l Grupa katalogowa X 16 I)

Transkrypt

1 UKD PESTYCYDY NORMA BRANZOWA Pestycydy Malation techniczny I BN-'? ,-22 l Grupa katalogowa X 16 I) I 1. WSTĘP 1.1. P r zedmiot normy. Przedm iotem normy jest techniczny dwutiol 0sfol'an S-(1,2-dwukarboetoksyetylo)-O,O-dwumetylowy o nazwie zwyczajowej malation, stosowan y do produkcji preparatów owadobójczy ch. Mala tion ma: a) wzór sumaryczny CloH1 90 6S2P, b) wzór budowy c) masę cząsteczkową ,36 (1966 r.) Normy zwią zane PN-67/ C Produkty chem iczne. Wytyczne pobierania i przygotowywania próbek PN-67/C P estycydy. Oznaczanie zaw artości wody m e todą K. Fischera PN/C-6000a Chemiczne badania i próby. Przyr z ą dy do pobierania próbek. Zgłęb ni ki do produktów ciekłych PN-70/N Zasady zaokrąglania i zapisywania liczb 1) Symbol wg SWW: PN-67/ Produkty w opakowaniach transp or towych. Znaki i znakowanie. Wymagana.a podstawowe 2. PODZIAŁ I OZNACZENIE 2.1. Gatunki. Dla m alationu technicznego rozróżnia się, w zależności od zawartości substancji czynnej, dwa gatunk i oznaczone k olejnymi cyframi rzymskimi: I i II Przykład oznaczenia malationu technicznego gatunku I: MALATION TECHNICZNY I BN-72/ SWW WYMAGANIA 3.1. Wygląd zewnętrzny. Malation techniczny galllnku I jest ol eistą cieczą o bat'wie żółtej, a g:ltunku II o barwie od jasno- do ciemnobrązowej Wymagania fizyczne i chemiczne Gatunek Wymagania, I II l -a-)-m--a-la-t-io-n-u-, -o-~-,-n-ie--m-n-i-e J-' -n-iż ~--9-5~ b) Kwasowość w przeliczeniu na kwas siarkowy, 0,'0, nie więcej niż 0,4 I c) Substancji nierozpuszczalny,ch w acetonie, %, nie więcej n i ż 0,5 0,5 d) Wody, 0.'0, nie w i ęc e j niż 0,1 0,5 Zjednoczenie Pr zemys łu Organicznego "Organika" Ustanowiona przez Dyrektora ZJednoczenia Przemysłu Organicznego "Organika" dnia 29 kwietnia 1972 r. jako norma obow i ąz uj ą ca w zakresie produkcji oel dnia 1 kw ietnia 1973 r. (Dz. Norm. i Miar. nr 4/1972 DJ ~. 6 ) WYDAWNICTW A NORMALIZACYJNE Typo Lódź. zam. 1022/72' O bj a. w. Naklad egz. Cena z! 3,60

2 2 BN -72/ PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Pakowanie. Malation techniczny nal eży pakować do beczek polietylenowych pojemności nominalnej 60 dm 3 typu Eb-45 KI). Stopień napełn ienia opakowań nie powinien przekracz ać 93% ich pojemności całkowitej. Znakowanie opakowań transportowych wykonać wg PN-67/ umieszczając na każdym opakowaniu trwały napis zawi erający co najmniej: a) n azwę i znak wytwórni, b) oznaczenie wg 2.2, c) masę netto, d) znak kontrolny, numer partii dukcji, e) cenę d etali czną, datę prof) ostrzeżenia: "Ostrożnie - środek szkodliwy - klasa III"; " Przechowywać z dala od produktów spożywczych, pasz i naczyń lila żywność w miejscach n~ e dos tępny ch dla dzieci". Opakowanie i znakowanie opakowań eksportowych powinny być każldorarzowo uzgodnicne z eksporterem Przechowywanie. Malabion techniczny opakowany wg 4.1 należy prnech orwywać w suchych i przewiewnych magazynach zamkniętych, p.rzystosowanych do przechowywania pestycydów. Optymalną tem per aturą przechowywania malationu jest temperatura w zakresie 12 -:- 25 C. Malation nal eży chronić przed spadkiem 'temperatury otoczenia po niże j +5 C Transport. Malation można przewozić dowolnymi krytymi śro dkam i transportu w opakowaniach wg 4.1. Przy przewozie koleją należy ład ować do granic całkowitego wykorzystania wagonu. Opakowania należy zabezpieczyć przed przemieszczaniem się w czasie transportu wg przepisów transportowych 2) Rodzaje badań 5. BADANIA a) oznaczanie zawartości malationu met o dą odmienną dla każd ego gatunku (3.2 a), b) oznaczanie kwasowości (3.2 b), c) oznaczanie substancji nierozpuszczałnych w acetonie (3.2 c), d) oznaczrunie 2Jawartości wody (3.2 d). 