy 2009/28/WE. Zdaniem Komisji taka konstrukcja przyczyni się do mniejszego zużycia energii oraz większego udziału czystej energii w Unii Europejskiej, a tym samym do przyjętego w 2009 roku pakietu w zakresie polityki w dziedzinie zmian klimatu i energii. Minimalne poziomy opodatkowania zostały określone w załączniku nr 1 do Dyrektywy Rady zmieniającej Dyrektywę Energetyczną i dla poszczególnych paliw silnikowych kształtują się na następującym poziomie: Benzyna Kody CN , , , , , Olej napędowy CN do 49 Nafta CN oraz LPG CN do Gaz ziemny CN oraz Opodatkowanie związane z emisjami CO 2 1 stycznia 2013 roku Ogólne opodatkowania zużycia energii 1 stycznia 2013 roku Ogólne opodatkowania zużycia energii 1 stycznia 2015 roku Ogólne opodatkowania zużycia energii 1 stycznia 2018 roku 20 EUR/t CO 2 9,6 EUR/GJ 9,6 EUR/GJ 9,6 EUR/GJ 20 EUR/t CO 2 8,2 EUR/GJ 8,8 EUR/GJ 9,6 EUR/GJ 20 EUR/t CO 2 8,6 EUR/GJ 9,2 EUR/GJ 9,6 EUR/GJ 20 EUR/t CO 2 1,5 EUR/GJ 5,5 EUR GJ 9,6 EUR/GJ 20 EUR/t CO 2 1,5 EUR/GJ 5,5 EUR GJ 9,6 EUR/GJ 54 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 55

15 Jak wynika z powyższego docelowo wszystkie rodzaje paliw mają być opodatkowane na tym samym minimalnym poziomie, który w 2018 roku ma wynieść 20 EUR za 1 tonę wyemitowanego CO 2 oraz 9.6 EUR za 1 GJ. Stawki mają stopniowo wzrastać w okresie pomiędzy 2013 a 2018 rokiem. W odniesieniu do LPG oznacza to w praktyce, że jego opodatkowanie wzrośnie z obecnych 125 EUR za 1000 kg do 500 EUR. Dla porównania, minimalny poziom opodatkowania benzyny wyniesie 359 EUR, a oleju napędowego 412 EUR. Docelowo, akcyza na LPG ma zatem wzrosnąć czterokrotnie, co w praktyce możne oznaczać wzrost ceny litra LPG o ok. 1 zł. Taka podwyżka może wpłynąć na zahamowanie rozwoju instalacji gazowych w naszym kraju i poziom wykorzystania autogazu. Komisja Europejska dostrzegając ten problem wskazuje jednak, że planowany system zakłada stosowanie takich samych stawek wobec wszystkich paliw silnikowych, w tym również LPG, w zależności od zawartości energii i emisji CO 2. Stąd nie można liczyć na żadne dodatkowe preferencje lub zwolnienia w tym zakresie. Należy jednak wskazać, że biorąc pod uwagę tak znaczny wzrost opodatkowania LPG, wniosek Komisji przewiduje okres przejściowy do 2023 roku. Zgodnie z projektowanymi przepisami państwa członkowskie będą uprawnione do przyznawania całkowitych lub częściowych zwolnień lub obniżek w zakresie poziomu opodatkowania m.in. wobec gazu ziemnego i gazu płynnego wykorzystywanego jako paliwo napędowe do 1 stycznia 2023 roku. Warto wskazać, że powyższe stanowi już drugą próbę Komisji Europejskiej do wprowadzenia w całej Unii Europejskiej podatku od emisji CO 2 w sektorach nieobjętych unijnym systemem handlu emisjami. Poprzednie działania w kierunku wprowadzenia podatku węglowego były podejmowane w ubiegłym roku, jednak nie udało się wówczas uzyskać zgody wszystkich państw członkowskich. Należy też zauważyć, że w zakresie zmian odnośnie do harmonizacji podatków pośrednich (w tym akcyzy), przepisy prawa wspólnotowego przewidują specjalną procedurę legislacyjną, która wymaga w tym zakresie jednomyślnej zgody całej Rady. Biorąc natomiast pod uwagę wyraźny sprzeciw polskich władz odnośnie do wprowadzenia podatku węglowego, wejście w życie projektowanych przepisów z początkiem stycznia 2013 roku należy ocenić jako wątpliwe. 56 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 57

