15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

Transkrypt

1 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

2 Siedziba Przedstawicielstwa w Polsce Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

3 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 LIST OD KIEROWNICTWA 6 JUBILEUSZ 8 15 lat minęło relacja z jubileuszu 15-lecia PAFW 8 PrzemóWIENIA Jerzy Koźmiński 12 Andrew Nagorski 13 Jerzy Buzek 14 Listy List od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego 15 List od Wiceprezydenta USA Joe Bidena 16 List od Prezydenta Lecha Wałęsy 17 List od Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego 18 Nagrody 15-lecia Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Edukacja 19 Rozwój społeczności lokalnych 21 Dzielimy się polskim doświadczeniem 23 Program Rozwoju Bibliotek 24 TROCHĘ HISTORII 26 JAK DZIAŁAMY LAT W LICZBACH 40 AKTYWNE PROGRAMY 45 OBSZARY PROGRAMOWE 45 EDUKACJA 45 ROZWÓJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH 49 DZIELIMY SIĘ POLSKIM DOŚWIADCZENIEM 55 EWALUACJA I ANALIZA PROGRAMÓW 58 ZAKOŃCZONE PROGRAMY 59 RADA FUNDACJI 66 ZARZĄD, PRACOWNICY I WSPÓŁPRACOWNICY lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 3

4 WPROWADZENIE Mamy przyjemność przekazać na Państwa ręce publikację stanowiącą podsumowanie 15 lat działań Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, w której jednocześnie odnotowujemy nasze jubileuszowe wydarzenie z maja 2015 roku. Swoją obecnością jubileuszową galę uświetnili: Pani Anna Komorowska, Małżonka Prezydenta RP, Profesor Jerzy Buzek, były Premier i Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Profesor Andrzej Rzepliński, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Krzysztof Kwiatkowski, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Ambasador USA Stephen Mull, Minister Jacek Michałowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP, a także inni przedstawiciele władz oraz mediów i biznesu. W gali uczestniczyli Członkowie Rady Dyrektorów PAFW, realizatorzy fundacyjnych programów, liderzy PAFW i ich tutorzy, animatorzy aktywności lokalnej, przedstawiciele środowisk i instytucji blisko współpracujących z Fundacją, a wśród nich organizacji obywatelskich z całej Polski. Z okazji jubileuszu listy z gratulacjami nadesłali: Prezydent RP Bronisław Komorowski, Wiceprezydent USA Joe Biden oraz byli Prezydenci Polski Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski. Jubileuszowa uroczystość stała się znakomitą okazją do uhonorowania statuetkami piętnastolecia naszych Partnerów realizatorów programów PAFW, z którymi Fundacja współpracuje od wielu już lat. Przebieg spotkania oparty był na prezentacji sześciu odcinków filmu przedstawiającego historię i działalność programową Fundacji. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 5

5 LIST OD KIEROWNICTWA Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele, Piętnaście lat temu swoją działalność rozpoczęła Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Jej założycielem i fundatorem był Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości, który w latach dziewięćdziesiątych wspierał rozwój gospodarki rynkowej w Polsce. Dzięki efektywnej działalności inwestycyjnej Fundusz wypracował znaczącą nadwyżkę z powierzonych mu przez Kongres USA 240 mln dolarów. Na podstawie uzgodnień pomiędzy rządami Polski i Stanów Zjednoczonych 120 mln dolarów zwrócono do budżetu USA, natomiast pozostałą część kapitału wraz z wypracowaną nadwyżką - łącznie 255 mln dolarów - przeznaczono na fundusz wieczysty Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Fundacja, kierowana przez niezależną Radę Dyrektorów, w 2000 roku przyjęła Deklarację Zasad i Celów, potwierdzając podwójną misję, z jaką została utworzona: umacniania efektów polskiej transformacji oraz dzielenia się doświadczeniami Polski z innymi krajami Europy Środkowej i Wschodniej. Konkretyzując tak ogólnie nakreślone cele postanowiono, że w swoich przedsięwzięciach na terenie Polski Fundacja koncentrować się będzie na wyrównywaniu szans edukacyjnych w połączeniu z modernizacją oświaty oraz na wyzwalaniu energii obywatelskiej w lokalnych społecznościach, służąc tym samym budowie kapitału społecznego. Od początku przedsięwzięcia te były skierowane przede wszystkim do mieszkańców wsi i małych miast. Andrew Nagorski Przewodniczący Rady Dyrektorów Obecnie swoją misję Fundacja ucieleśnia poprzez realizację programów w trzech głównych obszarach: edukacji, rozwoju społeczności lokalnych oraz dzielenia się polskim doświadczeniem w zakresie transformacji. W ciągu całego piętnastolecia Fundacja uruchomiła 35 programów; część z nich ma charakter długofalowy, niektóre zostały już zakończone, ale ich efekty są nadal przez Fundację monitorowane. W większości przypadków przedsięwzięcia te były tak kształtowane, aby mogły się wzajemnie uzupełniać i wzmacniać, a jednocześnie koncentrować na głównych fundacyjnych celach. Podczas minionych piętnastu lat Fundacja przeznaczyła na swą działalność programową ponad 155 mln dolarów ze 187 mln przychodów osiągniętych z zarządzania środkami funduszu wieczystego. Pozwoliło to m.in. na sfinansowanie 26 tysięcy stypendiów dla młodych ludzi z niezamożnych rodzin, przeszkolenie w zakresie nowoczesnych metod nauczania 65 tysięcy nauczycieli, zrealizowanie 11 tysięcy lokalnych projektów skierowanych do setek tysięcy osób oraz 25 tysięcy projektów edukacyjnych w 2000 szkół z udziałem ponad 10 tysięcy studentów-wolontariuszy, którzy trafili do 250 tysięcy dzieci i nastolatków. Z oferty programowej Fundacji bezpośrednio skorzystało 13 tysięcy szkół, a 20 tysięcy liderów i pracowników organizacji pozarządowych zostało objętych szkoleniami służącymi podnoszeniu ich kwalifikacji i kompetencji lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