1) P atrz Informacje dodatkowe p. 4. 2) Patl z; Informacje dodatkowe p Wielko ść partii powinna mieścić się w granicach 350 -:- 500 kg Pobieranie próbek - wg PN-67/C Z każdej partii podlegającej odbiorowi pobrać w sposób losowy, w zale żn oś ci od liczlności pa nti1i, liczbę opakowań jednostkowych wg tablicy. Liczba opakowań jed- Liczba opakowań jed- nostkowych, którą nanostkowych w partii leży pobrać do pobierania próbek do, powyżej Zawartość opa kowań jednostkowych przed pobraniem próbki należy dobrze wymieszać. Próbki pobi era ć zgłębnikiem wg PN /C Z każdegc wylosowanego opakowania pobrać pr óbkę jedn ostkową w ilości 300 g. Śre dnią pr óbkę laborator yj ną o masie 2 kg przygotować wg PN -67/ C Próbkę rozjemczą przechowywać 3 miesią c e, a w przypadku eksportu 6 mi es ięcy od daty wysyłki z zakła du produkcyjnego Opis badań Oznaczanie zawartości malationu gatunku I metodą kolorymetryczną Zasada metody. Malation rozkłada się za p omocą wodorotlenku sodowego w alkoholu do O-O-dwumetylodwutiofosforanu sodowego, fumm'anu sodowego i etanolu. Otrzymany O-O-dwumetylodwutiofosforan sodowy tworzy kompleks z miedzią (Cu2+), rozpus2jczalny w cykloheksanie, o intensywnym żółtym zabarwieniu. Natężenie zabarwienia jest proporcjonalne do stężenia O,O-dwumetylodwutiofosforowego kwasu i mierzone jest metodą kolorymetryczną przy dłu goś ci fali 420 nm Aparatura Spektrofotometr lub fotoko'lorymetr pozwalający na wykonanie pomiaru przy dług oś ci fali 420 nm Odczynniki i roztwory a) Alkohol etylowy, bezwodny. b) Acetonitryl cz. odwodniony, o temperaturze wrzenia 80 -:- 82 C: potrzebną il oś ć acetonitrylu pozostawić nad pię ciotlenk iem fosforu przez 24 godz. Następnie oddestylować acetonitryl znad pięciotlenku fosforu, suszyć nad węglanem potasowym w ciągu 24 godz i ponownie dest y lować, z b ierają c frakcję wrzącą w temperaturze 80,0-:-

3 BN -72/ '81,5 C; w ten sposób odwodniony acetonitryl prz echowywa ć w naczyniu z korkiem doszlifowanym i zalanym parafiną; odczynnik może być używany nie dłużej niż w c iąg u tygodnia. c) Wodoro'tlenek sodowy cz,d,a, l'o'ztwór O,5.n, d) Odczynnik żelazowy: 0,2 g chlorku żelazowego sześ ciowodnego rozpuścić w małej i l oś ci wody, d odać 8 cm 3 kwasu solnego cz,d.a. (1,19) i rozcieńczyć wodą do objętości 1 dm 3. e) Cykloheksan cz, f) Siarczan miedziowy pięciowodny cz,d,a" roztwór l-procentowy. g) Malation wzorcowy, chromatograficznie czysty, h) Kwas O,O-dwumetylodwutiofosforowy, wzorcowy Przygotowanie roztworu wzorcowego. Odw ażyć 0,10 g malationu wzorcowego z d okładnością do 0,0002 g i rozpuścić w kolbie pomiarowej pojemnośc i 100 cm: l w etanolu bezwodnym (roztwór A). Uzupełnić do kreski, wymieszać, pobr ać pipetą 5 cm 3 i prz e nieść do kolby pomiarowej pojemności 100 cm 3, dodać 1 cm 3 acetonitrylu i uzupełnić do kreski bezwodnym etanolem i wym ieszać (roztwór B). WszystJk,ie