16 o lpg Jakość gazu ma znaczenie W sprawie jakości gazu płynnego wciąż jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia. Konieczne jest wypracowanie uniwersalnych procedur dających gwarancję czystości transportu i magazynowania LPG. Branża wymaga zmiany niedoskonałych rozwiązań normatywnych i legislacyjnych. Jednym z czynników decydujących o przyszłości polskiego rynku autogazu będzie jego jakość. Kierowcy muszą mieć gwarancję, że tankują paliwo nie tylko zgodne z normą, ale i przyjazne dla ich aut. Relacja ceny LPG do benzyny czy ON nie może być jedynym argumentem przemawiającym za montażem instalacji. Żeby w pełni docenić zalety gazu płynnego, właściciele aut muszą mieć do niego pełne zaufanie. ORLEN GAZ, który jest dostawcą LPG dla największej w Polsce i Europie Centralnej sieci stacji paliw należącej do PKN ORLEN, wprowadził procedury kontroli jakości na każdym etapie produkcyjnym i dystrybucyjnym. Wszystkie czynniki ryzyka wystąpienia parametrów niezgodnych z normą są dokładnie monitorowane i sprawdzane poprzez wykonywanie analiz kontrolnych próbek pobranych ze zbiorników cystern kolejowych, autocystern oraz zbiorników magazynowych i stacji paliw. Spółka opracowała i wdrożyła szeroką akcję kontrolną, by wyeliminować wszystkie możliwości ryzyka pogorszenia jakości LPG w całym łańcuchu dystrybucyjnym. Na polskim rynku gazu płynnego wciąż nie są to jednak powszechne procedury, choć być powinny. Paliwo LPG nie składa się wyłącznie z dwóch składników: propanu i butanu. W rzeczywistości jest to mieszanina o wiele bardziej złożona, w której zawartość węglowodorów C3 oraz C4 stanowi jedynie większość. Mówiąc o rzeczywistym składzie LPG nie można pominąć występujących w mniejszych ilościach, ale mających duży wpływ na jakość: węglowodorów C1, C2, C5 oraz nienasyconych Sławomir Karpisz, Ekspert ds. Technologii i Jakości Gazu ORLEN GAZ Sp. z o.o. Zastępca Przewodniczącego Grupy Roboczej ds. Jakości LPG Komitetu Technicznego Nr 222 Polskiego Komitetu Normalizacyjnego izomerów węglowodorów C2-C5, wśród których są np. propen i buteny. Taka mieszanina węglowodorów nasyconych i olefinowych może też zawierać zanieczyszczenia pochodzące z procesów produkcyjnych np. związki siarki, aminy czy wodę. Poza tym stanowi ona układ aktywny chemicznie, w którym pod wpływem wielu czynników może dojść do zainicjowania przemian chemicznych - wystarczy zmiana temperatury, kontakt z produktami korozji ścianek zbiorników, obecności nawet śladowych zanieczyszczeń mogących zadziałać katalitycznie. Zapewnienie jakości LPG zgodnej z wymaganiami obowiązującej w Polsce specyfikacji może być realizowane wyłącznie w przypadku producentów (dystrybutorów), którzy stosują ciągły system kontroli jakości. Z uwagi na możliwość występowania w paliwie LPG zanieczyszczeń, o których wciąż niewiele wiemy, bo norma nie wymaga ich oznaczania, producent (dystrybutor), który nie zapewnił sobie wpływu na warunki transportu i magazynowania nie może dać gwarancji, że jego produkt nie zmieni parametrów jakościowych na końcu łańcucha logistycznego. Dlatego taką samą odpowiedzialność za jakość gazu płynnego muszą ponosić zarówno producenci (dystrybutorzy), jak i firmy transportowe oraz stacje paliw. Wszystkie procedury dotyczące zapewnienia jakości podczas załadunku, transportu i magazynowania LPG muszą zostać odpowiednio opisane i wprowadzone do umów handlowych. Dotyczy to zwłaszcza zapewnienia obowiązkowego, systematycznego, okresowego czyszczenia i odwadniania zbiorników w cysternach kolejowych, autocysternach oraz na stacjach paliw. Niestety, wciąż niedoskonałe są rozwiązania normatywne i legislacyjne. Porównując zakres parametrów występujących w normach dla paliw typu benzyny, wyraźnie widać jak skromna jest norma dla paliwa LPG. Jej zmianę należałoby jednak