6 Sukcesem wartym szczególnego odnotowania była współpraca z Fundacją Billa i Melindy Gatesów, co pozwoliło na realizację unikalnego w skali kraju Programu Rozwoju Bibliotek. Przedsięwzięcie to, realizowane od 2008 r. do kwietnia 2015 r., przyczyniło się do przekształcenia blisko 4 tysięcy placówek bibliotecznych z ponad 1250 gmin w nowoczesne, wielofunkcyjne centra dostępu do informacji, edukacji i kultury, animujące zarazem aktywność obywatelską. Przez całe piętnastolecie istotną częścią fundacyjnej działalności pozostawało dzielenie się polskimi doświadczeniami w zakresie przemian społecznych i gospodarczych oraz integracji europejskiej. Służyły temu wizyty studyjne, w których uczestniczyło ponad 6,5 tysiąca przedstawicieli różnych środowisk i instytucji z takich krajów jak Ukraina, Białoruś, Rosja, Gruzja i Mołdawia. Jednocześnie ponad 650 profesjonalistów z Europy Wschodniej, Zakaukazia i Azji Centralnej podczas rocznych podyplomowych studiów na polskich uczelniach pogłębiało swoją wiedzę o Polsce, jej transformacji oraz drodze ku Unii Europejskiej. Ważnym wydarzeniem w życiu Fundacji było wybudowanie przed kilkoma laty w Warszawie własnej siedziby, co otwarło nowe możliwości w realizacji fundacyjnych programów. Z nowoczesnej infrastruktury i zaplecza konferencyjnego korzystają na co dzień uczestnicy i partnerzy tych przedsięwzięć. Od początku 2012 roku do końca 2014 w siedzibie PAFW odbyło się kilkaset szkoleń, seminariów, warsztatów oraz innych spotkań, w których wzięło udział prawie 8 tysięcy osób. Jubileusz z jednej strony skłania do podsumowań, z drugiej zaś stwarza okazję do przekazania naszych serdecznych podziękowań wszystkim współpracownikom, partnerom i przyjaciołom Fundacji. Bez Waszego wsparcia, życzliwości aktywnego udziału wypełnianie celów i zadań PAFW nie byłoby możliwe. Szczególnie jesteśmy wdzięczni tym organizacjom, które podjęły się roli realizatorów fundacyjnych programów; w każdej z nich o naszych wspólnych osiągnięciach decydowały znakomite zespoły kompetentnych i pełnych zaangażowania osób. Jerzy Koźmiński Prezes Fundacji Jesteśmy przekonani, że dotychczasowe efekty, zdobyte doświadczenia, a przede wszystkim wsparcie, na jakie możemy liczyć ze strony naszych partnerów, stanowią poważny kapitał, który pozwala na pomyślną kontynuację fundacyjnej misji przez wiele kolejnych lat. Andrew Nagorski Przewodniczący Rady Dyrektorów Jerzy Koźmiński Prezes Fundacji 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 7

7 Jubileusz 15 lat minęło 15 maja 2015 r. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności świętowała jubileusz 15-lecia rozpoczęcia swoich działań programowych. W spotkaniu uczestniczyli m.in.: Pani Anna Komorowska, Małżonka Prezydenta RP, Profesor Jerzy Buzek, były Premier i Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, Profesor Andrzej Rzepliński, Prezes Trybunału Konstytucyjnego wraz z Ministrem Maciejem Granieckim, Szefem Biura Trybunału Konstytucyjnego, Krzysztof Kwiatkowski, Prezes NIK, Ambasador USA Stephen Mull, Minister Jacek Michałowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP oraz inni przedstawiciele władz, a także mediów i biznesu. Wśród ponad 600 gości, obok Członków Rady Dyrektorów PAFW oraz Partnerów Fundacji, którzy realizują jej programy, znalazło się wiele innych ważnych dla Fundacji osób, m.in. animatorzy aktywności lokalnej, uczestnicy programu Liderzy PAFW oraz ich tutorzy, przedstawiciele innych środowisk i instytucji, z którymi Fundacja blisko współpracuje - przede wszystkim licznych organizacji obywatelskich. Jubileusz 15-lecia PAFW był połączony ze zjazdem uczestników Programu Stypendialnego im. Lane a Kirklanda, w którym udział wzięło 300 absolwentów programu z 11 krajów: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Litwy, Mołdawii, Rosji, Słowacji i Ukrainy lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

8 Gości powitał Jerzy Koźmiński, Prezes PAFW, a następnie głos zabrał współgospodarz jubileuszowej gali, Przewodniczący Rady Dyrektorów PAFW Andrew Nagorski, który przekazał gratulacje i podziękowania związane z fundacyjnym piętnastoleciem oraz wyraził uznanie dla dokonań Polski w latach jakie upłynęły od 1989 roku. Z okazji jubileuszu Fundacja otrzymała wiele listów z gratulacjami. Minister Jacek Michałowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP, odczytał list od Prezydenta Bronisława Komorowskiego. Minister Michałowski przypominał również, że dzień wcześniej, 14 maja, w Pałacu Prezydenckim odznaczenia za wybitne zasługi w działalności na rzecz polskiej transformacji ustrojowej otrzymali: Joseph C. Bell Członek Rady Dyrektorów PAFW, C. Douglas Ades Starszy Konsultant Fundacji, były Sekretarz Rady Dyrektorów oraz Norman E. Haslun pełniący funkcję Dyrektora Finansowego i Sekretarza Rady Dyrektorów Fundacji. Minister Jacek Michałowski podkreślił, że wszyscy wyróżnieni wspierali polskie przemiany przez 25 lat. Wyrazy uznania skierował do Fundacji Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden, którego list odczytał Ambasador USA w Polsce Stephen Mull. Wiceprezydent Biden podkreślił zasługi Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości, fundatora i założyciela PAFW, dla rozwoju polskiej gospodarki w okresie trudnych przemian gospodarczych, a także docenił zaangażowanie Fundacji w przekazywanie polskich doświadczeń związanych z transformacją innym krajom Europy Środkowej i Wschodniej. Nie zabrakło również ciepłych słów od byłych Prezydentów Polski Lecha Wałęsy i Aleksandra Kwaśniewskiego. Profesor Jerzy Buzek, były Premier RP, były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego i Honorowy Wolontariusz programu PROJEKTOR wolontariat studencki, podkreślił w swoim wystąpieniu wyjątkowość i dokonania tego programu, przypominając, że w 2007 roku brał w nim udział i w okresie wakacji prowadził zajęcia dla młodzieży szkolnej w kilku gminach wiejskich. Premier Buzek przywołał również genezę zaangażowania PAFW w Konkurs na Najlepszą Inicjatywę Obywatelską Pro Publico Bono, zainicjowanego przez niego w 1999 r., w którym od 2000 r. PAFW była fundatorem nagród. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 9

9 Jubileusz 15 lat minęło Jubileusz 15-lecia Fundacji stanowił również dobrą okazję do podsumowania współpracy PAFW z Fundacją Billa i Melindy Gatesów, co w latach pozwoliło na realizację unikalnego w skali kraju Programu Rozwoju Bibliotek. Przedsięwzięcie, na które Fundacja Gatesów przekazała PAFW grant w wysokości blisko 31 milionów dolarów, było realizowane przez utworzoną przez PAFW Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i przyczyniło się do przekształcenia blisko 4 tysięcy placówek bibliotecznych z ponad 1250 gmin w nowoczesne, wielofunkcyjne centra dostępu do informacji, edukacji i kultury, animujące zarazem aktywność obywatelską. Gratulacje dla PAFW i FRSI w przekazie video złożyła Deborah Jacobs Dyrektor Programu Global Libraries w Fundacji Gatesów. Od Turcji po Indonezję inni pobierali nauki z doświadczeń i sukcesów polskiego programu. Chciałabym wyrazić uznanie pod adresem PAFW oraz FRSI za sukcesy, jakie obie organizacje osiągnęły w Polsce oraz podziękować im szczerze za to, że dzielą się swoją pracą z innymi i wpływają na rozwój bibliotek na całym świecie powiedziała Deborah Jacobs. Jubileuszowa prezentacja działalności Fundacji oparta była na sześciu odcinkach filmu ukazujących jej historię oraz poszczególne obszary programowe lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