roztwory używane do oz n aczań przygotowywać w tych samych warunkach i uzup e łniać kolejno trochę poniżej kreski. Po upływie 5 min d op e łnić do kreski i wymi eszać, Przygotowanie roztworu próbki. Odważyć z d okładnoś cią do 0,0002 g taką ilość badanej próbki, aby zawierała okolo 0,1 0 g mala'tionu i rozpuścić w kolbie pomiarowej pojemnoscl.100 cm 3, w bezwodnym etanolu (roztwór C). Uzupełnić do kreski, wymieszać, pobrać 5 cm 3 j pr ze nieść do kolby pomiarowej pojemnoscl 100 cm 3, dodać 1 cm 3 acetonitrylu, uzupełnić do kreski etanolem bezwodnym i wymieszać (roz twór D) Wykonanie oznaczania kolorymetrycznego. Od tej chwili oznaczanie należy prowadzić b ez przerwy. Pobrać p ipetą kolejno po 5 cm 3 roztworu wzorcowego (roztwór B) i badanej próbki (roztwór D) do rozdzielaczy pojemności 100 cm 3 Dod ać 0.4 ± 0,02 cm 3 O,5In l'oztworu wodorotlenku sodowcti. wymieszać w ciągu 5 ~ 10 s i zostawi ć na 1~0 ± 10s, Dodać 15 ± 0,2 cm 3 odczynnika żela 'zowego, wymieszać \V cią g u 10 s i wstawić na 5 min. NastGpnie d o dać p ipetą 10 cm 3 cykloheksa 'nu, 0,4 ± 0,02 cm 3 siarczanu miedziowego i natychm iast wytrzc1snąć d okładnie w ciągu 60 s (kompleks: sól sodowa. kwasu O.O-dwumetylodwutiofosforowego - miedź Cu 2 I- jest nietrw a ły w fazie wodnej) i po t'ozdzielen iu warstwy odrzucić warstwę w o d:1ą. Mierzyć absorpcję żółtego roztworu 'w ci<1gu 5 min, przy długości fali 420 nm, wobec cykloheksanu jako odnośnika. Różnica między a b sorp c ją roztworu próbki i roztworu wzorcowego nie powinna być większa niż 10%. Procentową zawartość malationu (X) w badanej próbce obliczyć wg wzoru X= ~. m:" ' D-A A;II mp A ~ - absorpcja badanej próbki przy długości fali 420 nm i grubości warstwy 1 cm, A;" - absorpcja wzorcowej próbki, przy długości fali 420 nm i grubości warstwy 1 cm, m;" - odważka próbki wzorcowej, g, mp - odważka próbki badanej, g, D - zawa'rtość procentowa ma1ationu w próbce w21orcowej, A - il ość dwutiofosforanu odpowiad ająca zawartości wolnego kwasu O,O-dwumetylodwutiofosforowego w badarnej próbce w procentach, A = X' 0, Wykonanie oznaczania wolnego kwasu O,O-dwumetylodwutiofosforowego. W rozdzielaczu p ojemnoś ci 100 cm 3 umieścić 0,4 cm 3 0,5n roztworu wodorotlenku sodowego, 15 cm 3 odczynnika żelazowego i 5 cm 3 roztworu badanego (roztwór C). Pozostawić na 5 min, d odać 10 cm 3 cykloheksanu, 0,4 cm 3 roztworu siarczanu miedziowego, wytrząsnąć w c iągu 1 min, a po rozdzieleniu się warstw i odrzuceniu fazy wodnej, mierzyć absorpcję przy długości fali 420 nm. Równolegle z próbką ba d aną wykonać oznaczanie próbki wzorcowej z roztworem zawierającym w 1 cm 3 0,5 mg czystego kwasu O-O-dwumetylodWiUtiofosforowego. Pr,ocentową zawartość wolnego kwasu O,O-dwumetylodwutiofosforowego (X) w próbce badanej obliczyć wg wzoru 'Ap m w X = - _ _ - C Aw mp w którym Ap - absonpcja próbki badanej, przy długości fah 420 nm i grubości warstwy 1 cm, AtU - absorpcja próbki wzorcowej, przy długości fali nm i grubości warstwy 1 cm, m,v - odważka próbki wzorcowej, g, mp - odwai;ka próbki badanej, g, C - 2lawartość procentowa kwasu O,O-dwumetylodwutiofosforowego w próbce wzorcowej, Wynik. Za wynik należy przyjąć średnią arytm etyczną z trzech równoległych oznaczań nie różniących się między sobą więcej niż o 1%.