zacząć od wprowadzenia wymogu identyfikacji i oznaczania ilościowego korozyjnych związków siarki w miejsce obecnej bardzo niedoskonałej metody jakościowego oznaczania klasy korozji na płytkach miedzianych. W dalszej kolejności, na podstawie rzetelnie przeprowadzonych badań naukowych, należałoby wprowadzać do normy parametry limitujące zawartość potencjalnych zanieczyszczeń paliwa LPG, które w łańcuchu dystrybucyjnym mogą negatywnie oddziaływać na jakość LPG. Dotyczy to zwłaszcza zawartości dwutlenku węgla, który podczas transportu i przechowywania w obecności wilgoci, i produktów korozji zbiorników może doprowadzić do wtórnego wydzielenia się siarkowodoru i siarki. 58 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 59

17 przeładunek LPG Perspektywy w zakresie przeładunku LPG do Polski. Początek ostrej walki konkurencyjnej pomiędzy terminalami przeładunkowymi? Zmiana struktury rynku LPG w Polsce na przestrzeni ostatnich lat, związana z dodatkowymi obowiązkami prawnymi spoczywającymi na importerach tego paliwa, będzie miała skutki również dla przedsiębiorstw oferujących usługi przeładowywania gazu. Zapowiada się walka konkurencyjna pomiędzy terminalami przeładunkowymi, bo tort do podziału jest taki sam, a chętnych do jedzenia nie ubywa. Polski rynek LPG jest rynkiem bazującym na imporcie. Towar sprowadzany jest do Polski w dużej części koleją, funkcjonuje też zakup morski oraz przywóz na autocysternach (najmniej znaczący ilościowo). Na granicy polskiej konieczne jest przeładowywanie gazu przywiezionego drogą kolejową, stąd ważna rola, jaką pełnią terminale. Niniejszy tekst ma z jednej strony służyć określeniu perspektyw dla segmentu przeładunków LPG, z drugiej zaś być źródłem podstawowej wiedzy dla firm pragnących rozpocząć własny import gazu płynnego, na co zwrócić uwagę przy planowaniu dostaw. Produkcja krajowa propan-butanu pokrywa zaledwie ok. 10 proc. zapotrzebowania, więc rynek bazuje na imporcie. Wśród dostawców gazu do Polski wyrżnia się Rosja, z której w 2010 roku pochodziła prawie połowa towaru zaimportowanego na polski rynek, zaś w pierwszej dziesiątce państw największych eksporterów LPG do Polski znalazło się aż sześć z b. ZSRR. Nie dziwi więc w tym kontekście ogromne znaczenie, jakie ma dla importu gazu do Polski granica wschodnia RP (do granicy wschodniej zaliczamy wszystkie tereny graniczne między Polską a państwami b. ZSRR). Szymon Araszkiewicz Maciej Jurkowski zespł consultingu e-petrol.pl Information Market S.A. Na polskim rynku funkcjonuje wiele terminali przeładunkowych, zlokalizowanych w rżnych regionach. Na płnocy działają terminale morskie: Szczecin, Gdynia i Gdańsk. Na południu, przy Linii Hutniczej Szerokotorowej, zlokalizowane są obiekty w Sosnowcu, Sławkowie, Gołuchowie i Zamościu. Najwięcej terminali jest na wschodzie RP: w Braniewie, Skandawie, Sokłce, Siemianówce, Małaszewiczach i Dorohusku. Sokłka, Siemianówka, Małaszewicze i Dorohusk to miejscowości grupujące więcej niż jeden taki obiekt. Towar sprowadzony koleją lub statkami jest przeładowywany, albo w systemie kolej szerokotorowa/kolej normalnotorowa, albo z pociągu lub statku na autocysterny, celem rozwiezienia w głąb Polski do klientów (rozlewni butli, stacji tankowania gazu, itp.). Importerzy LPG z mocy prawa muszą tworzyć zapasy obowiązkowe tego paliwa1. Rezerwy te obliczane są m.in. w oparciu o przywóz, realizowany przez daną firmę. Ustawa pozwala tworzyć je w benzynie, po dokonaniu stosownych przeliczeń ilości. Nie jest to jednak dużą ulgą dla przedsiębiorców, bo zakup towaru na potrzeby rezerw pociąga za sobą koszty finansowe i jest