10 Podczas uroczystości uhonorowani zostali realizatorzy programów PAFW, z którymi Fundacja najdłużej współpracuje. Prezes Fundacji oraz Przewodniczący Rady Dyrektorów wraz z innymi Członkami Rady wręczyli Partnerom PAFW specjalnie przygotowane na tę okazję statuetki. Z okazji 15-lecia Fundacja uhonorowała następujące organizacje: w obszarze edukacji: Fundację Edukacyjną Przedsiębiorczości, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Nidzicką Fundację Rozwoju Nida, Polską Fundację Dzieci i Młodzieży, Fundację Rozwoju Wolontariatu i Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę ; w obszarze rozwoju społeczności lokalnych: Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Fundację Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Instytut Spraw Publicznych, Fundację Szkoła Liderów, a także Pracownię Badań i Innowacji Społecznych Stocznia; w obszarze dzielenia się polskim doświadczeniem: Fundację Edukacja dla Demokracji oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Statuetkę otrzymała również Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego za realizację Programu Rozwoju Bibliotek. Galę zakończyła krótka prezentacja filmowa najważniejszych dokonań Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w liczbach. Spotkanie poprowadziła Anna Popek. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 11

11 JUBILEUSZ PRZEMÓWIENIA Jerzy Koźmiński Prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Przywołując dziś początki naszych działań, naszej pracy, nie sposób nie zdziwić się, że to już 15 lat. Przemknęły one bowiem niepostrzeżenie, bez zapowiedzi ( ). Dziś, świętując tę rocznicę chcielibyśmy przybliżyć Państwu nasz fundacyjny bilans, a jednocześnie podziękować tym, bez których udziału dorobek Fundacji nie byłby możliwy powiedział Jerzy Koźmiński otwierając jubileuszową galę. Witając gości jubileuszu, Prezes PAFW skierował ciepłe słowa do ponad trzystu stypendystów Programu Kirklanda, uczestniczących w odbywającym się równolegle zjeździe absolwentów, przypominając, że program ten był pierwszym przedsięwzięciem uruchomionym przez Fundację przed piętnastoma laty. Ambasador Koźmiński podkreślił również mocne i trwałe wsparcie Fundacji dla obywateli Ukrainy, stanowiących najliczniejszą grupę stypendystów Kirklanda oraz pozostałych dwóch programów skierowanych na Wschód kraju, który w ostatnich kilkunastu miesiącach przeżywa wyjątkowe wydarzenia. Jesteśmy z Wami i będziemy z Wami powiedział Jerzy Koźmiński. Prezes PAFW podsumował również ponad sześcioletnią współpracę PAFW z największą organizacją grantodawczą na świecie Fundacją Billa i Melindy Gatesów której owocem była realizacja w Polsce Programu Rozwoju Bibliotek. Dziękując wszystkim zaangażowanym w to przedsięwzięcie, zapowiedział, że efekty programu będą utrwalane. W swoim wystąpieniu Jerzy Koźmiński przypomniał, jak ważną rolę w procesie tworzenia i działalności Fundacji na przestrzeni ostatnich 15 lat odegrali: John P. Birkelund pierwszy Przewodniczący Rady Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (pełniący tę funkcję do maja 2012 roku) oraz Członkowie Rady Dyrektorów PAFW Robert G. Faris, Prezes Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości i Profesor Zbigniew Brzeziński. Prezes Fundacji skierował także słowa uznania do pozostałych Członków Rady Dyrektorów PAFW: Poczytuję sobie za wielki przywilej, że przez 15 lat mogłem bardzo blisko współpracować z gronem tak wybitnych oraz pełnych zaangażowania i życzliwości osób. W podsumowaniu Jerzy Koźmiński podziękował wszystkim, którzy współpracowali z Fundacją w ostatnim piętnastoleciu liderom społecznym, organizacjom pozarządowym oraz innym instytucjom i osobom, a słowa szczególnej wdzięczności skierował do realizatorów programów Fundacji, którzy w dalszej części uroczystości w dowód uznania otrzymali od PAFW pamiątkowe statuetki piętnastolecia lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

12 Andrew Nagorski Przewodniczący Rady Dyrektorów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Z olbrzymią satysfakcją my Członkowie Rady Dyrektorów Fundacji patrzymy na osiągnięcia Polski i Fundacji przez te ostatnie 15 lat. W Polsce dokonała się wspaniała transformacja w sferze społecznej, politycznej i gospodarczej powiedział Przewodniczący Rady Dyrektorów PAFW. Współgospodarz jubileuszu w swoim wystąpieniu podkreślił, że Polacy są autorami bezsprzecznie wielkiego skoku cywilizacyjnego, który zawdzięczają głębokim zmianom rozpoczętym w 1989 roku. Przypomniał, że jako korespondent Newsweek International przebywał w naszym kraju w okresie przełomu ustrojowego w 1990 roku, kiedy relacjonował przebieg wyborów prezydenckich. Polska była wtedy zupełnie innym krajem. (...) Zmiany jakie zaszły w Polsce są szczególne widoczne z perspektywy kogoś z zagranicy, bardziej niż z perspektywy kogoś, kto mieszka w Polsce na stałe. ( ) Wyrazem tych zmian jest także fakt, że Polacy z pesymistów stali się optymistami. Andrew Nagorski wyraził satysfakcję, że Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności w okresie ostatnich kilkunastu lat przyczyniała się do tych zmian. Cieszymy się, że Fundacja nie tylko brała udział w transformacji kraju, ale też wpływała na jej kształt. W imieniu swoim i Rady Dyrektorów przekazał podziękowania za dotychczasowe zaangażowanie i ogromny wkład w sukces Fundacji dla pracowników i współpracowników Fundacji, bez których fundacyjne osiągnięcia nie byłyby możliwe. Mam nadzieję, że następne 15 lat będą tak samo owocne jak te, które tu dziś z taką radością i dumą obchodzimy podsumował Andrew Nagorski. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 13