4 4 BN-72/ Oznaczanie malationu gatunku II metodą jodometryczną po uprzednim rozdzieleniu za pomocą chromatografii cienkowarstwowej Zasada metody. Próbkę badanej substancji rozdziela się metodą chromatografii cienkowarstwowej preparatywnej. Pasmo zawierające substancję czynną w cienkiej warstwie ekstrahuje się, a po odparowaniu rozpuszczalnika, poddaje się hydrolizie w środowisku alkalicznym i następnie wykonuje się oznaczanie jodometryczne Aparatura a) Aparat do nakładania cienkich warstw nośników stosowanych w chromatografii cienkowarstwowej. b) Komora szklana o wymiarach 10 X 25 X 20 cm zakrywana płytą 'Szk l amą przyl ega jącą szczelnie do górnych brzegów komory. c) Płytki szklane ze szkła fotograficznego o wymiarach 20 X 15 cm. d) Pipeta pojemności 0,5 cm 3 z podziałką co 0,01 cm 3. e) Lampa kwarcowa, laboratoryjna Odczynniki i roztwory a) Ż el krzemionkowy chromatograficzny o śred nicy ziarna 0,05 mm (n p. Kieselgel HF firmy Merek). b) Aceton ez.d.a. c) Eter naftowy- cz.d.a. d) Alkohol metylowy cz.d.a. e) Benzen cz.d.a. f) Jod cz.d.a., roztwór O,ln. g) Skrob ia cz., roztwór l-procentowy. h) Tiosiarczan sodowy cz.d.a., roztwór O,ln. i) Wodorotlenek sodowy ez.d.a., roztwór O,ln. j) Wodorotlenek sodowy ez.d.a., roztwór 1,On. k) Kwas solny cz.d.a., roztwór l,on Przygotowanie cienkiej warstwy no ś nika. Dla powleczenia 1 płytki szklanej odważyć 40 g żelu krzemionkowego, dodać 90 cm 3 wody, a na stę pnie starannie wymieszać. Uzyskaną zawiesiną n a pełn i ć aparat do powlekania warstw. Po nastawieniu szczel,iny w aparacie na szerokość okolo 1,5 mm, pokryć płytkę szklaną zawiesiną żelu w wodzie. Płytkę wysuszyć na powietrzu przez około 12 godz (na noc). A:ktywować bezpośr e dni o przed użyciem w temperaturze 125 C w ciągu godziny Przygotowanie próbki. Odważyć 5,0 g próbki malationu z d okładnością do 0,0002 g i przenieść ilościowo do kolby pomiarowej pojemności 50 cm 3, dodać 30 cm 3 benzenu i wytrząsnąć do rozpuszczenia próbki. Gdyby w kolbie pozostawała warstwa oleista, d odać 10 em 3 eteru naftowego, wymieszać do rozpuszczenia próbki, uzupełnić do kreski benzenem i wymieszać Rozwijanie chromatogramu. Badany roztwór w ilości 0,2 em 3 nanieść w postaci pasma na warstwę żel u krzemionkowego w odległości okolo 1,5 cm od dolnego brzegu pły t ki, pozostawiając wolne miejsca szerokości po okolo 0,5 cm od obu bocznych brzegów. Tak pr:~yg\ltowaną plytkę w s tawić do komory s~klanej, za wierającej vv a rs t wę grubości okolo 1 cm mieszaniny eteru naftowego i acetonu (4 + 1 obj.). Chromatogram rozwijać do wysokości około 16 cm, n~stęp n ie wyjąć z komory i p ozosta wić na powietrzu do odparowania rozpuszczalnika. N as tępnie płytkę powtórnie umi eśoić w komorze w celu powtórnego rozwinięcia chromatogramu. Płytkę po wyjęci u z komory wy s uszyć na powietrzu przez 5-:-10 min, a następnie umles'c1c w suszarce w tempera turze 60 oc przez 5-:- 10 m in. Położeni e