obciążeniem organizacyjnym, nie są to też rezerwy handlowe. Nie chcemy polemizować z ideą bezpieczeństwa energetycznego Polski, która sama w sobie jest słuszna, sygnalizujemy tylko, że utrzymanie zapasów wg obecnych zasad jest wyzwaniem dla wielu przedsiębiorstw gazowych w Polsce. Część firm, która jeszcze w ubiegłych latach importowała na własny rachunek, teraz zmniejsza ilości lub wycofuje się z tej działalności. Import dużych wolumenów, regularny, skupia się w rękach grupy największych graczy. Są dwa rodzaje terminali te firm handlujących gazem (obsługujące głównie import własny, w miarę możliwości i polityki handlowej świadczące również usługi dla innych) oraz te działające na zasadzie usługowej, tzn. dostępne dla wszystkich. Z obserwacji i prognoz rynku LPG w Polsce prowadzonych przez Zespł Consultingu e-petrol.pl Information Market wynika, że przeładowywanie gazu nie będzie w najbliższych latach tak intratnym biznesem jak jeszcze kilka lat temu. Importer ma szerokie pole manewru jeśli chodzi o wybór partnerów przeładunkowych, w zależności od swoich potrzeb i logistyki dostaw z b. ZSRR. Terminale coraz częściej wychodzą dalece naprzeciw oczekiwaniom swoich kontrahentów, zarówno jeśli chodzi o ceny usługi przeładunkowej, jak i pozacenowe aspekty oferty. 1 Ustawa z dn. 16 lutego 2007 o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakładów na rynku naftowym, Dz. U nr 52 poz Nadchodzące lata mogą przynieść dalsze zaostrzanie się konkurencji między firmami przeładunkowymi o klienta. Te terminale, które z racji swojego szczególnego położenia i braku konkurencji w okolicy cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony importerów, mogą nie odczuć tego w sposób dokuczliwy, ale te, które są w mniej komfortowym położeniu odczują. Spodziewać się należy spadku cen usług przeładunkowych z poziomów obecnych, a nawet, w wyjątkowych sytuacjach raczej dodatkowych, promocyjnych zagrań terminali. Warto też by operatorzy terminali rozważyli, jeśli dotąd tego jeszcze nie robią, rozszerzenie swojej oferty o przeładunek innych towarów (np. materiałów masowych). Obsługa rynku LPG może bowiem sama w sobie nie wystarczyć do wypracowania pożądanego wyniku. Mimo wspomnianej dość trudnej sytuacji importowej, niektóre firmy nie prowadzące obecnie takiej działalności deklarują zainteresowanie jej rozpoczęciem - chcą mieć własne zabezpieczenie swoich potrzeb handlowych. Na co zatem powinien zwrócić uwagę importer przy wyborze terminalu przeładunkowego? 62 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 63

18 Przede wszystkim ważna jest lokalizacja przedsiębiorstwo musi określić rejony Polski gdzie ma klientów i pod tym kątem wybierać punkt przeładunkowy. Jeżeli przyszły importer dostarcza własnymi cysternami gaz do odbiorców końcowych, to powinno mu zależeć na redukcji kosztów logistyki, jeśli natomiast chce sprzedawać w hurcie, to też musi liczyć się z analogicznym celem po stronie swoich partnerów handlowych: mogą oni nie chcieć jeździć za daleko i poszukać innego dostawcy, albo naciskać na obniżenie ceny. Firmy o zasięgu ogólnopolskim muszą zapewnić sobie pełne jego pokrycie. Przy porównywaniu ofert terminali oczywiście podstawową kwestią jest cena usługi przeładunkowej i usług towarzyszących, ale też to czy terminal posiada status składu podatkowego, jaka jest na jego terenie baza zbiornikowa i zasady korzystania ze zbiorników, ile trwa proces przeładunkowy, czy obiekt dysponuje własnymi torami odstawczymi, oraz to, jak terminal radzi sobie z problemem ubytków towaru. Zdecydowanie odradzamy kierowanie się tylko pobieżną analizą warto poświęcić więcej czasu na przeanalizowanie dostępnych ofert, również z pomocą firmy spedycyjnej, zwłaszcza pod kątem skorelowania logistyki przeładunków z organizacją dostaw importowanego LPG. 64 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 65