13 JUBILEUSZ PRZEMÓWIENIA Profesor Jerzy Buzek Premier RP w latach , Przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach To niezwykła uroczystość. Słyszeliśmy dziś tak wiele o Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i w żadnej mierze nie były to słowa przesadzone powiedział Profesor Jerzy Buzek. W swoim wystąpieniu przypomniał jak trudną drogę przeszła Polska od momentu odzyskania wolności w 1989 roku aż do chwili obecnej, kiedy jest członkiem NATO i Unii Europejskiej. Profesor Buzek podkreślił, że ta droga została wytyczona już na początku lat osiemdziesiątych, kiedy powstała Solidarność, a wszystko to stało się możliwe dzięki ogromnemu zaangażowaniu społeczeństwa polskiego i konsekwentnym reformom ustrojowym. Można słusznie zapytać skąd się nam to wzięło, jak nam się to udało, gdzie w nas było tyle mocy i siły, żeby zachować taką jasność wyboru przez zdecydowaną większość obywateli. To przecież były bardzo trudne momenty mówił Jerzy Buzek. Nawiązując do obecnej sytuacji, w jakiej znajduje się Unia Europejska, wskazał jednocześnie, że przed Polską, w której poparcie dla integracji jest na wyjątkowo wysokim poziomie 70 procent, stoją obecnie wielkie wyzwania. ( ) Unia Europejska nie jest dziś w najlepszym okresie i my to wszyscy wiemy. Wiedzą to również nasi amerykańscy przyjaciele. Przechodzimy trudny okres i może właśnie dziś od nas, od Polaków, zależy to, w jaki sposób Unia Europejska ten trudny okres przejdzie stwierdził były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Wskazując na dorobek Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Profesor Buzek odniósł się szerzej do dwóch programów, z którymi był osobiście związany. Pierwszy z nich to PROJEKTOR wolontariat studencki, w ramach którego przeprowadzono 25 tysięcy projektów, 11 tysięcy studentów wzięło w nim udział i ja sam podczas wakacji w nim uczestniczyłem. Były Premier RP i Honorowy Wolontariusz programu PROJEKTOR podkreślił, że takich programów Fundacja miała wiele i doskonale wiemy, jak ważne to było dla edukacji, dla naszych społeczności lokalnych, jak rozbudzało to potrzebę uczestnictwa, zwłaszcza w tych małych miejscowościach. Premier Jerzy Buzek przywołał również genezę zaangażowania PAFW w Konkurs na Najlepszą Inicjatywę Obywatelską Pro Publico Bono, zainicjowany przez niego w 1999 roku, w którym od 2000 roku Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności była fundatorem nagród. Gratulując wszystkim, którzy z wielkim zaangażowaniem działali na rzecz rozwoju Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, zwrócił się z wyrazami szczególnego uznania do Jerzego Koźmińskiego, który kieruje Fundacją od początku jej działalności. Czasami trzeba sobie stawiać wielkie wyzwania. To może się udać konkludował Profesor Jerzy Buzek lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

14 listy List od Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego odczytał Minister Jacek Michałowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP. Prezydent Komorowski podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do powstania Fundacji i zaangażowali się w jej działalność. List od Prezydenta RP Bronisława komorowskiego Wolności to wielkie dobro, o które nieraz trzeba walczyć. Ale wolności trzeba się również stale uczyć. Praktykować ją i pielęgnować. Cieszę się, że Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności zaświadcza, jak mocno ta fundamentalna wartość łączy oba nasze narody. Jak bardzo jest spoiwem nie tylko naszego sojuszu, ale także treścią życia publicznego. Dziękuję amerykańskim partnerom, którzy przyczynili się do powstania Fundacji i zaangażowali w jej działalność. Budzi moje wielkie uznanie, że od samego początku domeną działań Fundacji stało się społeczeństwo obywatelskie. Zwracam się do wszystkich Państwa z szacunkiem i wdzięcznością za dobre zmiany, jakie Polska zawdzięcza Państwa aktywności i zaangażowaniu. Przede wszystkim w setkach lokalnych wspólnot, w małych ojczyznach. To wspaniały dorobek kreatywnego, innowacyjnego myślenia, obywatelskiej aktywności, nowoczesnego patriotyzmu. Działania Fundacji przyczyniły się do tego, że lepiej i mądrzej mogliśmy zagospodarować szanse rozwojowe. Jestem przekonany, że Fundacja będzie także wsparciem i atutem w podejmowaniu wyzwań przyszłości. Wiem, że równie wielką zasługą Fundacji jest promowanie wartości demokratycznych i pomoc w budowie społeczeństwa obywatelskiego na wschód od naszych granic. Długa lista konkretnych przedsięwzięć, skierowanych do studentów, młodych naukowców, samorządowców, liderów organizacji pozarządowych ma ogromną moc sprawczą. Te programy są jak mosty ludzi dobrej woli. Dzięki nim, możemy pokazywać to, co w polskich osiągnięciach okazało się decydujące i najcenniejsze. Dzielić się doświadczeniami transformacji i udziału w integracji europejskiej. Doceniam, że wszystkie te przedsięwzięcia nie są obliczone na poklask, ale na zbudowanie autentycznych więzi oraz trwałych przemian mentalnych i społecznych. Mierzą się Państwo z wyzwaniami, których realizacja leży w najgłębszym polskim interesie, a jedocześnie w marzeniach milionów ludzi, naszych sąsiadów, którzy w tej części Europy tworzą wraz z nami wspólnotę losu. Warto przekazywać dokonania wolności i rozwoju, aby wspólnie żyć w lepszym, bezpieczniejszym regionie i świecie. Składam wszystkim Państwu serdeczne gratulacje. Jako Prezydent Rzeczypospolitej, z dumą myślę o tym, jak znakomite rezultaty przynosi ta praktyczna szkoła wolności i odpowiedzialności. Życzę kolejnych pięknych osiągnięć. Życzę radości z krzewienia tego, co mądre, dobre i słuszne. Bronisław Komorowski Budzi moje wielkie uznanie, że od samego początku domeną działań Fundacji stało się społeczeństwo obywatelskie. Zwracam się do wszystkich Państwa z szacunkiem i wdzięcznością za dobre zmiany, jakie Polska zawdzięcza Państwa aktywności i zaangażowaniu. Przede wszystkim w setkach lokalnych wspólnot, w małych ojczyznach. To wspaniały dorobek kreatywnego, innowacyjnego myślenia, obywatelskiej aktywności, nowoczesnego patriotyzmu. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 15