plam na r ozwin iętym chromatogramie usta lić w świetle UV. Malation ukaż e si ę w postaci najintensywniejszego pasma o wart oś c i współczynnika R, = 0,3 -:- 0, Ekstrakcja próbki. Sta llową łopatką ostrożnie i starannie u s unąć żel wokół mala1jionu, p ozostały żel zawierający malation przenieść ilościo wo do kolby stożlkowej pojemności 100 em 3 Zawartość kolby zadać 20 cm 3 alkoholu metylowego i energicznie wytrząsnąć. Po opadnię c iu zawiesiny żelu, ekstrakt przesączyć przez twardy sączek do kolby stożkowej po jem ności 300 cm 3. Ekstrakcję powt órzyć 5-4\:rotnie, używając za każdym razem po 10 em 3 alkoholu metylowego. Z otrzymanego ekstraktu odparować alkohol na laźni wodnej pod zmniejszonym ciśnieniem Wykonanie oznaczania jodometrycziilego. Do pozostałości w kolbie, po odparowaniu alkoh olu metylowego, d o d ać 10 cm 3 O,ln roztworu wodorotlenku sodowego i całość go tować pod chłodn icą zwrotną dokładnie w ciągu 5 min. Przemyć chłodn i cę 15 cm 3 wody, d o dać 10,0 cm 3 In roz tworu wodorotlenku sodowego i jeszcze 10 cm 3 wody. Następnie dod a ć kroplami, w ciągu 5 min 45,0 cm 3 O,ln roztworu jodu; w czasie dodawania jodu dokładnie mieszać. P ozostawić na 5 min, następnie dodać 22,0 cm 3 In roztworu kv.rasu solnego. Nadmiar jodu odmiare czkowa ć O,ln roztworem tiosiarczanu sodowego wobec skrobi jako wskaźnika. Wykonać ślepą pr óbę stosując mieszani nę 10 cm 3 O,ln roztworu wodorotlenku sodowego i 15 cm 3 wody zamiast roztworu badamego. Zawartość malcrtionu w badanej próbce (X) obliczyć w procentach wg wzoru w którym: 0, (VI - V 2 ) 100,50 X = m O,2 VI - o bjętość O,ln roztworu tiosiarczanu sodo-

5 BN wego zużyta próby, cm 3, do zmiareczkowania ślepej V 2 - objętość O,ln roztworu tiosiarczanu sodowego zużyta dozmiaj:eczkowania próbki badanej, cm 3, m - odważka próbki, g, 0, ilość mail.artionu o dpow iadająca 1 cm 3 O,ln roztworu jodu, g Wynik. Za wynik należy przyjąć śred nią arytmetyczną z trzech równol egłych oznacza6, nie różniących się m iędzy s ob ą więcej niż o 3% Oznaczanie kwasowo ś ci Odczynniki i roztwory a) Aceton cz.d.a. b) Cze rwień metylowa, wiska:hn~k, roztwór 0,1 - -procentowy. c) Wodorotlenek sodowy cz.d.a., roztwór 0,02n Wykonanie oznaczania. 10 g preparatu odważyć z dokładnością do 0,01 g, rozpuścić w 25 cm 3 acetonu i lekko pod grza ć. Dodać 75 cm: l wody i natychmiast mi areczkow:1ć 0,02n roztworem wodorotlenku sodowego, stos ując jako wskaźnik czerwień metylową. Wykonać próbę kontrolną z 25 cm 3 acetonu i 75 cm ~ wody, stosu jąc 0,02'11 roztwór wodorotlenku sodowego. Kwasowość (X) obli c zyć w przeliczeniu na kwas siarkowy w procentach wg wzoru X 0,00098' (V - VI). 