19 AUTORZY autorzy raportu Kancelaria Mamiński & Wspólnicy bierze aktywny udział w ważnych dla branży petrochemicznej i enegretycznej wydarzeniach. W 2011 roku kancelaria była: partnerem głównym Forbes Energy Executive Congress, konferencji zorganizowanej przez miesięcznik ekonomiczny Forbes (27 styczeń 2011, hotel Hilton, Warszawa), poświęconej bieżącym problemom branży energetycznej, paliwowej oraz ciepłowniczej; partnerem Spotkania Branży Petrochemicznej Polski Rynek Paliw, zorganizowanego przez e-petrol. pl (16 czerwiec 2011, hotel OSSA Congress & SPA, Rawa Mazowiecka); Pomysłodawca i autor raportu Kancelaria Mamiński & Wspólnicy wraz z e petrol.pl, przy współpracy z Instytutem MillwardBrown SMG/KRC wydała w grudniu 2010 roku ponad 80 stronicową, specjalistyczną publikację dla branży paliwowej i energetycznej pod tytułem: Rynek paliwowy i energetyczny w Polsce. Kancelaria Mamiński & Wspólnicy istnieje od 1996 roku. Od momentu powstania nieprzerwanie poszerza zakres swojej działalności i powiększa zespół złożony z wykwalifikowanych prawników z różnych dziedzin prawa. W kancelarii pracuje zespół składający się z 26 prawników. Kancelaria Mamiński & Wspólnicy jest członkiem Polsko - Skandynawskiej Izby Przemysłowej. Od 2006 roku jest wyłącznym przedstawicielem na Polskę International Alliance of Law Firms, międzynarodowej sieci starannie wyselekcjonowanych firm prawniczych, które specjalizują się w obsłudze biznesu. W chwili obecnej International Alliance of Law Firms liczy 56 firm członkowskich, operujących w 40 krajach świata, co umożliwia globalną obsługę prawną klienta. Kancelaria została zakwalifikowana do udziału w LEGAL 500 Europe Middle East and Africa opracowania obejmującego informacje na temat 500 najlepszych kancelarii prawnych w Europie, na Bliskim Wschodnie oraz w Afryce. Kancelaria specjalizuje w świadczeniu usług związanych z rynkiem energetycznym i petrochemicznym. W zakresie paliw i energetyki Mamiński & Wspólnicy była lub jest doradcą prawnym m.in. takich firm jak: Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o., Energa-Operator S.A. i Energa S.A., PKN Orlen S.A.. Kancelaria zapewnia kompleksową i wszechstronną pomoc prawną związaną z bieżącą obsługą i rozwiązywaniem problemów podmiotów z branży petrochemicznej i firm operujących na rynku energetycznym. W tym zakresie prawnicy kancelarii świadczą pomoc prawną w szczególności na rzecz podmiotów prowadzących działalność na rynku paliw ciekłych, w tym LPG. Kancelaria doradza w sprawach dotyczących obrotu i magazynowania wszelkiego rodzaju paliw, składów podatkowych i procedury zawieszenia poboru akcyzy. Prawnicy kancelarii wielokrotnie uczestniczyli w procesach przygotowywania i negocjowania różnego rodzaju umów związanych z rynkiem paliwowym, w szczególności umów dotyczących tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw ciekłych tzw. umów biletowych oraz umów o magazynowanie. Kancelaria reprezentuje firmy w postępowaniach koncesyjnych przed Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki oraz przygotowuje wnioski o wydanie koncesji na prowadzenie działalności na rynku paliwowym. Pomaga przy wdrażaniu zmian w przepisach, związanych z dostosowaniem polskiego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej. Świadczy pomoc w negocjacjach i sporach z dostawcami oraz reprezentuje klientów