15 JUBILEUSZ listy Ambasador USA w Polsce Stephen Mull odczytał list od Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena. List od Wiceprezydenta USA Joe Bidena W Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności kontynuuje szlachetną misję Funduszu - budowania bezpiecznej i dobrze prosperującej Polski w sposób, który podkreśla silne więzi przyjaźni i solidarności łączące nasze dwa narody. Wasze inwestycje w edukację, rozwój społeczności lokalnych i promowanie Polski jako państwa modelowego dla innych w regionie to działania o wadze nie do przecenienia. ciągu mniej niż jednego pokolenia od upadku komunizmu Polska odniosła sukces demokratyczny i gospodarczy stała się krajem podziwianym przez inne państwa rozpoczynające reformy polityczne i gospodarcze; jest dla nich przykładem modelu udanej drogi do demokracji. Stało się dokładnie to, co przewidziałem przemawiając w Senacie Stanów Zjednoczonych, kiedy przewodziłem staraniom o nadanie Polsce członkostwa w NATO. Jednakże Polska nie była z góry skazana na sukces; zrodził się on z odwagi i determinacji narodu polskiego. Pomyślny tor, na którym znalazła się Polska, wynikał częściowo z działań Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości. Pragnę wraz z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności, następczynią Funduszu, świętować jej 15. rocznicę. Wspólnie z moimi kolegami z Senatu miałem zaszczyt należeć do grona osób wnioskujących o uchwalenie popieranego przez obie partie projektu, na mocy którego powstał ten oraz inne, podobne fundusze w Europie Środkowej i Wschodniej. Fundusz miał ogromny wkład w budowę polskiego sektora prywatnego, dostarczając kapitału niezbędnego dla rozwoju małych firm, wprowadzając kredyty hipoteczne oraz mikropożyczki. Inwestując w potencjał Polaków, Fundusz był wartościowym instrumentem pomocy rozwojowej. Mając do dyspozycji kapitał początkowy wynoszący 240 milionów dolarów, Fundusz powiększył go do kwoty 320 milionów co jest znaczącym osiągnięciem, świadczącym o błyskawicznym rozwoju Polski. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności kontynuuje szlachetną misję Funduszu budowania bezpiecznej i dobrze prosperującej Polski w sposób, który podkreśla silne więzi przyjaźni i solidarności łączące nasze dwa narody. Wasze inwestycje w edukację, rozwój społeczności lokalnych i promowanie Polski jako państwa modelowego dla innych w regionie to działania o wadze nie do przecenienia. Wasza pomoc dla sąsiadów, na przykład udzielanie stypendiów edukacyjnych dla młodych ludzi z Ukrainy, aby mogli studiować w Polsce, jest przejawem trwałego zaangażowania Fundacji na rzecz regionu. Gratuluję Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności wszystkich jej niezwykłych osiągnięć w ciągu minionych 15 lat, w czasie których urzeczywistniała nadzieje i marzenia związane z historyczną transformacją Polski. Z wielkim zainteresowaniem będę śledził Wasze osiągnięcia w ciągu następnych 15 lat. Z poważaniem, Joseph R. Biden, Jr lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

16 Wyrazy uznania dla dokonań Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności przesłali dwaj byli Prezydenci RP Lech Wałęsa i Aleksander Kwaśniewski. Prezydent Wałęsa wskazał przede wszystkim na możliwości, jakie otworzyły się przed Polską dzięki stworzonym przed dwudziestoma pięcioma laty stosunkom między naszym krajem a USA, czego przykładem był sukces Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości, ustanowionego podczas jego prezydentury. Podkreślił, że właśnie ten sukces stał się podstawą, na jakiej później wyrosła Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. List od Prezydenta Lecha Wałęsy Z okazji jubileuszu 15-lecia Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, pragnę przekazać na Państwa ręce najserdeczniejsze gratulacje oraz podziękowania dla tych wszystkich, którzy przyczynili się do powstania i rozwoju Fundacji; których wizja i zaangażowanie przyniosły tak imponujące efekty. Mogą one być źródłem w pełni uzasadnionej dumy oraz poczucia satysfakcji ze znakomitego wykorzystania możliwości, jakie zostały stworzone przed kilkunastoma laty w relacjach polsko-amerykańskich. Fundacja ma swoje korzenie jeszcze w pionierskich czasach mojej prezydentury, kiedy to w Polsce dokonywały się głębokie przeobrażenia ustrojowe. Wówczas, zarówno w wymiarze politycznym jak i gospodarczym, wyjątkową rolę odgrywały Stany Zjednoczone. Jedną z istotnych ówczesnych amerykańskich inicjatyw było utworzenie Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości instytucji, która odegrała ważną rolę w rozwoju gospodarki rynkowej w naszym kraju, a której sukces stał się podstawą na jakiej później wyrosła Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Zwieńczeniem amerykańskiego wsparcia na tamtym etapie było przystąpienie Polski do NATO, którego znaczenie na nowo odczytujemy od kilkunastu miesięcy. Bardzo się cieszę, że jednym z namacalnych śladów amerykańskiej aktywności tamtych lat była decyzja o utworzeniu Waszej Fundacji. Cieszę się, że Fundacja, już w krótkim czasie od powołania do życia, stała się instytucją bardzo prężną, nowocześnie zorganizowaną, innowacyjną, działającą skutecznie, otwartą na zmiany i nowe wyzwania, planującą swoje programy z dalekosiężną perspektywą. Od początku konsekwentnie poświęcającą szczególną uwagę tym środowiskom i społecznościom, które nie zawsze dobrze radzą sobie w czasach gruntownych przemian. Jestem przekonany, że cała Wasza działalność to ogromnie ważna inwestycja na przyszłość, której długo jeszcze będzie potrzebować modernizująca się Polska. Każda dekada niesie nowe wyzwania, a tempo i charakter zmian jakie zachodzą we współczesnym świecie wymagają nadzwyczajnej uwagi i ogromnych wysiłków. Życzę Fundacji, aby podejmowała tego typu wysiłki tam samo skutecznie jak w swoich pierwszych piętnastu latach. Raz jeszcze z całego serca Wam gratuluję i łączę najlepsze pozdrowienia. Lech Wałęsa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w roku 1983 Cieszę się, że Fundacja, już w krótkim czasie od powołania do życia, stała się instytucją bardzo prężną, nowocześnie zorganizowaną, innowacyjną, działającą skutecznie, otwartą na zmiany i nowe wyzwania, planującą swoje programy z dalekosiężną perspektywą. ( ) Jestem przekonany, że cała Wasza działalność to ogromnie ważna inwestycja na przyszłość, której długo jeszcze będzie potrzebować modernizująca się Polska. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 17