100 w którym: V - objętość 0,02n roztworu wodorotlenku sodowego, 'Zużyta do zmiareczkowania preparatu, cm 3, VI - objętość 0,02n roztworu wodorotlenku sodowego, zużyta do zmiareczkowania w próbie kontrolnej, cm 3, m - masa odważki prepar.atu, g, 0, ilość kwasu siarkowego odpowiadająca l cm 3 śc iśle 0,02n roztworu wodorotlenku sodowego. m Wynik. Za wynik należy przyjąć średnią arytm etyczną wyników dwóch równoległych oznaczań, nie różniących się między sobli więcej niż o 0,2% Oznaczanie substancji nierozpuszczalnych w acetonie Odczynniki i roztwory Aceton bezwodny Wykonanie oznaczania. 10 g preparatu umieścić w suchej kolbie stożkowej p ojemności 250 cm 3 ze szlifem, dodać 150 cm 3 bezwodnego acetonu, ogrzewclć pod chło dnicą zwrotną do całkowitego rozpuszczenia wszyistkich substancj,i rozpuszczalnych w acetonie. Roztwór przesączyć przez tygiel z sączkiem ze s2lkla spiekanego G-3, uprzednio wysuszony w temperaturze 110 e 0 do stalej masy i zważony z dokładnością do 0,0002 g. Pozostałość przemyć dobrze dużą ilością acetonu i suszyć w temperaturze 11 0 e 0 przez 30 min, następn ie ostudzić i zważyć. Zawartość substancji nierozpuszczalnych w acetonie (X) obliczyć w procentach wg wzoru w którym: (mi - m 2 )' 100 X= m mi - masa tygla z pozostałoś cią, g, m 2 - masa tygla bez pozostałości, g, m - masa odważki preparatu, g Wynik. Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną wyników trzech równoległych oznaczań, nie różniących się między sobą wię cej niż o 0,05% Oznaczanie zawartości wody PN-67/C wg 5.5. Za świadczenie o wynikach badań stwierdzające zgodność z wymaganiami normy należy dołączyć do każd ej wysyłki produktu Zaokrąglani e i zapisywanie liczb dotyczących końcowych wyników oznaczań parametrów wg 3.2 należy d okony wać wg PN-70/N KONIEC Informacje dodatkowe

6 INFORMACJE DODA'I1ltOWE do BN-72/6()53~ 1. Do~ychczasowe normy. Niniejsza norma zastępuje ZN-66/MPOh/OE Zalecenia międzynarodowe RWPG PC 23S4-70 Pestycydy Malation,techniczny - norma zgodna w zakresie wymagań techniczn)'ich tylko dla gatunku I, w zakiresie metod badań dla wszystkich gatunków z wyjątkiem metody oznaczania zawa["tośc.i. malationu dla galtunku II; dla ow.aczania zawartości ma.lationu w produktach gatunku II podalllo metodę jodometryczną jako ba.rdziej specyficzną dla danej produkcjl 3. Inna nazwa - Karbofos. 4. WT 10/6'7 Wyroby z pollolefin. Beczk.i. Warszawska Fabryka Tworzyw Sztucznych. 5. Przepisy transportowe - P.rzepisy o przewozie koleją materiałów i przedmiotów niebezpiecznych (PMN) z dnia 15 września 1968 r., - Rozporządzenie Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 27 listopada 1971 w sprawie bezpieczeństwa ruchu przy przewozie materiałów niebezpiecznych na drogach publicznych (Dz. U. PRL Nr 35 poz. 310 z dnia 17 grudnia 1971 r.), - Specjalne warunki przewozu towarów niebezpiecznych w międzynarodowej komunikacji kolejowej stanow,iące załącznik nr 4 do Umowy SMGS, - Regulamin międzynarodowy dla przewozu koleją towarów niebezpiecznych (RID), stanowiący załącznik 1 do Konwencji (CIM), - Przepisy o ładowaniu i wyładowywaniu wagonów -towarowych w komunikacji wewnętrznej. Załącznik nr 10 (do art. 27 ust. 4 pm. 4 DKP).