w postępowaniach przed Urzędem Ochrony Konsumentów i Konkurencji. We współpracy z partnerami zrzeszonymi w International Alliance of Law Firms świadczy usługi na rzecz spółek działających na rynku komponentów i paliw, w tym w szczególności związane z rozszerzeniem działalności na rynkach europejskich i światowych, zakładaniem spółek celowych na terytorium UE (usługi w języku angielskim). OBSZARY DORADZTWA: Prawo spółek handlowych Prawo nieruchomości Prawo telekomunikacyjne Prawo autorskie Prawo administracyjne Prawo energetyczne Prawo zamówień publicznych Prawo karne gospodarcze Prawo spółdzielcze Prawo pracy Prawo finansowe Prawo procesowe 62 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 63

20 MARCIN MAMIŃSKI partner, adwokat obsługą działalności gospodarczej. W latach pracował w kilku instytucjach finansowych m.in. w Powszechnym Banku Kredytowym w Warszawie S.A., Domu Maklerskim PBK S.A., Banku Przemysłowo- Handlowym PBK S.A. oraz CAIB Securities S.A.. ŁUKASZ SZYMAŃSKI radca prawny l.szymanski@marcinmaminski.com.pl Marcin Mamiński jest założycielem i partnerem zarządzającym kancelarii Mamiński & Wspólnicy. Specjalizuje się w szeroko pojętym prawie cywilnym i handlowym oraz celnym. Jest doradcą Polskiej Izby Celnej i Handlu Zagranicznego, doradcą parlamentarnym (opiniowanie aktów legislacyjnych), autorem kompleksowych analiz oraz audytów prawnych. Jest szefem zespołu zajmującego się obsługą branży petrochemicznej i energetycznej. Marcin Mamiński ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie aplikacji adwokackiej odbył staż zorganizowany przez Paryską Izbę Adwokacką oraz ukończył podyplomowe studium przy Duńskiej Radzie Adwokackiej pod hasłem: Działania adwokata specjalizującego się w prawie gospodarczym w ramach Unii Europejskiej. MAREK KIJOWSKI partner, adwokat marek@marcinmaminski.com.pl Łukasz Szymański specjalizuje się w prawie handlowym, cywilnym i energetycznym. Zajmuje się obsługą klientów korporacyjnych, sporami sądowymi oraz audytami prawnymi. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Skłodowskiej Curie w Lublinie. W 2004 roku rozpoczął aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Lublinie. W trakcie aplikacji pracował w kancelariach prawnych w Lublinie oraz Warszawie zajmując się szeroko rozumianą obsługą klientów biznesowych, ze szczególnym uwzględnieniem rynku paliwowego. W 2007 roku ukończył Podyplomowe Studia Prawa Spółek Handlowych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Marek Kijowski specjalizuje się w prawie cywilnym i handlowym. Zajmuje się obsługą klientów korporacyjnych, sporami sądowymi i audytami prawnymi. Prowadzi również sprawy karne gospodarcze. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W latach był słuchaczem Polsko Niemieckiego Forum Ekonomicznego organizowanego przez SGH oraz Uniwersytet w Duisburgu w Warszawie. W latach studiował Volkswirtschaftslehre oraz Betriebswirtschaftslehre na Uniwersytetach w Goettingen, Frankfurcie nad Menem oraz w Heidelbergu. W latach ukończył studia doktoranckie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, w Katedrze Prawa Cywilnego. Aplikację adwokacką rozpoczął w 2003 roku przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. W trakcie aplikacji pracował w kancelariach adwokackich zajmujących się obsługą klientów korporacyjnych oraz szeroko rozumianą Dane spółki: Mamiński & Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Warszawie KRS NIP REGON Dane kontaktowe: Al. Róż 7/ Warszawa, tel./fax: recepcja@marcinmaminski.com.pl 62 kancelaria mamiński & wspólnicy kancelaria mamiński & wspólnicy 63