17 JUBILEUSZ listy Prezydent Kwaśniewski, gratulując Fundacji, podkreślił ogromne znaczenie programów PAFW o charakterze międzynarodowym, animujących współpracę organizacji społecznych z Polski z organizacjami z krajów Regionu. List od Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Z Dzięki Waszym staraniom możliwy był szeroki rozwój kontaktów polskich organizacji pozarządowych oraz innych instytucji z partnerami zza naszej wschodniej granicy. Zbudowana została sieć kontaktów i projektów, która dzięki efektowi synergii zaczęła przynosić wspaniałe owoce. okazji 15-lecia Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności składam Radzie Dyrektorów, Zarządowi i wszystkim współpracownikom Fundacji serdeczne gratulacje i życzenia kolejnych lat owocnej pracy na rzecz rozwoju Polski i polsko amerykańskiej współpracy. W ubiegłym roku w Polsce obchodziliśmy 25-lecie polskich przemian. Rocznica stała się okazją do uhonorowania osób i instytucji szczególnie zasłużonych dla transformacji. Jednym ze źródeł ówczesnego sukcesu była erupcja społecznego entuzjazmu, przejawiającego się również w działalności organizacji pozarządowych. Wiele z nich z uwagi na początkowy brak kapitału i know-how było wspierane przez demokracje zachodnie. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, wywodząca się z Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości, instytucji powołanej przez Kongres USA do wspierania rozwoju demokracji i gospodarki rynkowej w Europie Wschodniej. Wszystkie sukcesy ostatniego 25-lecia były głównie zasługą Polaków, ich aktywności i przedsiębiorczości. Tym bardziej doceniamy także wsparcie, które otrzymaliśmy i nadal otrzymujemy od Stanów Zjednoczonych. Dzisiaj Polska spłaca ten dług wspierając demokracje i przemiany rynkowe na wschód od naszych granic. Sukces obliguje nas do troski o naszych sąsiadów, o państwa i społeczeństwa znajdujące się na wcześniejszym etapie transformacji. Ukraina, Mołdowa czy Gruzja wymagają dzisiaj takiego wsparcia, jakie Polska doświadczyła w latach 90-tych ze strony swoich zachodnich sąsiadów i partnerów. Potrzebują transferu wiedzy i doświadczeń jak dokonać udanych reform, jak zbliżyć się do euroatlantyckich i europejskich struktur integracji i współpracy. Cieszę się, że także w tym obszarze aktywność Fundacji Wolności jest wyróżniająca i zasługuje na najwyższe uznanie. Dzięki Waszym staraniom możliwy był szeroki rozwój kontaktów polskich organizacji pozarządowych oraz innych instytucji z partnerami zza naszej wschodniej granicy. Zbudowana została sieć kontaktów i projektów, która dzięki efektowi synergii zaczęła przynosić wspaniale owoce. Życzę Wam wszystkim kolejnych udanych lat, energii, inspiracji i wytrwałości w misji pomagania Polsce oraz innym państwom i społecznościom naszego regionu. Aleksander Kwaśniewski Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach Przewodniczący Rady Fundacji Amicus Europae lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

18 NAGRODY 15-LECIA POLSKO-AMERYKAŃSKIEJ FUNDACJI WOLNOŚCI Jubileusz PAFW był okazją do uhonorowania najaktywniejszych Partnerów Fundacji realizatorów jej programów. Z większością z nich Fundacja współpracuje od początku swojej działalności. Przedstawiciele nagrodzonych organizacji pozarządowych otrzymali specjalnie przygotowane na tę okazję statuetki 15-lecia Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. EDUKACJA W obszarze edukacji statuetki wręczyli Andrew Nagorski, Jerzy Koźmiński oraz Członkowie Rady Dyrektorów Fundacji: Carla Skodinski oraz dr Krzysztof Pawłowski. FUNDACJA EDUKACYJNA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI została wyróżniona za realizację programów stypendialnych PAFW, a przede wszystkim za Program Stypendiów Pomostowych, skierowany do uzdolnionych absolwentów szkół średnich ze środowisk wiejskich i małych miast, w którym przyznano już łącznie ponad 18 tysięcy stypendiów, w tym 13 tysięcy na pierwszy rok studiów. Statuetkę odebrali Profesor Jerzy Dietl, Prezes Zarządu oraz dr Zofia Sapijaszka, Członek Zarządu Fundacji. CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ nagrodzono za prowadzenie programu "Szkoła Ucząca Się (SUS), realizowanego od 2000 roku, w ramach którego podejmowane są kompleksowe działania na rzecz podniesienia jakości polskiej oświaty z wykorzystaniem najlepszych wzorców zagranicznych. Statuetkę odebrał Jacek Strzemieczny, Dyrektor i Prezes Zarządu CEO. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 19

19 JUBILEUSZ NAGRODY 15-LECIA NIDZICKA FUNDACJA ROZWOJU NIDA została uhonorowana za realizację programu English Teaching inicjującego i wspierającego działania na rzecz promocji języka angielskiego oraz poprawy poziomu jego nauczania wśród dzieci i młodzieży z małych miast i wsi. Program przyczynia się jednocześnie do rozwoju zawodowego nauczycieli języka angielskiego pracujących w małych miejscowościach. Statuetkę odebrali Krzysztof Margol, Prezes Zarządu oraz Justyna Kowalczyk, Członek Zarządu Fundacji. POLSKĄ FUNDACJĘ DZIECI I MŁODZIEŻY wyróżniono za program Równać Szanse, który wspiera i pobudza aspiracje poznawcze oraz twórcze dzieci i młodzieży, kształtuje postawy aktywności, otwartości, a także zachęca do działań na rzecz własnego środowiska. Dzięki programowi młodzi ludzie mają możliwość uczestniczenia w ciekawych zajęciach wykraczających poza standardową ofertę edukacyjną szkoły. Statuetkę odebrał Artur Łęga, Kierownik Programów Lokalnych PFDiM. FUNDACJA ROZWOJU WOLONTARIATU, realizator programu PROJEKTOR wolontariat studencki, została nagrodzona za prowadzenie tej ogólnopolskiej inicjatywy, w której studenci-wolontariusze realizują przygotowane przez siebie projekty edukacyjne rozwijające wiedzę, umiejętności oraz zainteresowania dzieci i młodzieży. Są one prowadzone są w czasie wolnym od zajęć w trakcie roku szkolnego oraz w wakacje i ferie. Statuetkę odebrała Beata Lachowicz, Wiceprezes Zarządu Fundacji. TOWARZYSTWO INICJATYW TWÓRCZYCH ę uhonorowano za realizację konkursu grantowego Seniorzy w Akcji, prowadzonego w ramach programu PAFW Uniwersytety Trzeciego Wieku. W ramach tego konkursu oferowane są granty i szkolenia dla osób powyżej 60 roku życia, które chcą realizować działania społeczne i międzypokoleniowe oparte na własnym pomyśle. Statuetkę odebrały Marta Białek-Graczyk, Prezes Zarządu i Beata Tokarz- -Kamińska, Członek Zarządu Towarzystwa Inicjatyw Twórczych ę lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

20 Rozwój społeczności lokalnych W obszarze rozwoju społeczności lokalnych statuetki wręczyli Andrew Nagorski, Ambasador Jerzy Koźmiński oraz Członkowie Rady Dyrektorów Fundacji: Profesor Anna Fornalczyk i David Niemiec. AKADEMIA ROZWOJU FILANTROPII W POLSCE została nagrodzona za partnerską współpracę z Fundacją przede wszystkim w realizacji programów Działaj Lokalnie i Lokalne Partnerstwa PAFW. W pierwszym z nich, obchodzącym w tym roku swoje piętnastolecie, zrealizowano już blisko 10 tysięcy projektów lokalnych służących wspieraniu i aktywizacji lokalnych społeczności na terenach wiejskich i w małych miastach. Z kolei Lokalne Partnerstwa PAFW inicjują rozwój współpracy między uczestnikami rożnych programów PAFW na rzecz tworzenia partnerstw mających realizować projekty ważne dla lokalnych społeczności. Statuetkę odebrał Paweł Łukasiak, Prezes Zarządu ARFP. STOWARZYSZENIE KLON/JAWOR oraz FUNDACJA ROZWO- JU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO otrzymały wyróżnienia za realizację przedsięwzięć służących rozwojowi trzeciego sektora, w tym przede wszystkim za program Wspieramy Organizacje Pozarządowe, który oferuje organizacjom pozarządowym i liderom społecznym w Polsce, szczególnie z małych miast i wsi, wsparcie instytucjonalne poprzez dostęp do informacji, poradnictwa i szkoleń. Jednym z jego komponentów jest Portal Organizacji Pozarządowych Statuetki odebrały Urszula Krasnodębska-Maciuła, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Klon/Jawor i Beata Juraszek-Kopacz, Wiceprezes Zarządu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 21

21 JUBILEUSZ NAGRODY 15-LECIA INSTYTUTU SPRAW PUBLICZNYCH został uhonorowany za program Obywatel i Prawo. Realizowane w latach przedsięwzięcie miało na celu wspomaganie rozwoju różnych społecznych form poradnictwa obywatelskiego i prawnego poprzez wspieranie organizacji pozarządowych udzielających bezpłatnych, specjalistycznych informacji prawnych i porad, a także aktywizację obywateli w korzystaniu ze swoich praw w sferze publicznej. Statuetkę odebrali dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu i Agata Winiarska, Koordynator Programowy ISP. FUNDACJĘ SZKOŁA LIDERÓW nagrodzono za realizację programu Liderzy PAFW, skierowanego do aktywnych uczestników projektów finansowanych przez Fundację, służącego rozwojowi ich umiejętności i kwalifikacji na rzecz podejmowania działań w swoich społecznościach lokalnych. Statuetkę odebrali Przemysław Radwan-Röherenschef, Prezes Zarządu i Katarzyna Czayka-Chełmińska, Wiceprezes Zarządu Fundacji. PRACOWNIĘ BADAŃ I INNOWACJI SPOŁECZNYCH STOCZ- NIA wyróżniono za prowadzenie stałych prac analitycznych o charakterze ewaluacyjno-badawczym, służących maksymalizowaniu efektywności programów Fundacji, a także za działania wspierające wiele innych organizacji pozarządowych w Polsce, samorządów oraz lokalnych społeczności w realizacji ich ważkich celów społecznych. Statuetkę odebrały Profesor Anna Giza-Poleszczuk, Prorektor Uniwersytetu Warszawskiego, współtwórczyni i była Przewodnicząca Rady Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia oraz Maria Wiśnicka, Członek Zarządu i Dyrektor ds. Finansowych tej organizacji lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

22 Dzielimy się polskim doświadczeniem W obszarze dzielenia się polskim doświadczeniem w zakresie transformacji statuetki wręczyli Andrew Nagorski, Ambasador Jerzy Koźmiński oraz Członkowie Rady Dyrektorów Fundacji: Ambasador Christopher Hill i dr Alfred Bieć. KOLEGIUM EUROPY WSCHODNIEJ IM. JANA NOWAKA- -JEZIORAŃSKIEGO nagrodzono za realizację programu wizyt studyjnych do Polski ( Study Tours to Poland STP ), które mają na celu przybliżenie realiów Polski oraz Unii Europejskiej aktywnym obywatelom z krajów Europy Wschodniej, przede wszystkim liderom studenckim z Ukrainy, Białorusi, Rosji i Mołdawii oraz profesjonalistom z tych i innych krajów regionu. Statuetkę odebrali Mirosław Skórka, Dyrektor Programu i Jerzy Rejt, były Dyrektor STP. FUNDACJA EDUKACJA DLA DEMOKRACJI została uhonorowana za prowadzenie dwóch programów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności: Programu Stypendialnego im. Lane a Kirklanda i Przemiany w Regionie (RITA). W ramach pierwszego z nich młodzi liderzy z krajów Europy Wschodniej, a także Kaukazu Południowego i Azji Środkowej dzięki podyplomowym studiom dwusemestralnym na polskich uczelniach oraz stażom mają możliwość zapoznania się z doświadczeniami polskiej transformacji i drogi do członkostwa w Unii Europejskiej. Drugie przedsięwzięcie wspiera inicjatywy polskich organizacji pozarządowych, mające na celu dzielenie się doświadczeniami Polski w zakresie różnych aspektów transformacji systemowej oraz rozwijanie współpracy z partnerami w krajach regionu. Statuetkę odebrały Justyna Janiszewska, Prezes Zarządu Fundacji Edukacja dla Demokracji wraz z Urszulą Sobiecką, Kierownikiem Programu Stypendialnego im. Lane a Kirklanda. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 23

23 JUBILEUSZ NAGRODY 15-LECIA Program Rozwoju Bibliotek Jubileusz piętnastolecia Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności był również okazją do podsumowania Programu Rozwoju Bibliotek zakrojonego na szeroką skalę przedsięwzięcia, które od 2009 roku do kwietnia 2015 było realizowane w ramach partnerstwa PAFW i Fundacji Billa i Melindy Gatesów. Jego cel to wspieranie bibliotek publicznych w gminach wiejskich, wiejsko-miejskich i w miastach do 20 tysięcy mieszkańców w przekształcaniu się w nowoczesne, wielofunkcyjne centra dostępu do informacji, kultury, edukacji i aktywności obywatelskiej. Dzięki wsparciu, jakie otrzymało blisko 4 tysiące placówek bibliotecznych, mieszkańcy wsi i małych miast mają szansę na poprawę jakości swojego życia. Istotną częścią programu jest wzmacnianie kompetencji i prestiżu zawodowego bibliotekarzy. FUNDACJA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO, realizująca Program Rozwoju Bibliotek została uhonorowana za wieloletnią, partnerską współpracę z PAFW i Fundacją Gatesów. Statuetkę z rąk Jerzego Koźmińskiego, Andrew Nagorskiego i Josepha Bella, Członka Rady Dyrektorów PAFW, odebrał Rafał Kramza, Prezes Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i Dyrektor Programu Rozwoju Bibliotek lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

24 TROCHĘ HISTORII

25 TROCHĘ HISTORII Styczeń Po obradach Okrągłego Stołu i wyborach 4 czerwca, Polska wchodzi na drogę głębokich przemian ustrojowych. Listopad Kongres USA uchwala ustawę O popieraniu demokracji w Europie Wschodniej (SEED ACT), na mocy której w 1990 roku założony zostaje Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości. Sierpień Z inicjatywy Funduszu Przedsiębiorczości powstaje grupa Enterprise Investors, która od tego czasu zarządza jego inwestycjami. Obecnie EI jest wiodącą w regionie instytucją zarządzającą funduszami typu private equity. Czerwiec Prezydent Aleksander Kwaśniewski przyznaje Funduszowi Przedsiębiorczości Specjalną Nagrodę Gospodarczą, którą odbiera w imieniu Funduszu Ambasador Nicholas A. Rey. John P. Birkelund, Przewodniczący Rady Dyrektorów Funduszu, zostaje odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi RP. Inwestując w ponad 50 przedsięwzięć, Fundusz utworzył i rozwinął wiele firm oraz instytucji, które dzisiaj odgrywają ważną rolę w polskiej gospodarce. Fundusz zainicjował również programy kredytowe dla małych i średnich firm, które objęły blisko 100 tys. przedsiębiorców oraz przyczynił się do powstania pięciu banków. Początkowy kapitał PAFP w wysokości 240 mln USD, w wyniku działalności inwestycyjnej został powiększony o ponad 50%. Kwota stanowiąca połowę kapitału założycielskiego Funduszu 120 mln USD w 2001 roku została zwrócona do budżetu USA Lipiec Prezydent George H. W. Bush przemawia w polskim Sejmie. Zapowiada aktywne wsparcie USA dla budowy gospodarki rynkowej w Polsce, m.in. poprzez utworzenie Polsko- Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości. Maj PAFP rozpoczyna działalność. Przewodniczącym Rady Dyrektorów zostaje John P. Birkelund, a Prezesem Funduszu Robert G. Faris. Sierpień Ustanowienie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności przez PAFP. W skład Założycielskiej Rady Dyrektorów wchodzą: Marek Belka, Joseph C. Bell, John P. Birkelund (Przewodniczący), Michał Boni, Zbigniew Brzeziński, John D Arms ( ), Robert G. Faris, Aleksander Koj, Krzysztof Pawłowski i Nicholas A. Rey ( ). Za zgodą Kongresu USA i w porozumieniu z Rządem RP Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości rozpoczyna stopniowe przekazywanie środków do Fundacji. Pierwsza transza wyniosła 40 mln USD lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

26 Marzec Rada Dyrektorów PAFW określa główne obszary programowe Fundacji: inicjatywy w zakresie edukacji, rozwój społeczności lokalnych oraz dzielenie się polskimi doświadczeniami z transformacji. Prezesem Fundacji zostaje Jerzy Koźmiński, w latach Ambasador Polski w USA. Maj Uruchomienie pierwszych programów Fundacji. Lipiec Polskę nawiedziła powódź. We współpracy z Rzeczpospolitą Fundacja przyznaje dotacje dla najbardziej poszkodowanych szkół z terenów wiejskich, a blisko 200 małych firm otrzymuje preferencyjne kredyty na usuwanie skutków powodzi, których przy wsparciu Fundacji udziela Fundusz Mikro. Listopad Przedstawiciele Fundacji oraz Funduszu zostają przyjęci przez Sekretarza Stanu USA Colina Powella. Maj Rusza Program Stypendiów Pomostowych dla uzdolnionej młodzieży ze wsi i małych miast. Wrzesień Uruchomienie programu Obywatel i Prawo mającego na celu rozwój społecznych form poradnictwa obywatelskiego i prawnego Styczeń Otwarcie Przedstawicielstwa Polsko- Amerykańskiej Fundacji Wolności w Warszawie, za zgodą i przy wsparciu Ministra Spraw Zagranicznych Bronisława Geremka. Marzec Rada Dyrektorów PAFW spotyka się z Ministrem Spraw Zagranicznych Bronisławem Gieremkiem. Październik Rozpoczęcie programu grantowego Równać Szanse służącego wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z małych miejscowości. Maj Fundacja zostaje partnerem i fundatorem konkursu o tytuł Dobroczyńcy Roku, w którym nagradzane są społecznie zaangażowane firmy. Lipiec Zakończenie drugiej edycji Programu Stypendialnego im. Lane a Kirklanda z udziałem Ireny Kirkland oraz Marszałka Sejmu Marka Borowskiego. 15-lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 27

27 TROCHĘ HISTORII Styczeń W ramach programu Działaj Lokalnie uruchomione zostają konkursy grantowe na poziomie lokalnych społeczności. Styczeń Fundusz wieczysty Fundacji przekracza 200 mln USD dzięki kolejnej wpłacie z Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości. Luty W ramach programu Przemiany w Regionie (RITA) zostają zainicjowane Podróże Studyjne do Polski, w których rocznie uczestniczy kilkuset przedstawicieli różnych środowisk i grup zawodowych, głównie z Ukrainy, Białorusi, Rosji i Gruzji. Maj Jubileusz piętnastolecia Polsko- Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości i pięciolecia Fundacji. Wśród gości były Prezydent Lech Wałęsa i Marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz. Marzec Finał akcji Przejrzysta Polska promującej wysokie standardy w funkcjonowaniu samorządów lokalnych oraz współdziałanie obywateli z władzą lokalną. Certyfikaty dla 403 samorządów wręczają przedstawiciele kilku organizacji, które razem z PAFW prowadziły akcję Czerwiec Polacy w referendum opowiadają się za wejściem Polski do Unii Europejskiej. Fundacja inicjuje program EURO- NGO, mający przygotować polskie organizacje pozarządowe do korzystania ze środków unijnych. Maj Premier Marek Belka gościem finału III edycji Działaj Lokalnie Wrzesień Interklasa.pl najlepszym polskim portalem edukacyjnym według tygodnika Komputer Św iat. Maj Radę Dyrektorów Fundacji przyjmuje Prezydent Aleksander Kwaśniewski. Sierpień Zmiana na stanowisku Dyrektora Przedstawicielstwa Fundacji w Polsce miejsce Ryszarda Kruka zajmuje Grzegorz Jędrys lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

28 W ramach programu Szkoła Ucząca Się we współpracy z Collegium Civitas uruchomione zostają Studia Podyplomowe Liderów Oświaty. Lipiec Dwaj byli premierzy Prof. Jerzy Buzek i Prof. Marek Belka prowadzą zajęcia dla młodzieży szkolnej w ramach programu Wolontariat Studencki. Marzec Polsko- Amerykańska Fundacja Wolności tworzy Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI), która będzie realizować Program Rozwoju Bibliotek. Wrzesień Pierwsza wizyta grupy uczestników i absolwentów programu Liderzy PAFW w Stanach Zjednoczonych. Listopad George Zamka, dowódca wahadłowca Endeavour, odwiedza Polskę na zaproszenie Fundacji i Ambasady USA w Warszawie. Spotyka się z młodzieżą szkolną uczestniczącą w fundacyjnych programach Luty Ustanowienie przez PAFW współpracy z największą pozarządową instytucją grantodawczą na świecie Fundacją Billa i Melindy Gatesów, które zaowocowało podjęciem decyzji o uruchomieniu w Polsce Programu Rozwoju Bibliotek. Czerwiec Porozumienie o współpracy Fundacji z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz rozwoju i modernizacji bibliotek publicznych. Październik Międzynarodowe Forum Ekonomiczne w Krynicy przyznaje Fundacji Nagrodę dla Organizacji Pozarządowej Europy Środkowo- Wschodniej Roku lecie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności 29